ILE WARTE SĄ DLA NAS ODPADY?

MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH DANII
DANIA PYTA
ILE WARTE SĄ DLA NAS
ODPADY?
KaŜdego roku 5,4 miliona
mieszkańców Danii wytwarza 14
milionów ton odpadów. To znaczna
ilość materiału, ale takŜe cenny
zasób mogący przyczynić się do
zrównowaŜonego wzrostu.
Wyzwanie polega na tym, aby
dostrzec potencjał kryjący się w
produkowanych odpadach oraz jak
najskuteczniej nimi zarządzać.
Nasze nastawienie do odpadów ulega
zmianie. Mimo iŜ ilość odpadów
wytwarzanych na całym świecie stale
wzrasta, są one obecnie w coraz
większym stopniu postrzegane jako
moŜliwe do wykorzystania zasoby, a
nie jedynie jako obciąŜenie dla
środowiska. W ramach polityki
zrównowaŜonej gospodarki odpadami
rządy państw wychodzą z inicjatywą
działań mających na celu zapobieganie,
powtórne wykorzystanie, przetwarzanie
i odzyskiwanie energii w celu
zmaksymalizowania korzyści, jakie
moŜna uzyskać z produkowanych
odpadów, a jednocześnie
zminimalizowania strat.
Maksymalizacja wydajności
Dania stała się liderem w zakresie
usprawniania gospodarki odpadami i
dysponuje dziś znaczną fachową
wiedzą oraz doświadczeniem w tej
dziedzinie, w szczególności w kwestii
przetwarzania odpadów i odzyskiwania
energii.
Duńska gospodarka odpadami ma na
celu zoptymalizowanie wykorzystania
odpadów dzięki przyjętej hierarchii
postępowania z odpadami: recykling
jest nadrzędny wobec odzyskiwania
energii, które ma z kolei pierwszeństwo
przed składowaniem odpadów. Model
ten okazał się wysoce skuteczny –
jedynie 7% wszystkich odpadów
wytwarzanych w Danii trafia na
wysypiska śmieci.
Kluczowym elementem duńskiej
gospodarki odpadami jest segregacja u
źródła. Systemy segregacji papieru,
kartonu i szkła cieszą się ogólną
akceptacją społeczeństwa i są
wykorzystywane na szeroką skalę
zarówno przez osoby prywatne, jak i
przedsiębiorców.
67% wszystkich odpadów podlega
róŜnym formom ponownego
wykorzystania i przetwarzania, z
uŜyciem takich metod jak mycie i
ponowne napełnianie butelek,
przetapianie puszek i szkła na nowe
wyroby lub ponowne wykorzystanie
pozostałości ze spalania odpadów przy
budowie dróg itp.
Odzyskiwanie energii następuje
poprzez spalanie pozostałych odpadów
w spalarniach w celu produkcji
elektryczności oraz ciepła. Wytwarzane
w ten sposób ciepło pokrywa ok. 20%
potrzeb miejskich systemów
ciepłowniczych w Danii. Emisje ze
spalarni odpadów są zasadniczo
neutralne pod względem zawartości
dwutlenku węgla, za wyjątkiem emisji
ze spalania tworzyw sztucznych
opartych na paliwach kopalnianych, a
takŜe zgodne z rządowym planem
obniŜenia emisji dwutlenku węgla w
Danii o 30% do 2020 roku.
Zielone podatki
Duński model gospodarki odpadami
jest połączeniem środków
administracyjnych, obejmujących
regulacje Unii Europejskiej oraz
krajowe przepisy dotyczące odpadów,
oraz róŜnych środków ekonomicznych,
takich jak podatki i cła. W Danii
obowiązuje ogólny podatek krajowy od
odpadów, który jest zróŜnicowany tak,
aby zachęcać do przetwarzania oraz
zapobiegania produkcji odpadów.
Składowanie odpadów jest obciąŜone
wyŜszym podatkiem niŜ spalanie,
podczas gdy recykling nie podlega
opodatkowaniu. Ponadto na niektóre
rodzaje odpadów, np. na plastikowe
opakowania i torby nałoŜone są tzw.
„zielone podatki”.
Zapobieganie produkcji odpadów
W Danii wprowadzono systemy kaucji
i zwrotów dla kilku rodzajów
opakowań, w tym piwa i napojów
gazowanych, aby zachęcać do ich
zwrotu i umoŜliwić ponowne
wykorzystanie lub przetworzenie
zamiast spalania czy składowania.
Większość rodzajów piwa oraz
napojów bezalkoholowych
sprzedawana jest w butelkach
wielokrotnego uŜytku. KaŜdego roku
zmniejsza to ilość koniecznych do
zagospodarowania odpadów w Danii o
ok. 390 tysięcy ton.
ILE WARTE SĄ DLA NAS ODPADY?
PUBLIKACJA MINISTERSTWA SPRAW ZAGRANICZNYCH DANII
ADRES: ASIATISK PLADS 2, DK-1448 KOPENHAGA K, DANIA
OPUBLIKOWANO W GRUDNIU 2007 r., ISBN978-87-7667-873-9
PRZYPADEK
Z USŁUG VESTFORBRÆNDING
KORZYSTA 1 NA 6
DUŃCZYKÓW
Vestforbrænding jest największym
międzygminnym
przedsiębiorstwem
gospodarki odpadami w Danii. Ma
siedzibę w rejonie Kopenhagi i
obsługuje 19 gmin, 60 tysięcy
przedsiębiorstw oraz 865 tysięcy osób
prywatnych – jedną szóstą całej
populacji Danii.
Vestforbrænding prowadzi działalność w
zakresie najróŜniejszych metod utylizacji
odpadów:
przetwarzania,
spalania,
składowania
oraz
segregacji
i
postępowania
z
odpadami
niebezpiecznymi.
Powtórne przetwarzanie odpadów
Powtórne przetwarzanie odpadów jest
priorytetowym obszarem działalności
Vestforbrænding, a wolumen materiałów
gromadzonych do recyklingu stale rośnie.
Na gromadzenie gazet, reklam, czasopism,
szkła i butelek przeznaczono ponad 2500
kontenerów.
W większości gmin obsługiwanych przez
Vestforbrænding znajdują się centra
recyklingu. Cieszą się one sporą
popularnością – kaŜdego roku odwiedza je
ponad 2 miliony osób. Mieszkańcy mogą
tu nieodpłatnie pozostawić swoje odpady,
pod warunkiem, Ŝe są one odpowiednio
posegregowane na odpady przeznaczone
do powtórnego przetworzenia, spalenia
lub składowania.
Największą
kategorię
recyklingową
stanowią
odpady
ogrodowe.
Vestforbrænding
posiada
specjalne
kompostownie, w których odpady
ogrodowe ulegają rozdrobnieniu i
prasowaniu, dzięki czemu mogą być
kompostowane
w
optymalnych
warunkach. Podobnie pozostałe odpady są
poddawane recyklingowi lub przetwarzane
na potrzeby recyklingu. Łącznie odpady
dzieli się na 25 kategorii, z których
większość
podlega
powtórnemu
przetworzeniu.
Składowanie
Niewielka część odpadów, które nie nadają
się do powtórnego przetworzenia ani
spalania, jest składowana na wysypisku
połoŜonym na południe od Kopenhagi.
Spalanie
Odpady z gospodarstw domowych lub
przedsiębiorstw, które nie są przeznaczone
do powtórnego przetworzenia ani
składowania, są spalane, a uwolniona w
ten sposób energia jest wykorzystywana do
produkcji elektryczności i ciepła.
Temperatura spalania wynosi około
1000ºC. Ciepło uzyskane w procesie
spalania
jest
wykorzystywane
do
wytworzenia pary, która napędza turbinę
generującą wystarczającą ilość prądu, aby
pokryć zapotrzebowanie około 80 tysięcy
gospodarstw domowych. Większość pary
zostaje doprowadzona do wymiennika
ciepła, gdzie zapewnia wystarczająco duŜo
energii, aby ogrzać około 75 tysięcy
domów.
Oczyszczanie gazów spalinowych
jest
niezwykle
wydajne
Vestforbrænding
utrzymuje
się
znacznie poniŜej dopuszczalnych
norm.
Obecnie Vestforbrænding dynamicznie
rozwija swoją miejską sieć ciepłowniczą –
z korzyścią dla uŜytkowników, samego
Vestforbrænding oraz społeczeństwa, gdyŜ
ciepło z sieci miejskiej jest alternatywą dla
źródeł energii powodujących emisję
znacznych ilości dwutlenku węgla, takich
jak ropa lub gaz ziemny.
Vestforbrænding
spełnia
wymogi
duńskiego narodowego planu gospodarki
odpadami, segregując odpady na kilka
kategorii oraz kontynuując działania na
rzecz zwiększania wydajności gospodarki
odpadami z myślą o ochronie środowiska.
KaŜdego tygodnia na miejsce
składowania przyjeŜdŜa około 2000
pojazdów wykorzystywanych do
wywozu odpadów, które są waŜone,
a następnie opróŜniane do bunkrów.