program przeciwdziałania narkomanii w gminie łapy na rok 2007

Załącznik do Uchwały ……..
Rady Miejskiej w Łapach
z dnia 30 sierpnia 2007r.
PROGRAM
PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII
W GMINIE ŁAPY
NA ROK 2007
1.Wstęp .......................................................................................................................................3
2. Opis zjawiska na podstawie diagnozy ....................................................................................4
3. Diagnoza bazy gminy ...........................................................................................................16
4. Zdiagnozowane obszary problemowe...................................................................................17
5. Definicja celów Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii ..................................18
6. Zadania Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii...............................................19
7. Współpraca z innymi jednostkami........................................................................................21
8. System monitoringu i ewaluacji............................................................................................22
9. Zakończenie ..........................................................................................................................23
1.Wstęp
Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2007 opracowany został
zgodnie z treścią Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005r./Dz. U. Nr
179, poz. 1485 z późn. zm./ oraz założeniami Krajowego Programu Przeciwdziałania
Narkomanii.
Program został opracowany w ramach projektu „Wsparcie województw i społeczności
lokalnych w zapobieganiu narkomanii na poziomie lokalnym”, realizowanego przez Fundację
Demokracji Lokalnej na zlecenie Fundacji Fundusz Współpracy i Krajowego Biura ds.
Przeciwdziałania Narkomanii w ramach Projektu Transition Facility.
Z art. 2 powyższej ustawy wynika, że przeciwdziałanie narkomanii realizuje się przez
odpowiednie kształtowanie polityki społecznej, gospodarczej, oświatowo-wychowawczej i
zdrowotnej, a w szczególności:
 działalność wychowawczą, edukacyjną, informacyjną i zapobiegawczą,
 leczenie, rehabilitację i reintegrację osób uzależnionych.
 ograniczanie szkód zdrowotnych i społecznych.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy- przeciwdziałanie narkomanii należy
do zadań własnych gminy obejmujących:
1. zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób
uzależnionych i osób zagrożonych uzależnieniem,
2. udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkomanii pomocy
psychospołecznej i prawnej,
3. prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz
szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla
dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowo-rekreacyjnych dla uczniów, a
także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w programach opiekuńczowychowawczych i socjoterapeutycznych,
4. wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych
służących rozwiązywaniu problemów narkomanii,
5. pomoc społeczną osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych, dotkniętych
ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych
osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego.
Program został opracowany przez zespół w składzie:
1) Małgorzata Wasilewska – lider zespołu
2) Elżbieta Płońska – członek zespołu
3) Arkadiusz Lawendowski – członek zespołu
Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii opracowany został w oparciu o diagnozę
sytuacji w gminie Łapy przeprowadzonej w okresie: luty- marzec 2007 przez zespół:
1) Elżbieta Płońska – pedagog szkolny Gimnazjum nr 1 w Łapach
2) Małgorzata Wasilewska – przewodnicząca Komisji Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych.
2. Opis zjawiska na podstawie diagnozy
Narkomania jest jednym z najpoważniejszych rozwijających się problemów
społecznych w Polsce. Stanowi wyzwanie cywilizacyjne o zasięgu globalnym. Problemy
związane z używaniem narkotyków i ich obrotem dotyczą wszystkich regionów kraju.
Gmina Łapy położona jest we wschodniej części Polski w województwie podlaskim,
należy do powiatu białostockiego i liczy około 24 tys. mieszkańców. Centralną częścią gminy
jest miasto Łapy (ok. 17 tys. mieszkańców) pełniące funkcje ośrodka administracyjnego,
oświatowego i medycznego dla wszystkich mieszkańców Łap oraz gmin sąsiednich, położone
niedaleko Białegostoku, przy trasie kolejowej Paryż - Warszawa – Moskwa.
W ostatnim czasie daje się zauważyć znaczną eskalację zjawiska narkomanii. „Moda
na narkotyki” rozpowszechniana w dużych miastach poprzez młodzież przenoszona jest na
mniejsze aglomeracje, gdzie społeczność lokalna z braku dostatecznej wiedzy nie zdaje sobie
sprawy z występującego problemu. W związku z powyższym należy podejmować wszelkie
działania profilaktyczne, by zmniejszyć rozmiary szerzącego się zagrożenia.
Na terenie gminy i miasta Łapy zjawisko narkomanii nie jest kwestią jedynie
teoretyczną, lecz stanowi realnie istniejący problem. Potwierdzeniem tego są wyniki działań
Policji, która w sierpniu b.r. rozbiła szajkę dilerów narkotyków. Zatrzymani mężczyźni (1724 lata) rozprowadzali substancje psychoaktywne wśród młodych ludzi na terenie Łap i
okolic od około 6 miesięcy. Kolejnym potwierdzeniem wagi problemu są przytoczone poniżej
wyniki badania ankietowego.
Na terenie gminy i miasta Łapy przeprowadzono wstępną diagnozę kształtu i
rozmiarów zjawiska używania substancji psychoaktywnych. Diagnozy sytuacji lokalnej w
powyższym zakresie dokonano przeprowadzając:
- badania ankietowe wśród 294 uczniów klas III gimnazjum /15 lat/
- badania ankietowe wśród 208 uczniów klas II szkół średnich /17 lat/
- badania ankietowe wśród 197 dorosłych mieszkańców /19- 60 lat/
- zbierając i analizując dane statystyczne z następujących instytucji: Komisariatu Policji w
Łapach; Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Łapach; Poradni Terapii Uzależnień w
Łapach; Punktu Konsultacyjnego MONAR w Białymstoku; Młodzieżowego Ośrodka Terapii
i Readaptacji ETAP w Białymstoku.
Wyniki badań diagnozujących kształt i rozmiary zjawiska używania substancji
psychoaktywnych przez młodzieży naszej gminy są następujące:
1 . P a le n ie p a p ie ro s ó w p r z e z m lo d z i e z w m ie s c ie i g m in ie L a p y .
D z i e w c z ę t a k l III g i m n a z j u m
70
D z i e w c z ę t a k l II s z k o ł y ś r e d n i e j
6 3 ,5
60
C h ł o p c y k l III g i m n a z j u m
C h ł o p c y k l II s z k o ł y ś r e d n i e j
3 3 ,7
2 1 ,4
2 2 ,9
1 6 ,7
1 5 ,3
1 4 ,3
1 7 ,8
1 0 ,9
1 4 ,5
8 ,7
10
1 2 ,2
20
1 8 ,4
2 9 ,1
30
4 5 ,9
40
4 3 ,9
50
0
n ig d y n ie
p a liłe m
1 -4 r a z y
5 -1 4 r a z y
1 5 ra z y i w ię c e j
70
6 3 ,5
2 . M ie js c a p a le n ia p a p ie ro s ó w p r z e z m lo d z ie z .
D z i e w c z ę t a k l II I g i m n a z j u m
C h ł o p c y k l . I II g i m n a z j u m
60
1 6 ,3
3 ,6
6 ,1
1 3 ,4
1 8 ,2
1 6 ,3
1 1 ,5
3 ,6
8 ,7
1 9 ,1
1 5 ,3
1 0 ,2
2 8 ,2
2 1 ,9
1 9,1
1 8 ,4
10
10
1 0 ,2
7 ,3
20
1 3 ,6
1 8 ,4
30
1 1 ,7
2 9 ,1
40
3 5 ,7
C h ł o p c y k l . II s z k o ł y ś r e d n i e j
3 3 ,1
4 2 ,7
4 5 ,9
D z i e w c z ę t a k l . II s z k o ł y ś r e d n i e j
50
0
n ig d y n ie
p a liłe m
u sie b ie w
dom u
u k ogoś w
dom u
n a u lic y , p o d
"c h m u rk ą "
w b arz e, w
p u b ie
w d y sk o te c e
w sz k o le
D z i e w c z ę ta k l III g i m n a z j u m
C h ł o p c y k l III g i m n a z j u m
40
15
2 9 ,6
2 9 ,3
2 4 ,5
2 0 ,4
1 8 ,2
20
1 3 ,4
1 5 ,3
28
3 0 ,9
C h ł o p c y k l II s z k o ł y ś r e d n i e j
2 3 ,5
25
2 6 ,3
2 6 ,5
30
28
35
2 8 ,5
D z i e w c z ę ta k l II s z k o ł y ś r e d n i e j
1 5 ,3
45
4 0 ,9
3 . P ic ie n a p o jó w a lk o h o l o w y c h / p iw a , w in a , w ó d k i / p r z e z m lo d z ie z
m ia s ta i g m in y L a p y .
10
5
0
n ig d y n ie p iłe m
1 -4 ra zy
5 -1 4 ra zy
1 5 r a z y i w ię c e j
4 . M ie js c a p ic ia a lk o h o lu p r z e z m lo d z ie z .
C h ło p c y k l I I I g im n a z ju m
D z ie w c z ę t a k l I I s z k o ły ś r e d n ie j
2 4 ,5
1 4 ,5
1 8 ,5
1 3 ,8
1 0 ,9
1 3 ,3
15
1 2 ,4
1 3 ,1
20
1 4 ,3
1 6 ,6
2 1 ,8
20
21
25
2 0 ,4
30
3 1 ,6
2 7 ,3
C h ło p c y k l I I s z k o ły ś r e d n ie j
2 6 ,7
3 1 ,8
3 1 ,4
35
3 9 ,8
D z ie w c z ę t a k l I I I g im n a z ju m
40
3 ,2
0 ,7
5
2 ,0 4
4 ,4
10
0
u sie b ie w d o m u
w d o m u u k o le g i
n a u lic y , "p o d
c h m u rk ą
w b a rz e , p u b ie
w d y sk o te c e
w sz k o le
5 . R o z p o w s z e c h n ie n ie u z y w a n ia s u b s ta n c ji o d u r z a ja c y c h p r z e z m lo d z ie z
m ia s ta i g m in y L a p y .
•
O d s e t e k m lo d z ie z y d e k la r u j a c e j c a l k o w i t a a b s t y n e n c j e o d s u b s t a n c j i
p s y c h o a k tyw n yc h :
9 0
8 0
8 7 ,6
7 9 ,6
6 7 ,3
7 0
6 0
6 0
5 0
D z ie w c z ę t a
C h ło p c y
4 0
3 0
2 0
1 0
0
k l III g im n a z ju m
k l II s z k o ły
ś r e d n ie j
6 . O s o b is t y k o n ta k t d z ie w c z a t z s u b s ta n c ja m i p s y c h o a k ty w n y m i
( u z y w a n i e ) - w a r t o s c lic z b o w a .
D z i e w c z e ta g im n a z ju m - 1 3 7
D z ie w c z e ta s z k o ly s re d n ie - 9 8
N ig d y
1 - ra z
5 -1 4 ra z y
1 5 ra z y
i w ie c e j
le k i n a s e n n e
108
18
3
6
m a r ih u a n a
127
5
2
LSD
131
g r z y b y h a lu c y n o g e n n e
131
e k s ta z y
129
96
1
1
a m f e ta m in a
132
88
8
2
c ra c k
132
98
k o k a in a
131
98
h e ro in a
132
98
"k o m p o t"
132
97
N ig d y
1 - ra z
5 -1 4 ra z y
60
34
4
82
10
5
1 5 ra z y
i w ie c e j
1
98
98
2
1
1
Analiza danych zawartych w powyższej tabeli wskazuje, iż 13% ankietowanych
dziewcząt w wieku gimnazjalnym miała co najmniej jednokrotną styczność z lekami
nasennymi. Wskaźnik ten niepokojąco rośnie wśród ankietowanych dziewcząt
uczęszczających do szkoły średniej i wynosi on aż 34%.
Kolejnym środkiem, z który zażywały ankietowane dziewczęta w wieku gimnazjalnym
była marihuana, zażywana co najmniej jeden raz przez 3,65% ankietowanych. Zarówno w
powyższym przypadku, tak i w tym, wskaźnik ten wzrasta wśród starszych dziewcząt i
wyniósł on nieco ponad 10% ankietowanych. Do użycia amfetaminy przyznało się 8,2%
dziewcząt ze starszej grupy wiekowej. Ankietowane dziewczęta w wieku gimnazjalnym nie
miały kontaktu z amfetaminą. Innym zażywanym środkiem przez dziewczęta w obu grupach
wiekowych jest ekstazy. Są to jednak bardzo małe wskaźniki.
Pozytywnym trendem zauważanym w obu kategoriach wiekowych jest fakt, iż
najwyższe wskaźniki użycia substancji psychoaktywnych notuje się w najmniejszym
przedziale ilości użyć, tj. 1 – 4 razy. Wskaźniki kontaktu z przedmiotowymi substancjami 5 i
więcej razy są już wiele niższe niż w przedziale 1 – 4. Wnioskować można, iż stan taki
powodowany jest chęcią zaspokojenia ciekawości nastolatków w odniesieniu do działania
substancji psychoaktywnych.
W przypadku ankietowanych chłopców w młodszej grupie wiekowej najczęściej
wskazywany był ich co najmniej jednorazowy kontakt z lekami nasennymi, które zażywało
prawie 10,2% ankietowanych. Niepokojący wzrost tego wskaźnika notuje się w starszej
grupie wiekowej, gdzie wyniósł on aż 37,3%.
Kolejną, co do popularności wśród chłopców, substancją psychoaktywną jest marihuana,
zażywana przez 5,1,% chłopców w wieku gimnazjalnym i aż 55,5% chłopców w wieku 16-19
lat.
Mniejsze zainteresowanie ankietowani wykazywali LSD. Wśród młodszych chłopców
wskaźnik kontaktu z tą substancją wyniósł nieco ponad 2%. Jednakże tendencyjnie wzrósł on
wśród chłopców starszych i w grupie tej wyniósł on ok. 22%.
Śladowe zainteresowanie chłopców młodszych wzbudziły grzyby halucynogenne i
amfetamina. Ale i tu zauważyć można znaczny wzrost zainteresowania przedmiotowymi
używkami wśród ankietowanych starszych chłopców, dla których wskaźniki wynoszą
odpowiednio 28,2% oraz 29,1%.
7. Miejsce zażywania środków odurzających przez młodzież
Dziewczęta kl III gimnazj um
20
Chłopcy kl III gimnazj um
18,18
Dziewczęta kl II szkoły średniej
18
Chłopcy kl II szkoły średniej
16
14
12,2
12
11,2
10
10
8,7
8,18
8,16
8
8,16
7,27
6
7
5,45
5,1
3,8
4
4,4
4,08
3,6
2,2
2,5
2,2
2,04 1,81
2
0,7
1,2
0,7
0
u siebie w domu
w domu u kolegi
na ulicy, "pod
chmurką
w barze, pubie
w dyskotece
w szkole
Analiza powyższego wykresu wskazuje, iż najpopularniejszym miejscem zażywania
substancji psychoaktywnych jest bar lub pub. Do tych celów wykorzystuje go 18,18%
ankietowanych chłopców zażywających przedmiotowe substancje w wieku ok. 18 lat.
Kolejnym, najchętniej wybieranym w tym celu miejscem jest dyskoteka, którą
wskazało 12,2% ankietowanych dziewcząt mających kontakt z substancjami
psychoaktywnymi w wieku również około 18 lat. Ankietowana dziewczęta z II klasy
gimnazjum najczęściej narkotyki zażywają u siebie w domu, a chłopcy w tym samym wiekuw domu kolegi.
Najmniej „popularnym” miejscem zażywania substancji psychoaktywnych jest szkoła.
8. Sposoby pozyskiwania środków psychoaktywnych przez młodzież
7
1,8
0
0,7
0,7
0,7
0
0
0
1
0
0,6
0,9
2
2,2
1,8
1,81
1,8
3
2,5
2,7
4
2,5
3,06
4,5
4,37
4,08
5
5,1
6
4,37
3,8
3,06
7,64
8
4,5
Dziewczęta kl III gimnazjum
Chłopcy kl III gimnazjum
Dziewczęta kl II szkoły średniej
Chłopcy kl II szkoły średniej
9
0
od
ałem
Dost
rodz
a
eń stw
ałe
Dost
gi,
kole
m od
i
żank
kole
od
ałem
Dost
by
j oso
obce
śm y
Brali
gr
ie w
p óln
to ws
p
up ie
rz yja
ció ł
i
oleg
od k
iłem
Kup
iłem
Kup
o
bceg
od o
Inne
Najczęściej wskazywanym sposobem pozyskiwania substancji odurzających jest
wspólne ich zażywanie w grupie przyjaciół, niemal „dzielenie się” nimi między sobą oraz
różnego rodzaju, niezdefiniowane pozyskiwanie z innych niż wskazane w ankiecie źródeł.
9. Powody sięgania po środki psychoaktywne przez młodzież
0,9
nie pam iętam pow odu
2,04
1,91
1,45
2,7
chciałem zapomnieć o problem ach
10,2
6,36
2,18
byłem ciekaw y
nie miałem nic do roboty
nie chciałem odstaw ać od grupy
5,1
1,9
0,7
9,09
3,06
2,9
chciałem czuć się na "haju"
0
1
10
10
6,12
2,5
0
0
9,18
8,28
3,64
2
3
5,7
4
5
6
7
8
9
Dziewczęta kl III gimnazjum
Chłopcy kl III gimnazjum
Dziewczęta kl II szkoły średniej
Chłopcy kl II szkoły średniej
10
Najczęstszym powodem, dla którego ankietowana młodzież z terenu miasta i gminy
Łapy sięga po substancje psychoaktywne jest ciekawość. Kolejnymi powodami jest chęć
zapomnienia o problemach, chęć czucia się „na haju”, bezczynność oraz strach przed
odrzuceniem przez grupę.
10. Dostępność substancji psychoaktywnych oceniana przez młodzież jako łatwa
79,6
85,7
Dziewczęta kl II szkoły średniej
Chłopcy kl II szkoły średniej
70,7
70
59,9
63,1
60
43,1
50
43,3
41,4
34,3
35,7
34,69
40
34,3
20,4
11,8
14,6
10,2
5,1
3,6
2,9
6,12
2,7
12,1
7,6
3,06
0,9
10,2
0,9
0,9
5,8
8,3
7,3
6,12
12,7
8,9
4,4
15,3
4,4
10,2
3,06
0,9
0,9
4,4
3,06
0,9
0,9
8,3
5,1
14
8,3
0,9
14,6
13,26
14,6
15,45
10
8,18
9,09
10,9
20
13,6
30
22,6
81
80,9
75,2
ha
G
lu
H
cy
B
no
ge
po
nn
ls
ka
e
su
he
bs
ro
ta
nc
in
st
a
je
er
w
yd
zi
y
ew
an
ne
ab
ol
ic
zn
e
cr
ac
k
ko
ka
in
a
he
ro
in
a
fe
ta
m
in
y
LS
D
am
ek
st
az
y
gr
zy
by
ar
ih
u
m
le
ki
u
sp
o
ka
ja
ją
an
ce
a,
ha
sz
ys
z
ód
ka
w
in
o
w
pi
w
o
pa
pi
er
os
y
0
15,3
17,27
87,7
Dziewczęta kl III gimnazjum
Chłopcy kl III gimnazjum
72,3
80
86,9
90
82,6
100
11
Najłatwiej dostępne, w ocenie ankietowanych, substancje psychoaktywne to leki
uspokajające, marihuana i haszysz, substancje wziewne oraz sterydy anaboliczne.
11. Miejsca, w których łatwo kupić marihuanę i haszysz w ocenie młodzieży
Chłopcy kl II szkoły średniej
1,81
inne
4,45
3,64
4,5
mieszkanie dilera
Dziewczęta kl II szkoły średniej
10,2
Chłopcy kl III gimnazjum
Dziewczęta kl III gimnazjum
12,2
8,2
10,94
dyskoteka, bar
28,6
10,8
34,69
23,35
6,36
8,16
8,91
8,02
szkoła
10,9
12,2
10,8
10,9
ulica, park
45,4
nie znam takich m iejsc
51,02
56,9
0
10
20
30
40
50
60
66,87
70
80
Analiza powyższego wykresu wskazuje, iż najłatwiej nabyć marihuanę i haszysz w
miejscach rozrywki dla młodzieży: w pubach, dyskotekach. Mniej popularnymi miejscami
handlu jest ulica, park oraz mieszkanie dilera, czy szkoła.
Wyniki badań przeprowadzonych wśród młodzieży skłaniają do następujących
wniosków:
 Dużo większy odsetek młodzieży pije alkohol niż pali papierosy. Do częstego
(15 razy i więcej) picia napojów alkoholowych przyznaje się więcej chłopców
niż dziewcząt w wieku gimnazjalnym, a więcej dziewcząt niż chłopców
uczęszczających do szkoły średniej.
 Najczęściej wymienianym przez młodzież miejscem palenia papierosów jest
ulica, natomiast picia alkoholu- dom kolegi i dyskoteka.
 Wraz z wiekiem wzrasta o około 20% liczba młodzieży sięgającej po
substancje psychoaktywne.
 Do substancji psychoaktywnych, po które sięgają dziewczęta należą:
- leki nasenne i uspokajające,
- marihuana,
- ekstazy,
- amfetamina (tylko szkoły średnie).
 Do substancji psychoaktywnych, po które sięgają chłopcy należą przede
wszystkim:
- leki nasenne i uspokajające,
- marihuana,
- amfetamina,
- grzyby halucynogenne
- LSD (z którymi eksperymentują głównie chłopcy szkół średnich).

Bary, puby i dyskoteki to miejsca, gdzie młodzież najczęściej zażywa środki
odurzające.
 Substancje psychoaktywne młodzież bierze najczęściej w czasie wspólnych
spotkań w grupie przyjaciół (zwłaszcza chłopcy z gimnazjum).
 Głównym powodem sięgania po narkotyki przez młodzież jest ciekawość i nuda.
Dość częstym powodem jest chęć zapomnienia o problemach, bądź poczucia się na
„haju”.
 Wszystkie substancje psychoaktywne według młodzieży są dostępne, ale
najłatwiejszy dostęp - w ich ocenie - jest do papierosów i alkoholu oraz do leków
nasennych, substancji wziewnych, sterydów anabolicznych i marihuany.
 Marihuanę lub haszysz najłatwiej można kupić w dyskotece lub barze, ale jest ona
również dostępna w innych miejscach.
Wart podkreślenia jest fakt, iż niektóre dane uzyskane w badaniach nie są do końca
wiarygodne, co wynika ze sposobu odpowiedzi przez respondentów na pytania kontrolnych.
W związku z tym powyższe wyniki należy traktować bardziej jako szacunkowe, a nie ścisłe
dane, wskazujące na trendy i „modę na narkotyki” panujące wśród młodzieży na terenie
gminy Łapy.
W przedmiotowej kwestii badania wykonano również z udziałem dorosłej grupy
respondentów, których pytano o następujące zagadnienia:
1. Jak oceniłby Pan/ni wagę problemów społecznych w mieście i gminie
Łapy, czy są one ważne, mało ważne, nieważne ?
Kobiety:
Problem społeczny
Przestępczość
Narkomania
Alkoholizm
Przemoc w rodzinie
Przemoc na ulicach
Picie
alkoholu
młodzież
Bezrobocie
Ważny
74
84
85
79
82
przez 93
76
Mało ważny
15
9
10
15
10
4
Nieważny
11
7
5
5
8
3
15
6
Mało ważny
27
8
23
37
14
9
Nieważny
8
20
18
15
17
15
43
16
Mężczyźni:
Problem społeczny
Przestępczość
Narkomania
Alkoholizm
Przemoc w rodzinie
Przemoc na ulicach
Picie
alkoholu
młodzież
Bezrobocie
Ważny
52
69
56
45
66
przez 73
38
W powyższej kwestii 84% ankietowanych dorosłych kobiet oraz 71% dorosłych
mężczyzn stwierdziło, iż problem narkomanii jest ważną kwestią na terenie miasta i gminy
Łapy.
2. Czy spotkał Pan/ni na terenie miasta i gminy narkomanów , tzn. ludzi,
którzy są uzależnieni od narkotyków lub używają ich regularnie w sposób
rodzący poważne problemy ?
Płeć
Kobiety
Mężczyźni
TAK
19
21
NIE
81
76
Na podstawie powyższej tabeli wskazać można, iż 19% dorosłych kobiet oraz 21%
dorosłych mężczyzn z terenu gminy Łapy spotkała narkomanów.
3.Czy w swoim środowisku spotkał się Pan/ni osobiście z zażywaniem
narkotyków przez:
Kobiety:
Dzieci do lat 12
Młodzież 13-20 roku życia
Dorosłych powyżej 20 roku
TAK
2
10
7
NIE
98
90
93
TAK
1
10
12
NIE
96
57
55
Mężczyźni:
Dzieci do lat 12
Młodzież 13-20 roku życia
Dorosłych powyżej 20 roku
Pozytywnym aspektem wynikającym z analizy danych zawartych w powyższej tabeli
jest fakt, iż tylko nieliczni ankietowani spotkali się w swoim środowisku z zażywaniem
narkotyków.
4. Jak Pan/ni sądzi, gdyby chciał zdobyć każdą z następujących substancji,
jak trudne byłoby to dla Pana/ni?
Kobiety :
Niemożliwe
Marihuana
13
LSD
10
Grzyby halucynogenne 12
Ekstazy
6
Amfetamina
7
Kokaina
12
Heroina
12
Sterydy anaboliczne
4
„Kompot”
4
Trudne
37
39
30
28
35
40
40
21
6
Łatwe
28
23
21
35
25
33
28
50
64
Nie wiem
22
28
37
31
33
15
20
0
26
Mężczyźni:
Marihuana
LSD
Grzyby halucynogenne
Ekstazy
Amfetamina
Kokaina
Heroina
Sterydy anaboliczne
Niemożliwe
13
10
12
6
7
12
12
4
Trudne
37
39
30
28
35
40
40
21
Łatwe
65
61
63
42
34
34
63
68
Nie wiem
5
9
13
16
16
16
16
8
Analiza danych zawartych w powyższych tabelach wskazuje, iż mężczyźni uważają
zdobycie narkotyków za zadanie o wiele łatwiejsze niż ankietowane kobiety, którym w
większości sprawiłoby to trudność, byłoby niemożliwe, bądź nie posiadają one wiedzy na
powyższy temat.
5. Czy zdarzyło się Panu/ni używać którąkolwiek z podanych substancji ?
Kobiety:
Marihuana
LSD
Grzyby halucynogenne
Ekstazy
Amfetamina
Kokaina
Heroina
Sterydy anaboliczne
„Kompot”
Tak
3
1
0
0
2
0
0
0
0
Nie
97
99
100
100
98
100
100
100
100
Tak
6
3
0
0
5
0
1
5
2
Nie
91
94
97
97
92
97
96
92
95
Mężczyźni:
Marihuana
LSD
Grzyby halucynogenne
Ekstazy
Amfetamina
Kokaina
Heroina
Sterydy anaboliczne
„Kompot”
Z analizy danych zawartych w powyższych wykresach wynika, iż dorośli wykazują
mniejsze zainteresowanie substancjami psychoaktywnymi niż młodzież.
6.Kim jest według Pana/ni narkoman ?
Kobiety:
Człowiek chory
Przestępca
Zły wpływ na otoczenie
„Niebieski ptak”
Tak
81
25
38
42
Nie
19
75
62
58
Tak
59
36
25
53
Nie
38
61
72
44
Mężczyźni:
Człowiek chory
Przestępca
Zły wpływ na otoczenie
„Niebieski ptak”
Zarówno większość ankietowanych kobiet, jak i mężczyzn uważa, iż narkoman jest
człowiekiem chorym lub tzw. niebieskim ptakiem.
7. Jak według Pana/ni postępować należy postępować z narkomanami ?
Kobiety:
Tak
81
41
39
43
24
3
Nie
19
59
51
57
76
97
Tak
Leczyć
57
Izolować
38
Karać
48
Pomagać – otaczać opieką 25
Pozostawić samym sobie 39
Dawać narkotyki
1
Nie
40
59
49
72
58
96
Leczyć
Izolować
Karać
Pomagać – otaczać opieką
Pozostawić samym sobie
Dawać narkotyki
Mężczyźni:
Większość ankietowanych uważa, iż osoby mające problem z nadużywaniem
narkotyków powinny być leczone. W drugiej kolejności sugeruje się karanie narkomanów (w
przypadku ankietowanych mężczyzn) oraz pomoc – otoczenie opieką (w przypadku
ankietowanych kobiet).
8. Kto powinien zajmować się zapobieganiem narkomanii?
Kobiety:
Rodzice
Oświata-szkoła
Policja
Tak
85
88
74
Nie
15
12
26
Kościół
40
Służba zdrowia
66
Organizacje pozarządowe 47
60
34
53
Mężczyźni:
Tak
Rodzice
59
Oświata-szkoła
63
Policja
50
Kościół
27
Służba zdrowia
35
Organizacje pozarządowe 17
Nie
38
34
47
70
62
80
Na podstawie danych zebranych w powyższej tabeli stwierdzić należy, iż większość
ankietowanych uważa, iż zapobieganiem narkomanii w głównym stopniu powinna zająć się
szkoła – oświata, a następnie – rodzice.
Na podstawie wyników badania oraz obserwacji zjawiska, wysunąć można następujące
wnioski :
1. Dorośli uważają, że dostępność do niektórych rodzajów substancji
psychoaktywnych jest łatwa.
2. Za bardzo ważny problem społeczny mieszkańcy uważają picie alkoholu przez
młodzież, alkoholizm wśród dorosłych i narkomanię.
3. W opinii mieszkańców narkoman to osoba chora, którą trzeba leczyć.
4. Zapobieganiem narkomanii powinni zajmować się rodzice, szkoła, policja.
5. Wiedza o środkach psychoaktywnych i szkodliwych skutkach jest niewystarczająca.
3. Diagnoza bazy gminy




W gminie Łapy funkcjonują:
placówki oświatowe: 2 przedszkola, 7 szkół podstawowych, 1 gimnazjum, 2 zespoły
szkół, 2 szkoły średnie, 1 centrum kształcenia praktycznego;
placówki kulturalne: Dom Kultury, Biblioteka Publiczna, Kino, Ośrodek Kultury
Fizycznej;
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Świetlica Socjoterapeutyczna, Środowiskowy
Dom Pomocy;
Poradnia Terapii Uzależnień, Punkt Konsultacyjny, Klub AA, Al- Anon.
Z informacji uzyskanych z w/w instytucji możemy stwierdzić, że problem narkomanii
jest realnym zagrożeniem. Z Punktu Konsultacyjnego MONAR w 2006 roku skorzystało 20
osób dorosłych w tym 8 osób młodzieży biorących narkotyki. Do Młodzieżowego Ośrodka
ETAP w minionym roku zgłosiło się 15 osób w wieku do 13 lat. Były to dzieci i młodzież,
która przez okres kilku miesięcy eksperymentowała z narkotykami. Poradnia Terapii
Uzależnień w Łapach nie prowadzi terapii ludzi uzależnionych od narkotyków, gdyż nie
posiada specjalisty w tej dziedzinie. Należy nadmienić, iż w IV kwartale 2006 roku
Komisariat Policji w Łapach wraz z prokuraturą skierował do sądu 3 postępowania za
posiadanie i handel narkotykami. Zostało zatrzymanych 17 osób. Z informacji uzyskanych od
pracowników socjalnych z MOPS Łapy, możemy stwierdzić, że rodzice niechętnie
rozmawiają na temat narkotyków, jeżeli ten problem dotyka ich rodzinę. Ponadto wiedza na
temat środków psychoaktywnych i szkodliwości dla zdrowia i prawidłowego rozwoju jest
bardzo mała.
Dotychczasowe przedsięwzięcia w zakresie przeciwdziałania narkomanii były i są
prowadzone w szkołach zgodnie ze Szkolnymi Programami Profilaktyki, z których należy
wymienić:
 diagnozowanie skali zagrożenia /SP 1, SP 2, Gim. nr 1/;
 zajęcia profilaktyczne z pedagogiem;
 lekcje wychowawcze rozwijające umiejętności społeczne uczniów;
 prewencyjne spotkania z prokuratorem, asystentem policji ds. nieletnich;
 przedstawienia profilaktyczne uczniów /SP Uhowo, SP 1, SP 2, Gim. nr 1/;
 konkursy promujące zdrowy styl życia /SP 1, SP 2, SP 4/;
 alternatywne imprezy, zajęcia sportowe i turystyczne;
 wywiadówki profilaktyczne dla rodziców /SP 2, Gim. nr 1/;
 szkolenie rady pedagogicznej /Gim. nr 1/.
4. Zdiagnozowane obszary problemowe
W wyniku przeprowadzonej diagnozy oraz na podstawie analizy badań krajowych i
wojewódzkich zespół tworzący przedmiotowy program stwierdził, iż głównym problemem na
administrowanym terenie jest duża liczba młodzieży w wieku 15-17 lat eksperymentujących
zażywanie substancji psychoaktywnych.
Powyższe eksperymenty spowodowane są niską świadomością społeczeństwa o
skutkach uzależnienia i łatwym dostępem do środków psychoaktywnych, a także
niewystarczającym zagospodarowaniem czasu wolnego młodzieży.
Najczęstsze przyczyny inicjacji narkotykowej wśród młodych ludzi to: ciekawość i
nuda. Dość częstym powodem jest chęć zapomnienia o problemach z rodzicami, z
przyjaciółmi lub kłopotach w szkole, bądź chęć zapewnienia sobie w niewłaściwy sposób
dobrego samopoczucia.
Badani posiadają dobrą znajomość rodzajów środków odurzających i ich działania.
W wyniku głębszej analizy problemu stwierdzono, iż przyczynami powyższych zjawisk są:
 ”moda na narkotyki”;
 niska świadomość skutków zażywania substancji psychoaktywnych;
 łatwa dostępność i niska cena środków psychoaktywnych;
 coraz częściej występująca niewydolność wychowawcza rodziny;
 chęć zaistnienia w grupie;
 niski procent przeszkolonej kadry pedagogicznej w zakresie prowadzenia profilaktyki
uzależnień;
 ograniczona ilość działań edukujących rodziców w zakresie umiejętności
wychowawczych we wczesnych etapach edukacyjnych;
 ograniczenie działań profilaktycznych do szkół i wynikająca z tego konieczność
zaangażowania w profilaktykę innych instytucji środowiska lokalnego;
 niewystarczająca ilość i mała atrakcyjność bezpłatnych zajęć popołudniowych dla
młodzieży.
W konsekwencji wyżej wymienione przyczyny prowadzą do powstania negatywnych
skutków w postaci:
 wzrostu przestępczości związanej z uzależnieniami,
 długotrwałej i kosztownej terapii,
 zaniku więzi rodzinnej,
 tworzenia nieformalnych grup młodzieżowych.
5. Definicja celów Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii
Po etapie diagnozy i analizy został określony problem główny oraz jego przyczyny.
Następnie dokonano wyboru problemów, których rozwiązanie będzie celami programu.
Kryterium wyboru problemów stanowiły:
 istotność zagrożenia dla badanej populacji;
 potencjalne możliwości przeciwdziałania im instytucji gminnych.
Sformułowane cele są wynikiem procesu identyfikacji problemów oraz opartej na
powyższych kryteriach decyzji- rozwiązanie, których będzie celem programu
przeciwdziałania narkomanii.
Cel główny:
Celem głównym Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na terenie Miasta
i Gminy Łapy jest zatrzymanie rozprzestrzeniania się zjawiska narkomanii na terenie miasta i
gminy Łapy poprzez kierunkową edukację społeczną oraz ograniczenie łatwości dostępu do
środków psychoaktywnych.
Cele szczegółowe:
Cel szczegółowy
1.Podniesienie wiedzy
społeczności lokalnej na temat
następstw używania substancji
psychoaktywnych.
Wskaźnik
Opinia społeczna mieszkańców
Źródło pozyskania wskaźnika
Ankieta
2. Podniesienie wiedzy młodzieży
w wieku 13-16 na temat zagrożeń
wynikających z zachowań
ryzykownych.
Opinia młodzieży
Badania ankietowe na koniec zajęć
3. Przygotowanie i udostępnienie
skierowanej do młodzieży
atrakcyjnej oferty spędzania czasu
wolnego.
4. Ograniczenie łatwości dostępu
młodzieży do substancji
psychoaktywnych.
Łatwy dostęp do informacji o
nieodpłatnych zajęciach
organizowanych przez gminne
jednostki organizacyjne
Opinia młodzieży
Oferty gminnych jednostek
organizacyjnych
Ankieta
6. Zadania Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii
W ramach realizacji celu szczegółowego nr 1 - Podniesienie wiedzy społeczności
lokalnej na temat następstw używania substancji psychoaktywnych - przewidziane są
następujące zadania / projekty:
Lp.
1.
Zadanie/projekt
Prowadzenie
profilaktycznej
działalności
informacyjnej i
edukacyjnej.
Działania
Wskaźniki
a. Zorganizowanie
wywiadówek
profilaktycznych z
udziałem specjalisty
dla rodziców
uczniów klas I i II
gimnazjum.
b. Zamieszczanie
artykułów w
lokalnej prasie.
40 % rodziców
biorących udział
w
wywiadówkach
1 artykuł o
tematyce
zagrożeń
Źródła
pozyskiwania
wskaźników
Listy
obecności
„Gazeta
Łapska”
Odpowiedzialny
za realizację
Instytucje
szkoleniowe,
MOPS,
pedagodzy
Redakcja gazety
W ramach realizacji celu szczegółowego nr 2 - Podniesienie wiedzy młodzieży w
wieku 13-16 na temat zagrożeń wynikających z zachowań ryzykownych - przewidziane są
następujące zadania / projekty:
Lp.
1.
Zadanie/projekt
Działania
Edukacja młodzieży 1. Profilaktyczne
z zakresu
programy i godziny
profilaktyki.
wychowawcze
wynikające z
programów pracy
wychowawczej
szkół.
Wskaźniki
Realizacja
zajęć w
szkołach
podstawowych
i gimnazjach
oraz w
szkołach
średnich
Źródła
pozyskiwania
wskaźników
Informacja ze
szkół
Odpowiedzialny
za realizację
Wychowawcy
klas, pedagodzy
W ramach realizacji celu szczegółowego nr 3 - Przygotowanie i udostępnienie
skierowanej do młodzieży atrakcyjnej oferty spędzania czasu wolnego - przewidziane są
następujące zadania / projekty:
Lp.
1.
Zadanie/projekt
Organizowanie
zajęć sportowych,
rekreacyjnych i
kulturalnych dla
młodzieży.
Działania
1.Stworzenie i
udostępnienie
oferty
informacyjnej o
organizowanych
zajęciach dla
młodzieży.
2.Organizacja
zajęć sportowych.
3. Zorganizowanie
bezpłatnego
wypoczynku
letniego dla dzieci
Wskaźniki
Udostępniona
oferta
informacyjna
Źródła
pozyskiwania
wskaźników
Strona
internetowa
Urzędu
10 % młodzieży
uczęszczającej na
zajęcia sportowe Informacja z
OKF i szkół
20 osób
Informacja od
realizatorów
Odpowiedzialny
za realizację
Urząd Miasta i
Gminy
Ośrodek Kultury
Fizycznej
Szkoły
Świetlica
Socjoterapeutyczna
MOPS
W ramach realizacji celu szczegółowego nr 4 - Ograniczenie łatwości dostępu
młodzieży do substancji psychoaktywnych - przewidziane są następujące zadania / projekty:
Lp.
Zadanie/projekt
Działania
Wskaźniki
1.
Angażowanie
sprzedawców w
działania
ograniczające
dostęp młodzieży
do substancji
psychoaktywnych.
1. Szkolenie dla
sprzedawców.
1 szkolenie
2.
Współpraca z
policją w zakresie
ograniczania
dostępności
młodzieży do
substancji
psychoaktywnych.
1.Legitymowanie
młodzieży w
stanie
wskazującym na
nietrzeźwość.
2. Pozyskiwanie
informacji o
nieuczciwych
sprzedawcach i
dealerach.
3. Wnioskowanie
do prokuratury.
4. Kontrolowanie
punktów
sprzedaży
alkoholu.
40 % więcej
działań
prewencyjnych
policji.
15 kontroli
sklepów
Źródła
pozyskiwania
wskaźników
Dokumentacja
Komisji
Rozwiązywania
Problemów
Alkoholowych
Informacja z
komisariatu
policji
Odpowiedzialny
za realizację
Komisja
Rozwiązywania
Problemów
Alkoholowych
Komisja
Rozwiązywania
Problemów
Alkoholowych
we współpracy z
policją
Dokumentacja
Komisji
Rozwiązywania
Problemów
Alkoholowych
Ogólna kwota przeznaczona na realizację „Gminnego Programu Przeciwdziałania
Narkomanii na rok 2007” to – 1.000 zł. W ramach tej kwoty przeprowadzone zostanie
szkolenie dwóch osób ze Świetlicy Socjoterapeutycznej w celu prowadzenia Punktu
Konsultacyjnego dla osób uzależnionych od narkotyków.
7. Współpraca z innymi jednostkami
Gwarancją osiągnięcia celów założonych w przedmiotowym Programie jest między
innymi współdziałanie na gruncie przeciwdziałania narkomanii wszystkich jednostek i
instytucji, które mogą wpłynąć na niwelowanie tego ekspansywnego trendu. Dlatego to
Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii zakłada ścisłą współpracę następujących
jednostek:
 Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej,
 Świetlicy Socjoterapeutycznej,
 Środowiskowego Domu Pomocy,
 Poradni Terapii Uzależnień,
 Punktu Konsultacyjnego,
 Klubu AA,
 Klubu Al- Anon
 placówek oświatowych,
 placówek kulturalnych: Domu Kultury, Biblioteki Publicznej, Kina, Ośrodka Kultury
Fizycznej;
 Policji
 służby zdrowia
 organizacji non-profit.
8. System monitoringu i ewaluacji
Monitoring
Realizację powyższych zadań będzie monitorował Pełnomocnik. Realizatorzy działań
będą przekazywali informacje koordynatorowi programu po zakończeniu przedsięwzięcia.
Każda informacja winna zawierać:
1) nazwę działania;
2) efekty działania;
3) opis grupy beneficjentów;
4) liczebność grupy;
5) krótki opis realizacji działania.
Na podstawie informacji uzyskiwanych od realizatorów- koordynator programu
opracuje sprawozdanie z realizacji programu Burmistrzowi do końca lutego 2008 r.
W razie zaistnienia potrzeby wprowadzenia działań korygujących do programu- o ich
wdrożeniu będzie decydował Burmistrz.
Ewaluacja
Pełnomocnik będzie dokonywał ewaluacji programu na podstawie dokumentacji z
jego realizacji. Sprawozdanie z realizacji będzie przedstawione realizatorom działań i
przedłożone Burmistrzowi.
9. Zakończenie
Program Przeciwdziałania Narkomanii w gminie Łapy na rok 2007 jest dokumentem
stworzonym na podstawie rzetelnie przeprowadzonej diagnozy zjawiska na terenie gminy.
Przedmiotowy Program zakłada realizację określonych w nim celów i działań.
Jednakże lista celów i zadań zawarta w powyższych rozdziałach nie stanowi listy zamkniętej.
Ze względu na dynamicznie zmieniającą się sytuację społeczną, Program Przeciwdziałania
Narkomanii stanowi dokument otwarty, tzw. wrażliwy. W praktyce oznacza to, iż w
przypadku pojawienia się sytuacji predestynującej do dokonania zmian w dokumencie, będą
one mogły zostać naniesione z zachowaniem obowiązującej procedury.
Celem przyświecającym tworzeniu przedmiotowego Programu było dążenie do
opracowania takich działań, które wpłyną na zmniejszenie realnie istniejącego problemu
narkomanii na terenie gminy Łapy.
Realizacja zaplanowanych na 2007 r. zadań skutkować ma podniesieniem wiedzy
społeczności gminy Łapy na temat negatywnych skutków zażywania środków
psychoaktywnych oraz stworzeniem zintegrowanej oferty zajęć dla dzieci i młodzieży, a także
ograniczeniem ich dostępu do substancji psychoaktywnych. Wszystkie te działania prowadzić
mają do zmniejszenia natężenia zjawiska narkomanii oraz profilaktyki zachowań
ryzykownych na terenie gminy Łapy.
Ewaluacja Programu dokonana będzie na podstawie stale prowadzonego monitoringu,
którego etapem końcowym będzie ocena efektywności działań prowadzonych w ramach
Programu.