DIALOG

DIALOG
JAKO ELEMENT
STRATEGII INWESTYCJI
KATARZYNA MRÓZ
Informowanie o inwestycjach w zakresie poszukiwania gazu z łupków prowadzonych przez
PGNiG to największy projekt komunikacyjny firmy. Jak udowodniły badania, Polacy z terenów
bogatych w złoża oczekują od spółki wyjaśnień i konkretnych danych. Wyzwaniem okazało się
określenie narzędzi komunikacyjnych, tak aby dostosować je do różnych potrzeb interesariuszy.
Bezpieczeństwo energetyczne
Krosna. Założył ją Ignacy Łukasiewicz, który budował
górnicze osiedla, drogi, mosty, szkoły, szpitale oraz
tworzył odpowiedniki dzisiejszych funduszy emerytalnych. Troska i szacunek dla otoczenia są więc dla
kolejnych zarządów (od czasu restrukturyzacji po
1989 r.) i pracowników (31 tys. osób) motywacją do
poszukiwań nowych obszarów odpowiedzialności
własnej i korporacyjnej.
Państwowy Instytut Geologiczny szacuje wielkość
złóż gazu z łupków w Polsce na blisko 768 mld m sześc.,
co potencjalnie zaspokoiłoby krajowe potrzeby na
60 lat, przy dzisiejszym zapotrzebowaniu na energię
w Polsce. To oznacza też większe możliwości dywersyfikacji dostaw gazu. Inwestycje wydobywcze zawsze
wiążą się z dłuższą lub krótszą obecnością firmy na danym terenie. Wszystko, co nieznane, budzi pewne obawy. Odpowiedź na tego typu niepokoje jest ze strony
firmy elementem zarządzania ryzykiem biznesowym,
ale także okazją do odpowiedzialnego działania i intensywnego dialogu z otoczeniem. I tak podeszliśmy
do tego w firmie.
jest naszą wspólną wartością, a PGNiG
to firma, która ma w tym zakresie
znaczenie strategiczne. Dostarcza gaz
6,5 mln Polaków, a także odbiorcom
przemysłowym. Niebieskie paliwo rozprowadza licząca ponad 120 tys. km sieć
dystrybucyjna, 30-krotnie dłuższa od
polskich granic. Niezawodność dostaw
to jednocześnie znak rozpoznawczy
i priorytet firmy.
Gaz z łupków
– nowa perspektywa
Odpowiedzialność na wielu płaszczyznach to część DNA PGNiG. Wynika to z historii tej firmy. Korzenie
przemysłu, z którego m.in. wyrosło
PGNiG, sięgają czasów działalności
pierwszej na świecie (i wciąż czynnej)
kopalni ropy naftowej – w Bóbrce koło
114
STUDIUM
PRZYPADKU
Brak dobrej komunikacji ze społecznościami lokalnymi w przypadku inwestycji,
które mają wpływ na ich otoczenie, może utrudniać realizację planów
biznesowych. Dlatego firma PGNiG postawiła na dialog.
Rozbudzone emocje i oczekiwania
czerpali wiedzę o gazie z łupków. Okazało się, że najczęściej
dowiadywali się o nim z telewizji (53 proc.) i z rozmów ze
znajomymi (30 proc.). W mniejszym stopniu z ulotek, gazet
i internetu. Dlatego m.in. w ramach procesu dialogu zdecydowaliśmy się na następujące działania:
Informacje o możliwości pozyskania gazu ze skał łupkowych rozbudziły w Polsce ogromne nadzieje i emocje. To
temat, wokół którego narosło wiele mitów – ich pożywką
stały się publikacje prezentujące go wybiórczo. Wszystko
to sprawiło, że już w połowie 2011 r. PGNiG uznało, że
intensywne poszukiwania gazu z łupków, które prowadzi
firma, potrzebują szczególnych działań komunikacyjnych.
Decyzją prezesa zarządu w tym samym roku został powołany specjalny zespół ds. dialogu i komunikacji wokół
poszukiwań gazu z łupków. Z założenia mieli go tworzyć
ściśle i na bieżąco współpracujący ze sobą eksperci geologii,
wiertnictwa czy ochrony środowiska, prawnicy, specjaliści
ds. komunikacji i PR. Dzięki temu PGNiG udało się stworzyć mapę ryzyk i rozpocząć prace nad przygotowaniem
strategii, a następnie planu dialogu i komunikacji dotyczących tego tematu.
1. SERIAL EDUKACYJNY W TELEWIZJI GDAŃSK
– w 10-godzinnych odcinkach wypowiadali się eksperci:
przedstawiciele Instytutu Nafty i Gazu, pełnomocniczka
marszałka województwa pomorskiego ds. gazu łupkowego,
wójtowie gmin, na których terenie dokonaliśmy wcześniej
odwiertów, eksperci środowiskowi. Mówili o technologii,
aspektach środowiskowych, kolejności prac.
2. GŁÓWNE SESJE WARSZTATOWE DIALOGU
– spotkania otwarte z mieszkańcami. Prowadził je niezależny moderator. Uczestniczyli w nich przedstawiciele
zespołu ds. dialogu i komunikacji wokół poszukiwań gazu
z łupków. Zapraszaliśmy ekspertów z terenowych Inspektoratów Ochrony Środowiska oraz wójtów gmin z terenów,
na których już wykonaliśmy odwierty. Otwierała je prezentacja ekspertów – mówiliśmy w sposób przystępny o celu
spotkania. Każde spotkanie trwało do odpowiedzi na
ostatnie pytanie. W praktyce najdłuższe – 4 godz. Pierwsza
sesja odbyła się w styczniu 2012 r. Ponieważ w gminie Krokowa na Pomorzu PGNiG zamierzało dokonać drugiego
Szczera rozmowa w praktyce
FOT.: ARCHIWUM PGNiG
Ważnym elementem dialogu stały się badania agencji
PBS, których celem było ustalenie poziomu wiedzy i oczekiwań mieszkańców z terenów bogatych w łupki. Analizy
z czerwca 2012 r. pokazały, że mieszkańcy Pomorza chcą
stać się adresatami kampanii informacyjnych i oczekują od
firmy spotkań otwartych, do jakich zaczęliśmy intensywne
przygotowania. Sprawdziliśmy też, skąd dotychczas ludzie
PGNiG realizuje proces poszukiwań w sposób szczególnie staranny, zarówno
jeśli chodzi o kwestie HSE (bezpieczeństwa i ochrony środowiska), jak i aspekty
komunikacyjne, wykraczając poza obowiązujące standardy.
MARIUSZ ZAWISZA, prezes PGNiG
115
FOT.: ARCHIWUM PGNiG
Aby podnieść poziom wiedzy Polaków dotyczący procesu poszukiwania gazu z łupków,
PGNiG zdecydowało się na dialog z interesariuszami oraz m.in. wizyty studyjne na wiertniach.
Dzięki nim przedstawiciele lokalnych społeczności poznają technologię z bliska.
4. DYŻURY INFORMACYJNE DLA MIESZKAŃCÓW
– ta forma dialogu daje możliwość zadania pytań bezpośrednio naszym ekspertom podczas kilkugodzinnych dyżurów, najczęściej w urzędach gmin. Pozwala nam to na
rozpoznanie lokalnego otoczenia, w którym będziemy
prowadzić prace.
odwiertu poszukiwawczego, sesje dialogu zaczęliśmy właśnie tam. Później prowadziliśmy je w gminach na całym
Wybrzeżu Gdańskim i Lubelszczyźnie. Dialog trwa do dzisiaj. Jego ostatnia sesja odbyła się w gminie Susiec, w Lubelskiem, gdzie w połowie października 2014 r. rozpoczęło się wiercenie odwiertu poszukiwawczego. Dotychczas
przeprowadziliśmy 40 spotkań dialogowych (spotkania
otwarte z mieszkańcami, spotkania z władzami samorządowymi gmin, dyżury informacyjne dla mieszkańców),
dotarliśmy do ok. 1,5 tys. osób.
5. WIZYTY STUDYJNE NA WIERTNIACH
– zorganizowaliśmy do tej pory ok. 20 wyjazdów m.in. dla
grup samorządowców, którzy przyjeżdżali zapoznać się
z charakterystyką prac wiertniczych, zobaczyć wiertnię i teren wokół niej. Wśród grup, które oglądały wiertnie, były też
delegacje zagraniczne, m.in.: minister środowiska Wielkiej
Brytanii i francuscy deputowani, urzędnicy z Departamentu
Ochrony Środowiska stanu Pensylwania USA, przedstawiciele austriackiej branży energetycznej i wiele innych.
3. OGÓLNOPOLSKI NEWSLETTER ŁUPKOWY,
a przede wszystkim strona www.lupkipolskie.pl. Jest to
bogato ilustrowana strefa wiedzy. Informacje z odwiertów
poszukiwawczych z całego kraju, również firm konkurencyjnych, uzupełniane są o wywiady z przedstawicielami administracji, środowisk ekologicznych. O trafności powołania rzetelnego portalu informacyjnego o łupkach świadczy
choćby liczba jego polskich użytkowników – od początku
działania, czyli od października 2012 r., stronę odwiedziło
280 tys. osób, generując 1,5 mln odsłon. Średni czas trwania sesji – 3 min, co jest bardzo dobrym wynikiem. Ale
do zgromadzonej na nim wiedzy sięgają też użytkownicy z całego świata, np. z Australii i Chin. Nie ulega więc
wątpliwości, że portal wpłynął na jakość ogólnopolskiej
informacji dotyczącej niekonwencjonalnego paliwa.
6. SESJA DIALOGU WEDŁUG STANDARDU AA1000
z przedstawicielami środowiskowych organizacji pozarządowych.
7. 6 SESJI WARSZTATOWYCH DLA MEDIÓW
I SAMORZĄDÓW na Pomorzu i Lubelszczyźnie.
Zróżnicowanie narzędzi dostosowane było do różnych
oczekiwań interesariuszy. Mieszkańcy chcieli wiedzieć, kiedy
116
i gdzie będą prowadzone prace, jakie ewentualne uciążliwości odczują, poznawali warunki dzierżawy ziemi, a także
dowiadywali się, czy inwestycja będzie bezpieczna dla środowiska i jakie przyniesie efekty społeczne. Sesje pozwoliły
też urealnić oczekiwania wobec PGNiG jako lokalnego interesariusza. My z kolei byliśmy przygotowani na potrzeby
mieszkańców w zakresie przekazywanej wiedzy, a także
języka – prostego w odbiorze wiedzy fachowej. Obecność
moderatora, klarowna agenda spotkania, prosty język i chociażby roll-up z przekrojem odwiertu służyły rozwiewaniu
obaw o rzetelność komunikacji.
W efekcie wzrósł poziom wiedzy dotyczący procesu poszukiwania gazu z łupków. Pokazała to wspominana druga
seria badań PBS. Blisko połowa (46 proc.) mieszkańców
gmin zauważyła, że była na ich terenie prowadzona akcja
informacyjna.
społeczne, które udało się rozwinąć dzięki naszym sesjom dialogowym zarówno u mieszkańców, jak i u pracowników zaangażowanych
w dialog. Być może dla społeczności były one
także lekcją współdziałania i współodpowiedzialności.
Czego nauczyliśmy się sami o dialogu? Że dobrze zaplanowany proces i dostosowanie narzędzi pozwalają zaspokoić potrzeby informacyjne
społeczności lokalnych w stopniu ich zadowalającym. Aby efektywnie rozmawiać, potrzebne są też
kompetencje miękkie i pokora wobec ludzi – tak
samo wewnątrz, jak i na zewnątrz firmy.
Mamy świadomość, że dialog jest formułą otwartą – ciągle należy się go uczyć i dzięki temu poszerzać
własną wiedzę na temat zasad komunikacji, a także
barier i wyzwań związanych z poszukiwaniem i wydobyciem złóż.
Otwarci na słuchanie i rozmowę
Rozwinięcie kompetencji dialogu ze społecznościami
lokalnymi dało co najmniej kilka efektów:
KATARZYNA MRÓZ:
a. d
ialog społeczny stał się w większym wymiarze niż dotychczas elementem strategii firmy;
b. s potkania dialogu wyjaśniły kontekst inwestycji. Odpowiadaliśmy na wszelkie pytania – począwszy od celu prac
poszukiwawczych, przez ich przebieg, bezpieczeństwo
prac dla ludzi i środowiska, aż po ich rezultat i konsekwencje dla samych mieszkańców;
c. dialog stał się kluczową aktywnością PGNiG w obszarze
zaangażowania społecznego. To obecnie jedna z najważniejszych kompetencji, którą chcemy rozwijać;
d. d
ialog zwiększył zaangażowanie pracowników w przygotowanie się do tego typu działań (nie tylko merytoryczne, lecz także pod względem predyspozycji psychologicznych);
e. uruchomiliśmy też społeczne instynkty. Jako społeczeństwo dopiero uczymy się dialogu. Rozpoznanie
własnych potrzeb, ich wyartykułowanie, słuchanie odpowiedzi, wspólne podejmowane decyzji – to kompetencje
koordynator ds. komunikacji Strategii
Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego
Biznesu GK PGNiG
45%
Taki odsetek mieszkańców gmin,
którzy zetknęli się z informacyjnymi
działaniami PGNiG, oceniło dobrze
lub raczej dobrze akcję informacyjną
na temat gazu z łupków.
Źródło: Badanie PBS, luty 2013
117