PRZYK¸ADOWY ARKUSZ EGZAMINACYJNY Z CHEMII
Transkrypt
PRZYK¸ADOWY ARKUSZ EGZAMINACYJNY Z CHEMII
Autor: Hanna Bieszczad TEST PRZED PRÓBNÑ MATURÑ 2007 PRZYK¸ADOWY ARKUSZ EGZAMINACYJNY Z CHEMII Arkusz II POZIOM ROZSZERZONY ARKUSZ II Czas pracy: 120 minut Instrukcja dla zdajàcego 1. Prosz´ sprawdziç, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 8 stron. Ewentualny brak nale˝y zg∏osiç przewodniczàcemu zespo∏u nadzorujàcego egzamin. 2. Prosz´ uwa˝nie czytaç wszystkie polecenia i informacje do zadaƒ. 3. Rozwiàzania i odpowiedzi nale˝y zapisaç czytelnie w miejscu na to przeznaczonym przy ka˝dym zadaniu. 4. W rozwiàzaniach zadaƒ rachunkowych trzeba przedstawiç tok rozumowania prowadzàcy do ostatecznego wyniku oraz pami´taç o jednostkach. 5. W trakcie obliczeƒ mo˝na korzystaç z kalkulatora. 6. Prosz´ pisaç tylko w kolorze czarnym; nie pisaç o∏ówkiem. 7. Nie wolno u˝ywaç korektora. 8. B∏´dne zapisy trzeba wyraênie przekreÊliç. 9. Brudnopis nie b´dzie oceniany. 10. Obok ka˝dego zadania podana jest maksymalna liczba punktów, którà mo˝na uzyskaç za jego poprawne rozwiàzanie. ˚yczymy powodzenia! Arkusz przygotowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON na wzór oryginalnego arkusza maturalnego. Za rozwiàzanie wszystkich zadaƒ mo˝na otrzymaç ∏àcznie 50 punktów. 2 Chemia. Arkusz II Zadanie 21. (2 pkt) Dokonaj przyporzàdkowania podanych ni˝ej par nuklidów, przedstawionych wzorami ogólnymi, do odpowiedniej grupy. a) 30 14 X i 32 16 Y b) 35 17 E i 37 17 E c) 32 18 Z i 32 17 E Izotopy: ................................................................................................................................................... Izobary:.................................................................................................................................................... Izotony:.................................................................................................................................................... Zadanie 22. (2 pkt) 200 Podaj, ile czàstek α i β– wyemituje atom o∏owiu 208 82 Pb, przemieniajàc si´ w atom rt´ci 80 Hg. Przedstaw kolejne etapy przemiany schematycznym równaniem. ................................................................................................................................................................. IloÊç wyemitowanych czàstek α: ........................................................................................................... IloÊç wyemitowanych czàstek β–: .......................................................................................................... Zadanie 23. (2 pkt) Z podanych poni˝ej zwiàzków chemicznych wybierz taki, w którym wyst´pujà jednoczeÊnie wiàzania: kowalencyjne spolaryzowane, koordynacyjne i jonowe. Narysuj wzór strukturalny tego zwiàzku, uwzgl´dniajàc wymienione powy˝ej wiàzania. MgCl2, NH4Cl, NaOH, H2O ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. Zadanie 24. (2 pkt) Oceƒ poprawnoÊç poni˝szych stwierdzeƒ opisujàcych wiàzanie w czàsteczce N2. Oznacz P, je˝eli zdanie jest prawdziwe, i F, je˝eli jest fa∏szywe. a) 6 wspólnych elektronów tworzy 1 wiàzanie σ i 2 wiàzania π. .......... b) 6 wspólnych elektronów tworzy 2 wiàzania σ i 1 wiàzanie π. .......... c) Jest to wiàzanie potrójne. .......... w w w. o p e r o n . p l 3 Chemia. Arkusz II Zadanie 25. (3 pkt) ZdolnoÊç do oddawania i przy∏àczania protonów jest podstawà w∏aÊciwoÊci kwasowo-zasadowych wed∏ug teorii Brönsteda. OkreÊl charakter poni˝szych zwiàzków. Odpowiedê uzasadnij równaniami reakcji. jon NH4+, czàsteczka NH3, jon H3O+ ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. Zadanie 26. (4 pkt) Przeprowadzono trzy doÊwiadczenia przedstawione na rysunku. papierek uniwersalny P4O10 + H2O papierek uniwersalny SiO2 + H2O papierek uniwersalny K2O + H2O Jakà barw´ przyjmie wskaênik w ka˝dej z probówek? Probówka I: ............................................................................................................................................ Probówka II: ........................................................................................................................................... Probówka III: .......................................................................................................................................... Uzasadnij barw´ wskaênika w probówkach odpowiednimi równaniami reakcji. Probówka I: ............................................................................................................................................ Probówka II: ........................................................................................................................................... Probówka III: .......................................................................................................................................... w w w. o p e r o n . p l 4 Chemia. Arkusz II Zadanie 27. (2 pkt) Zapisz równania reakcji dysocjacji kwasu siarkowego(VI) oraz podaj wzory na sta∏e równowagi tych reakcji. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. Zadanie 28. (5 pkt) Do 100 cm3 0,5 molowego roztworu kwasu siarkowego(VI) wrzucono 3 g glinu. Wyznacz obj´toÊç wydzielonego gazu (w warunkach normalnych). Podaj, jaki to gaz. Wykonaj niezb´dne obliczenia. ................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. Zadanie 29. (5 pkt) Do 200 g 5-procentowego roztworu zasady sodowej dodano 50 g 15-procentowego roztworu kwasu solnego. Dokonujàc niezb´dnych obliczeƒ, podaj, jakà barw´ b´dzie mia∏ papierek uniwersalny zanurzony w roztworze po reakcji. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. w w w. o p e r o n . p l 5 Chemia. Arkusz II Zadanie 30. (3 pkt) Podaj, jakich reakcji dotyczà poni˝sze opisy. Reakcja I Reakcja II A + B $ AB + Q C + D $ CD – Q Esubstratów > Eproduktów Esubstratów < Eproduktów ∆H < 0 ∆H > 0 Reakcja .............................................................. Reakcja .............................................................. Przedstaw interpretacj´ graficznà obu typów reakcji. Reakcja I Reakcja II w w w. o p e r o n . p l 6 Chemia. Arkusz II Zadanie 31. (4 pkt) W podanej reakcji utleniania-redukcji dobierz wspó∏czynniki reakcji, napisz odpowiednie równania po∏ówkowe, podaj nazwy procesów oraz wska˝ utleniacz i reduktor. x Mn+2 + y PbO2 + z H+ $ x MnO4– + y Pb+2 + u H2O I równanie po∏ówkowe: ........................................................................................................................... Proces: ..................................................................................................................................................... II równanie po∏ówkowe:.......................................................................................................................... Proces: .................................................................................................................................................... Równanie pe∏ne: ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. Utleniacz: ................................................................................................................................................ Reduktor: ................................................................................................................................................ Zadanie 32. (4 pkt) Majàc do dyspozycji dowolne odczynniki nieorganiczne, zaproponuj metod´ otrzymywania alkoholu etylowego. Do zapisu równaƒ reakcji u˝yj wzorów pó∏strukturalnych zwiàzków organicznych. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. Zadanie 33. (3 pkt) Podaj nazwy i wzory zwiàzków A, B, C z nast´pujàcego schematu: HNO3 $ H2SO4 [H] HCl A $ B $ C Zwiàzek A: ............................................................................................................................................. Zwiàzek B: ............................................................................................................................................. Zwiàzek C: ............................................................................................................................................. w w w. o p e r o n . p l 7 Chemia. Arkusz II Zadanie 34. (3 pkt) Przeprowadzono reakcj´ nitrowania toluenu. Podaj równanie tej reakcji oraz nazwy systematyczne otrzymanych produktów. Oszacuj, który z produktów znajdujàcych si´ w mieszaninie poreakcyjnej wyst´puje w przewadze. Równanie reakcji: ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. Nazwy systematyczne produktów: ................................................................................................................................................................. Produktem, który znajduje si´ w przewadze w mieszaninie poreakcyjnej, jest: ................................................................................................................................................................. Informacja do zadania 35 WÊród 21 aminokwasów bia∏kowych wyst´puje alanina (skrót mi´dzynarodowy Ala) – najprostszy aminokwas optycznie czynny – oraz cysteina (skrót mi´dzynarodowy Cys) – odpowiedzialna za tworzenie mostków disiarczkowych stabilizujàcych wy˝ej rz´dowe struktury bia∏ek. CH3CH(NH2)COOH HSCH2CH(NH2)COOH Alanina Cysteina Zadanie 35. (3 pkt) Z alaniny i cysteiny mogà powstaç cztery dipeptydy. U˝ywajàc mi´dzynarodowych skrótów aminokwasów, podaj wszystkie dipeptydy mo˝liwe do uzyskania. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. Napisz równanie reakcji tworzenia jednego z dipeptydów. Zaznacz w powsta∏ym zwiàzku wiàzanie peptydowe. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. w w w. o p e r o n . p l 8 Chemia. Arkusz II Zadanie 36. (3 pkt) Sacharoza to popularny cukier spo˝ywczy. U˝ywana jest jako cukier sto∏owy oraz w procesach przemys∏owych, np. do produkcji miodu sztucznego. Miód ten, zwany cukrem inwertowanym, powstaje w procesie hydrolizy wiàzania glikozydowego wyst´pujàcego w czàsteczce w obecnoÊci enzymu inwertazy. Powstajàcy produkt jest s∏odszy od sacharozy. Podaj równanie reakcji hydrolizy sacharozy (mo˝esz u˝yç wzorów sumarycznych) oraz nazwy otrzymanych produktów. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. Oblicz, ile gramów cukru owocowego powstanie z 1 kg sacharozy. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. w w w. o p e r o n . p l