[Pryncypia] Skrócone opisy pryncypiów architektury korporacyjnej

Skrócone opisy
pryncypiów architektury korporacyjnej
podmiotów publicznych
Wersja: 1.0
17.06.2015 r.
Dokument: Skrócone opisy pryncypiów architektury korporacyjnej podmiotów publicznych
Projekt:
Architektura korporacyjna państwa
Wstęp
W dokumencie przedstawiono skróconą wersję pryncypiów architektury korporacyjnej
podmiotów publicznych. Pełen opis pryncypiów znajduje się w dokumencie „Pryncypia
architektury korporacyjnej podmiotów publicznych”1 (wersja 1.0).
BIZ1 Procesowe podejście do świadczenia usługi
1. Utworzono mapę procesów biznesowych oraz modele procesów biznesowych
opisujące stan obecny i stan docelowy Usługi. Modele procesów biznesowych tworzy
się wykorzystując powszechnie znane standardy (np. Business Process Model and
Notation, BPMN).
2. Uwzględniono w modelu procesów biznesowych także te elementy, które występują
poza usługą – w szczególności osoby i systemy teleinformatyczne dostarczające dane
usłudze lub otrzymujące dane z usługi.
3. Dla każdego kluczowego procesu wskazano: właściciela, mierzalny cel, mierzalne
korzyści, a także czas i kosztu realizacji procesu.
4. Na podstawie różnic pomiędzy stanem obecnym a docelowym zaplanowano zmiany
wymagane do świadczenia usługi: organizacyjne, prawne i techniczne. Wskazano,
które elementy procesów będą wspierane przez systemy teleinformatyczne.
5. Zaprojektowano mechanizmy pomiaru i optymalizacji procesów.
BIZ2 Komunikowanie i edukowanie interesariuszy usługi
1. Przeprowadzono badania pozwalających ustalić, jakie informacje należy przekazywać
interesariuszom usługi.
2. Przygotowano plan komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej (w tym promocji) oraz
edukacji.
3. Przygotowano mechanizm przekazywania informacji zwrotnych od użytkownika
usługi.
4. Zapewniono użytkownikom pomoc dotyczącą korzystania z usługi.
1
Dokument dostępny na stronie Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji w sekcji „Architektura korporacyjna państwa”
https://mac.gov.pl/projekty/architektura-korporacyjna-panstwa.
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji
ul. Królewska 27, 00-060 Warszawa
Strona 2 z 6
2
Dokument: Skrócone opisy pryncypiów architektury korporacyjnej podmiotów publicznych
Projekt:
Architektura korporacyjna państwa
BIZ3 Standaryzacja zarządzania usługą
1. Zarządzanie usługą bazuje na najlepszych praktykach zarządzania usługami
informatycznymi (np. ITIL).
2. Usługa jest wytwarzana w oparciu o ogólnie znane standardy lub metodyki
prowadzenia projektów (np. PRINCE2, PMBoK), zarządzania portfelem projektów (np.
Management of Portfolios) lub zarządzania programem (np. Managing Successful
Programmes)
3. Rozbudowa systemu teleinformatycznego wspierającego działanie usługi jest
zmierzona według jednej z uznanych metodyk oceny złożoności oprogramowania (np.
COSMIC, IFPUG)
BIZ4 Usługa ma właściciela
1. Wskazano osobę z kierownictwa instytucji, która jest odpowiedzialna za prawidłowe
funkcjonowanie usługi jako całości.
2. Wskazano osoby odpowiedzialne za kluczowe elementy usługi: procesy biznesowe,
dane, aplikacje oraz infrastrukturę. Osoby te są uprawnione do wprowadzania
kluczowych zmian w przypisanym obszarze.
BIZ5 Usługa świadczona jest na podstawie obowiązującego prawa
1. Na podstawie modelu procesów biznesowych dla docelowego stanu usługi określono,
czy istnieje podstawa prawna świadczenia usługi.
2. Jeśli podstawa prawna świadczenia usługi nie istnieje, to:
a. przygotowano i uzgodniono co najmniej wewnątrzresortowo projekty aktów
prawnych niezbędne do świadczenia usługi,
b. wskazano harmonogram prac prowadzących do ogłoszenia wymaganych
aktów prawnych,
c. przeprowadzono konsultacje publiczne za pośrednictwem platformy
internetowej,
d. Ocenę skutków regulacji przygotowano w oparciu o model procesów
biznesowych oraz o model efektywności usługi.
BIZ6 Projektowanie usługi bazujące na modelu efektywności
1. Oszacowano ekonomiczną wartość usługi (ENPV – economic net present value)
poprzez porównanie wartości kosztów (m.in. nakładów inwestycyjnych oraz kosztów
eksploatacji) oraz wartości korzyści (w tym społecznych), jakie związane są z usługą.
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji
ul. Królewska 27, 00-060 Warszawa
Strona 3 z 6
3
Dokument: Skrócone opisy pryncypiów architektury korporacyjnej podmiotów publicznych
Projekt:
Architektura korporacyjna państwa
2. Wskazano źródło finansowania oraz zapewniono budżet na koszty inwestycyjne i
operacyjne usługi.
BIZ7 Zasoby ludzkie niezbędne dla usługi
1. Dokonano analizy liczby oraz kompetencji osób wymaganych do wykonania i
świadczenia usługi, a następnie zapewniono dostępność takich osób.
2. Jeśli do wykonania i świadczenia usługi konieczne jest podniesienie kompetencji
osób, to przygotowano i zrealizowano odpowiednie szkolenia.
DANE1 Standaryzacja danych
1. Stworzono model danych opisujący w jednolity sposób wszystkie dane w usłudze.
2. Wykorzystano w modelu danych obiekty wskazane w przepisach prawa (w tym
w Krajowych Ramach Interoperacyjności) oraz w schematach atomowych
umieszczonych w repozytorium interoperacyjności elektronicznej Platformy Usług
Administracji Publicznej (ePUAP).
3. Przygotowano zasady zbierania i aktualizacji danych zawierające m.in. reguły
walidacji, korekty, anonimizacji i synchronizacji.
4. Model danych opublikowano w repozytorium interoperacyjności ePUAP.
DANE2 Ponowne wykorzystanie danych przetwarzanych przez Usługę
1. Dokonano przeglądu wszystkich danych przetwarzanych przez usługę i wskazano
dane, które są informacją publiczną oraz nie są pozyskane z innej usługi.
2. Udostępniono dane, o których mowa w pkt 1, w jak najszerszym zakresie za pomocą
usług sieciowych, umożliwiających zautomatyzowany, maszynowy odczyt danych.
DANE3 Optymalne wykorzystanie istniejących źródeł danych
1. Dane potrzebne do przetworzenia w usłudze są pozyskiwane – tam, gdzie to możliwe
– automatycznie:
a. w pierwszej kolejności z rejestru publicznego,
b. w drugiej kolejności z innych usług.
2. Cyklicznie sprawdza się, czy pojawiły się możliwości pozyskiwania danych w sposób
automatyczny.
3. Od usługobiorcy nie żąda się danych, które pozyskano ze źródeł wymienionych
w pkt 1.
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji
ul. Królewska 27, 00-060 Warszawa
Strona 4 z 6
4
Dokument: Skrócone opisy pryncypiów architektury korporacyjnej podmiotów publicznych
Projekt:
Architektura korporacyjna państwa
4. Zapewniono usługobiorcy
przetwarzanych w usłudze.
dostęp
do
wszystkich
dotyczących
go
danych
DANE4 Otwarte standardy danych
1. Dane udostępniono w przynajmniej jednym otwartym standardzie (nie
ograniczającym dostępu do danych).
2. W przypadku usług skierowanych wyłącznie do administracji (A2A) – jeżeli podmioty
otrzymujące dane wyrażą na to zgodę – można udostępniać dane wyłącznie w
standardzie zamkniętym.
APL1 Projektowanie usługi zorientowane na użytkownika
1. Przeprowadzono badania potrzeb użytkownika (obywatela, urzędnika,
przedsiębiorcy), na podstawie których określono:
a. Zakres funkcjonalny usługi: dla każdego sposobu komunikacji (np. komputer,
urządzenie mobilne),
b. Zakres informacji: tylko informacje niezbędne do realizacji usługi, które są
zrozumiałe dla jej użytkowników,
c. Potrzebę przygotowania różnych wersji językowych,
d. Wygląd i sposób działania interfejsu użytkownika usługi.
2. Przygotowano mierniki pozwalające monitorować użyteczność usługi dla
użytkowników.
3. Przeprowadzono optymalizację usługi (treści, słowa kluczowe, kod HTML, adresy) w
celu zapewnienia wysokiej pozycji w wynikach wyszukiwania.
4. Przeprowadzono z użytkownikami testy usługi na bazie prototypu interfejsu
graficznego, które potwierdziły ergonomię i dostępność rozwiązania.
APL2 Dostępność usługi
1. Przeprowadzono badania potrzeb użytkowników, na podstawie których zostały
określone parametry dostępności Usługi – np. jakie przerwy są dopuszczalne w jej
funkcjonowaniu, ile czasu mogą trwać takie przerwy, ilu użytkowników będzie
równocześnie obsługiwanych przez system teleinformatyczny.
2. Dobrano komponenty systemu teleinformatycznego, które zapewnią dostępność
usługi zgodnie z parametrami z pkt 1.
3. Wdrożono rozwiązania weryfikujące automatycznie poziom dostępności usługi.
4. Publiczne udostępniono informacje o poziomie dostępności usługi.
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji
ul. Królewska 27, 00-060 Warszawa
Strona 5 z 6
5
Dokument: Skrócone opisy pryncypiów architektury korporacyjnej podmiotów publicznych
Projekt:
Architektura korporacyjna państwa
5. Opracowano plan świadczenia usługi opisujący procedury i mechanizmy, które
zapewniają ciągłość działania usługi.
GEN1 Interoperacyjność usługi
1. System teleinformatyczny służący świadczeniu usługi jest oparty na modelu
usługowym (Service Oriented Architecture, SOA), gdzie kluczowe komponenty tego
systemu są elementami mogącymi funkcjonować niezależnie od innych.
2. Dla najważniejszych funkcji systemu teleinformatycznego służącego świadczeniu
usługi udostępniono interfejsy usług sieciowych, dokumentację tych interfejsów i
określono poziom dostępności interfejsów.
3. Usługa automatycznie wymienia dane z innymi usługami.
4. Zaprzestanie świadczenia usługi jest poprzedzone poinformowaniem o tym fakcie
usługobiorców i właścicieli innych usług, które wymieniają z nią dane.
GEN2 Mierzalność usługi
1. Określono mierniki i ich wartości, aby móc określić korzyści dostarczane przez usługę
(np. skrócenie czasu i uproszczenie załatwiania spraw). Ustalono sposób zbierania
danych na potrzeby mierników.
2. Informację o miernikach i ich wartościach udostępniono publicznie oraz w planie
działalności właściciela usługi.
GEN3 Usługa zapewnia bezpieczeństwo przetwarzanych danych
1. Określono mechanizmy zapewniające bezpieczeństwo danych (w tym danych
osobowych) oraz zachowania tajemnic prawnie chronionych.
2. Zaplanowano cykliczne przeprowadzanie testów bezpieczeństwa systemu
teleinformatycznego służącego realizacji usługi.
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji
ul. Królewska 27, 00-060 Warszawa
Strona 6 z 6
6