IPET () - Mam Prawo!

Renata Naprawa
Indywidualne Programy EdukacyjnoTerapeutyczne dla dzieci i młodzieży
z niepełnosprawnością intelektualną
1
Wstęp
„Wyobraźmy sobie, jak cicho byłoby w lesie,
gdyby śpiewały tylko najzdolniejsze ptaki”
Katie Chernoff
Zadaniem nauczyciela, terapeuty jest wspomaganie rozwoju uczniów, korygowanie,
usprawnianie zaburzonych funkcji. Terapia to zamierzone działania o spójnym
psychologiczno- pedagogiczno- medycznym charakterze mające na celu niesienie pomocy
jednostkom z różnymi nieprawidłowościami rozwoju intelektualnego, emocjonalnego.
Terapeuta powinien uważnie obserwować uczniów w celu dostosowania metod i form pracy
oraz wymagań do indywidualnych możliwości dzieci, ich tempa pracy, zainteresowań, stanu
zdrowia, a nawet samopoczucia. Wymaga to od nauczyciela dużej „elastyczności” i sprzyja
ewaluacji procesu jego działań dydaktycznych, wychowawczych czy terapeutycznych.
Priorytetowym celem wychowania jest rozwijanie autonomii dziecka z niepełnosprawnością,
wyposażenie go w umiejętności, które umożliwią mu (na miarę jego indywidualnych
możliwości) niezależność życiową i uczestniczenie w różnych formach życia społecznego.
Wykształcenie u dzieci i młodzieży umiejętności ogólnej zaradności życiowej,
samodzielności i harmonijnego współżycia z innymi ludźmi jest sprawą najważniejszą.
Do realizacji takich działań edukacyjnych, terapeutycznych potrzebne są nie tylko
odpowiednie metody pracy, ale również zmysł intuicyjny i wyobraźnia nauczyciela.
Opracowywane są przez nich specjalne programy, które obejmują różne sfery działań,
zawierają określone cele wychowawcze, terapeutyczne i są przeznaczone do pracy z
konkretnym dzieckiem lub grupą dzieci. Zapewnienie podopiecznym optymalnego rozwoju
poznawczego i społecznego jest najistotniejszym elementem konstruowanych programów
edukacyjno- terapeutycznych.
W poszukiwaniu najlepszych dróg osiągnięcia zamierzonych celów należy pamiętać, że
najefektywniejsze są te metody i działania pedagogiczne, które oddziałują bodźcami na wiele
zmysłów dziecka. Należy, więc stwarzać takie sytuacje, by uczniowie mogli poznawać
zjawiska i pojęcia w środowisku naturalnym, podczas obserwacji lub praktycznego działania.
Każdy nauczyciel, a w szczególności nauczyciel, terapeuta pracujący z dziećmi, młodzieżą
niepełnosprawną intelektualnie powinien być kimś o silnej indywidualności, wykazujący się
meta umiejętnościami pracy z innymi- cierpliwością, kreatywnością, wyrozumiałością,
empatią, itp.. A przede wszystkim powinien być serdecznym człowiekiem umiejącym
przeżywać troski i radości dziecka, powinien znać jego intelektualne możliwości, służyć mu
pomocą, stać się jego doradcą w pokonywaniu wielu trudnych zadań do wykonania. Wspólnie
z dzieckiem cieszyć się z jego sukcesów. Akceptować ucznia takim, jakim jest naprawdę, bez
względu na chwilowe zachowanie, czy niedoskonałość. Przyjąć nie tylko wysiłki i osiągnięcia
zgodne z jego oczekiwaniami, ale również nieudane próby, okresową apatię, zniechęcenie,
niepokój czy niechęć. Zadaniem nauczyciela, terapeuty, wychowawcy jest stworzyć taki
klimat emocjonalny, w którym wychowanek nie byłby przytłoczony nadmiarem wymagań,
nie odczuwałby lęku i przygnębienia z powodu ustawicznych nakazów i zakazów oraz rygoru
i surowości dyscypliny. Proces edukacyjno- terapeutyczno- wychowawczy powinien
odbywać się w atmosferze odprężenia psychicznego i na płaszczyźnie szczerych, otwartych,
serdecznych kontaktów nauczyciela z uczniem.
Nauczyciel, terapeuta powinien stworzyć atmosferę bezpieczeństwa, akceptacji i sympatii
wobec każdego dziecka, a w szczególności dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
Pakiet edukacyjny Indywidualne Programy Edukacyjno- Terapeutyczne dla dzieci
i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną składa się z trzech części.
2
Cześć pierwsza zawiera ogólną budowę Indywidualnych Programy EdukacyjnoTerapeutyczne dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną z podziałem na
obszary i działy.
W części drugiej znajduję się IPET z uwzględnieniem działów, szczegółowych treści
nauczania, oczekiwanych osiągnięć. Znajduje się tu również program terapeutyczny
zawierający zakres ćwiczeń terapeutycznych usprawniających percepcję wzrokową,
słuchową, ruchową i manualną.
W części trzeciej zaprezentowano fragment IPET-u z uwzględnieniem stopnia trudności
dochodzenia przez dziecko do danej umiejętności. Wykorzystano zasadę stopniowania
trudności, czyli od rzeczy prostych do bardziej złożonych (od łatwych do trudniejszych)
Część pierwsza
Ogólna budowa Indywidualnych Programów Edukacyjno- Terapeutycznych
Treści kształcenia ujęte w prezentowanym programie są ukierunkowane na
wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia niepełnosprawnego w
procesie nabywania wiedzy o świecie i samym sobie, wprowadzenie go w otaczającą go
rzeczywistość oraz uświadomienie mu miejsca współczesnego człowieka w środowisku
społecznym, kulturowym i przyrodniczym. Opracowane programy obejmują różne sfery
działań, zawierają określone cele operacyjne i są przeznaczone do pracy z konkretnym
dzieckiem. Ich najistotniejszym elementem jest zapewnienie podopiecznemu optymalnego
rozwoju poznawczego i społecznego.
DZIAŁY
OBSZARY
I.
II.
III.
Samoobsługa
„Ja z samym sobą”
Uspołecznienie
„Ja i otoczenie”











Rozwijanie sprawności i umiejętności
sfery emocjonalnej percepcji wzrokowej,
słuchowej i motorycznej

„Ja i moje umiejętności”







Jedzenie
Higiena osobista
Troska o zdrowie
Ubieranie się
Poruszanie
Dziecko jako klient punktów usługowych
Dziecko jako uczeń
Dziecko jako członek rodziny
Dziecko jako członek społeczeństwa
Dziecko jako uczestnik ruchu drogowego
Ćwiczenia sprawności ruchowej i manualnej
(koordynacja ruchowa i ruchowo –
wzrokowo – słuchowa)
Ćwiczenia manualne
Ćwiczenia graficzne
Ćwiczenia percepcji wzrokowej
Ćwiczenia usprawniające funkcje słuchowe
Ćwiczenia usprawniające koordynacje
wzrokowo -ruchową
Ćwiczenia doskonalące umiejętności
koncentracji uwagi
Sfera emocjonalno-społeczna
Komunikacja pozawerbalna
Wrażenia dotykowe
3
Część druga
Szczególny Indywidualny Program Edukacyjno- Terapeutyczny
Program edukacyjny
Funkcjonowanie osobiste i społeczne
OBSZAR I:SAMOOBSŁUGA – ,,JA Z SAMYM SOBĄ”
Dział
Treści nauczania Szczegółowe treści nauczania
Jedzenie
spożywanie
● spożywanie pokarmów płynnych, papkowatych,
posiłków;
półpłynnych, stałych
posługiwanie się ● wykonywanie prostych czynności samoobsługowych
sztućcami i
związanych z jedzeniem
naczyniami
● usprawnianie techniki samodzielnego jedzenia przez
prawidłowe posługiwanie się sztućcami
nalewanie i
● korzystanie z kubka, szklanki, butelki, termosu
przelewanie
● nalewanie i przelewanie z kartonu i butelki (sok, mleko,
płynów
herbata)
● odkręcanie i zakręcanie termosu, butelki
● wkładanie rurki w odpowiednie miejsce w kartoniku
● otwieranie butelki z kapslem
przygotowywanie ● smarowanie bułki i chleba masłem, dżemem
posiłków
● kładzenie na pieczywo pokrojonego sera, wędliny,
pomidorów
● znajomość produktów składających się na zielone
śniadanie
● przygotowanie soku do picia
zasady
● przestrzeganie zakazu zbliżania się do naczyń z gorącymi
zachowania się
potrawami i dotykania ich
przy stole
● samodzielne nakładanie na talerz niektórych potraw
(kanapki, sałatki)
● estetyczne spożywanie posiłków (bez rozlewania,
kruszenia, mlaskania)
● niemówienie podczas jedzenia
● dziękowanie po zjedzeniu posiłku
przybory
● rozróżnianie i nazywanie przyborów toaletowych
Higiena
toaletowe i
● rozpoznawanie i nazywanie przedmiotów i środków
osobista
przedmioty
higienicznych
służące do higieny ● umiejętne korzystanie z przyborów toaletowych i
osobistej
stosowanie przedmiotów służących do higieny osobistej
● niekorzystanie z cudzych przedmiotów osobistego użytku
● posługiwanie się chustką do nosa
● rozumienie konieczności zmiany bielizny i zmienianie jej
codziennie
zabiegi higieny
● opanowanie czynności związanych z higieną osobistą
osobistej
dbanie o higienę całego ciała i rozumienie potrzeby jej
przestrzegania
mycie rąk, twarzy, ● zapamiętanie i stosowanie poszczególnych etapów mycia
ciała
rąk i twarzy
4
higiena jamy
ustnej
dbanie o włosy
załatwianie
potrzeb
fizjologicznych
Troska o
zdrowie
odżywianie
higiena pracy i
narządów
zmysłów
formy
odpoczynku
Czynniki i zapobieganie
sytuacje
chorobom
sprzyjające
lub
zagrażające
zdrowiu
pierwsza pomoc
Ubieranie
się
odzież
ubieranie i
rozbieranie się
estetyka ubioru
● dokładne mycie twarzy, uszu, szyi, rąk; prawidłowe
używanie mydła, gąbki, szczoteczki
● wykonywanie kolejnych czynności związanych z myciem
całego ciała.
● podejmowanie próby mycia i spłukiwania włosów
● wycieranie (suszenie) swojego ciała bawełnianym
ręcznikiem
● ubieranie się
● zapamiętanie i stosowanie kolejności wykonywania
czynności związanych z myciem zębów
● rozumienie, dlaczego należy myć zęby po każdym
posiłku
● dbanie o higienę i estetyczny wygląd włosów
● rozczesywanie włosów i układanie ich tak, by wyglądały
schludnie
● korzystanie z urządzeń sanitarnych
● pamiętanie o spłukiwaniu wody i myciu rąk po
wykonywaniu czynności fizjologicznych
● samodzielne korzystanie z pojemnika na mydło w płynie
oraz suszarki do rąk
● rozumienie, że owoce i warzywa są zdrowe
● rozumienie, że nadmierne spożywanie słodyczy
i picie napojów gazowanych jest szkodliwe
● mycie owoców i warzyw przed ich spożyciem, unikanie
picia nieprzegotowanej wody
● przyjmowanie prawidłowej postawy siedzącej
● wietrzenie pomieszczenia, w którym się przebywa
● uczestniczenie w spacerach, wycieczkach, zajęciach
rekreacyjno-sportowych
● znajomość wybranych zabaw na świeżym powietrzu
●rozumienie pojęć ,,człowiek zdrowy”, ,,człowiek chory”
● unikanie czynników szkodliwych dla zdrowia:
■ niepicie zimnych napojów po zajęciach ruchowych
■ zachowywanie ostrożność w kontakcie z gorącymi
napojami, potrawami
● znajomość podstawowych przyczyn i objawów
przeziębień, odmrożeń, oparzeń
● stosowanie zasad odpowiedniego zachowania się w
przypadku przeziębień
● znajomość środków opatrunkowych (gaza, bandaż,
plaster, woda utleniona)
● rozpoznawanie i nazywanie elementów odzieży
● samodzielne wykonywanie czynności samoobsługowych
związanych z ubieraniem, rozbieraniem i przebieraniem się
● rozpinanie i zapinanie odzieży (guziki przy kurtkach i
rękawach)
● wkładanie i zdejmowanie butów, kapci
● dbanie o schludny i estetyczny wygląd odzieży
● wieszanie, składanie, układanie odzież w wyznaczonym
5
Poruszanie
się
sprawność
motoryczna
przemieszczanie
się
miejscu
● przewracanie się z boku na bok, z pleców na brzuch
● siedzenie z podparciem i bez podparcia
● wchodzenie po schodach i schodzenie z nich
● wykonywanie ćwiczeń naprzemiennych
● orientowanie się w schemacie swojego ciała i w
przestrzeni
● znajomość poszczególnych pomieszczeń w budynku
szkolnym, ich przeznaczenia i sposób poruszania się w nich
● swobodne i bezpieczne poruszanie się w określonych
pomieszczeniach budynku szkolnego
OBSZAR II: USPOŁECZNIENIE – „JA I OTOCZENIE”
Uczeń jako
w sklepie
● nazywanie czynności wykonywanych przez
klient
pracowników sklepu
punktów
● współuczestniczenie w urządzaniu kącików
usługowych
tematycznych
● uczestniczenie w zabawach tematycznych
● naśladowanie podczas zabaw czynności ludzi
pracujących w sklepach
na poczcie
na dworcu
kolejowym lub
autobusowym
w barze
i restauracji
w kinie
w teatrze
Uczeń w
środowisku
szkolnym
moja szkoła
otoczenie szkoły
pomieszczenia
szkolne
pracownicy
szkoły
wygląd
i wyposażenie
klasy
● naklejanie znaczka na kopertę i wrzucanie listu lub
kartki do skrzynki
● nazywanie czynności wykonywanych przez kasjerkę,
listonosza
● wymienianie urządzeń znajdujących się w urzędzie
pocztowym
● uczestniczenie w zabawach tematycznych
● kasowanie biletu w automacie
● kasowanie biletu w kasowniku
● przestrzeganie zasad bezpiecznego i kulturalnego
zachowania się na przystankach lub dworcach
● zamawianie posiłku na miejscu i na wynos, płacenie za
niego
● znajomość i przestrzeganie zasad zachowania się
w kinie
● wybieranie przedstawienia, na które zamierza się iść
● zgłaszanie potrzeb fizjologicznych i rozumienie, że do
toalety można iść tylko z opiekunem
● podawanie podstawowych danych szkoły (nazwa, adres)
● opisywanie otoczenia szkoły (osiedla, dzielnicy)
● wymienianie nazw pobliskich ulic, sklepów, instytucji
● rozpoznawanie i nazywanie pomieszczeń szkolnych
● orientowanie się w rozkładzie pomieszczeń w budynku
szkolnym
● identyfikowanie pracowników szkoły i wymienianie
niektórych czynności przez nich wykonywanych
● opisywanie wyglądu sali lekcyjnej
● określanie przeznaczenia sprzętów szkolnych
● pilnowanie porządku na swojej półce lub w szafce
6
Uczeń jako
członek
rodziny
Uczeń w
środowisku
szpitalnym
Uczeń jako
mieszkaniec
swojej
● utrzymywanie porządku w sali i w łazience
rozwój
● wypełnianie poleceń nauczyciela, innych osób dorosłych
społecznoi dyżurnych
emocjonalny
● używanie przyjętych społecznie form
grzecznościowych: ,,proszę”, ,,przepraszam”, ,,dziękuję”
●uprzejmego witanie się i żegnanie
● właściwe reagowanie na pochwały i nagrody
● punktualne przychodzenie do szkoły
● szanowanie i oszczędzanie pomocy, zabawek, zeszytów,
książek
kontakt ze
● identyfikowanie kolegów i koleżanek z klasy, ze szkoły;
społecznością
podawanie ich imion, a niekiedy nawet nazwisk
szkolną
● podporządkowanie się określonym zasadom
● inicjowanie zabawy, zachęcanie do niej innych
● współpracowanie w grupie zadaniowej z innymi dziećmi
● niestosowanie przemocy fizycznej ani psychicznej
● czekanie na właściwy moment, by włączyć się do
zabawy
● przyjmowanie ocen kolegów i nauczycieli, informacji
zwrotne na swój temat
moja rodzina
● podawanie informacji o sobie
● podawanie swojego adresu zamieszkania
● orientowanie się, do której klasy się uczęszcza
● wyliczanie członków najbliższej rodziny
● znajomość imion członków najbliższej rodziny
● wypowiadanie się na temat swojej rodziny
w szpitalu
● rozumienie, dlaczego czasami istnieje konieczność
pobytu w szpitalu
● rozumienie, na czym polega praca lekarza i pielęgniarki
● orientowanie się, że pielęgniarka nosi biały fartuch i
czepek z czarnym paskiem
● znajomość wybranych specjalności lekarskich (okulista,
dentysta)
● rozpoznawanie i nazywanie niektórych sprzętów
medycznych (strzykawka, termometr, słuchawki lekarskie
– stetoskop)
reguły
● znajomość zasad i reguł panujących w szpitalu:
i zasady panujące przyjmowanie leków, przebywanie w łóżku, mierzenie
w szpitalu
temperatury, odwiedziny
● utrzymywanie porządku w szafce szpitalnej:
trzymanie w wyznaczonych miejscach sztućców,
przyborów toaletowych, ręczników, bielizny osobistej
● rozumienie, że nie wolno gromadzić jedzenia w
szafkach
pierwsza pomoc ● rozumienie, do czego służy apteczka i co zawiera
● rozpoznawanie i nazywanie środków opatrunkowych
(gaza, bandaż, plaster)
moja
● nazywanie swojej miejscowości (wieś, miasto)
miejscowość
● znajomość adresu swojego miejsca zamieszkania i
adresu szkoły
7
miejscowości
Uczeń jako
mieszkaniec
regionu
Uczeń jako
członek
społeczeństwa
Uczeń jako
uczestnik
ruchu
drogowego
● rozpoznawanie najbliższych sąsiadów, znajomych
(wymienianie ich imion, nazwisk)
● znajomość zasad kulturalnego zachowania się w
instytucjach i urzędach
● dbanie o czystość i porządek w miejscu zamieszkania
region, w którym ● znajomość miejscowego folkloru, niektórych tradycji
mieszkam
i obrzędów
● uczestniczenie w spotkaniach z twórcami ludowymi
● posiadanie poczucie przynależności do regionu
● wymienianie zawodów ludzi związanych z morzem
Gruzja – moja
● rozpoznawanie flagi i godła Gruzji oraz barw
ojczyzna
narodowych
● podawanie nazwy swojej ojczyzny i pokazywanie na
mapie, gdzie leży Gruzja
● znajomość nazwy stolicy Gruzji
● wykonywanie chorągiewek
● rozpoznawanie hymnu
● znajomość sytuacji, w których śpiewa się i gra hymn
● przyjmowanie prawidłowej postawy podczas śpiewania
hymnu państwowego
● rozpoznawanie flagi i herbu Tbilisi
● wymienianie najważniejszych zabytków i pomników
stolicy
droga z domu do ● nazywanie znaków drogowych znajdujących się przy
szkoły
drodze do szkoły
zasady
● przestrzeganie zasad bezpiecznego poruszania się na
poruszania się po drodze
drodze
● rozpoznawanie wybranych znaków drogowych
środki transportu ● znajomość różnych sposobów podróżowania
● odróżnianie pociągu osobowego od towarowego
8
Do treści kształcenia nauczyciel powinien dodać oczekiwane osiągnięcia.
INDYWIDUALNY PROGRAM EDUKACYJNO-TERAPEUTYCZNY
DLA ……………………………………………………….
Czas realizacji programu - I, II lub III etap edukacyjny (etap edukacyjny- 3 lata)
Program edukacyjny
Funkcjonowanie w środowisku
OBSZAR I:SAMOOBSŁUGA – ,,JA Z SAMYM SOBĄ”
Dział
Treści
Oczekiwane osiągnięcia
nauczania
Posługiwanie Spożywa pokarmy płynne, papkowate, półpłynne, stałe.
się sztućcami i Posługuje się sztućcami:
naczyniami
– je łyżeczką lub łyżką przygotowane pokarmy płynne
i półpłynne,
– używa widelca przy jedzeniu pokrojonych wcześniej
pokarmów,
Pije, trzymając szklankę, kubek w jednej ręce, nie rozlewa.
Jedzenie
Higiena osobista
Nalewanie
i przelewanie
płynów.
Nalewa i przelewa z butelki: soki, mleko, herbatę.
Przygotowanie
posiłków
Smaruje bułki i chleb masłem, dżemem.
Kładzie na pieczywo pokrojony ser, wędlinę, pomidory.
Wykłada na talerz ciastka, czekoladę.
Zasady
zachowania
się przy stole
Przybory
toaletowe
Zna zasady zachowania się przy stole:
- czeka na swoją kolejkę, nie domagając się, by obsłużono go
w pierwszej kolejności
–Rozróżnia
je estetycznie,
i nazywa niektóre przybory toaletowe: mydło,
– spokojnie,
cicho siada
do stołu
i wstaje
od niego,
ręcznik,
szczoteczkę
i pastę
do zębów,
grzebień.
– przyjmuje odpowiednią postawę siedzącą przy stole,
–Rozpoznaje
nie huśta sięprzedmioty
na krześle. i środki higieniczne: ręcznik,
Przestrzega
zakazu zbliżania się i dotykania naczyń z gorącymi
grzebień,
chusteczki
potrawami.
Korzysta z osobistych przyborów toaletowych i środków
higienicznych.
Przedmioty
służące do
higieny
osobistej
Mycie rąk,
twarzy, ciała
Zapamiętuje i stosuje poszczególne etapy czynności mycia rąk
i twarzy
- myje mydłem ręce, twarz,
- spłukuje wodą,
- wyciera (suszy) ręcznikiem.
Samodzielnie myje ręce i twarz.
Higiena jamy
ustnej
Zna i stosuje kolejność czynności związanych z myciem
zębów: zakręca i odkręca kran, nalewa wodę do kubka,
odkręca nakrętkę z pasty do zębów, nakłada pastę na
szczoteczkę, szczotkuje zęby, spłukuje pastę w ustach, wyciera
twarz, myje umywalkę.
9
Dbanie
o włosy
Posługuje się grzebieniem i szczotką:
– rozczesuje włosy,
– zaczesuje opadające kosmyki.
Spina włosy spinką.
Urządzenia
sanitarne
Korzysta z urządzeń sanitarnych.
Pamięta o spłukiwaniu wody oraz myciu rąk przy nieznacznej
pomocy dorosłych , po czynnościach fizjologicznych.
Troska o zdrowie Właściwe
odżywianie
Nazywa posiłki: śniadanie, obiad, kolację.
Wymienia wybrane produkty spożywcze: zdrowe i te, które
są szkodliwe dla zdrowia
Higiena pracy Przyjmuje prawidłową postawę siedzącą.
Formy
odpoczynku
Uczestniczy w spacerach, wycieczkach, zajęciach rekreacyjnosportowych.
Zna wybrane zabawy na świeżym powietrzu.
Czynniki
i sytuacje
sprzyjające
lub
zagrażające
zdrowiu
Rozumie pojęcia człowiek „zdrowy” – człowiek „chory”.
Unika czynników szkodliwych dla zdrowia:
– nie pije zimnych napojów po zajęciach ruchowych,
– zachowuje ostrożność w kontakcie z gorącymi napojami,
potrawami,
– ubiera się stosownie do pory roku
Zna podstawowe przyczyny i objawy przeziębienia.
Rozpoznaje wybrane części odzieży: rajstopy, bluzę, czapkę,
buty, kapcie, kurtkę, spodnie.
Ubieranie się
Odzież
Ubieranie
Ubieranie
i rozbieranie
się
Zdejmuje i nakłada odzież: podkoszulek, skarpetki, spodnie,
sukienkę, pulower, czapkę, rękawiczki, szalik, kurtkę
Odwraca podkoszulek, bluzkę na prawą stronę.
Zapina i rozpina guziki.
Nakłada i zdejmuje buty, kapcie
Dobór stroju do Dobiera ubranie do poszczególnych części ciała.
poszczególnych
części ciała
Poruszanie się
Estetyka
ubioru
Unika sytuacji sprzyjających brudzeniu i niszczeniu odzieży
w czasie zajęć plastycznych, technicznych, ruchowych.
Sprawność
motoryczna
Przewraca się z boku na bok.
Odwraca się z pleców na brzuch.
Podskakuje obunóż.
Przechodzi przez przeszkody.
Siedzi z podparciem i bez podparcia.
Czołga się, czworakuje, wspina się.
Samodzielnie wchodzi po schodach i schodzi z nich.
10
OBSZAR II USPOŁECZNIENIE „JA I OTOCZENIE”
Dział
Dziecko jako
klient punktów
usługowych
Dziecko jako
uczeń
Treści
nauczania
W sklepie
Oczekiwane osiągnięcia
Moja szkoła
Rozwój
społeczno emocjonalny
Podaje podstawowe dane szkoły: nazwę, adres.
Zna i przestrzega:
– regulaminu klasowego,
– reguł i norm występujących w grupie rówieśniczej.
Wypełnia polecenia nauczyciela.
Stosuje formy grzecznościowe: proszę, dziękuję,
przepraszam
Reaguje w sposób prawidłowy na pochwały i nagrody.
Respektuje i przestrzega zasad pracy w grupie zadaniowej.
Współpraca i
współdziałanie
ze
społecznością
szkolną
Nawiązuje kontakt z rówieśnikami, nauczycielami i innymi
pracownikami szkoły: w czasie zajęć kształcenia
zintegrowanego, na imprezach szkolnych i spacerach,
podczas
zabaw, gier ruchowych.
Współdziała z innymi i włącza ich do zabawy.
Bierze czynny udział i odtwarza role w zabawach
tematycznych lub dowolnych
Uczestniczy aktywnie w zabawach, zajęciach
terapeutycznych
Podaje swoje imię, nazwisko.
Posługuje się pojęciami: rodzina, rodzice, rodzeństwo.
Wymienia i nazywa członków rodziny: mamę, tatę,
rodzeństwo.
Identyfikuje się z członkami swojej rodziny, rozpoznaje ich
po wyglądzie i głosie
Wymienia ważniejsze święta, uroczystości rodzinne, np.
Boże Narodzenie, Wielkanoc, imieniny, urodziny
najbliższych
Podaje nazwę miejscowości, w której mieszka.
Wymienia zabytki znajdujące się w swojej miejscowości.
Wylicza ważne instytucje.
Wymienia nazwy kilka wybranych zawodów
wykonywanych przez mieszkańców swojej miejscowości.
Zajęcia
i zabawy
szkolne
Dziecko jako
członek rodziny
Ja i moja
rodzina
Święta,
uroczystości
Dziecko jako
członek
społeczeństwa
Dziecko jako
uczestnik ruchu
drogowego
Moja
miejscowość
i jej tradycje
Typowe
zajęcia
mieszkańców
Region ,
w którym
mieszkam
Gruzja – moja
ojczyzna
Droga z domu
do szkoły
Nazywa wybrane sklepy.
Współuczestniczy w robieniu zakupów.
Nazywa region Gruzji, w którym mieszka.
Wie, że jest Gruzinem i mieszka w Gruzji.
Zna bezpieczną drogę z domu do szkoły i z powrotem.
Przestrzega zasad bezpiecznego poruszania się po drodze.
11
Zasady
poruszania się
po drodze
Reaguje prawidłowo na sygnalizację świetlną, np. stoi, gdy
widzi światło czerwone, przygotowuje się, gdy świeci żółte,
przechodzi kiedy, pojawia się zielone.
Zna wybrane znaki drogowe:
– „Przejście dla pieszych”,
– „Uwaga dzieci”.
Program terapeutyczny
Usprawnianie percepcji wzrokowej, słuchowej i motorycznej
Dział
Treści nauczania Zakres ćwiczeń terapeutycznych
Ćwiczenia
Chwytanie
Chwytanie:
sprawności
- - palcami stop lekkich przedmiotów (stopa za stopą), próby
ruchowej i
utrzymania równowagi z rękami uniesionymi w bok,
manualnej
- - palcami nóg określonych przyborów.
(koordynacja
Czworakowanie Czworakowanie:
ruchowa i
- naśladowanie chodu zwierząt,
ruchowo –
- - przechodzenie pod przeszkodą,
wzrokowo –
- - tyłem, ze zmianą kierunku, slalomem lub z omijaniem prze
słuchowa)
szkód, po ławeczce lub pniu drzewa.
Doskonalenie
Doskonalenie ogólnej motoryki, poczucia rytmu, likwidowanie
niezborności ruchowej.
Kopanie
Kopanie:
- - piłki
- - dowolne, z dowolnej odległości.
Kształtowanie
Kształtowanie:
- prawidłowej postawy ciała,
- umiejętności rzutu i łapania piłki.
Krążenie
Krążenie:
- głowy w różnych pozycjach,
- ramion.
Leżenie
Leżenie na plecach:
- nogi wykonują ruchy naprzemienne w górę, w dół, w lewo,
w prawo,
Nauka
Nauka:
- prawidłowej postawy,
- oddychania,
- balansowania własnym ciałem i ćwiczenia równowagi.
Naśladowanie
Naśladowanie:
- „Pokaż jak chodzi kotek i jak się myje”.
- „Pokaż jak skacze żaba”.
- „Pokaż jak bocian chodzi po łące i łapie żaby”.
Opadanie
Opadanie ramion; lekkie klaskanie, lekkie uderzanie dłońmi
o podłogę, o uda, o kolana; dotykanie dłońmi różnych części
ciała (także w powtarzającym się rytmie, np. głowa, brzuch,
kolana, stopy), krążenie dłońmi, wystukiwanie rytmu bokiem
dłońmi, palcami.
Podnoszenie
Podnoszenie przedmiotów i układanie ich w wyznaczonym
miejscu.
Podrzucanie
Podrzucanie:
- piłki, woreczka, większej lub mniejszej zabawki,
12
Podskoki
Popychanie
Pokonywanie
Przenoszenie
Ćwiczenia
manualne
Bazgranie
Budowanie:
Cięcie
Ćwiczenia
Chwytanie
Darcie
Rysowanie:
Ćwiczenia
graficzne
Stukanie
Modelowanie
Ćwiczenia
graficzne
- palcami stóp lekkich przedmiotów.
Podskoki, przeskakiwanie przez linię narysowaną na podłodze,
skakankę.
Popychanie woreczków, piłek do bramki.
Pokonywanie:
- torów przeszkód ustawionych z różnorodnych sprzętów
i przyborów,
- trudniejszych torów przeszkód wymagających koordynacji
ruchów (bieg wężykiem, przenoszenie woreczka, przejście
przez otwór,
- dowolnie ustawionej przeszkody, np. przejście pod krzesłem.
Przenoszenie:
- zabawek, piłek w określone miejsce,
- nóg i drobnych przedmiotów (woreczki, kocyki, poduszki)
włożone między stopy, za głowę.
Bazgranie kredką na papierze.
Budowanie:
- z klocków urozmaiconych budowli (z przestrzeganiem zasad
równowagi).
Cięcie:
- papieru po linii prostej np. paseczki, dróżki,
- po prostej bez narysowanej linii,
- nożycami materiału ubraniowego, różnych rodzajów papieru
(karton, tapeta, tektura falista).
Ćwiczenia:
- usprawniające ruchy palców i rozluźniające napięcie
mięśniowe, np. naśladowanie gry na pianinie, pisania na
klawiaturze, odtwarzanie rytmu deszczu, strząsanie wody
z palców,
- rąk , ćwiczenia na wyczuwanie swoich rąk,
- wymachy do tyłu obu rąk, pojedynczo,
- klaskanie.
Chwytanie:
- przedmiotów całą dłonią i palcami,
- małych przedmiotów, np. guzików, klocków,
- drobnych przedmiotów palcami i manipulowanie nimi
(oburącz, jedną ręką).
Darcie:
- gazet, papieru-ruch naprzemienny rąk,
- kawałków papieru,
- arkuszy papieru na kawałki.
Rysowanie:
- form kolistych,
- form falistych,
- dużych konturów obrazków.
Stukanie czubkami palców.
Modelowanie w plastelinie.
Ćwiczenia graficzne:
- sprawności manualnych: rozróżnianie napięcia mięśniowego
rąk, usprawnianie palców, wyrabianie płynności i precyzji
13
Kreślenie
Kopiowanie
Łączenie
Malowanie
-
Rysowanie
ruchów ręki
Kreślenie
- form kolistych,
- prostych linii,
- linii w ograniczonym polu
- po śladzie różnych linii, szlaczków litero podobnych, liter oraz
wyrazów z zestawu.
Kopiowanie:
- rysunków.
Łączenie wyznaczonych punktów.
Malowanie:
- palcami, ręką, obiema rękami jednocześnie,
-pęczkiem waty (duże i małe kałuże, chmury, kwiaty itp.),
- dużym pędzlem linii pionowych i poziomych z zachowaniem
kierunku od lewej ku prawej, z góry na dół,
- linii falistych poziomych, pionowych, splątanych i spirali,
- dużych form kolistych z zachowaniem kierunku pisania liter
(odwrotnie do ruchu wskazówek zegara, zaczynając od miejsca
cyfry „2” na tarczy zegarowej ) płynnym, ciągłym ruchem,
- dużych form falistych i szlaczków,
- palcem na całej powierzchni papieru w kierunku przeciwnym
do ruchu wskazówek zegara,
- linii falistych poziomych, pionowych pętli (duże i małe),
- plakatówką, farbami klejowymi,
- z mas plastycznych,
- całą dłonią dużych powierzchni,
- dłonią linii prostych, falistych,
- dłonią kształtów okrągłych, kół,
- oburęczne dużych kształtów: koła, ósemki, rysowanie kół ze
zmianą prędkości,
- ciągłe - rysowanie. malowanie bez odrywania ręki,
- na szkle (kopiowanie rysunków przyklejonych do szyby ),
- farbami, na dużych płaszczyznach: kartonach, gazetach,
szarym papierze,
- dużym pędzlem w pozycji stojącej, później siedzącej
z zachowaniem kierunku od lewej do prawej i z góry na dół,
-form kolistych, falistych, podobnych do liter.
Zamalowywanie większych płaszczyzn, wypełnianie
konturów.
Rysowanie:
- po śladzie,
- głowy – uzupełnianie oczu, ust, uszu,
- na podany temat np: słońca, domu, postaci,
- szlaczków po śladzie, uzupełnianie szlaczków,
- wzorów po śladzie kropkowym lub kreskowym,
- na różnych formatach papieru z wykorzystaniem całej
powierzchni arkusza,
- na matowym szkle i na folii,
- kredą na tablicy, patykiem na śniegu, na piasku, ubitej ziemi,
węglem, kredkami świecowymi, pisakiem ołówkiem, świecą,
14
-
Ćwiczenia
usprawniające
funkcje
wzrokowe
i koordynację
ruchowowzrokową na
podstawie
materiału
obrazkowego
Dobieranie
-
tuszem - na dowolny lub określony temat,
- z pomocą szablonów figur geometrycznych
i nieskomplikowanych przedmiotów, według stopnia
trudności: szablony wewnętrzne (wycięte otwory w tekturce
lub tworzywie) i szablony zewnętrzne (wycięty kształt do
obrysowania ),
- szlaczków literopodobnych w liniaturze, w zmniejszającym
się stopniowo wymiarze aż do liniatury zeszytu, według
stopnia trudności: wodzenie po wzorze, kończenie
rozpoczętego wzoru i odwzorowywanie,
- z fantazji lub ze wzoru: na papierze gładkim, w liniach
(ramkach, na papierze kratkowym),
-szlaczków obrazkowych (układów linearnych) w liniaturze,
zgodnie z kierunkiem pisania,
- linii prostych, pionowych, poziomych,
- kół na zmianę prawą i lewą ręką,
- ruchami poziomymi, pionowymi, falistymi, okrężnymi,
- szlaczków litero podobnych z wypowiadaniem sekwencji
słownych lub wyliczanek,
- szlaczków geometrycznych i literopodobnych,
- konturów według podanego wzoru.
Rysunków dowolnych różnymi rodzajami kredek -okręgów,
linii falistych, spirali na przemian prawą i lewą ręką, następnie
obiema rękami równocześnie w tym samym kierunku.
Przechodzimy stopniowo do ruchów ramion, do ruchów dłoni
i palców.
Dobieranie:
- kolorów kredki do barwnej instrukcji,
- w pary dwóch obrazków różniących się jedną cechą,
- części do całego obrazka,
- obrazków do ich konturów,
- elementów (przedmiotów, obrazków) według różnych,
wskazanych przez nauczyciela kryteriów, np. zimowe ubrania,
- przedmiotu lub obrazka do takiego samego wskazanego przez
nauczyciela po dłuższej i coraz krótszej ekspozycji,
- jednakowych obrazków według różnych kryteriów
(zwiększona liczba elementów), na zasadzie nakładanek
jednakowych par figur, liter, cyfr (układanki - par
jednakowych obrazków, przedmiotów (loteryjki, dobieranki,
domino memory),
- par odpowiednich przedmiotów na obrazkach,
- części do obrazka,
- brakującego elementu,
- poprawnych obrazków do danego opisu,
- przedmiotu, klocka do takiego samego klocka lub
przedmiotu, w pary dwa jednakowe wzory obrazków według
określonych grup,
- obrazków według zasady: „ co do czego pasuje”,
- obrazków o określonej czynności,
- elementów obrazka do schematu,
15
- Układanie
Ćwiczenia
usprawniające
funkcje
słuchowe
Ćwiczenia
usprawniające
koordynacje
wzrokowo ruchową
1
Odtwarzanie
- dobieranki obrazkowo – literowe.1
Układanie obrazków:
- po lewej i po prawej stronie,
- w szeregu, według kolejności w jakiej były pokazywane
w części,
- kompozycji geometrycznych z części.
Odtwarzanie:
- „rytmu”, wiązanie go z układem przestrzennym,
- graficzne odtwarzanie wysłuchanego „rytmu”
Rozpoznawanie Rozpoznawanie dźwięków:
dźwięków
- naturalnych z najbliższego otoczenia,
- - szmerów, najpierw z pomocą wzroku, potem tylko słuchowo,
- - różnych instrumentów muzycznych (bębenek, pianino,
skrzypce, harfa), a następnie samodzielne wywoływanie
dźwięków na wybranych instrumentach,
- - dochodzących z otoczenia, np. odgłosów dochodzących z
ulicy, sygnałów różnych pojazdów,
- - wydawanych przez różne przedmioty.
Rozpoznawanie Rozpoznawanie:
- natężenia głosu
- głosów z płyty CD,
- charakterystycznych dla różnych pojazdów, zwierząt
~ - rodzaju dźwięków, zapamiętywanie sekwencji ich występowania,
- kolejności wysłuchiwanych brzmień instrumentów ,
- głosu i źródła dźwięku ( „ gdzie jest ukryty przedmiot?”),
- stukania wysypywanych klocków, brzęku szkła,
- różnych rzeczy w zamkniętym pudełku przez potrząsanie
pudełkiem (groch, kamyki, gwoździe, cukier),
- osób po głosie,
- tonów: niskich, wysokich, cichych, głośnych.
Wystukiwanie
Wystukiwanie „rytmu” według podanego układu
przestrzennego.
Dobieranie
Dobieranie:
- w pary dwóch takich samych obrazków.
- do obrazka jego konturu.
Dopasowywanie Dopasowywanie przedmiotów o różnych kształtach do
identycznych otworów.
Dorysowywanie Dorysowywanie brakujących elementów obrazka.
Doskonalenie
Doskonalenie:
- współdziałania oka i ręki, np. przekazanie „iskierki”.
Etykietowanie
Etykietowanie i podpisywanie obrazków.
Gniecenie
Gniecenie papieru w kulkę tylko w jednej ręce.
Haftowanie
Haftowanie, przewlekanie sznurków przez otworki w
tekturkach.
Terapia pedagogiczna scenariusze zajęć pod redakcją Violetty Florkiewicz Wyższa Szkoła HumanistycznoEkonomiczna w Łodzi Łódź 2007
16
Ćwiczenia
koordynacji
wzrokoworuchowosłuchowej
Ćwiczenia
doskonalące
umiejętności
koncentracji
uwagi
Identyfikowanie Identyfikowanie:
- tych samych znaków graficznych
- par jednakowych figur.
Kalkowanie i
Kalkowanie i kopiowanie:
kopiowanie
- wzorów,
- rysunków przez kalkę, folię.
Odnajdywanie
Odnajdywanie na planszy punktów według podanego szyfru i
łączenie ich linią prostą.
Naśladowanie
Naśladowanie mycia rąk, pryskania wodą, lotu ptaka, marszu
w miejscu, podskoku, kopania piłki.
Koordynacja
Koordynacja rąk i współpraca palców.
Modelowanie
Modelowanie z gliny, plasteliny, masy papierowej, zaczynając
od form prostych.
Naśladowanie
Zabawy naśladowcze:
- kreślenie ruchów dłonią w powietrzu: na dół, do góry, linie
faliste, okrągłe, poziome, pionowe.
Stukanie
Stukanie czubkami palców ( gra na pianinie, zabawa w deszcz,
struganie w korze, tekturze, wydrapywanie na kartonie).
Układanie
Układanie przedmiotów:
- na podanym wzorze, obok wzoru.
- - zgodnie z poleceniami.
- - według instrukcji.
Wałkowanie
Wałkowanie:
- cienkich wałeczków i obwodzenie nimi narysowanych
przedmiotów i figur.
Czytanie
Czytanie prostych opowiadań, po przeczytaniu uczeń
wyodrębnia osoby, przedmioty występujące w utworze.
Dobieranie
Dobieranie „ dobrych” i „złych” obrazków do historyjek
Dopasowanie
Dopasowanie figury do kształtu.
Doprowadzanie Doprowadzanie podjętej pracy do końca.
Działanie
Działanie według instrukcji podanej przez nauczyciela.
Kształtowanie
Kształtowanie umiejętności koncentracji uwagi w oparciu o
zabawy muzyczno-ruchowe.
Odwzorowywanie
Odwzorowywanie rysunku z pamięci odroczonej .
Określanie
Określanie położenia przedmiotów .
Porządkowanie Porządkowanie historyjek obrazkowych.
Przestrzeganie
Przestrzeganie kolejności ćwiczeń.
Rozpoznawanie Rozpoznawanie:
- - w krótkim czasie eksponowanych przedmiotów,
- przedmiotów na obrazkach złożonych.
Stosowanie
Stosowanie technik wyciszających związanych z organizacją
planu (rozkładu) dnia.
Skupianie
Skupianie uwagi:
- podczas krótkich ćwiczeń,
- stopniowe wydłużanie czasu uwagi ,
- wzroku na ruchomym elemencie,
- na podanym wzorze.
Wykonywanie
Wykonywanie zadań według podanej instrukcji.
17
Dział
Sfera emocjonalno-społeczna
Komunikacja
pozawerbalna
–rozpoznawanie,
nazywanie i
identyfikowanie
własnych emocji
Mowa ciała
Dobieranie
Dobieranie elementów do podanych stanów
emocjonalnych(radość, smutek, złość itd..)
Identyfikowanie Identyfikowanie własnych emocji.
Odbieranie
Odbieranie, rozumienie i wyrażanie komunikatów
pozawerbalnych, wspierających lub alternatywnych metody
komunikacji
Obserwowanie Obserwowanie własnej mimiki w lusterku i naśladowanie min,
które wyrażają różne zachowania i emocje.
Odczytywanie
Odczytywanie:
- - uczuć na podstawie gestów i mimiki danej osoby,
- - różnych stanów emocjonalnych wyrażonych mową ciała;
zabawa dydaktyczna „ Zgadnij, co czuję, co przeżywam?
Odgrywanie
Odgrywanie scenek pantomimicznych.
Poznawanie
Poznawanie:
- - pozawerbalnego sposobu komunikowania się(mimika, gest,
postawa ciała),
- czynności i ich wspólne wykonywanie, np. „Bawimy się i
ćwiczymy razem”.
Przedstawianie Przedstawianie gestem, mimiką scenek rodzajowych.
Nazywanie
Nazywanie:
- ilustracji, na których twarze wyrażają różne uczucia,
nazywanie tych uczuć, - różnych emocji doświadczonych
przez dziecko,
- uczuć własnych i innych ludzi.
Postrzeganie
Postrzeganie siebie i rozumienie swoich uczuć.
siebie
Poznawanie
Poznawanie drugiej osoby.
Rozpoznawanie Rozpoznawanie:
- wybranych emocji; radość, smutek, złość, strach,
- uczuć własnych i innych ludzi,
- własnych emocji w danej chwili,
- wyrazu mimiki twarzy.
Rozwijanie
Rozwijanie:
- sfery emocjonalnej, np. jestem zły, szczęśliwy, obrażony
- sposobów komunikowania się
- uczuć empatii, wzajemnego zainteresowania, szacunku
Rysowanie
Rysowanie emocji.
Uwrażliwianie
Uwrażliwianie na komunikaty niewerbalne przekazywane za
pomocą mimiki, gestów, intonacji głosu, postawy ciała
Wyrażanie
Wyrażanie emocji:
- własnych i emocji drugiej osoby,
- doświadczonych przez dziecko,
- za pomocą gestu, mimiki, z użyciem rekwizytu,
- gestem i mimiką swoich uczuć,
- za pomocą gestu, symbolu, instrumentów perkusyjnych..
Zabawy
Zabawy:
- w naśladowanie pozycji,
- w naśladowanie różnych czynności;
18
Automasażyki
Dostrzeganie
Wrażenia
dotykowe
Dotykanie
Oglądanie
Rysowanie
Uczestniczenie
Wyczuwanie
Zabawy
dotykowe
- z minkami, np. „zabawa rodzinka drewnianych misiów”,
- w miny (z lusterkiem), np. zabawa wesoła i smutna minka,
zrób wesołą minkę, a teraz smutną, „Pokaż jaki jesteś zły”.
- „Minki” – przekazywanie i odbieranie informacji, uczuć,
emocji.
Automasażyki z wykorzystaniem prostych rymowanek.
Dostrzeganie szczegółów:
- liczenie palców; dotykanie rzęs, brwi.
Dotykanie przygotowanych materiałów różnymi częściami
ciała
Oglądanie siebie w lustrze: wskazywanie i nazywanie
poszczególnych części ciała
Rysowanie siebie
Uczestniczenie:
- w zabawach z wykorzystaniem metody Ruchu Rozwijającego
W. Sherborne
Wyczuwanie własnego ciała:
- głowy, twarzy, rak, dłoni, nóg, stóp, pleców, brzucha,
- zabawy przed lustrem.
Zabawy dotykowe :
-To ja „- oglądanie i dotykanie części ciała przed lustrem.
-Zabawy „czarodziejski worek” rozpoznawanie przy pomocy
dotyku.
Część trzecia
Indywidualne Programy Edukacyjno- terapeutyczne
z uwzględnieniem poziomu stopnia trudności ( poziom 1 i poziom 2)
OBSZAR I OBSŁUGIWANIE SAMEGO SIEBIE „JA Z SAMYM SOBĄ”
Dział
Treści
nauczania
Oczekiwane osiągnięcia ucznia
Poziom 1
Oczekiwane osiągnięcia ucznia
Poziom 2
Jedzenie
Posługiwanie
się sztućcami
i naczyniami
Spożywa pokarmy płynne,
papkowate, półpłynne, stałe.
Posługuje się sztućcami:
– je łyżeczką lub łyżką
przygotowane pokarmy płynne i
półpłynne,
– używa widelca przy jedzeniu
pokrojonych wcześniej
pokarmów,
Pije, trzymając szklankę, kubek
w jednej ręce, nie rozlewa.
Usprawnia technikę samodzielnego
jedzenia poprzez prawidłowe
posługiwanie się sztućcami: łyżką,
łyżeczką, widelcem, nożem.
Kroi pokarm nożem, nabiera na
widelec i podnosi do ust
Używa noża stołowego do krojenia
warzyw (pomidory, ogórki) i owoców
(jabłka, gruszki).
Korzysta z kubka, szklanki, butelki,
termosu.
Nalewanie i
przelewanie
płynów.
Nalewa i przelewa z butelki:
soki, mleko, herbatę
Nalewa i przelewa z kartonu i butelki:
soki, mleko, herbatę.
Odkręca i zakręca nakrętki od
19
termosu, butelki.
Wkłada rurki w odpowiednie miejsce
w kartonikach z napojami.
Higiena
osobista
Przygotowanie
posiłków
Smaruje bułki i chleb masłem,
dżemem.
Kładzie na pieczywo pokrojony
ser, wędlinę, pomidory.
Wykłada na talerz ciastka,
czekoladę
Przygotowuje kanapki: kroi pieczywo,
smaruje je masłem, serkiem, kroi w
plasterki warzywa.
Układa na talerzu kanapki, ciastka,
czekoladę, pokrojone warzywa i
owoce.
Przygotowuje sok do picia.
Przygotowuje proste posiłki
z zachowaniem zasad higieny.
Zasady
zachowania
się przy
stole
Zna zasady zachowania się przy
stole:
- czeka na swoją kolejkę, nie
domagając się, by obsłużono
go w pierwszej kolejności
– je estetycznie,
– spokojnie, cicho siada do stołu
i wstaje od niego,
– przyjmuje odpowiednią
postawę siedzącą przy stole,
– nie huśta się na krześle.
Przestrzega zakazu zbliżania się
i dotykania naczyń z gorącymi
potrawami
Samoobsługa i poprawne zachowanie
się przy stole.
- nakłada samodzielnie na talerz
niektóre potrawy (kanapki, sałatki)
- spożywając posiłek, nie spieszy się
- estetycznie spożywa posiłki: nie
rozlewa, nie kruszy
- nie mlaska
- nie rozmawia podczas jedzenia
- dziękuje po zjedzeniu
Po spożyciu posiłku pozostawia po
sobie na stole ład i porządek
Rozumie konieczność zachowania
czystości podczas spożywania
posiłków i potrzeby kulturalnego
zachowania się przy stole.
Przybory
toaletowe
Rozróżnia i nazywa niektóre
przybory toaletowe: mydło,
ręcznik, szczoteczkę i pastę do
zębów, grzebień
Rozróżnia i nazywa przybory
toaletowe: mydło, ręcznik,
szczoteczkę i pastę do zębów,
grzebień, gąbkę, szampon,
szczoteczkę do paznokci, pumeks.
Korzysta prawidłowo ze szczoteczki
do paznokci, pumeksu, gąbki.
Przedmioty
służące do
higieny
osobistej
Rozpoznaje przedmioty i
środki higieniczne: ręcznik,
grzebień, chusteczki
Korzysta z osobistych
przyborów toaletowych i
środków higienicznych.
grzebień, chusteczki.
Nazywa środki higieny osobistej
Nie korzysta z cudzych przedmiotów
osobistego użytku.
Wymienia wszystkie czynności
związane z higieną osobistą
Rozumie konieczność zmiany bielizny
i zmienia ją codziennie
Mycie rąk,
twarzy,
ciała
Stosuje poszczególne etapy czynności
mycia się, dokładnie je wykonuje.
Samodzielnie myje ręce i twarz, uszy,
20
szyję, nogi.
Troska
o zdrowie
Higiena
jamy ustnej
Zna i stosuje kolejność
czynności związanych z
myciem zębów: zakręca i
odkręca kran, nalewa wodę do
kubka, odkręca nakrętkę z pasty
do zębów, nakłada pastę na
szczoteczkę, szczotkuje zęby,
spłukuje pastę w ustach, wyciera
twarz, myje umywalkę
Dbanie o
włosy
Posługuje się grzebieniem i
szczotką:
– rozczesuje włosy,
– zaczesuje opadające kosmyki.
Spina włosy spinką
Urządzenia
sanitarne
Korzysta z urządzeń sanitarnych.
Pamięta o spłukiwaniu wody
oraz myciu rąk przy nieznacznej
pomocy dorosłych , po
czynnościach fizjologicznych.
Nazywa posiłki: śniadanie,
obiad, kolację.
Wymienia wybrane produkty
spożywcze: zdrowe i te, które są
szkodliwe dla zdrowia.
Właściwe
odżywianie
Samodzielnie, dokładnie czyści zęby:
– nakłada pastę na szczoteczkę,
– dokładnie i delikatnie szczotkuje
zęby,
– spłukuje pastę,
– odkłada przybory do mycia zębów
na miejsce.
Wie i rozumie, dlaczego należy myć
zęby po każdym posiłku.
Wymienia produkty szkodliwe i
zdrowe dla zębów.
Posługuje się grzebieniem i szczotką:
- rozczesuje włosy,
- czesze włosy w ogonek , kitki.
Zapina włosy spinką gumką, klamrą
lub zawiązuje wstążką.
Samodzielnie korzysta z urządzeń
sanitarnych.
Każdorazowo spłukuje wodę po
czynnościach fizjologicznych
Nazywa posiłki: pierwsze śniadanie,
drugie śniadanie, obiad,
podwieczorek, kolacja, piknik.
Dobiera produkty spożywcze do
rodzajów posiłków. :
Określa wartości odżywcze owoców i
warzyw.
Wietrzy pomieszczenie, w którym
przebywa
Wyjaśnia szkodliwy wpływ na
samopoczucie nadmiernego oglądania
telewizji lub pracy przy komputerze.
Higiena
pracy
Przyjmuje prawidłową postawę
siedzącą
Formy
odpoczynku
Uczestniczy w spacerach,
wycieczkach, zajęciach
rekreacyjno-sportowych.
Zna wybrane zabawy na
świeżym powietrzu.
Wymienia formy spędzania wolnego
czasu:
- wycieczka do parku, ogrodu, sadu,
lasu, łąkę
- wypoczynek na świeżym powietrzu
poprzez kontakt z przyrodą
- gry i zabawy na świeżym powietrzu
- uprawianie sportu i turystyki.
Czynniki
i sytuacje
sprzyjające
Rozumie pojęcia człowiek
„zdrowy” – człowiek „chory”.
Unika czynników szkodliwych
Stosuje zasady zachowania się
w przypadku przeziębień:
- zasłania usta przy kaszlu
21
Ubieranie
się
lub
zagrażające
zdrowiu
dla zdrowia:
– nie pije zimnych napojów po
zajęciach ruchowych,
– zachowuje ostrożność w
kontakcie z gorącymi napojami,
potrawami,
– ubiera się stosownie do pory
roku
Zna podstawowe przyczyny i
objawy przeziębienia
- posługuje się chusteczką higieniczną
- pije herbatę z cytryną
Przestrzega zasad bezpieczeństwa
związanego z prawidłowym
zachowaniem się w czasie zajęć
ruchowych oraz artystycznotechnicznych
Udziela sobie pierwszej pomocy
w przypadku upadku, otarcia
naskórka kolana lub łokcia
( przemywa ranę wodą utlenioną,
przylepia plaster z gazą)
Podaje numer telefonu karetki
pogotowia i straży pożarnej.
Odzież
Rozpoznaje wybrane części
odzieży: rajstopy, bluzę, czapkę,
buty, kapcie, kurtkę, spodnie
Rozpoznaje i nazywa części odzieży
(rajstopy, bluzę, czapkę, szalik,
rękawiczki, kapcie, kurtkę, spodnie,
skarpetki, adidasy, kozaki, sandały).
Dobór
stroju do
pogody
i sytuacji
Dobiera ubranie do
poszczególnych części ciała
Dokonuje prawidłowego doboru stroju
w zależności od pory roku: ubiór
letni, zimowy, jesienny.
Wyjaśnia, dlaczego ubranie powinno
być dostosowane do pory roku
i pogody.
Estetyka
ubioru
Unika sytuacji sprzyjających
brudzeniu i niszczeniu odzieży
w czasie zajęć plastycznych,
technicznych, ruchowych
Dba o schludny i estetyczny wygląd
odzieży.
Wiesza, składa, układa ją
w wyznaczonym miejscu.
Znajduje swoje ubranie na wieszaku
lub w szafie
22