Nunchaku - Fanpoint

Nunchaku
ヌンチャク
Rodzaj broni obuchowej w formie dwóch pałek połączonych ze
sobą za pomocą łańcucha lub linki - dziś nylonowej, dawniej wykonanej z włosów z końskiego ogona… [Wikipedia]
ogólne określenie nunchaku oznacza wariant tej broni, w której dwie
pałki są połączone ze sobą w sposób trwały łańcuchem lub linką.
„Dwie połączone pałki” lub „para
połączonych kijów” – tak brzmi
dosłowne tłumaczenie nazwy tej
broni, która w języku chińskim
brzmi Shuangjiegun, a na Okinawa
nazywana jest Nunchaku. Natomiast w języku japońskim można
spotkać także określenie Sôsetsukon. Jednakże podczas gdy to
ostatnie [Sôsetsukon 双節棍]
双節棍 jest
po prostu bezpośrednią transkrypcją chińskich ideogramów nazwy
Shuangjiegun, to okinawańskie
określenie Nunchaku zostało zapożyczone z dialektu Fuzhou (miasto
portowe w prowincji Fujian), w
którym ta broń nazywana była Nunchiekun lub Nunjiegun ヌンチェクン.
ヌンチェクン
Dla uproszczenia w kolejnych akapitach tego artykułu przyjmuje się, że
KOBUDO POLSKA
Jednak zasadniczo broń musi posiadać niewiele specyficznych właściwości aby zostać zaklasyfikowana
jako nunchaku, dlatego ciężko jest
jednoznacznie rozpoznać która z
nich jest jej pierwotnym „pochodzeniem” a co tylko późniejszą adaptacją. Jest więc całe mnóstwo
przedmiotów, które albo mogły
służyć do celów użytkowych takich
jak nunchaku, albo wychodząc z
pierwotnego zastosowania nunchaku rozwinęły się do jego użycia jako
broń, np.:
Popularny cep, składający się z
długiego i krótkiego kija, który
znany jest na Okinawa pod nazwą Kurumanbo i w takiej formie jest też nauczany.
fu) było wraz z jej łykiem (Choma) podstawą wielu tekstyliów
pochodzących z Okinawa.
Starookinawańska uprząż dla
konia Muge ムーゲー,
ムーゲー, której
część połączona sznurem była
przygryzana przez konia. W takiej formie jest używana do dzisiaj jako wariant nunchaku.
Uprząż konna w Chinach i na Okinawa (Muge)
Rodzaj pałeczek do wybijania
rytmu (taktu), które są używane
w niektórych okinawańskich
tańcach ludowych.
Narzędzie Kura クーラ,
クーラ które
służyło do obrabiania kory bananowców Basho 芭蕉 Włókno
tej rośliny (Ito – Basho) i produkowany z niej materiał (Basho-
www.facebook.com/kobudo.polska
1|Strona
wina, ale ten obawiał się że wino
jest zatrute (jak i on sam często
czynił) i wahał się czy je przyjąć. Na
to Tai Cu złapał ze śmiechem kubek
i opróżnił go do dna mówiąc: „Nie
potrzebuję chwytać się takich sposobów”.
Cesarz Chao K'ung Yin znany później jako Song Taizu
Ostatnią braną pod uwagę możliwością jest ta, według której
nunchaku jest udoskonaleniem
Shaozi
哨子
(Shaozigun
(
哨子棍 ) lub Sanjiegun 三節棍
Shaozi
Shaozigun
Shao 哨 można przetłumaczyć jako
fajka / flet lub jako posterunek. Z
kolei Zi 子 ma wiele możliwych
znaczeń: „dziecko”, „konar/gałąź”,
„małe coś” lub „północ”. Słowo Gun
棍 jest w tym kontekście rozumiane
jako „kij/pałka”. Z tego też jak widać istnieje wiele możliwych kombinacji tłumaczenia tej zbitki słów,
jak np. „pałka stróżującego dziecka”
lub „kij nocnej straży”.
Aby jednak poznać bliżej zarówno
Shaozi jak i Sanjiegun musimy cofnąć się do 960 r.n.e. i starej, chińskiej legendy związanej z cesarzem
Song Taizu.
KOBUDO POLSKA
Wtedy to Chiny podzieliły się na
dwa regiony: część południową i
północną. Region południowy składał się z dziesięciu mniejszych prowincji. Natomiast w regionie północnym w przeciągu kilku dziesięcioleci zmieniło się aż pięć panujących dynastii. Ostatnia z nich – Dynastia Zhou (950-960 n.e.) mianowała niejakiego Zhao Kuangyin na
komendanta straży pałacowej.
Po śmierci drugiego cesarza dynastii
Zhou grupa oficerów obwołała nowym cesarzem Chao K’ung Yin,
chociaż ten wcale tego na początku
nie chciał. Tym samym jednak została utworzona kolejna, nowa dynastia Song, która ogłosiła miasto
Kaifeng swoją stolicą. Nowy cesarz
stał się później sławny pod imieniem Taizu.
Jedną z pierwszych rzeczy, którą
zarządził Taizu jako nowy cesarz to
wysłanie swoich oficerów z pokaźnym uposażeniem na emeryturę, a
następnie zreformował służby wojskowe tak, że podobny proces jak w
jego przypadku nie mógł się już
więcej powtórzyć. Natomiast rodzina poprzedniego cesarza Zhou została oszczędzona i uczynił z nich
wysokiej rangi urzędników na swoim dworze.
Trzy południowe prowincje zostały
już wcześniej podbite przez Zhou.
Dalsze pięć Taizu mógł wkrótce
przejąć.
Taizu był prostolinijnym człowiekiem, na którego słowie można było
polegać. W 971 r. n.e. zwyciężył
królestwo Nan-Han, po czym kazał
przyprowadzić do siebie pokonanego króla Liu. Podał mu kubek
www.facebook.com/kobudo.polska
Zanim Chao K’ung Yin został cesarzem był naczelnym dowódcą armii
będąc prawdziwym geniuszem strategii militarnych oraz sztuk walki.
Także później, kiedy był już cesarzem, nie zaniechał bynajmniej
treningów sztuk walki. Jego ulubioną bronią była długa dzida, i kiedy
tylko znalazł ku temu sposobność
wyzywał któregoś ze swoich wojowników na pojedynek. Któregoś
jednak dnia został sam wyzwany na
pojedynek przez jednego z młodszych oficerów, który stanął do
pojedynku przeciwko cesarzowi z
mieczem i go pokonał. Podczas
pojedynku młody dowódca pociął
swoim mieczem cesarską dzidę na
trzy części.
Cesarz pozbierał trzy części swojej
dzidy i opracował z nich trójczłonnową pałkę (Sanjiegun), w której
połączył wszystkie trzy części pałki
ze sobą za pomocą łańcucha. Później używał tylko dwóch części pałki
(Shaozi), którą nazwał Ta Shao Zi.
Jak tylko mistrzowsko wyszkolił się
w opanowaniu nowej broni ponownie stanął do pojedynku z młodym oficerem i tym razem pokonał
go z pomocą swojej nowej broni.
Dzisiaj najbardziej rozpowszechnione warianty można podzielić na
dwie grupy:
- typowo „chiński” model jest w
przekroju okrągły, rozszerzający się
stożkowo w kierunku zewnętrznego
końca (dalszego od łańcucha) i połączony właśnie łańcuchem.
2|Strona
ści trzech środkowych palców ręki.
Pod pojęciem „linka” rozumiane są
różne materiały, które były stosowane do połączenia pałek na przestrzeni dziejów np.: włókna, włosie,
lub nawet jedwab.
Marugata nunchaku
- typowo „okinawańskie” nunchaku
jest także rozszerzające się stożkowo w kierunku zewnętrznego końca, jednakże w przekroju ośmiokątne i połączone linką (Himo)a nie
łańcuchem (Kusari). Dawniej używano do tego linki uplecionej ze
słomy lub końskiego włosia.
Dostosowanie długości Himo.
Tradycyjnie nunchaku wykonywane
było z chińskiego klonu lub japońskiego czerwonego dębu. Jednakże
wraz z rozwojem techniki, w dzisiejszych czasach praktycznie nie istnieją żadne granice materiałowokolorystyczne, z których można
wykonać tą broń. Należy jednak
zaznaczyć, że niekoniecznie niesie
to ze sobą polepszenie właściwości
lub/i użyteczności zastosowania tej
broni [przyp. KOBUDO POLSKA].
Hakkakukei Nunchaku
Nunchaku składa się zazwyczaj z
dwóch, równej długości kawałków
twardego drewna. Ich długość (ok.
35 cm) jest dobierana indywidualnie do długości przedramion użytkownika broni. Jak już wcześniej
zostało napisane grubość pałek
zwiększa się w kierunku ich zewnętrznych końców.
Do klasycznych wariantów tej broni
można zaliczyć:
Hakkakukei nunchaku – dwie
pałki, równej długości o przekroju ośmiokątnym
(od góry do dołu): korzenie, włókna kory, konopie, włosie z końskiego ogona, włosy ludzkie,
jedwab, łańcuch.
Rozpowszechnioną metodą „utrwalania” drewna (tzn. uczynienia go
bardziej odpornym na uderzenia)
było moczenie go przez określony
czas we wodzie. Przez wchłonięcie
określonej ilości wody, drewno
stawało się bardzo twarde i rzadko
łamało lub wyszczerbiało się w czasie walki.
Pomiar indywidualnej długości pałek nunchaku.
Natomiast długość linki lub łańcucha łączącego pałki odpowiada wg
szkoły Matayoshi Kobudo, szeroko-
KOBUDO POLSKA
Rokkakukei nunchaku - dwie
pałki, równej długości o przekroju sześciokątnym.
Marugata nunchaku - dwie
pałki, równej długości w formie
cylindrycznej (okrągłej).
Hankei nunchaku - dwie pałki o
przekroju cylindrycznym, równej
długości,
podzielone
wzdłużnie na dwie równe połówki.
Sansetsukon / Sanbon nunchaku – składa się z trzech, równej
długości części.
Yonsetsukon / Yonbon nunchaku – składa się z czterech
części.
www.facebook.com/kobudo.polska
3|Strona
Od góry do dołu: Sanbon nunchaku, Yonsetsukon, Hakkakukei nuchaku, Sansetsukon
Różnice te dają się zauważyć w poszczególnych szkołach i stylach. Podczas
gdy np. w Ryukyu Kobudo Hozon Shinkokai używa się Sanbon Nunchaku
składającego się z trzech części o długości ok. 35 cm, to z kolei w szkole
Matayoshi Kingai-Ryu używa się Sansetsukon w pierwotnej, chińskiej formie. Zaleta Sansetsukon leży nie tylko w jego ogromnym zasięgu, ale także
w wielorakiej możliwości jego zastosowania w walce. Oprócz „klasycznych”
technik Furi-Waza broń ta może zostać użyta (w określonych ramach) jako
Nitanbo z dodatkową środkową częścią „ochronną”. Uderzenia poszczególnymi częściami broni są wykonywane jak Hanbo lub Tanbo lub trajektoriami „biczopodobnymi”.
Generalnie techniki wykonywane
za pomocą nunchaku można podzielić na techniki „wahnięć”,
techniki uderzeń (Furi) oraz techniki, przy których obie części broni trzymane są w jednej lub obu
dłoniach. Ulubione przez wielu
techniki wirujące (tzw. „kręcenia
nunchaku”) służą jedynie do zmylenia przeciwnika. Nie są to techniki same w sobie - maskują jedynie właściwe techniki uderzeń
i/lub służą zmianie gardy. Żaden
prawdziwy Kobudoka znajdujący
się w obliczu przeciwnika i prawdziwego niebezpieczeństwie nie
pozwoliłby sobie na wirowanie
nunchaku a’la Bruce Lee w „Wejściu smoka”.
Jodan Sakate Tsuki
W środowisku okinawańskich mistrzów istnieje swoista rezerwa i powściągliwość w publicznym rozpowszechnianiu Nunchaku-jutsu. Prowadzi to do
tego, że co prawda nunchaku jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych na
świecie broni Kobudo, jednakże przeróżne powstające „systemy” mają
niewiele wspólnego z rzeczywistą tradycją nauczania tej broni. Jest naprawdę bardzo niewielu prawdziwych mistrzów, którzy nauczają prawdziwego, tradycyjnego Nunchaku-jutsu. Natomiast jest naprawdę niezliczona
ilość „ekspertów”, którzy rzekomo przekazują ich „wiedzę”.
Należy zwrócić przy tym uwagę,
że techniki typu Furi jak i techniki
Kamae (gardy, uchwytu) mogą
być użyte zarówno jako techniki
obronne jak i ataku. Trzymając
bowiem nunchaku w rękach możemy wykonywać zarazem techniki obrony jak i pchnięcia oraz
dźwignie.
Artykuł pochodzi
ze strony:
Niektóre z najbardziej znanych Nunchaku-Kata:
Okres
powstania
Nazwa
układu / kata
Maezato no Nunchaku
Akamine no Nunchaku
Matayoshi no Nunchaku
Renshugata Sho, Dai
Meiji
okres
Showa
okres
Showa
-
Sanbon Nunchaku
KOBUDO POLSKA
-
Przedział
czasowy
1868 – 1912
1926 – 1989
1926 – 1989
pochodzenie /
twórca
Taira Shinken
Akamine Eisuke
Matayoshi Shinko
-
-
-
-
Styl
Shindōkan Chur
Ryukyu Kobudo
Ryukyu Kobudo
Matayoshi Kobudo
Ryukyu Kobujutsu
Ryukyu Kobudo,
Ryukyu Kobujutsu
www.facebook.com/kobudo.polska
Tłumaczenie:
Maciej Garczyk
4|Strona