Zalacznik_Nr_1_do_Uchwaly_XXXIX_256_2014
Transkrypt
Zalacznik_Nr_1_do_Uchwaly_XXXIX_256_2014
Załącznik nr 1 do uchwały Nr XXXIX/256/2014 Rady Miejskiej w Boguszowie-Gorcach z dnia 27 lutego 2014 roku STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY BOGUSZÓW-GORCE na lata 2014-2020 Boguszów-Gorce, luty 2014 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie ...............................................................................................................................................................3 2. Część pierwsza Podstawa prawna ...............................................................................................................................................................4 3. Część druga Diagnoza problemów społecznych gminy Boguszów-Gorce ...............................................................................................................................................................5 2.1 Położenie i powierzchnia gminy ..............................................................................................................................................................5 2.2 Ludność gminy ...............................................................................................................................................................6 2.3 Sektor prywatny – podmioty gospodarcze na terenie Boguszowa – Gorc ...............................................................................................................................................................7 2.4 Zagadnienia dotyczące problemów społecznych wynikające ze spostrzeżeń i potrzeb Straży Miejskiej ...............................................................................................................................................................7 2.5 Edukacja ...............................................................................................................................................................9 2.6 Pomoc niepełnosprawnym .............................................................................................................................................................11 2.7 Kultura fizyczna i sport .............................................................................................................................................................12 2.8 Promocja i ochrona zdrowia .............................................................................................................................................................13 2.9 Problemy społeczne dotyczące alkoholizmu, narkomanii i przemocy .............................................................................................................................................................14 2.10 Działalność pomocy społecznej na terenie gminy .............................................................................................................................................................19 2.11 Analiza bezrobocia na terenie gminy .............................................................................................................................................................27 4. Część trzecia Podsumowanie diagnozy problemów społecznych. Analiza SWOT .............................................................................................................................................................30 5. Część czwarta Cele strategiczne gminy Boguszów-Gorce .............................................................................................................................................................31 6. Część piąta Harmonogram realizacji Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych .............................................................................................................................................................37 WPROWADZENIE Opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka stanowi, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (tj. Dz. U. z 2013 roku poz. 182), zadanie własne gminy o charakterze obowiązkowym. Celem niniejszej strategii jest koordynacja tych działań na szczeblu gminy, które służą rozwiązywaniu lokalnych problemów społecznych oraz przeciwdziałaniu zjawisku wykluczenia społecznego. Strategia „Europa 2020” kładzie nacisk na inteligentny i zrównoważony rozwój, sprzyjanie włączeniu społecznemu, tworzenie nowych miejsc pracy oraz określenie kierunku rozwoju społeczeństw Unii Europejskiej. Już na szczeblu gminnym niezbędne są działania sprzyjające realizacji tak postawionych celów. Niniejszy dokument analizuje sytuację Gminy Boguszów-Gorce z punktu widzenia problemów społecznych oraz nakreśla cele i zadania z przedmiotowego obszaru. Dokument powstał przy współpracy organizacyjnych Gminy Boguszów-Gorce. Ośrodka Pomocy Społecznej i jednostek CZĘŚĆ PIERWSZA PODSTAWA PRAWNA Obowiązki gmin w zakresie szeroko pojętej pomocy finansowej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka regulują w szczególności poniższe akty prawne: ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2013 poz. 182 z późn. zm.); ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1456); ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2012 r poz 1228 z późn. zm.); ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (t.j. Dz. U. z 2013 poz 966); ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2013 poz. 674 z późn. zm.); ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (t.j. Dz. U. z 2011 nr 43, poz. 225 z późn. zm.); ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 1356); ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz.124); ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. nr 127 poz. 721 z późn. zm.); ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku społecznego i o wolontariacie (t.j. Dz. U. z 2010 nr 234 poz. 1536 z późn. zm.). CZĘŚĆ DRUGA DIAGNOZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY BOGUSZÓW-GORCE Przedmiotem niniejszej diagnozy problemów społecznych gminy są charakterystyczne dla różnych grup społecznych problemy o wysokim stopniu dolegliwości, takie jak: ubóstwo, niepełnosprawność, bezrobocie, wielodzietność rodzin, samotne wychowanie dzieci, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i domowych, starość, długotrwała choroba, przemoc w rodzinie, uzależnienie (alkohol, narkomania) i inne, które wymagają podejmowania wszechstronnych działań, mających na celu przeciwdziałanie sytuacjom krytycznym w życiu tych jednostek oraz zbiorowości, poprawy ich warunków bytowych oraz wyrównywania różnic socjalnych w podstawowych obszarach aktywności społecznej. 2.1 Położenie i powierzchnia gminy Gmina miejska Boguszów-Gorce leży w południowo-zachodniej Polsce, w odległości ok. 30 km od granicy z Republiką Czeską. Administracyjnie położona jest w południowej części województwa dolnośląskiego. Wraz z gminami Jedlina Zdrój, Szczawno Zdrój, Głuszyca, Mieroszów, Czarny Bór, Stare Bogaczowice i Walim, Boguszów-Gorce stanowi część powiatu wałbrzyskiego. Począwszy od 01.01.2013 roku, tj. od odzyskania grodzkości przez Wałbrzych, Boguszów-Gorce jest największą gminą powiatu. Od południa gmina Boguszów-Gorce graniczy z Mieroszowem, od wschodu z Wałbrzychem, od północy z gminami Szczawno Zdrój i Stare Bogaczowice, od zachodu zaś z Czarnym Borem. Siedziba władz gminy znajduje się w Boguszowie-Gorcach przy Placu Odrodzenia 1. Powierzchnia gminy wynosi 2702 hektary. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 608 os/km2. 2.2 Ludność gminy Liczba ludności zamieszkującej gminę Boguszów-Gorce regularnie maleje (Tabela 1). Należy przypuszczać, że znaczący wpływ na zmniejszającą się liczbę mieszkańców mają migracje wewnątrz kraju oraz ekspansja społeczna na teren Unii Europejskiej w celu poszukiwania zatrudnienia i lepszych warunków bytowych. Zwiększyła się również liczba zgonów mieszkańców. W roku 2012 wzrosła liczba urodzeń w stosunku do roku 2011, ale stan liczby urodzeń na dzień 30.06.2013 roku jest niższy niż w obu latach poprzedzających. Tabela 1: STRUKTURA WIEKOWA MIESZKAŃCÓW GMINY BOGUSZÓW-GORCE Lata Liczba mieszkańców ogółem Wiek przedproduk cyjny Wiek produkcyjny Wiek poprodukcyjny K M K M 2011 16189 2920 4976 5419 2053 821 2012 16004 2857 4855 5363 2104 825 2013* 15877 2796 4786 5309 2149 839 Źródło: dane Wydziału Ewidencji Ludności Urzędu Miejskiego w Boguszowie-Gorcach * Stan na 30.06.2013r. Tabela 2: STRUKTURA MIESZKAŃCÓW BOGUSZOWA-GORC WG PŁCI 2011 Liczba mieszkańców ogółem 16189 Mężczyźni 6338 Kobiety 7109 2012 16004 6289 7059 2013* 15877 6241 7027 Lata Źródło: dane Wydziału Ewidencji Ludności Urzędu Miejskiego w Boguszowie-Gorcach * Stan na 30.06.2013r. Tabela 3: INNE DANE DEMOGRAFICZNE Wyszczególnienie Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013* 16189 16004 15877 Liczba zameldowań 184 158 74 Liczba wymeldowań 184 164 83 Liczba urodzeń 136 166 57 Liczba zgonów 195 203 104 Liczba ludności ogółem Źródło: dane Wydziału Ewidencji Ludności Urzędu Miejskiego w Boguszowie-Gorcach * Stan na 30.06.2013r. 2.3 Sektor prywatny – podmioty gospodarcze na terenie Boguszowa-Gorc Tabela 4: LICZBA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH NA TERENIE GMINY L. p. Jednostki gospodarcze ROK 2011 ROK 2012 ROK 2013* 1 Spółki handlowe 37 37 37 2 724 758 762 8 8 8 4 Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą Spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego Spółdzielnie 1 1 1 5 Fundacje 3 3 3 6 Stowarzyszenia i organizacje społeczne 25 26 17 Podmioty ogółem: 798 833 828 3 Źródło: dane rejestru REGON * Stan na 31.10.2013r. Liczba podmiotów gospodarczych na terenie gminy Boguszów-Gorce utrzymuje się w ostatnich latach na podobnym poziomie. W roku 2013 znacząco obniżyła się liczba stowarzyszeń i organizacji społecznych, nieznacznie natomiast wzrosła liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. 2.4 Zagadnienia dotyczące problemów społecznych wynikające ze spostrzeżeń i potrzeb Straży Miejskiej Zgodnie z przepisem art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych (Dz. U. Nr 123, poz. 779 z późn. zm.), straż wykonuje zadania w zakresie ochrony porządku publicznego, wynikające z ustaw i aktów prawa miejscowego. Natomiast na podstawie art. 11 pkt 1 tej ustawy, do zadań straży należy w szczególności ochrona spokoju i porządku w miejscach publicznych. Wykonując swe zadania strażnik ma prawo m. in. do dokonywania czynności wyjaśniających, kierowania wniosków o ukaranie do sądu, oskarżania przed sądem i wnoszenie środków odwoławczych – w trybie i zakresie określonym w kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia (art. 12 wyżej powołanej ustawy). Poprawa bezpieczeństwa i ładu publicznego stanowi ważny element budowania długotrwałego zaufania do władz i osiągania spójności społeczności lokalnej. Planowane w latach kolejnych dodatkowe zadania ujmować mają w swoim zakresie przede wszystkim: zacieśnienie współpracy ze społecznościami lokalnymi, wypracowanie metod działania straży miejskich w zakresie zarządzania kryzysowego, współpraca z instytucjami pomocowymi itp. Dlatego też, w chwili obecnej pełni ona określone funkcje: porządkową – egzekwowanie przestrzegania przez społeczność lokalną przepisów prawa w zakresie porządku publicznego, prewencyjną – stałe patrolowanie ulic i osiedli gminy oraz realizacja zgłaszanych do straży interwencji w zakresie ochrony porządku publicznego, profilaktyczną – zapobieganie przestępstwom, wykroczeniom i zjawiskom kryminogennym, prowadzenie profilaktyki wychowawczej wśród dzieci i młodzieży, informacyjną – informowanie służb i instytucji o zaobserwowanych zagrożeniach, informowanie społeczności lokalnej o stanie i rodzajach występujących zagrożeń oraz sposobach ich eliminacji, społeczno – administracyjną – współdziałanie w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego z zainteresowanymi organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami społecznymi, integrującą społeczności lokalne – poprzez udział w imprezach sportowych, kulturalnych, charytatywnych organizowanych przez gminę, organizacje społeczne, szkoły, straż miejską. Celem działania straży miejskiej jest między innymi współdziałanie w rozwiązywaniu lokalnych problemów społecznych: osiągnięcie poprawy bezpieczeństwa obywateli, zmniejszenie społecznego poczucia zagrożenia przestępczością oraz przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego. Niejednokrotnie wykonywane przez Strażników Miejskich czynności z konieczności ograniczają się do udzielenia porady prawnej o sposobie i możliwościach rozstrzygnięcia problemów, z którymi mieszkańcy na co dzień mają do czynienia. O ile możliwości takie są dużo większe w przypadku miejscowości, gdzie działają duże, liczące po kilkadziesiąt osób jednostki Straży Miejskich, o tyle w warunkach miast kilu lub kilkunastotysięcznych, możliwości te są zdecydowanie mniejsze, gdyż personalnie formacja ta w małych miastach jest zwykle kilkuosobowa. Stąd też skala zjawisk niepożądanych, zarejestrowanych w Straży Miejskiej Boguszowa- Gorc, pomimo dokładania starań i żmudnej pracy w terenie, przypuszczalnie nie jest rzeczywistym odzwierciedleniem skali problemu w gminie. Ujemną stroną zagadnienia jest ograniczenie możliwości podejmowania tzw. interwencji domowych, do których, według stanowiska Komendy Głównej Policji, upoważnieni są jedynie funkcjonariusze policji. 2.5 Edukacja Na terenie Boguszowa–Gorc w roku szkolnym 2013/2014 funkcjonują szkoły według zestawienia tabelarycznego: Tabela 5: SZKOŁY PODSTAWOWE I GIMNAZJALNE L. p. Nazwa szkoły Adres Liczba uczniów 1. Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1 ul. Szkolna 3-4 388 2. Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 6 ul. Kopernika 7 188 3. Zespół Szkół Samorządowych, w tym: a) Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 5 b) Gimnazjum Nr 2 ul. Staszica 5 362 281 81 4. Gimnazjum Nr 1 ul.. Waryńskiego 10 261 Źródło: Miejski Zespół Ekonomiczno-Administracyjny Szkół W roku szkolnym 2013/2014 w trzech szkołach podstawowych uczy się łącznie 857 uczniów, a w dwóch gimnazjach 342 uczniów. W Gminie Boguszów-Gorce funkcjonują cztery szkoły, których baza lokalowa przedstawia się w następujący sposób: Zespół Szkolno – Przedszkolny posiada dwa budynki szkolne, halę sportową i jeden budynek przedszkolny; Zespół Szkół Samorządowych posiada jeden budynek, w którym znajdują się oddziały Publicznej Szkoły Podstawowej nr 5 i Gimnazjum nr 2; Publiczna Szkoła Podstawowa nr 6 posiada dwa budynki, w tym jeden z nich to szkoła na ul. Kopernika 7, a drugi to hala sportowa na ul. Reymonta 4; Gimnazjum nr 1 to jeden budynek plus łącznik i hala sportowa. Wszystkie szkoły i przedszkola dysponują odpowiednią ilością pomieszczeń, które są dobrze wyposażone technicznie. Tabela 6: PRZEDSZKOLA NA TERENIE GMINY L. p. Nazwa przedszkola Adres Liczba dzieci 1 Przedszkole Publiczne Nr 3 ul. Kolejowa 49 182 2 Przedszkole Niepubliczne "Koniczynka II" ul. Warszawska 1 80 Źródło: Miejski Zespół Ekonomiczno-Administracyjny Szkół Sieć szkół i przedszkoli jest dobrze rozwinięta i w pełni zaspokaja potrzeby społeczne w zakresie edukacji podstawowej, gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej. Dla dzieci wymagających opieki wychowawczej prowadzone są 4 świetlice opiekuńczo – wychowawcze z elementami socjoterapii, w których realizowany jest program pomocy dziecku i rodzinie uwzględniający problematykę antyalkoholową, antynikotynową i przeciwdziałanie przemocy. W każdej ze Świetlic Środowiskowych jest po 15 dzieci. W świetlicach prowadzone jest dożywianie dzieci w postaci suchego prowiantu i ciepłego napoju. Gmina posiada cztery Świetlice Środowiskowe: Świetlica nr 1 znajduje się w dzielnicy Gorce, Świetlica nr 2 znajduje się w dzielnicy Kuźnice I, Świetlica nr 3 znajduje się w dzielnicy Boguszów, Świetlica nr 4 znajduje się w dzielnicy Kuźnice II. W roku 2013 wydano 430 decyzji w sprawie przyznania pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów zamieszkałych na terenie Gminy Boguszów–Gorce. Łączna kwota wydatków z tego tytułu wyniosła 416 311,20 zł. Dzieci z najuboższych rodzin z klas 0 – III oraz V korzystają z programu "Wyprawka szkolna" polegającego na zakupie podręczników szkolnych sfinansowanych z budżetu państwa. Z zakupu podręczników w roku szkolnym 2013/2014 skorzystało 110 dzieci na kwotę 26 524,00 zł. Program ”Wyprawka szkolna” obejmuje także dzieci niepełnosprawne w klasach I-III gimnazjum. W roku szkolnym 2013/2014 wypłacono 3 stypendia na łączną kwotę 1050,00 zł. Tabela 7: PROGRAM "WYPRAWKA SZKOLNA" W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 Wyszczególnienie Liczba dzieci korzystających z programu Kwota Klasa I 49 11 025,00 Klasa II 20 4 500,00 Klasa III 22 4 950,00 Klasa V 19 6 049,00 Źródło: Miejski Zespół Ekonomiczno-Administracyjny Szkół 2.6 Pomoc niepełnosprawnym Gmina, jako organ prowadzący przedszkola, szkoły podstawowe i gimnazja tworzy odpowiednie warunki do pracy i nauki osobom niepełnosprawnym. Dzieciom niepełnosprawnym Gmina zapewnia bezpłatny transport do szkół i przedszkoli oraz ośrodków wychowawczych. Liczba dzieci dowożonych do ośrodków wynosi 31 osób. 2.7 Kultura fizyczna i sport Sportem i rekreacją na terenie gminy statutowo zajmuje się Ośrodek Sportu i Rekreacji w Boguszowie-Gorcach, z siedzibą przy ul. Olimpijskiej 1. Gmina Boguszów-Gorce posiada dobrze rozwiniętą infrastrukturę sportową. Znajdują się tu następujące obiekty sportowe: Stadion XXV-lecia - ul. Olimpijska ◦ pełnowymiarowe boisko trawiaste do gry w piłkę nożną, boisko pomocnicze do gry w piłkę nożną, bieżnia LA 400 m, piaskownica do skoku w dal, boisko do gry petanque; Stadion przy ul. Kusocińskiego ◦ pełnowymiarowe boisko trawiaste do gry w piłkę nożną, boisko pomocnicze,bieżnia LA 400 m; Kompleks sportowy przy ul. Wałbrzyskiej ◦ boisko do gry w piłkę nożną – trawiaste, boisko do gry w koszykówkę – tartanowe, korty tenisowe - tartanowe, pole do pchnięcia kulą; Orlik przy ul Bema ◦ boisko do gry w piłkę nożną ze sztuczną nawierzchnią, boisko do gry w koszykówkę – tartanowe, muszla koncertowa; Hala Sportowa przy ul. Olimpijskiej ◦ wytyczone boiska do gry w halową piłkę nożną, koszykówkę, siatkówkę oraz tenisa. W Gminie Boguszów-Gorce na realizację zadań publicznych dotyczących kultury fizycznej i sportu przyznawane są dotacje. Wykaz dotacji przyznanych w roku 2013 przedstawia poniższe zestawienie. Wykaz konkursów oraz przyznanych dotacji na realizacje zadań publicznych w roku 2013 Nr konkursu Obszar Data Data rozstrzyogłoszenia gnięcia Nazwy organizacji, którym zostały przyznane dotacje Uczniowski Klub Sportowy „Jastrząb” ul. Waryńskiego 10, 58-370 Boguszów-Gorce 08.01.2013 r. 16.04.2013 r. 04.12.2013 r. Uczniowski Klub Sportowy „Mniszek” ul. Szkolna 4, 58-370 Boguszów-Gorce 12.03.2013 r. Konkurs Nr 2 Kult ura, szt uka, ochrona dóbr kult ury i dziedzict wa kult urowego Konkurs Nr 1 W spierania i upowszechniania kult ury fizycznej, t uryst yki i krajoznawst wa oraz rat ownict wa i ochrony ludności Grupa Regionalna GOPR Grupa Wałbrzysko – Kłodzka ul. Poznańska 6, 58-303 Wałbrzych Nazwa zadania publicznego Zapewnienie bezpieczeństwa turystom na terenie gminy BoguszówGorce. Zakup sprzętu specjalistycznego na wyposażenie Mobilnej Grupy Interwencyjnej Sekcji Operacyjnej Wałbrzych na terenie górzystym Gminy Boguszów-Gorce Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej "Szkolenie dzieci i młodzieży w zakresie tenisa stołowegoreprezentowanie barw klubu ULKS „Jastrząb” Boguszów-Gorce" Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej "Szkolenie dzieci i młodzieży oraz udział w rozgrywkach w dyscyplinie koszykówka" Klub Piłkarski Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej. „Górnik Gorce” Boguszów-Gorce "Piłka nożna w dzielnicy Gorce" ul. Olimpijska 1, 58-370 Boguszów-Gorce Szkółka Piłkarska "Szczyt" Boguszów-Gorce, Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej ul. Kusocińskiego 1, 58-370 Boguszów"Szkolenie dzieci i młodzieży w zakresie piłki nożnej" Gorce UKS „Klub Sportów Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej Górskich”, ul Kopernika 7, „ Prowadzenie szkolenia sportowego dzieci i młodzieży w zakresie: 58-372 Boguszów-Gorce narciarstwo klasyczne - biegi” Stowarzyszenie Kultury Fizycznej "Sudety Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej Petanque Boguszów-Gorce", ul. "Udział dzieci i młodzieży we współzawodnictwie sportowym (udział Olimpijska 1, 58-370 Boguszów-Gorce w zawodach)" Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej, turystyki i ZHP Chorągiew Dolnośląska Hufiec Ziemii krajoznawstwa. Organizacja przedsięwzięć o charakterze Wałbrzyskiej i. hm. Alojzego Ciasnochy, ul. turystycznym i rekreacyjnym dla dzieci i młodzieży z BoguszowaPrzemysłowa 16, 58-300 Wałbrzych Gorc Łącznie środki przekazane na realizację zadań objętych konkursem Nr 1 Akcja Katolicka Diecezji Świdnickiej “Miłosierdzie istotą chrześcijańskiej doskonałości” w ramach Plac Jana Pawła II nr 1 obchodów XXIV Polsko-Czeskich Dni Kultury Chrześcijańskiej 58-100 Świdnica Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Francuskiej Koncert „Voyage dookoła świata” – najsłynniejsze przeboje Oddział Wałbrzych operetkowe, operowe światowe standardy . ul. 1 Maja 61/4, 58-370 Boguszów-Gorce Łącznie środki przekazane na realizację zadań objetych konkursem Nr 2 Kwota przyznanej dotacji 7 000 zł 6 500 zł 6 000 zł 35 000 zł 35 000 zł 8 500 zł 2 500 zł 8 000 zł 108 500,00 zł 3 000 zł 2 000,00 zł 5 000,00 zł 2.8 Promocja i ochrona zdrowia Na terenie gminy Boguszów-Gorce działają 3 niepubliczne przychodnie, w których do dyspozycji mieszkańców pozostaje 18 lekarzy, 14 pielęgniarek i 2 położne. Wykaz personelu w przychodniach obrazuje poniższa tabela. Na terenie gminy nie ma lekarzy wszystkich niezbędnych specjalności. Gmina nie dysponuje również szpitalem na potrzeby lokalnej ludności. Obywatele Boguszowa-Gorc niezbędną pomoc w przedmiotowym zakresie otrzymują w placówkach medycznych Wałbrzycha, który dysponuje dużą bazą szpitalną, przychodniami specjalistycznymi oraz Pogotowiem Ratunkowym. Tabela 8: WYKAZ SPECJALNOŚCI LEKARZY W GMINIE BOGUSZÓW-GORCE Lekarze wg specjalności Personel pielęgniarski ul. Wałbrzyska 19 ginekolog – położnik (gabinet prywatny) - 1 stomatolog - 1 pediatra - 2 internista - 4 położna – 1 pielęgniarki środowiskowe - 2 pielęgniarki - 4 ul. Traugutta 6b lekarz rodzinny -1 pediatra - 1 alergolog - 1 internista - 1 radiolog -1 diabetolog - 1 położna – 1 pielęgniarki - 3 ul. Reymonta 2 lekarz rodzinny - 2 pediatra - 1 internista - 1 pielęgniarki - 5 Siedziba przychodni Źródło: Opracowanie własne OPS na podstawie informacji przychodni 2.9 Problemy społeczne dotyczące alkoholizmu, narkomanii i przemocy Współczesnym problemem wielu gmin są: alkoholizm, narkomania i przemoc. Zjawiska te występują również na terenie gminy i niewątpliwie przyczyniają się do zagrożenia obywateli wykluczeniem społecznym. Prowadzone są wobec powyższego działania mające na celu ich ograniczenie bądź zminimalizowanie. Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w art. 4' ust. 1 stanowi, że „prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracją społeczną osób uzależnionych od alkoholu należy do zadań własnych gminy”. Realizacja zadań własnych wynikających z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi określona jest w gminnym programie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, który jest corocznie uchwalany przez radę gminy. Źródłem finansowania zadań są środki pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w placówkach usytuowanych na terenie gminy. Zgodnie z Gminnym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Gminnym Programem Przeciwdziałania Narkomanii dla Miasta Boguszowa-Gorc na 2014 rok przyjmuje się następujące kierunki działań w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych: zmniejszanie rozmiarów problemów alkoholowych; zadbanie o dostarczenie informacji i wiedzy na temat choroby alkoholowej; zwiększenie zasobów niezbędnych do radzenia sobie z problemami alkoholowymi; utrzymanie posiadanej bazy służącej realizacji programu. Podstawę do działań w zakresie przeciwdziałania narkomanii stanowi art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii. Zadania gminy, które wynikają z wymienionych dokumentów związane są z rozwijaniem i popieraniem działalności edukacyjnej i informacyjnej podejmowanej w celu informowania społeczeństwa o szkodliwości narkomanii. Dotyczą również prowadzenia działalności wychowawczej i zapobiegawczej poprzez promowanie zdrowego stylu życia oraz zwiększenie świadomości i wiedzy dotyczącej narkotyków. Program gminny stawia następujące cele na rok 2014: informowanie o szkodliwości narkotyków; informowanie o narkomanii i jej skutkach; prowadzenie działalności wychowawczej mającej na celu promocję zdrowego stylu życia; podejmowanie i wspieranie działań mających na celu przeciwdziałanie narkomanii. 25 lipca 2011 roku, Zarządzeniem Burmistrza Miasta Boguszowa-Gorc Nr 197/2011, został powołany Zespól Interdyscyplinarny w Boguszowie-Gorcach działający na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie na terenie miasta Boguszowa-Gorc. Obowiązek utworzenia Zespołu Interdyscyplinarnego wynika z ustawy z dnia 10 czerwca 2010 roku o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 125, poz. 842). Zespół Interdyscyplinarny to grupa specjalistów z różnych instytucji, podejmująca współpracę i skoordynowane działania mające na celu niesienie pomocy osobom krzywdzonym oraz przeciwdziałanie zjawisku przemocy na terenie miasta Boguszowa-Gorc. W jego skład wchodzą przedstawiciele: Ośrodka Pomocy Społecznej, Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Policji, kuratorów sądowych, kościoła, ochrony zdrowia, oświaty. Członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego działają na podstawie wyżej wymienionej uchwały, Zarządzenia Burmistrza Miasta Boguszowa-Gorc, porozumień zawartych między Burmistrzem Miasta Boguszowa-Gorc a podmiotami, których przedstawiciele wchodzą w skład Zespołu. Obsługę organizacyjno-techniczną Zespołu Interdyscyplinarnego zapewnia Ośrodek Pomocy Społecznej w Boguszowie-Gorcach. Głównym celem działalności jest zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie oraz stworzenie jednolitego, profesjonalnego systemu interwencji i wsparcia osób zagrożonych bądź uwikłanych w przemoc w rodzinie. W celu rozwiązywania problemów związanych z wystąpieniem przemocy w rodzinie w indywidualnych przypadkach Zespół Interdyscyplinarny lub jego przewodniczący tworzy grupy robocze, w których prace prowadzone są w zależności od zgłaszanych potrzeb lub wynikają z problemów występujących w indywidualnych przypadkach. Członkami grup roboczych mogą być członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego lub inni pracownicy wyżej wymienionych instytucji wskazani przez osoby podpisujące porozumienie. Do zadań Zespołu Interdyscyplinarnego oraz grup roboczych należy w szczególności: przyjmowanie zgłoszeń dotyczących przemocy w rodzinie; ocena sytuacji problemowej (diagnoza); wypracowanie sposobu postępowania, który będzie miał na celu powstrzymanie przemocy oraz podejmowanie w tym celu działań przewidzianych przepisami prawa, inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie; udzielanie kompleksowej pomocy rodzinom dotkniętym zjawiskiem przemocy: kierowanie ofiar i sprawców przemocy do odpowiednich specjalistów, podejmowanie interwencji w przypadku przemocy domowej i uruchamianie procedur mających na celu jej powstrzymanie, zintegrowanie działań odpowiedzialnych za pomoc dziecku i rodzinie; monitorowanie a w sytuacji szczególności w rodzinach, uruchomienie w których współpracy dochodzi między do różnymi przemocy, instytucjami pomocowymi; podejmowanie wspólnych działań w ramach procedury „Niebieska Karta”; gromadzenie informacji na temat instytucji udzielających pomocy rodzinom, w których występuje zjawisko przemocy; analiza wniosków o wszczęcia postępowania w sprawie zastosowania obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu składanych do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych pod kątem związku między nadużywaniem alkoholu a stosowaniem przemocy; występowanie z zawiadomieniami do prokuratury o podejrzeniu popełnienia czynów określonych w art. 2 pkt 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego oraz grup roboczych, zgodnie z zawartymi porozumieniami, wykonują zadania w ramach obowiązków służbowych lub zawodowych, dlatego też porozumienie stanowi jednocześnie formę zobowiązania do zapewnienia i stworzenia możliwości udziału w posiedzeniach i pracach zespołu lub grup roboczych wytypowanych przedstawicieli. W okresie od 25.07.2011r. do 30.06.2013r. posiedzenia Zespołu Interdyscyplinarnego zostały zwołane: w 2011 roku – 5 razy, w 2012 roku – 5 razy, w 2013 roku – 2 razy. Zgodnie z ustawą posiedzenia odbywają się w zależności od potrzeb, nie rzadziej niż raz na trzy miesiące. Podczas posiedzeń Zespołu omawiano problemy zjawiska przemocy w rodzinie występujące w jednostkach reprezentowanych przez członków Zespołu, podejmowano działania wynikające z procedury „Niebieskiej Karty”, ustalano plany działań w indywidualnych przypadkach, w większości powoływano grupy robocze, omawiano sprawozdania z działalności grup roboczych oraz poruszano sprawy różne dotyczące działalności Zespołu oraz problemu przemocy na terenie Boguszowa-Gorc . W okresie od 25.07.2011r. do 30.06.2013r. powołano: w 2011 roku 9 grup roboczych w ramach procedury „Niebieskie Karty” (0 procedur w ramach grup roboczych zostało zakończonych); w 2012 roku15 grup roboczych w ramach procedury „Niebieskie Karty” (13 procedur w ramach grup roboczych zostało zakończonych); w 2013 roku 4 grupy robocze w ramach procedury „Niebieskie Karty” (2 procedury w ramach grup roboczych zostały zakończone). Obecnie pozostałe grupy robocze funkcjonują i podejmują działania w zależności od rodzaju sprawy. Na bieżąco analizowane są wnioski o wszczęcia postępowania w sprawie zastosowania obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu składane do Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych pod kątem związku między nadużywaniem alkoholu a stosowaniem przemocy. Tabela 9: PROBLEMY DOTYCZĄCE ALKOHOLIZMU, NARKOMANII I PRZEMOCY Zjawisko 2011 Alkoholizm – osoby zatrzymane do wytrzeźwienia Liczba przypadków w latach 2012 2013* 111 136 98 58 46 12 3 2 1 Rodziny z problemem alkoholowym korzystające z pomocy Ośrodka Pomocy Społecznej 75 78 65 Narkomania – przestępstwa przeciwko ustawie o narkomanii 36 56 23 Przypadki używania narkotyków przez młodzież szkolną 16 24 9 Rodziny z problemem narkotykowym korzystające z pomocy Ośrodka Pomocy Społecznej 1 0 0 Przemoc – interwencje Policji w sprawach przemocy rodzinnej 115 142 52 Wnioski skierowane do Prokuratury w związku z przemocą 17 15 3 Przypadki występowania przemocy rówieśniczej – młodzież szkolna 110 177 126 Prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu/ Nietrzeźwość publiczna Spożycie alkoholu przez młodzież szkolną – stwierdzone przypadki * Stan na 30.06.2013 r. Źródło: Zespół Interdyscyplinarny w Boguszowie-Gorcach, Straż Miejska w Boguszowie-Gorcach 2.10 Działalność pomocy społecznej na terenie gminy Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy: opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka; sporządzanie, zgodnie z art. 16a, oceny w zakresie pomocy społecznej; udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym; przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych; przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych; przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego; przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom niemającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych; przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego; opłacanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem; praca socjalna; organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi; prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych; dożywianie dzieci; sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym; kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu; pomoc osobom mającym trudności w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu z zakładu karnego; sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie, również w formie dokumentu elektronicznego, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego; utworzenie i utrzymywanie ośrodka pomocy społecznej, w tym zapewnienie środków na wynagrodzenia pracowników; przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych; opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Wymienione wyżej zadania realizuje Ośrodek Pomocy Społecznej w Boguszowie–Gorcach utworzony na mocy uchwały Rady Gminy w dniu 27 marca 1996 roku. Pomoc najuboższym mieszkańcom gminy świadczona jest w formie pieniężnej i niepieniężnej na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej. Tabela 10: LICZBA KLIENTÓW POMOCY SPOŁECZNEJ Liczba osób w rodzinach Liczba rodzin 2011 2012 2013* 2011 2012 2013* zasiłki stałe 130 128 122 243 228 221 zasiłki okresowe 405 443 407 1204 1264 1126 zasiłki celowe 451 452 297 1230 1216 891 schronienie 20 15 12 24 15 12 dożywianie 89 128 113 412 559 188 423 456 370 1043 1143 920 Rok/ Rodzaj świadczenia praca socjalna * stan na 30.06.2013 r. Źródło: Ośrodek Pomocy Społecznej w Boguszowie-Gorcach Z przedstawionej wyżej tabeli wynika, że w latach 2011 - 2013 (stan na dzień 30.06.2013 r.) liczba osób, którym udzielono wsparcia kształtuje się na podobnym poziomie. W roku 2012 niemal wszystkie świadczenia, z wyłączeniem udzielenia schronienia i zasiłków stałych, świadczone były większej liczbie osób. Powyższe podyktowane było zwiększeniem kwot kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń pieniężnych. Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym wyróżniamy następujące przesłanki udzielania wsparcia: ubóstwo, sieroctwo, bezdomność, potrzeba ochrony macierzyństwa, wielodzietność, bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwała lub ciężka choroba, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, przemoc w rodzinie, alkoholizm, narkomania, trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego bądź zdarzenia losowe. Tabela 11 przedstawia liczbę rodzin i osób w rodzinach, którym udzielono wsparcia w podziale na poszczególne przesłanki udzielenia pomocy. Tabela 11: POWODY PRZYZNANIA POMOCY ROK 2011 POWÓD TRUDNEJ SYTUACJI ŻYCIOWEJ ubóstwo ROK 2012 Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin ogółem ROK 2013* Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin ogółem Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin ogółem 433 1044 453 1092 425 1003 0 0 0 0 0 0 bezdomność 27 33 30 38 24 31 potrzeba ochrony macierzyństwa 19 95 20 100 11 56 w tym: wielodzietność 19 95 20 100 7 41 bezrobocie 505 1383 513 1359 462 1204 niepełnosprawność 162 337 157 322 147 306 długotrwała ciężka choroba 116 255 110 217 95 175 126 512 116 473 94 380 w tym: rodziny niepełne 90 308 85 294 67 231 rodziny wieloletnie 48 263 35 199 30 168 przemoc w rodzinie 2 7 1 3 1 3 alkoholizm 75 145 78 166 65 115 narkomania 1 1 0 0 0 0 sieroctwo bezradność w sprawach opiekuńczowychowawczych. i prowadzenia gospodarstwa domowego trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego zdarzenia losowe 11 14 8 10 6 7 2 11 5 14 1 7 * Stan na 30.06.2013 r. Źródło: Ośrodek Pomocy Społecznej w Boguszowie-Gorcach W kolejnej tabeli przedstawiono katalog i sposoby wykonywania zadań własnych gminy z zakresu pomocy społecznej. Tabela 12: WYKONYWANIE ZADAŃ WŁASNYCH GMINY PRZEZ OPS Podmiot odpowiedzialny Sposób monitorowania i ewaluacji Opracowywanie i realizacja strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i innych, rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka; OPS, Urząd Miejski, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, PUP, Straż Miejska, Policja, placówki oświatowe, organizacje pozarządowe Spotkania robocze kierowników instytucji i działów odpowiedzialnych za realizację strategii Sporządzanie oceny w zakresie pomocy społecznej OPS Bieżąca analiza potrzeb i wydatków Udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym OPS przy współudziale organizacji pozarządowych Sporządzanie i analiza statystyk Przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych i celowych, w tym na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego OPS Sporządzanie i analiza statystyk Zadanie Zadanie Podmiot odpowiedzialny Sposób monitorowania i ewaluacji Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom nie mającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia OPS Bieżąca analiza realizacji zadania, sporządzanie statystyk Przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego OPS Sporządzanie i analiza statystyk Opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bez- pośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem; OPS Sporządzanie statystyk, bieżąca analiza potrzeb i wydatków Praca socjalna OPS Kontrola wywiadów środowiskowych, współpraca pracowników socjalnych z sądami, policją, kuratorami, strażą miejską oraz innymi instytucjami Organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi; OPS Sporządzanie statystyk i zestawień, bieżąca analiza potrzeb i wydatków Prowadzenie i zapewnienie miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego lub mieszkaniach chronionych; OPS, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Współpraca pracowników socjalnych, współpraca z PCPR Zadanie Podmiot odpowiedzialny Sposób monitorowania i ewaluacji Dożywianie dzieci OPS, Gmina Boguszów-Gorce, szkoły Sporządzanie statystyk i zestawień, bieżąca analiza potrzeb i wydatków, współpraca z placówkami oświatowymi i wykonawcami Sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym OPS Sporządzanie i analiza statystyk Kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu OPS Sporządzanie i analiza statystyk Pomoc osobom mającym trudności w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu z zakładu karnego OPS, PCPR, kuratorzy sądowi Sporządzanie i analiza statystyk, współpraca z Zespołem Kuratorów Sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie, również w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu informatycznego OPS Współpraca z organami samorządu terytorialnego Utworzenie i utrzymywanie ośrodka pomocy społecznej, w tym zapewnienie środków na wynagrodzenia pracowników. Gmina Boguszów-Gorce, wojewoda Sporządzanie oceny w zakresie pomocy społecznej, bieżąca kontrola działalności Zadanie Sposób monitorowania i ewaluacji Podmiot odpowiedzialny Przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych OPS Sporządzanie i analiza statystyk Opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych OPS Sporządzanie i analiza statystyk Źródło: Ośrodek Pomocy Społecznej w Boguszowie-Gorcach Ośrodek Pomocy Społecznej, poza świadczeniami pieniężnymi i niepieniężnymi, świadczy usługi mające na celu aktywną integrację. W związku z utratą pracy i brakiem możliwości znalezienia innej obserwuje się zjawisko braku umiejętności prawidłowego funkcjonowania beneficjentów pomocy społecznej. Osoby te, z powodu utraty nie tylko źródła utrzymania, ale także poczucia bezpieczeństwa i wiary we własne siły. mają obniżone poczucie własnej wartości. Osoby te mają ograniczony dostęp do spełniania ambicji zawodowych i podnoszenia kwalifikacji. Poczucie bezsilności, którego doznają, często zaburza funkcjonowanie rodziny, doprowadza do depresji, rozdrażnienia, łatwego ulegania uzależnieniom. Powyższe może w konsekwencji prowadzić do izolacji społecznej. W grupie podopiecznych znajdują się także osoby, które ze względu na specyficzne problemy osobiste wymagają zastosowania instrumentów terapeutycznych ukierunkowanych na wsparcie jednostki. Wobec takich osób podejmować należy działania szczególne, zgodne z Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet VII, Działanie 7.1, Poddziałanie 7.1.1, ze Strategią Rozwoju Województwa Dolnośląskiego do 2020 r., sfera społeczna, Priorytet 1. Integracja społeczna i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, Działanie 5 oraz z Dolnośląską Strategią Integracji Społecznej 3.1.1 A. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu. Działalność w zakresie aktywnej integracji jest zgodna z zasadą budowania społeczeństwa informacyjnego, ponieważ skupia się na nabyciu nowych umiejętności przez klientów OPS, a także na podniesieniu poziomu ich wykształcenia. Zamierzone zadania są neutralne dla środowiska naturalnego, natomiast wzrost wykształcenia najczęściej powoduje większe zainteresowanie ochroną środowiska. Zgodnie ze Strategią Europa 2020 rozwój gmin powinien sprzyjać włączeniu społecznemu. Wobec powyższego niezbędne jest zapewnienie spójności społecznej na szczeblu gminnym, zmobilizowanie sił w celu wspomożenia integracji osób ubogich ze społecznością lokalną, w której żyją oraz ułatwianie im zdobycia kwalifikacji i podjęcia pracy. Krajowy Program Przeciwdziałania ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu 2020 zakłada następującą misję służb społecznych: troska o osoby, rodziny i całe środowiska lokalne doświadczające deprywacji, często wielorakich, i w związku z tym narażonych na wykluczanie zarówno z rynku pracy i innych obszarów życia społecznego, stanowi misję współczesnych służb społecznych. Chodzi o to, by służby społeczne, kierując swe działania do jednostek, rodzin i społeczności lokalnych były w stanie osobom marginalizowanym i wykluczonym umożliwić samodzielność życiową, której wyrazem jest pełnienie ról w rodzinie w sposób sprzyjający jej funkcjonalności, uczestnictwo na rynku pracy i aktywność obywatelska w sferze publicznej, w tym zaangażowanie w życie społeczności lokalnej. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Boguszów-Gorce na lata 20142020 zakłada prowadzenie działań przeciwdziałających ubóstwu i wykluczeniu społecznemu. 2.11 Analiza bezrobocia na terenie gminy Sytuacja Gminy Boguszów-Gorce w odniesieniu do liczby osób bezrobotnych na przestrzeni ostatnich trzech lat uległa pogorszeniu. Wzrasta liczba bezrobotnych, przy czym maleje liczba bezrobotnych podejmujących zatrudnienie lub inną pracę zarobkową. Wydaje się, że przedstawione poniżej dane stanowią efekt kryzysu gospodarczego. Osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy, zarejestrowane na terenie działania Oddziału Powiatowego Urzędu Pracy w Boguszowie-Gorcach przedstawia Tabela 14. Znacząca w stosunku do ogółu bezrobotnych jest liczba osób bez kwalifikacji zawodowych i bez wykształcenia średniego oraz bezrobotnych powyżej 50 roku życia. To do osób spełniających kryterium bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy publiczne służby zatrudnienia kierują ofertę zatrudnienia subsydiowanego i staży (tabela 15), co z założenia ma wspomóc osoby pozostające bez pracy w powrocie do aktywności zawodowej. Tabela 13: ZMIANY POZIOMU BEZROBOCIA I ZATRUDNIENIA Bezrobocie 2011 Ilość bezrobotnych ogółem 2012 2013* 1297 1493 1458 W tym kobiet 681 755 715 W tym z prawem do zasiłku 223 283 288 W tym kobiet 128 153 159 Ilość bezrobotnych, którzy podjęli zatrudnienie lub inną pracę zarobkową 796 691 380 W tym kobiet 417 351 178 * stan na 30.06.2013 roku Źródło: dane PUP w Wałbrzychu Tabela 14: BEZROBOTNI W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY Wyszczególnienie Bezrobotni do 25 roku życia 2011 2012 2013* 208 232 206 3 9 2 Osoby długotrwale bezrobotne 742 849 827 Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka 133 144 152 Bezrobotni powyżej 50 roku życia 348 423 385 Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych 655 669 642 Bezrobotni bez doświadczenia zawodowego 251 266 248 Bezrobotni bez wykształcenia średniego 941 1077 1058 Bezrobotni samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia 218 255 255 Bezrobotni, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia 43 46 47 Bezrobotni niepełnosprawni 85 98 84 Bezrobotni, którzy ukończyli szkołę wyższą do 27 roku życia * stan na 30.06.2013 roku Źródło: PUP w Wałbrzychu Tabela 15: AKTYWIZACJA ZAWODOWA BEZROBOTNYCH GMINY BOGUSZÓW-GORCE Liczba ofert pracy ogółem Liczba ofert robót publicznych 2011 2012 2013* 33 26 17 7 7 - Liczba ofert w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego 33 19 14 Liczba ofert staży i przygotowań zawodowych 48 69 78 - - - 13 6 3 134 127 112 Liczba ofert prac interwencyjnych Liczba ofert prac społecznie użytecznych Liczba szkoleń zawodowych OGÓŁEM * stan na 30.06.2013 roku Źródło: PUP w Wałbrzychu Działania podejmowane przez Powiatowy Urząd Pracy mają na celu rozwój gospodarczy, wzrost przedsiębiorczości, minimalizację zjawisk bezrobocia oraz wykluczenia społecznego. CZĘŚĆ TRZECIA PODSUMOWANIE DIAGNOZY PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH ANALIZA SWOT Przedstawione w poprzednich rozdziałach dane merytoryczne pozwolą na zdiagnozowanie słabych i mocnych stron gminy Boguszów-Gorce oraz jej szans i zagrożeń. Przeprowadzenie analizy SWOT daje podstawę do postawienia celów strategicznych na lata 2014-2020, które należy realizować, aby zmniejszyć lub zlikwidować problemy społeczne występujące na terenie gminy. ANALIZA SWOT GMINY BOGUSZÓW-GORCE W ZAKRESIE ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH SŁABE STRONY MOCNE STRONY 1. 2. 3. Wykwalifikowana, doświadczona i zaangażowana kadra pracownicza. Dobra współpraca z organami powiatu w zakresie rozwiązywania problemów społecznych. Wystarczająca baza lokalowa w zakresie szkolnictwa oraz zaplecze sportowe dla dzieci i młodzieży. 1. 2. 3. ZAGROŻENIA SZANSE 1. 2. 3. Rozwój współpracy samorządowej. Przedsięwzięcie działań w kierunku wzrostu świadomości obywatelskiej gminy. Możliwości pozyskiwania środków finansowych na realizację programów z zakresu rozwiązywania problemów społecznych. Bierność społeczna obywateli powodująca zagrożenie wykluczeniem społecznym. Brak lokalnych zakładów pracy. Umacniające się postawy roszczeniowe obywateli związane z dziedziczeniem biedy. 1. 2. 3. Starzenie się społeczeństwa lokalnego powodujące wzrost nakładów na cele społeczne. Wysoki poziom bezrobocia w gminie. Postępująca pauperyzacja lokalnej społeczności. CZĘŚĆ CZWARTA CELE STRATEGICZNE GMINY BOGUSZÓW-GORCE Przed gminą w najbliższych latach stoi wiele zadań w zakresie rozwiązywania problemów społecznych. Poniżej sformułowano cele strategiczne, określono sposoby ich realizacji oraz realizatorów i źródła finansowania. Sprecyzowane cele podlegać będą aktualizacji w zależności od bieżących potrzeb, występujących zjawisk społecznych oraz finansowych zasobów i możliwości gminy. 3.1. Plan działań strategicznych na lata 2014-2020 Cel strategiczny nr 1: Pomoc finansowa osobom i rodzinom na zaspokojenie podstawowych potrzeb bytowych. Cel dotyczy zabezpieczenia środków materialnych na zaspokojenie potrzeb bytowych rodzin objętych pomocą Ośrodka Pomocy Społecznej. Sposób realizacji: pomoc finansowa i w naturze wynikająca z ustawy o pomocy społecznej, pomoc finansowa w formie dodatków mieszkaniowych i dodatków energetycznych, pomoc finansowa wynikająca z ustaw o świadczeniach rodzinnych oraz o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, pomoc socjalna dla uczniów, zabezpieczenie gorącego posiłku osobom tego pozbawionym, zabezpieczenie schronienia osobom bezdomnym, bieżąca realizacja innych zadań wynikających z ustawy o pomocy społecznej. Realizatorzy: Ośrodek Pomocy Społecznej w Boguszowie-Gorcach, inne instytucje i organizacje. Sposób i źródło finansowania: środki z budżetu gminy (określenie sposobów i źródeł finansowania zadań będzie następowało w ramach opracowywania rocznych budżetów), dotacje rządowe, sponsorzy. Cel strategiczny nr 2: Objęcie pomocą osób i rodzin wykluczonych społecznie lub zagrożonych wykluczeniem w celu ograniczenia zjawiska marginalizacji oraz prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie. Cel dotyczy przeciwdziałania zjawisku wykluczenia społecznego poprzez działania sprzyjające lepszemu funkcjonowaniu w rodzinie i społeczeństwie oraz zwiększenie szans na rynku pracy mieszkańców Boguszowa-Gorc. Sposób realizacji: objęcie klientów OPS instrumentami aktywnej integracji, wykorzystanie nowych metod pracy socjalnej w kontraktach socjalnych przez pracowników socjalnych Ośrodka Pomocy Społecznej w Boguszowie-Gorcach, przygotowanie i realizacja projektów socjalnych, upowszechnianie asystentury rodzinnej, tworzenie warunków współpracy z organizacjami pozarządowymi i innymi instytucjami zajmującymi się wsparciem osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem. Realizatorzy: Ośrodek Pomocy Społecznej w Boguszowie-Gorcach we współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy w Wałbrzychu, placówkami kształcenia oraz innymi instytucjami zajmującymi się aktywną integracją. Sposób i źródło finansowania: środki na realizację projektów współfinansowanych przez Unię Europejską, środki z budżetu gminy (określenie sposobów i źródeł finansowania zadań będzie następowało w ramach opracowywania rocznych budżetów), dotacje rządowe. Cel strategiczny nr 3: Zapobieganie i zwalczanie patologii społecznych przyczyniających się do wykluczenia społecznego. Cel dotyczy ograniczania niedostosowania społecznego oraz przestępczości dzieci i młodzieży, przeciwdziałania przemocy w rodzinie, poprawy sytuacji ofiar przestępstw, propagowania programów profilaktycznych dotyczących zapobiegania i zwalczania patologii społecznych. Sposób realizacji: analizowanie przyczyn niedostosowania społecznego wśród dzieci i młodzieży wpływającego na stan bezpieczeństwa i porządku publicznego, wypracowanie podstaw i modelu działań systemowych niezbędnych do rozwiązywania problemów niedostosowania społecznego oraz przestępczości dzieci i młodzieży, upowszechnianie wiedzy na temat przejawów przemocy w rodzinie oraz sposobów reagowania na to zjawisko, upowszechnianie procedury „Niebieskiej Karty”, aktywizowanie instytucji i organizacji pozarządowych do podejmowania działań zapobiegających przemocy w rodzinie oraz do udzielania jej ofiarom pomocy psychologicznej, prawnej i finansowej, analizowanie przyczyn niedostosowania społecznego wśród dzieci i młodzieży szkolnej, wpływających na stan bezpieczeństwa i porządku publicznego, edukacja społeczności lokalnych w zakresie prawidłowej reakcji na zachowania niezgodne z prawem, informowanie społeczności lokalnych o modelach zachowania w sytuacjach niebezpiecznych, pogłębianie w społeczności lokalnej świadomości współodpowiedzialności za stan bezpieczeństwa w najbliższym otoczeniu, przygotowywanie i finansowanie gminnych programów prewencyjnych. Realizatorzy: Gmina, Ośrodek Pomocy Społecznej, Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia), placówki szkolne i oświatowe, oświatowe ośrodki kuratorskie, świetlice środowiskowe, organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia), Policja i Straż Miejska. Sposób i źródło finansowania: Określenie sposobów i źródeł finansowania zadań będzie następowało w ramach opracowywania rocznych budżetów gminy Boguszów-Gorce. Cel strategiczny nr 4: Zmniejszenie poczucia zagrożenia obywateli przestępstwami. Cel dotyczy prawidłowej dyslokacji służb odpowiedzialnych za poziom bezpieczeństwa, skutecznej reakcji na zachowania niezgodne z prawem, współpracy w zakresie zapobiegania pospolitej przestępczości kryminalnej i narkotykowej. Sposób realizacji: stworzenie przez jednostki policji i bieżące aktualizowanie „map przestępczości” wskazujących miejsca publiczne i pory doby w których najczęściej dochodzi do przestępstw pospolitych, prowadzenie na poziomie społeczności lokalnej badań monitorujących społeczne oczekiwania co do dyslokacji służb patrolowych, poprawianie i unowocześnianie przez samorząd wyposażenia technicznego wszystkich służb odpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa, angażowanie do patroli w rejonach zagrożonych przestępczością funkcjonariuszy różnych służb, organizowanie profesjonalnego dozoru umożliwiającego skuteczne i szybkie reagowanie na przestępstwa i wykroczenia, skracanie czasu reakcji na zjawiska niepożądane społecznie oraz wykroczenia poprzez zwiększenie ilości funkcjonariuszy, upowszechnianie informacji na temat możliwości kontaktu z dzielnicowym bądź jednostką Policji czy Straży Miejskiej, przygotowywanie i finansowanie programów prewencyjnych realizowanych na terenie gminy, edukowanie społeczności lokalnych w zakresie bezpiecznych modeli zachowania przez szeroki krąg podmiotów, a nie wyłącznie przez Policję, organizowanie przez samorządy cyklicznych spotkań, mających na celu analizę stanu bezpieczeństwa oraz wspólne wypracowywanie, przez wszystkie podmioty zainteresowane poziomem bezpieczeństwa, rozwiązań służących jego poprawie. Realizatorzy: Policja, Straż Miejska, Gmina, Ośrodek Pomocy Społecznej, organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia), placówki ochrony zdrowia i profilaktyki zdrowotnej, placówki szkolne i oświatowe, podmioty zainteresowane poziomem bezpieczeństwa (np. firmy ubezpieczeniowe). Sposób i źródło finansowania: Określenie sposobów i źródeł finansowania zadań będzie następowało w ramach opracowywania rocznych budżetów gminy Boguszów-Gorce. Cel strategiczny nr 5: Działalność profilaktyczna i edukacyjna Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Programu Przeciwdziałania Narkomanii. Cel dotyczy działań edukacyjnych dla sprzedawców napojów alkoholowych, wspierania realizacji programów profilaktycznych w szkołach, wspierania programów i przedsięwzięć profilaktycznych służących promowaniu zdrowego stylu życia, organizowania konkursów, udziału w kampaniach edukacyjnych i profilaktycznych, działań edukacyjnych dla grup zawodowych zajmujących się problemem uzależnień. Sposób realizacji: organizowane szkoleń dla sprzedawców napojów alkoholowych, organizowanie spotkań dot. obowiązujących przepisów, dofinansowanie programów realizowanych przez placówki oświatowe, dofinansowanie pozalekcyjnych zajęć skierowanych do dzieci i młodzieży, organizowanie konkursu Krokus, nadzór nad realizacją kampanii edukacyjnych i profilaktycznych, organizowanie szkoleń, warsztatów, seminariów dla instruktorów terapii uzależnień oraz osób zajmujących się terapią uzależnień. Realizatorzy: Miejski Zespół Eknomiczno-Administracyjny Szkół, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Sposób i źródło finansowania: środki pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń wydanych na sprzedaż napojów alkoholowych w placówkach usytuowanych na terenie gminy. Cel strategiczny nr 6: Zwiększanie dostępności terapeutycznej dla osób uzależnionych i ich rodzin na terenie gminy. Cel dotyczy prowadzenia miejsc pomocy oraz zajęć opiekuńczo - wychowawczych dla dzieci i młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych. Sposób realizacji: prowadzenie punktów konsultacyjnych, telefonu zaufania, prowadzenie świetlic środowiskowych, organizowanie wypoczynku wyjazdowego, organizowanie zajęć wakacyjnych w mieście. Realizatorzy: Miejski Zespół Ekonomiczno-Administracyjny Szkół, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Centrum Kultury, OSIR, organizacje pozarządowe. Sposób i źródło finansowania: środki pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń wydanych na sprzedaż napojów alkoholowych w placówkach usytuowanych na terenie gminy. Cel strategiczny nr 7: Wspomaganie działalności instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych. Cel dotyczy wspierania działalności instytucji prowadzących działania profilaktyczne na rzecz społeczności lokalnej, wspierania środowisk trzeźwościowych i samopomocowych. Sposób realizacji: organizowanie konkursów ofert na prowadzenie w/w działań, współpraca z grupami samopomocowymi, dofinansowanie kosztów zajęć terapeutycznych. Realizatorzy: Miejski Zespół Ekonomiczno-Administracyjny Szkół, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, organizacje pozarządowe. Sposób i źródło finansowania: środki pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń wydanych na sprzedaż napojów alkoholowych w placówkach usytuowanych na terenie gminy. CZĘŚĆ PIĄTA HARMONOGRAM REALIZACJI STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY BOGUSZÓW-GORCE Cel strategiczny 1: Pomoc finansowa osobom i rodzinom na zaspokojenie podstawowych potrzeb bytowych L. p. Cele szczegółowe 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 1 Pomoc finansowa i w naturze wynikająca z ustawy o pomocy społecznej X X X X X X X 2 Pomoc finansowa w formie dodatków mieszkaniowych i dodatków energetycznych X X X X X X X 3 Pomoc finansowa wynikająca z ustaw o świadczeniach rodzinnych oraz o pomocy osobom uprawnionym do alimentów X X X X X X X 4 Pomoc socjalna dla uczniów X X X X X X X 5 Zabezpieczenie gorącego posiłku osobom tego pozbawionym X X X X X X X 6 Zabezpieczenie noclegu osobom bezdomnym X X X X X X X 7 Bieżąca realizacja innych zadań wynikających z ustawy o pomocy społecznej X X X X X X X Cel strategiczny 2: Objęcie pomocą osób i rodzin wykluczonych społecznie lub narażonych na wykluczenie w celu ograniczenia zjawiska marginalizacji oraz prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie L. p. Cele szczegółowe 1 Objęcie klientów OPS instrumentami aktywnej integracji 2 Wykorzystanie nowych metod pracy socjalnej w kontraktach socjalnych przez pracowników socjalnych Ośrodka Pomocy Społecznej w Boguszowie-Gorcach 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 X X X X X X X X X X X X X X 3 Przygotowanie i realizacja projektów socjalnych X X X X X X X 4 Upowszechnianie asystentury rodzinnej X X X X X X X X X X X X X X 5 Tworzenie warunków współpracy z organizacjami pozarządowymi i innymi instytucjami zajmującymi się wsparciem osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem Cel strategiczny 3: Zapobieganie i zwalczanie patologii społecznych przyczyniających się do wykluczenia społecznego L. p. Cele szczegółowe 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 X X X X X X X Wypracowanie podstaw i modelu działań systemowych niezbędnych do rozwiązywania problemów niedostosowania społecznego oraz przestępczości dzieci i młodzieży X X X X X X X Upowszechnianie wiedzy na temat przejawów przemocy w rodzinie oraz sposobów reagowania na to zjawisko X X X X X X X 4 Upowszechnianie procedury „Niebieskiej Karty” X X X X X X X 5 Aktywizowanie instytucji i organizacji pozarządowych do podejmowania działań zapobiegających przemocy w rodzinie oraz do udzielania jej ofiarom pomocy psychologicznej, prawnej i finansowej, X X X X X X X Analizowanie przyczyn niedostosowania społecznego wśród dzieci i młodzieży szkolnej, wpływających na stan bezpieczeństwa i porządku publicznego X X X X X X X Edukacja społeczności lokalnych w zakresie prawidłowej reakcji na zachowania niezgodne z prawem X X X X X X X Informowanie społeczności lokalnych o modelach zachowania w sytuacjach niebezpiecznych X X X X X X X Pogłębianie w społeczności lokalnej świadomości współodpowiedzialności za stan bezpieczeństwa w najbliższym otoczeniu X X X X X X X Przygotowywanie i finansowanie gminnych programów prewencyjnych X X X X X X X 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 1 2 3 6 7 8 9 10 Analizowanie przyczyn niedostosowania społecznego wśród dzieci i młodzieży wpływającego na stan bezpieczeństwa i porządku publicznego Cel strategiczny 4: Zmniejszenie poczucia zagrożenia obywateli przestępstwami L. p. Cele szczegółowe 1 Stworzenie przez jednostki policji i bieżące aktualizowanie „map przestępczości” wskazujących miejsca publiczne i pory doby w których najczęściej dochodzi do przestępstw pospolitych X X X X X X X Prowadzenie na poziomie społeczności lokalnej badań monitorujących społeczne oczekiwania co do dyslokacji służb patrolowych X X X X X X X Poprawianie i unowocześnianie przez samorząd X X X X X X X 2 3 wyposażenia technicznego wszystkich służb odpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa 4 Angażowanie do patroli w rejonach zagrożonych przestępczością funkcjonariuszy różnych służb X X X X X X X 5 Organizowanie profesjonalnego dozoru umożliwiającego skuteczne i szybkie reagowanie na przestępstwa i wykroczenia X X X X X X X Skracanie czasu reakcji na zjawiska niepożądane społecznie oraz wykroczenia poprzez zwiększenie ilości funkcjonariuszy X X X X X X X Upowszechnianie informacji na temat możliwości kontaktu z dzielnicowym bądź jednostką Policji czy Straży Miejskiej X X X X X X X Przygotowywanie i finansowanie programów prewencyjnych realizowanych na terenie gminy X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 6 7 8 9 10 Edukowanie społeczności lokalnych w zakresie bezpiecznych modeli zachowania przez szeroki krąg podmiotów, a nie wyłącznie przez Policję Organizowanie przez samorządy cyklicznych spotkań, mających na celu analizę stanu bezpieczeństwa oraz wspólne wypracowywanie, przez wszystkie podmioty zainteresowane poziomem bezpieczeństwa, rozwiązań służących jego poprawie Cel strategiczny 5: Działalność profilaktyczna i edukacyjna Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Programu Przeciwdziałania Narkomanii L. p. 1 Cele szczegółowe Organizowane szkoleń dla sprzedawców napojów alkoholowych 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 X X X X X X X 2 Organizowanie spotkań dot. obowiązujących przepisów X X X X X X X 3 Dofinansowanie programów realizowanych przez placówki oświatowe X X X X X X X 4 Dofinansowanie pozalekcyjnych zajęć skierowanych do dzieci i młodzieży X X X X X X X 5 Organizowanie konkursu Krokus X X X X X X X 6 Nadzór nad realizacją kampanii edukacyjnych i profilaktycznych X X X X X X X 7 Organizowanie szkoleń, warsztatów, seminariów dla instruktorów terapii uzależnień oraz osób zajmujących się terapią uzależnień X X X X X X X Cel strategiczny 6: Zwiększanie dostępności terapeutycznej dla osób uzależnionych i ich rodzin na terenie gminy L. p. Cele szczegółowe 1 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Prowadzenie punktów konsultacyjnych, telefonu zaufania X X X X X X X 2 Prowadzenie świetlic środowiskowych X X X X X X X 3 Organizowanie wypoczynku wyjazdowego X X X X X X X 4 Organizowanie zajęć wakacyjnych w mieście X X X X X X X Cel strategiczny 7: Wspomaganie działalności instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych L. p. Cele szczegółowe 1 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Organizowanie konkursów ofert X X X X X X X 2 Współpraca z grupami samopomocowymi X X X X X X X 3 Dofinansowanie kosztów zajęć terapeutycznych X X X X X X X