na podstawie kwestionariusza Gaudenza
Transkrypt
na podstawie kwestionariusza Gaudenza
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 4, zeszyt 4, 206-212, 2011 Porównanie skuteczności operacyjnego leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu metodami slingowymi (TOT i TVT) na podstawie kwestionariusza Gaudenza JOLANTA NAWROCKA-RUTKOWSKA1, SYLWESTER CIEĆWIEŻ1, MAGDALENA CIEĆWIEŻ2, AGNIESZKA BRODOWSKA1, ANDRZEJ STARCZEWSKI1, DARIUSZ KOTLĘGA3 Streszczenie Cel pracy: Ocena skuteczności leczenia metodami slingowymi: transobturator tape TOT i tension-free vaginal tape TVT na podstawie kwestionariusza Gaudenza. Materiał i metody: Do badania zakwalifikowano 170 kobiet. Po przepro- wadzeniu diagnostyki (wywiadu, badania urodynamicznego) wysiłkowego nietrzymania moczu (WNM) pacjentki zostały zakwalifikowane do operacji TOT lub TVT. Efekt operacji oceniany był po 3 i 6 miesiącach po zabiegu. Wyniki: Zmniejszenie dolegliwości związanych z WNM stwierdzono zarówno w grupie pacjentek, u których wykonano TOT, jak i w grupie kobiet po TVT. Wnioski: Metody TOT i TVT są porównywalnie skuteczne po 3 miesiącach od zabiegu operacyjnego, natomiast po 6 miesiącach od operacji TOT jest metodą korzystniejszą w porównaniu z TVT. Słowa kluczowe: operacje slingowe (TOT i TVT), kwestionariusz Gaudenza Wstęp Nietrzymanie moczu (NM) jest chorobą społeczną, która dotyczy około 17-60% kobiet w różnym wieku [1-4]. Ze względu na etiologię oraz różne stopnie nasilenia dolegliwości, rozróżniamy następujące postaci NM: wysiłkowe nietrzymanie moczu, NM z naglących parć, postać mieszaną, NM z przepełnienia oraz NM towarzyszące innym chorobom. W zależności od rodzaju nietrzymania moczu stosuje się odpowiednią metodę leczenia: zachowawczą, farmakologiczną lub operacyjną. Efekt terapeutyczny zastosowanej metody zależy w głównej mierze od prawidłowej kwalifikacji pacjentki do leczenia. Dlatego bardzo istotnym elementem diagnostyki różnicowej jest zebranie dokładnego wywiadu, który pomoże precyzyjnie określić rodzaj schorzenia. W tym celu można posłużyć się, między innymi, zestawami odpowiednio sformułowanych pytań. Jednym z nich jest kwestionariusz Gaudenza [5]. Został on opracowany w 1972 r. i nadal jest pomocnym narzędziem służącym do dokładnej interpretacji objawów zgłaszanych przez pacjentki. Niezbędnym elementem diagnostyki i kwalifikacji pacjentki do leczenia operacyjnego jest również badanie urodynamiczne, które jest badaniem inwazyjnym i z tego względu powinno być zastosowane w ostatniej kolejności. Techniki operacyjne stosowane u pacjentek z problemem nietrzymania moczu zmieniały się wielokrotnie. Obecnie najczęściej stosowane są metody z dostępu pochwowego z użyciem materiałów biomedycznych, tzw. operacje typu sling. Do metod tych zaliczamy między innymi tension free vaginal tape (TVT) i transobturator tape (TOT), których skuteczność jest podobna. Metody te różnią się techniką operacyjną; TVT zakładana jest z dostępu załonowego, podwiesza środkowy odcinek cewki moczowej w kształcie litery „U”, natomiast TOT implantowana jest z dostępu podłonowego i podpiera cewkę moczową w kształcie hamaka. Ze względu na te różnice, metoda TOT uważana jest za bezpieczniejszą niż TVT, gdyż niesie za sobą mniejsze ryzyko powikłań śród- i pooperacyjnych. Celem pracy była ocena skuteczności leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu (WNM) z wykorzystaniem kwestionariusza Gaudenza 3 i 6 miesięcy po leczeniu operacyjnym metodą TVT oraz TOT. Materiał i metody Do prospektywnego, randomizowanego badania zakwalifikowano 170 pacjentek, które operowane były w latach 2006-2009 w Klinice Rozrodczości i Ginekologii Pomorskiej Akademii Medycznej z powodu czystego wysiłkowego nietrzymania moczu (WNM). WNM rozpoznano na podstawie wywiadu zebranego przy pomocy kwestionariusza Gaudenza [5], badania przedmiotowego i badania urodynamicznego. Do operacji TOT zostało zakwalifikowanych 63,53% (108) pacjentek, a do operacji TVT 36,47% (62) pacjentki. Na przeprowadzenie badania uzyskano zgodę Komisji Bioetycznej Pomorskiej Akademii Medycznej nr BN-001 16/06. 1 Klinika Ginekologii i Uroginekologii, Pomorski Uniwersytet Medyczny, Szczecin 2 Szkoła Podstawowa nr 2 w Policach, Police 3 Katedra i Klinika Neurologii, Pomorski Uniwersytet Medyczny, Szczecin 207 Porównanie skuteczności operacyjnego leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu metodami slingowymi Kryteria włączenia i wyłączenia pacjentek do badania Kryteria włączenia pacjentek do badania: 1) Pacjentki operowane w Klinice Rozrodczości i Ginekologii PAM w latach 2006-2009, z powodu wysiłkowego nietrzymania moczu. 2) Kobiety z czystym wysiłkowym nietrzymaniem moczu II i III stopnia potwierdzonym w badaniu urodynamicznym. 3) Kobiety, które nie przyjmowały hormonalnej terapii zastępczej (HTZ) przed i po zabiegu operacyjnym. Kryteria wyłączenia pacjentek z badania to: 1) Kobiety z pęcherzem nadreaktywnym i mieszanym nietrzymaniem moczu. 2) Kobiety z wysiłkowym nietrzymaniem moczu I stopnia. 3) Kobiety po przebytych zabiegach operacyjnych z powodu wysiłkowego nietrzymania moczu. 4) Kobiety z przetokami w obrębie dróg moczowych. 5) Kobiety z wadami wrodzonymi i nabytymi cewki moczowej i pęcherza moczowego. 6) Kobiety z infekcją dróg moczowych. 7) Kobiety z chorobami układu krążenia (nadciśnienie tętnicze powyżej 140/90 mm Hg, choroba niedokrwienna serca, zaburzenia rytmu serca). 8) Kobiety z cukrzycą typu I i II. 9) Kobiety ze zmianami w kręgosłupie, w odcinku krzyżowo-lędźwiowym (spina bifida, zmiany pourazowe i zwyrodnieniowe). 10) Kobiety przyjmujące leki wpływające na nadreaktywność pęcherza moczowego. Przed leczeniem oraz po 3 i 6 miesiącach po leczeniu operacyjnym oceniano następują pytania z kwestionariusza Gaudenza: 1) Czy występuje bezwiedne gubienie moczu? 2) Jak często się to zdarza (rzadko, sporadycznie, codziennie, wielokrotnie, praktycznie ciągle)? 3) Jak duże są ilości gubionego moczu (kilka kropli, małe porcje, moczenie obfite)? 4) Czy występuje uczucie, że po oddaniu moczu pęcherz jest pusty (tak, nie, nie zawsze, nie wiem)? 5) Gubienie moczu jest: właściwie żadnym problemem, niekiedy przeszkadza, przeszkadza mi bardzo, utrudnia mi życie)? 6) W jakich sytuacjach zdarza się bezwiedne gubienie moczu (podczas kaszlu i kichania, podczas śmiechu, podczas chodzenia i wchodzenia po schodach, podczas schodzenia ze schodów, podczas skakania, podskakiwania, gimnastyki, podczas stania, podczas siedzenia i leżenia)? Obliczenia statystyczne wykonano z użyciem programu StatisticaTM 7.0, firmy StatSoft Polska. Liczebności w grupach zostały podane w wartościach liczbowych i procentowych. Do badań został wykorzystany nieparametryczny test χ2, a dla grup liczących mniej niż 5 pacjentek test χ2 z poprawką Yatesa. Za poziom istotności przy- jęto wartość p < 0,05. Na wykresach zostały przedstawione tylko istotne zależności. Wyniki Wiek pacjentek zakwalifikowanych do leczenia operacyjnego Tabela 1. Wiek pacjentek zakwalifikowanych do operacji slingowych Wiek [lata] TOT TVT Ilość % Ilość % 30-40 6 5,56 3 4,84 41-50 36 33,33 19 30,65 51-60 46 42,59 27 43,55 61-70 18 16,67 9 14,52 71-80 2 1,85 3 4,84 81-90 0 0,00 1 1,61 Suma 108 100 62 100 Wiek pacjentek zakwalifikowanych do obu rodzajów zabiegów slingowych był zbliżony. Najliczniejszą grupę operowanych pacjentek stanowiły kobiety w przedziale wiekowym 50-60 lat. Masa ciała pacjentek zakwalifikowanych do leczenia operacyjnego Tabela 2. Masa ciała pacjentek zakwalifikowanych do operacji slingowych Waga [kg] TOT TVT Ilość % Ilość % Do 50 0 0 0 0 51-60 23 21,3 7 11,29 61-70 31 28,7 22 35,48 71-80 30 27,78 17 27,42 81i powyżej 24 22,22 16 25,81 Łącznie 108 100 62 100 W grupie pacjentek zakwalifikowanych do TOT największy odsetek stanowiły kobiety z masą ciała w przedziale 61-70 kg: 28,7% (31), a najmniejszy w przedziale 51-60 kg: 21,3% (23). W grupie kobiet zakwalifikowanych do TVT procentowy udział pacjentek w poszczególnych grupach był podobny (ryc. 1). Wśród wszystkich pacjentek z wysiłkowym nietrzymaniem moczu zakwalifikowanych do operacji typu sling bezwiedne gubienie moczu zgłosiło 83,33% (90) pacjentek zakwalifikowanych do TOT oraz 95,16% (59) spośród zakwalifikowanych do TVT. Różnice między grupami były znamienne. 208 J. Nawrocka-Rutkowska, S. Ciećwież, M. Ciećwież et al. p < 0,03 95,16% TOT 59 TVT 83,33% 90 u 11,11% (8) pacjentek; codzienne, wielokrotne u 2,78% (1), natomiast żadna badana nie miała problemu z ciągłym występowaniem objawów NM. p < 0,03 rzadko 23 14,52% 9 27,42% 17 13,89 TVT 11,11 4,84 4,84 21,30% TOT 9,68 8,33 13,89 4,63 4,84 sporadycznie praktycznie ciągle codziennie, wielokrotnie 3 miesiące po operacji Ryc. 3. Odsetek pacjentek, u których wystąpiło gubienie moczu o różnym nasileniu, trzy miesiące po operacji TOT i TVT 15 TOT przed operacją 3 miesiące po operacji 6 miesięcy po operacji Ryc. 1. Występowanie bezwiednego gubienia moczu przed i po operacjach TOT i TVT Po 3 miesiącach po leczeniu operacyjnym objaw ten zgłaszało 21,3% (23) pacjentek po operacji TOT oraz 14,5% (9) po operacji TVT. Istotne różnice między grupami stwierdzono po 6 miesiącach od leczenia operacyjnego; w grupie po operacji TOT bezwiedne gubienie moczu występowało u 13,89% (15) w porównaniu z 27,42% (17) kobiet po operacji TVT. Nasilenie objawów nietrzymania moczu w porównywanych grupach kobiet przed i po leczeniu operacyjnym 62,04 67,74 TOT TVT p. <.0,01 p. < 0,01 27,42 13,89 15,74 13,89 4,84 11,11 8,33 12,9 TVT 3,23 rzadko 2,78 1,61 sporadycznie codziennie, wielokrotnie 0.0 12,9 praktycznie ciągle 6 miesiący po operacji Ryc. 4. Odsetek pacjentek, u których wystąpiło gubienie moczu o różnym nasileniu, sześć miesięcy po operacji TOT i TVT W porównywanych grupach po 6 miesiącach po operacji TOT stwierdzono sporadyczne gubienie moczu u 11,11% (8) pacjentek; codzienne, wielokrotne u 2,78% (1), natomiast żadna badana nie miała problemu z ciągłym występowaniem objawów NM. W grupie pacjentek po założeniu TVT sporadyczne gubienie moczu stwierdzono u 12,9%(8) kobiet; codzienne, wielokrotne u 1,61% (1), a ciągłe nietrzymanie moczu występowało 12,9% (8) kobiet. Różnice pomiędzy grupami w wynikach dotyczących ciągłych objawów NM różniły się istotnie. Objętość gubionego moczu przed oraz po 3 i 6 miesiącach po leczeniu operacyjnym 0,0 rzadko sporadycznie codziennie, wielokrotnie przed operacją praktycznie ciągle 70,37 TOT 67,74 TVT Ryc. 2. Odsetek pacjentek, u których wystąpiło gubienie moczu o różnym nasileniu, przed operacją TOT i TVT Wśród pacjentek zakwalifikowanych do operacji TOT sporadyczne objawy NM stwierdzono u 13,89% (15) kobiet; codzienne, wielokrotne gubienie moczu u 62% (67), a u 13,89% (15) objawy NM występowały rzadko. Porównując badane grupy kobiet stwierdzono istotne różnice wśród pacjentek zgłaszających sporadyczne nietrzymanie moczu. W grupie pacjentek zakwalifikowanych do operacji TVT codzienne, wielokrotne objawy NM stwierdzono u 67,74% (42) kobiet; u 4,84% (3) objawy NM występowały rzadko (ryc. 3). W obu badanych grupach 3 miesiące po operacji stwierdzono zmniejszenie częstości epizodów NM. Różnice między grupami nie były istotne. W porównywanych grupach po 6 miesiącach po operacji TOT stwierdzono sporadyczne gubienie moczu 11,11 18,52 16,13 16,13 kilka kropli małe porcje przed operacją moczenie obfite Ryc. 5. Podział pacjentek w zależności od objętości gubionego moczu przed operacją TOT i TVT (wynik podany w procentach) Porównując objętość gubionego moczu najczęściej zgłaszane były małe porcje, zarówno w grupie zakwalifikowanej do TOT 70,37%, jak i do TVT 67,74%. Różnice te nie były istotne. Najrzadziej pacjentki zgłaszały gubienie 209 Porównanie skuteczności operacyjnego leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu metodami slingowymi kilku kropli moczu, wśród kobiet zakwalifikowanych do TOT objawy te występowały u 11,11% pacjentek, a w grupie zakwalifikowanej do TVT u 16,13% kobiet. Różnice te nie były znamienne. TOT 19,44 bardzo przeszkadza, 31,48% pacjentkom utrudniało życie, a u 2,78% kobietom niekiedy przeszkadzało. Wśród kobiet zakwalifikowanych do TVT gubienie moczu bardzo przeszkadzało 62,9% pacjentkom, 41,94% utrudniało życie, a 4,84% niekiedy przeszkadzało. Różnice między grupami nie były znamienne. TVT 9,68 9,26 9,68 kilka kropli małe porcje p < 0,02 Ryc. 6. Podział pacjentek w zależności od objętości gubionego moczu 3 miesiące po operacji TOT i TVT (wynik podany w procentach) 16,67 Rozpatrując objętość gubionego moczu po 3 miesiącach po operacji stwierdzono, że obfite moczenie zgłosiło tylko 4,63% pacjentek po TOT i 9,68% kobiet po TVT. Różnice te nie były istotne. TOT 19,44 12,90 TVT 5,56 4,84 0,0 kilka kropli małe porcje 14,52 11,11 10,19 4,84 0,0 właściwie żadnym problemem 12,90 TVT 25,93 moczenie obfite 3 miesiące po operacji TOT 38,71 4,63 4,84 niekiedy przeszkadza przeszkadza mi bardzo utrudnia mi życie Ryc. 9. Jakość życia pacjentek z nietrzymaniem moczu trzy miesiące po operacjach TOT i TVT (dane w procentach) Analizując wyniki po 3 miesiącach po leczeniu stwierdzono poprawę komfortu życia pacjentek. W grupie pacjentek po TOT 25,93% kobiet nie miało problemu z trzymaniem moczu, a po TVT – 38,71% kobiet. Różnice między grupami nie byly znamienne. moczenie obfite 6 miesięcy po operacji TOT Ryc. 7. Podział pacjentek w zależności od objętości gubionego moczu 6 miesięcy po operacji TOT i TVT (wynik podany w procentach) 30,56 33,87 TVT p < 0,03 16,67 Natomiast po 6 miesiącach po operacji żadna z badanych pacjentek po TOT nie zgłosiła obfitego moczenia, a w grupie po TVT objawy te występowały u 12,9%. Różnice między grupami były istotne. Wpływ nietrzymania moczu na jakość życia pacjentek TOT 62,96 62,90 TVT 37,10 33,46 0,00 0,00 właściwie żadnym problemem 2,78 4,84 niekiedy przeszkadza przeszkadza mi bardzo utrudnia mi życie przed operacją Ryc. 8. Jakość życia pacjentek z nietrzymaniem moczu kwalifikowanych do operacji TOT i TVT (dane w procentach) Przed leczeniem w grupie pacjentek zakwalifikowanych do TOT 62,96% kobiet podało, że gubienie moczu 12,9 8,06 0,0 właściwie żadnym problemem niekiedy przeszkadza 1,61 przeszkadza mi bardzo 2,78 utrudnia mi życie Ryc. 10. Jakość życia pacjentek z nietrzymaniem moczu sześć miesięcy po operacjach TOT i TVT (dane w procentach) Analizując wyniki leczenia po 6 miesiącach stwierdzono, że korzystny efekt nadal się utrzymywał w obu grupach pacjentek. W grupie po TOT stwierdzono lepsze wyniki w porównaniu z obserwacjami po 3 miesiącach, gdyż 30,56% (33) kobiet nie miało problemu z trzymaniem moczu. Natomiast w grupie po TVT efekt był trochę gorszy w porównaniu z wynikami po 3 miesiącach, ponieważ 33,87% (21) kobiet nie zgłaszało żadnych problemów z nietrzymaniem moczu. Różnice między grupami nie były znamienne. Występowanie objawów nietrzymania moczu w zależności od sytuacji, przed i po leczeniu operacyjnym (ryc. 11) Przed leczeniem, zarówno w grupie zakwalifikowanej do TOT, jak i TVT najczęściej badane pacjentki zgłaszały NM podczas kaszlu, kichania, śmiechu oraz skakania, podskakiwania, gimnastyki. Różnice miedzy grupami nie były istotne (ryc. 12). 210 J. Nawrocka-Rutkowska, S. Ciećwież, M. Ciećwież et al. 95,16 90,74 TOT 82,41 80,65 TVT 75,81 69,44 54,63 48,39 38,71 32,26 26,88 32,41 24,19 12,96 podczas kaszlu i kichania podczas śmiechu podczas chodzenia i wchodzenia na schody podczas schodzenia ze schodów podczas siedzenia i leżenia podczas skakania, podskakiwania, gimnastyki Ryc. 11. Odsetek pacjentek zgłaszających gubienie moczu w zależności od sytuacji przed operacją TOT i TVT TOT 19,35 TVT 18,52 14,52 9,68 9,68 9,68 7,41 12,96 7,41 2,78 4,84 4,63 1,85 0,0 podczas śmiechu podczas kaszlu i kichania podczas chodzenia i wchodzenia na schody podczas schodzenia ze schodów podczas siedzenia i leżenia podczas skakania, podskakiwania, gimnastyki Ryc. 12. Odsetek pacjentek zgłaszających gubienie moczu w zależności od sytuacji 3 miesiące po operacji TOT i TVT 29,03 TOT 25,00 p < 0,005 p < 0,01 p < 0,01 16,13 16,13 14,52 2,78 TVT 2,78 14,52 14,52 11,11 2,78 2,78 3,23 0,0 podczas kaszlu i kichania podczas śmiechu podczas chodzenia i wchodzenia na schody podczas schodzenia ze schodów podczas skakania, podskakiwania, gimnastyki podczas siedzenia i leżenia Ryc. 13. Odsetek pacjentek zgłaszających gubienie moczu w zależności od sytuacji 6 miesięcy po operacji TOT i TVT Analizując wyniki po 3 miesiącach po leczeniu operacyjnym na podstawie pytań dotyczących sytuacji, w których występuje gubienie moczu, stwierdzono poprawę w obu grupach, jednak różnice między grupami nie były istotne (ryc. 13). Natomiast porównując wyniki po 6 miesiącach od leczenia operacyjnego stwierdzono, że korzystny efekt terapeutyczny utrzymywał się w obu grupach pacjentek. Istotne różnice na korzyść TOT stwierdzono w wynikach dotyczących gubienia moczu podczas śmiechu, chodzenia Porównanie skuteczności operacyjnego leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu metodami slingowymi i wchodzenia po schodach, schodzenia ze schodów oraz siedzenia. Wnioski Metody TOT i TVT są porównywalnie skuteczne w leczeniu WNM po 3 miesiącach od zabiegu operacyjnego. Po 6 miesiącach od operacji TOT jest metodą korzystniejszą w leczeniu WNM w porównaniu z operacją TVT. Dyskusja Nietrzymanie moczu to schorzenie o szczególnym charakterze objawów, często stwarzające problemy diagnostyczne oraz terapeutyczne. Z tego względu ciągle poszukuje się nowych, skutecznych metod leczenia. Znanych jest wiele technik operacyjnych wysiłkowego nietrzymania moczu, jednak najczęściej stosuje się te, które charakteryzują się małym ryzykiem powikłań śród- i pooperacyjnych oraz korzystnym efektem leczniczym. Ocena skuteczności danej metody opiera sie głównie na wywiadzie ukierunkowanym na subiektywnych odczuciach pacjentki dotyczących występowania objawów związanych z NM. Dlatego do oceny efektów leczenia można zastosować gotowe zestawy pytań-kwestionariusze [6, 7]. Z tego powodu do ceny skuteczności leczenia TOT i TVT posłużyliśmy się w naszej pracy kwestionariuszem Gaudenza [5]. W badanej grupie pacjentek najliczniejszy przedział wiekowy reprezentowany był przez kobiety w wieku 50-60 lat. Można to tłumaczyć faktem, że kobiety w tym przedziale wiekowym są jeszcze czynne zawodowo i dyskomfort w postaci NM często utrudnia wykonywanie pracy. To zmusza pacjentki do szybszego zgłaszania się do lekarza i tym samym wcześniejszej diagnostyki i leczenia. W prezentowanych badaniach potwierdziliśmy skuteczność leczenia metodami slingowymi w obserwacjach 3 i 6-miesięcznych i była ona zbliżona do wyników innych autorów [6-9]. Skuteczność metod potwierdzają dane dotyczące wpływu na komfort życia pacjentek, gdyż po leczeniu duża liczba pacjentek nie zgłaszała żadnych problemów z NM. Ponadto, porównując wyniki dotyczące częstości występowania incydentów NM oraz ilości gubionego moczu stwierdziliśmy, że w obserwacji 3 i 6-miesięcznej skuteczniejsze są taśmy TOT. Również wyniki dotyczące objętości gubionego moczu były lepsze po 3 i 6 miesiącach w grupie po TOT. Być może można tłumaczyć to inną techniką operacyjną oraz innym miejscem przebiegu obu 211 taśm. Nie wszystkie badania potwierdzają lepszą skuteczność TOT. W badaniu Dyrkom O.A. et al. uzyskano lepsze wyniki u pacjentek po TVT [7]. Interesujący jest fakt, że efekt terapeutyczny był najmniejszy w przypadku objawów NM podczas kaszlu i kichania. Ponadto wyniki leczenia były gorsze po 6 miesiącach w porównaniu z obserwacjami po 3 miesiącach. Być może spowodowane jest to dużym wzrostem ciśnienia śródbrzusznego podczas kaszlu oraz kichania i stąd wynikającą mniejszą skutecznością tych metod. Piśmiennictwo [1] Diokno A., Brock B., Brown M. et al. (1986) Prevalence of urinary incontinence and other urological symptoms in the noninstitutionalized elderly. J. Urol. 136: 1022-1025. [2] Jolleys J.V. (1990) The reported prevalence of urinary symptoms in women in one rural general practice. Br. J. Gen. Pract. 39: 277-279. [3] Walter S., Wolf H., Barlebo H. et al. (1978) Urinary incontin- ence in postmenopausal women treated with oestrogens: a double blind clinical trial. Urol. Int. 33: 135-140. [4] Starczewski A., Brodowska A., Brodowski J. (2008) Epidemiologia i leczenie nietrzymania moczu oraz obniżenie narządów miednicy u kobiet. Pol. Merk. Lek. 145: 74-76. [5] Gaudenz R. (1979) A questionnaire with a new urge-score and stress-score for the evaluation of female urinary incontinence. Geburtshilfe Frauenheilkd. 39: 784-792. [6] Betschart C., Scheiner D., Hess E. et al. Patient satisfaction after retropubic and transobturator slings: first assessment using the Incontinence Outcome Questionnaire (IOQ). Int. Urogynecol. J. 22: 805-812. [7] Dyrkorn O.A , Kulseng-Hanssen S , Sandvik L. (2010) TVT compared with TVT-O and TOT: results from the Norwegian National Incontinence Registry. Int. Urogynecol. J. 21: 1321- 1326. [8] Scheiner D.A., Betschart C., Wiederkehr S. et al. (2011) Twel- ve months effect on voiding function of retropubic compared with outside-in and inside-out transobturator midurethral slings. Int. Urogynecol. J. (w druku). [9] Salinas J., Méndez S., Virseda M. et al. (2011) Urodynamic Aspects of Feminine Urinary Incontinence Treated with Slings. Actas. Urol. Esp. (w druku). [10] Chen Z., Chen Y., Du G.H. et al. (2010) Comparison of three kinds of mid-urethral slings for surgical treatment of female stress urinary incontinence. Urologia. 77: 37-41. J Jolanta Nawrocka-Rutkowska Klinika Ginekologii i Uroginekologii Pomorski Uniwersytet Medyczny 72-010 Police, ul. Siedlecks 2 e-mail: [email protected] Comparison of the effectiveness treatment of stress urinary incontinence sling surgeries (TOT and TVT) using Gaudenz questionnaire Objective: To compare the effects of two surgical methods transobturator tape (TOT) and tension-free vaginal tape (TVT) using a Gaudenz’ Questionnaire. Material and methods: The study included 170 women. After diagnostic (inter- viev, urodynamic study) of SUI patients were qualified TOT or TVT. Effects were assessed after 3 and 6 postoperative months. Results: Lost of complaints was obtain after TOT and after TVT. Conclusions: TOT and TVT were similarly effective, although positive effects were better after 6 month in patients with TOT. Key words: sling surgeries (TOT and TVT), Gaudenz questionnaire 212 J. Nawrocka-Rutkowska, S. Ciećwież, M. Ciećwież et al. Kwestionariusz Gaudenza do oceny nietrzymania moczu Nazwisko: Imiona: Wiek: Data: Adres: Telefon: Czy bezwiednie gubi Pani mocz? tak nie Jak często się to zdarza? rzadko, np. podczas przeziębienia sporadycznie codziennie, wielokrotnie praktycznie ciągle Jak duże ilości moczu Pani gubi? kilka kropli małe porcje moczenie obfite Jak często zmienia Pani dziennie mokrą bieliznę? wcale (nie potrzeba) kilka razy dziennie Zakładam podpaskę lub watę: przed wyjściem z domu także w domu także na noc Kiedy zmienia Pani bieliznę lub podpaskę, jest ona: sucha wilgotna mokra mokra i kapiąca Gubienie moczu jest dla Pani: właściwie żadnym problemem niekiedy mi przeszkadza bardzo mi przeszkadza utrudnia mi życie W jakich sytuacjach bezwiednie gubi Pani mocz? podczas kaszlu i kichania podczas śmiechu podczas chodzenia i wchodzenia na schody podczas schodzenia ze schodów podczas skakania, gimnastyki podczas stania podczas siedzenia i leżenia Po jakim wydarzeniu nastąpiło gubienie moczu? po porodzie po operacji w obrębie podbrzusza po menopauzie po innym wydarzeniu Ile miała Pani porodów? żadnego 1-3 ponad 4 Jaka była liczba noworodków z wagą ponad 4000 g? 0 1 2 i więcej Czy ma Pani jeszcze miesiączki? tak nie Czy miała Pani operacje na podbrzuszu? tak, jakie? nie Czy przyjmuje Pani hormony w tabletkach lub iniekcjach tak nie Czy oddawaniu moczy towarzyszy ból? tak, podczas oddawania moczu tak, po oddaniu moczu nie Jak często w ciągu dnia chodzi Pani oddawać mocz? co 3-6 godzin co 1-2 godziny co pół godziny lub częściej ze zmienną częstotliwością Czy budzi się Pani w nocy z uczuciem parcia? tak nie Jak często musi Pani w nocy oddawać mocz? nigdy raz, nieregularnie 2-4 razy 5 lub więcej Czy moczy się Pani podczas snu? nigdy niekiedy, rzadko często, regularnie Czy może opanować Pani uczucie parcia? mogę poczekać muszę oddać mocz w ciągu 10-15 min muszę natychmiast oddać mocz, w ciągu 1-5 min Czy zdarza się, że podczas parcia nie zdąży Pani dojść do toalety i po drodze popuści Pani mocz? nigdy rzadko, np. przy przeziębieniu niekiedy często, regularnie Czy zdarza się, że odczuwa Pani silne parcie i zaraz nieoczekiwanie oddaje Pani mocz nie mogąc tego opanować? nigdy rzadko często Czy może Pani przerwać oddawanie moczu dowolnie? tak nie nie wiem Czy ma Pani uczucie, że po oddaniu moczu pęcherz jest tak nie nie zawsze nie wiem Częste, trudne do opanowania parcie na mocz jest: właściwie żadnym problemem niekiedy jest kłopotliwe jest kłopotliwe bardzo kłopotliwe Ile Pani waży? do 50kg 51-60 kg 61-70 kg 71-80 kg 81 i wyżej Czy odczuwa Pani uderzenia gorąca? tak nie