"Masaż we wczesnej interwencji i wspomaganiu rozwoju"

Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i MłodzieŜy Niepełnosprawnej Ruchowo „Tęcza” al. Bohaterów Warszawy 27 B
70-340 Szczecin, tel/fax (091) 484 30 72, 0 500 009 865, e-mail: [email protected]
http:// www.tecza.org.pl
MasaŜ we wczesnej interwencji i wspomaganiu rozwoju
Opracowanie: Iwona Perlicka - mgr połoŜnictwa, fizjoterapeutka zatrudniona w Stowarzyszeniu
Pomocy Dzieciom i MłodzieŜy Niepełnosprawnej Ruchowo „Tęcza”
Wczesna interwencja ma na celu jak najwcześniejsze wykrycie i zlikwidowanie, bądź
korygowanie zaobserwowanych nieprawidłowości w rozwoju dzieci. MasaŜ pełni tu funkcję
uzupełniającą do terapii głównej. Pomaga dziecku wejść w kolejne fazy rozwoju. W ostatnim
czasie duŜą popularnością cieszy się masaŜ Shantala. MoŜna go wykonywać u dzieci zdrowych
w celu zwiększenia więzi pomiędzy rodzicem a dzieckiem, ale równieŜ ma on duŜe znaczenie
terapeutyczne dla dzieci:
− urodzonych przedwcześnie,
− opóźnionych w rozwoju psychoruchowym,
− z nadmiernym napięciem mięśniowym,
− po urazach mózgowo-czaszkowych,
− z zaburzeniami w prawidłowym rozwoju odruchowej motoryki ustno-twarzowej,
− z mózgowym poraŜeniem dziecięcym,
− nadpobudliwych,
− niepełnosprawnych intelektualnie od stopnia lekkiego po głęboki.
MasaŜ moŜna rozpocząć w momencie gdy waga dziecka przekroczy 1000 g, oczywiście
na początku nie jest on długi ani intensywny. MasaŜ Shantala jako element rehabilitacji wykonuje
się nawet do szóstego roku Ŝycia. Wraz z rozwojem dziecka zwiększa się czas trwania masaŜu
oraz jego intensywność.
Jak działa masaŜ?
Dotyk jest jednym z najwcześniej rozwiniętych zmysłów. Jeszcze przed ukończeniem
ósmego tygodnia Ŝycia płodowego embrion odbiera bodźce z otoczenia. Jego ciało dotyka ścian
pęcherza płodowego, nieustannie jest głaskane przez wody płodowe. Te doznania mają
fundamentalne znaczenie dla prawidłowego rozwoju fizycznego oraz psychicznego dziecka i nie
powinny się urywać z momentem przyjścia na świat. Fakt ten potwierdzają badania
przeprowadzone w Uniwersyteckim Centrum Medycznym w Miami (USA), gdzie dwadzieścioro
wcześniaków masowano trzy razy dziennie po piętnaście minut. W porównaniu do grupy
kontrolnej dzieci te przybierały na wadze dwa razy szybciej, ich system nerwowy szybciej
dojrzewał oraz były bardziej aktywne w porównaniu do dzieci niemasowanych. Dodatkowo
opuszczały one szpital średnio o 6 dni wcześniej. Dowodzi to tego, Ŝe do prawidłowego rozwoju
dziecka potrzebne jest nie tylko powietrze, pokarm i odpowiednia temperatura ale takŜe zespół
bodźców pochodzących najlepiej od bliskiej dziecku osoby. Badania wykazały, Ŝe rozwój dzieci,
które przez cały dzień nie tracą kontaktu z matką jest znacznie szybszy. Brak lub mały kontakt
fizyczny ma takŜe swoje odległe skutki takie jak róŜnego rodzaju kompleksy dziecka, brak
poczucia bezpieczeństwa jak i opóźnienie rozwoju intelektualnego, zaburzenia mowy, a nawet
stanu fizycznego.
„CALINECZKA – wczesnointerwencyjne, systemowe wsparcie dzieci i ich rodzin”
Projekt współfinansowany ze środków Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego
„Drogowskaz”
Projekt współfinansowany ze środków Urzędu Miasta Szczecin
Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i MłodzieŜy Niepełnosprawnej Ruchowo „Tęcza” al. Bohaterów Warszawy 27 B
70-340 Szczecin, tel/fax (091) 484 30 72, 0 500 009 865, e-mail: [email protected]
http:// www.tecza.org.pl
Podsumowując, masaŜ to nie tylko dotyk matki, czy drugiej osoby ale takŜe kontakt
wzrokowy, brzmienie i rytm głosu oraz zapach. Te wszystkie elementy budują więź dziecka
z drugą osobą. Korzyści są zresztą obustronne. Poprzez masaŜ rodzice mogą się uczyć
zachowań swojego dziecka, poznają jego reakcje i próg wraŜliwości, uczą się rozpoznawać stany
napięcia i odpręŜenia dziecka, ponadto matki, które masują swoje dzieci, rzadziej cierpią
z powodu depresji poporodowej. Natomiast dziecku regularny masaŜ 3-4 razy w tygodniu daje
następujące korzyści:
− pomaga w uregulowaniu snu,
− poprawia trawienie, oddawanie gazów (kolki),
− rozwija zmysł dotyku,
− wycisza i uspokaja,
− stymuluje prawidłowy rozwój psychoruchowy,
− kształtuje w dziecku schemat własnego ciała,
− podnosi świadomość własnego ciała, jego granic,
− wzmaga poczucie bezpieczeństwa, które jest warunkiem prawidłowego rozwoju
społecznego oraz bazą do rozwoju sfery poznawczej,
− poprawia i wzmaga więź z rodzicem,
− normalizuje napięcie mięśniowe,
− podnosi odporność organizmu poprzez stymulację układu hormonalnego.
Bibliografia:
1. Kaczara Joanna: MasaŜ niemowlęcia. Wydawnictwo Astrum. Wrocław 2006
2. Polska Szkoła MasaŜu Shantala http://www.shantala.pl/
3. Schlıme Bettina: MasaŜ dziecka. Jak zapewnić prawidłowy rozwój fizyczny, emocjonalny
i dobre samopoczucie malucha. Wydawnictwo ABA. Warszawa 2006
„CALINECZKA – wczesnointerwencyjne, systemowe wsparcie dzieci i ich rodzin”
Projekt współfinansowany ze środków Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego
„Drogowskaz”
Projekt współfinansowany ze środków Urzędu Miasta Szczecin