Ekspansja Gospodarcza i Kultura Prawa

Ekspansja Gospodarcza i Kultura Prawa
W połowie XV wieku, gęstość zaludnienia Polski wynosiła około 10 osób na
kilometr kwadratowy, czyli od dwóch i pół do trzech milionów mieszkańców.
Trzypolowy system upraw rolnych stawał się coraz bardziej powszechny w
polskim rolnictwie (chłopi płacili czynsz za pola, które uprawiali). Polska
produkowała ziarno z przeznaczeniem na nowe, lub rozwijające się rynki, gdy
tymczasem zachodnia Europa przechodziła kryzys rolnictwa. Ceny zbóż były
wysokie, a ziemia stawała się coraz cenniejsza. Odkryto nowe złoża i
uruchomiono eksploatację rudy żelaza, miedzi, ołowiu, cynku, siarki i soli
kamiennej. Setki osad uzyskały prawa miejskie. Pieniądz występował w
powszechnym obrocie, w handlu wyrobami rzemieślniczymi i produktami
rolnymi. W XIV i XV wieku handel oraz obrót pieniężny osiągnęły najwyższy
stopień rozkwitu w Polsce feudalnej. Powstała znaczna liczba cechów
rzemieślniczych, zrzeszających rzemieślników wszystkich zawodów.
Miasta były otoczone murami warownymi. Pod koniec XV wieku zbudowano na
przeciwko bramy Św. Floriana w Krakowie tak zwany barbakan,
wielokondygnacyjny bastion - wieżę artyleryjską. Był to największy tego rodzaju
budynek w Europie. W architekturze panował styl gotycki. Budowano
monumentalne katedry, olbrzymie budynki kościelne, bogato zdobione ratusze,
jak również największe ufortyfikowane kompleksy w Europie. Miasto Gdańsk
było ściśle związane z nową architekturą mieszczańską, egzemplifikowaną przez
niderlandzką Antwerpię. Zbudowana w latach 1354-1487, Bazylika Mariacka w
Gdańsku jest największym kościołem w Polsce.
Dzieła sztuki, takie jak witraże, malowidła ścienne, płyty pamiątkowe, obrazy,
rzeźby kamienne i drewniane, złota biżuteria i tekstylia, osiągały doskonałość
formy i kształtu. Monumentalny ołtarz w Bazylice Mariackiej w Krakowie
powstał w latach 1477-1485, w stylu późnogotyckim. Kardynał Zbigniew
Oleśnicki był fundatorem zamku w Pińczowie (1426-1454), zbudowanego w
stylu zapowiadającym nadejście Renesansu. Mistrz Benedykt, Polak, był
architektem
arkadowego
dziedzińca
Collegium
Maius,
budynku
uniwersyteckiego w Krakowie. Kwitła szkoła wołyńska ruskiego malarstwa
ściennego. Królewska stolica, Kraków, stała się ważnym kulturalnym i
politycznym ośrodkiem Europy.
Jednym z najstarszych zabytków polskiej prozy jest tak zwana Biblia Królowej
Zofii (czwartej żony króla Władysława Jagiełły), będąca tłumaczeniem Starego
27