Mapa Kultury

Pobrano z portalu Mapa Kultury
11.10.2011
Zafascynowana swoją ”małą ojczyzną”. Bożena Ciesielska
____________________________
autor: Oliwia Sobocińska, klasa VI c, Szkoła Podstawowa w Skępem
O Skępem, o historii lokalnej, o śladach pisarzy i o fascynacji ziemią dobrzyńską. Rozmowa z Bożeną
Ciesielską, nauczycielką języka polskiego w Szkole Podstawowej w Skępem. Wywiad przeprowadzono
12 stycznia 2010.
Co to za portal www.regiopedia.pl?
Regiopedia jest portalem społecznościowym, tworzonym głównie przez jego użytkowników. Jest stroną
stworzoną dla regionalistów, czyli ludzi pasjonujących się swoją „małą ojczyzną”. Hasła opracowują
internauci. Można także zamieszczać (edytować) – oprócz artykułów – zdjęcia oraz filmy. Wysyłane
hasła muszą mieć formę notatki encyklopedycznej, czyli podlegać sprawdzeniu. Województwo
kujawsko-pomorskie ma opracowanych ponad 4000 haseł [przypis B. C.]. Za każde hasło, zdjęcie lub
film otrzymuje się punkty. Przyznaje je administrator strony. Nie otrzymuje się z tego tytułu żadnego
wynagrodzenia, czyli jest to praca dla hobbystów, społeczników i „szperaczy”, którzy lubią fotografować
i pisać. Można uczestniczyć w dyskusjach, komentować, oceniać. Opracowałam na podstawie
dostępnych źródeł szereg haseł dotyczących Skępego i gminy Skępe oraz ziemi dobrzyńskiej.
Fotografowałam ciekawe miejsca w Skępem i gminie Skępe oraz niektóre wydarzenia kulturalne.
Fotografowanie nie jest jeszcze moją mocną stroną... Niestety, wiele zdjęć mam słabych. Dopiero się
uczę... Nie mam „wyczucia kadru”...
Skąd wziął się pomysł na publikację Stulecie straży w Skępem?
Ochotnicza Straż Pożarna w Skępem powstała 29 czerwca 1908 roku. Strażacy przygotowywali się do
obchodów stulecia już od 2007 roku. Prezes skępskiej OSP poprosił mnie o zebranie materiałów
dotyczących jednostki w naszym mieście. Przyznam, że była to praca żmudna, ale interesująca. Taka
robota dla szperaczy... W mojej rodzinie nie było strażackich tradycji. Po wydaniu książki pytano mnie o
stronę finansową tego przedsięwzięcia (czyli ile zarobiłam). Nie udzieliłam konkretnej odpowiedzi, gdyż
była to praca najzupełniej społeczna.
Co Pani zamieszcza na stronie internetowej www.skepe.pl ?
Strona internetowa Skępego powstała kilka lat temu (została potem przebudowana), w 2003 roku.
Zamieściłam na niej i nadal zamieszczam teksty związane ze Skępem i gminą Skępe. Są tam między
innymi biografie ludzi związanych ze Skępem lub urodzonych w Skępem, dużo miejsca poświęciłam
postaci Gustawa Zielińskiego, zabytkom lub obiektom, cmentarzom różnych wyznań.
Kto pracuje w redakcji gazety „Nasze Skępe”?
Oprócz pracy zawodowej – jestem nauczycielem języka polskiego – podejmuję różnorodne działania w
środowisku lokalnym. Od kwietnia 2003 roku współpracuję z gazetą „Nasze Skępe”. Piszę do gazety
artykuły na różne tematy („Drewniana architektura sakralna”, „Hala widowiskowo-sportowa w Skępem”,
„Warto nas odwiedzić”, „Szkoła Podstawowa w Skępem”, „Tradycja pielgrzymowania do Skępego”, „Z
dziejów Skępego”, „Był sobie dom...”, „Partyzantka po powstaniu listopadowym”), przybliżam sylwetki
postaci związanych ze Skępem (Henryk Czarnecki, brat Dydak, Stanisław Tężycki, Czesław Luliński,
rodzina Miłkowskich i Szeflerów, Jan Twardowski, Jerzy Pietrkiewicz) oraz przeprowadzam rozmowy z
różnymi ludźmi (Zytą Wegner – regionalistką, z Wiesławem Welencem – grającym w zespole
muzycznym Galaxis).
strona 1 / 3
Pobrano z portalu Mapa Kultury
W redakcji lokalnej gazety właściwie nikt nie pracuje na stałe... O bieżących wydarzeniach pisze Jerzy
Kowalski – dyrektor Miejsko-Gminnej Biblioteki w Skępem, wiele ciekawych artykułów napisał nieżyjący
już Stanisław Stolarczyk, pisze Zyta Wegner... Szkoda, że piszących ludzi jest tak mało. A jak jest z
czytaniem – nie tylko gazet – wiemy wszyscy... Czytamy bardzo mało.
Czy zdarzają się błędy w druku?
Zdarzają się i to bardzo często. Całą gazetę sprawdzam, czyli czytam od początku do końca bardzo
uważnie. Zaznaczam błędy, brak ogonków, brak kropek czy przecinków lub ich nadmiar... Jest to
czynność pracochłonna i czasochłonna, a najczęściej gazetę trzeba sprawdzić „na wczoraj”, czyli
bardzo szybko. Następnie redaktor naczelny dzwoni do drukarni i podaje telefonicznie, gdzie są błędy.
Niestety, w związku z tym w gazecie jest czasami dużo omyłek. Boleję nad tą sprawą, ale nie mam
wpływu na dalsze losy mojej korektorskiej pracy.
Pewnego razu – już po sprawdzeniu i odesłaniu gazety do drukarni – okazało się, że zamiast imienia
Maria pojawiło się imię Maryja (było to przed Bożym Narodzeniem) oraz zamiast Jerzy był Jrzy.
Zdarzyło się też, że zdjęcia nadesłane do gazety nie były opisane. Gdy dostaję wydrukowany numer,
cieszę się i myślę: „Zaraz usiądę i przeczytam...”. Zapominam, że treść już znam...
Od ilu lat istnieje program Literacki atlas Polski?
Szkoła Podstawowa imienia Gustawa Zielińskiego w Skępem bierze udział w projektach Centrum
Edukacji Obywatelskiej. Jednym z nich jest projekt Literacki atlas Polski. Projekt LAP rozpoczął się w
roku szkolnym 2005/2006. Do dziś trwają jego kolejne edycje pod nazwą Literacki atlas Polski.
Reportaże. „Literacki atlas Polski to program edukacyjno-wydawniczy skierowany do uczniów i
nauczycieli w całej Polsce, realizowany od 2005 roku. Zachęcamy młodych ludzi do poszukiwań
literackich tropów w swojej miejscowości, okolicy, regionie” – podają autorzy publikacji „Materiały
pomocnicze dla nauczycieli” wydanej w 2008 roku. Najważniejszym celem projektu LAP jest
poszukiwanie i badanie związków miejsc z literaturą, tworzenie trwałej więzi z miejscem zamieszkania,
budzenie zainteresowania własnym środowiskiem, pobudzanie aktywności uczniów, rozwijanie
zainteresowań i motywowanie do działania. Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej zachęciła szkoły
z całej Polski, by szukały śladów pisarzy w swoich miejscowościach. Chodziło o wykazanie związku
miejscowości z życiem pisarza czy poety, znalezienie miejsc opisanych w powieści czy wierszu oraz
upowszechnienie nieznanych informacji czy ciekawostek. W ramach projektu uczniowie pod opieką
nauczyciela zbierają materiały, robią zdjęcia, wywiady z osobami zajmującymi się pisaniem lub
lokalnymi twórcami, przeprowadzają rozmowy z animatorami kultury w regionie, odbywają wycieczki do
muzeów literackich, wytyczają literackie szlaki lub trasy zsyłki (na przykład Gustaw Zieliński po wyroku
skazującym na zesłanie na Syberię jechał z Warszawy przez Brześć, Mińsk, Smoleńsk, Moskwę,
Włodzimierz, Niżnowgrod, Kazań do Tobolska), szukają pamiątek po ludziach pióra (inskrypcji na
tablicach pamiątkowych, tekstów wierszy na tablicach między innymi na krużgankach klasztoru
Bernardynów w Skępem znajduje się marmurowa tablica z wierszem Modlitwa do Matki Boskiej
Skępskiej na dzień 8 września Jerzego Pietrkiewicza), informacji o wizytach poetów lub pisarzy oraz
tekstów, które powstały w związku z ich wizytą (Jan Twardowski autor wierszy Królewno i Skępe),
zbierają anegdoty, pamiątkowe wpisy do kronik, zaznaczają fragmenty powieści, w których opisano
miejscowość (Henryk Czarnecki w powieści Powroty opisał Skępe), dokumentują życie literackie w
regionie oraz docierają do historii mało znanych z życia pisarzy związanych z miejscowością.
Można także ułożyć dla uczniów zagadki literackie na przykład we Włocławku urodził się w 1920 roku
bardzo znany krytyk literacki, mieszkający w Niemczech, autor programu telewizyjnego „Kwartet
Literacki”. Podaj jego imię i nazwisko. Odpowiedź: Marcel Reich-Ranicki.
Józef Feliks Zieliński, herbu Świnka, urodzony w Luberadzu na Mazowszu, a zmarły w Skępem był
strona 2 / 3
Pobrano z portalu Mapa Kultury
autorem pewnego podręcznika. Podaj jego tytuł. Odpowiedź: O dagerotypie
Pewien bardzo dobrze znany pisarz, przyszły noblista, w 1904 roku przyjechał do Włocławka z
odczytem. Kto to był? Odpowiedź: Henryk Sienkiewicz
Co Pani fotografuje?
Fotografuję ciekawe miejsca w Skępem. Zresztą mało kto zna niewielkie prowincjonalne miasteczko
Skępe położone przy trasie numer 10 między Toruniem a Sierpcem. Kto będzie podążał z Torunia w
kierunku Warszawy, wybierze obwodnicę, przy której znajdzie stacje benzynowe, restauracje, motele i
smażalnie ryb. Kto skręci z autostrady i wjedzie do miasteczka, nie pożałuje – tak mogłyby brzmieć
początkowe słowa w przewodniku turystycznym. Fotografuję krzyże, kapliczki, figurki, bramy, furty,
wrota i wejścia, drewniane domy, dworki, obiekty gospodarcze, elementy architektoniczne, cmentarze,
kaplice... Śmieję się, że skoro nie mamy zabytków klasy zero, trzeba przynajmniej sfotografować i
opisać to, co mamy... W ostatnim czasie zainteresowałam się bramami. Wbrew pozorom są to ciekawe
obiekty.
Czyje rysunki znajdują się w albumie Skępe w rysunku pastelami?
W albumie są pastele (sfotografowane, gdyż są to prace dość duże) Stanisława Głowackiego z Lipna.
Są one opatrzone krótkimi opisami, których jestem autorką.
Co to za stowarzyszenie Lipnowska Grupa Literacka?
Lipnowska Grupa Literacka powstała 5 grudnia 1989 roku. Opiekę nad zespołem objęła Miejska
Biblioteka Publiczna w Lipnie. Inicjatorem powstania grupy był Tadeusz Chojnicki – ówczesny dyrektor
biblioteki. Spotkania członków odbywają się w pierwszy piątek miesiąca w budynku Miejskiego Centrum
Kulturalnego w Lipnie. Grupa wydała trzy almanachy poetyckie: Do skutku, Trzydzieści i trzy i Słowem
obecni. Na spotkaniach dyskutuje się o poezji i prozie, czyta własne utwory poetyckie, wymienia się
doświadczeniami, „podpowiada” młodym, początkującym twórcom, jak pisać... „Spowiedź poetycka”
odbywa się raz w miesiącu – jak określił to Dariusz Chrobak. Monika Kuczyńska napisała pracę
magisterską o Lipnowskiej Grupie Literackiej.
W grudniu 2009 roku Lipnowska Grupa Literacka obchodziła dwudziestolecie działalności. Na uwagę
zasługuje fakt, że nie jest to grupa sformalizowana, a ludzie spotykają się z powodu swoich
zainteresowań. Miałam przyjemność uczestniczyć w zebraniu, na które Dariusz Chrobak przywiózł
prosto z drukarni w Toruniu tomiki Słowem obecni. Z niecierpliwością rozpakowywaliśmy paczki...
Dlaczego interesuje się Pani ziemią dobrzyńską?
Zainteresowania regionem i postaciami tutaj mieszkającymi wzięły się stąd, że warto wiedzieć, skąd się
pochodzi. Urodziłam się w Skępem, potem moi rodzice mieszkali i pracowali na wsi. Gdy wybudowali
dom, przeprowadzili się znów do Skępego (oboje urodzili się w Skępem). Mój mąż stwierdził kiedyś, że
w Skępem nie rodzą się dzieci... – Jak to się nie rodzą? – zapytałam. – W Skępem już się nie rodzą –
odpowiedział. – Rodzą się w Lipnie lub gdzieś dalej... No tak!
Mamy w domu sporą bibliotekę. Oprócz książek gromadzę pozycje o tematyce regionalnej, foldery,
broszury, przewodniki, wycinki z gazet, różne materiały dotyczące Skępego i ziemi dobrzyńskiej.
Chciałabym przekazać swoją pasję uczniom, których uczę. Wiem, że Was denerwują moje pomysły,
gdy trzeba wypytać dziadków albo i pradziadków o dawne zabawy czy gry lub zawody i zajęcia
wykonywane w rodzinie albo spisać historię wartą przekazywania z pokolenia na pokolenie...
Dziękuję za rozmowę.
strona 3 / 3