desygnat znaku - Instytut Filozofii UJ

Transkrypt

desygnat znaku - Instytut Filozofii UJ
Reguły gry
• zaliczenie przedmiotu wymaga zdania dwóch
testów, z logiki (za ok. 5 tygodni) i z filozofii (w
sesji);
• warunkiem koniecznym podejścia do testu z
filozofii jest zaliczenie testu z logiki i zaliczenie
ćwiczeń;
• gdy ocena z testu z filozofii jest wyższa od oceny z
testu z logiki, to wpisuję ocenę z egzaminu z
filozofii;
• w przeciwnym wypadku wpisuję średnią;
• można uzyskać bonus z ćwiczen, w postaci pół
oceny, gdy ocena z całości egzaminu jest
pozytywna.
1
LOGIKA
DZIAŁY LOGIKI
• semiotyka – nauka o znaku
DZIAŁY LOGIKI
• semiotyka – nauka o znaku
• metodologia ogólna – teoria czynności takich jak
definiowanie, wnioskowanie, klasyfikacja
DZIAŁY LOGIKI
• semiotyka – nauka o znaku
• metodologia ogólna – teoria czynności takich jak
definiowanie, wnioskowanie, klasyfikacja
• logika formalna – bada schematy rozumowań
niezawodnych, czyli takich które od prawdziwych
przesłanek prowadzą zawsze do prawdziwych wniosków
SEMIOTYKA
Semiotyka – nauka o znaku
znak – coś, co wskazuje na coś co jest poza nim samym
SEMIOTYKA
Semiotyka – nauka o znaku
znak – coś, co wskazuje na coś co jest poza nim samym
znaki (konwencjonalne) znak drogowy
biała flaga
wyrażenia języka SEMIOTYKA
Semiotyka – nauka o znaku
znak – coś, co wskazuje na coś co jest poza nim samym
znaki (konwencjonalne) znak drogowy
biała flaga
wyrażenia języka oznaki
(związek przyczynowo-skutkowy;
brak nadawcy)
temperatura jako oznaka choroby ślady dzika jako oznaka tego, że
dzik tędy przebiegł
SEMIOTYKA
• trójkąt semiotyczny:
SEMIOTYKA
• trójkąt semiotyczny:
nośnik znaku – desygnat znaku – użytkownik znaku
SEMIOTYKA
• trójkąt semiotyczny:
nośnik znaku – desygnat znaku – użytkownik znaku
nośnik znaku – przedmiot, który występuje w roli znaku
SEMIOTYKA
• trójkąt semiotyczny:
nośnik znaku – desygnat znaku – użytkownik znaku
nośnik znaku – przedmiot, który występuje w roli znaku
desygnat znaku – przedmiot, do którego znak się odnosi
SEMIOTYKA
• trójkąt semiotyczny:
nośnik znaku – desygnat znaku – użytkownik znaku
nośnik znaku – przedmiot, który występuje w roli znaku
desygnat znaku – przedmiot, do którego znak się odnosi
użytkownik znaku – podmiot, dla którego coś jest znakiem
czegoś innego; nadawca bądź odbiorca znaku
SEMIOTYKA
• działy semiotyki: syntaktyka, semantyka, pragmatyka
SEMIOTYKA
• działy semiotyki: syntaktyka, semantyka, pragmatyka
syntaktyka – badanie relacji zachodzących pomiędzy
znakami
SEMIOTYKA
• działy semiotyki: syntaktyka, semantyka, pragmatyka
syntaktyka – badanie relacji zachodzących pomiędzy
znakami
zagadnienia:
SEMIOTYKA
• działy semiotyki: syntaktyka, semantyka, pragmatyka
syntaktyka – badanie relacji zachodzących pomiędzy
znakami
zagadnienia:
zasady budowy wyrażeń złożonych z wyrażeń prostych
SEMIOTYKA
• działy semiotyki: syntaktyka, semantyka, pragmatyka
syntaktyka – badanie relacji zachodzących pomiędzy
znakami
zagadnienia:
zasady budowy wyrażeń złożonych z wyrażeń prostych
kategorie syntaktyczne
SEMIOTYKA
• działy semiotyki: syntaktyka, semantyka, pragmatyka
syntaktyka – badanie relacji zachodzących pomiędzy
znakami
zagadnienia:
zasady budowy wyrażeń złożonych z wyrażeń prostych
kategorie syntaktyczne
poprawność składniowa
SEMIOTYKA
semantyka – badanie relacji zachodzących pomiędzy
znakami, a tym do czego znaki się odnoszą
SEMIOTYKA
semantyka – badanie relacji zachodzących pomiędzy
znakami, a tym do czego znaki się odnoszą
zagadnienia:
SEMIOTYKA
semantyka – badanie relacji zachodzących pomiędzy
znakami, a tym do czego znaki się odnoszą
zagadnienia:
znaczenie
SEMIOTYKA
semantyka – badanie relacji zachodzących pomiędzy
znakami, a tym do czego znaki się odnoszą
zagadnienia:
znaczenie
oznaczanie (denotowanie, desygnowanie)
SEMIOTYKA
semantyka – badanie relacji zachodzących pomiędzy
znakami, a tym do czego znaki się odnoszą
zagadnienia:
znaczenie
oznaczanie (denotowanie, desygnowanie)
prawdziwość
SEMIOTYKA
semantyka – badanie relacji zachodzących pomiędzy
znakami, a tym do czego znaki się odnoszą
zagadnienia:
znaczenie
oznaczanie (denotowanie, desygnowanie)
prawdziwość
spełnianie
SEMIOTYKA
semantyka – badanie relacji zachodzących pomiędzy
znakami, a tym do czego znaki się odnoszą
zagadnienia:
znaczenie
oznaczanie (denotowanie, desygnowanie)
prawdziwość
spełnianie
zakres nazwy
SEMIOTYKA
pragmatyka – badanie relacji zachodzących pomiędzy
znakami, a użytkownikami znaków
SEMIOTYKA
pragmatyka – badanie relacji zachodzących pomiędzy
znakami, a użytkownikami znaków
zagadnienia:
SEMIOTYKA
pragmatyka – badanie relacji zachodzących pomiędzy
znakami, a użytkownikami znaków
zagadnienia:
kontekst użycia wyrażenia
SEMIOTYKA
pragmatyka – badanie relacji zachodzących pomiędzy
znakami, a użytkownikami znaków
zagadnienia:
kontekst użycia wyrażenia
idealny użytkownik znaku
METODOLOGIA OGÓLNA
• podstawowe typy definicji
METODOLOGIA OGÓLNA
• podstawowe typy definicji
zasady poprawnego definiowania
METODOLOGIA OGÓLNA
• podstawowe typy definicji
zasady poprawnego definiowania
najczęściej popełniane błędy w definiowaniu
METODOLOGIA OGÓLNA
• podstawowe typy definicji
zasady poprawnego definiowania
najczęściej popełniane błędy w definiowaniu
• podstawowe typy rozumowań
METODOLOGIA OGÓLNA
• podstawowe typy definicji
zasady poprawnego definiowania
najczęściej popełniane błędy w definiowaniu
• podstawowe typy rozumowań
najczęściej popełniane błędy w rozumowaniach
LOGIKA FORMALNA
• Klasyczny rachunek zdań KRZ
LOGIKA FORMALNA
• Klasyczny rachunek zdań KRZ
• Klasyczny rachunek predykatów KRP
LOGIKA FORMALNA
• Klasyczny rachunek zdań KRZ
• Klasyczny rachunek predykatów KRP
założenie logiki klasycznej:
LOGIKA FORMALNA
• Klasyczny rachunek zdań KRZ
• Klasyczny rachunek predykatów KRP
założenie logiki klasycznej:
zasada biwalencji – każde zdanie jest prawdziwe bądź
fałszywe
LOGIKA FORMALNA
• Klasyczny rachunek zdań KRZ
• Klasyczny rachunek predykatów KRP
założenie logiki klasycznej:
zasada biwalencji – każde zdanie jest prawdziwe bądź
fałszywe
zdaniem w sensie logiki jest stwierdzenie, które może być
oceniane w kategorii prawdy i fałszu
LOGIKA FORMALNA
• Klasyczny rachunek zdań KRZ
• Klasyczny rachunek predykatów KRP
założenie logiki klasycznej:
zasada biwalencji – każde zdanie jest prawdziwe bądź
fałszywe
zdaniem w sensie logiki jest stwierdzenie, które może być
oceniane w kategorii prawdy i fałszu
wartość logiczna zdania – prawda lub fałsz
LOGIKA FORMALNA
• Klasyczny rachunek zdań KRZ
• Klasyczny rachunek predykatów KRP
założenie logiki klasycznej:
zasada biwalencji – każde zdanie jest prawdziwe bądź
fałszywe
zdaniem w sensie logiki jest stwierdzenie, które może być
oceniane w kategorii prawdy i fałszu
wartość logiczna zdania – prawda lub fałsz
1
lub
0
KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ
• zdania proste i zdania złożone
zdanie jest złożone w sensie logiki, gdy jego częścią
właściwą jest inne zdanie oraz gdy występuje w nim
funktor zdaniotwórczy od argumentów zdaniowych
Nieprawda, że pada deszcz.
KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ
• zdania proste i zdania złożone
zdania jest złożone w sensie logiki, gdy jego częścią
właściwą jest inne zdanie oraz gdy występuje w nim
funktor zdaniotwórczy od argumentów zdaniowych
Nieprawda, że pada deszcz.
KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ
• zdania proste i zdania złożone
zdania jest złożone w sensie logiki, gdy jego częścią
właściwą jest inne zdanie oraz gdy występuje w nim
funktor zdaniotwórczy od argumentów zdaniowych
Nieprawda, że pada deszcz.
Możliwe, że Adam Małysz zdobędzie złoty medal na
następnej olimpiadzie.
KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ
• zdania proste i zdania złożone
zdania jest złożone w sensie logiki, gdy jego częścią
właściwą jest inne zdanie oraz gdy występuje w nim
funktor zdaniotwórczy od argumentów zdaniowych
Nieprawda, że pada deszcz.
Możliwe, że Adam Małysz zdobędzie złoty medal na
następnej olimpiadzie.
KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ
• zdania proste i zdania złożone
zdania jest złożone w sensie logiki, gdy jego częścią
właściwą jest inne zdanie oraz gdy występuje w nim
funktor zdaniotwórczy od argumentów zdaniowych
Nieprawda, że pada deszcz.
Możliwe, że Adam Małysz zdobędzie złoty medal na
następnej olimpiadzie.
Widzę i opisuję.
KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ
• zdania proste i zdania złożone
zdania jest złożone w sensie logiki, gdy jego częścią
właściwą jest inne zdanie oraz gdy występuje w nim
funktor zdaniotwórczy od argumentów zdaniowych
Nieprawda, że pada deszcz.
Możliwe, że Adam Małysz zdobędzie złoty medal na
następnej olimpiadzie.
Widzę i opisuję.
KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ
• zdania proste i zdania złożone
zdania jest złożone w sensie logiki, gdy jego częścią
właściwą jest inne zdanie oraz gdy występuje w nim
funktor zdaniotwórczy od argumentów zdaniowych
Nieprawda, że pada deszcz.
Możliwe, że Adam Małysz zdobędzie złoty medal na
następnej olimpiadzie.
Widzę i opisuję.
KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ
• zdania proste i zdania złożone
zdania jest złożone w sensie logiki, gdy jego częścią
właściwą jest inne zdanie oraz gdy występuje w nim
funktor zdaniotwórczy od argumentów zdaniowych
Nieprawda, że pada deszcz.
Możliwe, że Adam Małysz zdobędzie złoty medal na
następnej olimpiadzie.
Widzę i opisuję.
KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ
• wybrane spójniki:
KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ
• wybrane spójniki:
nieprawda, że negacja
KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ
• wybrane spójniki:
nieprawda, że negacja
Nieprawda,
że pada deszcz.
KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ
•
wybrane spójniki:
nieprawda, że negacja
Nieprawda,
że pada deszcz.
i koniunkcja
KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ
•
wybrane spójniki:
nieprawda, że negacja
Nieprawda,
że pada deszcz.
i koniunkcja
Widzę
i opisuję. KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ
•
wybrane spójniki:
nieprawda, że negacja
Nieprawda,
że pada deszcz.
i koniunkcja
Widzę
i opisuję. lub alternatywa
KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ
•
wybrane spójniki:
nieprawda, że negacja
Nieprawda,
że pada deszcz.
i koniunkcja
Widzę
i opisuję. lub alternatywa
Napiszę
lub zatelefonuję.
KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ
•
wybrane spójniki:
nieprawda, że negacja
Nieprawda,
że pada deszcz.
i koniunkcja
Widzę
i opisuję. lub alternatywa
Napiszę
lub zatelefonuję.
jeżeli, to implikacja
KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ
•
wybrane spójniki:
nieprawda, że negacja
Nieprawda,
że pada deszcz.
i koniunkcja
Widzę
i opisuję. lub alternatywa
Napiszę
lub zatelefonuję.
jeżeli, to implikacja
Jeżeli
dziś jest poniedziałek, to mogę pospać dłużej.
KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ
•
wybrane spójniki:
nieprawda, że negacja
Nieprawda,
że pada deszcz.
i koniunkcja
Widzę
i opisuję. lub alternatywa
Napiszę
lub zatelefonuję.
jeżeli, to implikacja
Jeżeli
dziś jest poniedziałek, to mogę pospać dłużej.
wtedy i tylko wtedy, gdy równoważność
KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ
•
wybrane spójniki:
nieprawda, że negacja
Nieprawda,
że pada deszcz.
i koniunkcja
Widzę
i opisuję. lub alternatywa
Napiszę
lub zatelefonuję.
jeżeli, to implikacja
Jeżeli
dziś jest poniedziałek, to mogę pospać dłużej.
wtedy i tylko wtedy, gdy równoważność
Golił
sam siebie wtedy i tylko wtedy, gdy nie golił innych.
SPÓJNIKI EKSTENSJONALNE I INTENSJONALNE
• spójniki ekstensjonalne
wartość logiczna zdania złożonego przy ich pomocy
zależy wyłącznie od wartości logicznej zdań złożonych
Nieprawda, że Kraków leży nad Wisłą.
SPÓJNIKI EKSTENSJONALNE I INTENSJONALNE
• spójniki ekstensjonalne
wartość logiczna zdania złożonego przy ich pomocy
zależy wyłącznie od wartości logicznej zdań złożonych
Nieprawda, że Kraków leży nad Wisłą.
SPÓJNIKI EKSTENSJONALNE I INTENSJONALNE
• spójniki ekstensjonalne
wartość logiczna zdania złożonego przy ich pomocy
zależy wyłącznie od wartości logicznej zdań złożonych
Nieprawda, że
SPÓJNIKI EKSTENSJONALNE I INTENSJONALNE
• spójniki ekstensjonalne
wartość logiczna zdania złożonego przy ich pomocy
zależy wyłącznie od wartości logicznej zdań składowych
Nieprawda, że 3 + 4 = 7.
SPÓJNIKI EKSTENSJONALNE I INTENSJONALNE
• spójniki ekstensjonalne
wartość logiczna zdania złożonego przy ich pomocy
zależy wyłącznie od wartości logicznej zdań składowych
Nieprawda, że
SPÓJNIKI EKSTENSJONALNE I INTENSJONALNE
• spójniki ekstensjonalne
wartość logiczna zdania złożonego przy ich pomocy
zależy wyłącznie od wartości logicznej zdań złożonych
Nieprawda, że Ziemia jest kulista.
SPÓJNIKI EKSTENSJONALNE I INTENSJONALNE
• spójniki ekstensjonalne
wartość logiczna zdania złożonego przy ich pomocy
zależy wyłącznie od wartości logicznej zdań złożonych
Nieprawda, że
SPÓJNIKI EKSTENSJONALNE I INTENSJONALNE
• spójniki ekstensjonalne
wartość logiczna zdania złożonego przy ich pomocy
zależy wyłącznie od wartości logicznej zdań złożonych
Nieprawda, że Ziemia jest płaska.
p
Nieprawda, że p
1
0
0
1
SPÓJNIKI EKSTENSJONALNE I INTENSJONALNE
Konieczne, że ….
SPÓJNIKI EKSTENSJONALNE I INTENSJONALNE
Konieczne, że ….
Konieczne, że 2 + 2 = 4.
SPÓJNIKI EKSTENSJONALNE I INTENSJONALNE
Konieczne, że ….
Konieczne, że 2 + 2 = 4.
Konieczne, że jeśli dziś jest środa, to jutro jest czwartek.
SPÓJNIKI EKSTENSJONALNE I INTENSJONALNE
Konieczne, że ….
Konieczne, że 2 + 2 = 4.
Konieczne, że jeśli dziś jest środa, to jutro jest czwartek.
Konieczne, że Wisła jest zanieczyszczona.
SPÓJNIKI EKSTENSJONALNE I INTENSJONALNE
Konieczne, że ….
Konieczne, że 2 + 2 = 4.
Konieczne, że jeśli dziś jest środa, to jutro jest czwartek.
Konieczne, że Wisła jest zanieczyszczona.
Konieczne, że urząd premiera III RP sprawuje
przedstawiciel największego klubu poselskiego.
SPÓJNIKI EKSTENSJONALNE I INTENSJONALNE
Konieczne, że ….
Konieczne, że 2 + 2 = 4.
Konieczne, że jeśli dziś jest środa, to jutro jest czwartek.
Konieczne, że Wisła jest zanieczyszczona.
Konieczne, że urząd premiera III RP sprawuje
przedstawiciel największego klubu poselskiego.
• spójniki intensjonalne
SPÓJNIKI EKSTENSJONALNE I INTENSJONALNE
Konieczne, że ….
Konieczne, że 2 + 2 = 4.
Konieczne, że jeśli dziś jest środa, to jutro jest czwartek.
Konieczne, że Wisła jest zanieczyszczona.
Konieczne, że urząd premiera III RP sprawuje
przedstawiciel największego klubu poselskiego.
• spójniki intensjonalne
wartość logiczna zdania złożonego przy ich pomocy zależy
nie tylko od wartości logicznej zdań składowych, ale także
od ich treści
SPÓJNIKI EKSTENSJONALNE I INTENSJONALNE
nieprawda, że; i; lub; jeżeli, to; wtedy i tylko wtedy, gdy -to spójniki ekstensjonalne
treść jest balastem w badaniu poprawności wnioskowań
wyrażonych w języku ze spójnikami ekstensjonalnymi
jedynie.
JĘZYK KRZ
Alfabet KRZ:
JĘZYK KRZ
Alfabet KRZ:
1.
nieskończony zbiór zmiennych zdaniowych:
JĘZYK KRZ
Alfabet KRZ:
1.
nieskończony zbiór zmiennych zdaniowych:
p, q, r,…, p1, p2,…, q1, q2,…
JĘZYK KRZ
Alfabet KRZ:
1.
nieskończony zbiór zmiennych zdaniowych:
p, q, r,…, p1, p2,…, q1, q2,…
2.
zbiór stałych logicznych (funktorów zdaniotwórczych):
JĘZYK KRZ
Alfabet KRZ:
1.
nieskończony zbiór zmiennych zdaniowych:
p, q, r,…, p1, p2,…, q1, q2,…
2.
zbiór stałych logicznych (funktorów zdaniotwórczych):
~ negacja nieprawda, że
JĘZYK KRZ
Alfabet KRZ:
1.
nieskończony zbiór zmiennych zdaniowych:
p, q, r,…, p1, p2,…, q1, q2,…
2.
zbiór stałych logicznych (funktorów zdaniotwórczych):
~ negacja nieprawda, że
∧ koniunkcja i
JĘZYK KRZ
Alfabet KRZ:
1.
nieskończony zbiór zmiennych zdaniowych:
p, q, r,…, p1, p2,…, q1, q2,…
2.
zbiór stałych logicznych (funktorów zdaniotwórczych):
~ negacja nieprawda, że
∧ koniunkcja i
∨ alternatywa lub
JĘZYK KRZ
Alfabet KRZ:
1.
nieskończony zbiór zmiennych zdaniowych:
p, q, r,…, p1, p2,…, q1, q2,…
2.
zbiór stałych logicznych (funktorów zdaniotwórczych):
~ negacja nieprawda, że
∧ koniunkcja i
∨ alternatywa lub
→ implikacja jeżeli, to
JĘZYK KRZ
Alfabet KRZ:
1.
nieskończony zbiór zmiennych zdaniowych:
p, q, r,…, p1, p2,…, q1, q2,…
2.
zbiór stałych logicznych (funktorów zdaniotwórczych):
~ negacja nieprawda, że
∧ koniunkcja i
∨ alternatywa lub
→ implikacja jeżeli, to
≡ równoważność wtedy i tylko wtedy, gdy
JĘZYK KRZ
Alfabet KRZ:
1.
nieskończony zbiór zmiennych zdaniowych:
p, q, r,…, p1, p2,…, q1, q2,…
2.
zbiór stałych logicznych (funktorów zdaniotwórczych):
~ negacja nieprawda, że
∧ koniunkcja i
∨ alternatywa lub
→ implikacja jeżeli, to
≡ równoważność wtedy i tylko wtedy, gdy
3. nawiasy: (,).
JĘZYK KRZ
DEFINICJA: wyrażenie KRZ
Wyrażeniem języka KRZ jest każdy skończony ciąg
symboli alfabetu KRZ.
JĘZYK KRZ
DEFINICJA: wyrażenie KRZ
Wyrażeniem języka KRZ jest każdy skończony ciąg
symboli alfabetu KRZ.
DEFINICJA: formuła KRZ
JĘZYK KRZ
DEFINICJA: wyrażenie KRZ
Wyrażeniem języka KRZ jest każdy skończony ciąg
symboli alfabetu KRZ.
DEFINICJA: formuła KRZ
Formułą języka KRZ (wyrażeniem sensownym KRZ) jest
każde i tylko takie wyrażenie, które spełnia następujące
warunki:
JĘZYK KRZ
DEFINICJA: wyrażenie KRZ
Wyrażeniem języka KRZ jest każdy skończony ciąg
symboli alfabetu KRZ.
DEFINICJA: formuła KRZ
Formułą języka KRZ (wyrażeniem sensownym KRZ) jest
każde i tylko takie wyrażenie, które spełnia następujące
warunki:
• Każda zmienna zdaniowa jest formułą KRZ.
JĘZYK KRZ
DEFINICJA: wyrażenie KRZ
Wyrażeniem języka KRZ jest każdy skończony ciąg
symboli alfabetu KRZ.
DEFINICJA: formuła KRZ
Formułą języka KRZ (wyrażeniem sensownym KRZ) jest
każde i tylko takie wyrażenie, które spełnia następujące
warunki:
• Każda zmienna zdaniowa jest formułą KRZ.
• Jeżeli α i β są formułami KRZ, to (α ∧ β), (α ∨ β), (α → β),
(α ≡ β) i ~(α) też są formułami KRZ.
Co trzeba koniecznie wiedzieć lub znać z
tego wykładu?
• definicję wyrażenia i formuły KRZ
• rozróżnienie: spójniki ekstensjonalne a
•
•
intensjonalne
co to jest zasada dwuwartościowości?
co to jest zdanie w sensie logicznym?
29

Podobne dokumenty