1 Piotr Podemski Niepubliczna Szkoła Podstawowa nr 72 Poziomy

1
Piotr Podemski
Niepubliczna Szkoła Podstawowa nr 72
Poziomy wymagań z przedmiotu „Historia i społeczeństwo” dla klasy V.
Poziom podstawowy (ocena dopuszczająca i dostateczna):
Uczeń potrafi:
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: Hellada, starożytność, polis,
cywilizacja, ustrój, demokracja,
– umiejscowić w czasie i przestrzeni starożytną Grecję,
– opisać warunki naturalne starożytnej Grecji,
– opowiedzieć o wychowaniu dzieci w starożytnych polis,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: edukacja, imperium,
– określić położenie geograficzne Italii i Rzymu oraz wskazać je na mapie,
– opowiedzieć o wychowaniu i nauczaniu w starożytnym Rzymie,
– omówić dawne rzymskie obyczaje,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: średniowiecze, stany, paź, giermek,
pasowanie na rycerza, terminować, mistrz, czeladnik, majstersztyk, wyzwolić się na mistrza,
– określić ramy czasowe średniowiecza,
– wymienić stany średniowiecznej Europy,
– opisać warunki życia dzieci na zamku, w mieście i na wsi średniowiecznej,
– opowiedzieć o wychowaniu dziewcząt w średniowieczu,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: odrodzenie (renesans), epoka
nowożytna, humanizm, humaniści, antyczny,
– określić ramy czasowe odrodzenia,
– opisać warunki życia i nauki dzieci w epoce renesansu,
– opowiedzieć o wychowaniu dziewcząt w odrodzeniu,
– przeczytać ze zrozumieniem tekst źródłowy,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: oświecenie, powszechny obowiązek
szkolny, rewolucja przemysłowa,
– zaznaczyć na osi czasu epokę oświecenia,
– opowiedzieć o wychowaniu i nauczaniu w XVIII w.,
– omówić prawa dziecka zawarte w Konwencji Praw Dziecka,
– wymienić reguły zawarte w Kodeksie zachowania w klasie i ich przestrzegać,
– uważnie słuchać oraz zadawać jasne i precyzyjne pytania,
– mówić w sposób interesujący,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: kodeks, konwencja,
– podać przykłady obowiązków, które wynikają z pełnienia w grupie określonych ról,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: mała ojczyzna,
– opowiedzieć o miejscu zamieszkania,
– wskazać na mapie miejscowość, w której mieszka,
– wymienić tytuły legend związanych ze swoją miejscowością lub regionem,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: krewni, powinowaci, rodzina, ród,
genealogia, drzewo genealogiczne, potomek,
– wskazać prawa i obowiązki członków rodziny,
– wyjaśnić, czym zajmuje się genealogia,
– opowiedzieć kilka wydarzeń z historii swojej rodziny,
2
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: kompromis, statut szkoły,
– szanować odmienne poglądy,
– przestrzegać zasad obowiązujących w klasie i szkole,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: potrzeby, akceptować,
– wskazać przykłady interesów wspólnych i sprzecznych,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: Akropol, Partenon, agora,
– opisać wygląd starożytnego miasta na przykładzie Aten,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: Forum Romanum, termy, akwedukt,
bazylika, łuk architektoniczny, kopuła, kolumna,
– opisać wygląd starożytnego Rzymu,
– opowiedzieć o życiu codziennym Rzymian,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: targ, jarmark, patrycjat, rada miejska,
pospólstwo, plebs, cech,
– opowiedzieć, jak wyglądało miasto w średniowieczu,
– wymienić grupy, na jakie dzielili się mieszkańcy miast,
– wskazać na mapie Wielką Brytanię, Londyn, Tamizę,
– opisać wygląd XVI-wiecznego Londynu,
– opowiedzieć o rozrywkach londyńczyków w XVI w.,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: transport publiczny, metro, smog,
– opisać Londyn w XIX w.,
– wymienić wynalazki i odkrycia, które zmieniły warunki życia w XIX w.,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: metropolia,
– skutecznie się komunikować,
– skutecznie się komunikować,
– znaleźć argumenty „za” i „przeciw”, które ułatwią podjęcie decyzji,
– przedstawić atrakcje turystyczne swojego miasta,
– prawidłowo operować pojęciami historycznymi,
– efektywnie pracować w grupie,
– skutecznie się komunikować,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: faraon, system irygacyjny, młócka,
plewy,
– wskazać na mapie Egipt i Nil,
– omówić wpływ warunków naturalnych na życie codzienne chłopów starożytnego Egiptu,
– opowiedzieć o pracy chłopów w starożytnym Egipcie,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: latyfundium, kolon, dzierżawa,
– opowiedzieć o życiu chłopów, kolonów i niewolników na wsi,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: zasadźca, prawo niemieckie, lokacja,
dziesięcina, sołtys, samorząd, „wolnizna”, łan,
– omówić warunki życia na wsi w XIII w.,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: szlachta, folwark, pańszczyzna,
– opisać wieś w XVII w.,
– opowiedzieć o życiu i pracy chłopów pańszczyźnianych w XVII w.,
– skutecznie się komunikować,
– zaprezentować swoją pracę,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: gbur, uwłaszczenie, siewnik,
żniwiarka, młockarnia, brona,
– powiedzieć, na czym polegało uwłaszczenie,
3
– opisać wygląd chaty w XIX w.,
– scharakteryzować życie i pracę chłopów na Pomorzu po uwłaszczeniu,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: Niderlandy, depresja, poldery,
– wskazać na mapie Holandię,
– opowiedzieć o warunkach naturalnych Holandii,
– opowiedzieć, w jaki sposób należy segregować odpady,
– wymienić zagrożenia ekologiczne,
– skutecznie się komunikować,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: sympozjon, gimnazjon, Hipokrates,
– opowiedzieć o życiu codziennym starożytnych Greków,
– opowiedzieć, co jedli starożytni Rzymianie,
– omówić stosunek starożytnych Rzymian do higieny osobistej,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: asceza, przednówek,
– opowiedzieć, w jaki sposób dbano o czystość i zdrowie w średniowieczu,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: włoszczyzna, szafran,
– opowiedzieć, jak ludzie dbali o czystość w XVI–XVIII w.,
– wymienić nowe artykuły żywnościowe w kuchni polskiej w XVI–XVIII w.,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: higiena, antyseptyka, dezynsekcja,
– opowiedzieć, jak ludzie dbali o higienę w XIX w.,
– wyjaśnić, jak konserwowano żywność,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: Trzeci Świat, dyktator,
– wymienić kraje Trzeciego Świata,
– opowiedzieć o życiu dzieci w krajach Trzeciego Świata,
– szanować odmienne poglądy,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: piramida zdrowego żywienia,
– skonstruować piramidę zdrowego żywienia,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: Persja, hoplita, falanga, Maraton,
triera, abordaż, Salamina,
– wskazać na mapie Grecję i Persję w V w. p.n.e.,
– opowiedzieć o sposobach walki w starożytności na przykładzie bitew pod Maratonem i
Salaminą,
– wyjaśnić przyczyny wojen grecko-perskich,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: Kartagina, legion, najemnicy,
Hannibal,
– wskazać na mapie Rzym i Kartaginę w III w. p.n.e.,
– opowiedzieć o sposobach walki w starożytności na podstawie bitwy pod Kannami w III w.
p.n.e.,
– omówić przyczyny konfliktu Rzymu z Kartaginą,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: drużyna, pospolite ruszenie, woj,
kolczuga, tarczownik, strzelec, Cedynia, Krzyżacy, Płowce, przyłbica, kopia,
– opowiedzieć o sposobach walki w średniowiecznej Polsce,
– omówić przebieg bitew pod Cedynią i Płowcami,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: husaria, muszkieter, pikinier,
Kircholm, hetman,
– rozpoznać husarza, muszkietera,
– omówić przebieg bitwy pod Kircholmem,
4
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: kolonia, propaganda, gazy trujące,
karabin maszynowy, czołg, samolot,
– podać przyczyny wybuchu I wojny światowej,
– wymienić nowe rodzaje broni zastosowane podczas I wojny światowej,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: inwazja, alianci, Wał Atlantycki,
desant, Normandia,
– wymienić państwa biorące udział w II wojnie światowej,
– omówić przyczyny wybuchu II wojny światowej,
– przedstawić przebieg inwazji na Normandię,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: zimna wojna, ONZ, terrorysta,
– lokalizować na mapie miejsca współczesnych konfliktów zbrojnych,
– wymienić sytuacje konfliktowe,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: igrzyska, olimpiada, „pokój boży”,
atleta, pankration,
– zlokalizować na mapie Olimpię,
– opowiedzieć o przebiegu i organizacji igrzysk olimpijskich,
– wymienić starożytne i współczesne dyscypliny olimpijskie,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: maska, koturny, tragedia, komedia,
mit,
– opisać, jak był zbudowany teatr grecki,
– odróżnić komedię od tragedii,
– opowiedzieć, jak wystawiano sztuki w teatrze starożytnym,
– opisać wygląd starożytnych aktorów,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: igrzyska, cyrk, Koloseum, amfiteatr,
gladiatorzy,
– opowiedzieć, w jaki sposób mieszkańcy Rzymu spędzali czas w cyrku i w amfiteatrze,
– opisać wygląd rzymskiego cyrku i amfiteatru.
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: turniej, herb, szranki, herold,
– opowiedzieć o średniowiecznych turniejach i polowaniach,
– poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: Wersal, menuet, arystokracja,
– opowiedzieć o rozrywkach arystokracji francuskiej w czasach Ludwika XIV,
– porównać igrzyska starożytne z nowożytnymi,
– przedstawić osiągnięcia techniczne XIX i XX w.,
– opisać sposoby spędzania wolnego czasu,
– efektywnie pracować w grupie.
Poziom rozszerzony (ocena dobra i bardzo dobra):
Uczeń dodatkowo potrafi:
– wykazać różnice między wychowaniem w Sparcie i w Atenach,
– porównać wychowanie w starożytnej Grecji z dzisiejszym.
– porównać sposoby wychowywania dzieci przez Ateńczyków i Rzymian.
– wskazać różnice między wychowaniem przyszłych rycerzy, duchownych i rzemieślników.
– porównać wychowanie i obyczaje w średniowieczu oraz odrodzeniu.
– wskazać związek między postępem cywilizacyjnym a wychowaniem,
– wymienić różnice w traktowaniu dzieci przez dorosłych w poznanych epokach historycznych.
5
– przewidywać konsekwencje wypełnienia bądź niewypełnienia różnych obowiązków.
– streścić wybrane legendy.
– zauważyć wokół siebie innych i związki jednostki z innymi ludźmi,
– sporządzić drzewo genealogiczne swojej rodziny.
– rozpoznać, a także określić potrzeby oraz interesy swoje i kolegów.
– dostrzec odrębność swojego „ja” i umieć wyrazić to własnymi słowami,
– zauważyć wokół siebie innych i związki jednostki z innymi ludźmi.
– scharakteryzować zajęcia mieszkańców starożytnych Aten,
– opisać organizację życia codziennego w starożytnych Atenach.
– rozpoznać główne elementy architektury rzymskiej.
– omówić warunki życia ludzi w średniowiecznych miastach na przykładzie Paryża i Krakowa.
– porównać miasto średniowieczne z XVI-wiecznym Londynem.
– dostrzec wpływ rozwoju nauki i techniki na poprawę warunków życia ludzi.
– wymienić problemy i korzyści wynikające z życia w metropolii na przykładzie Nowego Jorku,
– rozwiązywać problemy w twórczy sposób,
– zaprezentować swoje stanowisko i bronić go.
– rozwiązywać problemy w twórczy sposób.
– ocenić możliwości rozwoju turystyki w swoim regionie,
– zrozumieć znaczenie turystyki dla rozwoju miasta,
– rozwiązywać problemy w twórczy sposób,
– zaprezentować swoje stanowisko i bronić go.
– wyjaśnić działanie systemu irygacyjnego.
– wskazać różnice między sytuacją niewolników i kolonów.
– opowiedzieć o sposobie zakładania wsi na prawie niemieckim.
– wskazać podobieństwa i różnice między latyfundium a folwarkiem,
– porównać położenie niewolnika i chłopa pańszczyźnianego.
– porównać życie chłopów pańszczyźnianych i uwłaszczonych.
– planować i organizować pracę w grupie.
– wymyślić własny sposób włączenia się do kampanii na rzecz ochrony środowiska,
– planować i organizować pracę w grupie,
– rozwiązywać problemy w twórczy sposób.
– wskazać związki między warunkami życia a pozycją społeczną ludzi,
– zaprezentować swoje stanowisko i bronić go.
– skutecznie wykonywać swoje zadania w grupie,
– przekazać w jasny sposób zdobytą wiedzę.
– omówić zmiany warunków życia, które dokonały się od starożytności do średniowiecza,
– porównać jadłospis duchowieństwa, rycerstwa, mieszczaństwa i chłopstwa,
– scharakteryzować zmiany warunków życia, które dokonały się od średniowiecza do XVI–
XVIII w.,
– porównać kuchnię polską w XVI–XVIII w. z dzisiejszą,
– dostrzegać zmiany warunków życia w różnych epokach historycznych.
– zaprezentować swoje stanowisko i bronić go,
– przygotować się do publicznego wystąpienia na temat: Czy powinniśmy pomagać krajom, w
których panuje głód i bieda?.
– ocenić swój sposób odżywiania,
– zastosować zdobytą wiedzę w praktyce.
– opisać uzbrojenie hoplity,
6
– porównać uzbrojenie oraz taktykę armii rzymskiej i kartagińskiej,
– opisać oraz porównać uzbrojenie konnego woja, tarczownika i strzelca,
– rozpoznać średniowiecznego rycerza oraz nazwać elementy jego uzbrojenia,
– opowiedzieć o sposobach walki w pierwszej połowie XVII w. na przykładzie bitwy pod
Kircholmem.
– opisać sposób walki na przykładzie bitew pod Verdun i nad Sommą,
– dokonać oceny bitew pod Verdun i nad Sommą.
– podać przyczyny prowadzenia wojen,
– stawiać pytania i poszukiwać rozwiązań,
– rozróżniać trzy najczęściej występujące typy zachowania ludzi w sytuacjach konfliktowych,
– dostrzec we współczesnych igrzyskach olimpijskich nawiązanie do tradycji greckiej.
– porównać teatr starożytny ze współczesnym.
– zrozumieć związek między pozycją społeczną a sposobem spędzania wolnego czasu,
– porównać bal na dworze Ludwika XIV z dzisiejszymi zabawami.
– dostrzec wpływ osiągnięć technicznych na rozwój cywilizacji,
– analizować swoje sposoby spędzania wolnego czasu,
– porównać dzisiejsze sposoby spędzania czasu z dawnymi rozrywkami,
– zaprezentować swoje stanowisko i bronić go.