magazyn - Limagrain Europe

MAGAZYN
Numer 4/2008
www.limagrainpolska.com
Utrzymanie jakości kiszonki oznacza prawidłowy zbiór
a zwłaszcza zachowanie optymalnego terminu zbioru.
Z doświadczeń przeprowadzonych przez firmę Limagrain w Europie
i w Polsce wynika, iż najlepszym momentem zbioru kukurydzy
kiszonkowej jest zawartość SM w całych roślinach na poziomie
od
28 % do 35 %
W tym czasie można otrzymać najlepszą zawartość energii i plon
energii biorąc pod uwagę strawność całych roślin.
Podczas dojrzewania kukurydzy bardzo szybko rośnie zawartość skrobi
i z tego powodu wiele osób czeka na późną fazę dojrzałości powyżej
35% SM. W tym samym czasie jakość włókna dramatycznie spada, a jak
zaznaczyliśmy na początku, źródłem energii w kiszonce z kukurydzy
jest nie tylko skrobia ale również duża część włókna i dlatego musimy
pamiętać o jego strawności. Ważne jest to, iż całokowita zawartość energii w kiszonce nie zmienia się zbyt wiele podczas dojrzewania kukurydzy,
zmianie ulegają jedynie jej proporcje. Zbliżając się do 35% SM uzyskujemy więcej energii ze skrobi ale mniej z włókna. Z tego punktu widzenia
powinniśmy pamiętać, że z czasem ziarno staje się szkliste i krowy mają
problem ze strawieniem nieuszkodzonych ziaren kukurydzy. W przypadku
późnego zbioru konieczne jest posiadanie przez sieczkarnię gniotownika
ziarna. Straty nie strawionej skrobi z powodu nieuszkodzonego ziarna
mogą sięgać nawet 100% !!
Kiszonka z kukurydzy jest jedną z najtańszych i najlepszych pasz objętościowych
zadawanych bydłu, a w szczególności krowom mlecznym. Jest idealnym źródłem
energii, która pochodzi ze skrobii oraz włókna. Wszystkie części kukurydzy są
niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania żwacza, a także do produkcji mleka
oraz mięsa.
Bardzo ważnym elementem uprawy jest termin zbioru, który decyduje nie tylko o plonie
ale przede wszystkim o jakości kiszonki.
Termin zbioru wpływa na:
• Proces zatrzymania energii – procesy fermentacji i przechowania
• Plon energii i jej podział
www.limagrainpolska.com
Krowy bardzo łatwo pobierają i „zarządzają” strawnym włóknem.
Wykorzystują większą ilość energii pochadzącej właśnie z tej części
kiszonki. Przejście paszy z udziałem strawnego włókna przez żwacz
jest szybsze. Co za tym idzie całkowite pobranie paszy jest większe i ma
bezpośredni wpływ na produkcję mleka bądź mięsa.
Kukurydza zbierana do 35% SM jest również bardziej smakowita co
powoduje iż krowy nie wybierają „najlepszych części” zadanej dawki
żywieniowej tylko pobierają całość.
www.limagrainpolska.com
W optymalnym przedziale SM z łatwością można sporządzić
kiszonkę z gwarancją dobrej fermentacji.
Poniżej 28% SM sieczka jest zbyt mokra i istnieje możliwość utraty energii razem
z odpływem soków komórkowych.
Od 28% do 40% SM:
Strawność
Łodygi i liście:
Zawartość
Ziarno:
10%
8 - 18%
Skrobia
powyżej 20%
Powyżej 35% SM sieczka jest zbyt sucha a przygotowanie kiszonki jest utrudnione, gdyż
pojawia się problem dobrego ubicia pryzmy aby wyeliminować powietrze. W przypadku
słabego ubicia proces fermentacji będzie zachodził wolno, a w późniejszym czasie
może powodować pojawienie się fusarium z mykotoksynami. Krowy bardzo negatywnie reagują na kiszonkę o złej fermentacji, obserwujemy problemy zdrowotne i spadek
produkcji mleka.
Poniżej 28%
Powyżej 35%
Straty energii
Straty jakości
Utrata soków
komórkowych
Mniejsza
zawartość skrobii
Lignifikacja
Twarde ziarna
www.limagrainpolska.com
Jak ustalić datę zbioru ?
Aby ustalić optymalną datę zbioru najlepiej jest obserwować pole z kukurydzą i każdego
tygodnia od początku sierpnia (w zależności od przebiegu pogody i opadów) obserwować
linię mleka na ziarniaku. Do obserwacji najlepiej wybrać rośliny ze środka pola.
stała
Energia całkowita:
Zdecydowanie lepiej rozpocząć koszenie wcześniej i zakończyć zbiór na 35% SM niż rozpocząć
przy 35% a zakończyć na 40% SM całych roślin.
W momencie pojawienia się lini mleka należy pobrać próbę do kontroli.
W tym celu wycinamy 2-3 rośliny z reprezentatywnego kawałka pola (stałe warunki glebowe dla danego stanowiska).
Cukry proste
Ściany komórkowe (NDF)
Poprzez zbyt późny zbiór traci się więcej niż zyskuje.
Całe rośliny razem z kolbami należy pociąć w tak małe kawałki jak to tylko możliwe. Do
pomiaru wystarczy maksymalnie 1 kg zielonej masy. Bardzo waże jest aby pocięte rośliny
dobrze wymieszać i dopiero pobrać próbę do suszenia.
Następnie ważymy zieloną masę (w gramach) zwykłą kuchenną wagą. Suszenie próby
wykonujemy w mikrofalówce bądź w normalnym piekarniku. Najszybciej wysuszymy
próbę oczywiście w mikrofalówce. Przy tej metodzie musimy pamietać aby do środka
kuchenki razem z próbką wstawić szklankę wody, która w miare suszenia zielonki zapobiegnie zapaleniu się suchej próbki.
- mikrofalówka – pierwsze 3 minuty suszymy na maksymalnym zakresie,
następnie zmieniamy zakres suszenia na średni i ważymy co 3 minuty do
momentu ustabilizowania się wagi próbki.
- piekarnik – w temperaturze 105°C (powyżej 100°C) z włączonym
wentylatorem, suszymy do momentu ustabilizowania się wagi próbki.
Obliczenie SM w %
Masa wysuszonej próby x * 100
Masa początkowa suszonej próby
fusarium,
zła fermentacja,
grzanie sie kiszonki
niska strawność
Po określeniu SM, wiedząc iż przy normalnej pogodzie kukurydza dziennie możę zwiększyć
SM o 0,5%, a gdy temperatura przekracza 30 °C nawet o 1% można zaplanować dzień
zbioru. Tylko ta metoda daje pewny obraz rozwoju SM roślin kukurydzy i na jej podstawie
można z wyprzedzeniem zorganizować maszynę i pracowników do zbioru kukurydzy.
Kolejną metodą, która sprawdza się w praktyce jest obserwacja lini mleka. Najlepszym
czasem na rozpoczęcie zbioru kukurydzy na kiszonkę jest moment pojawienia się lini
mleka w połowie ziarniaka.
www.limagrainpolska.com
Optymalna faza zbioru
Linia mleka
1/3
Odmiany 2009 i użytkowanie
1/2
2/3
kierunek
użytkowania
NOWOŚĆ
SM w całych roślinach 28 - 35%
twarda endosperma - skrobia
linia mleczna
ciekła endosperma - mleko
osadka
ABSOLUT
NOWOŚĆ
AYLSTON DUO
NOWOŚĆ
Linia mleka w ziarniaku
1/4
1/3
1/2
2/3
35%
40%
45%
50%
Łatwo
rozgniatalne
Ciekła
zawartość
Łatwo
rozgniatalne
Mleczna
zawartość
SM ZIARNA
Mleczno
Woskowe
woskowe
Budowa
Łatwo
skrobi
wchodzi
paznokieć
niewidoczna
55%
60%
Twarde
ziarno
Ciężko
wchodzi
paznokieć
Twarde
ziarno
Nie wchodzi
paznokieć
W optymalnej fazie zbioru SM ziarniaka będzie na poziomie około 45-50% ale SM całej rośliny
będzie oscylowała na poziomie 28 – 35% i jest to idealny moment aby wykorzystać energię
pochądzącą ze skrobi i włókna.
W dzisiejszych czasach konieczne jest sporządzanie kiszonki o wysokiej jakości i energii ponieważ
ekonomiczny zysk kukurydzy będzie wyrażony w produkcji mleka i mięsa, a prawidłowy zbiór
w optymalnym czasie jest podstawowym warunkiem do zachowania jej wysokiej jakości.
Optymalna faza zbioru pomiędzy 28 -35% gwarantuje:
• Najwyższy poziom energii w całej kiszonce
• Wysoki poziom skrobi
• Wysoko strawne włókno
• Łatwe oraz prawidłowe napełnienie i ubicie silosu
• Prawidłową fermentację kiszonki
• Wysoką smakowitość
• Większe pobranie paszy przez bydło
• Dobrą zdrowotność bydła
• Zysk wynikający z wyższej produkcji mleka
www.limagrainpolska.com
LG 32.52 DUO
ASPEED
LG 32.32
LG 32.33 DUO
LG 32.52
LG 32.85
www.limagrainpolska.com
2
3
1
4
5
6
7
1 Krzysztof Oksentowicz
6 Przemysław Orpel
2 Jerzy Tchórzewski
7 Marek Ciszewski
Polska Północno-Wschodnia
tel. kom. 0693 427 970
e-mail: [email protected]
Polska Północna
tel. kom. 0609 310 826
e-mail: [email protected]
3 Stanisław Sesiuk
Polska Północno-Zachodnia
tel. kom. 603 276 009
e-mail: [email protected]
Polska Południowo-Zachodnia
tel. kom. 0607 100 081
e-mail: [email protected]
Polska Południowo-Wschodnia i Małopolska
tel. kom. 0601 687 438
e-mail: [email protected]
Leszek Chwalisz
Product Manager
tel. kom. 0601 311 241
e-mail: [email protected]
4 Jacek Wojciechowski
Polska Centralna i Wielkopolska
tel. kom. 0609 231 819
e-mail: [email protected]
5 Bartłomiej Andrzejewski
Polska Południowo-Zachodnia
tel. kom. 0665 035 934
e-mail: [email protected]
Mariusz Koczara
osoba odpowiedzialna za projekt LGNA
tel. kom. 0601 758 993
e-mail: [email protected]
Biuro - Poznań ul. Botaniczna 10, 60-586 Poznań, tel. (061) 657 19 85, fax (061) 657 19 86 tel. kom. 0607 675 292,
e-mail: [email protected]
www.limagrainpolska.com