lekcja powtórzeniowa. Rozważania wokół filmu „Syzyf”

Temat lekcji: Sposoby odczytania mitu o Syzyfie w różnych tekstach kultury lekcja powtórzeniowa. Rozważania wokół filmu „Syzyf” reż. Zdzisław Kudła
(1970).
Opracowanie: Anna Równy
Etap edukacyjny: szkoła ponadgimnazjalna (IV etap), klasa programowo najwyższa
Przedmiot: język polski
Czas: 45 minut
Cele zajęć:
cel ogólny
• analiza i interpretacja tekstów kultury; uczeń zna teksty literackie i inne teksty
kultury wskazane przez nauczyciela;
cele szczegółowe
• prezentowanie własnych przeżyć wynikających z kontaktu z dziełem sztuki;
• określanie problematyki utworu i rozpoznawanie konwencji;
• wykorzystanie w interpretacji utworów odpowiednich kontekstów;
• dostrzeżenie w tekstach kultury wartości uniwersalnych.
Metody pracy: lekcja odwrócona, mapa myśli, praca z tekstami kultury, praca w grupach,
asocjogram (mapa pojęciowa).
Materiały dydaktyczne:
• karty pracy;
• film „Syzyf” (1970) reż. Zdzisław Kudła: http://www.filmotekaszkolna.pl/movie,50048 .
Pojęcia kluczowe: mit, interpretacja, reinterpretacja, trawestacja, parafraza.
Przed zajęciami:
Zaloguj się do panelu nauczyciela na platformie www.filmotekaszkolna.pl i przejdź do
zakładki Mój profil – Filmy dla uczniów – Zarządzaj kontami. Załóż konta swoim uczniom,
tworząc login i hasło, np. login: a.kowalska, hasło: praca domowa, itd. Hasło może być takie
samo dla całej klasy. Po wygenerowaniu kont, wybierz z listy film „Syzyf” i określ, na jaki
czas udostępnisz go uczniom.
Przed planowanymi zajęciami podaj uczniom przygotowane loginy i hasła i zadaj pracę
domową:
Obejrzyj film „Syzyf”, logując się na stronie www.filmotekaszkolna.pl i wypełnij kartę pracy.
Uwagi:
Do przeprowadzenia lekcji potrzebne będą: dostęp do internetu i posiadanie konta
nauczyciela na platformie www.filmotekaszkolna.pl .
Przebieg zajęć:
1.Po podaniu tematu lekcji sprawdź pisemną pracę domową uczniów, zwracając szczególną
uwagę na przesłanie filmu animowanego „Syzyf”. Najbardziej aktywnych uczniów nagródź
oceną. Zapowiedz, że na lekcji zajmiecie się powtórzeniem materiału dotyczącego
funkcjonowania mitu o Syzyfie w różnych tekstach kultury.
www.filmotekaszkolna.pl
2. Zapytaj uczniów o ich skojarzenia kulturowe związane z mitem o Syzyfie („mapa myśli”).
Uczniowie wypisują na tablicy tytuły różnych tekstów kultury, np. Stefan Żeromski „Syzyfowe
prace”.
3. Podziel uczniów na trzy grupy. Wyświetl całej klasie reprodukcje obrazów:
Tycjan „Syzyf”
http://pl.wikipedia.org/wiki/Alkazar_w_Madrycie#mediaviewer/Plik:Punishment_sisyph.jpg
Franz von Stuck „Syzyf”
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Franz_Von_Stuck_-_Sisyphus.jpg
i rozdaj kartę pracy z esejem Alberta Camusa „Mit Syzyfa” (Karta pracy nr 1).
Wszyscy uczniowie zapoznają się z powyższymi trzema tekstami kultury. Po 5 minutach
rozdaj trzem grupom karty pracy.
Karta pracy dla grupy I – zadania do analizy i interpretacji obrazu Tycjana „Syzyf”;
Karta pracy dla grupy II - zadania do analizy i interpretacji obrazu Franza von Stucka „Syzyf”;
Karta pracy dla grupy III – pytania do eseju Alberta Camusa „Mit Syzyfa”.
Uczniowie pracują w grupach i zapisują odpowiedzi na kartce (praca w grupach).
Po pięciu minutach liderzy grup przedstawiają wnioski.
4. Metoda asocjogram (mapa pojęciowa): podziel uczniów na grupy 4-6 osobowe i
zaprezentuj zadanie. Uczniowie na małych kartkach wypisują słowa-klucze, które wynikają z
analizy i interpretacji poznanych na lekcji tekstów kultury nawiązujących do mitu o Syzyfie.
Kartki zostają wymieszane i stanowią własność grupy, grupy porządkują kartki, tworząc w
ten sposób zbiory treści i haseł, grupy tworzą projekt plakatu (przyklejają kartki, dorysowują,
dopisują nowe hasła, łączą liniami, strzałkami), plakaty przekazywane są kolejno do
następnej grupy, tak aby każdy zespół zapoznał się ze wszystkimi pracami, plakaty są
wywieszane, a liderzy grup krótko przedstawiają „ideę” mapy, wskazując na to, co według
grupy jest najważniejsze.
Przykładowe wypracowane słowa-klucze: bunt, kara, wina, praca, pokora, cierpienie,
wytrwałość, szczęście, samotność, wolność, śmierć, Bóg, heroizm, człowieczeństwo, absurd.
Wnioski:
Dwudziestowieczne teksty kultury nawiązujące do mitu o Syzyfie pokazują, że historię
mitologicznego bohatera można odczytać w dwóch wymiarach: pesymistycznym (jako obraz
klęski człowieka, nieustającego wysiłku wynikającego z odbywanej kary) i optymistycznym
(jako wyraz buntu, poczucia wolności i szczęścia).
Praca domowa:
Zinterpretuj podany utwór. Postaw tezę interpretacyjną i uzasadnij ją. Twoja praca powinna
liczyć co najmniej 250 słów.
Roman Brandstaetter Hymn Syzyfa
Madonno, klęczę przed
Tobą, Syzyf.
Wszystko jest dla mnie
kamieniem.
Cały świat.
I chleb.
I Ty.
I Bóg.
Kocham białe, czarne i
śniade marmury.
Kocham marmury Carrary.
www.filmotekaszkolna.pl
Kocham piaskowiec
jerozolimski
i czerwony granit greckich
gór.
Kocham alabaster i porfir,
i krzemień.
Kocham kamienie. Kocham
kamienie. Byłaś, Madonno,
pierwszym kamieniem, przed
którym padłem na kolana.
Byłaś pierwszym kamieniem, z
którym mówiłem.
Byłaś pierwszym kamieniem,
który wysłuchał mojej
modlitwy, Pieto, biały
marmurze mojej młodości, Pieto
watykańska.
Było to wówczas, gdy pinie
schodziły ze wzgórz jak orszak
zielonych westalek z dłońmi na
głowach. Pod latyńskim niebem,
słuchając mego wewnętrznego
głosu, który mi mówił, żem
powinien Boga wynieść wysoko
na szczyt mojej prawdy,
począłem dźwigać w trudzie rąk i
czoła ten Głaz najświętszy na
wierzchołek góry. O Matko
Boża, wysłuchaj mej skargi i
nakłoń ucho na głos mej
żałości. Temu brzemieniu nie
umiem podołać. Ten ciężar nie
jest na moje ramiona. Jestem
za słaby. I jestem samotny.
Daj mi człowieka, który mnie
podeprze i poda rękę, gdy mi
sił zabraknie.
A wtedy rzekłaś, Madonno z
marmuru: „Dobrze, mój synu.
Ześlę ci anioła”.
Niech niedowiarek z drwiącym
uśmiechem nazwie ten dialog
metaforą, paranoją,
złudzeniem, my wiemy, że to
nie było szaleństwo,
marmurze.
O Madonno kamiennych
ołtarzy, o Madonno kamiennych
katedr, o Madonno kamiennych
grobów, bądź ze mną w te dni i
noce, gdy Boga dźwigam pod
górę jak głaz, który
nieustannie wymykając się moim
www.filmotekaszkolna.pl
dłoniom, z łoskotem spada w
przepaść.
O Madonno, bądź ze mną w
godzinę pojednania, gdy Kamień
wiekuisty zdołam wreszcie
wydźwignąć ostatnim wysiłkiem
mych znużonych ramion na
wierzchołek góry, z której już
więcej nie stoczy się w
przepaść.
To będzie śmierć, szczyt
góry owocującej, maryjny
marmurze.
www.filmotekaszkolna.pl