szkolny zestaw tematów na ustny egzamin maturalny z języka

Wewnętrzny egzamin maturalny z języka polskiego w roku szkolnym 20013/2014
Zespół Szkół Nr 1 im. Marii Skłodowskiej-Curie w Wyszkowie.
LITERATURA
1.Literackie obrazy zniewolenia człowieka w systemie totalitarnym. Omów zagadnienie, odwołując się do
wybranych utworów.
2. Przedstaw różne wyobrażenia i znaczenie apokalipsy w wybranych utworach literackich różnych epok.
3. Scharakteryzuj i zinterpretuj wymowę wielkich monologów wybranych bohaterów dzieł literackich.
4. Dokument i parabola jako dwa sposoby mówienia o współczesności. Porównaj na wybranych przykładach.
5. Orient jako inspiracja pisarzy. Zanalizuj różne sposoby funkcjonowania tego motywu w wybranych
utworach.
6. Omów i porównaj sposoby literackiej kreacji wizerunku dziecka w różnych epokach.
7. Bohaterowie w habitach. Przedstaw sposób ich kreowania w wybranych utworach literackich.
8. Motyw pielgrzyma w literaturze. Przedstaw sposoby jego funkcjonowania w wybranych utworach.
9. Na wybranych przykładach omów różne sposoby ukazywania motywu rewolucji w literaturze na przestrzeni
epok.
10. Różne wizerunki lekarza w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych przykładach literackich.
11. Zaprezentuj różnorodne kreacje kobiet w wybranych dziełach literackich różnych epok.
12. Rozmowy człowieka z Bogiem w literackim przekazie twórców różnych epok. Przedstaw sposoby
funkcjonowania motywu w wybranych utworach
13. Motywy oniryczne i ich funkcje. Omów, odwołując się do wybranych dzieł literackich.
14. Tytuł, motto i zakończenie utworu jako klucze do interpretacji dzieł literackich. Omów zagadnienie na
wybranych przykładach.
15. Kobieta zbuntowana. Przedstaw jej wizerunek w literaturze i oceń zasadność buntu.
16. Przedstaw sposób funkcjonowania motywu dworku szlacheckiego w literaturze polskiej na przestrzeni
dziejów.
17. Emancypantki i feministki w literaturze polskiej. Omów zjawisko na wybranych przykładach.
18. Literackie obrazy bitew. Porównaj sposoby ich ukazania i funkcje, jakie pełnią w wybranych dziełach
literatury pięknej.
19. Motywy antyczne i biblijne oraz sposób ich wykorzystania w twórczości wybranych poetów
współczesnych.
20. Tatry w literaturze polskiej. Przedstaw różne sposoby realizacji tego motywu.
21. Przyroda w literaturze polskiej. Określ funkcje i znaczenie motywu na podstawie wybranych tekstów ( np.
„Sonety krymskie”, „Pan Tadeusz”, „Chłopi” ).
22. Kostium historyczny jako sposób na przedstawienie aktualnych wydarzeń. Omów zjawisko na wybranych
przykładach.
23. Rycerz - jego obyczaje, styl zachowania i postawa. Przedstaw sposoby kreacji, odwołując się do wybranych
tekstów literackich.
24. Małe ojczyzny i sposoby ich przedstawiania w literaturze. Omów temat, analizując twórczość wybranych
autorów.
25. Nawiązania do twórczości Jana Kochanowskiego i ich funkcja w literaturze późniejszych epok. Przedstaw
je, analizując wybrane utwory.
26. Szkoła jako motyw w literaturze. Porównaj różne jego ujęcia w wybranych utworach.
27. Modlitwa jako temat w literaturze. Porównaj różne jego ujęcia w wybranych utworach literackich różnych
epok.
28. Wizerunek anioła (diabła) w literaturze. Porównaj sposoby ujęcia postaci, zestawiając wybrane teksty
kultury.
29. Satyra w życiu codziennym: dawniej i dziś. Zaprezentuj i oceń rolę tekstów satyrycznych, odwołując się do
wybranych lektur.
30. Różne sposoby przedstawiania matki cierpiącej w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych
przykładach.
31. Motyw "spowiedzi" w literaturze. Omów jego funkcje i różnorodność ujęcia, odwołując się do wybranych
dzieł.
32. Orientalizm w literaturze . Omów zjawisko i sposób jego funkcjonowania na podstawie wybranych
dzieł.
33. Motywy fantastyczne w literaturze. Omów ich funkcję, odwołując się do wybranych przykładów.
34. Różne sposoby funkcjonowania motywu winy i kary w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych
przykładach.
35. Motyw labiryntu i jego funkcje w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
36. Literackie obrazy pracy i ich funkcja artystyczna. Rozwiń temat na wybranych przykładach.
37. Od Krasickiego do Młynarskiego. Polska literatura satyryczna w walce z wadami Polaków .Wskaż
najbardziej charakterystyczne motywy tej twórczości, dokonaj analizy użytych w niej środków
artystycznych.
38. Bohaterki polskich utworów romantycznych i pozytywistycznych. Dokonaj analizy porównawczej
wybranych przykładów.
39. Różne wizje powstania świata utrwalone w literaturze. Analiza porównawcza wybranych fragmentów
Biblii, mitologii wybranych kultur, literatury fantasy.
40. Literackie reinterpretacje mitów antycznych. Scharakteryzuj sposoby i cele tego literackiego zjawiska na
wybranych przykładach.
41. Jak literatura służy tolerancji? Omów problem, odwołując się do utworów dotyczących życia „innych” (np.
mniejszości narodowych, chorych, starych..).
42. Biografia autora kluczem do zrozumienia bohatera literackiego. Rozważ problem w oparciu o twórczość
wybranego pisarza.
43. "Wstrząsające wydarzenia życiowe odkrywają w ludziach prawdziwe osobowości, rodzą nowe postawy"
(J.J.Szczepański). Omów motyw przemiany bohatera literackiego w ujęciu pisarzy różnych epok.
44. Literackie portrety władców. Zaprezentuj i oceń ich postawę, odwołując się do wybranych utworów
literackich.
45. Różne wizje młodości, jej doświadczeń i dążeń w literaturze pięknej. Omów i porównaj na wybranych
przykładach.
46. Różnorodne ujęcia motywu samotności, wyobcowania, alienacji w literaturze na przestrzeni epok. Omów
i porównaj na wybranych przykładach.
47. Literackie portrety kobiet. Przedstaw na wybranych przykładach sposoby kreacji i ich funkcje.
48. Duchy, zjawy, upiory w literaturze romantycznej. Omów funkcję tego motywu na wybranych przykładach.
49. Kulinaria w literaturze. Omów funkcje tego motywu w wybranych utworach literackich (np. M. Rej, A.
Mickiewicz, H. Sienkiewicz).
50. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze - omów sposoby ich przedstawiania i funkcje w wybranych
utworach.
51. Patrioci a kosmopolici w literaturze i publicystyce wybranej epoki i w czasach współczesnych. Przeanalizuj
wybrane utwory i porównaj je.
52. Personifikacje zła w literaturze. Porównaj sposoby ukazania i funkcje, jakie pełnią w wybranych
utworach literackich różnych epok.
53. Różne sposoby przedstawiania władzy w literaturze. Omów zagadnienie, porównaj analizowany
materiał i przedstaw wnioski, odwołując się do wybranych przykładów z różnych epok.
54. Miasto i jego wpływ na losy i psychikę bohatera. Rozważ problem na wybranych przykładach.
55. Motyw samobójcy w literaturze. Omów jego kreację i funkcjonowanie w wybranych dziełach różnych
epok.
56. List jako forma komunikacji międzyludzkiej i forma literacka. Omów zagadnienie na wybranych
przykładach z różnych epok.
57. Konflikt pokoleń w ujęciu twórców różnych epok. Rozważ problem, odwołując się do wybranych
przykładów literackich.
58. Warszawa w literaturze. Różne sposoby spojrzenia na miasto. Omów zagadnienie na wybranych
przykładach.
59. Motyw utopii w literaturze i jego funkcje w utworze. Omów zagadnienie na podstawie wybranych
przykładów z różnych epok.
60. Motyw maski – jego rola i znaczenie w życiu bohatera i kreacji świata. Rozważ problem, odwołując
się do wybranych dzieł.
61. Motyw pieniądza. Omów jego funkcje, odwołując się do wybranych utworów z różnych epok kultury.
62. Kreacje mężczyzn w literaturze. Omów i porównaj sposoby prezentacji bohaterów.
63. Zbigniew Herbert nazwał odpuszczenie win największym kunsztem – przedstaw funkcjonowanie
motywu przebaczenia w wybranych utworach różnych epok.
64. W jaki sposób literatura przedstawia rozstanie bliskich sobie osób. Przeanalizuj wybrane utwory,
oceń efekty i wyciągnij wnioski.
65. Dokonaj analizy porównawczej różnych sposobów prezentacji II wojny światowej w wybranych
utworach polskiej literatury współczesnej. Sformułuj wnioski.
66. Kobieta- podmiot czy przedmiot? Na podstawie wybranych utworów literackich i sztuki omów sytuację
kobiet w Krajach Trzeciego Świata.
67. Słynne spory literackie. Omów ich wpływ na rozwój literatury, odwołując się do wybranych przykładów z
różnych epok.
68. Człowiek w teatrze świata. Omów sposoby funkcjonowania motywu w wybranych utworach literackich.
69. Bohaterowie z marginesu i półświatka w wybranych utworach literackich. Przedstaw ich kreacje w tekstach
z literatury polskiej i obcej.
70. Ludzkie okrucieństwo nie zna granic. Przedstaw portret kata ukazany w literaturze różnych epok.
71. Istota i funkcja utworów parenetycznych. Przedstaw problem, wykorzystując utwory reprezentatywne dla
dwóch epok.
72. Starość jako motyw literacki. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
73. Mit o Prometeuszu i jego literackie interpretacje. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych
utworów.
74. Motyw więzienia w literaturze. Scharakteryzuj i przedstaw różne jego funkcje w wybranych utworach.
KORESPONDENCJA SZTUK
1. Ludzie pracy w literaturze i malarstwie XIX wieku. Rozwiń temat na wybranych przykładach.
2. Różnorodne sposoby ujęcia motywu powrotu w literaturze i filmie. Dokonaj analizy porównawczej
wybranych dzieł.
3. Jakie obrazy polskiej wsi prezentują literatura i sztuka? Omów i porównaj na wybranych przykładach z
różnych epok
4. Wizerunek anioła w poezji polskiej i sztukach plastycznych. Porównaj wybrane dzieła.
5. Porównaj stosunek do śmierci ludzi średniowiecza i współczesności. Odwołaj się do wybranych tekstów
kultury (lit. i sztuki).
6. Symbolika i obraz góry w kulturze. Omów na wybranych przykładach
7. Literackie obrazy matki lub ojca w wybranych utworach. Przedstaw i porównaj na wybranych przykładach.
8. Motyw pracy i jego funkcja artystyczna. Rozwiń temat na wybranych przykładach.
9. Echa powstania listopadowego w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Zaprezentuj różne sposoby
funkcjonowania tego tematu w wybranych dziełach.
10. Topos stworzenia świata w literaturze i sztuce. Omów jego funkcję, analizując wybrane utwory literackie,
dzieła plastyczne i inne.
11. Porównaj sposoby kreacji różnych postaci historycznych w malarstwie i literaturze różnych epok.
12. Motyw pojedynku. Przedstaw różne jego ujęcia, analizując najciekawsze, Twoim zdaniem, realizacje
literackie i filmowe.
13. Symbol w literaturze i malarstwie. Porównaj sposoby jego wykorzystania w wybranych dziełach literackich
i plastycznych.
14. Obrazy małżeństw i rodzin w literaturze i sztuce. Omówienie różnorodnych ujęć motywu na podstawie
wybranych tekstów XIX wieku.
15. Motyw mogił w literaturze i sztuce. Omów jego funkcję analizując wybrane przykłady.
16. Różne wizerunki matki w literaturze i sztukach plastycznych. Przedstaw na wybranych przykładach
17. Rekwizyt w literaturze i sztuce. Omów jego funkcję, analizując wybrane utwory literackie,
dzieła plastyczne i inne.
18. Obraz getta warszawskiego w polskiej literaturze i w filmie. Odwołując się do wybranych przykładów,
porównaj sposoby ukazania zagłady oraz moralną i poznawczą wartość utworów.
19. Motyw maski - jego rola i znaczenie w życiu bohatera i kreacji świata. Rozważ problem, odwołując się do
wybranych tekstów kultury.
20. Rzecz w literaturze i malarstwie. Porównaj ujęcie motywu wybranego przedmiotu w tekstach kultury.
21. Motyw Arkadii w literaturze i sztuce. Przedstaw jego różne ujęcia i funkcje w wybranych dziełach
literackich.
22. Walka dobra ze złem w literaturze i sztuce - omów i oceń różne przedstawienia tego motywu.
23. Analizując wybrane przykłady, przedstaw symbolikę kolorów w literaturze i innych dziedzinach sztuki.
24. Zwierzę jako temat w dziełach malarskich oraz bohater utworów literackich. Przedstaw i omów różne
sposoby podejścia do tego tematu.
25. Tatry jako inspiracja twórczości literackiej i malarskiej. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł.
26. Porównaj obraz powstania warszawskiego w literaturze i filmie na podstawie wybranych utworów.
27. Motyw tańca w literaturze i sztuce. Przedstaw sposoby ujęcia motywu i jego funkcje w wybranych
dziełach..
28. Człowiek wśród przedmiotów. Omów realne i metaforyczne funkcjonowanie przedmiotów w wybranych
dziełach literackich oraz malarskich.
29. Motyw okna w literaturze i malarstwie. Przedstaw różne jego realizacje i znaczenia na wybranych
przykładach.
30. Futurystyczne fascynacje nowoczesnością i postępem. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych
przykładów z literatury i sztuki.
31. Fryzura i strój jako komunikat kulturowy. Omów zjawisko na wybranych przykładach z literatury, sztuki i
filmu.
32. Holocaust w literaturze i sztuce. Rozważania i ocena tego zjawiska na podstawie różnych tekstów
literackich.
33. Kobiety w literaturze i innych tekstach kultury. Scharakteryzuj wizerunki kobiet, odwołując się do
wybranych przykładów.
34. Motyw domu, z którego się odchodzi i do którego się wraca. Przedstaw różne obrazy domu i oceń jego
wartość w życiu wybranych bohaterów
35. Motyw czarownicy w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.
36. Biesiady, wesela, bale. Przedstaw rolę tego motywu w wybranych tekstach kultury
27. Motyw ogrodu w literaturze, malarstwie i filmie. Porównaj sposoby kreowania i funkcje tego motywu w
wybranych tekstach kultury.
28. Memento mori w średniowieczu i baroku. Porównaj funkcjonowanie motywu, odwołując się do wybranych
utworów.
29. Katastroficzne wizje i obrazy zagłady w dziełach literackich i filmowych - zanalizuj wybrane dzieła.
30. Czołówka filmu, prolog dramatu, inwokacja w eposie... Porównaj sposoby wprowadzania widza i
czytelnika w fabułę dzieła.
31. Moja mała ojczyzna – Wyszków. Przedstaw obraz miasta w malarstwie, fotografii, literaturze.
32. Powstanie styczniowe w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie, przywołując stosowne teksty kultury.
33. Topos Wysp Szczęśliwych, Edenu i Krain Dostatku. Omów jego funkcję w wybranych tekstach literackich i
malarskich.
34. Różnorodne ujęcia motywu pożegnania w literaturze, malarstwie i filmie. Omów, odwołując się do
wybranych przykładów.
35. Duchy, zjawy, upiory, wampiry jako bohaterowie literatury i sztuki różnych epok. Omów zagadnienie na
wybranych przykładach.
36. Przedstaw motyw przyjaźni w różnych tekstach kultury. Omów na wybranych przykładach z różnych epok.
37. Totalitaryzm w literaturze, filmie i malarstwie. Przedstaw i porównaj sposoby jego kreacji w wybranych
tekstach kultury.
38. Sceny z życia świętych w literaturze i malarstwie. Omów i porównaj wybrane teksty kultury polskiej i
europejskiej.
39. Fascynacje kulturą ludową w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie, prezentując różne teksty kultury.
40. Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie. Porównaj różne ujęcia i skomentuj efekty.
41. Bliskie czy odległe współczesności wizerunki św. Franciszka w literaturze i sztuce. Rozważ problem,
rozpatrując wybrane teksty kultury.
42. Różne wizerunki śmierci w literaturze i sztuce. Dokonaj analizy porównawczej, odwołując się do
wybranych tekstów kultury.
43. Obrazy powstania styczniowego w literaturze i innych tekstach kultury. Porównaj, odwołując się do
wybranych dzieł.
44. Wizerunki szatana w literaturze i sztukach plastycznych. Porównaj sposoby przedstawiania w tekstach
kultury różnych epok.
45. Warszawa oraz jej mieszkańcy w twórczości Bolesława Prusa i na obrazach Aleksandra Gierymskiego.
Porównaj literackie i malarskie widzenie świata.
46. Rozmowa z Bogiem w sztuce i literaturze. Scharakteryzuj sposoby prezentowania rozmowy w wybranych
tekstach kultury.
47. Różne wizerunki śmierci w literaturze i sztuce. Dokonaj analizy porównawczej, odwołując się do
wybranych tekstów kultury. Sformułuj wnioski.
48. Wizje apokalipsy w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie, porównaj sposoby przedstawiania motywu
i oceń efekty.
49. Motyw vanitas w literaturze i w sztukach plastycznych. Omów sposoby jego kreowania w wybranych
dziełach różnych epok.
50. Wieszcz, moralizator, sumienie narodu... – różne koncepcje na temat roli artysty w życiu społecznym.
Omów i porównaj na wybranych przykładach różnych epok.
51. Motywy maryjne w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów temat, porównując wybrane
przykłady.
52. Zanalizuj sposoby przedstawiania i funkcje obrazu piekła w utworach literackich i innych tekstach kultury.
53. Totalitaryzm w oczach propagandy i karykatury – omów temat, wykorzystując różnorodne teksty kultury.
54. Spiski i tajemnice przedstawiane w wybranych tekstach kultury. Omów temat, analizując wybrane
przykłady.
55. Kim jest „inny”? Specyfika postaci wykluczonych. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady z
tekstów kultury.
JĘZYK
1. Etykieta językowa różnych czasów i środowisk. Zanalizuj wybrane przykłady literackie (i inne).
2. Omów język wybranych postaci literackich ze szczególnym uwzględnieniem cech ujawniających ich
przynależność środowiskową i charakter.
3. Humor w zeszytach uczniów i wypowiedziach nauczycieli. Analizując zgromadzony materiał, omów
rodzaje błędów językowych występujących w wybranych przykładach.
4. Języki obce na ulicach naszych miast. Wykorzystując zgromadzony materiał, oceń wpływ języków obcych
na nazewnictwo handlowe, nazwy własne i reklamy, z którymi spotykamy się na ulicach.
5. Formuły magiczne i zaklęcia w języku polskim. Omów zjawisko na podstawie zebranego materiału i prac
teoretycznych.
6. Scharakteryzuj różne typy stylizacji językowej i ich funkcje na przykładzie literatury współczesnej.
7. Na podstawie listów z różnych epok przedstaw bogactwo środków językowych kształtujących wypowiedź
epistolarną.
8. Język blogów a współczesna polszczyzna. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych przykładów.
9. Ekspansja języków obcych we współczesnej polszczyźnie. Omów problem na podstawie analizy języka
internautów.
10. Omów cechy języka ezopowego i jego funkcję w wybranych utworach literackich.
11. Komizm słowny. Przedstaw sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych autorów i epok.
12. Dialektyzacja w tekstach literackich i jej funkcje. Omów zagadnienie, uwzględniając cechy fonetyczne,
fleksyjne, składniowe i leksykalne wybranych tekstów.
13. Frazeologizmy i ich funkcje w literaturze. Zanalizuj zjawisko na wybranych przykładach.
14. Język sprawozdań sportowych. Scharakteryzuj styl i środki językowe oraz oceń zasadność ich użycia i
zgodność z kryteriami poprawności językowej. Wykorzystaj konkretne teksty z prasy współczesnej.
15. Gwara uczniowska dawniej i dziś. Przedstaw przemiany w tej dziedzinie.
16. Kolokwializmy w poezji i ich funkcje. Przedstaw na wybranych przykładach.
17. Język w funkcji perswazyjnej. Omów zagadnienie na przykładach wybranych tekstów publicystycznych z
epok minionych i współczesnej.
18. Współczesna gwara uczniowska a norma językowa. Zbadaj i zanalizuj relacje między nimi.
19. Język ludzi radia i telewizji. Odwołując się do konkretnych przykładów, przedstaw najczęściej pojawiające
się typy błędów i przeprowadź ich analizę.
20. Język ezopowy w literaturze rozwijającej się w warunkach cenzury. Omów na wybranych przykładach.
21. Listy kochanków Zbadaj język miłości na przykładach tekstów z wybranych epok literackich .
22. Błędy językowe w wybranym czasopiśmie a norma współczesnej polszczyzny. Dokonaj analizy
zgromadzonego materiału językowego.
23. Język współczesnych piosenek młodzieżowych. Scharakteryzuj na podstawie zgromadzonego materiału.
24. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze.
25. Język piosenek hip-hopowych w kontekście tendencji rozwojowych współczesnej polszczyzny.
26. Etymologia imion i nazwisk bohaterów literackich. Omów, odwołując się do wybranych przykładów.
27. Parodia i pastisz, czyli naśladowanie literatury przez literaturę. Omów funkcje tego naśladownictwa na
wybranych przykładach.
28. Język graffiti. Do kogo jest skierowany? Jakimi środkami werbalnymi i pozawerbalnymi operuje? Omów
na przykładach.
29. Gwara warszawska. Omów, odwołując się do wybranych przykładów.