spis treści wykaz skrótów, skrótowców i kwalifikatorów

SPIS TREŚCI
WYKAZ SKRÓTÓW, SKRÓTOWCÓW I KWALIFIKATORÓW .................................................................................... 7
WSTĘP ..................................................................................................................................................................... 9
I.
PRZEDMIOT, DEFINICJA KRYMINOLOGII (POJĘCIA ZWIĄZKOWE) ......................................................... 11
1.1.
ZWIĄZKI KRYMINOLOGII Z INNYMI NAUKAMI ......................................................................................... 20
1.2.
GŁÓWNE NURTY (PARADYGMATY) KRYMINOLOGII ................................................................................ 23
1.2.1. NURT KLASYCZNY ..................................................................................................................................... 23
1.2.2. NURT POZYTYWISTYCZNY ........................................................................................................................ 24
1.2.3. NURT ANTYNATURALISTYCZNY ................................................................................................................ 26
1.2.4. NURT NEOKLASYCZNY ............................................................................................................................. 26
II.
WYBRANE TEORIE KRYMINOLOGICZNE .................................................................................................. 28
2.1.
KRYMINOLOGIA POZYTYWISTYCZNA ....................................................................................................... 28
2.1.1. KIERUNEK BIOLOGICZNY .......................................................................................................................... 28
2.1.2. KIERUNEK PSYCHOLOGICZNY ................................................................................................................... 29
2.1.3. KIERUNEK SOCJOLOGICZNY...................................................................................................................... 30
2.2.
KRYMINOLOGIA ANTYNATURALISTYCZNA ............................................................................................... 37
2.2.1. TEORIE NAZNACZANIA SPOŁECZNEGO..................................................................................................... 37
2.2.2. TEORIE KONFLIKTU SPOŁECZNEGO .......................................................................................................... 40
2.2.3. NURT FENOMENOLOGICZNY .................................................................................................................... 44
2.3.
KRYMINOLOGIA NEOKLASYCZNA I NURTY JEJ POKREWNE ...................................................................... 45
III.
WYBRANE UJEMNE ZJAWISKA SPOŁECZNE O KRYMINOGENNYM POTENCJALE (KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA).................................................................................................................................................. 50
3.1.
ALKOHOLIZM ............................................................................................................................................ 50
3.1.1. SPOŻYWANIE ALKOHOLU (RYS HISTORYCZNY) ........................................................................................ 50
3.1.2. ETIOLOGIA ALKOHOLIZMU ...................................................................................................................... 51
3.1.3. ALKOHOLIZM W POLSCE .......................................................................................................................... 54
3.1.4. SKUTKI NADUŻYWANIA ALKOHOLU ......................................................................................................... 55
3.2.
PROSTYTUCJA ........................................................................................................................................... 56
3.2.1. RYS HISTORYCZNY ZJAWISKA ................................................................................................................... 58
3.2.2. ETIOLOGIA, TYPY, ZAGROŻENIA, EWOLUCJA PROSTYTUCJI .................................................................... 61
3.3.
NARKOMANIA .......................................................................................................................................... 66
3.3.1. DEFINICJA ZJAWISKA ............................................................................................................................... 66
3.3.2. NARKOMANIA – RYS HISTORYCZNY KONSUMERYZMU ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH NA ŚWIECIE .......... 67
3.3.3. ZJAWISKO NARKOMANII W POLSCE......................................................................................................... 69
3.3.4. KLASYFIKACJA NARKOTYKÓW .................................................................................................................. 71
3.3.4.1. SUBSTANCJE DZIAŁAJĄCE OPÓŹNIAJĄCO NA OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY ..................................... 71
3.3.4.2. OPIUM ...................................................................................................................................................... 72
3.3.4.3. MORFINA .................................................................................................................................................. 72
3.3.4.4. HEROINA................................................................................................................................................... 73
3.3.4.5. KOMPOT ................................................................................................................................................... 74
3.3.4.6. BARBITURANY .......................................................................................................................................... 74
3.3.4.7. BENZODIAZEPINY ..................................................................................................................................... 75
3.3.5. DZIAŁANIE OPIATÓW ............................................................................................................................... 76
3.3.6. SUBSTANCJE DZIAŁAJĄCE POBUDZAJĄCO NA OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY .................................... 76
3.3.6.1. KOKAINA ................................................................................................................................................... 76
3.3.6.2. CRACK ....................................................................................................................................................... 78
3.3.6.3. AMFETAMINA ........................................................................................................................................... 79
3.3.6.4. METAMFETAMINA ................................................................................................................................... 79
3.3.6.5. ECSTASY .................................................................................................................................................... 80
3.3.7. SUBSTANCJE WYWOŁUJĄCE HALUCYNACJE ............................................................................................ 81
3.3.7.1. ŚRODKI WZIEWNE .................................................................................................................................... 81
3.3.7.2. LSD – 25 (DIETYLOAMID KWASU D-LIZERGOWEGO) .............................................................................. 82
3.3.7.3. SKOPOLAMINA ......................................................................................................................................... 84
3.3.7.4. PSYLOCYBINA ........................................................................................................................................... 85
3.3.7.5. KONOPIE INDYJSKIE (CANNABIS SATIVA) ................................................................................................ 86
3.3.7.6. MARIHUANA............................................................................................................................................. 86
3.3.7.7. HASZYSZ.................................................................................................................................................... 87
3.3.7.8. OLEJ HASZYSZOWY ................................................................................................................................... 88
3.3.8. SKALA ZJAWISKA NARKOMANII W EUROPIE (KONOPIE INDYJSKIE, AMFETAMINY I POCHODNE ŚRODKI
POBUDZAJĄCE, LSD I INNE NARKOTYKI SYNTETYCZNE, KOKAINA, HEROINA ORAZ STOSOWANIE NARKOTYKÓW W DRODZE INIEKCJI) ............................................................................................................... 89
3.3.9. SKALA ZJAWISKA W KRAJU ...................................................................................................................... 92
3.3.10. PRZESTĘPCZOŚD NARKOTYKOWA W POLSCE (STATYSTYKA) ................................................................... 95
3.4.
NIEDOSTOSOWANIE SPOŁECZNE MŁODZIEŻY – SUBKULTURY ................................................................ 98
3.4.1. DEFINICJA SUBKULTURY (IDENTYFIKACJA PRZYCZYN) ............................................................................ 98
3.4.2. SUBKULTURY NA ŚLĄSKU (w 2009 r.) .................................................................................................... 103
IV.
PROBLEMATYKA OFIARY PRZESTĘPSTWA W KRYMINOLOGII ............................................................. 107
4.1.
POJĘCIE WIKTYMOLOGII ........................................................................................................................ 107
4.2.
KONCEPCJE WIKTYMOLOGII ................................................................................................................... 108
4.2.1. WIKTYMOLOGIA OGÓLNA ...................................................................................................................... 108
4.2.2. NOWA WIKTYMOLOGIA ......................................................................................................................... 108
4.2.3. WIKTYMOLOGIA JAKO NAUKA O CIERPIĄCYM CZŁOWIEKU ................................................................. 108
4.2.4. WIKTYMOLOGIA KRYMINALNA ............................................................................................................. 109
4.3.
OFIARA PRZESTĘPSTWA ........................................................................................................................ 109
4.3.1. DEFINICJA OFIARY .................................................................................................................................. 109
4.3.2. TYPOLOGIA OFIAR .................................................................................................................................. 110
4.3.3. PROCES WIKTYMIZACJI .......................................................................................................................... 111
4.4.
PRZESTĘPSTWA BEZ OFIAR..................................................................................................................... 112
4.5.
ZADANIA WIKTYMOLOGII....................................................................................................................... 113
4.6.
CELE WIKTYMOLOGII .............................................................................................................................. 113
V.
CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH RODZAJÓW PRZESTĘPCZOŚCI ....................................................... 115
5.1.
PRZESTĘPCZOŚD ZORGANIZOWANA ...................................................................................................... 115
5.1.1. PRZESTĘPCZOŚD ZORGANIZOWANA – UJĘCIE PRAWNE I KRYMINOLOGICZNE ..................................... 115
5.1.2. MODELE I FORMY PRZESTĘPCZOŚCI ZORGANIZOWANEJ ........................................................................ 119
5.1.3. PRZESTĘPCZOŚD ZORGANIZOWANA W POLSCE. ..................................................................................... 126
5.1.4. ZORGANIZOWANE STRUKTURY PRZESTĘPCZE W POLSCE. ........................................................................... 129
5.1.5. OBECNE ZAGROŻENIA PRZESTĘPCZOŚCIĄ ZORGANIZOWANĄ W POLSCE. ............................................ 133
5.1.6. USTALONE KIERUNKI DZIAŁANIA GRUP PRZESTĘPCZYCH W POLSCE. ................................................... 135
5.1.7. UDZIAŁ CUDZOZIEMCÓW W ZORGANIZOWANEJ DZIAŁALNOŚCI PRZESTĘPCZEJ W POLSCE ................ 140
5.1.8. ZORGANIZOWANA PRZESTĘPCZOŚD KRYMINALNA W POLSCE. KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH KATEGORII PRZESTĘPSTW ............................................................................................................ 141
5.1.8.1. WYMUSZENIE, UPROWADZENIE, KRADZIEŻ POJAZDU .......................................................................... 141
5.1.8.2. FAŁSZOWANIE PIENIĘDZY ...................................................................................................................... 146
5.1.8.3. HANDEL LUDŹMI ..................................................................................................................................... 147
5.1.8.4. PRZESTĘPCZOŚD PRZECIWKO DOBROM KULTURY .................................................................................... 149
5.1.9. ZORGANIZOWANA PRZESTĘPCZOŚD EKONOMICZNA W POLSCE .......................................................... 150
5.1.9.1. WYBRANY PRZYKŁAD ZORGANIZOWANEJ DZIAŁALNOŚCI PRZESTĘPCZEJ O CHARAKTERZE EKONOMICZNYM. HANDEL ZŁOMEM......................................................................................................................... 153
5.1.9.2. ZIDENTYFIKOWANE NIEPRAWIDŁOWOŚCI I MECHANIZMY PRZESTĘPCZE ............................................ 153
5.1.10. HANDEL ZŁOMEM WEWNĄTRZ UNII EUROPEJSKIEJ .............................................................................. 157
5.2.
PRZESTĘPCZOŚD W RUCHU DROGOWYM. ............................................................................................. 159
5.2.1. BEZPIECZEOSTWO W RUCHU DROGOWYM (ZARYS PROBLEMATYKI) ................................................... 159
5.2.1.1. ZDARZENIA DROGOWE NA POLSKICH/ŚLĄSKICH DROGACH ................................................................ 166
5.2.1.2. WYBRANY PRZYKŁAD INICJATYWY I ROZWIĄZANIA NA RZECZ POPRAWY BEZPIECZEOSTWA W RUCHU
DROGOWYM .......................................................................................................................................... 171
5.3.
BEZPIECZEOSTWO NA OBSZARACH KOLEJOWYCH W POLSCE .............................................................. 173
5.3.1. ZADANIA POLICJI. RYS HISTORYCZNY FORMACJI (OD ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI DO WSPÓŁCZESNOŚCI) .................................................................................................................................................. 175
5.3.2. STRAŻ OCHRONY KOLEI – WCZORAJ I DZIŚ ............................................................................................ 180
5.3.3. BEZPIECZEOSTWO NA OBSZARACH KOLEJOWYCH WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ................................. 190
5.3.4. DZIAŁALNOŚD POLICJI I STRAŻY OCHRONY KOLEI W ZAKRESIE PRZECIWDZIAŁANIA PRZESTĘPCZOŚCI NA
OBSZARACH KOLEJOWYCH W POLSCE ................................................................................................... 199
5.4.
BEZPIECZEOSTWO MASOWYCH IMPREZ SPORTOWYCH ....................................................................... 210
5.4.1. POLICYJNE DZIAŁANIA O CHARAKTERZE ZABEZPIECZAJĄCYM WOBEC NARUSZEO PORZĄDKU PUBLICZNEGO PODCZAS MASOWYCH IMPREZ SPORTOWYCH. .......................................................................... 210
5.4.2. ZAANGAŻOWANIE POLICJI W ZABEZPIECZENIE MASOWYCH IMPREZ SPORTOWYCH .......................... 220
5.4.3. ZAPOBIEGANIE CHULIGAOSTWU STADIONOWEMU – WYBRANE ZAGADNIENIA ...................................... 227
BIBLIOGRAFIA ..................................................................................................................................................... 239
ANEKSY ............................................................................................................................................................... 258