docGdy mój maluszek płacze
download 
Reklamacja Transkrypt
Gdy mój maluszek płacze
Gdy mój maluszek płacze... NIEPOKÓJ U NOWORODKA - poradnik dla rodziców SPIS TREŒCI 5 Wstęp 13 Kolka niemowlęca 6 Dlaczego maluszek płacze? 18 Zaburzenia jelitowe 7 Pieluszkowe zapalenie skóry 27 Skoki rozwojowe Niniejszy poradnik powstał na podstawie opracowania dr n. med. Doroty Ćwiek, dyplomowanej położnej, pracującej w Samodzielnej Pracowni Umiejętności Położniczych Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, Międzynarodowego Konsultanta Laktacyjnego (IBCLC). Wydanie I, kwiecień 2013 r. Wstęp Twój najdroższy maluszek wreszcie przyszedł na świat, zaczyna się nowy etap Waszego życia. W ciągu najbliższych dni, tygodni i miesięcy, a może nawet lat, będziecie uczyć się siebie nawzajem. Jesteś pełna wątpliwości, masz mnóstwo pytań, szukasz porad u mamy, teściowej, koleżanek, położnej, a nawet w internecie. I kiedy wydaje Ci się, że wiesz już prawie wszystko o pielęgnacji noworodka i niemowlaka, nagle Twój maluszek zaskakuje Cię czymś, o czym do tej pory nie słyszałaś. Oddajemy w Twoje ręce poradnik, w którym znajdziesz opis i sposób postępowania w sytuacjach, które najczęściej są powodem niepokoju małych dzieci. Życzymy, by tych trudnych momentów było jak najmniej, by Wasz wspólny czas wypełniała miłość, spokój i radość. A jeśli już zdarzą się chwile płaczu, wówczas mamy nadzieję, że niniejszy poradnik okaże się pomocny w przywróceniu spokoju i uśmiechu na twarzy malucha i jego rodziców. Ta różnorodność to normalne zjawisko - każdy człowiek, również i niemowlak jest inny i w tej różnorodności tkwi wielki urok. Pamiętaj, żaden kurs nie nauczy Cię wszystkiego o pielęgnacji noworodka. Zawsze będą pojawiały się niespodzianki. W takich sytuacjach bezcenna jest matczyna intuicja, która podpowie Ci jak postąpić ze swoim dzieckiem. To, co niewątpliwie będzie wzbudzało Twój niepokój, to płacz dziecka. Chociaż niemowlę nie umie jeszcze powiedzieć, co mu dolega, Ty z czasem nabierzesz umiejętności właściwej interpretacji jego zachowania i sposobu płaczu. I Dlaczego maluszek płacze? Najczęstsze przyczyny płaczu niemowlaka i noworodka to między innymi: kolka niemowlęca nietolerancja pokarmowa lub alergia pieluszkowe lub atopowe zapalenie skóry zaparcia ząbkowanie infekcje Zazwyczaj każdy z tych problemów okazywany jest odmiennym sposobem płaczu. Z czasem dostrzeżesz dyskretne różnice w intonacji „mowy” swojego dziecka, jaką jest płacz. To pozwoli Ci z dużym prawdopodobieństwem zidentyfikować powody niepokoju i tym samym podjąć właściwe działanie. PIERWSZY UŚMIECH - bezcenne Niemowlę uśmiecha się już od pierwszych dni życia - na początku robi to niejako mimowolnie, najczęściej przez sen lub podczas siusiania (tzw. uśmiech anielski). Natomiast pierwszy świadomy uśmiech pojawia się pomiędzy 6. a 8. tygodniem życia. Często jest on odpowiedzią dziecka na uśmiech np. rodzica. Dlatego, jeśli chcesz często widzieć roześmianą twarz swojego dziecka, sama uśmiechaj się do niego jak najczęściej. Pamiętaj, że dzieci są bardzo wrażliwe na zachowanie i intonację głosu rodziców. Podniesiony ton, problemy rodzinne i stres to stany, które dzieci doskonale wyczuwają i reagują na nie niepokojem. Dlatego też dobra atmosfera w domu, ciepłe relacje pomiędzy rodzicami są bardzo istotne w zapewnieniu dziecku spokoju. II Pieluszkowe zapalenie skóry Skóra dziecka jest znacznie cieńsza od skóry osoby dorosłej, naskórek jest bardziej przepuszczalny, przez co szybciej się przesusza i traci wodę. Ponadto w skórze niemowlęcia układ komórek skóry jest „luźniejszy”, w związku z czym słabiej chroni ona malca przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych takich, jak: wysoka i niska temperatura, promieniowanie słoneczne, drobnoustroje, substancje chemiczne, kurz, itp. Ta delikatna i wrażliwa skóra wymaga szczególnej pielęgnacji i troski. Czy wiesz, że… dzieci szybciej niż dorośli tracą ciepło, jak również szybciej ulegają przegrzaniu szybciej też tracą przez skórę wodę - ok. 40% całej wydalanej wody przez organizm, podczas gdy dorosły człowiek wydala przez skórę ok. 10% wody Jakie są objawy pieluszkowego zapalenie skóry? Pieluszkowe zapalenie skóry (PZS) nazywane odpieluszkowym odparzeniem skóry należy do najczęstszych zmian chorobowych skóry wieku niemowlęcego i wczesnodziecięcego (1.-2. rok życia). Jest to stan zapalny skóry zlokalizowany w miejscach przylegania pieluszki. Cechy charakterystyczne zapalenia skóry to: pęcherze nadżerki grudki wysiękowe rumień obrzęk złuszczanie naskórka dla pieluszkowego Objawy pojawiają się pomiędzy 7. a 12. miesiącem życia, ale często jeszcze wcześniej - między 1. a 2. miesiącem życia dziecka i przy niewłaściwym postępowaniu pielęgnacyjnym mogą trwać przez cały „okres pieluszkowy”. Są one przyczyną dyskomfortu, dużego niepokoju i płaczliwości niemowlęcia. II Pieluszkowe zapalenie skóry Przyczyny pieluszkowego zapalenia skóry Trudno jednoznacznie określić przyczyny pieluszkowego zapalenia skóry, często mają one bowiem charakter wieloczynnikowy. Do najczęstszych przyczyn należą: wilgoć i uszkodzenie naskórka przewlekłe pocieranie skóry przez pieluszkę zasadowe (niewłaściwe) pH moczu niedostateczna higiena skóry obecność drożdżaków (Candida albicans) w kale długotrwała antybiotykoterapia biegunki wrodzone wady układu moczowego uczulenie wywołane kontaktem skóry z alergenami zawartymi w pieluszce, proszkach i preparatach do pielęgnacji zmiana rodzaju mieszanki mlecznej lub przestawienie dziecka karmionego wyłącznie piersią na pokarm sztuczny używanie do mycia dziecka kosmetyków nieprzeznaczonych dla niemowląt, co powoduje zmywanie warstwy hydrolipidowej naskórka, który staje się wrażliwy Pamiętaj, że… Jeśli u dziecka występują objawy sugerujące zakażenie drożdżakowe lub bakteryjne należy bezzwłocznie udać się do lekarza. Jak przebiega pieluszkowe zapalenie skóry? W początkowym okresie choroby pojawia się zaczerwienienie, przesuszenie i złuszczanie naskórka na pośladkach, udach, kroczu i pachwinach (bez zajęcia fałdów pachwinowych). Następnie dochodzi do obrzęku tych okolic i pojawienia się grudek, pęcherzyków i nadżerek. Zdarza się, że dochodzi do nadkażenia bakteryjnego tych zmian, w wyniku czego powstają sączące się nadżerki i pęcherzyki pokryte miodowożółtym, ropnym strupem. Jeżeli dojdzie do zakażenia drożdżami, pojawiają się krostki i grudki wypełnione białym płynem. Objawom tym towarzyszy świąd i ból w zmienionych chorobowo miejscach. Pieluszkowe zapalenie skóry Co robić, aby uniknąć pieluszkowego zapalenia skóry? 1. Odpowiednio dobieraj pieluszki i zmieniaj je z właściwą częstotliwością. Nowoczesne pieluszki jednorazowe mają niskie działanie drażniące i alergizujące - szczególnie te, które zawierają polimery przekształcające substancje płynne w żel oraz wyposażone w mikroporowate membrany (tzw. pieluszki oddychające). Zdecydowanie należy unikać stosowania pieluch wykonanych z nieprzepuszczalnych materiałów takich, jak: plastik lub guma. Jak często zmieniać pieluszkę dziecku? noworodek: co godzina małe dzieci: co 3-4 godziny każdorazowo po defekacji W trosce o komfort Twojego dziecka Niekorzystny wpływ na skórę dziecka ma zasadowe pH moczu. Dodatkowo, niektóre bakterie obecne w kale, produkujące ureazę, mogą zwiększać zasadowość moczu. Dlatego tak ważna jest higiena okolicy pieluszkowej maluszka. 3. Stosuj szczególną pielęgnację w okresach sprzyjających pieluszkowemu zapaleniu skóry np.: podczas kuracji antybiotykiem czy biegunki, kiedy to bardzo szybko dochodzi do podrażnienia skóry pośladków. 4. Karm dziecko piersią - dzieci karmione naturalnie mają niższe pH moczu i mniejszą aktywność enzymów kałowych, stąd też rzadziej cierpią na PZS. 2. Zadbaj o higienę okolicy pieluszkowej: każdorazowo przy zmianie pieluszki dokładnie myj pośladki dziecka pieluszki wielorazowe dokładnie pierz i płucz oraz prasuj stosuj przegotowaną wodę lub delikatne środki myjące unikaj drażniących kosmetyków stosuj preparaty ochronne o odpowiednim składzie wietrz pupę niemowlęcia przez kilkanaście minut w ciągu dnia II II Pieluszkowe zapalenie skóry Jak pielęgnować dziecko z pieluszkowym zapaleniem skóry? zwróć szczególną uwagę na prawidłowe zasady higieny i pielęgnacji skóry sprawdź, czy stosowane dotychczas preparaty kosmetyczne i pieluszki nie działają drażniąco i/lub alergizująco pozwalaj dziecku jak najczęściej przebywać bez pieluszki, co ułatwi regenerację naskórka zastosuj odpowiednie preparaty do pielęgnacji skóry o kompleksowym działaniu, najlepiej te, które posiadają rekomendację Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, np.: Sudocrem® 10 Wybór odpowiedniego preparatu do pielęgnacji skóry Najważniejsze, by wybrany preparat był bezpieczny dla Twojego maluszka, czyli nie wywoływał podrażnień, alergii i nie wysuszał delikatnej skóry dziecka. Kolejny ważny aspekt, to skuteczność. Zwróć uwagę, by wybrany produkt posiadał właściwości antyseptyczne, regenerujące czy też ściągające. Powinien chronić skórę dziecka przed działaniem szkodliwych czynników takich, jak np. mocz. II Pieluszkowe zapalenie skóry Jeśli wybrałaś Sudocrem®… To znaczy, że zaufałaś sprawdzonym metodom pielęgnacji skóry dziecka. Sudocrem® już od 80 lat z powodzeniem stosowany jest do pielęgnacji delikatnej skóry niemowląt w wielu krajach. Pięć składników aktywnych powoduje, że Sudocrem® działa kompleksowo: chroni skórę dziecka przed drażniącymi substancjami, takimi jak np.: mocz czy kał (hipoalergiczna lanolina) zapewnia utrzymanie właściwej wilgotności i miękkości skóry (hipoalergiczna lanolina) łagodzi podrażnienia skóry, wykazuje również właściwości odkażające (alkohol benzylowy) działa ściągająco (tlenek cynku) regeneruje drobne uszkodzenia (benzoesan benzylu, cynamonian benzylu) 12 Składniki te powodują, że Sudocrem® sprawdza się również w łagodzeniu objawów pieluszkowego zapalenia skóry - zmniejsza podrażnienie skóry i dyskomfort. W badaniu porównawczym kremu Sudocrem® z wybranymi preparatami pielęgnacyjnymi, Sudocrem® najskuteczniej zmniejszał nasilenie i rozległość zmian skórnych u dzieci z pieluszkowym zapaleniem skóry. Dodatkowo walory kosmetyczne kremu Sudocrem® zostały ocenione najwyżej spośród porównywanych preparatów. Jak stosować Sudocrem®? Sudocrem® powinien być stosowany przy każdej zmianie pieluszki, należy jednak pamiętać o tym, by nakładać tylko cienką warstwę kremu, ponieważ nałożenie większej ilości preparatu nie zwiększa jego skuteczności. Należy wmasowywać krem małymi ruchami kolistymi do czasu, gdy na skórze pozostanie cienka, przezroczysta warstwa. Jeżeli skóra po rozprowadzeniu kremu jest biaława, oznacza to, że nałożono go zbyt dużo. III Kolka niemowlęca Twoje dziecko zaczyna nagle płakać i nie możesz go uspokoić? Być może cierpi na jedną z częstych dolegliwości okresu niemowlęcego, czyli kolkę. Jak rozpoznać, że noworodek ma kolkę? Czym jest kolka? Kolka to stan objawiający się napadowym, nadmiernym, bardzo trudnym do ukojenia płaczem lub krzykiem. Często towarzyszą jej objawy podkurczania i wyrzucania nóżek, powiększenie brzuszka i zwiększona ilość gazów jelitowych. Kolka występuje zarówno u dzieci karmionych naturalnie, jak i sztucznie. Dolegliwości pojawiają się najczęściej między 3. dniem a 3. tygodniem życia. U wcześniaków początek może być przesunięty o 2-3 tygodnie. Szczyt objawów przypada na ogół na 6. tydzień życia. Ustępuje zwykle około 3.-4. miesiąca. dziecko zaczyna gwałtownie płakać widzisz na twarzy dziecka cierpienie brzuszek dziecka jest napięty na skórze twarzy maluszka pojawiają się zaczerwienienia płacząc dziecko podkurcza nóżki i zaciska dłonie płacz może trwać nawet do kilku godzin dziennie i powtarzać się kilka razy w ciągu tygodnia płacz najczęściej występuje w godzinach popołudniowych lub wieczornych Jakie są przyczyny kolki niemowlęcej? Niestety, nie wiadomo dokładnie co jest przyczyną powstawania kolki. Najczęściej przywołuje się następujące czynniki: niedojrzałość układu pokarmowego i związana z tym nieprawidłowa praca jelit - czynnik ten związany jest z florą bakteryjną jelit dziecka; badania wykazały, iż szczepy bakterii Lactobacillus u niemowląt z kolką (karmionych piersią) są inne niż u dzieci nie cierpiących na kolkę 13 III Kolka niemowlęca niedojrzałość układu nerwowego - jako efekt odreagowywania nadmiaru bodźców łykanie powietrza w czasie jedzenia, szczególnie u dzieci karmionych butelką powodem może być źle dobrany lub niskiej jakości smoczek wrażliwość na niektóre pokarmy spożywane przez mamę karmiącą piersią, w szczególności nadwrażliwość na białko mleka krowiego przejedzenie - niedojrzały układ pokarmowy nie radzi sobie z prawidłowym trawieniem zbyt dużej ilości pokarmu Jak zapobiegać kolce? jeśli karmisz piersią dbaj, aby maluch dobrze się przysysał i nie łykał powietrza; dobrze jest karmić niemowlę częściej, ale krócej (dziecko przyjmuje wtedy mniejsze porcje pokarmowe, co nie przeciąża żołądka); komponuj swoją dietę tak, aby była lekkostrawna jeśli karmisz butelką, stosuj smoczki dobrej jakości, dostosowane do wieku dziecka i często wymieniaj je na nowe Dieta matki karmiącej piersią 14 nie spożywaj alkoholu, kawy i mocnej herbaty, napojów gazowanych, potraw smażonych ostrożnie ze spożyciem kapusty, kalafiora, brokuł, cebuli, czosnku, niektórych owoców, przypraw korzennych, grochu i fasoli, produktów alergizujących (cytrusy, kakao, orzechy, czekolada, truskawki, poziomki) produkty ww. warto wprowadzać powoli; obserwuj dziecko, czy nie ma objawów kolki, ulewania lub zmian na skórze; jeśli nic się nie dzieje, kolejnego dnia zjedz większą porcję i znowu obserwuj dziecko jeden nowy pokarm wprowadzaj co trzy dni, sukcesywnie zwiększając porcję błędem jest stosowanie przez matkę diety tzw. eliminacyjnej, jeśli nie ma u dziecka objawów nietolerancji Kolka niemowlęca Atak kolki - jak pomóc noworodkowi i sobie? ważne by po jedzeniu dziecku się odbiło często kładź niemowlę na brzuszku, ale pod kontrolą zachowaj rytm dobowy dziecka; przyzwyczajaj maluszka do stałych pór kąpieli, snu, spacerów, wprowadź Wasze „rytuały” (np. codzienne śpiewanie, czytanie lub masaż); unikaj też częstych zmian miejsca pobytu ogranicz dziecku ilość wrażeń w ciągu dnia, np. telewizor, monitor komputera, głośne rozmowy, kłótnie, hałas - zaburza to poczucie bezpieczeństwa u dziecka spróbuj zastosować ciepły okład na brzuszek np. z ciepłej pieluszki lub zanurz niemowlę w ciepłej wodzie; nie stosuj poduszki elektrycznej, bo możesz poparzyć dziecko delikatnie pomasuj brzuszek malucha zataczaj malutkie kółka wokół pępka zgodnie z ruchem wskazówek zegara lub delikatnie uciskaj okolicę od pępka w kierunku spojenia łonowego (pamiętaj o tym, że trzeba zmniejszyć napięcie mięśni brzuszka przez podkurczenie nóżek niemowlęcia) podaj dziecku preparat farmakologiczny ułatwiający pozbycie się kolki np. Infacol® Czy wiesz, że…. Skutecznym lekiem na kolkę niemowlęcą jest Infacol®. Zawarty w nim symetykon działa przyczynowo. Pozwala usunąć nagromadzone w przewodzie pokarmowym nadmierne ilości gazów i tym samym łagodzi dolegliwości bólowe. 15 III III Kolka niemowlęca Z wizytą u lekarza Jeśli podjęte próby walki z kolką nie pomagają, udaj się do lekarza. Powinien omówić z Tobą problematykę kolki i zalecić adekwatne leczenie. Jeśli karmisz dziecko piersią: Lekarz może zalecić tydzień diety hipoalergicznej dla dziecka, najczęstszym alergenem jest bowiem białko mleka krowiego. Oznaczać to będzie wykluczenie z diety wszystkich produktów zawierających mleko lub jego pochodne. Gdy karmisz mlekiem modyfikowanym: Lekarz może zalecić hydrolizat białek, różniący się od mleka modyfikowanego jedynie zhydrolizowaniem białka, czyli rozłożeniem na drobniejsze cząsteczki o znikomych właściwościach uczulających. Najczęstsze formy farmakoterapii kolki zalecane przez lekarzy: Leki normalizujące motorykę niedojrzałego przewodu pokarmowego, np. trimebutynę. Leki działające na przyczynę powstawania kolki, pozwalające na eliminację gazów z przewodu pokarmowego, np. Infacol®. Leki uspokajające, np. hydroksyzynę, zalecane tylko w bardzo uciążliwych przypadkach kolki. Probiotyki - są skuteczne i bezpieczne dla dziecka, np. MULTILAC® Baby. Wizyty patronażowe położnej - co warto wiedzieć? 16 wizyty patronażowe są dobrowolne chęć przyjęcia wizyt należy zgłosić do przychodni POZ położna powinna odbyć min. 4 wizyty u dziecka (pierwsza do 48h od zgłoszenia w przychodni) zadaniem położnej jest wsparcie i pomoc przy opiece nad dzieckiem do 2. miesiąca życia; później (do ukończenia 1. roku) obowiązki te przejmuje pielęgniarka POZ (dawniej środowiskowa) IV Zaburzenia jelitowe Dla noworodka, rozwijającego się do chwili narodzin w sterylnym środowisku, przyjście na świat to moment pierwszego kontaktu z drobnoustrojami, które już po kilku pierwszych godzinach życia są obecne w jego przewodzie pokarmowym. Ekosystem rozwija się szybko, ale uzależniony jest od wielu czynników np.: wieku ciążowego, sposobu porodu, flory bakteryjnej mamy i czasu pobytu dziecka w kontakcie z jej skórą, sposobu żywienia, leków i wielu innych. Niedojrzałości flory bakteryjnej niemowlaka przypisuje się między innymi występowanie kolki niemowlęcej, zaparć, może to być również czynnik sprzyjający występowaniu biegunek. Stąd zalecenia pediatrów do stosowania probiotyków w wymienionych sytuacjach klinicznych. 18 Czy wiesz, że… W jelitach człowieka żyje kilkaset szczepów bakterii. Są wśród nich zarówno bakterie chorobotwórcze, jak i sprzyjające zdrowiu. Utrzymanie pomiędzy nimi równowagi zapewnia prawidłową mikroflorę, która odgrywa decydującą rolę w regulacji procesu trawienia i układu odpornościowego. I. Wszystko, co powinniśmy wiedzieć o dobrych bakteriach Probiotyki To drobnoustroje, które podawane we właściwych ilościach mają udowodniony korzystny wpływ na zdrowie człowieka. Do drobnoustrojów o działaniu probiotycznym należą przede wszystkim bakterie produkujące kwas mlekowy z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium. Zaburzenia jelitowe Dlaczego probiotyki są takie ważne? zmniejszają przepuszczalność błony śluzowej przewodu pokarmowego dla antygenów pokarmowych i czynników chorobotwórczych stymulują produkcję SIgA (sekrecyjną immunoglobulinę A), która chroni przed alergiami i infekcjami (najwięcej jej otrzymują dzieci karmione piersią) hamują rozwój patogennych drobnoustrojów poprzez znaczne obniżenie pH przewodu pokarmowego i utrudnianie im przylegania do nabłonka jelitowego wytwarzają substancje antybiotyczne eliminują toksyny z organizmu stymulują układ odpornościowy biorą udział w syntezie witamin np.: K, B, PP wpływają korzystnie na motorykę przewodu pokarmowego obniżają poziom cholesterolu we krwi zmniejszają ryzyko wystąpienia miażdżycy oraz choroby nowotworowej, np. jelita grubego Prebiotyki Prebiotyki to substancje, które stymulują wzrost korzystnej flory bakteryjnej. Najczęściej są to cukry: oligosacharydy i fruktooligosacharydy. Ważne, że oligosacharydy nie ulegają trawieniu w przewodzie pokarmowym, stymulują tam wzrost i aktywność korzystnej mikroflory bakteryjnej. Dzięki temu zapobiegają zaparciom. Pamiętaj, że…. Naturalnym źródłem prebiotyków jest pokarm matki. Zawiera on ponad 1 g nieulegających strawieniu oligosacharydów na 100 ml mleka. Korzystne działanie prebiotyków: Kiedy stosować probiotyki? zwiększenie wchłaniania wapnia, magnezu, żelaza i cynku przyspieszenie opróżniania żołądka poprawa motoryki jelit poprawa konsystencji stolca zaparcia kolka niemowlęca biegunka infekcyjna biegunka związana z antybiotykoterapią zakażenia dróg oddechowych alergie 19 IV IV Zaburzenia jelitowe Synbiotyki SYNBIOTYK = probiotyk + prebiotyk Synbiotyk to korzystne połączenie probiotyku i prebiotyku, tzw. „2 w 1”. Dzięki temu oba czynniki wzajemnie wzmacniają swoje korzystne działanie. W jednym preparacie znajdziemy połączenie dobroczynnych bakterii i pożywki, na której mogą wzrastać. Synbiotyki działają znacznie skuteczniej niż same probiotyki i szybciej przywracają równowagę mikrobiologiczną organizmu. Czy wiesz, że…. Każdy ze szczepów bakterii ma unikalne właściwości i warunkuje skuteczność w innych dolegliwościach zdrowotnych. Dlatego ważne jest specjalne wyselekcjonowanie szczepów bakterii probiotycznych i prebiotyków, które zamierzasz podać swojemu dziecku. MULTILAC® Baby to synbiotyk dla dzieci już od 4. m.ż. Zawiera aż 9 żywych szczepów bakterii, w tym Lactobacillus rhamnosus GG o właściwościach udokumentowanych w badaniach klinicznych. II. Biegunka - przyczyny i objawy Wybierając synbiotyk warto zwrócić uwagę na dwa aspekty: ilość CFU zawartą w kapsułce lub saszetce - CFU (Colony Forming Unit) określa dawkę probiotyku, czyli tak zwaną liczbę jednostek tworzących kolonie zastosowaną technologię produkcji synbiotyku - powinna gwarantować ochronę zawartych w synbiotyku bakterii przed szkodliwym działaniem kwasu solnego w żołądku 20 Najczęstszym objawem biegunki jest zwiększona liczba stolców o płynnej konsystencji i znacznie większej objętości. Organizm w ten sposób próbuje bronić się przed substancjami toksycznymi, w wyniku czego podrażnione jelita kurczą się oraz przyspieszają przesuwanie się pokarmu. Przyczyny biegunki u dzieci Najczęstszymi przyczynami biegunki u dzieci są infekcje przewodu pokarmowego wywołane zakażeniem wirusowym, pasożytniczym, bakteryjnym lub różnego rodzaju uczulenia, nietolerancje pokarmowe, błędy w żywieniu lub powikłania po antybiotykoterapii. Zaburzenia jelitowe Czy biegunki należy się obawiać? Biegunki u niemowląt nie można lekceważyć! Może ona doprowadzić do utraty elektrolitów i soli mineralnych z organizmu, co prowadzi do odwodnienia. Odwodnienie u niemowląt może prowadzić do niedokrwienia mózgu, nerek i innych ważnych narządów wewnętrznych. Im niemowlę młodsze, tym powikłania biegunki mogą być cięższe. Dlatego tak ważne przy biegunce u dziecka jest podawanie płynów. Ważne! Jeśli zauważysz u swojego dziecka objawy odwodnienia koniecznie zgłoś się z dzieckiem do lekarza. Najczęściej występujące objawy odwodnienia: zapadnięte ciemiączko suchość w jamie ustnej (język) rzadkie oddawanie moczu ciemna barwa moczu brak produkcji łez zapadnięte oczodoły wiotkość skóry Aby nie dopuścić do odwodnienia podaj dziecku płyn nawadniający oraz synbiotyk, który pomoże przywrócić właściwy skład mikroflory jelitowej. MULTILAC® Baby to synbiotyk, który zawiera aż 9 szczepów żywych kultur bakterii oraz składnik odżywczy FOS (fruktooligosacharydy). Dzięki unikalnej technologii podwójnej ochrony (Micro MURE®) bakterie zawarte w synbiotyku MULTILAC® Baby są znacznie bardziej odporne na żółć, niskie pH soku żołądkowego oraz enzymy trawienne. Żywe szczepy bakterii pomagają utrzymać równowagę mikroflory przewodu pokarmowego, natomiast składnik odżywczy FOS jest doskonałym źródłem energii niezbędnej dla ich rozwoju. 21 IV IV Zaburzenia jelitowe Jak zapobiegać biegunce u niemowląt? odciągnięty pokarm przechowuj w lodówce w szczelnie zamkniętych pojemnikach przestrzegaj zasad higieny, myj ręce przed karmieniem dziecka sprawdzaj świeżość podawanych dziecku potraw chroń dziecko przed kontaktem z osobami chorymi podając antybiotyk, pamiętaj o stosowaniu synbiotyku, np. MULTILAC® Baby Pamiętaj, że…. Podając dziecku antybiotyk oddziałujemy nie tylko na patogenne bakterie, ale również na te, które wywierają dobroczynny wpływ na organizm. Zachwianie równowagi flory bakteryjnej jelit sprzyja biegunce. Ogranicz ryzyko biegunki podając dziecku dobry synbiotyk podczas i po zakończeniu antybiotykoterapii, np. MULTILAC® Baby. III. Zaparcia Jeśli Twoje niemowlę nie robi kupki przez kilka dni, nie ma jeszcze powodu do niepokoju. To normalne zarówno w przypadku dzieci karmionych pokarmem mamy, jak i mieszanką mleczną. Biegunka i podrażnienia skóry W czasie biegunki łatwo może dojść do podrażnienia skóry pośladków niemowlaka. Po każdej kupce zmieniaj pieluchę, dokładnie umyj pupę dziecka, a skórę posmaruj kremem przeciwko odparzeniom, np. Sudocrem®. 22 Problem zaczyna się dopiero wtedy, gdy maluch załatwiając się, wyraźnie cierpi - płacze, mocno się napina, kupka jest zbita, twarda i sucha (ma np. postać kulek). Dodatkowo maluszek cierpiący na zaparcia bywa niespokojny, nie ma apetytu, a jego brzuszek jest twardy i nabrzmiały. Zaparcia mogą stanowić przyczynę płaczu i niepokoju niemowląt i małych dzieci. Ważne, aby różnicować je z kolkami, które wymagają innego postępowania. IV Zaburzenia jelitowe Pamiętaj, że…. O zaparciu mówimy, gdy kupka ma nieprawidłową konsystencję, a nie gdy maluch robi ją rzadko. Częstość oddawania stolca u niemowląt ma szeroki zakres normy. Dziecko karmione piersią może oddawać 8 - 10 stolców dziennie (po każdym karmieniu) lub 1 stolec co 2 - 3 dni. Maluch karmiony mieszanką często oddaje stolec codziennie lub co 2 - 3 dni. Przyczyny zaparć: nieprawidłowa dieta Maluchom karmionym naturalnie zaparcia przytrafiają się najrzadziej. W sytuacji ich wystąpienia mama powinna przyjrzeć się swojej diecie i starać się wyeliminować z niej pokarmy, które mogą powodować zaparcia. Dzieci karmione mleczną mieszanką zwykle robią co kilka dni kupkę o konsystencji plasteliny - to normalne. Jeśli Twój maluszek ma zaparcia, warto zastanowić się nad tym, czy prawidłowo przygotowujesz mu mieszankę. Powodem zaparć może być także niewłaściwa mieszanka - warto rozważyć zmianę mleka. Czasami zaparcia dotykają także dzieci, które oprócz mleka nie piją innych płynów (np. wody czy herbatek) oraz dzieci, którym wprowadzono do diety nowe produkty lub jedzą zbyt mało błonnika (np. warzyw). 24 zaparcia czynnościowe Zdecydowaną większość zaparć u dzieci stanowią zaparcia czynnościowe, polegające na unikaniu defekacji pomimo zalegających w jelitach mas kałowych. Maluch w obawie przed bólem lub krytyką celowo wstrzymuje się, co prowadzi w konsekwencji do narastania problemu - bólu brzuszka, niepokoju i braku apetytu. Zaburzenia te obserwowane są najczęściej: przy przejściu z karmienia piersią na mieszanki mleczne lub przy wprowadzeniu pokarmów stałych podczas nabywania umiejętności kontroli wypróżnień przy jednoczesnym pojawianiu się bolesnych defekacji podczas pierwszych dni nauki korzystania z nocnika w sytuacjach dla dziecka stresujących Zaburzenia jelitowe zaburzenia flory bakteryjnej przewodu pokarmowego Wykazano, że do najczęstszych powodów zaburzenia mikroflory jelitowej dzieci dochodzi wskutek: nieprawidłowego żywienia po antybiotykoterapii przy zatruciach pokarmowych w chorobach zapalnych jelit na tle stresu inne uwarunkowania zaparć: anatomiczne, tj. wady rozwojowe, choroby okrężnicy i odbytu genetyczne - predyspozycje rodzinne i zespoły chorobowe psychiczne i psychologiczne, np. reakcje emocjonalne na zewnętrzne bodźce długotrwałe przyjmowanie różnych grup leków metaboliczne - np. cukrzyca, hiperkalcemia, hipokaliemia, hiperwitaminoza D Dyschezja - co to takiego? Jest to zaburzenie występujące zwykle u niemowląt w wieku od 1. do 3. miesiąca życia. Nie są to kolki ani zaparcia, ale skutek niewykształconej jeszcze koordynacji defekacji z zaciskaniem głośni, co jest niezbędne do skutecznego zwiększenia ciśnienia wewnątrzbrzusznego. Dyschezja objawia się nagłym, piskliwym krzykiem, trwającym 5-30 minut, poprzedzającym wydalenie stolca o prawidłowej konsystencji. U maluszka włączenie tłoczni brzusznej odbywa się poprzez wzrost ciśnienia w jamie brzusznej na skutek płaczu. Poza tymi napadami krzyku niemowlę zachowuje się spokojnie, jest pogodne, chętnie przyjmuje pokarm. Dyschezja nie wymaga leczenia, ustępuje samoistnie około 3. miesiąca życia. Warto wiedzieć, że…. Niemowlęta żywione sztucznie mają 10 razy mniejszą zawartość korzystnych kultur bakterii w jelicie w stosunku do dzieci karmionych mlekiem matki. Związane jest to najprawdopodobniej z tym, że mleko matki zawiera oligosacharydy (czyli prebiotyk), które stymulują wzrost i aktywność potrzebnych dla zdrowia bakterii z rodzaju Bifidobacterium. 25 Zaburzenia jelitowe Podstawowe postępowanie w zaparciach u niemowląt Gdy niemowlę jest karmione piersią: przyjrzyj się swojej diecie, czy nie obfituje w produkty powodujące zaparcia, tj. gotowaną marchew, ryż, białe pieczywo, czekoladę włącz do codziennego jadłospisu produkty obfitujące w błonnik, tj. świeże warzywa i owoce, pieczywo gruboziarniste oraz kaszę staraj się przystawiać niemowlę do piersi jak najczęściej - pierwsze krople mleka są bardziej wodniste i łatwostrawne Gdy karmisz mlekiem modyfikowanym: sprawdź czy przygotowujesz mleko zgodnie z instrukcją na opakowaniu (zbyt duży stosunek ilości proszku do wody może być powodem problemów z trawieniem) poradź się pediatry, czy nie jest konieczna zmiana mleka na inne podaj przegotowaną wodę źródlaną* niemowlęta, które już stabilnie siedzą i starsze dzieci, zachęcaj do codziennych prób oddania stolca na nocniczku (chwal dziecko, jeśli zrobi nawet małą kupkę, nie wyrażaj dezaprobaty z powodu wyglądu lub zapachu stolca) * woda powoduje wzorst proliferacji bakterii jelitowych, a w efekcie rozmiękczenie stolca, ale w zbyt dużych ilościach może być przyczyną wzdęć, bólów brzuszka lub biegunek. 26 Pamiętaj, że przy zaparciach... zadbaj o dawkę ruchu dziecka, np.: potrenuj z nim przewrotki na macie edukacyjnej, turlaj go i porządnie połaskocz możesz podać dziecku kompleksowo działający synbiotyk MULTILAC® Baby poprawi motorykę jelit i konsystencję stolca (namnażające się bakterie fermentacyjne zawierają prawie 80% wody, co rozluźnia stolec) bez zalecenia lekarza nie podawaj dziecku żadnych leków przeczyszczających, nie rób lewatywy skutkiem oddawania zbitego stolca może być podrażnienie śluzówki odbytu; nie zasypuj jej pudrem, lecz delikatnie posmaruj cienką warstwą maści z cynkiem np. kremem Sudocrem® Skoki rozwojowe Wyróżniamy siedem skoków rozwojowych jakie występują w ciągu pierwszego roku życia dziecka. Nie są to okresy związane z rozwojem fizycznym, ale rozwojem układu nerwowego. Rozwój mózgu i systemu nerwowego sprawia, że dzieci poddawane są jeszcze większym bodźcom doznaniowym niż dotychczas. To właśnie ta intensywność doznań zmieniającego się świata może powodować stres u maluszka, a co za tym idzie większą płaczliwość i ogólny niepokój. Znajomość poszczególnych faz rozwoju pozwoli Ci spokojniej reagować na poprzedzające skok rozwojowy niepokój i rozdrażnienie Twojego maluszka. Warto wiedzieć, że... w okresie skoku rozwojowego może się wydawać, że dziecko jakby cofnęło się w swoim rozwoju i nie potrafi robić tego, co jeszcze wczoraj miało świetnie opanowane gdy następuje sam skok często ma się wrażenie, że dziecko nauczyło się wielu nowych rzeczy dosłownie przez jedną noc okresy niepokoju mogą potrwać kilka dni lub tygodni - im dziecko jest starsze, tym okresy te są dłuższe. Nastroje maluszka w poszczególnych tygodniach w pierwszym roku życia. 27 V Skoki rozwojowe 5. 5. tydzień życia dziecka (wrażenia) Dziecko zaczyna być bardziej uważne, wszystkie zmysły są wrażliwsze niż wcześniej. Od tej pory dziecko słyszy, widzi, czuje zapach i smak zupełnie inaczej niż dotąd i to może się mu wydawać niezrozumiałe i przerażające. Nowe umiejętności: patrzy i słucha uważniej jest bardziej świadome dotyku, zapachów uśmiecha się po raz pierwszy lub częściej niż przedtem układ pokarmowy funkcjonuje lepiej, dziecko np. rzadziej ulewa może płakać prawdziwymi łzami 7.-9. 7.-9. tydzień życia dziecka (wzory) Maluch zaczyna rozróżniać wzory, zapachy i smak. Zauważa też, że jego dłonie należą do niego i zaczyna mieć kontrolę nad swoimi ruchami, ale nadal są one nieskoordynowane. Nowe umiejętności: podnosi głowę, macha rączkami i nóżkami próbuje złapać i trzymać przedmiot patrzy na ludzi wokół oraz w kierunku światła wydaje krótkie dźwięki i słucha siebie samego lubi słuchać piosenek 11.-12. 11.-12. tydzień życia dziecka (niuanse) Dziecko zaczyna rozumieć delikatne różnice np. w tonie głosu i zachowywać się zróżnicowanie. Ruchy stają się bardziej miękkie i opanowane. Nowe umiejętności: potrafi skoordynować ruch oczu i głowy śledząc jakiś przedmiot podnosi się do pozycji siedzącej (z pomocą) odpycha się obiema nóżkami łapie przedmioty obiema rączkami wkłada wszystko do buzi 28 Skoki rozwojowe 14.-19. 14.-19. tydzień życia dziecka (wydarzenia) Dziecko zaczyna rozumieć zdarzenia w sensie krótkich sekwencji, może np.: wyciągnąć rękę po zabawkę, złapać ją jedną ręką i włożyć do buzi. Nowe umiejętności: przekręca się z pleców na brzuch lub odwrotnie próbuje raczkować podpiera się na rękach i podnosi tułów próbuje uderzać zabawkami o stół i zrzucać je na podłogę reaguje na własne odbicie w lustrze rozumie słowa i reaguje na własne imię wymawia nowe dźwięki: www,sss, rrr itd. 22.-26. 22.-26. tydzień życia (relacje - lęk separacyjny) Dziecko zaczyna widzieć i rozumieć różne relacje. Zauważa fizyczną odległość pomiędzy przedmiotami i ludźmi. Odległość pomiędzy nim samym a rodzicem może go przerażać. Nowe umiejętności: siada samo, raczkuje coraz sprawniej chwyta małe przedmioty za pomocą palca wskazującego i kciuka wyjmuje zabawki ze skrzynki i wkłada je z powrotem przenosi wzrok z jednego obrazka na drugi w książce z obrazkami naśladuje machanie rączką na pożegnanie protestuje, gdy mama czy tata wychodzi zauważa wpływ na rozwój wypadków (przyczyna/skutek) 33.-37. 33.-37. tydzień życia dziecka (kategorie) Około 36.-40. tygodnia maluszek zaczyna zauważać i rozumieć, że świat można podzielić na grupy - rzeczy mogą mieć cechy wspólne, brzmieć lub pachnieć podobnie itp. Potrafi zadziwiać swoją spostrzegawczością. Nowe umiejętności: okazuje emocje rozpoznaje kształty pociesza i przytula swoje zabawki robi miny do własnego odbicia w lustrze staje się zazdrosne, gdy mama lub tata przytula inne dziecko wykazuje inicjatywę do zabawy Pamiętaj, że…. Nie wszystkie dzieci umieją robić to, co jest przypisane do danego skoku rozwojowego. Dzieci preferują różne czynności i z różną intensywnością je ćwiczą. 29 V V Skoki rozwojowe 41.-48. 41.-48. tydzień życia dziecka (sekwencje) Dziecko zaczyna znajdować i tworzyć sekwencje za pomocą wszystkich swoich zmysłów. W poprzednim skoku dziecko często rozbierało przedmioty na części po to, by je zbadać - teraz zacznie je w tym celu składać, np. budować więżę z klocków. Zaczyna rozumieć, że niektóre zdarzenia zazwyczaj następują po sobie. Nowe umiejętności: wskazuje na rzeczy i chce by je nazywać mówi „nie”, gdy nie chce czegoś zrobić umie udawać głosy zwierząt wie, co pasuje do siebie (włoży klocek do odpowiedniej dziury) próbuje rysować na papierze próbuje uczyć się chodzić pchając chodzik czy krzesło schodzi tyłem z kanapy, schodów Szczepienia obowiązkowe w pierwszym roku życia W pierwszym roku życia dziecka należy je obowiązkowo zaszczepić przeciwko następującym chorobom: do 24. godzin po urodzeniu WZW typu B (pierwsza dawka) GRUŹLICA - szczepionka BCG 2. miesiąc życia (6.-8. tydzień) WZW typu B (druga dawka) BŁONICA, TĘŻEC, KRZTUSIEC (pierwsza dawka) - szczepionka DTP HAEMOPHILUS INFLUENZAE typu b (pierwsza dawka) przełom 3. i 4. miesiąca życia BŁONICA, TĘŻEC, KRZTUSIEC (druga dawka) szczepionka DTP POLIOMYELITIS (pierwsza dawka) - szczepionka inaktywowana IPV poliwalentna (1,2,3 typ wirusa) HAEMOPHILUS INFLUENZAE typu b (druga dawka) 5. miesiąc życia BŁONICA, TĘŻEC, KRZTUSIEC (trzecia dawka) - szczepionka DTP POLIOMYELITIS (druga dawka) - szczepionka inaktywowana IPV poliwalentna (1,2,3 typ wirusa) HAEMOPHILUS INFLUENZAE typu b (trzecia dawka) przełom 6. i 7. miesiąca życia WZW typu B (trzecia dawka) Źródło: Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 29 października 2012 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na 2013 r. 30
