Podsiew czy obsiew

farmer.pl
Strona 1 z 2
Podsiew czy obsiew
Renowacja uŜytku zielonego przez obsiew to sposób bardzo radykalny i kosztowny. Czy
zawsze trzeba z niego korzystać? Okazuje się, Ŝe w wielu wypadkach wystarczy podsiew.
Niekorzystne zmiany składu botanicznego runi i wynikający z tego spadek plonu to podstawowe
powody podjęcia decyzji o odtworzeniu wartości uŜytku zielonego. Stopień jego degradacji i rodzaj
powodujących go przyczyn decydują o wyborze metody renowacji.
Podsiew
Podstawowymi kryteriami kwalifikującymi uŜytek zielony do renowacji tą metodą są:
silnie rozluźniona ruń lub darń uszkodzona w wyniku wypadnięcia traw po zimie, zalewach
powodziowych, jak równieŜ z powodu niewłaściwego uŜytkowania,
brak w starej runi gatunków traw wysokich lub roślin motylkowatych,
udział ziół i chwastów dwuliściennych w pokryciu nie powinien przekraczać 50 proc.,
natomiast udział gatunków o niskiej wartości, takich jak śmiałek darniowy lub sity kępowe,
powinien być mniejszy niŜ 20 proc.
Decyzje o wykonaniu podsiewu moŜna podjąć tylko na uŜytkach zielonych o wyrównanej
powierzchni.
O terminie podsiewu decyduje stan uwilgotnienia gleby. Najlepiej zrobić to wczesną wiosną lub na
przełomie sierpnia i września. Wiosną stara ruń odznacza się największym tempem odrastania i
moŜe być bardziej konkurencyjna dla wschodzących siewek. Z kolei późnym latem gatunki
podsiane wolniej przyrastają w porównaniu do wysianych wiosną. Aby
ograniczyćkonkurencyjność starej darni, trzeba ją nisko skosić. Przeprowadzone po zbiorze
zielonki bronowanie dodatkowo ją osłabia.
Kolejna czynność to nawoŜenie fosforowo-potasowe. Jego poziom uzaleŜniony jest od zasobności
gleb. Najczęściej stosuje się 40–60 kg fosforu i 60–80 kg potasu jako czysty składnik na hektar.
Błędem jest wprowadzenie w tym momencie azotu do gleby. Powoduje on bowiem intensywny
wzrost i rozwój darni pierwotnej. Azot powinien być stosowany, dopiero podczas krzewienia się
młodych siewek traw. Wprowadzając do runi rośliny motylkowate, nie powinno się stosować azotu
w roku podsiewu.
Warunkiem efektywnego podsiewu jest dobór odpowiednich gatunków. Z traw przydatne są:
kostrzewa łąkowa, kupkówka pospolita, tymotka łąkowa, Ŝycica trwała i wielokwiatowa, a z roślin
motylkowatych koniczyny: biała, łąkowa i białoróŜowa. Komponowanie mieszanek we własnym
zakresie jest trudne. Rozwiązaniem jest sięgnięcie po jedną z kilku mieszanek uniwersalnych
oferowanych przez firmy nasienne.
Sam podsiew moŜna wykonać siewnikiem zboŜowym, rozsiewaczem nawozów albo ręcznie. Po
tym niezbędne jest bronowanie i wałowanie zapewniające dobry podsiąk wody. Podsiew z
wykorzystaniem specjalnych siewników do siewów bezpośrednich zapewnia zdecydowanie lepsze
warunki wzrostu i rozwoju siewek.
Podsiew naleŜy pielęgnować. Przeciętny okres kiełkowania nasion trwa około 10 dni. Po trzech
tygodniach od jego rozpoczęcia naleŜy przeprowadzić koszenie odchwaszczające. Zabieg ten jest
jednocześnie silnym bodźcem do wzrostu dla młodych roślin. Przy podsiewie wiosennym trzeba
takŜe pamiętać o wczesnym zbiorze pierwszego odrostu – gdy ruń osiągnie 20 cm. Zastosowanie
częstego (2–3-krotnego) koszenia w pierwszym roku po podsiewie stwarza wyjątkowo dobre
warunki do rozwoju dla gatunków podsianych.
Pełny obsiew
Renowację przez obsiew po całkowitym zniszczeniu okrywy roślinnej naleŜy stosować wówczas,
gdy:
udział wartościowych traw w runi jest niski i zdominowany przez gatunki mało wartościowe,
jak: śmiałek darniowy, bliźniczka psia trawka, kłosówka wełnista, kosmatka polna, rdest
węŜownik, kulik zwisły, wiązówka błotna, a takŜe gatunki trujące, jak skrzyp błotny i
wilczomlecze,
darń jest silnie zniszczona i nierówna, pokryta kopcami kretowisk i mrowisk oraz zwartymi
kępami turzyc i chwastów utrudniających, a nawet uniemoŜliwiających racjonalne
http://www.farmer.pl/druk/?id_strona=10927
2008-11-13
farmer.pl
Strona 2 z 2
uŜytkowanie,
występują gleby torfowo-murszowe o bardzo silnie przeobraŜonej lub rozpylonej strukturze
górnej warstwy i słabym, zachwaszczonym zadarnieniu.
Starą darń naleŜy zniszczyć herbicydem nieselektywnym, a następnie zaorać. Uprawę płuŜną
stosuje się głównie na uŜytkach zdegradowanych przez chwasty kępowe (śmiałka darniowego,
turzyce, sity), ale o uregulowanych stosunkach wodnych. Orkę musi poprzedzić niskie skoszenie
kęp, wyrównanie kretowisk i mrowisk oraz pocięcie zamarłej darni broną talerzową. Dla
odwrócenia skib o 1800 potrzebny jest pług łąkowy z odkładnicą śrubową, zaopatrzony w krój
tarczowy. Konieczność dokładnego przyorania chwastów kępowych wymusza głęboką pracę pługa
– 30–35 cm. Siew nasion następuje po zastosowaniu zespołu uprawek przedsiewnych. Rozpoczyna
je brona talerzowa. Następnie wysiewa się nawozy, a pole bronuje. Dla jej zagęszczenia i
wyrównania powierzchni pola trzeba je następnie zwałować cięŜkim wałem. Tak przygotowane
pole moŜna obsiać mieszanką traw z motylkowatymi. Lekka brona posiewna i kolejne wałowanie
kończą renowację metodą pełnej uprawy.
NawoŜenie przedsiewne, podobnie jak w wypadku podsiewu, obejmuje jedynie fosfor i potas.
Identycznie jak przy podsiewie, przedsiewne nawoŜenie azotem nie jest zalecane. Azot w ilości
30–40 kg/ha stosuje się przy zasiewach wiosennych w jednym z trzech wybranych terminów:
podczas krzewienia traw, po podkoszeniu pielęgnacyjnym lub dopiero po zbiorze pierwszego
odrostu produkcyjnego. Zasiewy późnoletnie (przełom sierpnia i września) nawozi się azotem
dopiero wiosną.
Siew bezpośredni
Alternatywą dla kosztownego i pracochłonnego systemu orkowego jest uŜycie herbicydów
nieselektywnych i siew bezpośredni. NawoŜenie fosforowo-potasowe przeprowadza się w fazie
wyraźnego zamierania darni. Po nim wykonuje się siew za pomocą siewników wyposaŜonych w
redlice talerzowe.
W praktyce rolniczej stosowana bywa takŜe metoda pośrednia, wykorzystująca uproszczony
system uprawy. Wykorzystuje się ją w tych gospodarstwach, które nie mają siewników do siewu
bezpośredniego i nie muszą korzystać z uprawy orkowej.
Po wykonaniu oprysku herbicydem totalnym naleŜy odczekać z kolejnymi pracami do momentu,
gdy darń zacznie wyraźnie zamierać. Przeprowadza się wówczas nawoŜenie fosforowo-potasowe,
stosując wcześniej podane dawki. Następnie pracę pługa zastępuje glebogryzarka mieszająca
obumarłą roślinność z glebą na głębokość 10–15 cm. JeŜeli uŜytek wymaga „wyczesania”
powierzchni z kęp wyrwanych traw, to pole trzeba zbronować. JeŜeli taka potrzeba nie zachodzi,
moŜna je od razu obsiać nową mieszanką. Zagospodarowanie uŜytku kończy uŜycie lekkich bron
posiewnych i obowiązkowe wałowanie.
Autorka jest pracownikiem naukowym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Źródło: "Farmer" 09/2008
Autor: dr GraŜyna Mastalerczuk
http://www.farmer.pl/druk/?id_strona=10927
2008-11-13