(PNWM) począwszy od roku szkolnego 2010/2011 wspiera f

Indywidualna wymiana uczniów
Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (PNWM) począwszy od roku szkolnego 2010/2011
wspiera finansowo uczniów zainteresowanych indywidualnymi wyjazdami do Niemiec.
Podczas kilkumiesięcznego pobytu w innym kraju uczniowie
uczestniczą w codziennym życiu sąsiedniego kraju,
poznają z bliska życie swoich kolegów z Niemiec,
lepiej poznają goszczące ich rodziny,
zacieśniają kontakty osobiste,
poznają system szkolnictwa w kraju gospodarzy,
pogłębiają znajomość kraju i języka,
bardziej otwierają się na kulturową różnorodność Europy,
stają się bardziej samodzielni i samoświadomi i
poszerzają swoje kompetencje międzykulturowe.
Warunki uczestnictwa
Fundament stanowią partnerstwa szkolne
Do udziału zapraszamy zainteresowanych uczniów z polskich i niemieckich szkół partnerskich. Szkoły
powinny być gotowe udzielić wsparcia własnym uczniom wysyłanym za granicę, a także przyjąć i
otoczyć opieką uczniów przyjeżdżających ze szkoły partnerskiej. W tym celu szkoły przyjmujące
wskazują nauczyciela będącego opiekunem uczniów-gości podczas całego ich pobytu.
Program opiera się na zasadzie wzajemności. Polski uczeń gości u siebie ucznia z Niemiec, a w
zamian wyjeżdża do niego, mieszka u jego rodziny i wspólnie z nim uczęszcza do szkoły. Uczniowie
zobowiązani są do włączenia się w normalny tok roku szkolnego i do uczęszczania na zajęcia szkolne.
Uczestnicy
W indywidualnej wymianie uczestniczą pary uczniów: uczeń z Polski i uczeń z Niemiec.
Uczestnikami mogą być uczniowie:
od drugiej klasy gimnazjum,
z podstawową znajomością języka partnera (można ją zdobyć przed wyjazdem np. na kursie
językowym PNWM),
którzy otrzymali zgodę na wyjazd od dyrekcji szkoły,
którzy są gotowi uczestniczyć w wymianie w charakterze gościa i przyjąć u siebie ucznia z
drugiego kraju.
Zainteresowanie drugim krajem i zaangażowanie społeczne będą dodatkowym atutem. Organizatorzy
programu oczekują od uczniów motywacji oraz identyfikacji z celami i zasadami programu. Ważnym
elementem jest również gotowość do zintegrowania się – na ile to możliwe – z nowym środowiskiem w
kraju goszczącym. Uczniowie biorący udział w indywidualnej wymianie powinni dążyć do rozwijania
własnych umiejętności. Organizatorzy programu oczekują od uczestników, że będą otwarci,
zainteresowani zdobywaniem wiedzy oraz że podołają wyzwaniom, a czasami trudnościom, jakie może
nieść ze sobą pobyt w innym kraju.
Czas pobytu
Czas pobytu w kraju sąsiada musi wynosić co najmniej trzy i nie więcej niż sześć miesięcy.
Podczas wymiany uczeń-gość mieszka u rodziny swojego partnera, uczęszcza z nim do szkoły i rozwija
swoje umiejętności językowe oraz wiedzę o drugim kraju.
Dokładny przebieg oraz terminy wymiany, uczeń z Polski i uczeń z Niemiec ustalają wspólnie, w
porozumieniu ze szkołami z obu krajów.
Przygotowanie wymiany
Wymianę indywidualną inicjują sami uczestnicy. Uczeń z Polski, zainteresowany udziałem w programie,
samodzielnie znajduje partnera wymiany – ucznia z Niemiec, u którego rodziny zamieszka podczas
pobytu w jego kraju i którego będzie następnie gościł u siebie. Podczas poszukiwania partnera
wymiany należy odwołać się do istniejącej współpracy szkół partnerskich z obu krajów. Uczniowie
mogą n. p. poprosić o pomoc nauczyciela koordynującego wymianę polsko-niemiecką w swojej szkole.
Wymiana uczniów wymaga zgody i musi się odbywać ze wsparciem szkół z Polski i Niemiec, do
których uczęszczają obaj uczniowie.
Dla jej powodzenia niezbędna jest współpraca wszystkich zainteresowanych stron: uczniów, ich
rodziców i szkół. Pomocą w przygotowaniu i koordynacji wymiany służyć będą tutorzy – nauczyciele z
obu szkół – polskiej i niemieckiej, którzy będą pełnić rolę opiekunów wymian i służyć pomocą uczniowi
polskiemu i niemieckiemu oraz – w razie potrzeby – ich rodzinom.
Przed podjęciem ostatecznej decyzji o udziale w wymianie i znalezieniu partnera do udziału w nim,
warto jest przemyśleć następujące kwestie:
 Czy obu uczniów, partnerów wymiany łączą podobny tryb życia i zbliżone zainteresowania?
 Czy rodzina dysponuje odpowiednimi warunkami do goszczenia ucznia z innego kraju przez okres
co najmniej trzech miesięcy (np. warunki mieszkaniowe, możliwość komunikowania się członków
rodziny z uczniem)?
 Czy istnieją szczególne okoliczności, które powinni wziąć pod uwagę uczeń goszczący i jego
rodzina przy planowaniu wymiany? (np. specjalna dieta, nawyki żywieniowe, opieka lekarska, której
wymaga goszczony uczeń, palenie papierosów, różnice kulturowe, religijne, etc.)
 Czy uczniowie zdają sobie sprawę z różnic w systemie edukacji szkolnej w drugim kraju?
Przebieg wymiany
Uczeń z Polski wyjeżdża na wymianę do Niemiec samodzielnie i spędza tam od trzech do sześciu
miesięcy. W tym czasie pozostaje pod opieką rodziców partnerskiego ucznia z Niemiec. Nocleg i
wyżywienie podczas pobytu zapewnia mu rodzina goszcząca. Podczas wymiany uczeń-gość wspólnie
z uczniem-partnerem uczęszcza do szkoły. W godzinach popołudniowych i w czasie wolnym rodzina
goszcząca zapewnia uczniowi z Polski zajęcia dodatkowe, np. zwiedzanie, wycieczki, poznanie życia
rodzinnego, zwyczajów, etc.
W szkole, do której uczęszcza w trakcie wymiany uczeń-gość, opiekuje się nim wyznaczony
nauczyciel/tutor, który odpowiada także za koordynację współpracy ucznia ze szkołą goszczącą oraz
współpracy między obiema szkołami partnerskimi przy organizacji pobytu obu uczniów na wymianie.
Ponadto podczas wymiany uczeń może korzystać dodatkowo ze wsparcia byłych wolontariuszy. Są to
osoby znające język ojczysty ucznia i posiadające doświadczenie pobytu na wolontariacie
zagranicznym. Wolontariusz może być pomocny np. w kwestiach organizacyjnych, praktycznych oraz
organizacji czasu wolnego ucznia.
Po zakończeniu pobytu ucznia-gościa na wymianę do drugiego kraju przyjeżdża uczeń-partner. Spędza
on okres od trzech do sześciu miesięcy w drugim kraju gdzie również zamieszkuje u rodziny swojego
partnera i uczęszcza wraz z nim do szkoły.
Wymiana indywidualna uczniów ma charakter prywatny. By mogła dojść do skutku, wymagana jest
zgoda rodziców ucznia oraz jego szkoły. Za przebieg wymiany w sensie prawnym nie odpowiada
szkoła. Stąd na czas pobytu na wymianie za granicą konieczne jest zawarcie dodatkowego
ubezpieczenia, którym objęty zostanie wyjeżdżający uczeń. Rodzice/opiekunowie prawni ucznia z
Polski mają obowiązek uzyskania w odpowiednim oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ)
Europejskiej Karty Ubezpieczenia na okres pobytu swojego syna/córki na wymianie. Ponadto uczeń
uczestniczący w wymianie musi zostać objęty prywatnym ubezpieczeniem zdrowotnym, od następstw
nieszczęśliwych wypadków oraz odpowiedzialności cywilnej. Koszty ubezpieczenia pokrywa rodzina
ucznia wyjeżdżającego za granicę.
Wyrażając zgodę na udział ucznia w projekcie wymiany indywidualnej, jego rodzice/opiekunowie prawni
przekazują prawo nadzoru rodzicom goszczącym ich syna/córkę. Wskazane jest także przygotowanie
pisemnej zgody rodziców ucznia na podjęcie odpowiednich działań w przypadku choroby lub wypadku
leczenia lekarskiego i chirurgicznego za granicą.
Uczniowie wyjeżdżający na wymianę powinni posiadać w momencie wyjazdu:
dowód osobisty lub paszport,
kopię polisy ubezpieczeniowej,
kopię ostatniego świadectwa szkolnego,
zaświadczenie o szczepieniach.
Opieka merytoryczna nad uczestnikami wymian indywidualnych
Z myślą o uczniach z Polski, uczestnikach wymiany indywidualnej oraz ich tutorach, PNWM i Fundacja
Borussia organizują dwudniowe spotkania przygotowawcze w Polsce. Równolegle w Niemczech
odbędzie się podobne spotkanie z udziałem niemieckich uczniów i ich tutorów. Podczas spotkania
przedstawione zostaną zasady udziału w wymianie uczniów, informacje praktyczne, pomocne w
organizacji wymiany. Spotkanie będzie także okazją do przygotowania interkulturowego oraz
zapoznania się z funkcjonowaniem systemu szkolnego w Niemczech. W spotkaniu uczestniczyć będą
także wolontariusze, którzy podczas wymian będą służyli dodatkową pomocą i wsparciem. Udział w
spotkaniu przygotowawczym lub tandemowym kursie językowym jest dla uczniów obowiązkowy. W
wyjątkowych przypadkach możliwe są indywidualne spotkania lub rozmowy z organizatorami.
Jeżeli do udziału zgłosi w projekcie indywidualnej wymiany uczniów zgłosi się kilka par polskoniemieckich, wówczas w okresie wakacji organizatorzy zaproszą uczestników wymian – uczniów z
Polski i Niemiec - do udziału w 3-tygodniowym tandemowym kursie językowym połączonym z
zajęciami na temat historii i współczesności relacji polsko-niemieckich. Dwa tygodnie obejmą zajęcia
językowe i integracyjne. Nie są one obowiązkowe dla uczniów znających język partnera. Pierwszy
tydzień kursu obejmie zajęcia z zakresu historii i teraźniejszości obu krajów, edukacji międzykulturowej.
Udział w nim jest obowiązkowy dla wszystkich uczniów z Polski i Niemiec, uczestniczących w wymianie
indywidualnej.
Podczas kursu tandemowego odbywać się będzie trzydniowe spotkanie tutorów z Polski i Niemiec,
połączone ze szkoleniem warsztatowym.
Termin oraz miejsce kursu zostanie podane uczestnikom najpóźniej do końca czerwca.
Koszty i dofinansowanie dla uczestników
Koszty udziału w wymianie uczniów są stosunkowo niskie, ponieważ rodzina goszcząca ucznia z
zagranicy zapewnia mu zakwaterowanie i wyżywienie.
Rodzice ucznia-gościa są zobowiązani do pokrycia pozostałych kosztów związanych z pobytem w
innym kraju i do ubezpieczenia ucznia na czas wyjazdu. Rodziny obu uczniów powinny ustalić ze sobą
zawczasu sposób finansowania kosztów dodatkowych (np. dojazdu do szkoły, wycieczek).
W fazie pilotażowej PNWM zapewnia każdemu uczestnikowi kieszonkowe w wysokości 400 PLN
miesięcznie. Środki te można przeznaczyć np. na zakup książek, wyjścia do kina/teatru wycieczki oraz
inny program kulturowy. Ostateczna wysokość dofinansowania zależna jest od czasu spędzonego na
wymianie za granicą. Dofinansowanie przekazywane będzie na konto bankowe rodzica/opiekuna
prawnego przed rozpoczęciem wymiany/wyjazdem na wymianę do Niemiec. Po zakończeniu wymiany
uczniowie mają obowiązek przedstawienia zestawienia kosztów poniesionych w związku z udziałem w
wymianie.
PNWM dofinansowuje także koszty podróży ucznia uczestniczącego w wymianie, tj. koszty dojazdu i
powrotu ucznia pomiędzy miejscem jego zamieszkania a miejscem, w którym przebywa on na
wymianie. Wysokość dofinansowania określają wytyczne PNWM. Dofinansowanie do kosztów podróży
wypłacane jest na konto bankowe rodzica/opiekuna prawnego po zakończeniu wymiany i
przedstawienia kserokopii biletów.
Ze środków PNWM dofinansowane będą koszty udziału ucznia i tutora z jego szkoły w szkoleniu
przygotowawczym i/lub w tandemowym kursie językowym oraz koszty podróży.
Wniosek
Uczeń z Polski i jego partner niemiecki ubiegają się o dofinansowanie na formularzu wniosku PNWM.
Uczeń wyjeżdżający do drugiego kraju jako pierwszy składa wniosek o dofinansowanie w terminie
podanym poniżej. Jego partner składa własny wniosek najpóźniej dwa tygodnie przed terminem
pierwszego pobytu, czyli zanim przyjmie u siebie partnera.
Wniosek musi zawierać podpisy/potwierdzenia wszystkich zaangażowanych w wymianę stron. Do
wniosku należy załączyć następujące dokumenty:
 kopię formularza „Informacje dla rodziny gościa” lub podobne dokumenty, potwierdzające
wymianę informacji koniecznych dla przygotowania pobytu obu uczestników. Formularz
„informacje dla rodziny goszczącej” nie musi zostać przedłożony w PNWM, służy on jedynie
wymianie informacji pomiędzy uczniami-partnerami.
 pismo motywacyjne (2 strony A4),
 kopię polisy ubezpieczeniowej,
 kopię ostatniego świadectwa,
 ewentualnie kopię dokumentu poświadczającego znajomość drugiego języka (np. świadectwo),

list rekomendacyjny nauczyciela języka lub wychowawcy.
O wszelkich zmianach dot. złożonego wniosku należy informować na bieżąco.
Obowiązek przygotowania sprawozdania merytorycznego i finansowego
W ciągu sześciu tygodni po zakończeniu wymiany uczeń ma obowiązek przesłania na adres
PNWM/Fundacji Borussia:
pisemnego sprawozdania merytorycznego z pobytu w Niemczech, liczącego nie mniej niż 4
strony A4, obejmującego opis integracji w szkole i rodzinie goszczącej, doświadczeń wyniesionych z
pobytu w szkole, doświadczeń międzykulturowych, pojawiających się problemów etc.,
zaświadczenie wystawione przez szkołę goszczącą o terminie wymiany i udziale w zajęciach
lekcyjnych oraz opis zdobytych przez ucznia kompetencji i postępów w nauce,
sprawozdania finansowego (zestawienie wydatków na koszty programowe i kopie wydatków na
koszty podróży).
Terminy
Wnioski na wymianę indywidualną należy składać na bieżąco, najpóźniej jednak do:
30 czerwca na wymiany indywidualne rozpoczynające się w pierwszym półroczu zbliżającego się roku
szkolnego.
31 grudnia na wymiany indywidualne rozpoczynające się w drugim półroczu bieżącego roku
szkolnego.
Partnerzy
Partnerem programu jest Fundacja „Borussia” (Olsztyn). Dofinansowanie uczniów niemieckich możliwe
jest dzięki F. C. Flick Stiftung gegen Fremdenfeindlichkeit, Rassismus und Intoleranz (Poczdam).
Kontakt dla uczestników z Polski
Prosimy o przesyłanie wniosków na adres:
Fundacja „Borussia" z dopiskiem „PNWM- wymiana indywidualna”
ul. Kopernika 45
10-513 Olsztyn
tel. 089 – 523 72 93
fax 089 – 534 00 26
www.borussia.pl
Jeannine Nowak: [email protected]
Kornelia Kurowska: [email protected]
Kontakt dla uczestników z Niemiec
Uczniowie z Niemiec, zainteresowani uczestnictwem, kierują zapytania i wnioski o dofinansowanie do
warszawskiego Biura PNWM:
Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży
Biuro w Warszawie
ul. Alzacka 18
03-972 Warszawa
tel. 022 – 518 89 38
fax 022 – 616 06 62
www.pnwm.org
Dominika Gaik: [email protected]