Intonujcie mantrę Gajatri, aby uświęcić swe życie

Intonujcie mantrę Gajatri, aby uświęcić swe życie
Dyskurs Bhagawana Śri Sathya Sai Babę wygłoszony do studentów 10 lutego 2000 r.
Ludzkie życie można porównać do czteropiętrowego gmachu, w którym piętra symbolizują
cztery etapy życia: celibat, życie rodzinne, wyciszenie, wyrzeczenie. Obecnie jesteście na pierwszym
etapie, kiedy to tworzycie fundament gmachu swojego życia. Z tego względu jest to dla was bardzo
ważny okres, bowiem silny i solidny fundament zapewni poczucie bezpieczeństwa oraz zagwarantuje
całej budowli wytrzymałość.
Cztery etapy oznaczają też, że człowiek rodzi się cztery razy. Pierwsze narodziny to wyjście z
łona matki, drugie – wtajemniczenie w mantrę Gajatri, trzecie to poznanie Wed, a czwarte –
rozpoznanie natury brahmana. Mantra Gajatri jest bardzo pomocna w tym procesie duchowego
rozwoju.
Mówi się, że pożywienie jest brahmanem, zaś jego esencja to Wisznu. Zaiste, najcięższa część
pożywienia jest związana z Brahmą, czyli wszechogarniającym wszechświatem fizycznym. Subtelny
aspekt pożywienia odnosi się do Wisznu, czyli tego, który wszystko przenika. Natomiast
najsubtelniejszy aspekt pożywienia symbolizuje Iśwarę, czyli najwyższego Boga. Fizyczna część
pokarmu wzmacnia ciało, subtelna – umysł, zaś najsubtelniejsza oczyszcza mowę. Widać stąd, iż
rodzaj pokarmu odgrywa znaczącą rolę we wzmacnianiu i oczyszczaniu ciała, umysłu i mowy.
Gajatri odnosi się do wszystkich bóstw i zawiera w sobie wszystkie mantry. Mówi się, że jest
matką Wed; kto ją powtarza, nie musi intonować żadnych innych mantr. Mantra ta posiada trzy
nazwy, zależnie od zadania jakie spełnia: Gajatri, Sawitri i Saraswati. Gajatri jest panią zmysłów,
Sawitri natomiast boginią życia. Kiedy mantra Gajatri działa jako obrończyni sił życiowych,
nazywamy ją Sawitri. Być może słyszeliście o Sawitri, kobiecie czystego serca, która siłą swej
modlitwy przywróciła życie zmarłemu mężowi. Właśnie takie jest działanie mantry Sawitri, chroniącej
ludzi żyjących w prawdzie. Natomiast Saraswati jest boginią mowy. Człowiek musi uzyskać łaskę
Gajatri, Sawitri i Saraswati, aby jego życie stało się święte.
Przede wszystkim, człowiek musi właściwie posługiwać się darem mowy. Jest to warunek
bezpiecznego życia. Każdy uraz fizyczny zagoi się wraz z upływem czasu, jednak uraz spowodowany
niewłaściwym posługiwaniem się darem mowy jest nieuleczalny i sprowadzi na was nieszczęście.
Dlatego powinniście panować nad swoją mową. Z tej przyczyny starożytni mędrcy praktykowali
okresy milczenia. Prawdę najlepiej można wyrazić mówiąc mniej lub milcząc. Ostatecznym wynikiem
takiej wstrzemięźliwości będzie zadowolenie i dobre imię.
Gajatri, Sawitri i Saraswati żyją w każdej istocie ludzkiej. Słowa bhur, bhuwah i suwaha w
mantrze Gajatri odnoszą się do zbudowanego z materii ciała, wypełniającej go energii życiowej
(wibracji) oraz duszy będącej nieustanną zintegrowaną świadomością (promieniowania). Często
powtarzam, że istniejecie nie na jednej płaszczyźnie, ale na trzech – na płaszczyźnie fałszywej
identyfikacji z ciałem fizycznym, płaszczyźnie mentalnego obrazu, jakim jesteście dla innych i
wreszcie na płaszczyźnie swej rzeczywistej tożsamości. Ludzka istota jest połączeniem ciała, umysłu i
atmy. Ciało stanowi fizyczny instrument służący zdobywaniu mądrości, dlatego powinno się je
właściwie wykorzystywać. Należy oczyszczać ciało i umysł przez podejmowanie szlachetnych i
świętych czynów, pamiętając o tym, że na tle całego stworzenia narodziny w ludzkim ciele to wyjątek.
Ludzkie ciało jest święte – stanowi instrument realizacji dharmy oraz celu życia.
Intonujcie boskie imię i czyńcie dobro, aby spłacić drogocenny dar życia. Nie musicie
podejmować szczególnych wysiłków w celu zrealizowania wartości ludzkich, to znaczy prawdy,
dharmy, pokoju, miłości i niekrzywdzenia – one są w was od urodzenia. Należy je tylko oczyścić z
kurzu zapomnienia i wprowadzać w czyn. Zamiast dużo mówić, lepiej zacząć praktykować małą część
tego, czego się nauczyliście. To właśnie przez brak praktyki człowieczeństwo przeżywa regres –
człowiek rozwinął pragnienia, a zapomniał o ideałach; wzmocnił swe przywiązanie do ciała, a zerwał
kontakt ze swym duchowym aspektem. Nie ulega wątpliwości, że utożsamianie się z ciałem spełnia
ważną rolę w życiu, ale tylko w momencie podejmowania działania.
Powinniście wyzbyć się fałszywej identyfikacji z ciałem i rozwinąć ducha patriotyzmu. Po
zgładzeniu Rawany Lakszmana modlił się do Ramy, aby przejął on rządy w Lance: „Bracie, nie
przeszkadzajmy Bharacie sprawować rządów w Ajodhji. Dlatego modlę się pokornie, abyś zechciał
przyjąć koronę Lanki”. Również Wibiszana upadł Ramie do stóp, prosząc: „Swami, oddaje się tobie,
składam swoje dobra i całe królestwo u twoich lotosowych stóp”. Jednak Rama, nieporuszony
bogactwem Lanki, odrzekł: „Matka i kraj ojczysty są ważniejsze od samego nieba. Nie mogę opuścić
ojczyzny, nawet jeśli nie jest tak bogata jak Lanka”. Zauważcie, jak wielką miłością i szacunkiem
darzył Rama swój kraj ojczysty.
Indie są od północy otoczone Himalajami (Himaczala). Hima oznacza lód, który jest biały i
łatwo się topi, natomiast aczala oznacza stałość. Wasze serca (hridaja) powinny być jak Himalaje –
czyste i stałe, topniejące pod wpływem współczucia. Przecież hri + daja = hridaja, a daja znaczy
współczucie. Bóg zamieszka w waszych sercach pod warunkiem, że będą czyste, stałe i przepełnione
współczuciem. Niestety, w obecnych czasach serca ludzkie straciły swą czystość, stałość oraz
zdolność współodczuwania z powodu niezliczonych pragnień. Życie jest jak długa podróż, a wasze
pragnienia jak bagaż. Podróż życia sprawi wam więcej przyjemności, jeśli zmniejszycie bagaże swych
pragnień. Im mniej pragnień, tym więcej szczęścia i radości. Mantra Gajatri uczy, abyście wszystko
ofiarowywali Bogu, a działanie podejmowali tylko po to, by Go usatysfakcjonować. Wówczas
poczujecie się uwolnieni od trudności i problemów.
Wedy uczą, byście czcili ojca i matkę jak Boga. Często powtarzam studentom, że ich ciało,
umysł i pieniądze są darami od matki. Dlatego przede wszystkim powinniście okazywać wdzięczność
matce. To ona dała wam sposobność narodzin, nosiła w swoim łonie przez dziewięć miesięcy, a
następnie wychowała, otaczając troską i opieką. To ona, nie bacząc na własną niewygodę, każdym
czynem i słowem zabiegała o waszą wygodę i rozwój. Nawet jeśli wasza matka jest analfabetką, a wy
bardzo wykształceni, winniście jej najwyższy szacunek i poważanie. Traktujcie jej nauki tak, jakby
pochodziły z samych Wed.
Mantra Gajatri jest symbolem matczynych uczuć. Intonujcie ją codziennie – rano, w południe i
wieczorem. Mając słońce za plecami, widzicie własny cień, jednak kiedy stoicie twarzą do słońca,
cień znika z waszego pola widzenia. Podobnie, iluzja tego świata (maja) omami was, jeśli odwrócicie
się od Boga, natomiast gdy zwrócicie swe umysły ku Bogu, nic wam nie zrobi.
Wpływ ery kali i postęp nauki wypaczają intelekt współczesnego człowieka. Wykształcenie,
jeśli nie idzie w parze z jakością charakteru, jest bezużyteczne. Doczesna edukacja oparta na wiedzy
książkowej nigdy nie pomoże wam wznieść się do boskiego poziomu świadomości. Nie ulega
wątpliwości, że świeckie wykształcenie jest potrzebne, ale wraz z nim powinno się zadbać także o
wykształcenie duchowe. Adhjatma widja widjanam – prawdziwe wykształcenie to wykształcenie
duchowe. Nadinam sagaro gatih – wszystkie rzeki dążą do połączenia się z oceanem. Wykształcenie
świeckie jest jak rzeki i strumyczki, zaś duchowe to ogromny ocean. Spośród wszystkich gałęzi
wiedzy, wiedza duchowa jest najwyższa i najszczytniejsza. Jednak w dzisiejszych czasach nawet
wykształconym rodzicom brak jest umiejętności rozróżniania. Wcale nie zależy im, by ich dzieci
wielbiły Boga, bądź brały udział w śpiewaniu bhadżanów. Sądzą, że będą miały na to dosyć czasu na
emeryturze. To wielki błąd. „Wyjedź wcześnie, jedź powoli, dojedź bezpiecznie”. Pamiętać o Bogu
potrafi tylko ten, kto odpowiednio wcześnie wypełnił Nim życie.
Okres dzieciństwa to dobra pora na kontemplację Boga. To złoty i święty czas, który powinien
zostać właściwie wykorzystany. Niektórzy rodzice pragną, by ich dzieci wyjeżdżały za granicę
natychmiast po uzyskaniu dyplomu. A cóż takiego jest w innych krajach, czego nie ma w Indiach?
Doprawdy, tego czego nie ma w Indiach, nie znajdziecie też nigdzie na świecie. Większość studentów
wyruszających za granicę na wyższe studia, wraca tu z wypaczonym charakterem. Sam widziałem
takie osoby. Tylko nieliczni zachowują szlachetność charakteru. Rodzice wysyłają dzieci za granicę,
bo chcą, aby się wzbogaciły, tymczasem wcale nie zależy im na ich dobrym charakterze i umiłowaniu
cnoty. To prawda, że pieniądze zapewniają wszelkie wygody, ale czy obdarzą spokojem umysłu? Nie.
Można go osiągnąć tylko dzięki duchowości.
W obecnych czasach Hindusi desperacko pragną wyjechać za granicę, zaś obcokrajowcy
przyjeżdżają do Indii w poszukiwaniu spokoju umysłu. Ich pieniądze i materialny komfort są
bezwartościowe bez spokoju umysłu. Zbyt duża ilość pieniędzy prowadzi do arogancji, z której rodzi
się wiele innych złych skłonności. Dlatego lepiej nie wyjeżdżać za granicę w poszukiwaniu bogactwa,
ale skoncentrować na kształtowaniu dobrego charakteru. Weźcie Mnie za przykład. Tysiące wielbicieli
modli się, bym zechciał odwiedzić ich ojczyznę, ale Ja nie zamierzam tego robić, bo i po co? Indie są
kolebką dharmy rozumianej w najszerszym znaczeniu tego słowa. To kraj świętych rytuałów, kraj
ducha poświęcenia i ofiarności. Indie można porównać do lokomotywy, zaś pozostałe kraje do
ciągniętych przez nią wagonów (oklaski). Niektóre wagony odłączyły się, ponieważ były za słabo
podczepione do lokomotywy, inne podążają za nią, jednak węgiel, ogień i maszynistę znajdziecie
tylko w lokomotywie. Obywatele tego kraju powinni być mu wierni i rozpowszechniać świętą kulturę
Indii na cały świat.
Mówi się, że Gajatri posiada pięć twarzy. Pierwsza z nich to Om, druga – bhur bhuvah suwaha,
trzecia – tat sawitur warenjam, czwarta – bhargo dewasja dhimahi, zaś piąta to dhijo jo nah
praczodajat. Mantra Gajatri składa się z trzech części: pochwalnej, medytacyjnej i modlitewnej. Na
początku wychwalamy Boga, potem z pełnym szacunkiem medytujemy nad Nim, na końcu natomiast
modlimy się, by zechciał rozwiać mrok ignorancji i obudził, ewentualnie wzmocnił, moc naszego
intelektu. Intonowanie mantry oczyszcza umysł, pogłębia oddanie i nieprzywiązanie, przydaje
mądrości. Młodzi koniecznie muszą ją intonować, aby ich intelekt rozwinął się i jaśniał pełnym
światłem. Inicjacja w mantrę Gajatri powinna się odbywać we wczesnym dzieciństwie, tj. w wieku
około 8 lat, a nie tak późno jak teraz. Osoba intonująca ją od wczesnego wieku będzie wysoce
inteligentna, a jej życie zostanie uświęcone.
Obecnie strach i niepokój są na porządku dziennym, ponieważ ludzie nie myślą o Bogu szczerze
i z oddaniem. Samo powtarzanie imienia Boga może dokonać cudu. O Bogu mówi się, że jest
Hiranjagarbha. Hiranja znaczy złoto. Jeśli umieścicie złoto w sercach, zamieni się ono w klejnoty satji,
dharmy, śanti i premy, a wasze serce stanie się źródłem tylko boskich uczuć. Jeśli wlejecie słodki
pudding do miseczki z wieloma otworami, to z otworów również popłynie słodki pudding. Podobnie,
gdy wypełnicie swe serca Bogiem, każda wasza czynność będzie boska. Niestety, obecnie
człowiekowi brakuje wiary w Boga, co czyni jego życie bezużytecznym.
Młodzi powinni pracować na rzecz rozwoju swego kraju i zawsze powinni pomagać bliźnim.
Mędrzec Wjasa w takim oto zdaniu zawarł treść 18 Puran: Paropakara punjaja papaja parapidanam –
służąc innym czynisz dobro, szkodząc im – grzeszysz. Dlatego pomagaj stale, nie krzywdź wcale – oto
prawdziwe oddanie i uwielbienie. Oddanie nie oznacza oddawania czci i śpiewania bhadżanów. To
tylko zewnętrzne formy działania, które są bezużyteczne, jeśli brak wewnętrznej czystości. Dlatego
rozwijajcie w sobie miłość.
Miłość to Bóg, Bóg to miłość – miłujcie siebie nawzajem. Kochajcie swych rodziców służąc im
i słuchając ich, tak by byli z was zadowoleni. Oni bardzo was kochają, chociaż czasami, w swojej
ignorancji, kierują was na niewłaściwą drogę. W takim przypadku wytłumaczcie im, co jest słuszne, a
co nie. Jeśli nalegają, byście wyjechali za granicę w poszukiwaniu dostatku, wyjaśniajcie im, że liczy
się charakter, a nie pieniądze. Jeśli im to dobrze wytłumaczycie, na pewno zmienią zdanie.
Kochani!
Jeśli będziecie intonować mantrę Gajatri z całego serca, to nigdy nie odczujecie w życiu
trudności. Intonujcie ją bez przerwy. Znacie zapewne historię Prahlady. Jego ojciec, Hiranjakasipu,
rozkazał mu przestać powtarzać imię Pana Narajany. Ponieważ Prahlada nigdy nie kłócił się z ojcem,
także i tym razem z uśmiechem wysłuchał go, ale postąpił zgodnie z głosem swego sumienia. Za karę
spuszczono nań stado ogromnych słoni, podrzucono jadowitą żmiję, zepchnięto z brzegu urwiska
górskiego, wrzucono w otchłań morza, jednak Prahlada nigdy nie zaprzestał intonować imię Pana.
Dzięki temu słonie, żmija, urwisko i ogromny ocean zmieniły się w ukochanego Pana Narajanę, który
ratował go z każdej opresji. Wy także powinniście mieć taką ufność i wiarę – Bóg was ochroni,
gdziekolwiek się znajdziecie. Powinniście tylko niezłomnie w Niego wierzyć i z miłością powtarzać
Jego imię.
Nie pozwólcie złym skłonnościom pożądania, złości i chciwości wtargnąć do swych umysłów.
Są one jak wrota do piekieł. Rawana był bardzo wykształcony, posiadał ogromną władzę, ale z
powodu pożądania doprowadził do zguby nie tylko siebie, ale cały swój klan i królestwo. Podobny los
spotkał Hiranjakasipu z powodu złości oraz Durjodhanę z powodu chciwości. Nic nie jest w stanie
uchronić was od cierpienia, jeśli staniecie się niewolnikami złych skłonności. Dlatego nie unoście się
dumą z powodu bogactwa, siły fizycznej, czy wykształcenia. Rozwijajcie moc miłości, bo tylko ona
może zmienić wroga w przyjaciela i tylko dzięki niej możecie uświęcić swe życie.
Niektórzy upierają się, że wiara w istnienie Boga, którego nie można zobaczyć, to
niedorzeczność. Jednak prawda jest taka, że cały czas Go oglądacie, ponieważ cały wszechświat jest
Jego formą. Wedy mówią: Iśwara sarwa bhutanam – Bóg jest obecny we wszystkich istotach. Nie
możecie Go zobaczyć, bo postrzegacie przyrodę z fizycznego punktu widzenia. Odrzućcie ten sposób
widzenia świata, a ujrzyjcie przyrodę przez pryzmat boskich uczuć. Wtedy z pewnością Go
zobaczycie. Bóg jest częścią was, tak jak miły zapach jest integralną częścią kwiatu. Kwiat można
zobaczyć, ale czy ktoś widział kiedykolwiek zapach? Podobnie, kochająca matka posiada określoną
formę, ale jej miłość nie ma żadnego kształtu. Bóg jest ową miłością.
Mantra Gajatri jest święta. Zawiera esencję wszystkich innych mantr, odnosi się do wszystkich
innych bóstw i bogiń. Tak jak kwiecistą girlandę spaja jedna nić, tak też boska moc łączy ze sobą
wszystkie formy istnienia. Zrozumcie tę jedność ukrytą pod pozorami różnorodności. Ten, kto tego
dokona, nigdy nie odczuje cierpienia. Umacniajcie swą wiarę w Boga, nie dajcie się zwieść namowom
innych, zawsze podążajcie za głosem swego sumienia.
Kochani!
Dzisiejszy dzień jest święty. Doprawdy, ten dzień jest kamieniem węgielnym waszego życia.
Postawcie na nim silny i niewzruszony fundament, który będzie służył jako oparcie dla gmachu
waszego życia. Dzięki temu dodacie siły i splendoru waszej ojczyźnie. Rozwijajcie w sobie
patriotyczne uczucia. Z powodu negatywnego wpływu tych polityków, którzy przedkładają interes
własny nad dobro kraju, wielu młodym ludziom obcy jest duch patriotyzmu. Jednak dla dobra narodu
powinniście być gotowi oddać nawet życie. Jeśli rozwiniecie tak szczytne ideały, z pewnością
doświadczycie Boga.
Jeżeli bardzo pragniecie ujrzeć Boga, kontemplujcie Go z niezachwianą wiarą. Nigdy nie
wątpcie w Jego istnienie. Pamiętajcie, że On istnieje tylko dla tych, którzy w Niego wierzą. Bóg
postępuje zgodnie z waszymi uczuciami, dlatego miejcie wiarę w Niego. Intonowanie mantry trzy razy
dziennie nie wystarczy. Powinniście to robić bez przerwy. Czy można wybrać odpowiednią porę na
oddawanie czci Temu, który istnieje ponad czasem? Sarwada sarwakaleszu sarwatra hariczintanam –
kontempluj imię Boga wszędzie, o każdej porze i w każdej sytuacji.
Bhagawan zakończył dyskurs bhadżanem Hari bhadżana bina sukha śanti nahi.
tłum. Cezary Okruszko, współpr. Ewa Serwańska
[Wydanie broszurowe, Sri Sathya Sai Books & Publications Trust, Prasanthi Nilayam, luty 2000 r. - Wyd. polskie: Sai
Ram nr 28, str. 6-12, Stowarzyszenie Sathya Sai, Opole 2000]