a11 pietrowski - Studia i Materiały "Miscellanea Oeconomicae"
Transkrypt
a11 pietrowski - Studia i Materiały "Miscellanea Oeconomicae"
Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae Rok 14, Nr specjalny/2010 Wydział Zarządzania i Administracji Uniwersytetu Humanistyczno – Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach Rozwój regionów Wojciech Pietrowski1 EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY JAKO INSTRUMENT FINANSOWY POLITYKI REGIONALNEJ WSPIERAJĄCY PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ Wstęp Równomierny rozwój gospodarczy kraju warunkuje wiele czynników, dlatego teŜ aby działania mające na celu wyrównywanie dysproporcji między regionami odniosły poŜądany skutek powinny one obejmować ogół zjawiska. Zatem działania polityki regionalnej dotyczyć powinny równieŜ wspierania rozwoju przedsiębiorczości. Artykuł ma na celu odpowiedzieć na pytanie czy instrument finansowy, jakim jest Europejski Fundusz Społeczny daje moŜliwość rozwoju przedsiębiorczości. Przedstawione zostało pojęcie polityki regionalnej, charakterystyka Europejskiego Funduszu Społecznego oraz działania dotyczące przedsiębiorczości realizowane w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na terenie Polski. Istota polityki regionalnej Pojęcie polityki regionalnej jest rozumiane jako całokształt czynności państwa w zakresie świadomego oddziaływania na rozwój społeczno-ekonomiczny regionów kraju. Nadaje ona terytorialne wymiary ogólnej polityce rozwoju gospodarczego2. Polityka regionalna stanowi najprostszy przejaw interwencjonizmu 1 2 Mgr Wojciech Pietrowski, doktorant, Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicach – Studium Doktoranckie. B. Winiarski, F. Winiarska, Polityka regionalna [w:] B. Winiarski (red.), Polityka gospodarcza, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2006, s. 278. 117 państwa na przebieg procesów społeczno-gospodarczych w regionach, mającego na celu wzmocnienie rozwoju gospodarczego oraz podniesienie poziomu Ŝycia społecznego3. Początek zorganizowanej polityki regionalnej i planowania przestrzennego jako narzędzia tej dziedziny związany jest z następstwami światowego kryzysu ekonomicznego w latach 1929-1933 oraz pojawieniem się róŜnych form interwencjonizmu gospodarczego ówczesnych rządów czołowych państw Europy i Ameryki. Podczas kryzysu ujawniła się nieskuteczność dominujących dotąd liberalnych doktryn ekonomicznych obejmująca rozwiązywanie nowych, trudnych problemów gospodarczych oraz społecznych. ZróŜnicowanie terytorialne skutków kryzysu wymusiło regionalne skonkretyzowanie działań interwencyjnych państw. Objęły one identyfikację obszarów wymagających pomocy poprzez wskazanie skutecznych środków i metod jej udzielania. Działania te dały początek współczesnej polityce regionalnej4. Obecnie polityka regionalna zajmuje istotne miejsce w ogólnej polityce ekonomicznej. Jest to wynikiem5: − przyspieszonego, w odniesieniu do drugiej rewolucji naukowo-technicznej, rozwoju gospodarczego wielu krajów pociągającego za sobą określone zmiany w terytorialnym podziale pracy, rozmieszczeniu ludności, systemach osadniczych, rozmieszczeniu infrastruktury, itp., − rozwoju masowej komunikacji i powiększającej się ruchliwości ludności powodującej upowszechnianie się wiedzy o róŜnicach w poziomie zagospodarowania oraz zamoŜności krajów i regionów, a wyniku czego narastanie dąŜeń do zmniejszania występujących nierówności, − zwiększania się zagroŜenia środowiska naturalnego, szczególnie na obszarach skoncentrowania działalności gospodarczej, co wymaga wprowadzenia wobec niej określonych ograniczeń, − tendencji integracyjnych w świecie stwarzających potrzebę rozwiązywania róŜnych problemów społeczno-gospodarczych przez współdziałanie wielu krajów. W ogólnym ujęciu polityka regionalna zmierza do racjonalnego kształtowania procesu przemian struktury przestrzennego rozmieszczenia gospodarki oraz ludności. Kształt polityki regionalnej w Unii Europejskiej silnie związany jest z integracją europejską. Procesy integracyjne, a szczególnie kolejne rozszerzenia wpływają na zmiany sytuacji polityczno-gospodarczej UE, powodują powstawanie nowych potrzeb, problemów i zjawisk wymagających reakcji na poziomie wspólnotowym6. 3 4 5 6 S. Pastuszka, Europejska polityka regionalna w województwie świętokrzyskim, WyŜsza Szkoła Ekonomii i Prawa im prof. E. Lipińskiego, Kielce 2008, s. 16. Z. Mikołajewicz, Geneza i rozwój planowania przestrzennego oraz polityki regionalnej w Polsce [w:] S. Kauf (red.), Polityka regionalna w okresie transformacji - cele, doświadczenia, perspektywy, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2007, s. 55. B. Winiarski, F. Winiarska, Polityka…, op.cit., s. 279. K.A. Delis-Szeląg, Polityka regionalna UE i perspektywy jej realizacji w Polsce [w:] A. Adamczyk (red.), Regionalizm, polityka regionalna i Fundusze Strukturalne w Unii Europejskiej, CEUW, Warszawa 2005, s. 79. 118 Przełomowym momentem dla polityki regionalnej UE było posiedzenie Rady Europejskiej w Brukseli w 1988 roku. W wyniku podjętych wówczas decyzji odstąpiono od finansowania pojedynczych projektów na rzecz programów krajowych, które mają większy wpływ na funkcjonowanie Wspólnoty jako całości. Komisja Europejska uzyskała prawo występowania z Inicjatywami Wspólnotowymi oraz wyznaczono zasady polityki regionalnej. Znaczenie polityki regionalnej wyraźnie wzrosło po wejściu w Ŝycie Traktatu z Maastricht w 1993 roku, który zawierał działania mające na celu doprowadzenie do powstania Unii Gospodarczej i Walutowej oraz wprowadzenie na obszarze Wspólnoty jednolitej waluty7. We wcześniejszym okresie jeden z podstawowych celów polityki regionalnej stanowiło zmniejszanie dysproporcji w poziomie rozwoju poszczególnych słabych regionów, jednak od połowy lat 90., UE kładzie nacisk na podniesienie konkurencyjności oraz na spadek bezrobocia w najsłabszych gospodarczo regionach8. Pomoc regionalna UE przyznawana jest za pomocą wyznacznika jakim są cele polityki regionalnej, do których kwalifikuje się regiony Wspólnoty o najtrudniejszej sytuacji gospodarczej. Cele te dzielą się na regionalne, gdzie pomoc udzielana jest wybranym regionom, które spełniają kryteria zakwalifikowania oraz na horyzontalne, w ramach których moŜna ubiegać się o pomoc na terytorium całej Wspólnoty. Zasady polityki regionalnej stanowią podstawę merytorycznego zarządzania pomocą regionalną, a ich przestrzeganie ma decydujący wpływ na efektywność realizowanych programów. Są to zasady9: koncentracji, dodatkowości, programowania, partnerstwa, zgodności, subsydiarności. Instrumenty polityki regionalnej zapewniające środki finansowe na realizację programów rozwojowych stanowią Fundusze Strukturalne oraz Fundusz Spójności. Mają one za zadanie osiąganie celów polityki regionalnej na obszarach im przyporządkowanych10. Fundusze kieruje się do sektorów gospodarki i regionów, które bez pomocy finansowej nie są w stanie dorównać do średniego poziomu ekonomicznego w UE. W latach 2007-2013, w wyniku reformy polityki spójności, liczba Funduszy Strukturalnych została ograniczona do dwóch: Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Do głównego nurtu programowania został włączony równieŜ Fundusz Spójności, który w latach 2007-2013 podlega podobnym zasadom, jak Fundusze Strukturalne11. Charakterystyka Europejskiego Funduszu Społecznego Europejski Fundusz Społeczny (European Social Fund – ESF) jest najstarszym funduszem strukturalnym. Został utworzony w 1960 r. na mocy traktatu powołującego Europejską Wspólnotę Gospodarczą z 1957 roku. Zmiany, które zachodziły w polityce zatrudnienia wpłynęły na ewolucję tego funduszu wraz ze zmianami 7 Ibidem, s. 81-82. S. Pastuszka, Europejska…, op.cit., s. 47. 9 K. A. Delis-Szeląg, Polityka..., op.cit.,, s. 84. 10 Ibidem, s. 85. 11 http://www.funduszestrukturalne.gov.pl/Podstawowe+informacje/ (26.04.2010). 8 119 sytuacji polityczno-gospodarczej w Europie12. Reformy Funduszu wprowadzały z róŜnym natęŜeniem modyfikacje i zmiany, do najistotniejszych naleŜy zaliczyć reformę z 1971 roku, gdzie sformułowano dokładne priorytety dla działań EFS, jak i zerwano definitywnie z traktowaniem funduszu jako Kasy Wyrównawczej oraz reformę z roku 1988, która włączała EFS w całościową koncepcję polityki strukturalnej13. Fundusz ten nie posiada osobowości prawnej, administruje nim Dyrekcja Generalna ds. Zatrudnienia i Spraw Społecznych. Posiada on komitet doradczy, który składa się z przedstawicieli rządów oraz związków pracodawców i pracowników. EFS przyczynia się do realizacji priorytetów Wspólnoty obejmujących swym zakresem wzmacnianie spójności gospodarczej i społecznej poprzez poprawę moŜliwości zatrudnienia i pracy, stymulowanie wysokiego poziomu zatrudnienia oraz tworzenia liczniejszych, lepszych miejsc pracy. Realizacja tych załoŜeń odbywa się przez wspieranie polityki państw członkowskich zmierzającej do osiągnięcia pełnego zatrudnienia oraz jakości i wydajności pracy, wspierania integracji społecznej obejmującej poprawę dostępu do zatrudnienia osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji oraz zmniejszenia dysproporcji w zatrudnieniu na poziomie krajowym jak i regionalnym oraz lokalnym14. Działania podejmowane przez Państwa Członkowskie w zakresie rozwoju rynku pracy i zasobów ludzkich są równieŜ wspierane i uzupełniane przez EFS. Obecnie Europejski Fundusz Społeczny, jest głównym instrumentem wspierającym działania podejmowane w ramach Europejskiej Strategii Zatrudnienia, który ma na celu finansowanie działań państw członkowskich, skierowanych na przeciwdziałanie bezrobociu i rozwój zasobów ludzkich15. Fundusz powstał w celu redukcji róŜnic w zamoŜności i jakości Ŝycia we wszystkich państwach członkowskich oraz regionach UE. EFS promuje spójność gospodarczą i społeczną. Środki finansowe dzielone są między państwa członkowskie i regiony, głównie te, gdzie rozwój gospodarczy jest mniej zaawansowany. Fundusz stanowi kluczowy element strategii UE na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Strategia ta ma na celu poprawę jakości Ŝycia obywateli UE, zapewniając im lepsze kwalifikacje, jak i większe szanse na rynku pracy. W latach 2007-2013 około 75 miliardów euro trafi do państw członkowskich oraz regionów w ramach realizacji ustalonych zamierzeń16. Przez EFS wspierane są równieŜ działania transnarodowe i międzyregionalne w szczególności przez wymianę informacji, doświadczeń, wyników oraz dobrych 12 K. Gąsiorowski, Europejski Fundusz Społeczny [w:] Fundusze Unii Europejskiej – doświadczenia i perspektywy, J. Babiak (red.), Studio EMKA, Warszawa 2006, s. 121. 13 M. Grewiński, Europejski Fundusz Społeczny jako instrument integracji socjalnej Unii Europejskiej, Wyd. WSP TWP, Warszawa 2001, s. 61. 14 Rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1784/1999, Art. 2 – „Zadania”, L.210/13. 15 http://www.roefs.pl/Page/exeSingle/?id=103 (25.02.2010). 16 http://ec.europa.eu/employment_social/esf/discover/esf_pl.htm (25.02.2010). 120 praktyk, a takŜe przez opracowywanie komplementarnych podejść i skoordynowanych lub wspólnych działań17. Strategia i budŜet EFS podlegają negocjacjom i ustaleniom państw członkowskich UE, Parlamentu Europejskiego i Komisji. Na tej podstawie opracowywane są przez państwa członkowskie przy współpracy z Komisją Europejską siedmioletnie Programy Operacyjne. Programy te realizowane są przez liczne organizacje z sektora publicznego jak i prywatnego. NaleŜą do nich władze krajowe, samorządy regionalne i lokalne, instytucje edukacyjne i szkoleniowe, organizacje pozarządowe oraz sektor wolontariatu, jak i partnerzy społeczni, na przykład związki zawodowe i rady zakładowe, przedstawiciele przemysłu i stowarzyszeń zawodowych oraz indywidualne firmy18. Od 1983 roku nastąpiła zmiana w koncepcji stosowania funduszu w wyniku czego zamiast wspierać sektory i gałęzie EFS zaczął wspierać po raz pierwszy małe i średnie przedsiębiorstwa oraz pracowników tych zakładów19. Działania wspierające przedsiębiorczość Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) jest programem finansowanym z Europejskiego Funduszu Społecznego i stanowi on jeden z elementów systemu realizacyjnego NSRO 2007–2013. PO KL wpisuje się w cel główny NSRO 2007-2013, realizując przede wszystkim drugi cel horyzontalny, tj. poprawę jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej. PO KL realizuje ten cel za pośrednictwem celu głównego programu, który został sformułowany jako: „Wzrost poziomu zatrudnienia i spójności społecznej”. Celem Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki jest umoŜliwienie pełnego wykorzystania potencjału zasobów ludzkich poprzez: wzrost zatrudnienia i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw i ich pracowników, podniesienie poziomu wykształcenia społeczeństwa, zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego oraz wsparcie dla budowy partnerskiego państwa i przyjaznej administracji20. PO KL ma słuŜyć przyspieszeniu rozwoju społeczno gospodarczego Polski, wzrostowi zatrudnienia oraz zwiększeniu spójności społecznej, gospodarczej i terytorialnej z krajami Unii Europejskiej21. W skład PO KL wchodzi 10 Priorytetów, które realizowane są równolegle na poziomie centralnym i regionalnym. W ramach Priorytetu VI Wsparcie dla osób bezrobotnych i biernych zawodowo realizowane są działania słuŜące aktywizacji osób pozostających bez pracy. Obejmują one podnoszenie potencjału zawodowego, rozwój oraz zdobywanie nowych kwalifikacji i doświadczeń zawodowych m.in. w drodze szkoleń, praktyk, staŜy 17 Rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1784/1999, Art. 3 – Zakres pomocy, L.210/15. 18 http://ec.europa.eu/employment_social/esf/discover/esf_pl.htm (25.02.2010). 19 K. Gąsiorowski, Europejski…, op.cit., s. 81. 20 Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym, Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2007, s. 1. 21 http://www.kapitalludzki.gov.pl/o-programie/ (25.02.2010). 121 i doradztwa zawodowego, a takŜe wspieranie i promocję przedsiębiorczości i samozatrudnienia22. Poddziałanie 6.1.3 Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych – projekty systemowe. W ramach projektów systemowych finansowane będą instrumenty i usługi wymienione w Ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.) związane z realizacją następujących form wsparcia23: − szkoleń prowadzących do podniesienia, uzupełnienia bądź zmiany kwalifikacji zawodowych, − staŜy/przygotowania zawodowego w miejscu pracy; prac interwencyjnych, − przyznania jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej, w tym pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związanego z podjęciem działalności gospodarczej oraz doposaŜenia lub wyposaŜenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego w ramach prac interwencyjnych. Dla wspierania przedsiębiorczości istotne znaczenie ma tu działanie 6.2. Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia. Jego celem jest promocja oraz wspieranie inicjatyw i rozwiązań zmierzających do tworzenia nowych miejsc pracy, jak i budowy postaw kreatywnych, mających na celu rozwój przedsiębiorczości i samozatrudnienia. Przedsiębiorczość i samozatrudnienie to jedna z form skutecznego przeciwdziałania bezrobociu, podnoszenia poziomu aktywności zawodowej społeczeństwa, jak i stymulowania rozwoju ekonomicznego i społecznego regionów. Wsparcie jest skierowane do osób fizycznych mających zamiar rozpocząć własną działalność gospodarczą i obejmuje pomoc finansową, wsparcie merytoryczno-doradcze w momencie zakładania firmy oraz początkowym okresie jej funkcjonowania. Oferowana pomoc jest bezzwrotna, procent dofinansowania z EFS wynosi 85%, pozostała część stanowią publiczne środki krajowe24. Według sprawozdania okresowego za II półrocze 2009 roku z realizacji PO KL najbardziej zaawansowane, podobnie jak przed rokiem, było wdraŜanie projektów w obszarze zatrudnienia, w szczególności w ramach Priorytetu VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich. NajwyŜszy wzrost odnotowano w przypadku liczby osób, które otrzymały środki na podjęcie działalności gospodarczej, która na koniec 2009 r. wyniosła ponad 54,8 tys., co stanowi blisko 55% załoŜonej do osiągnięcia wartości. Postęp rzeczowy w ramach Priorytetu VI wyróŜnia się na tle pozostałych Priorytetów PO KL. Większość wskaźników osiągnięta jest na bardzo wysokim poziomie25. 22 http://www.efs.gov.pl/WstepDoFunduszyEuropejskich/Strony/Stanwdrazania.aspx (25.02.2010). http://www.wup.kielce.pl/pokl/index.php?option=com_content&task=view&id=87&Itemid=75 (22.03.2010). 24 Szczegółowy Opis Priorytetów Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2009, s. 185. 25 Sprawozdanie okresowe z realizacji programu operacyjnego, Nr II/2009/POKL, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2010, s. 20. 23 122 Wykres 1. Nowo zarejestrowane działalności gospodarcze prowadzone przez osoby fizyczne oraz ilość udzielonego wsparcia na rozpoczęcie działalności w ramach PO KL w gospodarce narodowej Polski w latach 2007-2009. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych: Sprawozdanie okresowe z realizacji programu operacyjnego, Nr II/2009/POKL, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2010, Tabela: Postęp rzeczowy w ramach Priorytetu VI, s. 23, Zmiany Strukturalne Grup Podmiotów Gospodarki Narodowej w 2009 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2010, Wykres 5. Podmioty gospodarki narodowej nowo zarejestrowane i wykreślone z rejestru REGON w latach 1999-2009, s. 26. Wykres 1 przedstawia nowo zarejestrowane działalności gospodarcze prowadzone przez osoby fizyczne. MoŜna zauwaŜyć, Ŝe w latach tych nastąpił stopniowy wzrost liczby nowo otwartych firm. Wzrost ten występuje w podobnej wielkości, jak wzrost liczby przyznanych dofinansowań na otwarcie działalności w ramach PO KL. Wykres 2 przedstawia wzrost liczby nowo otwartych działalności gospodarczych przez osoby fizyczne w stosunku do ich liczby z roku 2007 oraz liczbę przyznanych dofinansowań na otwarcie działalności gospodarczej w ramach PO KL w latach 2007-2009. W roku 2008 wzrost liczby nowo otwartych działalności do roku poprzedniego wynosi prawie tyle samo, co przyznane dofinansowania z PO KL. W roku 2009 firmy, którym zostało przyznane dofinansowanie stanowią ponad połowę wzrostu liczby nowo otwartych działalności w stosunku do roku 2007. 123 Wykres 2. Wzrost liczby nowo zarejestrowanych działalności gospodarczych osób fizycznych w stosunku do wzrostu w roku 2007 oraz liczba udzielonych dofinansowań w ramach PO KL (lata 2008-2009) w Polsce. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych: Sprawozdanie okresowe z realizacji programu operacyjnego, Nr II/2009/POKL, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2010, Tabela: Postęp rzeczowy w ramach Priorytetu VI, s. 23, Zmiany Strukturalne Grup Podmiotów Gospodarki Narodowej w 2009 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2010, Wykres 5. Podmioty gospodarki narodowej nowo zarejestrowane i wykreślone z rejestru REGON w latach 1999-2009, s. 26. Tabela 1. Alokacja środków EFS w ramach PO KL - Działania 6.1 i 6.2 na lata 2007-2013 (w euro). Lata Działanie 6.1 6.2 Razem 2007 217 593 705 47 764 472 265 358 177 2008 222 689 075 48 882 968 271 572 043 2009 227 750 893 49 994 099 277 744 992 2010 224 779 818 49 341 911 274 121 729 2011 220 582 483 48 420 545 269 003 028 2012 216 519 024 47 528 566 264 047 590 2013 222 254 655 48 787 607 271 042 262 1 552 169 653 340 720 168 1 892 889 821 Razem Źródło: Szczegółowy Opis Priorytetów Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-213, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2009, Załącznik II - Indykatywna Tabela finansowa zobowiązań dla PO w podziale na priorytety i działania. 124 PowyŜsza tabela przedstawia środki EFS przeznaczone na realizację działań 6.1. oraz 6.2. Łączna kwota to prawie 1,9 mld euro. Środki te mają na celu wspieranie aktywizacji osób pozostających bez pracy, a ich znaczna część przeznaczona zastanie na dofinansowanie rozpoczęcia działalności gospodarczej przez osoby fizyczne. Podsumowanie Biorąc pod uwagę przedstawione dane moŜna stwierdzić, Ŝe instrument, jakim jest Europejski Fundusz Społeczny wspiera przedsiębiorczość, a dowodem na to jest liczba nowo otwartych działalności gospodarczych dofinansowanych z EFS oraz kwota środków, jaką Fundusz przeznacza na ten cel. Patrząc na liczbę takich firm, nasuwa się jednak pytanie o rodzaj działalności tych firm i ich wpływ na równomierny rozwój gospodarczy, a w wyniku czego zasadność przeznaczania środków na ten cel. Bibliografia: 1. Fundusze Unii Europejskiej – doświadczenia i perspektywy, J. Babiak (red.) Studio EMKA, Warszawa 2006. 2. Grewiński M., Europejski Fundusz Społeczny jako instrument integracji socjalnej Unii Europejskiej, Wyd. WSP TWP, Warszawa 2001. 3. Pastuszka S., Europejska polityka regionalna w województwie świętokrzyskim, WyŜsza Szkoła Ekonomii i Prawa im prof. E. Lipińskiego, Kielce 2008. 4. Polityka gospodarcza, Winiarski B. (red.), Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2006. 5. Polityka regionalna w okresie transformacji - cele, doświadczenia, perspektywy, Kauf S. (red.), Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2007. 6. Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2007. 7. Regionalizm, polityka regionalna i Fundusze Strukturalne w Unii Europejskiej, Adamczyk A. (red.), CEUW, Warszawa 2005. 8. Rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1784/1999. 9. Sprawozdanie okresowe z realizacji programu operacyjnego, Nr II/2009/POKL, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2010. 10. Szczegółowy Opis Priorytetów Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2009. 11. Zmiany Strukturalne Grup Podmiotów Gospodarki Narodowej w 2009 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2010. Strony internetowe: http://ec.europa.eu http://www.funduszestrukturalne.gov.pl http://www.kapitalludzki.gov.pl http://www.roefs.pl http://www.wup.kielce.pl 125 Abstrakt Równomierny rozwój gospodarczy kraju warunkuje wiele czynników. Polityka regionalna stanowi przejaw interwencjonizmu państwa na przebieg procesów społeczno-gospodarczych w regionach. Ma ona na celu wzmocnienie rozwoju gospodarczego oraz podniesienie poziomu Ŝycia społecznego. Europejski Fundusz Społeczny, jest głównym instrumentem wspierającym działania podejmowane w ramach Europejskiej Strategii Zatrudnienia. W ramach PO KL realizowane są działania słuŜące aktywizacji osób pozostających bez pracy. Europejski Fundusz Społeczny wspiera przedsiębiorczość. Wynikiem tego jest liczba nowo otwartych działalności gospodarczych dofinansowanych z EFS. European Social Fund as a financial instrument in regional policy supporting enterprise Steady economic development of a country is determined by numerous factors. Regional policy reveals state intervention in social-economic processes taking place in regions. The main objective of this policy is to strengthen economic development and raise living standards. European Social Fund is a chief instrument supporting European Employment Strategy. Professional activation of the unemployed is realized within the framework of the Human Capital Operational Programme. European Social Fund supports enterprise, which results in the number of new business subsidized by ESF. MBA Wojciech Pietrowski, doctoral student, Karol Adamiecki University of Economics in Katowice, Doctoral Studies. 126