Efektywność energetyczna
Transkrypt
Efektywność energetyczna
Mikroklimat wnętrz, oświetlenie Efektywność energetyczna i zdrowe środowisko wewnętrzne Olli SEPPÄNEN*) J akość powietrza w pomieszczeniach (IAQ) bezpośrednio wpływa na zdrowie użytkowników, komfortowe samopoczucie i wydajność pracy. Ugruntowane, poważne problemy zdrowotne wynikające z niewystarczającej jakości powietrza w pomieszczeniach to między innymi choroba legionistów, rak płuc od ekspozycji na radon, zakażenia przez powietrze takie jak gruźlica płuc (TB) i ciężki ostry zespół oddechowy (SARS), oraz zatrucia tlenkiem węgla (CO). Użytkownicy budynków często zgłaszają dyskomfort i objawy mające wpływ na zdrowie wynikające z przebywania w danym obiekcie, a czasami dochodzi do rozwoju choroby z tym związanej. Nadmierna wilgoć lub wilgotność w budynkach jest przyczyną szeregu problemów, w tym powstawania i rozwoju grzybów pleśniowych, roztoczy i bakterii, a ekspozycja na wilgotne środowisko wiąże się z problemami układu oddechowego, w tym także ataków astmy. W swoim najnowszym raporcie Europejska Federacja chorych na Astmę, Alergię i choroby dróg oddechowych (The European Federation of Allergy and Airways Diseases Patients' Associations – EFA) potwierdziła niepokojące szacunki, że 1 na 2. Europejczyków może cierpieć na alergię do 2015 roku, wiele z ich odmian związanych jest z jakością powietrza. W niedawnym projekcie badawczym En VIE wspieranym przez EU DG Reseach oceniono, że kraje Unii Europejskiej tracą około 2. milionów lat życia rocznie z powodu narażenia na działanie różnych zanieczyszczeń w powietrzu wewnętrznym. Wielu negatywnych skutków zdrowotnych można uniknąć zwracając należytą uwagę na technologie sprzyjające dobremu środowisku wewnętrznemu i efektywności energetycznej. Niezwykle ważne jest dążenie do poprawy efektywności energetycznej budynków przy niepogorszaniu jakości powietrza w pomieszczeniach, ale odwrotnie, przy jego jednoczesnej poprawie. Jeśli przepisy Unii Europejskiej skoncentrowane są tylko wokół efektywności energetycznej państwa członkowskie i ich obywatele mogą ignorować jakość powietrza wewnątrz pomieszczeń i płacić później za błędy w postaci różnych problemów zdrowotnych i związanych z nimi kosztów tak leczenia jak również absencji w miejscu pracy. Europa powinna wyciągnąć wnioski z lekcji pierwszego kryzysu energetycznego w 1970 roku, kiedy z powodu niewłaściwych środków służących oszczędności energii, budynki wykonywano z pominięciem zagadnień związanych z prawidłową wentylacją czego negatywnym skutkiem były poważne problemy w zakresie jakości powietrza wewnętrznego. Wilgoć i występowanie grzybów pleśniowych powoduje wzrost częstotliwości i intensywności występowania chorób układu oddecho*) Olli SEPPÄNEN – redaktor naczelny REHVA JOURNAL 06 (61) 2012 wego. Syndrom chorego budynku powstał w wyniku nieprofesjonalnych technik służących, za wszelką cenę, oszczędzaniu energii. Ważnym jest, aby przy realizacji inwestycji poprawiającej efektywność energetyczną budynku, między innymi poprzez zwiększenie jego szczelności, należy także zadbać o odpowiednią jakość powietrza w pomieszczeniach. Faktycznie, bez jednoczesnego określenia jakości środowiska wewnętrznego, świadectwo energetyczne nie ma żadnego sensu. Przewrotnie można stwierdzić, iż najbardziej skutecznym sposobem na oszczędność energii w budynkach jest wyłączenie wszystkich systemów np. ogrzewania i oświetlenia, ale jaki jest pożytek z tego rodzaju budynku? Potrzebujemy efektywnych energetycznie budynków, które wspomagać będą zdrowie, zapewnią lepsze warunki pracy i tym samym jej wydajność. Efektywność energetyczna oznacza, że energia w budynku jest użytkowana efektywnie, przy jednoczesnym utrzymaniu a nawet maksymalnej poprawie dobrego, zdrowego środowiska wewnętrznego, w którym przebywa człowiek. Efektywność energetyczna i dobre, zdrowe środowisko wewnętrzne nie koniecznie są przeciwstawnymi celami. Kilka ogólnie dostępnych i sprawdzonych technologii umożliwia realizację obu z nich jednocześnie. Technologie te obejmują: odzysk ciepła z powietrza wentylacyjnego, sterowanie systemem wentylacji w zależności od zapotrzebowania (rzeczywistej jakości powietrza), filtrowanie i oczyszczanie powietrza, niskie wykorzystanie emisji, czyste materiały budowlane, konstrukcje odporne na wilgoć itp. Wiele z tych technologii opisanych jest w europejskich normach EN. Problemem jest fakt, że normy są dobrowolnymi dokumentami i nie są obowiązkowe w krajach członkowskich. Wyniki trwającego projektu HealthVent wspieranego przez DG SANCO wskazują, że regulacje w krajach Unii Europejskiej są bardzo zróżnicowane i żaden z krajów członkowskich nie ma wiążących kompleksowych przepisów dotyczących jakości powietrza w budynkach nieprzemysłowych. Ogólnym celem projektu HealthVent jest opracowanie wytycznych dla systemów wentylacji przyjaznych dla zdrowia ludzi, gwarantujących komfortowe parametry powietrza wewnętrznego w miejscach takich jak domy, szkoły, przedszkola i biura. Systemy wentylacji i uzdatniania powietrza mają chronić człowieka przed problemami zdrowotnymi spowodowanymi złą jakością powietrza w pomieszczeniach, a jednocześnie zapewnienić właściwe, efektywne użytkowanie energii. Artykuły na temat systemów wentylacji w Europie, intensywności wentylacji i jakości powietrza wewnętrznego (IAQ) w krajowych i europejskich normach dotyczących wentylacji oparte są na pracy REHVA w tym projekcie. n