Co mnie czeka gdy stąd wyjdę

Profilaktyka bezdomności wychowanek i wychowanków
placówek resocjalizacyjnych na Mazowszu
EWALUACJA PROJEKTU
Realizacja: Fundacja po DRUGIE
Opracowanie: Agnieszka Sikora
METODY:
1) Ankieta dla uczestników projektu
Umożliwia zbadanie poziomu wiedzy przed i po projekcie; pozwala również sprawdzić w jakim stopniu i
czy młodzież podchodzi w sposób świadomy i racjonalny do procesu usamodzielnienia.
2) List do siebie
Na poziomie uczestnika pozwala na sprawdzenie jakie zachodzą zmiany w jego sytuacji osobistej i czy
sam podjął jakiekolwiek działania, które sprzyjają poprawie jego sytuacji.
3) Wywiady fokusowe
Wywiady przeprowadzone w czterech grupach pozwalają na uzyskanie informacji o przebiegu projektu,
odczuciach uczestników, zaobserwowanych przez nich zmianach, potrzebach (lub ich braku) w
odniesieniu do dalszej pracy.
Wywiady odnoszą się także do sytuacji uczestników w kontekście ich usamodzielnienia, w tym
możliwości mieszkaniowych i zagrożenia ryzykiem bezdomności.
4) Informacja od prowadzących warsztaty
Uzupełnia informacje zebrane od uczestników, zwraca uwagę na zainteresowanie uczestników
projektem, poruszanymi w nim kwestiami, problemami.
Po każdym bloku warsztatowym prowadzący zbiera informacje od uczestników (różne metody
ewaluacji), które również uwzględnione są w podsumowaniu projektu.
Projekt Co mnie czeka gdy stąd wyjdę objął 22 uczestniczek i uczestników z jednego zakładu
poprawczego i dwóch młodzieżowych ośrodków wychowawczych.
Najstarszy uczestnik (wychowanek ZP) miał 21 lat, następnie odpowiednio 2 uczestników – 19 lat, 6 –
18 lat, 10 – 17 lat, 2 – 16 lat i 1 – 15 lat.
W placówce resocjalizacyjnej najdłużej przebywali uczestnicy z zakładu poprawczego – jeden aż 5 lat,
dwóch ponad 4 lata i jeden 3 i pół roku. 10 uczestników jest w placówce od 8 do 14 miesięcy, dwóch
około 2 lat. Pozostali trafili do ośrodka w tym roku i są dopiero kilka miesięcy.
Przed umieszczeniem w placówce wielu uczestników przebywało już w innych ośrodkach – 3 w MOS,
5 w pogotowiu opiekuńczym, 6 w domu dziecka, 4 w innych młodzieżowych ośrodkach wychowawczych.
Przed rozpoczęciem projektu tylko niewielka część młodzieży posiadała wiedzę na temat procesu
usamodzielnienia. Dziewczęta i chłopcy nie umieli odpowiedzieć na pytanie po jakim czasie pobytu w
placówce będą mieć prawo do pomocy z tytułu usamodzielnienia, ani gdzie w tej sprawie się zwrócić.
Nie wiedzieli także na czym w rzeczywistości polega ten proces i jakiej pomocy mogą oczekiwać po
opuszczeniu placówki. Młodzież posiadała również bardzo optymistyczne wyobrażenia na temat innych
form wsparcia. Wielu uczestników stało na przykład na stanowisku, że po wyjściu z ośrodka otrzyma od
ręki mieszkanie socjalne. Dziewczęta i chłopcy nie posiadali również wiedzy na temat kosztów
związanych z codziennym funkcjonowaniem (od kosztów utrzymania się w mieszkaniu – czynsz, media
poprzez koszty wyżywienia czy artykułów gospodarstwa domowego).
Warto zaznaczyć, że te wyobrażenia uczestników – w przypadku gdyby nie uzyskali prawidłowej
informacji odnoszącej się do realiów funkcjonowania poza placówką – stanowić mogą istotne
zagrożenie dla prawidłowego przebiegu ich procesu readaptacji. Rozczarowanie, brak oczekiwanej
pomocy mogą doprowadzić do utraty motywacji, a w konsekwencji prowadzić do powrotu na
niewłaściwą ścieżkę i stylu życia sprzed umieszczenia w placówce.
Cel główny projektu:
Zapobieganie degradacji społecznej i bezdomności młodzieży przebywającej w placówkach
resocjalizacyjnych z terenu Mazowsza poprzez realizację cyklu profilaktycznego „Trening do
samodzielności” umożliwiającego wyposażenie uczestników w wiedzę i umiejętności niezbędne do
prawidłowego funkcjonowania po opuszczeniu placówki.
Działania:
42 godzinny warsztatów (14 godzin warsztatów w każdej grupie)
3 debaty tematyczne
1 spotkanie integracyjne
Powyższe działania miały na celu budowanie umiejętności działania we własnej sprawie, motywacji do
zmiany postaw i stylu życia, nabywanie umiejętności komunikacyjnych i interpersonalnych. Umożliwiały
także zapoznanie się z systemem wsparcia i narzędziami wykorzystywanymi w procesie
usamodzielnienia. Działania prowadziły do zapoznania uczestników z rzeczywistą ofertą, jak również
umożliwiały zbliżenie ich własnych oczekiwań do realiów.
W pracy z młodzieżą wykorzystano szereg atrakcyjnych technik pracy pozwalających uczestnikom na
aktywność, kładących nacisk na indywidualną pracę oraz umożliwiających refleksję.
W ramach spotkania integracyjnego, które otwierało projekt młodzież w oparciu o działania edukacji
pozaformalne miała możliwość wzajemnego poznania się oraz ustalenia z prowadzącymi zasad
obowiązujących w czasie realizacji projektu, jego celów i oczekiwanych rezultatów.
Każda z debat zorganizowanych w projekcie była
zorganizowana w innym miejscu, co znacznie
zwiększało atrakcyjność programu i pozwalało
młodzieży przebywającej na co dzień w izolacji
odnajdywanie się w różnych środowiskach i różnym
otoczeniu. Jedna z debat była przeprowadzona w
ośrodku dla bezdomnych prowadzonym przez
Kamiliańską Misję Pomocy Społecznej. W czasie
zorganizowanego tam spotkania uczestnicy nie tylko
mogli zobaczyć jak wygląda życie w takim ośrodku,
ale przede wszystkim porozmawiać z mężczyznami,
którzy w nim przebywają, poznać ich indywidualne historie i zrozumieć czym naprawdę jest bezdomność
jak również poznać rzeczywiste zagrożenia, które mogą prowadzić do utraty dachu nad głową.
Takie podejście – pozwalające uczestnikom na faktyczne doświadczanie nowych sytuacji – w dużej
mierze przyczynia się nie tylko do lepszego rozumienia świata, ale również przekłada się na przyszły
proces podejmowania decyzji przez uczestników, którzy w ten sposób zostają wyposażeni w konkretne
przeżycia.
W projekcie zostały również zorganizowane
warsztaty w placówkach, których tematyka
układała się następująco:
(1) dokonanie oceny własnej sytuacji w
kontekście usamodzielnienia i przyszłości po
opuszczeniu placówki
(2) zdobycie wiedzy i umiejętności w zakresie
korzystania i właściwego rozumienia narzędzi
systemowych sprzyjających i wspierających
proces usamodzielnienia
(3) blok koncentrujący się na teraźniejszości oraz uzmysłowieniu młodzieży jakie możliwości mają w
swoim zasięgu i jak mogą z nich korzystać
(4) budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych, postaw asertywnych i umiejętności komunikacyjnych
(blok opracowany i zrealizowany przez studentów)
Każdy blok warsztatowy zamykała ewaluacja pozwalająca na bieżące monitorowanie zadowolenia
uczestników, ale również atrakcyjności, przejrzystości tworzonego przekazu.
Ewaluacje po warsztatach prowadzone były za pomocą szeregu pozaformalnych działań i pozwalały
młodzieży na wyrażanie jej własnych opinii.
Istotnym elementem działań był stworzony w projekcie SAMODZIELNIK,
swoisty zeszyt ćwiczeń i przemyśleń, który młodzież wypełniała sukcesywnie
pokonując kolejne etapy projektu. W zeszycie młodzież miała możliwość
samodzielnie ocenić i przeanalizować własną sytuację, sprawdzić z jakich form
wsparcia będzie mogła korzystać po wyjściu z placówki, zapisać ważne adresy
i miejsca, do których może się zwracać w sytuacjach trudnych czy kryzysowych,
wreszcie urealnić swoje plany.
OCENA PROJEKTU:
Dokonując analizy przeprowadzonego działania zwrócono uwagę na trzy zasadnicze elementy:
1) ocena opracowanego programu zajęć i narzędzia („Samodzielnik”);
2) ocena wpływu programu na uczestników (wiedza, świadomość, umiejętności);
3) ocena przydatności programu jako narzędzia wspierającego usamodzielnienie wychowanek i
wychowanków placówek resocjalizacyjnych oraz zapobiegającego ich bezdomności.
Analiza została oparta na narzędziach ewaluacyjnych wykorzystanych w projekcie: ankiety przed i po
projekcie, listy do siebie, wywiady fokusowe, informacja od prowadzących warsztaty.
Ocena opracowanego programu zajęć i narzędzia („Samodzielnik”)
W opinii zdecydowanej większości uczestników zarówno treść zajęć warsztatowych jak i debat są
przydatne. Młodzież zwraca uwagę na atrakcyjność prowadzonych działań, różnorodność
proponowanych zadań i możliwość samodzielnego odnajdywania odpowiedzi na stawiane pytania.
Poruszone w programie tematy zdaniem uczestników wpisują się ich potrzeby. Zajęcia mówią o
sprawach, które w pełni wpisują się w ich doświadczenia, np. w ramach projektu młodzież w oparciu o
proste testy sprawdza czy jest uzależniona (tu warto podkreślić, że badania w poszczególnych grupach
wypadają negatywnie i zdecydowana większość młodych ludzi odznacza się co najmniej ryzykownym
stylem życia), nastolatkowie w programie odnajdują również szereg wskazówek dotyczących
rozwiązywania wskazanych problemów, co ważne wskazówki te nie są podawane na poziomie ogólnym
(jesteś uzależniony musisz się leczyć), ale odnoszą się bezpośrednio do możliwości podejmowania
określonych działań zarówno na poziomie placówki jak i w środowisku, do którego dziewczęta i chłopcy
zostaną zwolnieni.
Istotnym elementem jest także odniesienie programu zarówno do pobytu w placówce – stojących przed
wychowankami wyzwań, tworzonych przez ośrodki możliwości, budowanej oferty, jak i do zagadnień
związanych z pobytem w środowisku wychowanka.
‒
‒
‒
Takie projekty przygotowują nas do życia. Uczą ile co kosztuje.
Takie zajęcia to też jest jakieś przygotowanie i pomoc w naszym usamodzielnieniu.
Dopóki fundacja nie pojawiła się w zakładzie, to nie miałem pojęcia na temat
usamodzielnienia… No dobra mnie ono nie obejmuje w ogóle, ale teraz przynajmniej wiem co
to jest.
Niezwykle atrakcyjna dla młodzieży jest możliwość odbywania spotkań poza placówką (integracja,
debaty) – co w jej opinii – zwiększa motywację do udziału w projekcie, pozwala na poznawanie nowych
ludzi (w tym budowanie kontaktów z rówieśnikami), jak również nowych miejsc. Forma debaty ponadto
umożliwia uczestnikom nabywanie umiejętności komunikacyjnych – wypowiadanie własnych opinii na
forum, zadawanie pytań, uważne słuchanie itp.
Istotnym narzędziem stworzonego programu jest „Samodzielnik”, którego przydatność młodzież ocenia
wysoko, jednak dużym problemem jest konieczność systematycznego uzupełniania zeszytu. Młodzież
zdecydowanie nie lubi zadań polegających na pisaniu, ma również dużą trudność w prowadzeniu
działania w sposób regularny. Uczestnicy zwrócili jednak uwagę na fakt, że „Samodzielnik” nie wymaga
od nich dużych uzupełnień, ani też tworzenia obszernych wypowiedzi. Podkreślają jego przejrzystą
formułę. Niektórzy zwracają również uwagę na przydatność wyszukanych i wpisanych do
„Samodzielnika” odpowiedzi. Zaznaczają, że ta książeczka będzie im potrzebna po opuszczeniu
placówki, bo wpisali do niej rzeczy, które po prostu mogą się przydać w dalszym życiu (np. adres PCPR,
OPS, miejsca gdzie można uzyskać pomoc w przypadku uzależnień itp.).
Ocena wpływu programu na uczestników
(wiedza, świadomość, umiejętności)
Program zdecydowanie otwiera oczy uczestnikom
i w znaczący sposób przyczynia się do budowania
w nich świadomych postaw wobec własnej sytuacji.
Przystępując do projektu większość dziewcząt
i
chłopców
opierała
swoje
wyobrażenia
o przyszłości na tzw. myśleniu magicznym – wyjdę
z ośrodka, dostanę pracę (choć nie mam żadnych
kwalifikacji), będę zarabiać, dostanę pieniądze
z usamodzielnienia, otrzymam lokal socjalny itp.
Młodzież cechował wysoki optymizm, który nie
zawsze odpowiadał jej realnym możliwościom
i zwykle znacząco odbiegał od faktycznej sytuacji.
Co również istotne młodzież posiadała niewielką
wiedzę z zakresu kosztów życia i obowiązków jakie
wiążą się z dorosłością i samodzielnością.
Uczestnicy projektu na pierwszym jego etapie
niefrasobliwie pochodzili do czekających ich po
opuszczeniu placówki wyzwań (nie należy jednak
tego podejścia łączyć z faktem pobytu w placówce,
jest ono charakterystyczne dla wieku, przy czym
należy pamiętać, że młodzież opuszczająca
placówki resocjalizacyjne w celu poprawy własnej
sytuacji musi zdecydowanie szybciej dorosnąć i wykazać się szybciej dojrzałością
i umiejętnościami, które jej rówieśnicy mogą odłożyć w czasie). Dziewczęta i chłopcy planując swój
pierwszy dzień po opuszczeniu ośrodka przede wszystkim stawiali na przyjemności (często dość
ryzykowne) – np. kilka dni melanżu, używki, seks itp. Należy równocześnie zauważyć, że ci spośród
wychowanek i wychowanków, którzy mają możliwość powrotu do rodzinnego domu wskazywali również
na czas spędzony z najbliższymi. Jednak zdecydowana większość uczestników pierwsze chwile
spędzone poza ośrodkiem planowała spędzić w sposób przyjemny, relaksujący, nie stawiała przed sobą
na ten okres żadnych konkretnych wyzwań i zadań.
Należy tu wskazać, że sytuacja ta uległa zmianie po przeprowadzeniu projektu. W czasie zadania
wykonywanego w ramach ostatniej debaty zdecydowanie rzadziej w wypowiedziach młodzieży
pojawiały się używki i zabawa, częściej realizacja konkretnych działań mających przyczynić się do
poprawy jej sytuacji – zapisanie do szkoły, poszukiwanie pracy itp.
Program uświadomił młodzieży, że czas pobytu w placówce nie powinien polegać jedynie na
oczekiwaniu na zwolnienie, ale również może być wykorzystany w celu lepszego przygotowania się do
funkcjonowania poza nią.
Istotnym elementem było przeprowadzenie z uczestnikami rozmów na temat tego jak konstruktywnie
wykorzystać czas pobytu w ośrodku. Młodzież nie tylko miała możliwość wyrażania własnych opinii i
oczekiwań, ale także zgłaszania uwag. Warto tu zwrócić uwagę na często powtarzające się
spostrzeżenia:
‒
‒
‒
jak na razie robią wszystko za nas;
nie powinni robić wszystkiego za nas, upraszczać nam załatwiania wszystkich spraw, starać się
pomóc, tłumaczyć, przygotowywać do życia, chodzić do sklepu, pokazywać ceny itp.
zaczęłyśmy chodzić do szkoły, uczyć się i przyzwyczajamy się do osób tutaj, które robią
wszystko za nas, a my mamy potem problem z kupieniem czegoś, bo się wstydzimy.
Młodzież często podkreślała w swoich wypowiedziach konieczność większego wpływu na kształtowanie
własnej sytuacji, mówiła o potrzebie bardziej samodzielnego organizowania własnego życia.
Jednocześnie uczestnicy wskazywali na korzyści, które wynikają z ich pobytu w ośrodku:
‒
‒
‒
‒
‒
‒
‒
placówka pomaga nam chociażby w taki sposób, że jest szkoła i że możemy się uczyć;
można zaległości jakieś nadrobić;
kursy robić można;
za kursy musielibyśmy płacić a tutaj nie musimy;
uczą nas tu kultury i szacunku;
pomagają nam w tym czego nie rozumiemy;
jesteśmy tu żeby poukładać sobie w głowie.
W poniższej tabeli zebrane zostały opinie uczestników odnoszące się do tego czego mogą i czego nie
mogą się nauczyć w placówce.
Czego mogę się nauczyć w placówce
Czego się nie nauczę w placówce
pokory
szczerości
szacunku
wyrozumiałości
samodyscypliny
odpowiedzialności
podejmowania decyzji
słuchania ludzi
tolerancji
kultury
wytrwałości
rozsądku
dążenia do celu
pewności siebie
współpracy
słowności
bycia dobrym rodzicem
gospodarności
dobierania odpowiednich ludzi/towarzystwa
niezależności
zerwania z nałogiem
Młodzież uczestnicząca a projekcie dostrzegła, że konieczne jest rozpoczęcie pracy nad własną
samodzielnością już teraz, w czasie pobytu w placówce:
Możemy już zacząć coś robić, a nie odkładać na później.
To spostrzeżenie wydaje się niezwykle istotne przede wszystkim ze względu na możliwość właściwego
wykorzystania miesięcy, czasem lat pobytu w ośrodku – właściwe podejście do nauki, rozbudzanie
potrzeb poznawczych, samorozwój.
Program umożliwił uczestnikom zdobycie konkretnej i rzetelnej wiedzy odnoszącej się do procesu
usamodzielnienia. Po projekcie większość uczestników potrafiła odpowiedzieć na pytanie czy będzie
mogła korzystać z narzędzi usamodzielnienia i jakie się wiążą z tym procedury. Co niezwykle istotne
młodzież zrozumiała nie tylko korzyści jakie wynikają z pomocy na usamodzielnienie, ale także zdała
sobie sprawę z ciążących na niej obowiązków.
Kiedy zaczyna się przygotowanie do usamodzielnienia?
‒
‒
‒
Ch4: W wieku 18 lat.
Ch2: Przygotowanie to się zaczyna wcześniej.
Ch1: Szczerze mówiąc to od momentu wejścia do placówki jesteśmy jakoś tam
przygotowywani.
Jak?
‒
‒
‒
Ch1:Warsztaty, szkoła.
Ch5:Obowiązki różne i zajęcia
Ch1: Bo tak, jesteśmy tu i żeby nikt nas nie ogarnął to moglibyśmy spać do południa i robić co
nam się chce, a przecież jak wyjdziemy to żadne z nas nie będzie wstawało o 12 bo na 7 do
roboty, więc trochę tak.
Bardzo ważne w projekcie okazało się urealnienie planów
młodzieży. Uczestnicy nie tylko poznali szereg
praktycznych zagadnień związanych z funkcjonowaniem
instytucji pomocowych, ale przede wszystkim zaczęli
inaczej patrzeć na zakres własnej odpowiedzialności jak
również lepiej rozumieć realia – koszty życia itp.
Znaczące było, iż rozpoczynając program młodzież
funkcjonowała w rzeczywistości niebezpiecznych mitów,
które budowane są na bazie rówieśniczych opinii i
wymiany informacji. Warto przytoczyć niektóre z nich.
W odniesieniu do kosztów życia na przykład dziewczęta z jednego ośrodka były zaskoczone, że poza
opłatami czynszu za mieszkanie istnieje także konieczność regulowania opłat za media. Uczestnicy nie
znali także konsekwencji podróżowania komunikacją miejską bez biletów – wiedzieli, że za brak biletu
grożą mandaty, ale twierdzili na przykład, że po jakimś czasie manaty są anulowane lub że mandatów
nie muszą płacić osoby, które nadal się uczą i nie mają pracy.
Po programie młodzież inaczej wypowiada się na temat swoich planów, jednocześnie zaczynają one
nabierać realne kształty (nie są jedynie wyimaginowanym projektem przyszłości, ale są umiejscowione
wokół konkretnych możliwości).
‒
‒
Życie namacalne… hmm, no to jak mieliśmy zajęcia i właśnie na debacie, i były te takie listy co
tam pisaliśmy je do samych siebie, to ja sobie napisałem, że pierwsze co będę chciał zrobić to
będzie praca, później sobie ogarnąć mieszkanie, później żeby znaleźć sobie jakąś normalną
dziewczynę, założyć rodzinę i zestarzeć się w bujanym fotelu z fajką (śmiech) razem z wnukami.
Idę do technikum i robię maturę. Potem studia, w międzyczasie jakaś praca dorywcza, a po
studiach: praca i rodzina.
Młodzież zwróciła również uwagę na konieczność wprowadzenia zmian w zakresie przygotowania do
usamodzielnienia. Wychowankowie zakładu poprawczego proponowali utworzenie grup
usamodzielnienia, gdzie mogliby przebywać chłopcy którzy już są przygotowywani do wyjścia.
‒
Ch5: Stworzenie grupy usamodzielnienia, albo w ogóle jakiś poziomów.
Poziomów?
‒
‒
Ch5: No tak, czyli ten najwyższy to np. żeby rok przed wyjściem można było być trochę jak na
swoim.
Ch4: Na takiej grupie….. bez wychowawców non stop.
A jak taka grupa powinna wyglądać?
‒
‒
‒
‒
‒
Ch1: Powinniśmy być na niej sami.
Ch5: I nie chodzi tu o to, że nie mielibyśmy żadnej kontroli, ale żeby przyszedł ktoś raz na jakiś
czas.
Ch2: Nikt nas nie budzi do szkoły, sami musimy wstawać.
Ch5: Tygodniowo mamy jakieś produkty na jedzenie – na stołówce – ale sami sobie gotujemy,
a nie, że wszystko zrobione.
Ch4: Albo, że robimy sami listy takich rzeczy i sami później wszystko szykujemy.
Czyli tak wstajecie rano sami, robicie śniadanie i co potem w tej grupie usamodzielnienia?
‒
‒
‒
‒
‒
‒
‒
Ch2: No i później do szkoły.
Ch5: Albo do pracy.
Ch1: No, na przykład Ci co mają skończone 18 lat, to by było bardzo dobrze jakby mieli prawo
do tego, żeby mogli pracować… i to nie mówię, że wychodzić na wolność tylko moglibyśmy na
przykład tutaj pracować… za niewielkie pieniądze, ale też nie za śmieszne stawki.
Ch5: Albo nawet niech nie dają nam tych produktów na stołówce.
Ch4: No tylko pieniądze.
Ch5: Żebyśmy sami wszystko musieli kupować za to co zarobimy.
Ch1: Nie musielibyśmy chodzić gdzieś tam, tylko w zakładzie, ale żeby już nas to w jakimś
sensie wprowadziło w to, co czekać nas będzie na tej wolności.
W zakresie przeciwdziałania bezdomności grupy należy wskazać, iż program poprzez umożliwienie
młodzieży dokonania oceny własnej sytuacji, rozbudzenie potrzeby działania na rzecz poprawy własnej
sytuacji, jak również poprzez urealnienie planów na przyszłość, spełnia istotną rolę chroniącą przed
brakiem dachu nad głową. Pozwala młodzieży w sposób świadomy ocenić sytuację i podjąć określone
działania – poznać możliwości środowiska po wyjściu z placówki, przygotować odpowiednie dokumenty
i już na etapie pobytu w placówce rozpocząć przygotowywać grunt do wyjścia – konkretne rozwiązania
i konkretne narzędzia.
Ocena przydatności programu jako narzędzia wspierającego usamodzielnienie wychowanek i
wychowanków placówek resocjalizacyjnych oraz zapobiegającego ich bezdomności
Prawidłowy przebieg procesu usamodzielnienia, związany między innymi z właściwym jego
zaplanowaniem oraz z faktem podejmowania szeregu działań przez młodych ludzi przebywających w
placówkach od początku pobytu w nich, stanowi jeden z najważniejszych elementów zapobiegających
bezdomności grupy.
Młodzież, która odpowiednio wcześnie zostanie przygotowana do powrotu do środowiska, otrzyma
niezbędne wsparcie w rozwiązaniu problemów, z którymi trafiła do placówki, bez wątpienia lepiej
zaadaptuje się do warunków funkcjonowania w społeczeństwie.
Przeprowadzony „Trening do samodzielności” zwraca uwagę na szereg elementów umożliwiających
prawidłowe przygotowanie uczestników do readaptacji:
‒
‒
‒
‒
‒
‒
znajomość własnej sytuacji (diagnoza własnych problemów i potrzeb stanowiąca podstawę do
podjęcia lub domagania się podjęcia określonych działań);
znajomość narzędzi wsparcia;
tworzenie realnego planu na siebie;
podniesienie umiejętności komunikacyjnych;
nabycie kluczowych umiejętności w zakresie pisania pism i wniosków;
tworzenie cv.
Program pozwala ponadto na właściwe podejście do procesu
usamodzielnienia stawiając go jako nadrzędny cel pobytu w
placówce.
Należy także zaznaczyć, że przeprowadzone działanie
edukacyjne pozwala na dokonanie konfrontacji młodzieży
z bezdomnością odbywające się m.in. w ramach debaty
zorganizowanej w placówce dla bezdomnych. Poznanie
realiów funkcjonowania osoby bezdomnej to jednak tylko
część oferty mająca na celu obalanie mitów dotyczących tej
grupy i uświadomienie wychowankom, że w sytuacji
zaniechania przez nich właściwych działań w zakresie
usamodzielnienia, zagrożenie bezdomnością wydaje się być
możliwe. Bardzo ważną częścią oferty skierowanej
do uczestników projektu jest także poznanie możliwości
i mechanizmów wychodzenia z bezdomności.
WNIOSKI I REKOMENDACJE:
Dokonując podsumowania programu należy zwrócić uwagę na pojawiające się w nim spostrzeżenia
uczestników, które w ocenie autorów programu powinny zostać wzięte pod uwagę w zakresie pracy z
wychowankami placówek resocjalizacyjnych.
1) Zwiększenie samodzielności i odpowiedzialności młodzieży za kształtowanie własnej sytuacji.
2) Zbliżenie funkcjonowania młodzieży w placówce do realiów obowiązujących poza nią – większy
kontakt ze środowiskiem otwartym i realiami życia.
3) Zwiększenie dostępności do leczenia odwykowego – umożliwianie właściwych terapii na etapie
pobytu w placówce.
4) Wzrost kontaktu ze środowiskiem powrotu wychowanka – od budowania relacji z rodziną po
osobisty kontakt z służbami integracji społecznej mogącymi mieć istotny wpływ dla przebiegu
procesu usamodzielnienia.
5) Zwiększenie oferty w zakresie przygotowania zawodowego.
6) Rozpoczęcie przygotowań do usamodzielnienia od samego początku pobytu
wychowanki/wychowanka w placówce.
Projekt Co mnie czeka gdy stąd wyjdę - profilaktyka bezdomności wychowanek i wychowanków
placówek resocjalizacyjnych na Mazowszu został zrealizowany
przez
Fundację po DRUGIE
w 2015 roku
Projekt dofinansowany ze środków Wojewody Mazowieckiego