Konkurs Wiedzy o Unii Europejskiej

Konkurs Wiedzy o Unii Europejskiej
Organizator konkursu
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 6
im. Orła Białego
w Radomiu
Radom 2014
1|Strona
Wszystko o Unii Europejskiej.
Świat nie kończy się na Europie, ale Unia Europejska jest jedynym w skali świata
związkiem państw, który kojarzy ich interesy narodowe z korzyściami gospodarczymi,
politycznymi i społecznymi.
Piętnaście demokratycznych państw: Belgia, Luksemburg, Holandia, Niemcy,
Francja, Włochy, Wielka Brytania, Irlandia, Dania, Grecja, Hiszpania, Portugalia, Austria,
Finlandia i Szwecja, wspólnie buduje dobrobyt i bezpieczeństwo, nie rezygnując z własnej
niepodległości i tożsamości narodowej.
Polska stara się o przyjęcie do tego ugrupowania.
9 maja dniem Unii Europejskiej
W roku 1950, premier i minister spraw zagranicznych Francji, Robert Schuman
zaproponował 9 maja utworzenie pierwszej organizacji ścisłej współpracy państw
w górnictwie i hutnictwie.
Tę datę przyjęto za dzień narodzin UE. Robert Schuman (1886-1963) otwiera listę
ojców-założycieli Europy, wraz z innym dyplomatą francuskim - Jeanem Monnetem (18881979). Są na niej także: pierwszy kanclerz demokratycznych Niemiec, Konrad Adenauer
(1876-1967), włoski premier, Alcide de Gasperi (1881-1954) i polityk belgijski Paul Henri
Spaak (1889-1972).
Pierwszy krok do Wspólnoty
Plan Schumana i Monneta był pierwszym w pełni zrealizowanym projektem
zjednoczenia Europy. W kwietniu 1951 na mocy Traktatu Paryskiego utworzono Europejską
Wspólnotę Węgla i Stali (Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy i Włochy).
W roku 1957 w Rzymie powołano Europejską Wspólnotę Gospodarczą (dla zniesienia ceł,
a następnie utworzenia wspólnego rynku towarów, kapitału i pracy) oraz Euratom (do
kontroli nad przemysłem nuklearnym). EWWiS oraz EWG (teraz: Wspólnota Europejska)
i Euratom nadal działają, występując pod jednolitą nazwą Wspólnot Europejskich.
Pierwszy krok Polski
Polska podpisała układ stowarzyszeniowy ze Wspólnotami Europejskimi w roku
1991, a wniosek o przystąpienie do Unii Europejskiej złożyła 8 kwietnia 1994 r. Negocjacje
UE-Polska rozpoczęły się w 1998. Listę Polaków zasłużonych dla zjednoczenia Europy może
otwierać Józef Retinger (1888-1960) pisarz i polityk emigracyjny, bliski współpracownik gen.
Sikorskiego, współzałożyciel i sekretarz generalny Ruchu Europejskiego. Od dziesięciu lat
Ruch działa w kraju.
Język i wiara
W instytucjach UE obowiązuje 11 równoprawnych języków urzędowych. Po
przyjęciu naszego kraju, polski będzie kolejnym językiem urzędowym Unii.
UE w pełni przestrzega statusu, jaki mają kościoły, wspólnoty religijne i stowarzyszenia
2|Strona
wyznaniowe w państwach członkowskich. Oznacza to poszanowanie specyfiki narodowej
stosunków między państwem a kościołem, od konstytucyjnej zasady państwa świeckiego
(jak np. we Francji) poprzez współpracę państwa z kościołami (np. w Niemczech i we
Włoszech) do państwa wyznaniowego (Grecja). Unii nie wolno np. usuwać nauki religii ze
szkół publicznych.
Patroni Europy
W r.1964 papież Paweł VI ogłosił głównym patronem Europy świętego Benedykta
z Nursji (480-547r.), założyciela zakonu benedyktynów, budowniczego kościoła i klasztoru
w Monte Cassino. W roku 1980 Jan Paweł II ogłosił współ-patronami Europy świętych
Cyryla (827-869) i Metodego (820-885), greckich misjonarzy na ziemiach słowiańskich.
Patronują Europie: św. Brygida Szwedzka (1303-1373), św. Katarzyna ze Sieny (1347-1380)
i św. Edyta Stein (1841-1942), którą kanonizował Jan Paweł II w 1998. Pochodziła z rodziny
żydowskiej, przyjęła katolicyzm, zamordowana prawdopodobnie w obozie Auschwitz.
Europa Ojczyzn
Idei jednoczenia Europy od narodzin towarzyszą spory modelowe. Najbardziej
znanym zwolennikiem budowy Europy na wzór Stanów Zjednoczonych był Winston
Churchil (1874-1965) wybitny brytyjski mąż stanu. Inni, wśród nich Charles de Gaulle (18901970) generał i przywódca Francji dążyli do luźniejszego związku zwanego \"Europą
Ojczyzn\", w którym główna rolę odgrywałyby samodzielne państwa członkowskie.
Europa Ojczyzn ma dziś najwięcej zwolenników, także wśród obywateli państw
kandydujących do UE.
UE nie jest superpaństwem
Unia Europejska to nie są Stany Zjednoczone Europy. Co prawda ma własną flagę
(12 złotych gwiazd tworzących krąg na ciemnoniebieskim tle), własny hymn (kompozycja
Beethovena do \"Ody do ra-ości\" Fryderyka Schillera), a nawet wspólną walutę (euro), ale
nie jest super-państwem ze stolicą w Brukseli. Parlament Europejski nie uchwala
samodzielnie aktów prawnych. Państwa członkowskie przekazały pewne kompetencje
organom Unii w drodze umów międzynarodowych, zawartych dobrowolnie.
Parlament Europejski
Jest ciałem opiniodawczym i kontrolnym. Rada UE i Komisja Europejska są
zobowiązane do zasięgania jego opinii we wszystkich sprawach. Parlament może
zdymisjonować Komisję. Po rozszerzeniu Unii zasiądzie w nim 732 posłów (dzisiaj: 626),
w tym 50 z Polski, wybranych w krajowych wyborach powszechnych. Parlament obraduje
w Strasburgu. Posłowie nie tworzą grup na-rodowych lecz frakcje polityczne
(np. Chrześcijańscy Demokraci, Zjednoczona Lewica, Zieloni). Parlament rozlicza Komisję
Europejską z wykonania budżetu i powołuje rzecznika praw obywatelskich.
Komisja Europejska jak rząd
Po rozszerzeniu Unii każde państwo będzie miało jednego, \"swojego\" komisarza,
członka KE (dzisiaj jest ich 20, niektóre państwa mają po dwóch). Komisja Europejska jest
3|Strona
organem reprezentującym interes całej Unii, nie może podlegać wpływom żadnego z państw
członkowskich. Jest strażnikiem traktatów, zarządza budżetem Unii i Funduszami
Strukturalnymi. Składa propozycje aktów prawnych Radzie UE i Parlamentowi
Europejskiemu.
Przewodniczącym Komisji Europejskiej jest były premier Włoch, Romano Prodi.
Cele wyznacza szczyt
Rada Europejska, czyli szczyt szefów państw i rządów sprawuje strategiczne
i polityczne kierownictwo Unii Europejskiej. Wyznacza najważniejsze cele rozwoju,
podejmuje najistotniejsze decyzje polityczne. Zbiera się dwa razy w roku pod
przewodnictwem szefa rządu państwa członkowskiego sprawującego przewodnictwo
w Unii Europejskiej.
W pierwszym półroczu 2002 roku przewodnictwo przypadło Hiszpanii, w drugim
półroczu - Danii. Zadaniem państwa sprawującego przewodnictwo jest ustala-nie listy
spraw, którymi ma się zajmować Rada i poszukiwanie kompromisu w przypadku różnicy
zdań pastw członkowskich.
Rada Unii Europejskiej
W skład Rady UE wchodzą ministrowie spraw zagranicznych i inni ministrowie
upoważnieni do działania w imieniu swych rządów. Rada UE podejmuje decyzje
obowiązujące wszystkie państwa członkowskie, zawiera umowy międzynarodowe,
uczestniczy w uchwalaniu budżetu. Podejmuje uchwały jednomyślnie lub większością.
Podział głosów odpowiada liczbie mieszkańców danego państwa. Po wejściu Polska będzie
miała 27 głosów na 321 (tyle samo co Hiszpania, ale więcej niż np. Belgia i Finlandia razem).
Formy pomocy dla Polski
Polska złożyła wniosek o przystąpienie do Unii Europejskiej 8 kwietnia 1994r.
W lipcu 1997 r. Komisja Europejska zaleciła otwarcie negocjacji z Polską, Węgrami, Estonią,
Czechami, Słowenią oraz z Cyprem. Na posiedzeniu Rady Europejskiej w Luksemburgu
w grudniu 1997 r. zapadła ostateczna decyzja o rozpoczęciu przez Unię Europejską
negocjacji z pierwszą szóstką kandydatów. Komisja zaproponowała zarezerwowanie do
roku 2006 dla nowych członków 45 miliardów euro, z czego 7 miliardów w formie pomocy
udzielonej jeszcze przed przystąpieniem do UE.
Program PHARE
W 1989 r. został uruchomiony PHARE, program pomocy finansowej dla Polski
i Węgier. Program dostarcza wiedzy i ekspertów oraz daje środki na inwestycje. Wspiera
przede wszystkim rozwój sektora prywatnego, restrukturyzację rolnictwa, ochronę
środowiska, współpracę ponad-graniczną oraz rozwój transportu i łączności. W latach 19901998 Polska otrzymała z PHARE 1,73 mld euro bezzwrotnej po-mocy. Wkład własny
samorządów w realizację projektów nie może być mniejszy niż 25 procent. Przykłady
projektów, które otrzymały dofinansowanie.
4|Strona
http://www.europa.delpol.pl
Co daje obywatelstwo Unii?
Każdy obywatel państwa członkowskiego jest równocześnie obywatelem Unii
Europejskiej.
Podstawowym unijnym prawem jest swoboda wyboru miejsca pracy i zamieszkiwania na
terenie całej Unii. Obywatel może też uczestniczyć w wyborach samo-rządowych i do
parlamentu europejskiego w dowolnym państwie UE, w którym mieszka na stałe.
Poza obszarem Unii jej obywatele korzy-stają ze wspólnej opieki dyplomatycznej
i konsularnej. W podróżach po całym świecie posługują się paszportem swojego państwa,
którego okładki mają kolor bordowy i opatrzone są nazwą państwa, które go wydało oraz
napisem Unia Europejska.
Możliwości stworzyła historia
Po upadku imperium sowieckiego państwa Europy Środkowej i Wschodniej
zapragnęły odbudować swoje więzy polityczne i gospodarcze z państwami Europy
Zachodniej. Na przeszkodzie stanęły oba-wy mieszkańców UE przed zbyt wysokimi
kosztami przyłączenia do Unii stosunkowo ubogich krajów zamieszkanych przez ponad sto
milionów ludzi. Początkiem współpracy stały się układy handlowe, potem
stowarzyszeniowe z poszczególnymi państwami. Z każdym rokiem stawało się jednak coraz
bardziej oczywiste, że otwarcie Europy Zachodniej na Wschód jest historyczną
koniecznością, należy tylko rozważyć strategię kolejnego etapu rozszerzania Unii
Europejskiej.
Można wejść, można wyjść
Przynależność do Unii Europejskiej nie ogranicza niepodległości państw
członkowskich. Nadal prowadzą one własną politykę zagraniczną, zachowują własne
parlamenty, rządy i sądownictwo. Mają też swoje własne prawo. Członkowie Unii pozostają
odrębnymi, niepodległymi państwami. Przyłączenie się do Unii jest decyzją w pełni wolną,
niezależną i wyrażoną w sposób demokratyczny (np. w referendum). Każde państwo
członkowskie może też wyjść z Unii, jeśli uzna, że jest to dla niego korzystniejsze.
5|Strona
Jeszcze więcej o Unii Europejskiej.
Unia Europejska wyrosła z Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, powołanej
na podstawie traktatu paryskiego, podpisanego w 1951 r. przez sześciu członków
założycieli: Belgię, Holandię i Luksemburg (kraje Beneluksu), Niemcy Zachodnie
(RFN), Francję i Włochy. Celem EWWiS było utworzenie wspólnej puli produkcji
węgla i stali, aby zapobiec wojnie gospodarczej. Było to urzeczywistnienie planu
opracowanego przez Jeana Moneta, a upowszechnionego przez francuskiego
ministra spraw zagranicznych Roberta Schumana. 9 maja 1950 Schuman przedstawił
propozycję utworzenia zorganizowanej Europy twierdząc, że jest to niezbędne do
utrzymania pokojowych stosunków. Propozycja ta, znana jako Deklaracja Schumana,
jest uważana za początek dzisiejszej Unii Europejskiej, która potem wybrała dzień
9 maja za Dzień Europy. Brytyjczycy zostali zaproszeni do uczestnictwa, ale
odmówili, aby nie rezygnować z narodowej suwerenności.
W ślad za EWWiS poszły próby utworzenia, przez te same kraje, Europejskiej
Wspólnoty Obronnej i Europejskiej Wspólnoty Politycznej. Celem EDC było
ustanowienie wspólnej europejskiej armii pod wspólną kontrolą, aby Niemcy
Zachodnie mogły się ponownie bezpiecznie uzbroić i stawić czoła radzieckiemu
zagrożeniu. EPC miała być zaczątkiem federacji państw europejskich. Jednak
francuskie Zgromadzenie Narodowe odmówiło ratyfikowania traktatu EDC, co
doprowadziło do zaniechania pomysłu, a potem odłożenia na półkę także EPC. Idea
obu instytucji żyje jednak, choć w zmodyfikowanej formie, w późniejszych
opracowaniach, jak Europejska Współpraca Polityczna, filar o nazwie Wspólna
Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa ustanowiony przez traktat z Maastricht czy
Europejskie Siły Szybkiego Reagowania .
Europejska Wspólnota Energii Atomowej została powołana do życia w 1957r.
Euratom miał z kolei połączyć narodowe zasoby nuklearne tych krajów. Głównymi
celami tej organizacji było wspólne pokojowe wykorzystanie energii jądrowej,
rozwój badań, ustalenie jednolitych norm ochrony radiologicznej.
Po niepowodzeniu inicjatyw EDC i EPC sześć krajów założycielskich spróbowało
dalszej integracji, tworząc w 1957 r. kolejną instytucję – Europejską Wspólnotę
Gospodarczą funkcjonującą jako międzynarodową organizację gospodarczą. EWG
przyczyniania się do rozwoju ekonomicznego państw członkowskich, zacieśniania
współpracy między nimi, ustanowienia swobody przepływu towarów, osób, usług
i kapitału (unia celna między krajami członkowskimi, oparta na czterech
wolnościach). EWG stała się najważniejszą z 3 europejskich wspólnot integracyjnych,
do tego stopnia, że jej nazwa została potem zmieniona na Wspólnotę Europejską,
która została formalnie ustanowiona w traktacie z Maastricht w 1992 r. i weszła
w życie 1 listopada 1993 r. Sygnatariuszami byli przedstawiciele:
6|Strona
Ojcowie współczesnej Europy
Powstanie Unii Europejskiej nie byłoby możliwe bez ludzi, których nazywa się
Ojcami współczesnej Europy. W poczet Ojców integracji europejskiej zalicza się ośmiu
polityków, którzy mieli największy wpływ na powstanie Wspólnot Europejskich:
(w kolejności alfabetycznej)

Konrad Adenauer – 1876-1967 – pierwszy kanclerz demokratycznych
Niemiec, zwolennik zjednoczenia Europy opartego na tradycjach
i wartościach chrześcijańskich. Doprowadził do odbudowy gospodarczej
Niemiec oraz ich integracji z Europą Zachodnią, od przyjęcia planu Marshalla,
poprzez członkostwo w EWG oraz NATO.

Winston Churchill – 1874-1965 – brytyjski polityk, mówca, strateg, pisarz
i historyk, minister obrony, Przewodniczący Izby Gmin, dwukrotny premier
Zjednoczonego Królestwa, laureat literackiej Nagrody Nobla, jeden
z pierwszych polityków popierających ideę zjednoczenia Europy –
pomysłodawca utworzenia Stanów Zjednoczonych Europy oraz autor
terminu żelazna kurtyna, określającego linię podziału Europy na blok wschodni
i zachodni.

Alcide De Gasperi – 1881-1954 – włoski premier i polityk, współtwórca Rady
Europy i Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, propagujący ideę współpracy
gospodarczej poprzez zacieśnianie współpracy obronnej.

Walter Hallstein – 1901-1982 – niemiecki polityk, profesor prawa na
uniwersytetach w Rostocku i Frankfurcie nad Menem, Sekretarz Stanu
w niemieckim Ministerstwie Spraw Zagranicznych, pierwszy przewodniczący
Komisji Europejskiej w latach 1958-1967, twórca doktryny Hallsteina, inicjator
Wspólnot Europejskich i struktur unijnych. Jeden z twórców wizerunku
i głównych nurtów politycznych współczesnej Unii Europejskiej.

Jean Monnet – 1888-1979 – francuski polityk, dyplomata i ekonomista,
architekt wspólnot europejskich, współtwórca Planu Schumana, inicjator
i twórca Komitetu dla Zjednoczenia Państw Europy (1954), któremu
przewodniczył do 1975 r. W 1976 r. za swoje zasługi otrzymał tytuł Obywatela
Europy.

Robert Schuman – 1886-1963 – francuski premier i minister spraw
zagranicznych, inicjator pojednania pomiędzy Francją a Niemcami poprzez
połączenie obu państw silnymi więzami gospodarczymi, społecznymi
i politycznymi,
w
latach
1958-1960
Przewodniczący
Parlamentu
Europejskiego. Jego plan był pierwszym w pełni zrealizowanym projektem
zjednoczenia Europy.

Paul-Henri Spaak – 1899-1972 – belgijski premier i minister spraw
zagranicznych, w latach 1952-1953 przewodniczący Zgromadzenia Ogólnego
7|Strona
Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, przewodniczący roboczej komisji
opracowującej raport dotyczący stworzenia podstaw wspólnego rynku
europejskiego, przewodniczący pierwszej sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ,
sekretarz generalny NATO.

Altiero Spinelli – 1907-1986 – włoski polityk, promotor federalizmu
europejskiego, członek Komisji Europejskiej odpowiedzialny za politykę
przemysłową, poseł do Parlamentu Europejskiego, współzałożyciel Klubu
Krokodyla.
Instytucje Unii Europejskiej







Parlament Europejski z oficjalną siedzibą w Strasburgu (komisje
parlamentarne i władze klubów mieszczą się w Brukseli, a sekretariat
i biblioteka w Luksemburgu).
Rada Unii Europejskiej w Brukseli
Rada Europejska
Komisja Europejska w Brukseli
Europejski Trybunał Sprawiedliwości w Luksemburgu
Trybunał Rewidentów Księgowych w Luksemburgu
Centrum Tłumaczeń dla Organów Unii Europejskiej w Luksemburgu
Instytucje te wspierane są przez organy pomocnicze, takie jak:





Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny
Komitet Regionów
Rzecznik Praw Obywatelskich
Europejski Bank Inwestycyjny
Europejski Bank Centralny
Państwa założycielskie
Przyjęte państwa Data akcesji Charakter rozszerzenia
Belgia
Francja
Holandia
Luksemburg
23 lipca 1952 państwa założycielskie
Niemcy
Włochy
8|Strona
Przyjęte państwa
Data
akcesji
Charakter rozszerzenia
Cypr
Czechy
Estonia
Litwa
Łotwa
Malta
1 maja
2004
kolejne państwa Europy środkowej i wschodniej
oraz śródziemnomorskiej
Polska
Słowacja
Słowenia
Węgry
Symbole Unii Europejskiej
Unia Europejska jest gospodarczo-politycznym związkiem dwudziestu ośmiu
demokratycznych krajów europejskich, będącym efektem wieloletniego procesu
integracji politycznej, gospodarczej i społecznej. Jest zarazem największą
i najprężniejszą organizacją tego typu na świecie. Posiada symbole, które przyjęte
zostały podczas szczytu UE w Brukseli w 18 czerwca 2004 roku i zapisane w Traktat
Konstytucyjny dla Unii Europejskiej. Ostatecznie, by nie sugerować, że UE jest
superpaństwem - odstąpiono w Traktacie Reformującym od unijnych symboli Unii,
jednak pozostają one aktualne dla państw członkowskich.
Hymn UE
"Oda do radości" - finałowa kantata z IX Symfonii Ludwiga van Beethovena
jest hymnem Unii Europejskiej. Z racji wielojęzycznego charakteru Unii hymn
posiada jedynie wersję instrumentalną opracowaną przez Herberta von Karajana.
Rada Europy w 1972 roku uznała Odę do radości za swój hymn. Poproszono
jednocześnie Herberta von Karajana o aranżację monumentalnego dzieła
Beethovena. Zostało ono zinstrumentowane na fortepian, instrumenty dęte
i orkiestrę symfoniczną.
Flaga UE
Flaga europejska przedstawia dwanaście nieodwracalnych złotych gwiazd
rozłożonych w okręgu na chabrowym tle symbolizuje jedność wszystkich obywateli
Unii, których liczba nie zależy od liczby krajów członkowskich. Autorami byli
hiszpański dyplomata Salvador de Madariaga y Rojo i francuski plastyk Arsene
Heitz, przy czym za pierwotnego pomysłodawcę uznaje się Richarda CoudenhoveKalergi.
9|Strona
Dzień Europy
Dzień Europy obchodzony 9 maja we wszystkich państwach członkowskich
od 1986 r. na pamiątkę ogłoszenia Deklaracji Roberta Schumana, dokumentu, który
zapoczątkował proces jednoczenia Europy.
Dewiza UE
Dewiza Unii Europejskiej - tj. motto Unii Europejskiej brzmiące w wersji
łacińskiej In varietate concordia a ogłoszone na sesji Parlamentu Europejskiego
4 maja 2000 roku. W tłumaczeniu na język polski dewiza europejska brzmi Jedność
w różnorodności lub Zjednoczona w różnorodności.
Waluta UE
Znakiem graficznym euro jest grecka litera epsilon przecięta dwiema
równoległymi liniami (€). Symbolizuje ona korzenie cywilizacji europejskiej, próby
zintegrowania naszego kontynentu i zapewnienia stabilizacji wewnętrznej.
Paszport europejski
Paszport potwierdzający obywatelstwo jednego z państw Unii Europejskiej.
Okładka w kolorze burgundzkiego wina.
Domena internetowa
Domena internetowa .eu związana bezpośrednio z Unią Europejską.
Uruchomienie jej nastąpiło 7 grudnia 2005 r. Początkowo uprawnione do rejestracji
były tylko instytucje publiczne z Unii Europejskiej (w tym przypadku zastępuje ona
domenę .eu.int) oraz organizacje posiadające prawa do znaków towarowych.
Rejestracja jest dostępna dla wszystkich od 7 kwietnia 2006 r.
Fundusze unijne
Fundusze unijne to środki finansowe wykorzystywane w celu wspierania
i restrukturyzacji gospodarek krajów członkowskich Unii Europejskiej. To
z funduszy unijnych (funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności) pochodzi część
środków przeznaczonych na realizację Programów Operacyjnych. Obecnie do
funduszy unijnych zaliczamy:
 Europejski Fundusz Społeczny
 Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
 Fundusz Spójności
Edukacja w Unii Europejskiej
Unia Europejska pozostawia swoim członkom znaczną swobodę w kreowaniu
polityki edukacyjnej. Nie ma tym samym jednolitego modelu europejskiej edukacji,
utworzonego przez ponadnarodową władzę. Są tylko wspólne działania
zaplanowane przez instytucje Unii, a realizowane w ramach programów wspartych
10 | S t r o n a
środkami finansowymi przeznaczonymi do wykorzystania przez poszczególne
państwa. Unia wspiera edukację i naukę w swoich krajach członkowskich poprzez:











politykę uznawania świadectw szkolnych i dyplomowych
politykę uznawania dla celów akademickich okresów nauki za granicą
programy wspierające wymianę uczniów i studentów (np: Erasmus czy Socrates
Comenius)
programy wspierające wymianę nauczycieli
działania ułatwiające przepływ środków finansowych związanych z kształceniem za
granicą (stypendiów, pożyczek)
działania wymuszające przyznawanie zniżek (np: środki transportu, muzea,
biblioteki) dla wszystkich studentów bez względu na kraj uczenia się
programy wspierające doszkalanie pracowników
programy wspierające naukę języków obcych
o szczególnie programy nauki języka kraju zamieszkania, jeżeli język
obowiązujący jest inny niż język ojczysty
o wsparcie kultywowania i podtrzymywania języków mniejszości narodowych
i etnicznych
wsparcie nowych technologii
swobodę wyboru miejsca nauki
swobodę podróżowania
11 | S t r o n a