Inżynier mechatronik

INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE
INŻYNIER MECHATRONIK – KOD 215202
Inżynier mechatronik (kod 215202) to jeden z zawodów ujętych w obowiązującej od
1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (DZ.U. z
2014 r. poz. 1145).
Mechatronik to inżynier poruszający się w dziedzinie nauki i techniki związanej z
wytwarzaniem urządzeń, które stanowią synergiczną kombinację mechaniki precyzyjnej,
elektronicznego sterowania, oraz systemowego myślenia przy projektowaniu produktów i
procesów produkcyjnych.
Mechatronika jest synergią różnych dziedzin techniki. Jest to nauka łącząca elementy
trzech różnych obszarów wiedzy:
•
•
•
mechaniki,
elektroniki,
informatyki.
Obejmuje również szereg innych dyscyplin takich jak:
•
•
•
inżynieria materiałowa,
optyka,
bioinżynieria
Produkty z
zastosowaniem
mechatroniki
charakteryzuje
wielofunkcyjność,
konfigurowalność, adaptacja do zmieniających się warunków oraz prosta obsługa.
Mechatronika znajduje zastosowanie między innymi w:
•
•
•
•
•
•
•
układach sterowania pojazdami,
urządzeniach automatyki,
obrabiarkach sterowanych numerycznie,
aparaturze medycznej,
robotach przemysłowych,
zaawansowanym sprzęcie gospodarstwa domowego,
nowoczesnych zabawkach.
Wymagania kierowane względem mechatronika
Kandydat na mechatronika powinien mieć szerokie zainteresowania z zakresu konstrukcji
maszyn i urządzeń, informatyki i elektroniki. Ciekawość zasady działania wszelkich urządzeń
technicznych, szczególnie z zakresu automatyki. Musi oczywiście także posiadać pewne
uzdolnienia matematyczne oraz być kreatywny technicznie. Powinien być otwarty na wiedzę
interdyscyplinarną - znać się na wielu dziedzinach:
•
•
•
•
mechanice,
elektronice,
sterowaniu,
oprogramowaniu.
1
Droga kształcenia
Niezwykle dynamiczny rozwój mechatroniki w ostatnich latach wynikł z jej potraktowania
jako wiedzy interdyscyplinarnej. Coraz częściej rozwój edukacji mechatronicznej idzie też
w kierunku rozwoju oprogramowania matematycznego, jak pakiety obliczeń numerycznych,
oprogramowanie obliczeń symbolicznych czy oprogramowanie do analizy i programowania
systemów. Główny nacisk kładzie się na ścisłą współpracę mechaników, elektroników,
informatyków, automatyków, metrologów i optyków. Rolą mechatroników jest integrowanie
tych dziedzin. Programy kształcenia na tym kierunku są niemal na bieżąco modyfikowane.
Powstawały ze stopniowego wzbogacania mechaniki precyzyjnej o takie dyscypliny jak:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
robotyka
sensoryka,
elektronika,
informatyka,
fotonika,
mikromechanika,
mikronika,
technika mikroprocesorowa,
automatyka,
metrologia, a także o obszerne
działy inżynierii biomedycznej i technik multimedialnych.
Studiuje się w dwóch etapach - na 3,5 rocznych studiach inżynierskich (4 lata w przypadku
studiów niestacjonarnych), a potem na 1,5 rocznych magisterskich.
PROFIL KOMPETENCYJNY ZAWODU INŻYNIER MECHATRONIK1
Kompetencje zawodowe to odpowiednia wiedza, określone umiejętności oraz właściwa
postawa. Poza określonym rodzajem wiedzy w danej dziedzinie i konkretnymi
umiejętnościami zawodowymi trzeba również zachowywać się w sposób świadczący o
zrozumieniu pełnionej roli zawodowej. Wszystkie te rzeczy pozwalają na wypełnianie
obowiązków zawodowych na odpowiednim poziomie. Im kompetencje są większe a ich
poziom wyższy tym dana osoba jest większym fachowcem a jej praca jest lepiej oceniana.
Osoby które wykonują zawód inżyniera mechatronika, by sprawnie wywiązywać się z zadań
zawodowych,
poza formalnymi wymaganiami kwalifikacyjnymi powinny jeszcze
charakteryzować się co najmniej czterema kompetencjami:
1. Zdolnościami analitycznymi i podejmowania decyzji :
Rozumienie złożonych sytuacji i relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami.
Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciąganie na ich podstawie
wniosków i podejmowanie trafnych decyzji.
2. Sumiennością w dążeniu do rezultatów:
Wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie i z należytą starannością,
uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie
zakładanych rezultatów przez utrzymywanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet
w obliczu trudności.
1
Profil pochodzi z podręcznika dla doradców zawodowych „Narzędzie do badania kompetencji”, Warszawa
2014
2
3. Gotowością do podnoszenia kwalifikacji :
Otwartość na wiedzę i na zadania umożliwiające jej zdobycie. Wykorzystywanie napotkanych
problemów jako okazji do rozwoju. Chęć do eksperymentowania i podejmowania nowych
zadań. Staranna analiza sukcesów i porażek oraz traktowanie tych drugich jako cennej lekcji.
4. Obsługą komputera z wykorzystaniem Internetu :
Korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych (np. komputerów, drukarek, skanerów) i
aplikacji komputerowych dla usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron
internetowych w celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na
wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w sieci potrzebnych wiadomości,
formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do
źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym i brak konieczności sprawdzania
przypadkowych rezultatów wyszukiwania.
Z perspektywy rynku pracy
Zdobyta podczas studiów wiedza umożliwi absolwentowi podjęcie pracy w ogólnie pojętym
przemyśle elektromaszynowym, elektronicznym, zakładach przemysłu motoryzacyjnego i
lotniczego. Po ukończeniu studiów absolwenci przygotowani są do wdrażania i eksploatacji
urządzeń i systemów automatyki. Mogą też wdrażać i nadzorować eksploatację
nowoczesnych, zautomatyzowanych i zrobotyzowanych procesów przemysłowych oraz
nowoczesne urządzenia techniczne. Absolwenci mogą również pracować w serwisach dużych
firm, a ponieważ jest to dziedzina ściśle związana z konkretnymi zastosowaniami, znajdują
oni pracę praktycznie wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z wysoko zaawansowaną
techniką. Przyszłością dla mechatroników jest również medycyna, gdzie następuje
sukcesywne wdrażanie nowych urządzeń.
Wynagrodzenie
Zarobki mechatroników zależą od miejsca zatrudnienia, a także od tego, jakie projekty
wykonują. Płaca etatowa np. w mechatronice medycznej to kilka tysięcy złotych. Za projekt
nowego urządzenia mechatronik może jednak jednorazowo otrzymać kilkadziesiąt, a nawet
kilkaset tysięcy złotych.
ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY
BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W
ZAWODZIE INŻYNIER MECHATRONIK (215202)
W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO – POMORSKIM
W LATACH 2011 – 2015
3
Wyszczególnienie
Bezrobotni
zarejestrowani w
okresie ogółem
Bezrobotni według
stanu na koniec okresu
Osoby do 12 miesięcy
od dnia ukończenia
nauki ogółem
Osoby do 12 miesięcy
od dnia ukończenia
nauki na koniec okresu
Wolne miejsca pracy i
miejsca aktywizacji
zawodowej ogółem
Wolne miejsca pracy i
miejsca aktywizacji
zawodowej na koniec
okresu
2015
17
6
9
2
1
0
2014
13
5
8
4
0
0
2013
16
1
15
0
2
0
2012
2
1
1
1
0
0
2011
2
2
0
0
0
0
Z uwagi na znikomą liczbę rejestrujących się inżynierów mechatroników jako
bezrobotnych w powiatowych urzędach pracy województwa kujawsko – pomorskiego oraz
brak ofert pracy dla tej grupy zawodowej w tychże urzędach trudno oceniać, czy zawód ten
należy klasyfikować jako nadwyżkowy2 lub deficytowy, czy też zrównoważony, zgodnie
kryteriami przyjętymi w „Monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych”.
Zgodnie zaś z przyjętą aktualnie przez MR,PiPS metodologią oceny prowadzenia
monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych (MZDiN) na lokalnych rynkach
pracy, zawód inżyniera mechatronika należy do grupy zawodów nieokreślonych3.
Z kolei badanie Barometr Zawodów, w prognozie na 2016 rok nie poddało tego
zawodu analizie. Barometr Zawodów jest krótkookresową (jednoroczną) prognozą sytuacji w
zawodach. Badanie ma charakter jakościowy. Powstaje w trakcie dyskusji grupowej (metodą
„panelu ekspertów”), dzięki czemu możliwe jest dzielenie się wiedzą oraz uwzględnianie
opinii uczestników obserwujących rynek pracy z różnych perspektyw4.
2
Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika
intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc
aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w
badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość
1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1;
natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. Informacja
przygotowana na podstawie opracowania: „Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w
województwie kujawsko-pomorskim”. Publikacja przygotowywana w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod
Lupą. Raporty znajdują się na stronie internetowej WUP.
3
Informacja sygnalna z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko
-pomorskim za rok 2015 - http://wup.torun.pl/wp-content/uploads/2016/03/DA_20160322_MZDiN122015_sygnalna.pdf
4
Badanie Barometr Zawodów - http://podlupa.wup.torun.pl/barometr-zawodow/
4
Należy podkreślić, że praktycznie wszyscy absolwenci tego kierunku kształcenia w
naszym Regionie znajdują zatrudnienie. Wg stanów na koniec okresów analizowanych
przez urzędy pracy prawie nie ma bezrobotnych inżynierów mechatroników, zwłaszcza
zaś – absolwentów.
WYNIKI BADANIA PRACODAWCÓW 5 ORAZ ABSOLWENTÓW
W badaniach ankietowych pracodawców przeprowadzonego w latach 2010-2014
kategoria „inżynier mechatronik” nie pojawia się wśród pracowników przewidywanych do
zwolnienia jak i do zatrudnienia.
Brak danych nt. badania losów absolwentów kierunku Mechatronika w naszym
Regionie.
ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE
Poniższa informacja została przygotowana na podstawie przekazanych, na potrzeby
prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, przez Departament
Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej danych Głównego Urzędu
Statystycznego na temat studentów roku akademickiego 2015/2016 oraz absolwentów roku
akademickiego 2014/2015
Zawód inżyniera mechatronika można zdobyć studiując kierunek Mechatronika. W
województwie kujawsko-pomorskim kształcenie na tym kierunku prowadzą dwie uczelnie.
W roku akademickim 2014/2015 r. kierunek ten ukończyło w sumie 88 osób
Lp.
Nazwa szkoły
Wyszczególnienie
Absolwenci roku
akademickiego
2014/2015
Studenci roku
akademickiego
2015/2016
1.
UNIWERSYTET
KAZIMERZA
WIELKIEGO w
BYDGOSZCZY
ogółem
39
224
studia pierwszego stopnia
z tytułem licencjata
(inżyniera)
studia magisterskie
jednolite
23
187
-
-
studia drugiego stopnia
16
31
Po ostatnim roku bez
egzaminu
2.
5
WYŻSZA SZKOŁA
GOSPODARKI w
BYDGOSZCZY
6
ogółem
49
235
studia pierwszego stopnia
z tytułem licencjata
(inżyniera)
26
156
Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badań
zrealizowanych w latach 2010 - 2013 znajduje się na stronie internetowej WUP (www.wup.torun.pl) oraz
Projektu (www.podlupa.wup.torun.pl).
5
WOJEWÓDZTWO
KUJAWSKOPOMORSKIE
studia magisterskie
jednolite
-
-
studia drugiego stopnia
23
79
ogółem
studia pierwszego
stopnia z tytułem
licencjata
studia magisterskie
jednolite
Po ostatnim roku bez
egzaminu
studia drugiego stopnia
88
49
459
343
-
6
39
110
Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych
PRZYDATNE LINKI
http://www.mechatronika.eu/
http://www.uczelnie.info.pl/kierunki-studiow/94/mechatronika/
Opracował:
Piotr Wełnicki
doradca zawodowy
WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Toruniu
Akceptował:
Janusz Bokser
Toruń , 22.09. 2014 r.
Aktualizacja : 15.06.2016r.
6