Dlaczego Italia to po polsku Włochy?
Transkrypt
Dlaczego Italia to po polsku Włochy?
Dlaczego Italia to po polsku Włochy? Skąd w .................................... (język polski) wzięła się ta skądinąd dość zabawna - nazwa kraju, który na ............................. (cały świat) znany jest jako ........................ (“Italia”)? Czy rzeczywiście (jak sądzą niektórzy) ma ona coś wspólnego z .................................... (owłosienie), może ma związek z ..................................... (królowa Bona), a może wyjaśnienia tej zagadki powinniśmy szukać zupełnie gdzie indziej, na przykład w ................................. (daleka Walia)? Brzmi mało prawdopodobnie? Zapraszam do ........................ (lektura). Zapewne większość z nas zadała sobie kiedyś pytanie: dlaczego w ............................ (język polski) ojczyznę Petrarki określamy dziwacznym terminem Włochy? Wszak w ......................................... (znakomita większość) języków, począwszy od ................................... (te najbliższe) nam - słowiańskich, po te najbardziej egzotyczne, nazwa tego kraju jest mniej lub bardziej zniekształconą formą słowa Italia. Co więcej, sami czasem używamy tego ostatniego wyrazu w .......................................... (różne konteksty), nie jest więc ono dla nas czymś absolutnie nieznanym! Dlaczego więc Włochy, a nie Italia? Etymologia oparta na legendach Różnie tłumaczy się etymologię tego słowa. Utarło się mówić, że nazwa ta została nadana mieszkańcom Półwyspu Apenińskiego ze względu na ................................................. (ich bujne czupryny) oraz ciemne i gęste owłosienie. Ile może być w ........... (to) prawdy? Może wiele osób rozczaruję, ale pewnie tyle samo, co w ............................. (stwierdzenie), że bracia Lech, Czech i Rus naprawdę założyli wszystkim znane państwa słowiańskie. Rozwiązanie to najprostsze i najbardziej, chyba, ..................................... rozpowszechnione, (takie wypadki), ale, jak to nie mające często nic bywa w wspólnego z ....................................... (rzeczywistość). Istnieją i inne “teorie” z ............................ (pogranicze) legendy i anegdoty na ......................... (ten temat), ale przytoczę jeszcze tylko jedną z nich, która wydała mi się zabawna. Otóż, zgodnie z © Justyna Malec-Łaksa Strona 1 www.studypolish.pl .................................... (podanie), podczas pierwszych dni pobytu królowej Bony Sforzy w ...................... (Polska), jej świta, która wraz z nią przybyła z ...................................... (daleka Italia), komentowała wszystko, co Polacy raczyli jej pokazać, słowami “o sì, o sì!”. Tym sposobem przylgnęło do nich określenie “Osi”, które z ............................ (czas) przeszło w ............................ (znana dzisiaj nazwa) Włosi. Sympatyczne, prawda? Prawdziwe pochodzenie terminu „Włochy” Prawdziwa etymologia słowa Włochy w ...................................... (język polski) nie jest skomplikowana, ale może być dla .................................. (niektórzy) rozczarowująca. Z ................................ (doświadczenie) wiem, że Polakom jednak bardziej podobają się powyższe legendy niż jakiekolwiek tłumaczenia naukowe. W ................................. (każdy raz), przechodząc już do ................................... (konkrety), w ................ (gra) wchodzi tutaj stary mechanizm nadawania nazwy danemu państwu na ............................... (podstawa) określeń jednego z ........................ (plemiona), które historycznie jego teren zamieszkiwało. Jeżeli przyjrzymy się bliżej temu zjawisku, zauważymy, że np. nazwa Polska pochodzi od .................................................................................................. (zachodniosłowiańskie plemię) Polan, francuska nazwa Niemiec brzmi Allemagne ze ........................... (wzgląd) na .................................................................. (starogermański związek plemienny) Alemanów, Węgrzy nazywają nas Lengyel (pamiętacie Lędzian?), a nam zdarza się nazywać ich Madziarami, czyż nie? Tak samo sprawa wygląda z .......................................... (nasze Włochy). W ...................................................... (czasy starożytne) tereny dzisiejszych Włoch zamieszkiwało celtyckie plemię Wolków (lub Wolsków), które w ......................................... (języki germańskie) określane było jako .................. (Walh), co znaczyło po prostu “obcy”. My, Polacy, jak to często bywało w ................................. (nasza historia), zapożyczyliśmy to słowo od .................................. (nasi zachodni sąsiedzi) (w formie Wołch lub Wałch) i użyliśmy go na ............................... (oznaczenie) wszystkich ludów romańskich. Ten sam © Justyna Malec-Łaksa Strona 2 www.studypolish.pl źródłosłów, podam jako ............................. (ciekawostka), ma także słowo Wołosi, które jest używane na .................................... (określenie) przodków dzisiejszych Rumunów, oraz nazwa krainy historycznej w .......................... (Rumunia) – Wołoszczyzny. Podana wyżej forma Wałch na ............................... (zasada) tzw. przestawki fonetycznej przybrała znaną dziś wszystkim formę Włoch i zawęziła swój zakres znaczenia jedynie do ............................. (mieszkańcy) Półwyspu Apenińskiego. Słowo Italia, istniejące równolegle w ................................... (język polski), pozostało w ................................... (użycie) jedynie jako ......................... (ozdobnik stylistyczny) i określenie starożytnego państwa na ......................... (teren) dzisiejszych Włoch. Zaczęło się od .......................... (celtyckie plemię)… Choć plemię Wolków (które - zaznaczam jeszcze raz - było pochodzenia celtyckiego, a nie romańskiego!) wywędrowało ................................................ (swoje dawno, pierwotne dawno siedziby) i temu osiedliło się ze na ...................................... (Wyspy Brytyjskie), stając się protoplastą dzisiejszych Walijczyków, to ślad ich bytności w ......................... (Italia) pozostał żywy do dziś w języku polskim. Może wydać się to dziwne, ale angielskie określenia Walii i Walijczyków (Wales oraz Welsh) pochodzą od .................................. (to samo słowo), co polskie Włoch i Włochy. Niezwykłe, że wszystko to zaczęło się od .................................................. (mało znane celtyckie plemię) Wolków, którzy z ........................................................ (dzisiejsze Włochy) nie mieli w .................................. (zasada) nic wspólnego. Teraz już nie powinno nas śmieszyć, że przed kilkoma laty jeden z ..................................... (nasi znani politycy) śpiewał “Marsz, marsz Dąbrowski, z ..................................... (ziemia polska) do Wolski”. Nie mylił się przecież tak bardzo, jak mogłoby się wydawać! [Adrian Mroczek, http://naszswiat.net/zyc-we-wloszech/zyc-we-wloszech/w-naszym-domu-mowimypo-polsku/dlaczego-italia-to-po-polsku-wlochy.html, dostęp 15.06.2016] © Justyna Malec-Łaksa Strona 3 www.studypolish.pl