Pani Małgorzata Wiśniewska-Klimczewska Kierownik Gminnego

Warszawa, 8 stycznia 2016 r.
WOJEWODA MAZOWIECKI
WPS-P.431.17.2015.KO
Pani
Małgorzata Wiśniewska-Klimczewska
Kierownik
Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej
Stara Biała
ul. Jana Kazimierza 1
09-411 Biała
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji
rządowej w województwie (Dz. U. z 2015 r. poz. 525), w związku z art. 6 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia
15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. Nr 185, poz. 1092), w dniach od 4 do 6
listopada 2015 r., pracownicy Oddziału Polityki Społecznej w Delegaturze – Placówce
Zamiejscowej w Płocku Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego
w Warszawie: Pani Anna Gościniak – starszy inspektor i Pan Krzysztof Ogieniewski – inspektor
wojewódzki, przeprowadzili kontrolę problemową w trybie zwykłym w Gminnym Ośrodku
Pomocy Społecznej Stara Biała.
Tematem kontroli był sposób organizacji oraz realizacji przez gminę zadań zleconych
z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 r.
o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2015 r. poz.114) w przedmiocie ustalania uprawnień
do świadczenia pielęgnacyjnego. Kontrolą objęto okres od 1 czerwca 2013 r. do dnia kontroli.
Niniejszym przekazuję Pani wystąpienie pokontrolne.
Wojewoda mazowiecki pozytywnie z nieprawidłowościami ocenił sposób wykonywania
przez gminę zadań zleconych z zakresu administracji rządowej wynikający z ustawy z dnia
28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1456 z późn. zm.), zwanej
dalej ustawą, w zakresie organizacji realizacji zadania, prawidłowości przyznawania świadczeń
pielęgnacyjnych oraz kompletności składników decyzji administracyjnych wydawanych w tych
sprawach. W pozostałym zakresie sposób wykonywania kontrolowanych zadań oceniono
pozytywnie.
Podstawę prawną działania ośrodka stanowił statut przyjęty uchwałą Nr 100/XIV/04 Rady
Gminy Stara Biała z 26 sierpnia 2004 r. w sprawie uchwalenia Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy
Społecznej w Starej Białej wraz z późniejszymi zmianami.
Wewnętrzne zasady działania oraz organizację kontrolowanej jednostki określał regulamin
organizacyjny Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Stara Biała wprowadzony przez panią
zarządzeniem nr 2/2010 z dnia 26 lipca 2010 r. wraz z późniejszymi zmianami.
Ustalono, że w okresie objętym kontrolą w GOPS Stara Biała realizacją zadań wynikających
z ustawy zajmowała się pani kierownik oraz trzech pracowników działu świadczeń rodzinnych
i alimentacyjnych: pani Iwona Kuklińska – starszy specjalista, pani Mariola Giewartowska – starszy
referent i pani Monika Bartnicka – starszy referent (do 31.08.2015 r.).
Ośrodek posiadał własną instrukcję kancelaryjną i jednolity rzeczowy wykaz akt wprowadzone
przez panią zarządzeniem nr 6/2011 z 3 października 2011 r.
Ustalono, że wnioski o przyznanie świadczeń rodzinnych były rejestrowane w dzienniku
korespondencyjnym. Stwierdzono, że w ośrodku prowadzono spisy spraw dotyczące świadczeń
rodzinnych, a w aktach świadczeniobiorców znajdowały się metryki spraw. W kontrolowanej
jednostce nie prowadzono rejestrów dotyczących realizacji zadań wynikających z ustawy.
1. Organizacja realizacji zadania.
Ustalono, że w okresie objętym kontrolą wójt gminy Stara Biała udzielił pani upoważnienia
do prowadzenia postępowania w sprawach świadczeń rodzinnych oraz do wydawania w tych
sprawach decyzji administracyjnych.
Ponadto na pani wniosek wójt gminy Stara Biała upoważnił panią Iwonę Kuklińską
do prowadzenia postępowania i wydawania decyzji administracyjnych w sprawach dotyczących
świadczeń rodzinnych w okresie nieobecności w pracy kierownika GOPS Stara Biała.
Mimo, że do obowiązków pani Iwony Kuklińskiej – starszego specjalisty, pani Marioli
Giewartowskiej – starszego referenta i pani Moniki Bartnickiej – starszego referenta należało
prowadzenie postępowań w sprawach przyznania lub odmowy świadczeń rodzinnych,
nie wystąpiła pani do wójta gminy Stara Biała z wnioskiem o udzielenie tym pracownikom
stosownych upoważnień do prowadzenia postępowań w sprawach dotyczących świadczeń
rodzinnych.
Za stwierdzone nieprawidłowości ponosi pani odpowiedzialność.
Stosownie do postanowień § 8 ust. 2 regulaminu organizacyjnego Gminnego Ośrodka Pomocy
Społecznej Stara Biała w ośrodku utworzono dział świadczeń rodzinnych i alimentacyjnych,
co spełnia wymogi określone w art. 20 ust. 4 ustawy.
2. Prawidłowość ustalania uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego i jego wypłacania.
W okresie od 1 czerwca 2013 r. do 3 listopada 2015 r. w kontrolowanej jednostce, na podstawie
przyjętych wniosków, wszczęto 42 postępowania w sprawie ustalenia prawa do świadczenia
pielęgnacyjnego. W 41 przypadkach postępowanie zakończono wydaniem decyzji
administracyjnych ustalających prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, a w jednym przypadku
odmówiono prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. W tym samym okresie wszczęto z urzędu 24
postępowania administracyjne, które zostały zakończone wydaniem decyzji administracyjnej
w sprawie zmiany decyzji ustalającej prawo do świadczenia pielęgnacyjnego w zakresie jego
wysokości.
Analizie poddano akta 32 spraw zakończonych wydaniem decyzji ostatecznych w przedmiocie
ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego oraz 17 decyzji administracyjnych w sprawie
zmiany decyzji ustalającej prawo do świadczenia pielęgnacyjnego w zakresie jego wysokości.
Wszystkie decyzje miały status decyzji ostatecznych.
Stwierdzono, że we wszystkich 32 przypadkach postępowanie wszczęto na podstawie
prawidłowo wypełnionego wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego zgodnego
z wzorem określonym w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 3 stycznia 2013 r.
w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2013 r.
2
poz. 3), a do wniosku załączono odpowiednie dokumenty, o których mowa w § 8
ww. rozporządzenia.
W 2 przypadkach osoby ubiegające się o przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego
będące małżonkami rolników, do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego
załączyły stosowne oświadczenie zgodne z wymogami zawartymi w art. 17b ust. 2 ustawy.
Wszystkie poddane analizie decyzje administracyjne w sprawie przyznania prawa
do świadczenia pielęgnacyjnego oraz decyzje administracyjne w sprawie zmiany decyzji ustalającej
prawo do świadczenia pielęgnacyjnego wydano w terminie nie dłuższym niż 30 dni odpowiednio
od daty złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego lub od daty wszczęcia
postępowania z urzędu.
Decyzje w sprawie przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego wydawano niezwłocznie
po zgromadzeniu wymaganych dokumentów i doręczono zgodnie z wymogami określonymi
w art. 46 § 1 k.p.a.
We wszystkich poddanych kontroli przypadkach decyzje administracyjne zostały wydane
zgodnie z treścią upoważnień udzielonych przez wójta gminy Stara Biała, w tym 31 decyzji wydał
kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Stara Biała, a jedną decyzję wydał upoważniony
pracownik ośrodka w okresie nieobecności kierownika GOPS Stara Biała.
Ustalono, że w 31 przypadkach prawo do świadczenia pielęgnacyjnego przyznano osobom
wymienionym w art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy, tj. matce albo ojcu, a w jednym przypadku osobie
wymienionej w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy tj. córce.
We wszystkich przypadkach osoby wymagające opieki spełniały wymogi określone w art. 17
ust. 1b ustawy oraz legitymowały się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności
lub orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami:

konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie
ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji,

konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia,
rehabilitacji i edukacji.
Stwierdzono, że w 27 przypadkach prawo do świadczenia pielęgnacyjnego przyznano za pełne
miesiące zgodnie z postanowieniami art. 24 ust. 2 i ust. 2a, w tym:
- w 3 przypadkach od następnego miesiąca po zakończeniu okresu pobierania świadczenia
określonego poprzednia decyzją,
- w 2 przypadkach od miesiąca, w którym wpłynął wniosek o ustalenie prawa do świadczenia
pielęgnacyjnego,
- w 7 przypadkach od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności
lub stopnia niepełnosprawności,
- w 15 przypadkach od 1 lipca 2013 r. na podstawie uprzednio złożonych wniosków w związku
z wygaśnięciem z mocy prawa uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego na mocy art. 11 ust. 1
ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych
innych ustaw (Dz. U. 2012 r. poz. 1548).
W 4 przypadkach świadczenie przyznano za niepełny miesiąc, w tym:
- w jednym przypadku od dnia wyrejestrowania indywidualnej działalności gospodarczej,
- w 2 przypadkach od dnia wyrejestrowania z ewidencji osób bezrobotnych (w jednym przypadku
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Płocku, w wyniku rozpatrzenia wniesionego odwołania,
orzekło o przyznaniu świadczenia od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie
niepełnosprawności),
- w jednym przypadku od dnia powstania niepełnosprawności.
Stwierdzono, że decyzją administracyjną nr GOPS.5302.6.2015 z 20.08.2015 r. wydaną na
podstawie art. 24 ust. 2a ustawy nieprawidłowo przyznano świadczenie pielęgnacyjne za niepełny
miesiąc tj. od dnia powstania niepełnosprawności. Ustalono, że wniosek o ustalenie
3
niepełnosprawności złożono 21.05.2015 r. a stosowne orzeczenie wydano 3.07.2015 r. Wniosek
o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego został złożony 22.07.2015 r., czyli w okresie
trzech miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności. Nieprawidłowość w tym
postępowaniu polegała na ustaleniu terminu przysługiwania świadczeń od dnia powstania
niepełnosprawności tj. od 21.05.2015 r., a nie od 1.05.2015 r. tj. od miesiąca, w którym złożono
wniosek o ustalenie niepełnosprawności.
Za powyższą nieprawidłowość odpowiedzialność ponosi pani kierownik.
We wszystkich badanych sprawach prawo do świadczenia pielęgnacyjnego przyznano zgodnie
z postanowieniami art. 24 ust. 4 ustawy, w tym:
- na czas określony tj. do końca miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia
o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności - w 23 przypadkach,
- na czas nieokreślony w związku z wydaniem bezterminowego orzeczenia o stopniu
niepełnosprawności - w 9 przypadkach.
W jednym przypadku, na podstawie oświadczenia osoby uprawnionej do świadczenia
pielęgnacyjnego, okres, o którym mowa w art. 24 ust. 4 ustawy, skrócono do dnia podjęcia
zatrudnienia.
Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego określono w kwocie wskazanej w:
- art. 1 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych
oraz niektórych ustaw (Dz. U. z 2012 r. , poz. 1548) - w 5 przypadkach,
- w art. 1 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych
oraz niektórych ustaw (Dz. U. z 2012 r. , poz. 1548) i art. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2014 r.
o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 559) – w 18 przypadkach,
- art. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych
(Dz. U. z 2014 r., poz. 559) – w 9 przypadkach.
We wszystkich 17 przypadkach poddane kontroli decyzje administracyjne w sprawie zmiany
decyzji ustalającej prawo do świadczenia pielęgnacyjnego w zakresie zmiany wysokości
świadczenia wydano po wejściu w życie ustawy z dnia 24 kwietnia 2014 r. o zmianie ustawy
o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 559).
W decyzjach administracyjnych w sprawie przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego
jako formę wypłaty świadczeń wskazano przelew na uprzednio wskazane przez osobę uprawnioną
konto bankowe lub wypłatę gotówki w kasie banku spółdzielczego. W decyzjach podano terminy
wypłaty świadczeń.
Stwierdzono, że 4 z 32 poddanych kontroli decyzji administracyjnych w sprawie ustalenia
prawa do świadczenia pielęgnacyjnego nie zawierały uzasadnienia faktycznego
oraz uzasadnienia prawnego.
Za powyższe nieprawidłowości odpowiedzialność ponosi pani kierownik.
Poza tym w decyzjach uwzględniono pozostałe składniki decyzji, o których mowa
w art. 107 k.p.a.
Wszystkie decyzje administracyjne w sprawie zmiany decyzji ustalającej prawo do świadczenia
pielęgnacyjnego w zakresie zmiany wysokości spełniały wymogi określone w art. 107 k.p.a.
W zakresie obowiązku opłacania przez organ właściwy składek na ubezpieczenie emerytalne
i rentowe analizie poddano dokumentację zawartą w aktach spraw 32 osób, którym w okresie
objętym kontrolą przyznano prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. W 25 przypadkach osoby
uprawnione do świadczenia pielęgnacyjnego złożyły oświadczenie, że nie są zgłoszone
do ubezpieczenia emerytalno-rentowego, w związku z tym organ właściwy opłacał za nie składkę
na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. W pozostałych 7 przypadkach nie opłacano składek
na ubezpieczenie społeczne, w tym w 4 przypadkach ze względu na złożenie oświadczenia
o podleganiu ubezpieczeniu z innego tytułu oraz w 3 przypadkach z powodu uzyskania
wymaganego okresu ubezpieczenia przez osoby uprawnione do świadczenia pielęgnacyjnego.
4
Stwierdzono, że w 22 przypadkach na podstawie informacji uzyskanych od ZUS ustalono okres
niezbędny do uzyskania przez osobę sprawująca opiekę 25-letniego okresu ubezpieczenia
(składkowego i nieskładkowego), z zastrzeżeniem art. 87 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440,
z późn. zm.). W pozostałych 3 przypadkach w lipcu, wrześniu i listopadzie 2015 r. złożono wniosek
do ZUS o ustalenie okresu ubezpieczenia.
We wszystkich poddanych kontroli 32 sprawach osoby uprawnione do świadczenia
pielęgnacyjnego złożyły stosowne oświadczenie o podleganiu lub niepodleganiu ubezpieczeniu
zdrowotnemu. W 5 przypadkach osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne złożyły
oświadczenie o niepodleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu, w związku z tym
zgłoszono je do ubezpieczenia i opłacano za nie składki na ubezpieczenie zdrowotne.
W pozostałych 27 przypadkach nie opłacano składki zdrowotnej za osoby, które oświadczyły,
że podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu.
Przedstawiając powyższe ustalenia i oceny zobowiązuję Panią kierownik do realizacji
następujących zaleceń pokontrolnych:
1. Stosownie do postanowień art. 20 ustawy, podjąć działania mające na celu uzyskanie od wójta
gminy Stara Biała właściwych upoważnień dla pracowników GOPS Stara Biała prowadzących
postępowania w sprawach, o których mowa w art. 20 ust. 2 tej ustawy,
2. W przypadkach, o których mowa w art. 24 ust. 2a ustawy, świadczenia pielęgnacyjne
przyznawać za pełny miesiąc,
3. Podjąć działania zmierzające do zmiany decyzji z dnia 20.08.2015 r. znak: GOPS.5302.6.2015
i przyznania świadczenia pielęgnacyjnego od 1 maja 2015 r.
4. W decyzjach administracyjnych w sprawie świadczeń pielęgnacyjnych zamieszczać
uzasadnienie faktyczne wymagane przepisami art. 107 § 1 i § 3 kodeksu postępowania
administracyjnego, a w przypadku uwzględnienia w całości żądania strony, w podstawie
prawnej decyzji przywoływać jednostkę redakcyjną ustawy tj. art. 107 § 4 k.p.a., a w jej
uzasadnieniu przytaczać w całości treść klauzuli zawartej w art. 107 § 4 k.p.a.
i wyjaśniać stronie, że uwzględnienie jej żądania jest przesłanką uzasadniającą pominięcie
uzasadnienia decyzji.
Jednocześnie zobowiązuję Panią do przekazania do Wydziału Polityki Społecznej
Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie pisemnej informacji o sposobie realizacji
zaleceń pokontrolnych, a także o podjętych działaniach lub przyczynach ich niepodjęcia, w terminie
30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego.
Informuję, że od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze.
z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO
Wiesława Kacperek-Biegańska
Dyrektor
Wydziału Polityki Społecznej
Do wiadomości:
Pan Sławomir Wawrzyński
Wójt Gminy Stara Biała
5