KARTA MIEJSKA Karta miejska jest niezwykle przydatną kartą, ktora

KARTA MIEJSKA
Karta miejska jest niezwykle przydatną kartą, ktora zdecydowania ułatwia zakup pewnych usług lub towarów
(np. bilety autobusowe), umożliwiając transport bez użycia gotowki. Poza tym karta może pełnic wiele
zintegrowanych funkcji opisanych w poniższej propozycji.
Proponuję wprowadzić ciekawą nazwę dla tej karty zamiast standardowej i sztampowej ‘Karta miejska’
(wzorem niektórych miast, jak np. karta ‘Oyster’ w Londynie, czy SmartCard w innych miastach – oczywiscie
nazwa może byc polska, to tylko przykłady, które znam).
Karta powinna być formatu standardowej karty kredytowej i umozliwiać zakup zbliżeniowy.
1. Wydanie karty i jej typy
Karta powinna byc relatywnie łatwa do uzyskania i zasadniczo powinny być dostępne dwa rodzaje takiej karty:
ze zdjęciem oraz danymi i ‘czystą’ (bez zdjęć i danych). Aby otrzymać kartę ze zdjęciem, należy się
zarejestrować (przez internet, na dworcu lub w którejs firmie przewozowej, dostarczyć zdjęcie <lub robione na
miejscu> i karta zostanie wydana do ręki lub wysłana na podany adres). W przypadku karty ‘czystej’,
wystarczy nabyć taką w jakiejkolwiek kasie na dworcu lub kupić przez internet z wysyłką bez żadnych
formalnosci. Na karcie nie widnieją żadne dane, ani zdjęcie posiadacza.
Różnica między kartami to możliwosć kupna biletu miesięcznego – tylko karta ze zdjęciem umożliwiałaby
nabycie biletu miesięcznego/semestralnego.
Karta ‘czysta’ spełniałaby wszystkie funkcje karty ze zdjęciem, oprócz wspomnianych powyżej.
Karty mogłyby być wydawane z depozytem. Przy zwrocie karty, depozyt byłby zwracany. Karty czyste byłyby
resetowane i można byłoby wydać je kolejnym użytkownikom (zasada działania londyńskiej karty Oyster).
Takie rozwiązanie pozwoliłoby na komfortowe korzystanie ze srodkow transportu publicznego mieszkańcom
miasta (używając przypisanej karty ze zdjęciem), jak również odwiedzającym Rzeszów oraz turystom, którzy
mogliby dostać szybko i sprawnie ‘kartę miejską’ od ręki na dworcu i po załadowaniu pewną kwotą używać
zamiast biletów jednorazowych i np. całodziennych i tygodniowych.
2. Naliczanie opłat
System naliczania opłat mógłby działać jak w londyńskim transporcie, czyli za 1 przejażdzkę płacimy
odpowiednią kwotę, ale jesli w ciągu jednego dnia wykorzystamy kwotę równą biletowi dziennemu, kolejne
przejażdzki nie będą doliczane i tym samym do końca dobry podróżujemy za darmo (tzn. za już wykorzystaną
kwotę biletu dziennego)
W autobusach zainstalowane byłyby czytniki dotykowe z wyswietlaczem i pasażer przy wsiadaniu musialby
zblizyc tylko karte do czytnika (odpowiednik kasowania biletow). Oczywiscie stare bilety papierowe
pozostalyby w sprzedazy dla tych, ktorzy bardzo rzadko korzystaliby z transportu publicznego.
3. Doładowanie karty
Musi być zapewniona dostępnosć do co najmniej kilku kanałów zakupu ‘doładowania’:


internet (po zarejestrowaniu karty możliwosć doładowania za pomocą kart płatniczych lub
błyskawicznego przelewu)
sms (wyslanie smsa na konretny numer z konkretna kwota i odpowiadajacym numerem karty miejskiej,
doladowanie natychmiastowe)



biletomaty – zakładam, że będą instalowane w przyszłosci – możliwosć doładowania kart za pomocą
gotówki (monety + banknoty) oraz kart płatniczych
obsługa na dworcach i u przewoźników
punkty sprzedaży? (tak jak doładowuje się karty prepaid operatorów sieci komórkowych)
Poprzez te punkty byłaby również łatwa możliwosć zakupienia/przedłużenia biletów miesięcznych i
semestralnych.
Wszystkie automaty i czytniki powinny pokazywać stan konta w momencie skasowania/zakupu oraz datę
ważnosci, jesli zakupilo sie bilety miesięczne/semestralne/tygodniowe/weekendowe itp (w przypadku sms,
powinno przyjsc takie potwierdzenie smsem zwrotnym). Stan konta i ważnosć oczywiscie możnaby sprawdzić
na stronie internetowej karty po zarejestrowaniu się (gdzie byłyby również wyszczególnione wszystkie
wydatki/podróże).
4. Zwrot karty
Przy opuszczeniu miasta, karta może być szybko oddana (np. na dworcu lub u przewoźników) i następuje
zwrot depozytu oraz srodkow pozostalych na koncie. Może również zostać zachowana do kolejnej wizyty.
MOŻLIWOŚCI KARTY:
Zapłata za usługi następuje poprzez przyłożenie karty do odpowiedniego terminala, zainstalowanego przy
konkretnym miejscu (podobnie jak płatnosć kartami zbliżeniowymi). Jest to karta typu prepaid, a więc muszą
być na niej wczesniej dostepne srodki pieniężne!
Zakup biletów autobusowych pojedynczych oraz miesięcznych itp (opisane powyżej),
Możliwosć wypożyczania rowerów miejskich bez zbędnej dodatkowej rejestracji,
Możliwosć zapłaty za parking (w przypadku płatnych parkingów),
Bilety wstępu do rożnych budynków (np. muzea, trasa podziemna, teatr, biblioteki, inne instytucje
publiczne i po odpowiedniej umowie również prywatne). Dodatkowo, gdyby wprowadzić kartę
turystyczną (uprawniającą do wejsć do wszelkich atrakcji za okresloną kwotę, tzw. ‘City Pass’ ważną na
np. 24 i 48 h), karta miejska mogłaby również służyć za kartę turystyczną
e) Zapłata za toalety publiczne w miescie (w założeniu, że będą bezobsługowe przez wchodzenie przez
płatne bramki, jak opisane w ‘Propozycji’ centrum przesiadkowego)
f) Inne płatnosci
a)
b)
c)
d)
W celu zwiększenia bezpieczeństwa, w transakcjach b-f nalezaloby wpisac PIN (czyli podobnie jak płatnosć
kartą płatniczą). W autobusach ze względów praktycznych, wystarczyłoby przyłożenie karty do czytnika.
Powinna być również dostępna szybka opcja zastrzeżenia karty, np. poprzez telefon na serwis lub wyslanie
smsa na odpowiedni numer [oprócz numeru karty, należałoby podać również indywidualny nr zapisany na
odwrocie karty, podobnie jak w kartach płatniczych – w ten sposób można uniknąć działania celowego
blokowania czyichs kart]. Dla kart ‘czystych’ taka możliwosć zastrzeżenia byłoba dopiero dostępna po
rejestracji.
Zniżki.
Karta ze zdjęciem posiadałaby dane własciciela, a więc automatycznie dodawała zniżki dla uprawnionych.
Uczniowie i studenci otrzymywaliby zniżki z okreslonym terminem ważnosci, po którym należałoby przedstawić
legitymację szkolną/studencką w punkcie sprzedaży i odpowiednia informacja zostałaby zakodowana np. na 6
lub miesięcy. W takim przypadku nie trzeba mieć przy sobie legitymacji. W przypadku nie potwierdzenia prawa
posiadania zniżki przy zakupie i nabyciu tańszego biletu, legitymacje pozostaje obowiązkowa (podobnie jak w
przypadku kart ‘czystych’).
Pozostaje kwestia taryfy, warto rozważyć opcję:







czasowy (ważny ‘X’ minut od momentu skasowania)
jednoprzejazdowy (jesli przekroczymy ważnosć biletu czasowego, a wciąż jestesmy w tym samym
autobusie, nabija sie nieco wyzsza stawka biltu jednoprzejazdowego. Ewentualnie zamiast biletow
jednoprzejazdowych, kilka stawek biletow czasowych)
dzienny (nie kupuje sie na karcie biletow dziennych – jesli suma pojedynczych przejazdow zrówna się z
wartoscią biletu dzinnego, tyle zapłacimy za całą dobę, niezależnie od ilosci przejazdów)
weekendowy (tu są dwie opcje: albo podobnie jak bilet dzienny naliczanie stawki promocyjnej po
‘dobiciu’ do weekendowej, albo kupno biletu weekendowego przed wyjazdem)
tygodniowy (obowiązek kupna przed rozpoczęciem podróży, aby aktywować stawkę tygodniową,
ważny 7 kolejnych dni)
miesięczny (podobnie do tygodniowego, ważny 31 dni)
semestralny (podobnie do powyższego, ważny (93 dni)
BILETY PAPIEROWE:



możliwe do kupna w biletomatach i w dotychczasowych punktach sprzedaży, podobne taryfy jak dla
karty, ale w przeciwieństwie do karty bilety muszą być zakupione przed przejazdem (widać tu przewagę
karty, gdzie np. bilety dniowe same się naliczają)
możliwe do kupna u kierowcy po zawyżonej cenie (aby zachęcić do kupna przed wyjazdem w celu nie
powodowania opóźnień odjazdu) – najlepiej żeby cena była liczbą całkowitą (ułatwi to zaplatę i
ewentualne wydawanie reszty), kilkanascie procent droższa od normalnego biletu.
prowadzić promocję korzystania z karty miejskiej zamiast biletów papierowych zarówno wsród
mieszkańców, jak i turystów, poprzez jak największe uproszczenie procesu nabycia, używania oraz
zbycia karty.
Można również pomysleć nad różnymi formami zachęty na przesiadkę na transport miejski, np. firmy miałyby
możliwosc zamowienia swoim pracownikom karty z biletami miesięcznymi z pewnym rabatem (karty mogłyby
być z logo firmy). Po odpowiednich umowach miasta z prywatnymi podmiotami i zainteresowanymi firmami,
pracownicy mieliby możliwosć używania karty do wstępu na siłownię, basen itp po zakupie abonamentu (z
ewentualnymi zniżkami), czy też na prywatną opiekę medyczną – możliwosci jest wiele, wszystko zależy od
współpracy.
Jako przykład możliwosci wykorzystania karty zamieszczam przykład karty Smartcities z Southampton,
uznanej za bardzo innowacyjną
http://www.southampton.gov.uk/Images/Smartcities%20App%20June%2013_tcm46-342339.pdf
Aplikacja przez internet, dostępne opcje w pakiecie:
- zniżki dla seniorów (po zatwierdzeniu)
- wykorzystanie karty do uiszczenia opłaty za przejazd przez płatny most
- zniżki na siłownie i obiekty sportowe (GetActive)
- rejestracje do rejestru organów
- rejestracja do biblioteki
- rejestracja do obiektów rekreacyjnych oraz schematu otrzymywania różnych zniżek
Karta bierze pod uwagę również otrzymywane swiadczenia socjalne.
Drugi przykład to karta londynska Oyster – na jej działaniu oparty jest powyższy tekst. Umożliwia korzystanie z
wielu srodkow transportu (metro, kolej, kolejki nadziemne, tramwaje, autobusy,
Co ważne, aby dostać kartę nie trzeba się rejestrować, wystarczy nabyć ją w dowolnej kasie na stacji metra
lub innych (zwrotny depozyt £5) i załadować w biletomacie. Przy każdym przejeździe obciąża konto
automatycznie odpowiednią kwotą, aż do uzyskania kwoty biletu dziennego. Kartę po użyciu można łatwo
oddać w kasie i dostaje się zwrot depozytu oraz pozostałą sumę z konta.
http://www.tfl.gov.uk/
Autor
Darek Łoza
30/01/2014