Trening kondycyjny – zdolności motoryczne i ich kształtowanie
Transkrypt
Trening kondycyjny – zdolności motoryczne i ich kształtowanie
WYKŁAD V Trening kondycyjny – zdolności motoryczne i ich kształtowanie Do niedawna w języku teorii sportu funkcjonowało pojęcie „cechy motoryczne”. Wiemy jednak, Ŝe cecha jest parametrem, którego wartość jest niezmienna. Dlatego motoryczność człowieka opisywana jest współcześnie jak zbiór tzw. zdolności motorycznych. Opisana w tym rozdziale koncepcja podziału zdolności motorycznych Raczka i Mynarskiego wydaje się najbardziej konsekwentną propozycją. Jednoznaczne są kryteria podziału zdolności motorycznych na kondycyjne (zaleŜne od moŜliwości energetycznych sportowca) i koordynacyjne (związane ze zdolnościami do sterowania ruchami). Motoryczne zdolności wg Raczka i Mynarskiego Kondycyjne/Energetyczne – Wytrzymałościowe – Siłowe – Zwinnościowe – Szybkościowe Kompleksowe/ hybrydowe wtórne Koordynacyjne/Informacyjne – – – – – – – Łączenia RóŜnicowania Równowagi Orientacji Rytmizacji Szybkości reakcji Dostosowania Sprawność fizyczna wg Drabika Zdolności kondycyjne: Siła Wytrzymałość Szybkość Gibkość zdolność uczenia się motorycznego zdolność sterowania ruchem Zdolności koordynacyjne zdolność adaptacji ruchowej w nowych sytuacjach DEFINICJA Wytrzymałość--zdolność Wytrzymałość zdolnośćdo do wykonywania wysiłku bez spadku jego jakości (intensywności). Jednostką miary wytrzymałości jest czas [godz., min., s ]. WYTRZYMAŁOŚĆ Centralny system nerwowy Odporność układu ruchu na uszkodzenia mechaniczne Siła woli zawodnika Wydolność beztlenowa (moc i pojemność) Wydolność tlenowa (moc i pojemność) Glikolityczna Fosfagenowa WYTRZYMAŁOŚĆ OGÓLNA SPECJALNA DŁUGIEGO, ŚREDNIEGO, KRÓTKIEGO CZASU SIŁOWA SZYBKOŚCIOWA TLENOWA BEZTLENOWA GLIKOLITYCZNA BEZTLENOWA FOSFAGENOWA Przyczyny obniŜania się intensywności wysiłku fizycznego 1. Wyczerpanie substratów energetycznych zgromadzonych w mięśniach (ATP, fosfokreatyna, glikogen, itp.) 2. Nadmierne zakwaszenie komórek mięśniowych i krwi 3. Niewydolność układów poboru i transportu tlenu i substratów energetycznych do pracujących mięśni 4. Niewydolność centralnego systemu nerwowego 5. Przyczyny natury psychicznej, np. brak woli kontynuowania pracy o zadanej intensywności 6. Lokalne zmęczenie, lub mechaniczne uszkodzenie aparatu ruchu Notatki .......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... DEFINICJA Siła - zdolność do pokonywania oporów (sił) zewnętrznych lub do przeciwstawiania się im. Jednostką miary siły jest wielkość pokonanego oporu [kg]. Czynniki warunkujące siłę SIŁA REAKCJI NA BODZIEC NERWOWY KOORDYNACJA MIĘDZYMIĘŚNIOWA KOORDYNACJA ŚRÓDMIĘŚNIOWA SIŁA SIŁA ogólna SIŁA względna SIŁA specjalna SIŁA absolutna MOC SIŁA maksymalna Wytrzymałość siłowa Parametry obciąŜenia Kształtowana odmiana siły WYTRZYMAŁOŚĆ SIŁOWA SIŁA MAKSYMALNA MOC WIELKOŚĆ OPORU ●● LICZBA POWTÓRZEŃ ●●● LICZBA SERII ●● RYTM WYKONANIA ●●●●● PRZERWY WYP. (czas) ●●● Notatki .......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... DEFINICJA Szybkość - zdolność do wykonywania ruchu w jak najkrótszym czasie. Jednostką miary szybkości jest czas wykonania zadania [s]. Przejawy szybkości CZAS REAKCJI CZĘSTOTLI WOŚĆ CZAS POJEDYNCZEGO RUCHU Czynniki warunkujące szybkość Czynnik Czynnik dziedziczny dziedziczny (przewaga (przewaga włókien włókien mięśniowych mięśniowych szybkich) szybkich) Elastyczność Elastyczność mięśni mięśni Reaktywność Reaktywność Koncentracja Koncentracja ii siła siła woli woli Zdolność Zdolność pokonywania pokonywania oporu oporu zewnętrznego zewnętrznego Technika, Technika, koordynacja koordynacja Notatki .......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... Zdolności koordynacyjne moŜna sprowadzić do: • Zdolności sterowania ruchami zgodnie z zamierzeniem • Zdolności ich regulacji stosownie do zmieniających się warunków (przystosowanie ruchowe) • Zdolności do uczenia się nowych czynności ruchowych (pojętność ruchowa) (Meinel i Schnabel 1977) Predyspozycje koordynacji (wg Raczka i Mynarskiego 1992): • Rytmizacja - poczucie rytmu, zdolność odtwarzania rytmu, dobór właściwego tempa dla realizacji zadania sportowego. Rytmizacja, to koordynacja ruchów w czasie. • Orientacja przestrzenna – predyspozycja ujawniająca się w szybkiej lokalizacji własnego miejsca. • Zdolność róŜnicowania – zdolność do odpowiedniego do sytuacji napinania i rozluźniania mięśni. • Równowaga – predyspozycja do regulacji wychwiań środka cięŜkości ciała. • Szybkość reakcji - predyspozycja do błyskawicznej reakcji na bodziec. Celowość i szybkość reagowania jest jedna z podstawowych cech pozwalających zachować się poprawnie w wielu sytuacjach zadaniowych. Zdolności koordynacyjne zdolność szybkiej koordynacji zdolność dokładnej koordynacji siła wytrzymałość powtórzeniowa interwałowa szybkość zmienna metody nieprzerywane Notatki .......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................................................................................