Sprawozdanie z konferencji EGU 2013 - Strasburg

Katowice, dn. 27.02.2013
SPRAWOZDANIE Z KONGRESU EUROPEJSKIEJ UNII SZYBOWCOWEJ
STRASBURG 22.-24. LTUY 2013
Jubileuszowy, 20. kongres EGU odbył się w Strasburgu w dniach 23. i 24. Lutego 2013.
Uczestniczyli w nim przedstawiciele 22 krajów europejskich, czyli wszystkich aktualnie
zrzeszonych. Ponadto obecni byli przedstawiciele organizacji stowarzyszonych – Soaring
Society of South Africa i Vintage Glider Association.
Pierwszy dzień kongresu był zasadniczo poświęcony wystąpieniom Prezydenta EGU,
specjalistów (Technical Officers) EGU w poszczególnych dziedzinach oraz zaproszonych gości.
Prezydent EGU Patrick Naegli w swoim wystąpieniu nakreślił aktualną sytuację w jakiej
znajduje się europejskie szybownictwo, w szczególności w relacjach z europejskim
regulatorem (EASA). EASA zaczęła w ostatnim czasie dostrzegać nieadekwatność wielu,
tworzonych w ostatniej dekadzie, europejskich przepisów do lotnictwa ogólnego, w tym
szybownictwa. Jednocześnie w wielu obszarach, w których dominował komercyjny punkt
widzenia (przewoźnicy i inne przedsiębiorstwa lotnicze, dostawcy usług nawigacyjnych, etc.)
dochodzi do zbliżenia stanowisk z niekomercyjnymi użytkownikami przestrzeni powietrznej.
Niestety EASA to nie jedyny problem – niezmienną troską jest dostępność przestrzeni
powietrznej, która jest niezbędna dla naszego sportu, a o którą konkurujemy z
użytkownikami komercyjnymi służącymi znacznie szerszej rzeszy ludzi. Kryzys ekonomiczny
ostatnich lat jest odczuwalny w naszym środowisku m.in. poprzez rezygnację niektórych
krajów z członkostwa w EGU z powodu (i tak niewygórowanych) składek.
Następnie omówiono następujące zagadnienia:
• Przestrzeń powietrzna – Guenter Bertram zauważył, że kryzys ekonomiczny ma dla
nas także dobre strony, gdyż w ubiegłym roku ruch lotniczy kontrolowany, spadł w
Europie o 1,5 – 2% i prognozy z 2007 roku, przewidujące wzrost o 50% do 2020 roku,
można spokojnie między bajki włożyć, a z nimi ewentualne zapotrzebnowanie na
przestrzeń. Obowiązujące ostatnio przez krótki czas w Polsce przepisy SERA są nie do
końca zgodne z przepisami ICAO. Wiele krajów europejskich korzysta z opt-outu do
grudnia 2014 [Aktualizacja: ULC ostatecznie również skorzystał z tej opcji]. Separacja
8,33 kHz będzie obowiązkowa w Europie od 2018 roku przynajmniej w całej core area
bez względu na wysokość i rodzaj przestrzeni. Separacja 25 kHz jest dopuszczalna na
drodze krajowego wyjątku – konieczne jest tu porozumienie z regulatorem. Projekt
harmonizacji poziomu przejściowego w Europie (w Polsce obecnie FL80) jest w stanie
uśpienia – nie wiadomo kiedy Eurocontrol wróci do tematu.
• Zdatność do lotu i obsługa – Howard Torode – W ubiegłym roku zakończyły się dwa
procesy konsultacyjne, z których powstały NPA 2012-17 (Rewizja Part-M dla GA) oraz
NAP 2012-15 (Licencjonowanie mechaników – Part-66) i w których powstawaniu EGU
aktywnie uczestniczyła poprzez EAS. W kwestii Part-M najważniejsze to powstanie
Materiału Przewodniego (GM) zawierającego wzorcowy minimalny program obsługi
oraz wprowadzenie opcji jednoczesnej rocznej obsługi i przedłużenia ARC. Niestety
wprowadzenie zmian może się opóźnić ze względu na skoncentrowaniu się EASA na
procesie ELA2. EGU dostała możliwość zgłoszenia swoich uwag w 10 szczegółowych
tematach wskazanych przez EASA, z której to możliwości skorzystała w szczególności
skarżąc się na bardzo zróżnicowane interpretowanie przepisów przez władze krajowe
w poszczególnych krajach prowadzących do znacznych wzrostów kosztów i
biurokratycznych opóźnień. Oczekiwana zmiana wymagań dot. licencji Part-66
okazała się być zawodem. Proponowane rozwiązania są kosztowne i robią wrażenie
przygotowania pod organizacje posiadające już certyfikat Subpart-F. Wejście w życie
tych licencji planowane jest nie wcześniej niż w 2015. Uwaga: konwersja nie jest
zapisana bezpośrednio w NPA, lecz będzie przedmiotem „Conversion report”
wydanym przez daną władzę krajową.
• Szkolenie – Andy Miller – Part-ORA wprowadza pojęcie prostej (nie skomplikowanej –
jak w Part-M) organizacji szkolącej dającej wiele uproszczeń względem
standardowych wymagań. Za taką organizację uznawana jest ATO szkoląca tylko do
licencji PPL, LAPL, SPL (szybowcowa) i BPL. Nie zwalnia to jednak z posiadania
systemu zarządzania odpowiedniego do skali organizacji.
• Licencjonowanie personelu – Meike Mueller – W całej Europie na różnych etapach
zaawansowania jest konwersja licencji krajowych na EU-FCL. Po jej zakończeniu CAAs
mają dostarczyć EASA raporty z konwersji zawierające wszystkie zaliczenia uprawnień
dotychczasowych na nowe. Konwersje wg EU-FCL mają zachować maksimum
możliwych dotychczasowych uprawnień, ale np. nie ma już możliwości latania na
szybowcach w nocy (tylko VFR dzień). Sprawa lotów w IMC jest nadal w trakcie prac
grupy FCL008. Sprawą otwartą jest także czy metoda startu do której jest się
uprawnionym ma być w licencji – zdaniem EGU nie.
• Bezpieczeństwo lotnicze – Henrik Svensson – Brak wiarygodnych statystyk aktywności
i wypadkowości szybowcowej ze znacznej liczby krajów członkowskich EGU. Zaledwie
8 - 9 krajów (w tym Polska) udostępniło dane nadające się do pokazania na zewnątrz,
w tym w rozmowach z EASA, w których mogą być bardzo skutecznym narzędziem.
Henrik Svensson zachęcał do proaktywnej postawy w sprawach bezpieczeństwa
lotniczego podając za przykład Szwecję, w której w ciągu trzech dekad
przeprowadzono trzy programy „Fly safe” i przyniosło to w tym okresie kilkukrotny
spadek wypadkowości, która uprzednio była zatrważająco wysoka. Konferencje BL nie
są u nas niczym nowym, ale też są przykładem takiego podejścia. Nie występuje u nas
natomiast system dobrowolnych/anonimowych zgłoszeń dot. zagrożeń BL
przynajmniej na poziomie klubów – o „Latajmy bezpiecznie” tu nie wspominam, bo to
inny poziom oddziaływania.
Ważnym punktem kongresu było wystąpienie Davida Robertsa - prezydenta organizacji
Europe Airsports, której EGU jest członkiem. Dotyczyło ono bardzo konkretnych problemów
prawnych będących obecnie w końcowej fazie konsultacji, m.in. zakwalifikowania holowania
szybowców samolotami do operacji komercyjnych, czy szczegółowe kryteria dla lotów
zapoznawczych (niektóre bardzo nieżyciowe). David Roberts zwrócił uwagę, że tylko dzięki
intensywnym staraniom EAS i dobrej współpracy z EASA Committee udało się uniknąć
przesłania niekorzystnych przepisów do dalszego etapu procesu legislacyjnego, w którym nie
mielibyśmy już wpływu na dalsze ich losy. Pierwszy dzień obrad zakończyły wystąpienia
pełniącego obowiązki Prezydenta Międzynarodowej Komisji Szybowcowej (IGC FAI) Erica
Mozera na temat współpracy EGU i IGC oraz wykład Gerharda Weibela, konstruktora w
zakładach Schleichera, nt. historii materiałów i konstrukcji w szybownictwie.
Drugi dzień obrad został poświęcony na kwestie proceduralne. Zatwierdzono agendę
kongresu oraz protokół z poprzedniego kongresu. Swoje wystąpienie, głównie nt. bazy
kontaktów, która powstaje w niepublicznej części serwisu internetowego EGU, miał
sekretarz EGU Markus Gnaegi. W części poświęconej finansom skarbnik EGU Robert Danewid
przedstawił wykonanie budżetu za 2012 rok, z którego wynika strata ok. 3250 EUR
spowodowana nieplanowanymi wydatkami oraz wystąpieniem 4 członków. Mimo
spodziewanego deficytu w bieżącym roku, spowodowanego tymi samymi czynnikami co w
roku ubiegłym, prezydium EGU zaproponowało aby nie podnosić składek i sfinansować
deficyt z kapitału rezerwowego, który w chwili obecnej przekracza znacząco roczny budżet.
Kontrolerami finansowymi zostali wybrani jednogłośnie Jukka Helminnen (FIN) oraz Kristejn
Sveinbjornson (ICE).
Kolejny kongres EGU odbędzie się w dniach 21.-23. Luty 2014 w miejscu które wybierze
prezydium EGU uwzględniając zalety i wady trzech zgłoszonych lokalizacji. Na tym kongres
zakończono.
Jubileuszowy kongres Europejskiej Unii Szybowcowej jak co roku potwierdził olbrzymią
potrzebę istnienia i funkcjonowania organizacji. Siłami zaledwie kilku osób pełniących swoje
obowiązki czysto społecznie udaje się dotychczas skutecznie bronić europejskie
szybownictwo przed zepchnięciem ze sceny przez innych, mocniejszych, zwłaszcza
finansowo, aktorów. Szczególnie ważny w ostatnim czasie był wpływ EGU na kształt
przepisów o operacjach niekomercyjnych (Part-NCO) oraz operacjach specjalnych (Part-SPO).
W najbliższym czasie ważnym procesem w którym EGU będzie uczestniczyć, licząc na mocne
wsparcie organizacji członkowskich, jest rewizja przepisów dot. utrzymywania ciągłej
zdatności do lotu przez statki powietrzne (Part-M). Jest duża szansa na poprawienie
przepisów, które w ostatnich latach spędzają sen z powiek wszystkim przedstawicielom
małego lotnictwa ze względu na swój nieproporcjonalny charakter.
Artur Rutkowski
Delegat AP do EGU