Rekultywacja składowiska odpadów w Agnieszkowie

Rekultywacja składowiska odpadów
w Agnieszkowie
Inwestor; Urząd Miejski w Lubrańcu
Branża: Budowlana
1.Temat
Tematem opracowania jest dokumentacja budowlana pn „Rekultywacja składowiska
odpadów komunalnych w Agnieszkowie”.
2. Cel opracowania
Celem powyższego opracowania jest wykonanie kompleksowej rekultywacji składowiska
odpadów komunalnych w Agnieszkowie.
3. Zakres opracowania
Opracowanie swoim zakresem obejmuje wykonanie kompletnego projektu budowanego
rekultywacji składowiska
4. Lokalizacja
Gminne składowisko odpadów komunalnych dla gminy i miasta Lubraniec położone jest na
gruntach wsi Agnieszkowo, w odległości około 7,5 km a północny zachód od Lubrańca, w pobliżu
drogi powiatowej Torzewo – Lubraniec.
Wyjazd na teren składowiska znajduje się od strony wschodniej.
Od strony północnej i południowej teren składowiska otoczony jest kompleksem leśnym.
W odległości ca 350 m na zachód i ca 500 m na południowy zachód, znajdują się dwa
gospodarstwa rolne z budynkami mieszkalnymi i gospodarskimi.
Powierzchnia w granicach eksploatacji składowiska wynosi 0,86 ha
Powierzchnia w granicach realizacji składowiska wynosi 1,77 ha
Pojemność składowiska wynosi 16 386 m³
4.1 Usytuowanie składowiska w stosunku do zabudowy
Najbliższa zabudowa mieszkalna znajduje się w odległości ca 350 m na zachód od granic
składowiska. Od strony południowo – zachodniej najbliższe gospodarstwo znajduje się
w odległości około 500 m. Gospodarstwa zaopatrywane są w wodę z sieci wodociągowej.
Od strony północnej i południowej teren składowiska otoczony jest kompleksem leśnym.
Skupiskami najbliższych zabudowań mieszkalnych są wsie:
Agnieszkowo, Dąbie Kujawskie i Torzewo odległe o około 1,5 – 2 km od składowiska.
Najbliżej położonym obiektem użyteczności publicznej są : remiza OSP w Bodzanowie.
4.2 Usytuowanie składowiska w stosunku do obszarów poddanych ochronie na podstawie
przepisów o ochronie przyrody
W bezpośrednim sąsiedztwie składowania oraz jego zasięgu oddziaływania nie są
zlokalizowanie obszary poddane ochronie na podstawie przypisów o ochronie przyrody.
Najbliżej, znajdują się pomniki przyrody w:
–
Dąbiu Kujawskim – lipa
–
Redczu Kalnym – dąb
4.3 Usytuowanie składowiska w stosunku do obszarów poddanych ochronie na podstawie
przepisów o lasach
W bezpośrednim sąsiedztwie składowiska oraz jego zasięgu oddziaływania nie są
zlokalizowanie obszary poddane ochronie na podstawie przepisów o lasach.
4.4 Usytuowanie składowiska w stosunku do miejsko – gminnych ujęć wód podziemnych
Gminne ujęcia wody tj. ujęcie w Lubrańcu, ujęcie w Kazaniu i ujęcie w Żydowie
zlokalizowane są w znacznej odległości od miejsca lokalizacji składowiska. I tak ujęcie w Lubrańcu
zlokalizowane jest w odległości około 7,5 km od składowiska, ujęcie w Kazaniu w odległości około
12 km od składowiska a ujęcie w Żydowie w odległości około 8 km od składowiska.
Biorąc pod uwagę odległość składowiska od ujęć wody jak również korzystną ich budowę
geologiczną można stwierdzić, że składowisko nie ma ujemnego wpływu na jakość wód
podziemnych powyższych ujęć.
Składowisko nie stanowi zagrożenia dla użytkowego poziomu wodonośnego, który znajduje
się poza zasięgiem ewentualnego zanieczyszczenia.
4.5 Klimat
Pod względem klimatycznym teren gminy Lubraniec położony jest na obszarze nizin – subregion
środkowopolski. Charakterystyczne cechy klimatu to :
Średnia temperatura stycznia
- minus 2° C
Średnia temperatura lipa
- plus 18° C
Średnia temperatura roczna
- plus 8° C
Opad roczny
- 500 – 550 mm
Czas trwania zimy
- 80 – 90 dni
Czas trwania lata
- 80 – 90 dni
Przeważają wiatry z kierunku zachodniego ( około 18 % ogólnej liczby przypadków),
południowo – zachodniego ( około 10 % ) i północno – zachodniego ( około 8 % ). Największe
prędkości występują w okresie zimowym, najmniejsze w sierpniu i wrześniu. Maksymalne
prędkości przypadają najczęściej na kierunki zachodnie i południowo – zachodnie.
Cechą charakterystyczną klimatu dla rozpatrywanego terenu są niskie opady atmosferyczne.
Średni roczny opad nie przekracza wartości 500 mm. Maksymalnie sumy opadów występują w
miesiącu czerwcu, lipcu ca 270 mm, najniższe w miesiącu styczniu, lutym ca 40mm.
Parowanie terenowe wynosi 550 mm na rok, a więc przekracza znacznie wartość odpadów
atmosferycznych a dalej do stepowania.
4.6 Warunki hydrogeologiczne terenu składowiska
Analiza warunków wodno – gruntowych została dokładnie opracowana w otoczeniu
„ Warunki hydrogeologiczne otoczenia wysypiska śmieci w m. Lubraniec „ wykonanym w lutym
1995 roku przez prof. Z. Babińskiego i mgr. Z. Brendę.
Zgodnie z cytowanym wyżej opracowaniem, analizowany teren obejmuje fragment wysoczyzny
morenowej, pokrytej utworami fluwioglacjalnymi i urozmaiconej zagłębieniami powstałymi w
wyniku wytopienia się martwego lodu. Dzięki takiej genezie teren zabudowany jest z gliny
morenowej piaszczystej. Strop gliny zwałowej tworzy w strefie centralnej wysypiska wyraźne
wyniesienie – elewacje wysokości około 99 m n.p.m,. skąd obniża się we wszystkich kierunkach,
schodząc maksymalnie do 95 – 96 m n.p.m. we wschodniej, zachodniej i południowej części
analizowanego terenu, ten ogólny charakter rzeźby podłoża nieprzepuszczalnego dla wód ( miąższe
12 – 16,5 m warstwy glin zwałowych ) urozmaica powierzchniowy płaszcz utworów piaszczystych
( o miąższości 1-5 m), wykształconych w postaci piasków drobnych, pylastych i grubych
z domieszkami żwiru.
W centralnej części wysypiska biegnie lokalny dział wód podziemnych, od którego we
wszystkich kierunkach następuje wyraźny, choć powolny, odpływ podziemny do wysokości 98,5 m
n.p.m. w częściach peryferyjnych. Z przeważającej części terenu wysypiska spływ ten przybiera
kierunek południowy, następnie wschodni, by później zmienić na południe ku równoleżnikowo
usytuowanej rynnie ( wysokość około 95 m n.p.m.). Jest to zasadniczy i jedyny możliwy kierunek
przepływu wód gruntowych spod wysypiska. Natomiast równie dynamiczny kierunek zachodni
odpływu wód podziemnych swój początek bierze spoza obszaru wysypiska, zaś kierunek północny,
ze względu na nieznaczny spadek ma charakter stagnujący.
Z przebiegu hydroizohips i tym samym z zasadniczych kierunków spływu wód gruntowych
wynika fakt, że teren wysypiska może być zasilany wyłącznie przez wody opadowe i roztopowe
akumulowane na jego powierzchni.
Składowisko zostało lokalizowane i wybudowane tak, aby jego dno stanowiły
nieprzepuszczalne dla wód gliny morenowe, zaś brzegi zbudowane z nakładu piasków
powierzchniowych tworzących wały, zostały od wewnątrz impregnowane folią.
5.Charakterystyka rozwiązań techniczno – technologicznych składowiska odpadów w
Agnieszkowie
5.1 Rozwiązania techniczne
Dojazd na składowisko odbywa się od drogi asfaltowej Torzewo – Lubraniec drogą utwardzoną
tłuczniem kamiennym o długości około 1,5 km. Przy składowisku droga została wyłożona płytami
betonowymi. Jest to składowisko wgłębne o kształcie niecki prostokątnej, otoczone wałami
ziemnymi z gruntu rodzimego ( nachylenie wewnętrznych ścian niecki 1:2, głębokość niecki
wynosi 3,5 m). Powierzchnia terenu składowiska wynosi 17 788 m², powierzchnia dna niecki
wynosi 6 041 m². Całkowita objętość niecki wynosi 25 045 m ³, natomiast jej pojemność użytkowa
wynosi 16 384 m³. Poziom górnej krawędzi niecki określono na 103,00 do 102,45 m n.p.m. Spadek
dna zaprojektowano w kierunku wschodnim i południowym. Nasyp ziemny otaczający nieckę
wnosi się na wysokość od 2,2 m do 2,0 m ponad teren. Teren składowiska ogrodzony jest
ogrodzeniem z siatki metalowej o wysokości 1,5 m na słupkach, posiada zamykana bramę
wyjazdową. W zachodniej części terenu składowiska wykonano pas zieleni izolacyjnej, szerokości
około 20 m, w którym występują głównie akacje, brzozy i lipy.
Składowisko zostało wyposażone w :
▪ drenaż zbierający odcieki oraz zbiorniki na odcieki, zlokalizowany poza
ogrodzeniem składowiska,
▪ uszczelnienie obwałowania niecki składowiska folią ( od strony wewnętrznej),
▪ dwa otwory obserwacyjne ( piezometry) do celów monitoringu wód gruntowych
i poziomu wodonośnego,
▪ brodzik dezynfekcyjny usytuowany przed bramą.
Składowisko nie posiada:
▪ wagi,
▪ instalacji odgazowującej złoże odpadów.
5.1 Eksploatacja składowania
Decyzją Starostwa Powiatowego we Włocławku z dnia 31 grudnia 2003 roku OS.7647-248/03, zmienioną decyzją Starostwa Powiatowego we Włocławku z dnia 12 października 2004 roku
OŚB.7647-24-8/5/04 dokonano zamknięcia składowiska odpadów w Agnieszkowie, określając
maksymalne rzędne terenu zamknięcia składowiska oraz techniczny sposób zamknięcia
składowiska.
6. Technologia rekultywacji terenu składowiska
6.1 Cel rekultywacji
Cel rekultywacji jest uzależniony od wpływu składowiska na środowisko. W przypadku
składowiska w Agnieszkowie jest nim przede wszystkim powstrzymywanie procesu degradacji
środowiska gruntowo– wodnego poprzez niedopuszczenie do infiltracji wód odpadowych w głąb
korpusu składowiska, odprowadzenie poza obręb składowiska wód odpadowych. Ponadto, celem
rekultywacji jest zapobieżenie pyleniu i roznoszeniu bariery biologicznej dla lekkich części
składowanych odpadów, stworzenie bariery biologicznej dla korzeni roślin, dla gryzoni oraz
zapobieżenie erozji powierzchni składowiska.
6.2 Zabiegi minimalizujące zagrożenia
Podstawowy zabieg ograniczający zagrożenia dla wód podziemnych i powierzchniowych to
minimalizacja infiltracji wód odpadowych do złoża odpadów, co można osiągnąć poprzez:
▪ przykrycie składowiska mineralną warstwą o niskiej wodoprzepuszczalności.
▪ ukształtowanie bryły składowiska z zapewnieniem odprowadzenia przeważającej ilości
wód odpadowych jako spływ powierzchniowy,
▪ wprowadzenie na powierzchnię składowiska zabudowy roślinnej, przechwytującej
znacznie ilości wód opadowych i zwiększającej stopień odparowania przechwyconych wód
do atmosfery ( tzn. Fitomelioracje).
Podstawową metodą ograniczenia szkodliwego wpływu na powietrze atmosferyczne jest
przykrycie powierzchni składowiska warstwą eliminującą emisję aerozoli oraz pyłu.
6.3 Etapy rekultywacji
6.3.1 Rekultywacja techniczna
Rekultywacja techniczna obejmuje prace, które prowadzą do ukształtowania bryły składowiska w
taki sposób, żeby wody opadowe mogły być odprowadzane jako spływ powierzchniowy oraz
wykonanie zewnętrznej warstwy rekultywacyjnej wraz z warstwą glebowotwórczą.
▪
Uporządkowanie
i
ukształtowanie
bryły
wysypiska
Podstawowe zalecenia to:
√ Rekultywacja składowiska powinna być ukierunkowana na ukształtowanie
wierzchowiny obiektu z nachyleniem około 3 %, co stworzy warunki dla swobodnego spływu
powierzchniowego wód opadowych. Bryła skladowiska musi być kształtowana przez nawiezienie
dodatniej warstwy mineralnej oraz przez przemieszczanie nagromadzonych odpadów.
.
Wykonanie warstwy glebotwórczej to nawiezienie warstwy ziemnej o grubości 1,3 m z
żyzną warstwą gleby, pozwalającą na wegetacje roślin rekultywacyjnych.
6.3.2 Rekultywacja biologiczna
Rekultywacja biologiczna to wprowadzenie na powierzchnię składowiska roślinności, która
ograniczy szkodliwy wpływ obiektu na środowisko.
6.3.3 Odgazowanie składowiska
Po wyprofilowaniu powierzchni czaszy odpadów należy na osi podłużnej kwatery wykonać
dwie kpl. studnie odgazowujące złoże odpadów. W złożu odpadów należy za pomocą koparki
wykonać wykopy jamiste na głębokości ok. 1,0 m powyżej dna zdeponowanych odpadów, a na ich
dnie na podsypce z piasku ułożyć prefabrykowane płyty denne (lub wylać je z betonu). Na płycie
dennej należy ułożyć perforowane kręgi betonowe Ø 1000. Jako ostatni należy ułożyć krąg pełny.
Perforowane kręgi o otworach Ø 50 i rozstawie 250 mm jako gotowe zamówić w zakładzie
betoniarskim. Studnie od zewnątrz należy obsypać tłuczniem kamiennym. Wnętrze studni należy
wypełnić tłuczniem kamiennym Ø 30÷60 mm, lub keramzytem Ø 32 mm.
Górę studni należy przykryć płytą nastudzienną żelbetową z otworem Ø 400 w środku, na
którym zamontowana zostanie obudowa biofiltra.
Obudowę biofiltra wykonaną zgodnie z rysunkiem warsztatowym należy zamocować do
płyty nastudziennej za pomocą kołków rozporowych.
Miejsce styku płyty z obudową biofiltra należy uszczelnić kitem trwale plastycznym. Jako
biofiltr zastosowane zostaną trzy 20 cm warstwy z węgla drzewnego, kory brzozowej i torfu. Od
góry biofiltr przykryty będzie daszkiem ochronnym z blachy.
Do pobierania próbek składu biogazu, obok biofiltra należy zamontować kurek probierczy
z rury stalowej Ø 25, zakończony zaworem kulowym lub gwintowanym korkiem.
6.3.4 Profil rekultywacji
Rekultywacja powierzchni składowiska w Agnieszkowie konstruowana będzie jako
wielowarstwowa przesłona z materiałów naturalnych. Miąższość wykonywanych uszczelnień
powierzchniowych (łącznie z warstwą rekultywacyjną i drenażową) wyniesie 2,4 m.
Na warstwie zgromadzonych odpadów wykonana zostanie warstwa wyrównawcza, a nad nią
kolejno drenaż gazowy, uszczelnienie, drenaż wodny oraz powierzchniowa warstwa
rekultywacyjna.
Po przeprowadzeniu prac rekultywacyjnych przewiduje się uzyskać rządne terenu, równe
rzędnym górnej krawędzi niecki określonej w projekcie technicznym na około max 106,4 m n.p.m.
Każda z warstw musi spełniać określone wymagania, co do miąższości i właściwości, i tak:
Warstwę wyrównawczą należy wykonać z przepuszczalnego gruntu mineralnego,
stosowanego na przesypy na środowisku. Powinien to być grunt przepuszczalny o współczynniku
filtracji rzędu 10 -5 m/s. Warstwa ta powinna mieć grubość 0,2 m.
Drenaż gazowy należy wykonać z gruntu dobrze przepuszczalnego piasku grubego lub
średniego, suchego bez zanieczyszczeń – grubości min. 0,2 m.
Uszczelnienie mineralne należy wykonać gruntów ilastych, piasków gliniastych lub
pospółek ilastych o współczynniku filtracji rzędu 10 -7 m/s łatwo zagęszczających się, bez części
organicznych (do 20 %) - miąższość ≥ 50 cm.
Na warstwy drenażowe należy stosować materiały filtracyjne o współczynniku filtracji 10-1
-2
– 10 m/s, mogą to być zasypki filtracyjne, jak też żwiry, czy nawet piaski gruboziarniste, o dobrej
przepuszczalności 0 grubość min. 30 cm.
Warstwa pokrywowa (gleba i podglebie) ma stworzyć środowisko, w którym rozwijać się
będą korzenie roślin w pierwszych latach wegetacji, Warstwę pokrywową stanowi: ziemia
urodzajna (humus), ziemie żyzna, piasek.
7 Czasowo – rzeczowy harmonogram działań związanych z rekultywacją składowiska.
W procesie zamknięcia składowiska w Agnieszkowie wykona się prace rekultywacyjne w
sposób zabezpieczający składowisko odpadów przed jego szkodliwym oddziaływaniem na wody
podziemne, integrując obszar składowiska odpadów z otaczającym środowiskiem oraz
umożliwiający obserwację wpływu składowiska odpadów na środowisko.
Po zakończeniu eksploatacji składowiska odpadów w Agnieszkowie powierzchnia korony
składowiska zostanie uporządkowana i zabezpieczona przed erozją wodną i wietrzną przez
wykonanie okrywy rekultywacyjnej. Miąższość okrywy rekultywacyjnej umożliwi powstanie
i utrzymanie trwałej pokrywy roślinnej.
W pierwszym roku po przykryciu składowiska, kiedy następuje wyraźne osiadanie złoża,
należy prowadzić działania, mające na celu dalszą stabilizacje powierzchni składowiska.
Ostatnim zabiegiem w procesie rekultywacji terenu powysypiskowego
wprowadzenie roślinności, która będzie miała charakter docelowy.
będzie
8. Monitoring składowiska w fazie poeksploatacyjnej.
Na koronie składowiska odpadów w Agnieszkowie nie mogą być wykonywane przez okres
50 lat od dnia zamknięcia składowiska budynki, wykopy, instalacje naziemne i podziemne,
z wyłączeniem instalacji związanych z funkcjonowaniem składowiska. Okres ten może być
skrócony, jeżeli z ekspertyzy geotechnicznej oraz ekspertyzy sanitarnej (pozytywnie zaopiniowanej
przez państwowego powiatowego inspektora sanitarnego), dołączonej do wniosku o zmianę decyzji
o zgodzie na zamknięcie składowiska wynika, że prowadzenie na składowisku wyżej
wymienionych prac, nie spowoduje zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub środowiska.
Monitoring w fazie poeksploatacyjnej składowiska odpadów w Agnieszkowie prowadzony
będzie z wykorzystaniem dwóch piezometrów (P-1 i P-2).
Zakres i częstotliwość badań monitorujących na terenie składowiska odpadów
w Agnieszkowie, będzie zgodny z obowiązującymi przepisami prawnymi w tym zakresie.