Surowce mineralne w Polsce - węgiel kamienny

georaport
surowce mineralne w Polsce
węgiel kamienny
1
(raport nr 1, listopad 2013 r.)
występowanie
Złoża węgla kamiennego w Polsce występują w trzech zagłębiach - Górnośląskim Zagłębiu Węglowym (GZW), Lubelskim Zagłębiu Węglowym (LZW) oraz Dolnośląskim Zagłębiu Węglowym (DZW). Wydobycie węgla kamiennego prowadzone jest obecnie w GZW oraz w LZW.
W DZW eksploatację węgla kamiennego zakończono w 2000 r. Powierzchnia Górnośląskiego Zagłębia Węglowego w granicach Polski szacowana
jest na około 5 600 km2. Złoża eksploatowane zajmują aktualnie około 1 106 km2 (czyli około 20 % powierzchni), a około 23 % powierzchni
(1 291 km2) zajmują obszary perspektywiczne, gdzie oszacowano zasoby występujące w strefie głębokości do ok. 1 250-1 300 m.
W Lubelskim Zagłębiu Węglowym działa jedna kopalnia – Bogdanka. Przyjmuje się około 9 100 km2 jako obszar o zdefiniowanych perspektywach
złożowych. Złoża udokumentowane zajmują obszar ok. 1 000 km2. Rejony w LZW możliwe do zagospodarowania w przyszłości zajmują
powierzchnię 4 730 km2. Udokumentowane zasoby bilansowe w 146 złożach węgla kamiennego wg stanu na 31.12.2012 r. wynoszą 48 226 mln
ton a wydobycie osiągnęło wielkość 71,34 mln ton .
Potencjalna baza zasobowa węgla kamiennego w Polsce wg stanu na 31.12.2009 r. wynosi około 51 700 mln ton .
Lokalizacja zagłębi węgla kamiennego w Polsce
LZW
Lubelskie
Zagłębie Węglowe
DZW
Zasoby geologiczne
bilansowe (mln ton)
Zasoby przemysłowe
(mln ton)
Liczba udokumentowanych
złóż
Wydobycie
(mln ton)
GZW
38 606
3 897
128
64,681
LZW
9 259
313
11
6,658
DZW
360
-
7
-
GZW
Dolnośląskie
Górnośląskie
Zagłębie Węglowe
Zagłębie Węglowe
2
zasoby i wydobycie
Zasoby - stan na 31.12.2012 r.
Wzrost zasobów
Wydobycie
Liczba udokumentowanych złóż
48 226 4 211
mln ton
mln ton
14,8%
5,5%
146
zasoby geologiczne
bilansowe
zasoby
przemysłowe
o 14,8% wzrosła wielkość zasobów
geologicznych w latach 2006-2012
w 2012 roku wydobycie wzrosło
w stosunku do roku 2011 o 5,5%
i wyniosło
na koniec 2012 r. w Polsce udokumentowano
146 złóż węgla kamiennego, z czego 51 złóż
to złoża zagospodarowane
71, 34 mln ton
złóż
© Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa, 2013
Opracowano na podstawie:
J. Jureczka i inni, 2011 – „Węgiel kamienny” w „Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31 XII 2009 r.” pod red. S. Wołkowicza, T. Smakowskiego, S. Speczika. PIG-PIB Warszawa
A. Malon, M. Tymiński, 2013 – „Węgle kamienne” w „Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31 XII 2012 r.” pod red. M. Szuflickiego, A.Malon, M. Tymińskiego. PIG-PIB Warszawa
Mapy opracowano na podstawie informacji przestrzennej zawartej w Systemie Gospodarki i Ochrony Bogactwa Mineralnych MIDAS. PIG-PIB Warszawa
georaport
Zasoby geologiczne bilansowe i wydobycie węgla kamiennego
w Polsce w latach 1989-2012 (wg Bilansu zasobów złóż kopalin w Polsce)
miliardy ton / zasoby
180
60
160
50
140
40
120
30
100
20
80
10
60
0
40
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
miliony ton / wydobycie
zasoby
wydobycie
70
Zmniejszanie się zasobów bilansowych spowodowane było głównie
likwidacją kopalń (skreślanie zasobów z bilansu), eksploatacją oraz
zmianą kryteriów bilansowości. W najbliższej przyszłości nie należy
spodziewać się już tak znacznego spadku wielkości zasobów
bilansowych. W stosunku do roku 1989 wydobycie uległo znacznemu
zmniejszeniu, ale od kilku lat utrzymuje się na względnie stałym
poziomie. W kolejnych latach może nastąpić niewielki jego spadek.
2012
Wydobycie i zużycie węgla kamiennego w Polsce w latach 2003-2012
zużycie
(dane GUS)
100
95
90
85
miliony ton
80
75,7
mln ton w 2012 r.
75
70
65
2003
3
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
W 2012 r. zużycie węgla kamiennego w Polsce wyniosło
75,7 mln ton i podobnie jak w latach poprzednich poziom
zapotrzebowania przekraczał wielkość wydobycia surowca.
eksport / import
Eksport i import węgla kamiennego w Polsce w latach 2003-2012
(dane PIG-PIB za: Centrum Analitycznym Administracji Celnej)
import
Import
Eksport
eksport
7,07
25
20
mln ton
15
miliony ton
zużycie
wydobycie
(wg Bilansu
zasobów złóż
kopalin
w Polsce)
10
10,19
mln ton
W ostatnich 10 latach eksport węgla kamiennego zmniejszył
się o 13,06 mln ton czyli o 65% i wyniósł w 2012 r. 7,07 mln ton.
5
Import wzrósł o 7,63 mln ton, a więc prawie czterokrotnie
0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
– do wielkości 10,19 mln ton. W 2013 r., po raz pierwszy od kilku lat,
prognozowane jest zrównoważnie eksportu i imprtu węgla kamiennego.
© Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa, 2013
Opracowano na podstawie:
J. Jureczka i inni, 2011 – „Węgiel kamienny” w „Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31 XII 2009 r.” pod red. S. Wołkowicza, T. Smakowskiego, S. Speczika. PIG-PIB Warszawa
A. Malon, M. Tymiński, 2013 – „Węgle kamienne” w „Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31 XII 2012 r.” pod red. M. Szuflickiego, A.Malon, M. Tymińskiego. PIG-PIB Warszawa
Mapy opracowano na podstawie informacji przestrzennej zawartej w Systemie Gospodarki i Ochrony Bogactwa Mineralnych MIDAS. PIG-PIB Warszawa
georaport
4
Złoża węgla kamiennego w Polsce na tle Obszarów Natura 2000
(źródło danych granic złóż kopalin – System Gospodarki i Ochrony Bogactw Mineralnych MIDAS;
źródło danych granic sieci Natura 2000 – Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska)
Granice złóż eksploatowanych
Granice złóż nieeksploatowanych
Specjalne obszary ochrony siedlisk
Obszary specjalnej ochrony ptaków
5
wnioski
• Górnośląskie Zagłębie Węglowe z zasobami udokumentowanymi i potencjalnie możliwymi do wydobycia,
mimo kilkuset lat eksploatacji, jest i będzie nadal najważniejszym źródłem pozyskania węgla kamiennego
• Lubelskie Zagłębie Węglowe posiada duży potencjał zasobowy i w przyszłości można również w nim spodziewać
się intensyfikacji wydobycia węgla
• Zasoby przemysłowe złóż węgla kamiennego (dotyczące tylko czynnych kopalń), przy obecnym poziomie
wydobycia, zapewnią wystarczalność na okres 40 lat.
Przy wykorzystaniu zasobów ze złóż dotąd niezagospodarowanych wystarczalność wynieść może około 100 lat.
• Obszary Natura 2000 w przypadku węgla kamiennego nie będą stanowić realnej bariery w zagospodarowaniu
nowych obszarów złożowych
© Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa, 2013
Opracowano na podstawie:
J. Jureczka i inni, 2011 – „Węgiel kamienny” w „Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31 XII 2009 r.” pod red. S. Wołkowicza, T. Smakowskiego, S. Speczika. PIG-PIB Warszawa
A. Malon, M. Tymiński, 2013 – „Węgle kamienne” w „Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31 XII 2012 r.” pod red. M. Szuflickiego, A.Malon, M. Tymińskiego. PIG-PIB Warszawa
Mapy opracowano na podstawie informacji przestrzennej zawartej w Systemie Gospodarki i Ochrony Bogactwa Mineralnych MIDAS. PIG-PIB Warszawa