cały projekt - Związek Gorzelni Polskich

Transkrypt

Ministerstwo Gospodarki
PROJEKT ZAŁOśEŃ PROJEKTU USTAWY O ZMIANIE USTAWY
O BIOKOMPONENTACH I BIOPALIWACH CIEKŁYCH
ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW
Wrzesień 2011 r.
Spis treści
Spis treści ............................................................................................................................................2
Część I – Wprowadzenie....................................................................................................................4
1. Potrzeba i cel uchwalenia projektowanej ustawy. ..................................................................4
2. Słownik wyraŜeń uŜytych w projekcie załoŜeń........................................................................5
3. Aktualny stan stosunków społecznych w zakresie odnawialnych źródeł energii. ................6
3.1. Rys historyczny. ..................................................................................................................6
3.2. Aktualny stan stosunków społecznych. .............................................................................6
4. Aktualny stan prawny w zakresie biokomponentów i biopaliw ciekłych. ............................9
5. Alternatywne środki osiągnięcia celów. .................................................................................15
6. Przewidywane skutki finansowe uchwalenia projektowanej ustawy i źródła ich pokrycia.
........................................................................................................................................................16
Część II – Propozycje rozstrzygnięć niezbędne do opracowania projektu ustawy....................18
1. Zakres podmiotowy i przedmiotowy ustawy oraz definicje podstawowych pojęć.........18
1.1.
Zakres podmiotowy ustawy.........................................................................................18
1.2. Zakres przedmiotowy ustawy. .........................................................................................18
1.3. Podmioty i sprawy wyłączone z zakresu regulacji.........................................................20
1.4. Definicje podstawowych pojęć. .......................................................................................20
1.4.1. Zmiana definicji .........................................................................................................20
1.4.1.1. Zmiana definicji pojęcia: biomasa. ........................................................................20
1.4.1.2. Zmiana definicji pojęcia: biokomponenty. ............................................................20
1.4.1.3. Zmiana definicji pojęcia węglowodory syntetyczne i pojęcia biopaliwa ciekłe. ...21
1.4.2. Wprowadzenie definicji pojęcia: ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.........21
1.4.3. Wprowadzenie definicji pojęcia: wartości rzeczywistej, typowej i standardowej....21
1.4.4. Wprowadzenie definicji pojęcia: odpady i pozostałości...........................................22
1.4.5. Zmiana definicji pojęć: wytwórca, pośrednik oraz wprowadzenie definicji:
przetwórca..............................................................................................................................23
1.4.6. Zmiana definicji pojęć: producent i podmiot realizujący Narodowy Cel
Wskaźnikowy. ........................................................................................................................23
1.5. UmoŜliwienie realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego za pośrednictwem
technologii współuwodornienia...............................................................................................26
2. Projektowany stan prawny. ....................................................................................................26
2.1. Wprowadzenie przepisu, który będzie precyzował, Ŝe ustawa odnosi się do
zastosowania biokomponentów i biopaliw ciekłych we wszystkich rodzajach transportu
(art. 1). .......................................................................................................................................26
2.2. Zmiany w rozdziale 2 ustawy związane ze zmianą definicji terminu: pośrednik oraz
wprowadzeniem definicji terminu: przetwórca......................................................................27
2.3.
Określenie wartości opałowych dla biopaliw ciekłych..............................................28
2.4.1. Zlecanie wytwarzania paliw ciekłych i biopaliw ciekłych. .....................................28
2.4.2. Bezpośrednie wytwarzanie biopaliwa ciekłego (biokomponentu stanowiącego
samoistne paliwo) z biokomponentów................................................................................28
2.4.3 Rozliczanie Narodowych Celów Wskaźnikowych w ramach dwuletnich okresów
rozliczeniowych. ...................................................................................................................29
2.5. Zmiana delegacji do wydania rozporządzenia w sprawie Narodowych Celów
Wskaźnikowych....................................................................................................................31
2.6. Zachęty do korzystania z biokomponentów kolejnych generacji.................................31
2.7. Regulacja ustawowa treści umów dotyczących obrotu biokomponentami. ................31
2.8. Zmiana treści przepisu art. 33, ust. 1, pkt 7. ..................................................................34
2.9. Zmiana zakresu sprawozdawczości (art. 30)..................................................................34
2.9.1. Producenci. .................................................................................................................34
2.9.2. Przetwórcy i pośrednicy. ...........................................................................................35
Projekt z dnia 05-09-2011
Wersja 0.6
2.9.3. Wytwórcy....................................................................................................................37
2.9.4. Pozostałe zmiany w zakresie sprawozdawczości. ....................................................38
2.9.4.1. Sprawozdawczość Ministra Finansów. .............................................................38
2.10. Zmiana w art. 32 - sporządzanie raportu dla Komisji Europejskiej. ........................40
2.11. Zmiany w przepisach dotyczących kar (art. 33 ust. 1 pkt 8). .....................................40
2.12. Zmiana wzoru obliczania kary za brak wykonania NCW..........................................40
2.13. Wprowadzenie zmian w art. 37 .....................................................................................42
2.14. WdroŜenie przepisów określających KZR. ..................................................................43
2.14.2. Kryteria zrównowaŜonego rozwoju. ......................................................................47
2.14.2.1. Ochrona terenów o wysokiej wartości przyrodniczej....................................47
2.14.2.2. Ochrona terenów magazynujących duŜe ilości pierwiastka węgla...............48
2.14.2.3. Ochrona torfowisk. ...........................................................................................49
2.14.2.4. ZrównowaŜona gospodarka rolna. ..................................................................49
2.14.2.5. Potencjał ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.....................................49
2.14.2.6. Ograniczenie stosowania kryteriów zrównowaŜonego rozwoju. ..................50
2.14.11.1. Wprowadzenie metodyki obliczania emisji gazów cieplarnianych w cyklu
Ŝycia biokomponentów. .......................................................................................................64
2.14.11.2. Wykorzystanie wartości standardowych. .....................................................64
2.14.11.3 Obliczanie wartości rzeczywistych. ................................................................65
2.15. Zmiana mechanizmów wsparcia....................................................................................69
2.16. Zmiana w przepisach obowiązujących..........................................................................71
2.17. Przepisy przejściowe i końcowe. ....................................................................................72
2.18. Wejście ustawy w Ŝycie. ..................................................................................................72
Ocena skutków regulacji. ........................................................................................73
CZęść III 1. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budŜet państwa
i
budŜety jednostek samorządu terytorialnego............................................................................73
2. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym
funkcjonowanie przedsiębiorstw. ...............................................................................................73
3. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionów oraz konkurencyjność wewnętrzną i
zewnętrzną gospodarki ................................................................................................................74
4
Wpływ regulacji na środowisko..........................................................................................74
5.
Konsultacje społeczne ......................................................................................................75
ZAŁĄCZNIK I ..................................................................................................................................77
ZAŁĄCZNIK II ...............................................................................................................................90
ZAŁĄCZNIK III................................................................................................................................95
3
Część I – Wprowadzenie.
1. Potrzeba i cel uchwalenia projektowanej ustawy.
Projekt załoŜeń projektu zmian do ustawy („projekt zmian”) z dnia 25 sierpnia 2006 r.
o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz. U. Nr 169, poz. 1199, z późn. zm.)(„ustawa”),
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr z 2008 r. Nr 25, poz. 150
z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania
jakości paliw (Dz. U. Nr 169, poz. 1120,
z późn. zm.) został przygotowany w związku z
koniecznością wdroŜenia postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z
dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych
zmieniającej i w następstwie uchylającej dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE („dyrektywa”),
a takŜe potrzebą wprowadzenia bardziej efektywnych mechanizmów promocji i rozwoju rynku
biokomponentów i biopaliw ciekłych w Polsce.
Zmiany w obowiązujących przepisach w projekcie załoŜeń dotyczą w szczególności kwestii
wynikających z wprowadzonego przez dyrektywę celu w zakresie 10% udziału energii odnawialnej
w transporcie w 2020 roku (w części dotyczącej realizacji tego celu, która będzie wykonana za
pomocą biokomponentów i biopaliw ciekłych wykorzystywanych w transporcie) oraz przepisami
dotyczącymi wprowadzenia kryteriów zrównowaŜonego rozwoju („KZR”) dla biokomponentów
i biopaliw ciekłych (KZR zdefiniowane w projekcie dotyczą równieŜ problematyki weryfikacji
biopłynów). Spełnienie przedmiotowych kryteriów, dotyczących m.in.: uzyskania minimalnych
wymaganych poziomów redukcji emisji gazów cieplarnianych czy teŜ weryfikacji KZR, będzie
warunkiem udzielania wsparcia finansowego dla wytwarzania biopaliw ciekłych oraz ich zaliczenia
do realizacji Narodowych Celów Wskaźnikowych (NCW), a takŜe wykonania celu w zakresie
udziału energii ze źródeł odnawialnych. Ponadto, zgodnie z przepisami dyrektywy 2009/28/WE, na
państwach członkowskich spoczywać będzie obowiązek znaczącej poprawy efektywności
energetycznej we wszystkich sektorach, w tym w sektorze transportu.
Wprowadzenie dalszych zmian w ustawie o biokomponentach i biopaliwach ciekłych
związane jest z napływającymi do resortu gospodarki informacjami o konieczności zmiany jej
przepisów. Propozycje zmian przekazywane są zarówno ze strony innych organów administracji
publicznej, jak równieŜ przedsiębiorców działających na rynku biokomponentów, paliw i biopaliw
ciekłych. Otrzymane propozycje, uwzględnione w projekcie zmian, dotyczą m.in.: wyznaczania
i sposobu rozliczania NCW jak równieŜ zasad naliczania kar za brak jego realizacji; zmiany form
wsparcia finansowego oferowanego dla tego rynku; zmian związanych ze sprawozdawczością
podmiotów czy teŜ doprecyzowania zagadnień dotyczących zlecania usługi wytwarzania biopaliw
ciekłych.
Wersja 0.6
Celem nowelizacji ustawy jest zapewnienie poprawy sposobu funkcjonowania rynku
biokomponentów i biopaliw ciekłych w Polsce, umoŜliwiające bardziej skuteczną realizację
podstawowych załoŜeń ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych jak równieŜ
wprowadzenie przepisów prawnych, na podstawie których moŜliwe będzie osiągnięcie 10% udziału
energii ze źródeł odnawialnych w transporcie w 2020 r., NaleŜy dodatkowo podkreślić, Ŝe zgodnie
z załoŜeniami przyjętymi w Krajowym Planie Działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych,
przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 7 grudnia 2010 r. w 2020 roku udział biokomponentów
i biopaliw ciekłych w realizacji 10% celu w zakresie udziału energii odnawialnej w transporcie
będzie wynosił ok. 98,8%. Pozostała część celu wynikającego z dyrektywy zostanie wykonana za
pomocą energii elektrycznej. Ww. cel zostanie precyzyjnie zdefiniowany w opracowywanej
równolegle w resorcie gospodarki ustawie o energii ze źródeł odnawialnych.
Efektem wprowadzonych zmian ma być m.in. skuteczniejsza ochrona rynku krajowego
i wewnątrzwspólnotowego przed napływem biokomponentów i biopaliw ciekłych z krajów
trzecich, co do których istnieje zagroŜenie, Ŝe nie spełniają one kryteriów zrównowaŜonego
rozwoju.
W dniu 26 stycznia 2010 r. Rada Ministrów przyjęła Kompleksową informację na temat
realizacji Wieloletniego programu promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 2008
– 2014. Przedstawione w wymienionym powyŜej dokumencie wnioski zostały równieŜ
wykorzystane jako dodatkowe źródło informacji w procesie przygotowania nowych rozwiązań
w zakresie funkcjonowania rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych w Polsce.
2. Słownik wyraŜeń uŜytych w projekcie załoŜeń.
Definicje wykorzystane w projekcie załoŜeń są toŜsame z funkcjonującymi w ustawie
o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz dyrektywie 2009/28/WE. Ponadto, w przedłoŜonym
projekcie zmian zmienione zostają definicje terminów: biokomponenty, biopaliwa ciekłe, biomasa,
producent, wytwórca, pośrednik, podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy oraz wprowadza
się nowe określenia, takie jak: odpady i pozostałości, ograniczenie emisji gazów cieplarnianych,
przetwórca, wartość rzeczywista, wartość typowa, wartość standardowa oraz definicje związane
z wprowadzeniem systemu certyfikacji: system certyfikacji, jednostka certyfikująca, jednostka
certyfikowana,
certyfikat,
świadectwo,
poświadczenie,
oświadczenie producenta
wytwarzanie, przetwarzanie oraz kryteria zrównowaŜonego rozwoju.
Zostały one opisane szczegółowo w dalszej części dokumentu.
5
rolnego,
Wersja 0.6
3. Aktualny stan stosunków społecznych w zakresie odnawialnych źródeł energii.
3.1. Rys historyczny.
W maju 2003 r. Parlament Europejski i Rada uchwaliły dyrektywę 2003/30/WE
w sprawie promocji uŜytkowania biopaliw i innych odnawialnych paliw w transporcie.
Zobowiązała ona kraje członkowskie Unii Europejskiej do wprowadzenia odpowiednich
uregulowań odnośnie biopaliw ciekłych do dnia 31 grudnia 2004 r.
W 2003 r. przygotowano ustawę o biokomponentach stosowanych w paliwach ciekłych
i biopaliwach ciekłych (Dz. U. Nr 199, poz. 1934, z późn. zm.). Została ona uchwalona w dniu
2 października 2003 r., ale Trybunał Konstytucyjny zakwestionował niektóre przepisy ustawy.
Ostatecznie, po dokonaniu stosownych zmian, ustawa weszła w Ŝycie.
PoniewaŜ przedmiotowa ustawa nie stanowiła jednak implementacji do przepisów
krajowych zapisów dyrektywy 2003/30/WE, w związku z tym, w celu wdroŜenia ww. dyrektywy
w 2006 roku uchwalono kolejną ustawę. Z dniem 1 stycznia 2007 r., ustawa z dnia 25 sierpnia 2006
r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych zastąpiła ustawę z dnia 2 października 2003 r.
o biokomponentach stosowanych w paliwach ciekłych i biopaliwach ciekłych wprowadzając do
polskiego prawa szereg nowych rozwiązań ukierunkowanych na tworzenie korzystnych i stabilnych
warunków rozwoju rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych.
3.2. Aktualny stan stosunków społecznych.
Przepisy ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych nakładają na przedsiębiorców
wykonujących działalność gospodarczą w
zakresie wytwarzania,
importu lub nabycia
wewnątrzwspólnotowego paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych, którzy sprzedają lub zbywają je
w innej formie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zuŜywają na potrzeby własne
obowiązek realizacji Narodowych Celów Wskaźnikowych. Zgodnie z przepisami przedmiotowej
ustawy Narodowy Cel Wskaźnikowy to minimalny udział biokomponentów i innych paliw
odnawialnych
w
ogólnej
ilości
paliw
ciekłych
i
biopaliw
ciekłych
zuŜywanych
w ciągu roku kalendarzowego w transporcie, który jest liczony według wartości opałowej.
Podmioty zobowiązane do realizacji NCW, które nie zapewnią określonego udziału
biokomponentów i innych paliw odnawialnych w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych
zuŜywanych w ciągu roku kalendarzowego w transporcie, zgodnie z przepisami ustawy, są
obciąŜane karami finansowymi.
Ustawa nakłada na producentów, czyli przedsiębiorców wykonujących działalność
gospodarczą
w
zakresie
wytwarzania,
magazynowania,
importu
lub
nabycia
wewnątrzwspólnotowego paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych i wprowadzania ich do obrotu lub
6
Wersja 0.6
importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego biokomponentów, obowiązek przekazywania
Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki sprawozdań kwartalnych dotyczących m.in. ilości
i rodzajów wytworzonych i wprowadzonych do obrotu paliw ciekłych i biopaliw ciekłych oraz
kosztów zakupu biokomponentów i surowców innych niŜ biokomponenty.
Wytwórcy zdefiniowani w ustawie o biokomponentach i biopaliwach ciekłych jako
przedsiębiorcy wykonujący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, magazynowania lub
wprowadzania do obrotu biokomponentów muszą uzyskać wpis do prowadzonego przez Prezesa
Agencji Rynku Rolnego rejestru wytwórców. Zgodnie z przepisami przedmiotowej ustawy, aby
uzyskać taki wpis przedsiębiorca musi posiadać:
- tytuł prawny do obiektów budowlanych, w których będzie wykonywana działalność
gospodarcza,
- posiadać zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego,
- dysponować odpowiednimi urządzeniami technicznymi i obiektami budowlanymi
spełniającymi wymagania określone w przepisach o ochronie przeciwpoŜarowej, sanitarnych
i o ochronie środowiska, umoŜliwiających prawidłowe wykonywanie działalności gospodarczej.
Zgodnie z przepisami ustawy wytwórcy są zobowiązani do przekazywania Prezesowi
Urzędu Regulacji Energetyki i Prezesowi Agencji Rynku Rolnego sprawozdań kwartalnych
zawierających informacje m.in. o: ilości i rodzajach surowców zuŜytych do produkcji
biokomponentów, wytworzonych i wprowadzonych do obrotu biokomponentów oraz kosztach ich
wytworzenia.
Ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych stwarza równieŜ moŜliwość wytwarzania
przez rolników biopaliw ciekłych na własny uŜytek. W tym celu muszą oni:
- uzyskać wpis do rejestru rolników wytwarzających biopaliwa na własny uŜytek,
- posiadać zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego,
- dysponować odpowiednimi urządzeniami technicznymi i obiektami budowlanymi
spełniającymi wymagania określone w przepisach o ochronie przeciwpoŜarowej, sanitarnych
i o ochronie środowiska, umoŜliwiających prawidłowe wytwarzanie biopaliw ciekłych.
Zgodnie z przepisami ustawy rolnicy wytwarzający biopaliwa na własny uŜytek są
zobowiązani do przekazywania Prezesowi Agencji Rynku Rolnego corocznych sprawozdań
zawierających informacje dotyczące ilości i rodzajów surowców zuŜytych do wytwarzania biopaliw
ciekłych oraz biopaliw wytworzonych i zuŜytych na własny uŜytek.
Obecnie w Polsce wytwarza się dwa główne rodzaje biokomponentów: estry metylowe
kwasów tłuszczowych i bioetanol produkowany na bazie alkoholu. Z danych Agencji Rynku
Rolnego wynika, Ŝe na dzień 30 czerwca 2011 r. w rejestrze wytwórców było wpisanych 13
7
Wersja 0.6
wytwórców bioetanolu (deklarujących zdolności produkcyjne w wysokości ok. 764 mln l) oraz 16
wytwórców estrów metylowych (deklarujących zdolności produkcyjne w wysokości ok. 965 mln l).
Konkurencyjność wytwórców biokomponentów jest uzaleŜniona od kosztów produkcji, na
które składa się wiele czynników. Do najwaŜniejszych z nich naleŜy zaliczyć koszt surowca.
O konkurencyjności wytwórcy decydują ponadto m.in.: skala produkcji, wykorzystywane
technologie oraz rodzaj i poziom wsparcia uzyskiwany przez wytwórcę biokomponentów i biopaliw
ciekłych w kraju ich wytworzenia.
Podstawowym surowcem wykorzystywanym do produkcji bioetanolu jest alkohol etylowy,
który w Polsce jest wytwarzany przede wszystkim z ziaren kukurydzy, Ŝyta, pszenicy oraz melasy.
Tylko pewna część wytwarzanego w kraju bioetanolu produkowana jest jednak w zakładach,
funkcjonujących w tzw. jednofazowym cyklu produkcyjnym. Większość potencjalnych, krajowych
zdolności produkcyjnych to mniejsze lub większe instalacje (równieŜ powyŜej 150 mln litrów/rok),
które jednakŜe zajmują się odwadnianiem alkoholu, pozyskanego uprzednio przede wszystkim
z funkcjonujących gorzelni rolniczych (produkcja dwufazowa, charakteryzująca się wyŜszymi
kosztami jednostkowymi).
Odnosząc się do estrów naleŜy stwierdzić, Ŝe są one wytwarzane w stosunkowo duŜych
i nowoczesnych zakładach, wybudowanych w latach: 2007-2010 (wyjątek jeśli chodzi o datę
uruchomienia zakładu stanowi w tym przypadku Rafineria Trzebinia, która powstała w 2004 r.).
Podkreślenia wymaga, Ŝe perspektywy rozwoju rynku zapotrzebowania w estry, które w Polsce
oparte są przede wszystkim na oleju rzepakowym, mogą być stosunkowo dobre, co wynika z faktu,
iŜ zdecydowana większość działających na terenie kraju producentów paliw ciekłych zgłaszała jak
dotąd relatywnie duŜe zapotrzebowanie na RME (estry metylowe wyŜszych kwasów tłuszczowych
wytworzone na bazie oleju rzepakowego), uwaŜane za najlepsze pod względem zachowywania
parametrów jakościowych. Wiele jednak zaleŜy od tego, czy taka polityka zaopatrzenia w
biokomponenty będzie kontynuowana w dłuŜszej perspektywie czasu przez producentów paliw,
równieŜ wtedy kiedy zakończone zostanie wsparcie w postaci ulg akcyzowych.
Ponadto,
naleŜy
podkreślić,
Ŝe
w
2006
r.
przyjęto
Rozporządzenie
(WE)
1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 roku w sprawie rejestracji,
oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH),
utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające
rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak równieŜ
dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE
i 2000/21/WE. Przepisy przedmiotowego rozporządzenia odnoszą się m.in. do podmiotów
prowadzących działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania i wprowadzania do obrotu
biokomponentów i biopaliw ciekłych. Biokomponenty oraz inne składniki biopaliw ciekłych, które
8
Wersja 0.6
mogą spełniać definicje substancji zgodną z ww. rozporządzeniem, które są produkowane lub
importowane w ilości powyŜej 1 tony rocznie, wymagają zarejestrowania zgodnie z przepisami
rozporządzenia. Koszty związane z dokonaniem rejestracji poszczególnych substancji chemicznych
będą miały wpływ na opłacalność ekonomiczną prowadzonej działalności gospodarczej.
4. Aktualny stan prawny w zakresie biokomponentów i biopaliw ciekłych.
Podstawowymi przepisami określającymi organizacyjne, prawne i ekonomiczne warunki
produkcji biokomponentów i biopaliw ciekłych, są ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r.:
o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz o systemie monitorowania i kontrolowania jakości
paliw (Dz. U. Nr 169, poz. 1200, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych zapewniła
wdroŜenie dyrektywy 2003/30/WE w sprawie wspierania uŜycia w transporcie biopaliw lub innych
paliw odnawialnych, która zobowiązała państwa członkowskie do podejmowania działań
prowadzących do osiągnięcia z końcem 2010 r. minimalnego udziału biokomponentów w rynku
paliw transportowych w wysokości co najmniej 5,75% (liczonego według wartości opałowej).
Przepisy dyrektywy 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł
odnawialnych zmieniającej i w następstwie uchylającej dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE
wprowadzają cel w zakresie 10% udziału energii odnawialnej w transporcie w roku 2020.
Mając na uwadze, Ŝe w warunkach polskich cel ten zostanie zrealizowany przede wszystkim
poprzez zwiększenie wykorzystania w transporcie biopaliw ciekłych i paliw ciekłych z dodatkiem
biokomponentów, w Polityce Energetycznej Polski do 2030 roku zapisano, Ŝe w 2020 roku udział
biopaliw w transporcie ma wynieść 10%.
Z dniem 1 stycznia 2011 r. weszła w Ŝycie ustawa z dnia 26 listopada 2010 r.
o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budŜetowej (Dz. U. Nr 238,
poz. 1578). Przepis art. 37 przedmiotowej ustawy wprowadza obniŜone stawki podatku
akcyzowego dla:
- wyrobów powstałych ze zmieszania benzyn silnikowych o kodach 2710 11 45 lub 2710 11
49
z
biokomponentami,
zawierających
powyŜej
80%
biokomponentów,
wyprodukowanych w składzie podatkowym i spełniających wymagania jakościowe
określone w odrębnych przepisach – o 1,565
zł od kaŜdego litra biokomponentów
dodanych do tych benzyn,
- wyrobów powstałych ze zmieszania olejów napędowych o kodach 2710 19 41
z biokomponentami, zawierających powyŜej 80% biokomponentów, wyprodukowanych
w składzie podatkowym i spełniających wymagania jakościowe określone w odrębnych
przepisach – o 1,048 zł od kaŜdego litra biokomponentów dodanych do tych olejów,
9
Wersja 0.6
- biokomponentów stanowiących samoistne paliwa, wyprodukowanych w składzie
podatkowym i spełniających wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach,
przeznaczonych do napędu silników spalinowych, bez względu na kod CN - w wysokości
10,00 zł/1000 litrów.
Zgodnie z przepisami ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy
budŜetowej przedmiotowe ulgi mogą funkcjonować od dnia 1 maja 2011 r. do dnia 31 grudnia
2011 r., pod warunkiem ogłoszenia pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności pomocy
publicznej przewidzianej w przepisie art. 37 ww. ustawy ze wspólnotowym rynkiem. Ponadto,
przepisy ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budŜetowej
wprowadziły do ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych art. 37a, który wejdzie w Ŝycie
od dnia 1 stycznia 2012 r. Zgodnie z tym przepisem minister właściwy do spraw gospodarki 1,5%
planowanych w poprzednim roku wpływów z podatku akcyzowego od paliw ciekłych moŜe
przekazywać na dofinansowanie róŜnego rodzaju działań wymienionych w nowym art. 37a ust. 1
ustawy.
W
celu
zapewnienia
dodatkowego
wsparcia
dla
produkcji
biokomponentów
i biopaliw ciekłych przygotowany został Wieloletni program promocji biopaliw lub innych paliw
odnawialnych na lata 2008-2014 (M.P. z 2007 r. Nr 53, poz. 607) („Wieloletni program”), który
stanowi wykonanie zobowiązania nałoŜonego na Radę Ministrów wynikającego z art. 37 ustawy
o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. WdroŜenie zawartych w nim rozwiązań miało na celu
poprawę opłacalności ekonomicznej całego procesu - począwszy od pozyskiwania surowców
rolniczych, przez wytwarzanie biokomponentów, produkcję biopaliw ciekłych i paliw ciekłych
z dodatkiem biokomponentów, a kończąc na uŜyciu tego paliwa w celach transportowych. Intencją
twórców Wieloletniego programu było zapewnienie stabilności warunków funkcjonowania dla
wszystkich podmiotów związanych z rynkiem biokomponentów i biopaliw ciekłych, co jest
niezbędnym warunkiem przygotowywania długookresowych planów gospodarczych oraz
moŜliwości skutecznego pozyskiwania przez przedsiębiorców finansowania dla nowych inwestycji.
Działania zawarte w Wieloletnim programie zostały podzielone na dwie kategorie:
a) działania dotyczące aspektów związanych z produkcją biokomponentów i biopaliw
ciekłych (mające na celu wpływanie na wielkość podaŜy biokomponentów i biopaliw
ciekłych, umoŜliwiającą realizację celów polityki unijnej w tym zakresie),
b) działania wzmacniające popyt na te produkty (zwiększanie zapotrzebowania na
biokomponenty i biopaliwa ciekłe ze strony podmiotów zobowiązanych do realizacji
NCW).
Po stronie „podaŜowej” duŜe znaczenie wywierające istotny wpływ na funkcjonowanie
i kształtowanie się tego rynku mają regulacje podatkowe, które zastosowano w celu poprawy
10
Wersja 0.6
opłacalności wytwarzania i wykorzystania biokomponentów i biopaliw ciekłych w stosunku do
paliw kopalnych. W zapisach Wieloletniego programu znajdują się, opisane szczegółowo powyŜej,
rozwiązania w zakresie zwolnienia od podatku akcyzowego oraz opłaty paliwowej. Z informacji
przekazanych przez Ministerstwo Finansów wynika, Ŝe wartość wsparcia wynikającego
z zastosowania zwolnienia od podatku akcyzowego kształtowała się w 2009 r. na poziomie ok. 1,23
mld zł, natomiast w roku 2010 na poziomie ok. 1,5 mld zł.
Wśród innych instrumentów finansowych przewidzianych w Wieloletnim programie
do końca 2009 r. realizowane było wsparcie dla upraw energetycznych stanowiących surowiec do
produkcji biokomponentów. Instrument ten umoŜliwiał rolnikom w latach 2008 – 2009 uzyskanie
dopłat ze środków Unii Europejskiej do uprawy roślin energetycznych (do których zalicza się takŜe
rośliny dostarczane na potrzeby produkcji biokomponentów) w wysokości 45 EUR za hektar.
Ponadto, w ramach przepisów krajowych, dla rolników, którym została przyznana płatność do
upraw roślin energetycznych wprowadzono dodatkową krajową płatność do powierzchni upraw
rzepaku. Płatność ta – w wysokości 176 zł za 1 ha powierzchni uprawy rzepaku – miała charakter
pomocy de minimis w rolnictwie. JednakŜe zdaniem przedstawicieli organizacji branŜowych oraz
środowisk rolniczych instrumenty te nigdy nie wywierały istotnego wpływu na rozwój biopaliw
ciekłych, m.in. dlatego, Ŝe cieszyły się znikomym zainteresowaniem ze strony producentów
rolnych.
Przewidziano takŜe w Wieloletnim programie wsparcie inwestycji (w zakresie wytwarzania
biokomponentów i biopaliw ciekłych) z krajowych środków publicznych oraz funduszy Unii
Europejskiej. Było, a w niektórych przypadkach jeszcze ciągle jest, ono realizowane w ramach
następujących programów:
1. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko:
Wsparcie dla rozwoju produkcji biokomponentów i biopaliw ciekłych jest przedmiotem osi
priorytetowej IX Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna oraz
osi priorytetowej X Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii. W ramach
zawartego w osi priorytetowej IX działania 9.5 Wytwarzanie biopaliw ze źródeł odnawialnych
przewidziano wsparcie dla inwestycji w zakresie produkcji biokomponentów i biopaliw ciekłych.
Wsparciem mogą być objęte projekty budowy zakładów produkujących biokomponenty,
z wyłączeniem produkcji biopaliw stanowiących mieszanki z paliwami ropopochodnymi oraz
produkcji czystego oleju roślinnego i bioetanolu produkowanego z produktów rolnych.
Na realizację działania 9.5 przeznaczono 234,97 mln euro, z czego 70,49 mln euro stanowi
wkład ze środków unijnych, 21,82 mln euro stanowi wkład z krajowych środków publicznych oraz
142,66 mln euro stanowi wkład ze środków prywatnych.
11
Wersja 0.6
Minimalna wartość projektu realizowanego w ramach działania 9.5 wynosi 20 mln zł,
natomiast maksymalna wartość dofinansowania tego typu inwestycji wynosi 30 mln zł. Fundusze
na dofinansowanie, wybieranych w ramach procedury konkursowej, projektów w ramach działania
pochodzą z dwóch źródeł: Funduszu Spójności oraz z krajowych środków publicznych.
Ponadto, w ramach zawartego w osi priorytetowej X działania 10.3 Rozwój przemysłu dla
odnawialnych
źródeł
energii
przewidziano
wsparcie
na
budowę
nowoczesnych
linii
technologicznych wytwarzających urządzenia wykorzystywane do produkcji biokomponentów
i biopaliw ciekłych. W ramach działania, którego beneficjentami są przedsiębiorcy, wsparcie
uzyskać mogą inwestycje polegające na budowie zakładów produkujących urządzenia do
wytwarzania biokomponentów oraz biopaliw ciekłych, z wyłączeniem urządzeń do produkcji
biopaliw ciekłych stanowiących mieszanki z paliwami ropopochodnymi, produkcji bioetanolu
z produktów rolnych oraz czystego oleju roślinnego.
Na realizację działania 10.3 przeznaczono 91,33 mln euro, z czego 27,40 mln euro stanowi
wkład ze środków unijnych, 11,74 mln euro stanowi wkład z krajowych środków publicznych oraz
52,19 mln euro stanowi wkład ze środków prywatnych.
Minimalna wartość projektu realizowanego w ramach działania 10.3 wynosi 20 mln zł,
natomiast maksymalna wartość dofinansowania tego typu inwestycji wynosi 30 mln zł. Fundusze
na realizację, wybieranych w ramach procedury konkursowej, projektów w ramach działania,
pochodzą z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z krajowych środków
publicznych.
2. Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (POIG):
Pozyskanie wsparcia finansowego dla inwestycji w zakresie produkcji biokomponentów
i biopaliw ciekłych jest moŜliwe w ramach osi priorytetowej 4. Inwestycje w innowacyjne
przedsięwzięcia. NaleŜy jednak zaznaczyć, Ŝe o dofinansowanie ze środków POIG mogą się
ubiegać jedynie przedsiębiorcy, których projekt spełnia określone wymagania w zakresie
innowacyjności produktu. Oznacza to, Ŝe wsparcie w ramach POIG mogą otrzymać przede
wszystkim projekty dotyczące produkcji biopaliw ciekłych z wykorzystaniem najnowszych
technologii, w szczególności wytwarzanych z surowców niespoŜywczych, odpadów i pozostałości.
NaleŜy podkreślić, Ŝe rozwój tych technologii wydaje się niezbędny dla osiągnięcia celów
wynikających z dyrektywy 2009/28/WE.
3. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013
W Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 wspierane są, w ramach
zawartego w osi priorytetowej I. Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego działania
o kodzie 123. Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej,
umoŜliwiającego finansowanie inwestycji m.in. w sektorach przetwarzania produktów rolnych na
12
Wersja 0.6
cele energetyczne. Beneficjentem środków moŜe być osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka
organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która:
• posiada zarejestrowaną działalność w zakresie przetwórstwa lub wprowadzania do obrotu
produktów rolnych,
• będąc przedsiębiorcą wykonuje działalność jako małe lub średnie przedsiębiorstwo
(w rozumieniu zalecenia 2003/361/WE dotyczącego definicji małych i średnich
przedsiębiorstw) lub przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niŜ 750 pracowników, lub
przedsiębiorstwo, którego obrót nie przekracza równowartości 200 mln euro.
Pomoc ma formę refundacji części kosztów kwalifikowalnych projektu. Maksymalna
wartość wsparcia, przyznana jednemu beneficjentowi, wynosi 20 mln zł. Wielkość wsparcia
przyznanego na realizację jednego projektu nie moŜe być niŜsza niŜ 100 tys. zł. Na realizację
działania przeznaczono 3,728 mld euro.
Kolejną kategorią działań określoną w programie są przedsięwzięcia mające na celu
zwiększenie popytu na biopaliwa ciekłe. Wśród tego typu działań wymienić naleŜy m.in.
moŜliwość wprowadzenia stref dla ekologicznego transportu publicznego (w których działanie
transportu publicznego moŜe być oparte wyłącznie o pojazdy zuŜywające paliwa ekologiczne biopaliwa ciekłe, a takŜe gaz skroplony LPG i spręŜony gaz ziemny CNG - lub napędzane silnikami
elektrycznymi lub hybrydowymi) oraz opracowanie systemu zwolnień z opłat za parkowanie dla
pojazdów zasilanych tymi paliwami.
W zakresie opisanych powyŜej zadań (wyznaczanie stref dla ekologicznego transportu
publicznego w miastach oraz zwolnienia z opłat za parkowanie) podjęcie działań naleŜy
do kompetencji organów samorządu terytorialnego, dlatego teŜ niezwykle istotnym jest, aby wzięły
one czynny udział we wdraŜaniu programu. Stosunkowo niewielkie zaawansowanie działań w tym
zakresie związane jest z brakiem skutecznych mechanizmów gwarantujących samorządom zwrot
utraconych przychodów z tego tytułu.
Program przewiduje ponadto zwolnienie podmiotów stosujących w pojazdach biopaliwa
ciekłe z opłat za wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza. Dla realizacji tego działania
konieczne było wprowadzenie odpowiednich zmian do przepisów wykonawczych do ustawy z dnia
27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz.150, z późn. zm.).
W rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 14 października 2008 r. w sprawie opłat za korzystanie ze
środowiska (Dz. U. Nr 196, poz. 1217) uwzględniono ulgę w opłatach za korzystanie ze środowiska
z tytułu spalania paliw ciekłych z udziałem biokomponentów (tabela ilustrująca jednostkowe stawki
opłat za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw ciekłych w silnikach
spalinowych została bowiem uzupełniona o wartości przypisane paliwom ciekłym i biopaliwom
ciekłym zawierającym estry metylowe kwasów tłuszczowych lub bioetanol). Wysokość ulgi
13
Wersja 0.6
w opłacie za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza jest proporcjonalna do udziału
biokomponentu w paliwie ciekłym lub biopaliwie ciekłym.
Jednym z rozwiązań zawartych w Wieloletnim programie jest takŜe wprowadzenie
preferencji w zakupie pojazdów i maszyn wyposaŜonych w silniki przystosowane do spalania
biopaliw ciekłych w ramach zamówień publicznych. Celem działania jest, aby podmioty sektora
publicznego oraz inne, dla których stosowane są przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz.1655 oraz z 2008 r. Nr 171, poz. 1058),
sukcesywnie zastępowały pojazdy wykorzystujące jedynie paliwa ropopochodne pojazdami
wyposaŜonymi w silniki przystosowane do spalania biopaliw ciekłych.
W Wieloletnim programie znajduje się równieŜ zapis dotyczący nałoŜenia na administrację
rządową obowiązku sukcesywnej wymiany własnego parku samochodowego na pojazdy
przystosowane do spalania biopaliw ciekłych. Pojazdy takie powinny zostać w widoczny sposób
oznakowane, co będzie miało na celu przekazanie społeczeństwu czytelnej informacji o stosowaniu
tego typu paliw przez administrację rządową (jako element promocji stosowania biopaliw ciekłych).
Stosunkowo niewielkie zaawansowanie działań w tym zakresie związane jest z brakiem
ustawowych przepisów nakładających na administrację rządową ww. obowiązku, jak równieŜ
z niewystarczającą ofertą na rynku polskim pojazdów przystosowanych do spalania biopaliw
ciekłych.
Jednym z elementów Wieloletniego programu jest równieŜ prowadzenie działalności
informacyjno-edukacyjnej w zakresie biopaliw ciekłych, obejmujące m.in. opracowanie
i rozpowszechnienie wiarygodnych informacji o uwarunkowaniach dla stosowania biopaliw
ciekłych (poruszających m.in. tematykę rodzajów biopaliw ciekłych, które moŜna stosować
w danym typie silnika, czy teŜ korzyści dla środowiska i bilansu paliwowego kraju płynące ze
stosowania biokomponentów i biopaliw ciekłych) oraz wprowadzenie tematyki dotyczącej biopaliw
ciekłych do programów na wszystkich poziomach nauczania.
Ponadto, wśród działań informacyjno-edukacyjnych adresowanych do społeczeństwa,
w tym szczególnie do uŜytkowników pojazdów, wskazuje się m.in. wprowadzenie do systemu
kształcenia
kierujących
pojazdami
elementów
wiedzy
o
technicznym,
ekonomicznym
i środowiskowym aspekcie stosowania biopaliw ciekłych w środkach transportu, wykorzystanie
takich narzędzi jak reklamy, artykuły prasowe, audycje telewizyjne czy platformy internetowe
w celu przekazania informacji o korzyściach płynących ze stosowania biopaliw ciekłych.
Istotnym elementem programu są takŜe przewidywane działania w obszarze działalności
naukowo-badawczej zmierzające do nadania priorytetu badaniom dotyczącym zaawansowanych
technologii produkcji biopaliw ciekłych wykorzystujących w szczególności surowce, które nie są
przeznaczone do spoŜycia, oraz odpady i pozostałości.
14
Wersja 0.6
W celu zapewnienia moŜliwości finansowania działań promujących wykorzystywanie
biokomponentów i biopaliw ciekłych podjęto stosowane działania legislacyjne. W ustawie z dnia
8 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz o zmianie niektórych innych ustaw
(Dz. U. Nr 21, poz. 104) wprowadzono przepisy umoŜliwiające przeznaczenie środków
Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, pochodzących z kar za
niezrealizowanie przepisów ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, na wspieranie
działalności związanej z wytwarzaniem biokomponentów i biopaliw ciekłych lub innych paliw
odnawialnych, a takŜe na promocję ich wykorzystania.
WdroŜenie rozwiązań zawartych w Wieloletnim programie miało zapewnić stabilność
warunków funkcjonowania dla wszystkich podmiotów związanych z rynkiem biokomponentów
i biopaliw ciekłych. Jak pokazały wnioski zawarte w przyjętej przez Radę Ministrów, w dniu
26 stycznia 2010 r., Kompleksowej informacji na temat realizacji Wieloletniego programu promocji
biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 2008 – 2014, nie wszystkie działania zawarte
w programie zostały wdroŜone, w wyniku czego nie udało się zrealizować wszystkich celów
samego programu a tym samym załoŜeń ustawy. Dlatego teŜ podjęto prace mające na celu
modyfikację niektórych zapisów Wieloletniego programu.
5. Alternatywne środki osiągnięcia celów.
Polska, jako państwo członkowskie Unii Europejskiej, jest zobowiązana do dostosowania
prawa krajowego do wymagań Unii Europejskiej. Konieczne jest zatem wdroŜenie do polskiego
porządku prawnego przepisów dyrektywy 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii
ze źródeł odnawialnych, zmieniającej i w następstwie uchylającej dyrektywy 2001/77/WE oraz
2003/30/WE w zakresie m.in. kryteriów zrównowaŜonego rozwoju dla biokomponentów i biopaliw
ciekłych.
Nie rozwaŜano moŜliwości podjęcia alternatywnych, w stosunku do zmian ustawowych,
środków umoŜliwiających osiągnięcie celu, ze względu na obligatoryjny obowiązek wdroŜenia
przepisów dyrektywy. Cel ten jest moŜliwy do realizacji jedynie poprzez wprowadzenie
odpowiednich przepisów w drodze uchwalenia nowej lub wprowadzenia zmian w obecnej ustawie
oraz wdroŜenia stosownych aktów wykonawczych.
Początkowo rozwaŜane było wdroŜenie dyrektywy 2009/28/WE poprzez przygotowanie
nowej ustawy obejmującej wszystkie przepisy przedmiotowej dyrektywy. JednakŜe z uwagi na fakt,
iŜ w chwili obecnej funkcjonuje juŜ ustawa regulująca działanie rynku biokomponentów i biopaliw
ciekłych, natomiast brak jest szczegółowej regulacji obejmującej wyłącznie kwestie odnawialnych
źródeł energii, zrezygnowano z tej koncepcji. Zdecydowano, Ŝe powstanie nowa ustawa
o odnawialnych źródłach energii, która z uwagi na zakres zagadnień poruszanych w dyrektywie
15
Wersja 0.6
2009/28/WE, będzie obszernym, osobnym aktem prawnym. Jednocześnie, prace nad przedmiotową
ustawą oraz regulacją dotyczącą biokomponentów i biopaliw ciekłych będą prowadzone w sposób
zsynchronizowany.
RozwaŜano równieŜ przygotowanie nowej ustawy, utworzonej na bazie obowiązującej
ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. Wprowadzane w ustawie zmiany (wynikające
z konieczności wdroŜenia dyrektywy 2009/28/WE, jak równieŜ związane z napływającymi do
Ministerstwa Gospodarki, ze strony innych organów administracji oraz przedsiębiorców
działających na rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych, informacjami o konieczności
modyfikacji jej przepisów) są co prawda istotne, jednakŜe, w opinii Ministerstwa Gospodarki, nie
powodują zaburzenia konstrukcji oraz spójności ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych.
Ponadto, naleŜy mieć na uwadze fakt, iŜ termin wdroŜenia dyrektywy 2009/28/WE juŜ
upłynął, natomiast wprowadzenie w Ŝycie nowej ustawy, jak równieŜ wydawanie szeregu nowych
rozporządzeń, w znaczący sposób opóźniłoby wdroŜenie przepisów wspólnotowych do polskiego
porządku prawnego.
Mając na uwadze powyŜsze, naleŜy stwierdzić, Ŝe w opinii Ministerstwa Gospodarki
najlepszym rozwiązaniem jest uchwalenie proponowanych zmian poprzez nowelizację obecnej
ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych.
6. Przewidywane skutki finansowe uchwalenia projektowanej ustawy i źródła
ich pokrycia.
Wprowadzenie przepisów projektu ustawy spowoduje wzrost wydatków budŜetu państwa.
Źródłem dodatkowych wydatków z budŜetu krajowego będzie:
a) wprowadzenie systemu weryfikacji kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, która to
weryfikacja prowadzona będzie przez Agencję Rynku Rolnego (w odniesieniu do łańcucha
wytwórczego). Weryfikacja związana będzie z koniecznością zwiększenia zatrudnienia
(precyzyjna informacja na temat szacunkowych kosztów zostanie przekazana przez ministra
właściwego ds. rolnictwa),
b) sporządzenie wykazu obszarów, w odniesieniu do których moŜna stosować wartości
standardowe dla emisji z upraw na poziomie NUTS-2 (prace w tym zakresie prowadzone są
przez ministra właściwego ds. rolnictwa; szacowny koszt - ok. 300 - 350 tys. zł).
Wejście w Ŝycie przepisów ustawy będzie generować równieŜ dodatkowe koszty dla
podmiotów działających na rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych z tytułu konieczności
uzyskania certyfikatu potwierdzającego moŜliwość wytwarzania produktów spełniających kryteria
zrównowaŜonego rozwoju i zachowania wymogów bilansu masy, co jest związane z koniecznością
poniesienia opłaty za przeprowadzenie certyfikacji zakładu na rzecz jednostki certyfikującej oraz
16
Wersja 0.6
ewentualnie opłaty licencyjnej na rzecz właściciela systemu certyfikacji, jak równieŜ z tytułu wpisu
do rejestru jednostek certyfikowanych oraz dokonywania zmian w rejestrze. Zakłada się, Ŝe koszt
wydania certyfikatów będzie uzaleŜniony od wielkości i rodzaju przedsiębiorstwa, które będzie się
o niego starało i będzie wynosił pomiędzy ok. 20-10 tys. złotych za jego pozyskanie, oraz co
najmniej kilka tysięcy rocznie za przedłuŜenie jego waŜności.
Jednocześnie, wzrosną koszty prowadzenia działalności w związku z koniecznością
udokumentowania spełnienia przez biopaliwa ciekłe kryteriów zrównowaŜonego rozwoju
i przeprowadzaniem kontroli utrzymania warunków określonych przy wydawaniu certyfikatu.
Zakłada się, Ŝe dla przedsiębiorcy koszty te mogą wynosić średnio ok. 10 tys. zł rocznie, równieŜ
w zaleŜności od rodzaju i skali prowadzonej przez tego przedsiębiorcę działalności gospodarczej.
Wprowadzenie systemu weryfikacji kryteriów zrównowaŜonego rozwoju moŜe równieŜ
spowodować podwyŜszenie kosztów działalności producentów rolnych, którzy będą zobowiązani
(w związku z faktem prowadzenia działalności rolniczej na terenie, który nie znajduje się
w wykazie obszarów, o którym mowa w art. 19 ust. 2 dyrektywy 2009/28/WE) lub zainteresowani
(np. wykazaniem niŜszej emisyjności niŜ wynikająca z wartości standardowej) dokonaniem
pomiarów rzeczywistej emisji z upraw. Projekt zmian przewiduje bowiem, iŜ koszty związane
z przeprowadzenia badań i oszacowania poziomu emisji gazów cieplarnianych związanych
z uprawą gruntów będą ponosić zainteresowani producenci rolni. Z kolei z informacji pozyskanych
przez resort gospodarki od instytutów naukowych wynika, Ŝe koszty przeprowadzenia takiego
badania mogą wynosić ok. 10 zł za tonę poddanej badaniu biomasy.
17
Wersja 0.6
Część II – Propozycje rozstrzygnięć niezbędne do opracowania projektu
ustawy.
1. Zakres
podmiotowy
i
przedmiotowy
ustawy
oraz
definicje
podstawowych pojęć.
1.1. Zakres podmiotowy ustawy.
Projekt zmian obejmuje swoim zakresem następujące podmioty:
a) podmioty
wykonujące
działalność
gospodarczą
w
zakresie
wytwarzania,
magazynowania lub wprowadzania do obrotu biokomponentów;
b) podmioty wykonujące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, nabycia na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nabycia wewnątrzwspólnotowego lub
importu, paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych, które wprowadzają je do obrotu lub
zuŜywają na potrzeby własne;
c) podmioty
wykonujące
działalność
gospodarczą
polegającą
na
obrocie,
magazynowaniu i przetwarzaniu biomasy na cele związane z wytwarzaniem
biokomponentów;
d) producenci rolni;
e) Minister Gospodarki;
f) Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi;
g) Minister Finansów;
h) Prezes Agencji Rynku Rolnego;
i) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki;
j) Instytuty, które będą wydawały certyfikaty potwierdzające spełnienie kryteriów
zrównowaŜonego rozwoju.
1.2. Zakres przedmiotowy ustawy.
W znowelizowanej ustawie zmienione zostaną m.in. następujące definicje:
biokomponenty, biopaliwa ciekłe, biomasa, wytwórca, pośrednik, producent, podmiot
realizujący narodowy Cel Wskaźnikowy oraz zdefiniowane nowe pojęcia, takie jak: odpady
i pozostałości, przetwórca, wartość rzeczywista, wartość typowa oraz wartość standardowa.
Projekt zmian wprowadza równieŜ szereg definicji terminów bezpośrednio
związanych z wprowadzeniem krajowego systemu gwarantującego skuteczną weryfikację
kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, takich jak: ograniczenie emisji gazów cieplarnianych,
system certyfikacji, jednostka certyfikująca, jednostka certyfikowana, certyfikat, świadectwo,
18
Wersja 0.6
poświadczenie, oświadczenie producenta rolnego, wytwarzanie, przetwarzanie oraz kryteria
Znowelizowana ustawa wprowadzi równieŜ zmiany w sposobie rozliczania NCW,
polegające na połączeniu momentu powstania ww. obowiązku z wprowadzeniem
biokomponentów do obrotu przez podmiot zobowiązany do realizacji Narodowego Celu
Wskaźnikowego. Doprecyzowane zostaną przepisy ustawy o biokomponentach i biopaliwach
ciekłych dotyczące realizacji NCW w sytuacji zlecania wytwarzania paliw ciekłych i biopaliw
ciekłych oraz bezpośredniego wytworzenia biopaliw ciekłych (biokomponentu stanowiącego
samoistne paliwo) z biokomponentu. Ponadto zmieniony zostanie wzór określający sposób
obliczania wysokości kary pienięŜnej za niezrealizowanie NCW, doprecyzowaniu ulegnie
delegacja ustawowa dot. wyznaczania poziomów NCW na kolejne lata oraz wprowadzona
zostanie moŜliwość realizacji NCW w zamkniętych okresach dwuletnich.
Projekt zmian zawiera równieŜ propozycje odmiennych uregulowań w zakresie
sprawozdawczości podmiotów, które umoŜliwią bardziej efektywne monitorowanie rynku
wytwarzania biokomponentów i produkcji biopaliw ciekłych.
Do ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych zostanie wprowadzony nowy
rozdział, którego przepisy będą związane z wdroŜeniem dyrektywy 2009/28/WE w sprawie
promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającej i w następstwie
uchylającej dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE. Będą one dotyczyły zasad
i mechanizmów weryfikacji kryteriów zrównowaŜonego rozwoju. Zostanie wprowadzony
system uznawania i kontroli nad systemami certyfikacji oraz jednostkami certyfikującymi
w ramach ww. systemów, która będzie sprawowana przez Agencję Rynku Rolnego.
Prowadzony będzie rejestr podmiotów (jednostek certyfikowanych) które na podstawie
certyfikatów uzyskanych od jednostek certyfikujących, będą mogły wystawiać poświadczenia
potwierdzające spełnienie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju na kaŜdym etapie ścieŜki
wytwarzania biokomponentów, począwszy od producenta rolnego do wytwórcy.
Zaliczanie wolumenu biokomponentów i biopaliw ciekłych do realizacji
Narodowych Celów Wskaźnikowych oraz udzielanie form wsparcia będzie uzaleŜnione od
spełnienia tych kryteriów. W celu promocji wykorzystania biokomponentów ciekłych
wytworzonych z surowców nieŜywnościowych (niespoŜywczego materiału celulozowego
i materiału lignocelulozowego) oraz odpadów i pozostałości, ich wkład będzie uznawany za
dwukrotnie większy od wkładu „tradycyjnych” biokomponentów ciekłych.
19
Wersja 0.6
1.3. Podmioty i sprawy wyłączone z zakresu regulacji.
Zakres regulacji obejmie wszystkie podmioty prowadzące działalność gospodarczą na
poszczególnych etapach procesu związanego z wytwarzaniem biokomponentów: producenci
rolni, pośrednicy, przetwórcy, wytwórcy; podmioty zajmujące się obrotem biomasą oraz
biokomponentami, które są sprowadzane z zagranicy jak równieŜ podmiotami zajmującymi
się produkcją i wprowadzanie do obrotu paliw ciekłych zawartością biokomponentów
i biopaliw ciekłych.
1.4. Definicje podstawowych pojęć.
1.4.1. Zmiana definicji
1.4.1.1. Zmiana definicji pojęcia: biomasa.
Konieczna jest zmiana w ustawie (art. 2 ust. 1 pkt 2) definicji biomasy, w celu
dostosowania jej do definicji zawartej w dyrektywie 2009/28/WE. Dotychczasowa definicja
zostanie zastąpiona następującą definicją:
„Biomasa – ulegająca biodegradacji część lub całość produktów, odpadów lub
pozostałości pochodzenia biologicznego z rolnictwa, łącznie z substancjami roślinnymi
i zwierzęcymi, leśnictwa i związanych działów przemysłu, w tym rybołówstwa i akwakultury,
a takŜe ulegającą biodegradacji część odpadów lub pozostałości przemysłowych
i komunalnych.”.
1.4.1.2. Zmiana definicji pojęcia: biokomponenty.
Definicja pojęcia: biokomponenty zawarta w art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy zostanie
rozszerzona, zgodnie z zawartością załącznika III dyrektywy 2009/28/WE (załącznika I
projektu załoŜeń), w związku z czym przyjmie następującą postać:
„Biokomponenty – bioetanol, biometanol, ester, dimetyloeter, czysty olej roślinny,
węglowodory syntetyczne, hydrorafinowany olej roślinny, biogaz, biowodór, olej napędowy
wytwarzany metodą Fischer-Tropsch, wykorzystywane jako dodatek do paliw ciekłych
i biopaliw lub jako samoistne paliwo;”.
Konsekwentnie, w art. 2 ust. 1 ustawy zostaną wprowadzone kolejne punkty
określające wprowadzone pojęcia do definicji biokomponentu i dotychczas nie zdefiniowane:
hydrorafinowany olej roślinny, biogaz, biowodór, olej napędowy wytwarzany metodą
Fischer-Tropsch.
W związku z powyŜszym wprowadzone zostaną następujące definicje:
- hydrorafinowany olej roślinny – olej roślinny poddany procesowi hydrorafinacji;
- biogaz – gaz pozyskiwany z biomasy;
20
Wersja 0.6
- biowodór – wodór pozyskiwany z biomasy;
- olej napędowy wytwarzany metodą Fischer-Tropsch – olej napędowy wytwarzany z
biomasy metodą Fischer-Tropsch;
1.4.1.3. Zmiana definicji pojęcia węglowodory syntetyczne i pojęcia biopaliwa ciekłe.
Definicja pojęcia: węglowodory syntetyczne zawarta w art. 2 ust. 1 pkt 9 ustawy
przyjmie następujące brzmienie:
„węglowodory syntetyczne – węglowodory wytwarzane z biomasy w procesie syntezy
chemicznej;”.
Definicja pojęcia: biopaliwa ciekłe zawarta w art. 2 ust. 1 pkt 11 zostanie rozszerzona
i dostosowana do zawartości załącznika III dyrektywy 2009/28/WE (załącznika I projektu
załoŜeń). W związku z powyŜszym, art. 2 ust. 1 pkt 11 do lit. c przyjmie następujące
brzmienie:
„c) ester, bioetanol, biometanol, dimetyloeter, czysty olej roślinny, hydrorafinowany
olej roślinny oraz olej napędowy wytwarzany metodą Fischer-Tropsch – stanowiące
samoistne paliwa,”.
Ponadto definicja terminu: biopaliwa syntetyczne (art. 2 ust 1 pkt 11 lit. f) zostanie
zmienione na:
„biopaliwa syntetyczne - węglowodory syntetyczne wytwarzane z biomasy w procesie
syntezy chemicznej, stanowiące samoistne paliwa;”.
1.4.2. Wprowadzenie definicji pojęcia: ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.
W art. 2 ust. 1 ustawy, w celu doprecyzowania znaczenia przepisów dotyczących
kryteriów zrównowaŜonego rozwoju wprowadzona zostanie definicja ograniczenia redukcji
emisji gazów cieplarnianych w następującym brzmieniu:
„Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych – to wyraŜony w procentach stosunek
róŜnicy całkowitej emisji gazów cieplarnianych w cyklu Ŝycia kopalnego odpowiednika
biopaliwa ciekłego i całkowitej emisji w cyklu Ŝycia biokomponentu do całkowitej emisji
gazów cieplarnianych w cyklu Ŝycia kopalnego odpowiednika biopaliwa ciekłego.”.
1.4.3. Wprowadzenie definicji pojęcia: wartości rzeczywistej, typowej i standardowej.
W
art.
2
ust.
1
ustawy,
wprowadzone
zostaną,
zgodnie
z
przepisami
art. 2 dyrektywy 2009/28/WE, nowe definicje pojęć: wartość rzeczywista, wartość typowa
i wartość standardowa w brzmieniu:
21
Wersja 0.6
„Wartość rzeczywista - wartość ograniczenia emisji gazów cieplarnianych
w odniesieniu do niektórych lub wszystkich etapów otrzymywania i przetwarzania surowców
rolniczych przeznaczonych na cele energetyczne oraz produkcji biokomponentów i surowców
do ich produkcji wyznaczona zgodnie z metodyką wyznaczania ograniczenia emisji gazów
cieplarnianych dla biokomponentów .”.
„Wartość typowa - szacunkowa wartość ograniczenia emisji gazów cieplarnianych
reprezentatywna dla danej ścieŜki produkcji biokomponentów .”.
„Wartość standardowa - oznacza wartość wyprowadzoną z wartości typowej przy
zastosowaniu czynników określonych z góry, która moŜe być stosowana zamiast wartości
rzeczywistej w przypadkach określonych przepisami niniejszej ustawy.”.
1.4.4. Wprowadzenie definicji pojęcia: odpady i pozostałości.
Z uwagi na fakt, Ŝe w ustawie zostanie wprowadzony przepis (wynikający
z dyrektywy 2009/28/WE), zgodnie z którym do realizacji celów w zakresie stosowania
energii
ze źródeł
odnawialnych
w transporcie
wkład
biokomponentów ciekłych
wytworzonych z odpadów i pozostałości, niespoŜywczego materiału celulozowego i materiału
lignocelulozowego uznaje się za dwukrotnie większy od wkładu innych biokomponentów
ciekłych, konieczne jest zdefiniowanie w ustawie pojęcia: odpady i pozostałości.
W związku z powyŜszym, w art. 2 ust. 1 ustawy, wprowadzona zostanie definicja
w brzmieniu:
„Odpady lub pozostałości – ulegające biodegradacji odpady i pozostałości z produkcji
rolnej, leśnictwa i związanych działów przemysłu, w tym rybołówstwa i akwakultury, nie
nadające się do ponownego wykorzystania w wyŜej wymienionych źródłach powstawania, a
takŜe ulegająca biodegradacji część odpadów przemysłowych i komunalnych.”.
W celu doprecyzowania ww. pojęcia konieczne będzie umieszczenie w ustawie
dodatkowych zapisów, określających, iŜ do odpadów i pozostałości nie zalicza się surowców,
które
są
naturalnymi
surowcami
spoŜywczymi
jednakŜe,
które
nabyły
cechy
uniemoŜliwiające przeznaczenie je do spoŜycia na skutek niecelowego bądź teŜ celowego
działania (np. skaŜenie) lub teŜ, które w wyniku braku spełnienia warunków produkcji,
przechowania, transportu lub przetwarzania – przestały spełniać wymogi powszechnie
obowiązujących
norm
dopuszczających
ten
surowiec
do
spoŜycia.
Dotyczy
to
w szczególności surowców zaliczanych do biomasy jednak o pierwotnym przeznaczeniu na
cele Ŝywnościowe, w przypadku których zidentyfikowano skaŜenie chorobotwórcze,
grzybami, itp. co w konsekwencji uniemoŜliwia pierwotne wykorzystanie spoŜywcze.
22
Wersja 0.6
1.4.5. Zmiana definicji pojęć: wytwórca, pośrednik oraz wprowadzenie definicji:
przetwórca.
W celu precyzyjnego określenia czynności wykonywanych przez poszczególnych
uczestników rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych, zmodyfikowane zostaną definicje
wytwórcy i pośrednika oraz wprowadzona zostanie definicja terminu: przetwórca.
Wprowadzenie ww. zmian wynika przede wszystkim z konieczności opracowania
mechanizmów weryfikacji KZR przez poszczególnych przedsiębiorców działających w
ramach poszczególnych elementów łańcucha wytwórczego i związanej z tym konieczności
rejestrowania się tego typu przedsiębiorców w organie rejestrowym.
Dotychczasowa definicja wytwórcy otrzymuje brzmienie:
„Wytwórca - przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie
działalności gospodarczej, wykonujący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania
biokomponentów zgodnie z wymogami ustawy a następnie ich sprzedaŜy.”.
Natomiast dotychczasowa definicja pośrednika zostanie zastąpiona definicją:
„Pośrednik - przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie
działalności gospodarczej, wykonujący działalność gospodarczą w zakresie zakupu i obrotu
oraz importu, nabycia wewnątrzwspólnotowego, magazynowania lub sprzedaŜy biomasy lub
biokomponentów.”.
Wprowadzona zostanie takŜe nowa kategoria podmiotu funkcjonującego na rynku
biokomponentów zdefiniowanego jako - przetwórca. W związku z tym konieczne będzie
wprowadzenie nowej definicji w proponowanym brzmieniu:
„Przetwórca – przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie
działalności gospodarczej, wykonujący działalność gospodarczą w zakresie przetwarzania
i sprzedaŜy biomasy oraz produktów jej przetworzenia.”.
1.4.6. Zmiana definicji pojęć: producent i podmiot realizujący Narodowy Cel
Wskaźnikowy.
Projekt zmian wprowadza połączenie momentu powstania obowiązku realizacji NCW
z momentem faktycznego wprowadzenia biokomponentów (zawartych w paliwach ciekłych)
lub biopaliw ciekłych do obrotu. W tym celu konieczne jest wprowadzenie zmian w art. 23
ust. 1 ustawy, odnoszącym się do wykonywania przez podmiot realizujący NCW nałoŜonego
na niego obowiązku. Ponadto, konieczne jest wprowadzenie zmian w definicji producenta
(art. 2 ust. 1 pkt 20 ustawy) oraz podmiotu realizującego NCW (art. 2 ust. 1 pkt 25 ustawy).
Dotychczasowa definicja producenta zostanie zastąpiona definicją:
23
Wersja 0.6
„Producent - przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie
działalności gospodarczej, wykonujący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania,
magazynowania, nabycia na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, importu lub nabycia
wewnątrzwspólnotowego paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych i pierwszego wprowadzania ich
do obrotu.”.
Dotychczasowa definicja podmiotu realizującego Narodowy Cel Wskaźnikowy
zostanie zastąpiona definicją:
„Podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy - przedsiębiorca w rozumieniu
ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, wykonujący działalność
gospodarczą w zakresie wytwarzania, nabycia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych, który
wprowadza je do obrotu lub zuŜywa na potrzeby własne.”.
Artykułowi 23 ust. 1 ustawy zostanie nadane brzmienie:
„Podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy jest obowiązany zapewnić w danym
roku co najmniej minimalny udział biokomponentów i innych paliw odnawialnych
w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych wprowadzanych przez niego do obrotu lub
zuŜywanych przez niego na potrzeby własne lub rozliczyć go w okresach dwuletnich.”.
Powiązanie powstania obowiązku realizacji NCW z zakończeniem procedury
zawieszenia akcyzy bliŜsze jest momentowi zuŜycia tego paliwa w transporcie.
Wprowadzenie takiego rozwiązania wyeliminuje ryzyko zaistnienia sytuacji, w której
paliwa ciekłe z biokomponentami lub biopaliwa ciekłe sprzedane w procedurze zawieszenia
poboru akcyzy i uwzględnione do realizacji NCW, są następnie w wyniku dokonania
kolejnych transakcji w procedurze zawieszenia poboru akcyzy transportowane poza teren
Polski i dopiero tam wprowadzane do obrotu lub ponownie nabywane wewnątrzwspólnotowo.
Wprowadzenie takiego rozwiązania pozwoli równieŜ uprościć procedurę rozliczania NCW.
1.4.7. Wprowadzenie definicji związanych z utworzeniem systemu weryfikacji KZR.
W związku z koniecznością wprowadzenia uznawania systemów certyfikacji
gwarantujących, przy zachowaniu procedur uznanych systemów, Ŝe zrealizowany został
wymóg spełnienia kryteriów zrównowaŜonego rozwoju zgodnie z zapisami dyrektywy oraz
ustawy, konieczne było wprowadzenie do projektu zmian szeregu nowych, dotychczas
niefunkcjonujących definicji.
Definicje wprowadzane niniejszym projektem, opisujące system weryfikacji KZR, to:
24
Wersja 0.6
System certyfikacji - zespół powiązań proceduralnych o charakterze organizacyjnym,
obejmujący podmioty gospodarcze, administracyjne i inne, gwarantujący spełnienie wymagań
w zakresie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju wynikających z niniejszej ustawy,
a w szczególności zawierający procedury słuŜące sprecyzowaniu wymagań niniejszej ustawy.
Administrator
systemu
certyfikacji
-
osoba
fizyczna
lub
przedsiębiorca
w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, która ma
prawo do dysponowania systemem certyfikacji.
Jednostka certyfikująca – osoba fizyczna lub przedsiębiorca w rozumieniu ustawy
z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, która działając w ramach
wybranego przez siebie i uznanego systemu certyfikacji ma prawo wystawiania certyfikatu
podmiotom certyfikowanym oraz prowadzi u wytwórców, przetwórców i pośredników
weryfikację spełnienia kryteriów zrównowaŜonego rozwoju wynikających z niniejszej
ustawy.
Podmiot certyfikowany – wytwórca, przetwórca lub pośrednik, który uzyskał
certyfikat wydany przez uznaną jednostkę certyfikującą.
Certyfikat – dokument wydawany podmiotowi certyfikowanemu, który potwierdza,
Ŝe podmiot ten spełnia wymagania w zakresie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju określone
przepisami niniejszej ustawy.
Świadectwo – dokument wystawiany przez podmiot realizujący Narodowy Cel
Wskaźnikowy potwierdzający, Ŝe wskazana w dokumencie ilość biokomponentów,
wprowadzonych przez niego do obrotu lub wykorzystanych na potrzeby własne, o
wymaganiach jakościowych zgodnych z wymaganiami określonymi w odrębnych przepisach,
spełnia kryteria zrównowaŜonego rozwoju określone przepisami niniejszej ustawy.
Poświadczenie
-
dokument
wystawiany
przez
podmiot
certyfikowany,
potwierdzający, Ŝe wskazana w dokumencie ilość biomasy lub biokomponentów spełnia
kryteria zrównowaŜonego rozwoju określone przepisami niniejszej ustawy.
Oświadczenie producenta rolnego – dokument, w którym producent rolny
potwierdza, Ŝe wytworzona przez niego biomasa spełnia kryteria zrównowaŜonego rozwoju
określone przepisami niniejszej ustawy.
Wytwarzanie - proces produkcyjny, w którym metodami fizycznymi lub
chemicznymi otrzymywane są biokomponenty, spełniające wymagania jakościowe, o których
mowa w odrębnych przepisach.
25
Wersja 0.6
Przetwarzanie – nie będący wytwarzaniem proces produkcyjny, w którym metodami
fizycznymi lub chemicznymi biomasa jest poddawana obróbce w celu zmiany jej
właściwości; w szczególności nie są przetwarzaniem procesy słuŜące jedynie utrzymaniu
biomasy w odpowiednich parametrach fizykochemicznych związane z jej magazynowaniem
i/lub transportem.
Kryteria zrównowaŜonego rozwoju – kryteria, o których mowa w punkcie 2.14.2.
projektu zmian.
1.5. UmoŜliwienie realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego za pośrednictwem
technologii współuwodornienia.
W związku z umoŜliwieniem realizacji NCW przy zastosowaniu nowych technologii,
takich jak współuwodornienie czystych olejów roślinnych, konieczna jest zmiana polegająca
na wprowadzeniu dodatkowego przepisu w ustawie. W art. 23 zostanie wprowadzone
upowaŜnienie dla Ministra Gospodarki mówiące o tym, Ŝe minister właściwy do spraw
gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, biorąc pod uwagę wyniki badań
w tym zakresie, procent, w jakim czyste oleje roślinne uŜywane w procesie
współuwodornienia zaliczane będą do realizacji NCW (zgodnie ze stechiometrią reakcji
i wynikającą z niej przybliŜoną zawartością węglowodorów pochodzących z biomasy
w produkcie procesu współuwodornienia).
Ponadto, zostanie wprowadzone w ustawie ograniczenie ilościowe dot. wykorzystania
technologii współuwodornienia przy realizacji NCW. W art. 23 zapisany zostanie
maksymalny poziom, który nie moŜe być wyŜszy niŜ 50% róŜnicy pomiędzy określonym
Narodowym Celem Wskaźnikowym na dany rok kalendarzowy a poziomem Narodowego
Celu Wskaźnikowego, jaki jest moŜliwy do zrealizowania przy wykorzystaniu paliw ciekłych
z maksymalną dopuszczalną zawartością biokomponentów.
2. Projektowany stan prawny.
Projekt zmian obejmuje następujące obszary:
2.1. Wprowadzenie przepisu, który będzie precyzował, Ŝe ustawa odnosi się do
zastosowania biokomponentów i biopaliw ciekłych we wszystkich rodzajach transportu
(art. 1).
26
Wersja 0.6
W art. 1 ustawy zostanie dodany ust. 3 mówiący o tym, Ŝe przepisy ustawy stosuje się
wyłącznie do biokomponentów i biopaliw ciekłych wykorzystywanych we wszystkich
rodzajach transportu.
Rozwiązanie to pozwoli wyeliminować pojawiające się wątpliwości dotyczące zakresu
spraw regulowanych ustawą o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, poprzez wyraźne
wskazanie, Ŝe zawarte w niej przepisy odnoszą się tylko i wyłącznie do biokomponentów
i biopaliw ciekłych stosowanych w transporcie.
2.2. Zmiany w rozdziale 2 ustawy związane ze zmianą definicji terminu: pośrednik oraz
wprowadzeniem definicji terminu: przetwórca.
W związku z wprowadzonymi zmianami w zakresie definicji wytwórcy oraz
pośrednika, jak równieŜ wprowadzeniem nowej kategorii podmiotu funkcjonującego na rynku
paliw ciekłych i biopaliw ciekłych - przetwórcy, konieczne będzie dokonanie zmian
w przepisach rozdziału 2. W związku z powyŜszym rozdział 2 ustawy uzyska tytuł: „Zasady
wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania biokomponentów oraz
zakupu, importu, nabycia wewnątrzwspólnotowego, magazynowania lub sprzedaŜy biomasy
lub biokomponentów”.
Obecne przepisy zawarte w rozdziale 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach
ciekłych obligują wytwórców do dokonania wpisu do rejestru prowadzonego przez Prezesa
Agencji Rynku Rolnego.
W związku z wprowadzeniem definicji przetwórcy i zmianą definicji pośrednika,
w art. 4 - 9 ustawy zostaną wprowadzone zmiany, uwzględniające fakt, Ŝe dla nowo
zdefiniowanych podmiotów naleŜy wprowadzić obowiązki analogiczne, jak dla wytwórców.
Na przetwórców i pośredników zostanie nałoŜony zatem obowiązek uzyskania wpisu do
rejestrów, odpowiednio: przetwórców i pośredników, które będą prowadzone przez Prezesa
Agencji Rynku Rolnego. Podobnie jak w przypadku wytwórcy, zostaną takŜe określone
szczegółowe
warunki
prowadzenia
działalności
gospodarczej
przez
przetwórców
i pośredników, analogiczne do zapisów dotyczących obecnie wytwórców (art. 5-9 ustawy).
Jednocześnie, z uwagi na specyfikę działalności prowadzonej przez przetwórców
i pośredników, wymogi zapisane w obecnej ustawie w art. 5 ust. 1 w stosunku do wytwórców
zostaną odpowiednio zmodyfikowane w stosunku do przetwórców i pośredników, poprzez
brak uwzględnienia zapisu pkt 3 zobowiązującego wytwórcę do posiadania zezwolenia na
prowadzenie składu podatkowego.
27
Wersja 0.6
2.3. Określenie wartości opałowych dla biopaliw ciekłych.
Projekt załoŜeń przewiduje upowaŜnienie dla ministra właściwego do spraw
gospodarki do wydania rozporządzenia określającego wartości opałowe paliw ciekłych
i biokomponentów. W związku z tym, w art. 23 ust. 3 ustawy, wprowadzone zostaną zmiany
polegające na rozszerzeniu obecnej delegacji ustawowej w tym zakresie. Proponowane
zmiany wynikają z konieczności wdroŜenia przepisów dyrektywy 2009/28/WE, w której
określone zostały wartości opałowe dla paliw ciekłych i biokomponentów. Szczegółowe dane
dotyczące wartości opałowych poszczególnych biokomponentów i paliw ciekłych zostały
określone w załączniku nr 3 do projektu załoŜeń.
W związku z powyŜszym, minister właściwy do spraw gospodarki określi, w drodze
rozporządzenia, wartość opałową poszczególnych biokomponentów i paliw ciekłych
uwzględniając w tym zakresie stan wiedzy technicznej oraz przepisy Unii Europejskiej
(dokładnie – uwzględniając wartości opałowe określone w załączniku III dyrektywy
2009/28/WE).
2.4. Zmiany w przepisach dotyczących realizacji Narodowych Celów Wskaźnikowych.
Projekt zmian przewiduje doprecyzowanie szeregu kwestii związanych z działaniami
związanymi z realizacją obowiązku wypełnienia NCW.
2.4.1. Zlecanie wytwarzania paliw ciekłych i biopaliw ciekłych.
W związku ze zgłaszanymi wątpliwościami dotyczącymi określenia podmiotu
zobowiązanego do realizacji NCW w przedmiotowym przypadku w nowym art. 23a ustawy
zostaną wprowadzone przepisy określające, Ŝe podmiot zobowiązany do realizacji NCW,
który nie posiada stosownej infrastruktury i tym samym koncesji na wytwarzanie danego
rodzaju biopaliwa ciekłego, zleca wytworzenie biopaliwa ciekłego podmiotowi, który posiada
stosowną koncesję. W powyŜszym przypadku podmiotem realizującym NCW jest podmiot
zlecający
wytworzenie
biopaliwa
ciekłego,
który
jest
faktycznym
właścicielem
biokomponentu i paliwa ciekłego.
2.4.2. Bezpośrednie wytwarzanie biopaliwa ciekłego (biokomponentu stanowiącego
samoistne paliwo) z biokomponentów.
Bezpośrednie wytwarzanie biopaliwa ciekłego (biokomponentu stanowiącego
samoistne paliwo) z biokomponentu oznacza zmianę przeznaczenia produktu z dodatku do
paliw ciekłych na samoistne biopaliwo. Zgodnie z przepisami ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625, z późn. zm.) wytwarzać dany rodzaj
paliwa (w tym przypadku biokomponenty stanowiące samoistne paliwo) moŜe jedynie
28
Wersja 0.6
przedsiębiorca, który posiada stosowną infrastrukturę techniczną, oraz koncesję na
wytwarzanie paliw ciekłych, która w swoim zakresie obejmuje moŜliwość wytwarzania tego
rodzaju paliwa - biokomponentów stanowiących samoistne paliwo.
Analogicznie jak w opisanym wyŜej przypadku w nowym art. 23a ustawy zostanie
w sposób precyzyjny uregulowana sytuacja, na podstawie której podmiot będący
w posiadaniu biokomponentu, który jednocześnie nie posiada stosownej infrastruktury oraz
koncesji pozwalającej na wytwarzanie biokomponentów stanowiących samoistne paliwo
(w związku z faktem braku posiadania niezbędnej infrastruktury wytwórczej), musi zlecić
wytwarzanie tego paliwa podmiotowi, który taką infrastrukturę i stosowną koncesję posiada.
Wówczas, jak opisano powyŜej, podmiotem objętym obowiązkiem realizacji NCW będzie
właściciel biokomponentu.
2.4.3 Rozliczanie Narodowych Celów Wskaźnikowych w ramach dwuletnich okresów
rozliczeniowych.
Projekt zmian wprowadzi moŜliwość rozliczania określonej części Narodowego Celu
Wskaźnikowego, którego wysokość w danym roku będzie określona zgodnie z delegacją
ustawową określoną w art. 24, ust. 1 ustawy, w ramach zamkniętych dwuletnich okresów
rozliczeniowych. Wprowadzenie zaproponowanego rozwiązania ma na celu umoŜliwienie
tym podmiotom, które w pierwszym roku dwuletniego okresu rozliczeniowego nie
zrealizowały określonej części obowiązującego NCW na zrealizowanie brakującego poziomu
NCW w roku kolejnym lub teŜ przeniesienie wypracowanej w pierwszym roku dwuletniego
okresu rozliczeniowego określonej części wypracowanej nadwyŜki NCW, na rok kolejny.
Proponowane rozwiązanie dotyczy zamkniętych, dwuletnich okresów rozliczeniowych
i zacznie obowiązywać począwszy od roku 2013 – kolejne okresy zostaną wpisane do ustawy,
aŜ do roku 2020 (np. pierwszy dwuletni okres rozliczeniowy: 2013 – 2014, drugi dwuletni
okres rozliczeniowy: 2015 – 2016, itd.). Wymienienie kolejnych, dwuletnich okresów
rozliczeniowych, w ramach których moŜna korzystać z rozliczania określonej części NCW,
w treści ustawy zapewni z jednej strony systemowe uporządkowanie proponowanego
mechanizmu oraz zagwarantuje, Ŝe będą one toŜsame dla wszystkich podmiotów
zobowiązanych do realizacji tego obowiązku.
Jednocześnie,
w
celu
zagwarantowania
stabilności
funkcjonowania
rynku
biokomponentów i biopaliw ciekłych, wprowadzona moŜliwość przeniesienia określonej
części obowiązku NCW dotyczyć będzie nie więcej niŜ +-10% wartości obowiązującego
poziomu NCW w pierwszym roku kaŜdego z kolejnych dwuletnich okresów rozliczeniowych.
29
Wersja 0.6
W praktyce, wprowadzenie moŜliwości rozliczania określonej części NCW
w zamkniętych dwuletnich okresach rozliczeniowych oznacza, Ŝe kaŜdy podmiot
zobowiązany do jego realizacji, ma prawo, na swój pisemny wniosek złoŜony do Prezesa
URE, „do nierozliczenia” nie więcej niŜ +-10% NCW przypadającego zgodnie
z rozporządzeniem Rady Ministrów na pierwszy rok obowiązywania kaŜdego z dwuletnich
okresów rozliczeniowych wpisanych do ustawy. W tej sytuacji, gdy:
- dany podmiot nie rozliczy się w pierwszym roku dwuletniego okresu
rozliczeniowego z mniej niŜ 10% wartości NCW - Prezes URE nie ma podstaw do naliczania
kary za brak wykonania obowiązku, natomiast podmiot zobowiązany do realizacji NCW ma
obowiązek wykonania w drugim roku dwuletniego okresu rozliczeniowego takiej wartości
obowiązku jaka wynika z poziomu ustalonego na ten rok w rozporządzeniu Rady Ministrów,
oraz dodatkowo z niewykonanej części obowiązku z pierwszego roku dwuletniego okresu
rozliczeniowego;
- dany podmiot nie rozliczy się w pierwszym roku okresu rozliczeniowego z więcej
niŜ dopuszczalne 10% wartości NCW - Prezes URE ma obowiązek naliczyć karę za brak
wykonania tego obowiązku, przyjmując jednakŜe za podstawę do obliczenia kary wielkość
braku wykonania NCW jedynie powyŜej 10% niezrealizowanej wartości wykazanej
w pierwszym roku dwuletniego okresu rozliczeniowego; w tym przypadku podmiot
realizujący NCW w drugim roku dwuletniego okresu rozliczeniowego nadal jest zobowiązany
do wykonania tego obowiązku w wartości jaka wynika z poziomu ustalonego na ten rok
w rozporządzeniu Rady Ministrów, oraz dodatkowo z niewykonanej części obowiązku
z pierwszego roku dwuletniego okresu rozliczeniowego, od której nie została naliczona kara
pienięŜna;
- dany podmiot rozliczy się w pierwszym roku dwuletniego okresu rozliczeniowego
z wartości NCW ponad obowiązujący w tym roku kalendarzowym poziom obowiązku Prezes URE jest zobowiązany do zaliczenia określonej części nadwyŜki (ale tylko do 10% jej
wartości) na poczet wykonania obowiązku zapisanego w rozporządzeniu Rady Ministrów
w drugim roku dwuletniego okresu rozliczeniowego.
Wprowadzenie
ustawowej
moŜliwości
rozliczania
części
obowiązku
NCW
w okresach dwuletnich w sposób istotny wpłynie na uelastycznienie oraz ekonomiczną
racjonalizację procesu wykonywania NCW przez podmioty do tego zobowiązane,
jednocześnie nie wywierając negatywnego wpływu na stabilność rynku zaopatrzenia
w biomasę oraz działalność wytwórców biokomponentów.
30
Wersja 0.6
2.5. Zmiana delegacji do wydania rozporządzenia w sprawie Narodowych Celów
Wskaźnikowych.
W art. 24 ust. 1 ustawy po słowach „na kolejne 6 lat” zostaną dodane wyrazy: „(…)
licząc od roku następującego po roku w którym wydawane jest rozporządzenie oraz (…)”.
Proponowana zmiana ma na celu doprecyzowanie, jakie dokładnie lata mają obejmować
kolejne edycje rozporządzenia. Proponowana zmiana wynika z faktu, iŜ dotychczasowe
zapisy wzbudzają wątpliwości interpretacyjne w tym zakresie.
2.6. Zachęty do korzystania z biokomponentów kolejnych generacji.
Projekt zmian przewiduje wprowadzenie przepisu, zgodnie z którym do realizacji
celów w zakresie stosowania energii ze źródeł odnawialnych w transporcie, wkład
biokomponentów wytworzonych z odpadów i pozostałości, niespoŜywczego materiału
celulozowego lub materiału lignocelulozowego uznaje się za dwukrotnie większy od wkładu
innych biokomponentów (art. 23c). Proponowany przepis stanowi bezpośrednie wdroŜenie
przepisów art. 21 ust. 2 dyrektywy 2009/28/WE.
Zostaną równieŜ wymienione surowce, zgodnie z postanowieniami załącznika VB
dyrektywy 2009/28/WE i załącznikiem nr 1 przedmiotowych załoŜeń, w przypadku których
wkład wytworzonych z nich biokomponentów lub biopaliw ciekłych jest liczony podwójnie.
Będą to m.in.: etanol ze słomy pszenicy, etanol z odpadów drzewnych, etanol z drewna
uprawianego, eter dimetylowy z odpadów drzewnych, eter dimetylowy z drewna
uprawianego, metanol z odpadów drzewnych, metanol z drewna uprawianego i pochodząca ze
źródeł odnawialnych część eteru metylo-t-butylowego. Liczone podwójnie będą równieŜ: olej
napędowy wytwarzany metodą Fischer-Tropscha z odpadów drzewnych i olej napędowy
wytwarzany metodą Fischer-Tropscha z drewna uprawianego.
2.7. Regulacja ustawowa treści umów dotyczących obrotu biokomponentami.
Projekt zmian przewiduje wprowadzenie przepisów regulujących kształt umów
obowiązujących przy obrocie biokomponentami, które zostaną umieszczone w Rozdziale 2.
W tym rozdziale ustawa zawiera juŜ przepisy (art. 12) regulujące kwestie dotyczące
elementów jakie powinna zawierać umowa kontraktacji lub umowa dostawy biomasy na
potrzeby wytwarzania biokomponentów (w tym określenie terminu płatności). Przepisy art.
12 ustawy zostały wprowadzone przez ustawodawcę m.in. w celu ochrony jednego z
najsłabszych elementów łańcucha wytwarzającego biokomponenty jakim są producenci rolni,
przed niekorzystnymi skutkami realizacji umów handlowych.
31
Wersja 0.6
Analiza dotychczasowej sytuacji rynkowej oraz sygnały płynące z branŜy pokazują, Ŝe
równieŜ wytwórcy biokomponentów w stosunku do producentów paliw znajdują się w
znacznie słabszej pozycji konkurencyjnej, co ma odzwierciedlenie w niekorzystnych dla nich
warunkach umów oferowanych przez podmioty dokonujące zakupu biokomponentów.
Wprowadzone zostaną zasady ogólne, co do których muszą się stosować zapisy umów
sprzedaŜy biokomponentów:
- prawa i obowiązki stron umowy muszą być kształtowane na zasadach wzajemności,
bez wprowadzania przewag dla Ŝadnej ze stron umowy,
- odpowiedzialność stron umowy z tytułu jej niewykonania lub częściowego
wykonania umowy jest ograniczona do rzeczywistych strat drugiej strony (damnum
emergens) i nie moŜe obejmować utraconych korzyści (lucrum cessans),
- ryzyko zmian legislacyjnych obciąŜa równo obydwie strony umowy, tzn. kaŜda ze
stron moŜe bez konsekwencji odstąpić od umowy w części niewykonanej, w przypadku, gdy
zmiany legislacyjne powodują wzrost kosztów wykonania umowy dla strony powołującej się
na tę okoliczność, lub w uzgodnieniu z drugą stroną zmienić istotne warunki umowy
(essentialia negotii),
- nie dopuszcza się stosowania przepisów umoŜliwiającej którejkolwiek stronie
umowy zagwarantowanie prawa do jednostronnego odstąpienia od umowy bez podania
istotnej przyczyny, sprecyzowanej w treści umowy i zaakceptowanej przez obie strony
umowy.
Wprowadzone zostaną następujące elementy, jakie w szczególności musi zawierać
treść
umowy
sprzedaŜy
biokomponentów,
przy
czym
w
przypadku
transakcji
natychmiastowych (spot), stosuje się je odpowiednio::
- termin obowiązywania umowy,
- postanowienia dotyczące zmiany i rozwiązania umowy,
- wolumen biokomponentu na jaki podpisana została umowa, wraz z dokładnym
określeniem miejsca i wielkości dostaw, z zastrzeŜeniem, iŜ w przypadku umów z terminem
obowiązywania dłuŜszych niŜ jeden miesiąc, umowa zawiera szczegółowy harmonogram
dostaw miesięcznych, którego suma równa się wolumenowi zakupionych w ramach tej
umowy biokomponentów,
- cenę za jednostkę dostarczonego biokomponentu, ustaloną jako stałą cenę
indeksowaną o wskaźnik i wzrostu cen surowców do produkcji w czasie trwania umowy lub
w oparciu o formułę cenową, która uwzględniać będzie jedynie składniki kosztów surowców
wpływających bezpośrednio na koszt produkcji biokomponentów plus marŜa,
32
Wersja 0.6
- termin płatności za dostarczone biokomponenty, który nie moŜe być dłuŜszy niŜ 30
dni od dnia ich dostarczenia do miejsca przeznaczenia wskazanego w umowie,
- moŜliwość wstrzymania dostaw w przypadku opóźnienia w zapłacie za dostarczone
biokomponenty, do czasu uregulowania zaległości; wstrzymanie dostaw z powodu opóźnień
w spłacie zobowiązań nie moŜe być jednocześnie traktowane jako podstawa do Ŝądania przez
drugą stronę umowy zadośćuczynienia za częściowe wykonanie umowy;
- postanowienia dotyczące zmiany i rozwiązania umowy, przy czym zmiana umowy
musi odbywać się za zgodą obu stron, a prawo rozwiązania umowy przysługuje obu stronom
w takich samych przypadkach.
Ponadto projekt zmian wprowadzi zapisy pozwalające na stosowanie następujących
postanowień w treści umów:
- moŜliwość korekty wolumenu biokomponentu, na jaki podpisana została umowa,
jednak w granicach maksymalnie ± 5%, o ile opcja ta jest zastrzeŜona wyłącznie na rzecz
jednej ze stron,
- w przypadku konieczności wprowadzenia harmonogramu dostaw, umowa moŜe
zawierać dodatkowe postanowienia umoŜliwiające obu stronom umowy wprowadzenie, w
trakcie jej realizacji, zmian w zakresie wielkości dostaw w kolejnych miesiącach, z
zastrzeŜeniem, Ŝe tego rodzaju propozycja zmian musi uzyskać pełną akceptację drugiej
strony umowy,
- umowa moŜe zawierać postanowienia dotyczące moŜliwości odstąpienia od
realizacji umowy w części niewykonanej, z zastrzeŜeniem, Ŝe moŜe to dotyczyć precyzyjnie
określonych sytuacji, w szczególności opóźnienia w dostawie przez sprzedającego i
opóźnienia w odbiorze przez kupującego,
- umowa moŜe zawierać postanowienia dotyczące moŜliwości obciąŜenia stron karami
umownymi z tytułu niewłaściwej realizacji umowy, w przypadkach precyzyjnie określonych,
zapisanych na rzecz obu stron na zasadach wzajemności,
- umowa moŜe zawierać zastrzeŜone na rzecz obu stron postanowienia dotyczące
moŜliwości wykonania zastępczego umowy w przypadku opóźniania się jednej ze stron w
wykonaniu umowy, przy czym strona będąca w zwłoce zobowiązana jest do wyrównania
straty, jaką strona korzystająca z prawa do wykonania zastępczego poniosła na skutek
wykonania swojego uprawnienia.
Ponadto, zostanie wprowadzony przepis zobowiązujący z chwilą wejścia w Ŝycie
znowelizowanej ustawy do stosowania ww. obowiązków dotyczących zapisów w umowach,
równieŜ w stosunku do umów zawartych przed wejściem w Ŝycie ustawy, jeŜeli okres
33
Wersja 0.6
obowiązywania tych umów po wejściu w Ŝycie znowelizowanej ustawy jest dłuŜszy niŜ 1
miesiąc.
2.8. Zmiana treści przepisu art. 33, ust. 1, pkt 7.
Projekt zmian wprowadza formułę sankcjonowania braku przestrzegania obowiązku
zamieszczania informacji o dostępności biopaliw ciekłych (art. 26 i art. 33 ustawy). W tym
celu wprowadza się zmianę treści przepisu art. 33 ust. 1 pkt 7 ustawy w brzmieniu:
„będąc przedsiębiorcą, o którym mowa w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r.
o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, nie podaje informacji, o których
mowa w art. 26;”.
Zmiana ta związana jest z tym, Ŝe przepis art. 26, nie konstytuuje obowiązku
podawania informacji przez przedsiębiorców wprowadzających do obrotu biopaliwa ciekłe na
co najmniej dziesięciu własnych, patronackich lub partnerskich stacjach paliwowych.
2.9. Zmiana zakresu sprawozdawczości (art. 30).
2.9.1. Producenci.
Projekt załoŜeń rozszerza obecny obowiązek sprawozdawczy nałoŜony na
producentów paliw ciekłych i biopaliw ciekłych wobec Prezesa URE, poprzez zobowiązanie
do przekazywania dodatkowych danych (w stosunku do obecnie przekazywanych) w zakresie
ilości i rodzajów:
a) wytworzonych paliw ciekłych i biopaliw ciekłych,
b) zaimportowanych paliw ciekłych, z określeniem zawartości biokomponentów
w tych paliwach,
c) zaimportowanych biopaliw ciekłych, z określeniem zawartości biokomponentów
w tych biopaliwach,
d) nabytych wewnątrzwspólnotowo paliw ciekłych, z określeniem zawartości
biokomponentów w tych paliwach,
e) nabytych wewnątrzwspólnotowo biopaliw ciekłych, z określeniem zawartości
biokomponentów w tych biopaliwach,
f) nabytych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w procedurze zawieszenia poboru
akcyzy w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym paliw ciekłych, z
określeniem zawartości biokomponentów w tych paliwach,
34
Wersja 0.6
g) nabytych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w procedurze zawieszenia poboru
akcyzy w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym biopaliw ciekłych,
z określeniem zawartości biokomponentów w tych biopaliwach,
h) wprowadzonych
do
obrotu
paliw
ciekłych,
z
określeniem
zawartości
biokomponentów w tych paliwach,
i) wprowadzonych do obrotu biopaliw ciekłych, z określeniem zawartości
biokomponentów w tych biopaliwach.
Dodatkowo nałoŜony zostanie obowiązek udzielania informacji, jaki udział w ogólnej
ilości biokomponentów i biopaliw ciekłych stanowią te, spełniające kryteria zrównowaŜonego
rozwoju oraz jaki jest średni poziom emisji dla biokomponentów wykorzystanych do
produkcji paliw ciekłych i biopaliw ciekłych, wyraŜony w gCO2eq/MJ.
Jednocześnie w art. 30 ustawy wprowadzony zostanie nowy ustęp – 2a, który określi,
iŜ
na
producentów
dokonujących
importu
lub
nabycia
wewnątrzwspólnotowego
biokomponentów ciekłych zostanie nałoŜony obowiązek przekazywania Prezesowi Agencji
Rynku Rolnego, w terminie do 45 dni po zakończeniu kwartału, sprawozdań kwartalnych
sporządzonych na podstawie faktur VAT lub innych dokumentów zawierających informacje
dotyczące ilości i rodzaje:
a) zaimportowanych biokomponentów,
b) nabytych wewnątrzwspólnotowo biokomponentów
- oraz kosztów ich nabycia.
Dodatkowo nałoŜony zostanie obowiązek udzielania informacji, dotyczącej udziału,
jaki w ogólnej ilości biokomponentów stanowią te, które spełniają kryteria zrównowaŜonego
rozwoju oraz jaki jest średni poziom emisji dla biokomponentów wykorzystanych do
produkcji paliw ciekłych i biopaliw ciekłych, wyraŜony w gCO2eq/MJ.
Producenci będą zobowiązani do załączania do sprawozdania kserokopii świadectw
wraz z kserokopiami dowodów, na podstawie których zostały wystawione świadectwa
potwierdzające spełnienie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju przez biokomponenty
wprowadzone do obrotu lub wykorzystane na potrzeby własne, które zostały wliczone do
realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego.
2.9.2. Przetwórcy i pośrednicy.
35
Wersja 0.6
W związku z wprowadzeniem nowego rodzaju podmiotu funkcjonującego na rynku
biokomponentów i biopaliw ciekłych zdefiniowanego jako przetwórca, konieczne jest
wprowadzenie w ustawie obowiązku prowadzenia sprawozdawczości dla tego podmiotu.
W związku z powyŜszym, w art. 30 ustawy wprowadzony zostanie nowy ust. 1a,
określający zobowiązania sprawozdawcze przetwórcy wobec organu rejestrowego.
Przetwórcy są obowiązani do przekazywania, w terminie do 45 dni po zakończeniu
kwartału, Prezesowi Agencji Rynku Rolnego sprawozdań kwartalnych sporządzonych na
podstawie faktur VAT lub innych dokumentów, zawierających informacje dotyczące:
1) nabycia biomasy w ramach kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, w tym:
a) dostawców, od których nabyta została biomasa, z wyłączeniem producentów
rolnych, oraz ilości i rodzaju nabytej na tej podstawie biomasy,
b) ilości i rodzaju nabytej biomasy od producentów rolnych,
c) średniego poziomu emisji dla biomasy pozyskanej osobno od podmiotów
wskazanych w lit. a i b, wyraŜonego w gCO2eq/MJ;
2) ilości i rodzaju pozostałej nabytej biomasy;
3) wytworzonych produktów pośrednich, ze wskazaniem produktów pośrednich
wytworzonych z biomasy pozyskanej zgodnie z pkt 1 lit. a i b;
4) zbytych produktów pośrednich w tym oznaczenie nabywcy, ilości i rodzaju
produktu pośredniego wytworzonego z biomasy zgodnie z pkt 3;
5) średniego poziomu emisji dla zbytego produktu pośredniego wytworzonego
z biomasy zgodnie z pkt 3, wyraŜonego w gCO2eq/MJ;
6) stanów
magazynowych
biomasy
z
wyszczególnieniem
biomasy
nabytej
i przetworzonej w ramach kryteriów zrównowaŜonego rozwoju.
Obowiązek sprawozdawczości, z tych powodów, co wobec przetwórcy, zostanie
równieŜ nałoŜony na pośrednika. W związku z tym w art. 30 ustawy zostanie wprowadzony
ust. 1b określający zobowiązania sprawozdawcze pośrednika wobec organu rejestrowego.
Pośrednicy są zobowiązani do przekazywania, w terminie do 45 dni po zakończeniu
kwartału, Prezesowi Agencji Rynku Rolnego sprawozdań kwartalnych sporządzonych na
podstawie faktur VAT lub innych dokumentów, zawierających informacje dotyczące:
1) obrotu biomasą lub biokomponentami w ramach kryteriów zrównowaŜonego
rozwoju, w tym:
a) oznaczenie dostawcy biomasy lub biokomponentów oraz ilości i rodzaju nabytej
na tej podstawie biomasy lub biokomponentów,
b) stanów magazynowych biomasy i biokomponentów,
36
Wersja 0.6
c) oznaczenie nabywcy biomasy lub biokomponentów, ilości i rodzaju zbywanej
biomasy lub biokomponentów, ze wskazaniem oświadczenia, jeŜeli zostało ono
wystawione w związku z dostawą,
d) średniego poziomu emisji dla biomasy lub biokomponentów pozyskanych wraz
z oświadczeniami rolnika, oświadczeniami , wyraŜony w gCO2eq/MJ,
e) średniego poziomu emisji dla biomasy lub biokomponentów po zakończeniu
magazynowania pozyskanych wraz z oświadczeniami rolnika, wyraŜony
w gCO2eq/MJ;
2) obrotu biomasą lub biokomponentami innych niŜ określone w pkt 1, w tym:
a) ilości i rodzaju nabytej biomasy lub biokomponentów,
b) stanów magazynowych biomasy i biokomponentów,
c) ilości i rodzaju zbytej biomasy lub biokomponentów.”.
Projekt zmian wprowadza ponadto obowiązek niezwłocznego informowania organu
rejestrowego o fakcie otrzymania certyfikatu od jednostki certyfikującej, który upowaŜnia
przetwórcę i pośrednika do wystawiania poświadczenia potwierdzającego, Ŝe wskazana
w dokumencie ilość biomasy lub biokomponentów spełnia kryteria zrównowaŜonego rozwoju
2.9.3. Wytwórcy.
Sprawozdawczość wytwórców zostanie poszerzona o dodatkowe elementy. Wytwórcy
będą przekazywali sprawozdania jedynie Prezesowi Agencji Rynku Rolnego (nie zaś jak
dotychczas, zgodnie z zapisami art. 30, ust. 1 – równieŜ Prezesowi Urzędu Regulacji
Energetyki).
Zmianie ulegną równieŜ terminy oraz zakres sprawozdawczości realizowanej przez
wytwórców, która zostanie poszerzona o nowe elementy, wynikające przede wszystkim
z konieczności wprowadzenia weryfikacji KZR. Wytwórcy będą zobowiązani do
przekazywania, w terminie do 30 dni po zakończeniu kwartału, Prezesowi Agencji Rynku
Rolnego sprawozdań kwartalnych sporządzonych na podstawie faktur VAT lub innych
dokumentów zawierających informacje dotyczące:
1) nabycia surowców przeznaczonych do wytworzenia biokomponentów, w tym
wskazania:
a) dostawców, od których nabyta została biomasa, z wyłączeniem producentów
rolnych, oraz ilości i rodzaju nabytej na tej podstawie biomasy,
b) ilości i rodzaju nabytej biomasy od producentów rolnych,
37
Wersja 0.6
c) średniego poziomu emisji dla biomasy pozyskanej osobno od podmiotów
wskazanych w lit. „a” oraz „b”, wyraŜonego w gCO2eq/MJ,
d) ilości i rodzaju pozostałej nabytej biomasy,
e) ilości
i
rodzaju
pozostałych
surowców
uŜytych
do
wytwarzania
biokomponentów;
2) wytworzonych biokomponentów, ze wskazaniem biokomponentów wytworzonych
z surowców, w tym biomasy pozyskanej na podstawie oświadczenia rolnika, oraz
pozostałej biomasy;
3) zbytych
biokomponentów
w
tym
oznaczenie
nabywcy,
ilości
i
rodzaju
biokomponentów, ze wskazaniem oświadczenia, jeŜeli zostało ono wystawione
w związku z dostawą;
4) średniego poziomu emisji dla zbytych biokomponentów wytworzonych z biomasy,
wyraŜonego w gCO2eq/MJ;
5) stanów magazynowych biomasy i biokomponentów, z wyszczególnieniem biomasy
nabytej i przetworzonej oraz wytworzonych biokomponentów w ramach kryteriów
Projekt zmian wprowadza ponadto obowiązek niezwłocznego informowania organu
rejestrowego o fakcie otrzymania certyfikatu od jednostki certyfikującej, który upowaŜnia
wytwórcę do wystawania poświadczenia potwierdzającego, Ŝe wskazana w dokumencie ilość
wytworzonych przez wytwórcę biokomponentów spełnia kryteria zrównowaŜonego rozwoju
2.9.4. Pozostałe zmiany w zakresie sprawozdawczości.
2.9.4.1. Sprawozdawczość Ministra Finansów.
Projekt załoŜeń przewiduje uszczegółowienie treści zapisów art. 30 ust. 3 ustawy,
poprzez wprowadzenie obowiązku precyzyjnego zakwalifikowania jako biokomponentów,
paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych substancji wymienianych w sprawozdaniach
kwartalnych Ministra Finansów. Dane przekazywane przez Ministra Finansów będą zawierały
szczegółowe informacje na temat:
a) ilości biokomponentów importowanych oraz sprowadzonych w ramach nabycia
wewnątrzwspólnotowego,
b) ilości paliw ciekłych importowanych oraz sprowadzonych w ramach nabycia
wewnątrzwspólnotowego, z określeniem zawartości biokomponentów w tych
paliwach,
38
Wersja 0.6
c) ilości biopaliw ciekłych importowanych oraz sprowadzonych w ramach nabycia
wewnątrzwspólnotowego, z określeniem zawartości biokomponentów w tych
biopaliwach
- przez kaŜdego z producentów, wraz ze wskazaniem ich danych adresowych oraz
rejestrowych.
2.9.4.2. Sprawozdawczość Prezesów ARR i URE.
W związku z faktem, iŜ wprowadzony zostanie obowiązek sprawozdawczości dla
pośrednika oraz dla nowego podmiotu funkcjonującego na rynku paliw ciekłych i biopaliw
ciekłych zdefiniowanego jako przetwórca, jak równieŜ rozszerzony zostanie obowiązek
sprawozdawczości wobec producentów paliw ciekłych i biopaliw ciekłych, zmianie ulegną
przepisy dotyczące sprawozdawczości prowadzonej przez Prezesa Urzędu Regulacji
Energetyki oraz dodane zostaną przepisy dotyczące sprawozdawczości Prezesa Agencji
Rynku Rolnego. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki będzie sporządzał zbiorcze raporty
kwartalne dotyczące rynku biokomponentów, paliw ciekłych i biopaliw ciekłych wyłącznie na
podstawie informacji pozyskanych ze sprawozdań przekazanych przez producentów paliw
ciekłych i biopaliw ciekłych.
W związku z tym, jak równieŜ w związku z wprowadzeniem nowych ustępów 1a
i 1b, art. 30 ust. 4 ustawy otrzyma brzmienie:
„Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na podstawie sprawozdań kwartalnych,
o których mowa w ust. 2, sporządza zbiorczy raport kwartalny dotyczący rynku
biokomponentów, paliw ciekłych i biopaliw ciekłych i przekazuje go ministrom właściwym
do spraw: finansów publicznych, gospodarki, rynków rolnych oraz środowiska, w terminie do
75 dni po zakończeniu kwartału.”.
Ponadto, projekt zmian zakłada wprowadzenie w ustawie obowiązku dla Prezesa URE
do sporządzania, na podstawie raportów kwartalnych, raportu rocznego dotyczącego rynku
biokomponentów, paliw ciekłych i biopaliw ciekłych. W związku z powyŜszym konieczne
będzie wprowadzenie w art. 30 nowego ust. 4a w brzmieniu:
„Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na podstawie raportów kwartalnych, o których
mowa w ust. 4, sporządza zbiorczy raport roczny dotyczący rynku biokomponentów, paliw
ciekłych i biopaliw ciekłych i przekazuje go ministrom właściwym do spraw: finansów
publicznych, gospodarki, rynków rolnych oraz środowiska, w terminie do 75 dni po
zakończeniu roku, którego raport dotyczy.”.
39
Wersja 0.6
W związku z faktem, Ŝe obowiązek sprawozdawczy Prezesa Urzędu Regulacji
Energetyki zostanie ograniczony tylko do producentów składających informację na temat
paliw i biopaliw ciekłych, w art. 30 ustawy zostanie wprowadzony ust. 4b o treści:
„Prezes Agencji Rynku Rolnego, na podstawie sprawozdań kwartalnych, o których
mowa w ust. 1, 1a, 1b oraz 2a sporządza zbiorczy raport kwartalny dotyczący rynku
biokomponentów i biopaliw ciekłych i przekazuje go ministrom właściwym do spraw:
finansów publicznych, gospodarki, rynków rolnych oraz środowiska, w terminie do 75 dni po
zakończeniu kwartału.”.
Jednocześnie, ust. 5 zostanie zmieniony i obecny zapis „(…) o których mowa w ust. 13.” zostanie zastąpiony zapisem: „(…) o którym mowa w ust. 2.”.
Ponadto zostanie dodany ust. 5a w brzmieniu:
„Minister właściwy do spraw rolnictwa określi w drodze rozporządzenia, szczegółowy
zakres raportu, o którym mowa w ust. 4a, uwzględniając zakres informacji zawartych w
sprawozdaniach, o których mowa w ust. 1, 1a, 1b i 2a.”.
2.10. Zmiana w art. 32 - sporządzanie raportu dla Komisji Europejskiej.
W związku z faktem, iŜ od dnia wejścia w Ŝycie zmian do ustawy dyrektywa
2009/28/WE zastępuje w kraju dyrektywę 2003/30/WE, która dotąd nakładała na państwa
członkowskie obowiązek sporządzania raportów, o których mowa w art. 32 ustawy,
w przedmiotowym przepisie zostanie dodany ust. 3 mówiący o tym, Ŝe ostatni raport
przygotowywany dla Komisji Europejskiej zostanie sporządzony w roku 2012 i obejmował
będzie okres roku 2011.
Zmiana jest spowodowana faktem, iŜ dyrektywa 2009/28/WE nie przewiduje
konieczności sporządzania raportów, których zakres został zdefiniowany w art. 32 ustawy.
2.11. Zmiany w przepisach dotyczących kar (art. 33 ust. 1 pkt 8).
Projekt zmian przewiduje dodanie w art. 33 ust. 1 pkt 8 numeracji kolejnych ustępów:
„1a, 1b i 2a” zamieszczonych po wyrazach: „w art. 30 ust. 1”. Przedmiotowa zmiana zostanie
wprowadzona w związku z wprowadzeniem nowych artykułów w treści nowelizowanej
ustawy dotyczących wprowadzenia obowiązków sprawozdawczych dla przetwórców i
pośredników oraz rozszerzenia ww. obowiązków dla producentów.
2.12. Zmiana wzoru obliczania kary za brak wykonania NCW.
40
Wersja 0.6
Zmiana wzoru obliczania wysokości kary pienięŜnej za brak wypełnienia przez
podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy obowiązku zapewnienia minimalnego
udziału biokomponentów i innych paliw odnawialnych w ogólnej ilości paliw ciekłych
i biopaliw ciekłych wprowadzanych przez niego do obrotu lub wykorzystanych na potrzeby
własne (art. 33 ustawy).
Wprowadzony zostanie nowy, uproszczony wzór obliczania wysokości kary
pienięŜnej za brak wypełnienia przez podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy
obowiązku określonego na dany rok kalendarzowy. Kara pienięŜna wynosić będzie
równowartość iloczynu kwoty 0,6 zł/MJ i wyraŜonej w MJ wysokości niezrealizowanego
udziału biokomponentów i innych paliw odnawialnych w ogólnej ilości paliw ciekłych
i biopaliw ciekłych wprowadzonych do obrotu przez podmiot podlegający karze, a takŜe
zuŜytych przez niego na potrzeby własne w roku, w którym podmiot ten nie zrealizował
ciąŜącego na nim obowiązku.
W związku z powyŜszym art. 33 ust. 5 otrzyma brzmienie: „W przypadku, o którym
mowa w ust. 1 pkt 5, kara pienięŜna wynosi równowartość iloczynu kwoty 0,6 zł/MJ
i wyraŜonej w MJ wielkości niezrealizowanego udziału biokomponentów, biomasy i innych
paliw odnawialnych w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych wprowadzonych do
obrotu przez podmiot podlegający karze, a takŜe zuŜytych przez niego na potrzeby własne
w roku, w którym podmiot ten nie zrealizował obowiązku wynikającego z art. 23 ust. 1.”.
Intencją wprowadzenia powyŜszej zmiany jest zapewnienie ułatwienia Prezesowi
URE w zakresie wymierzania poziomu kary za brak wykonania lub częściowe wykonanie
NCW przy jednoczesnym załoŜeniu zachowania kar na tym obecnym poziomie. W związku
z tym proponowana w projekcie zmian wielkość współczynnika 0,6 zł/MJ została obliczona
przy wykorzystaniu danych dotyczących sumarycznego wykorzystania biokomponentów
i paliw ciekłych pochodzących z raportów Prezesa URE oraz średnich cen paliw
obowiązujących w 2010 r.
Wprowadzenie nowego wzoru obliczania kary pienięŜnej ułatwi wyliczanie wysokości
kar (poprzez zlikwidowanie trudności związanych z pozyskiwaniem przez Prezesa Urzędu
Regulacji Energetyki danych niezbędnych do określenia wysokości kary), jak równieŜ
wyeliminuje wątpliwości związane z niejednoznaczną interpretacją obecnie obowiązujących
przepisów w tym zakresie (szczególnie w odniesieniu do pojęcia „ogólnej wartości paliw
ciekłych i biopaliw ciekłych sprzedanych lub zbytych w innej formie przez podmiot
podlegający karze”).
41
Wersja 0.6
2.13. Wprowadzenie zmian w art. 37
Na mocy obecnie obowiązującego art. 37 ustawy Rada Ministrów przyjęła 24 lipca
2007 r. Wieloletni program promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 2008 2014. Jak wskazano w Części I, pkt 4 niniejszego projektu załoŜeń, wnioski zawarte w
przyjętej przez Radę Ministrów, w dniu 26 stycznia 2010 r., Kompleksowej informacji na
temat realizacji Wieloletniego programu promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych
na lata 2008 – 2014 pokazały, iŜ nie wszystkie działania zawarte w programie zostały
wdroŜone, w wyniku czego nie udało się zrealizować wszystkich załoŜonych celów
Wieloletniego programu.
Wnioski zawarte w Kompleksowej informacji wskazały jednoznacznie na konieczność
przeglądu oraz wypracowania propozycji działań umoŜliwiających skuteczną realizację zadań
zapisanych w programie.
Na podstawie przeprowadzonych analiz uznano, Ŝe dla realizacji celów związanych
z rozwojem rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych w Polsce, niezbędne jest
wypracowanie zupełnie nowego dokumentu, który będzie obejmował znacznie dłuŜszą
perspektywę czasową niŜ aktualnie obowiązujący program, tj. do roku 2020. Okres
obowiązywania nowego programu powinien być skorelowany z perspektywą czasową
wynikającą z celów i obowiązków zapisanych w treści Dyrektywy 2009/28/WE, jak równieŜ
kolejnym okresem finansowania w ramach funduszy europejskich.
Konieczność opracowania nowego programu wynika przede wszystkim z faktu,
iŜ znaczącej zmianie uległy regulacje prawa unijnego w zakresie biopaliw ciekłych,
w konsekwencji czego modyfikacjom ulegnie takŜe ustawodawstwo krajowe w tym obszarze.
W wyniku tych zmian, podmioty działające na rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych
będą funkcjonowały w zupełnie nowych warunkach prawnych i ekonomicznych.
Ponadto naleŜy zwrócić uwagę, iŜ obecnie funkcjonujący wieloletni program w duŜej
mierze uległ dezaktualizacji. Część zadań w nim zapisanych została zrealizowana, inne są
w trakcie realizacji, natomiast pozostałe prawdopodobnie nie zostaną wdroŜone, przede
wszystkim z powodu braku jasno określonych źródeł ich finansowania.
W związku z powyŜszym uznano, iŜ nie istnieje inne rozwiązanie, niŜ opracowanie
nowego dokumentu programowego, wyznaczającego nowe kierunki rozwoju rynku
biokomponentów i biopaliw ciekłych. Będzie on stanowił odpowiedź na bardzo istotne
zmiany, jakie dokonały się w ostatnim czasie (zarówno w odniesieniu do ustawodawstwa, jak
i do uwarunkowań na rynku biopaliw ciekłych) i będą dokonywać się w okresie najbliŜszych
lat.
42
Wersja 0.6
W związku z powyŜszym, konieczne jest wprowadzenie zmiany art. 37, który otrzyma
brzmienie:
„Rada Ministrów przyjmie wieloletni program promocji biopaliw lub innych paliw
odnawialnych na lata 2013 – 2020, który w szczególności będzie uwzględniał:
1) elementy wieloletniego programu wsparcia finansowanego ze środków budŜetowych w
wysokości 1,5% planowanych wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych;
2) wsparcie finansowe ze środków publicznych, w tym środków funduszy Unii
Europejskiej, na inwestycje w zakresie wytwarzania biokomponentów, biopaliw
ciekłych lub innych paliw odnawialnych, w tym inwestycje związane z koniecznością
redukcji emisji gazów cieplarnianych w cyklu produkcyjnym;
3) wsparcie działań mających na celu zwiększenie popytu na biopaliwa ciekłe, w tym
m.in. finansowanie opłat za parkowanie dla pojazdów zasilanych biopaliwami
ciekłymi, dofinansowanie zakupu nowych pojazdów zasilanych biopaliwami ciekłymi
oraz wspieranie ekologicznego transportu;
4) wsparcie badań naukowych, dotyczących opracowywania nowych rodzajów biopaliw
ciekłych lub innych paliw odnawialnych, związanych z tym nowych rozwiązań
konstrukcyjnych, jak równieŜ wdroŜeń eksploatacyjnych;
5) wsparcie działań edukacyjnych, mających na celu promocję stosowania biopaliw
ciekłych lub innych paliw odnawialnych;
6) źródła finansowania poszczególnych działań;
7) okresowe oceny realizacji wyznaczonych w nim celów gospodarczych i społecznych.”.
2.14. WdroŜenie przepisów określających KZR.
W
związku
zrównowaŜonego
z
koniecznością
rozwoju
dla
wdroŜenia
biokomponentów
przepisów
i
biopaliw
dotyczących
ciekłych
kryteriów
określonych
w dyrektywie 2009/28/WE w art. 17, 18, 19 i 21 do ustawy konieczne będzie dodanie
nowego rozdziału 4a. Treść tego rozdziału zawierać będzie szczegółowy opis kryteriów, które
muszą zostać spełnione, aby moŜliwe było zaliczenie wykorzystanych biokomponentów lub
biopaliw ciekłych na potrzeby realizacji NCW oraz sposób w jaki spełnienie kryteriów na
poszczególnych etapach produkcji ma być weryfikowane.
NaleŜy podkreślić, Ŝe przepisy dotyczące kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, jako
istotny element oddziaływujący na rynek biokomponentów i biopaliw ciekłych powinny
znaleźć się w ustawie. Ścisłe powiązanie systemu certyfikacji, na którym oparta będzie
weryfikacja kryteriów zrównowaŜonego rozwoju z realizacją Narodowych Celów
43
Wersja 0.6
Wskaźnikowych oraz prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania
biokomponentów oraz produkcji paliw ciekłych i biopaliw ciekłych powoduje, Ŝe konieczne
jest zawarcie przedmiotowych kwestii w jednej ustawie. Przyjęcie powyŜszego rozwiązania
będzie stanowiło ułatwienie dla przedsiębiorców funkcjonujących na rynku biokomponentów
i biopaliw ciekłych, z uwagi na fakt, Ŝe wszystkie, komplementarne ze sobą zagadnienia
dotyczące biopaliw, będą zawarte w jednej ustawie.
Biokomponenty i biopaliwa ciekłe wytwarzane będą przy zachowaniu kryteriów
zrównowaŜonego rozwoju, a więc przy wykorzystaniu biomasy, której pozyskiwanie w jak
najmniejszym stopniu wpływa na stan środowiska naturalnego. Kryteria te mogą być
zmieniane na podstawie doświadczeń wynikających z ich wdraŜania oraz nie mogą być
bardziej restrykcyjne od standardów obowiązujących w innych państwach członkowskich
Unii Europejskiej oraz akceptowanych przez Wspólnotę norm przyjętych w krajach trzecich.
2.14.1. Zaliczenie biokomponentów do realizacji NCW.
Projekt zmian przewiduje wprowadzenie przepisów, które uzaleŜnią moŜliwość
udzielenia wsparcia finansowego, dla: produkcji rolnej, przetwarzania biomasy, wytwarzania,
przetwarzania, produkcji lub zuŜycia biokomponentów, paliw ciekłych i biopaliw ciekłych z
zawartością biokomponentów, jak równieŜ kwalifikowania ich do realizacji NCW oraz
zapisanych w dyrektywie celów dotyczących udziału energii odnawialnej w ogólnej ilości
zuŜytej energii brutto, od spełnienia przez te biokomponenty paliwa kryteriów
Niniejszy
obowiązek
dotyczy
zarówno
biokomponentów,
które
zostały
wyprodukowane i następnie nabyte w państwach członkowskich Unii Europejskiej, jak i tych,
które zaimportowano z krajów trzecich.
W szczególności, wytwarzając biokomponenty lub produkując biopaliwa lub paliwa
ciekłe zawierające biokomponenty i wprowadzając je do obrotu lub zuŜywając na potrzeby
własne w celu realizacji NCW naleŜy wykorzystywać wyłącznie biokomponenty, i inne
paliwa odnawialne powstałe z biomasy, która spełnia kryteria zrównowaŜonego rozwoju.
Podmioty zobowiązane do realizacji NCW oraz podmioty ubiegające się o przyznanie
wsparcia finansowego pochodzącego ze środków publicznych lub funduszy unijnych, są
zobowiązane do przedstawienia dowodów, które potwierdzają spełnienie kryteriów
zrównowaŜonego rozwoju przez te biokomponenty.
44
Wersja 0.6
Ostatecznymi dowodami potwierdzającymi spełnienie kryteriów zrównowaŜonego
rozwoju są świadectwa wystawione przez producentów. Świadectwa są wystawiane w oparciu
o poświadczenia wystawione przez wytwórców oraz inne uznawane dowody, o których mowa
w projekcie załoŜeń, w odniesieniu do tych biokomponentów, które zostały zakupione lub
znajdowały się w paliwach lub biopaliwach zakupionych poza granicami RP.
Podmiot zobowiązany do realizacji NCW przedstawia Prezesowi Urzędu Regulacji
Energetyki wraz z przekazywanymi sprawozdaniami kwartalnymi, o których mowa w art. 30
ustawy, oryginały świadectw potwierdzających spełnienie kryteriów zrównowaŜonego
rozwoju przez biokomponenty, które zostały wykorzystane do obliczenia minimalnego
udziału, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 24 ustawy, w celu umoŜliwienia zaliczenia ich do
realizacji NCW.
W przypadku, kiedy Prezes Agencji Rynku Rolnego lub Prezes Urzędu Regulacji
Energetyki stwierdzi, Ŝe wiarygodność przedłoŜonych dokumentów moŜe budzić uzasadnione
wątpliwości, ma prawo do przeprowadzenia kontroli zgodności wystawionych dokumentów
ze stanem faktycznym.
1. W przypadku, gdy kontrola dotyczy producenta paliw zobowiązanego do realizacji
NCW,
który
poinformował
odpowiednie
organy
o
zrównowaŜonym
charakterze
biokomponentów wykorzystywanych na potrzeby realizacji ww. obowiązku, u którego w toku
kontroli dokumentacji źródłowej okaŜe się, Ŝe dowody częściowe wystawione zostały w
sposób nieprawidłowy lub nieodpowiadający dokumentom źródłowym, Prezes ARR lub
Prezes URE (w zaleŜności od tego, który z organów administracji przeprowadził kontrolę)
jest zobowiązany do nałoŜenia kary w wysokości 5 tys. zł. Ponadto, jeŜeli zakwestionowana
w ten sposób ilość biokomponentów obniŜy realizację NCW poniŜej wymaganego w danym
roku poziomu tego obowiązku, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki jest zobowiązany
wymierzyć karę zgodnie z zapisami art. 33 ust. 5.
2. W przypadku,
gdy kontrola wiarygodności wystawionych
dokumentów
potwierdzających spełnienie wymogów KZR dotyczy jednostki certyfikowanej oraz w toku
kontroli zostanie wykazane, iŜ określona ilość biomasy lub biokomponentów nie spełnia
wymagań dotyczących kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, na jednostkę certyfikowaną,
która przechowywała lub przetworzyła biomasę lub wytworzyła biokomponenty, nie
spełniające kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, w stosunku do których zostało wystawione
poświadczenie, Prezes Agencji Rynku Rolnego jest zobowiązany nałoŜyć karę w wysokości 5
tys. złotych.
45
Wersja 0.6
W przypadku, kiedy ww. sytuacja w stosunku do tego samego podmiotu
certyfikowanego ulegnie powtórzeniu w trakcie 2 lat, licząc od chwili pierwszego naruszenia,
przedsiębiorca zostanie wykreślony z rejestru jednostek certyfikowanych prowadzonego
przez Prezesa Agencji Rynku Rolnego (co w praktyce oznacza na okres trzech lat, licząc od
roku, w którym nastąpiło wykreślenie).
Ponadto, jeŜeli wielkość partii towaru (biomasy lub biokomponentów), która nie
posiada charakteru zrównowaŜonego, pomimo wystawienia na tę partię oświadczenia lub
poświadczenia przekroczy wartość 15% wystawionych w roku ubiegłym oświadczeń lub
poświadczeń – co zostanie wykazane w trakcie kontroli, Prezes Agencji Rynku Rolnego jest
zobowiązany do wykreślenia jednostki certyfikowanej z rejestru w trybie natychmiastowym.
3. W przypadku stwierdzenia, Ŝe dana partia towaru nie spełnia kryteriów
zrównowaŜonego rozwoju, a wina nie leŜy po stronie przedsiębiorcy zobowiązanego do
realizacji Narodowych Celów Wskaźnikowych, partia ta jest zaliczana do realizacji celu przez
tego przedsiębiorcę.
Projekt zmian wprowadza upowaŜnienie dla Prezesów:
a) Agencji Rynku Rolnego w stosunku do:
- pośredników, przetwórców i wytwórców
- oraz producentów w części dot. wystawianych przez nich świadectw oraz informacji
wynikających ze sprawozdań zawierających dane o zaimportowanych i nabytych
wewnątrzwspólnotowo biokomponentach,
b) Urzędu Regulacji Energetyki w stosunku do producentów, do prowadzenia kontroli
wiarygodności przedstawianej dokumentacji dot. konieczności spełnienia kryteriów
Zakres kontroli moŜe obejmować konieczność sprawdzenia wszystkich dokumentów
znajdujących się w posiadaniu przedsiębiorcy, które potwierdzą informacje przekazane
w sprawozdaniach.
Ponadto
przedsiębiorcy ubiegający się
o
uzyskanie
wsparcia
finansowego
pochodzącego ze środków krajowych lub funduszy unijnych, będą zobowiązani do
przedłoŜenia dowodów potwierdzających spełnienie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju
w formie pisemnej. W przypadku korzystania z ulg lub zwolnień podatkowych naleŜy
przedłoŜyć dowody właściwym organom podatkowym. W przypadku ubiegania się
o dofinansowanie inwestycji naleŜy przedłoŜyć dowody podmiotom, które to dofinansowanie
przyznają (np. w ramach programów operacyjnych, dotacji celowych, itp.).
46
Wersja 0.6
2.14.2. Kryteria zrównowaŜonego rozwoju.
Projekt załoŜeń precyzuje zakres tematyczny pojęcia „kryteria zrównowaŜonego
rozwoju”
oraz
opisuje
elementy,
które
naleŜy
w
tym
celu
spełnić
zgodnie
z przepisami Dyrektywy 2009/28/WE.
W znowelizowanej ustawie znajdą się zapisy, które zgodnie z wymogami zapisów
dyrektywy określą, iŜ biokomponenty wykorzystywane na potrzeby realizacji NCW, muszą
spełniać kryteria zrównowaŜonego rozwoju niezaleŜnie od tego czy biomasa, jak równieŜ
biokomponenty zostały wyprodukowane na terenie UE czy poza jej obszarem.
Taki sam obowiązek (wymóg spełnienia kryteriów zrównowaŜonego rozwoju) musi
zostać spełniony w przypadku wniosku wytwórcy biokomponentów, innych jednostek
certyfikowanych (działających w ramach danego łańcucha wytwarzania biokomponentów)
lub producenta paliw ciekłych o wsparcie finansowe zgodne z obowiązującymi
mechanizmami wsparcia dla biokomponentów i biopaliw ciekłych określonymi w innych
przepisach.
2.14.2.1. Ochrona terenów o wysokiej wartości przyrodniczej.
Zgodnie z zapisami art. 17 ust. 3 dyrektywy biomasa wykorzystywana do produkcji
biokomponentów nie moŜe pochodzić z terenów o wysokiej róŜnorodności biologicznej, czyli
terenów, które w dniu 1 stycznia 2008 r. lub później posiadały następujący status, niezaleŜnie
od tego, czy posiadają go nadal:
a) lasy pierwotne i inne zalesione grunty, tzn. lasy i inne zalesione grunty
z gatunkami rodzimymi, gdzie nie istnieją wyraźne widoczne ślady działalności
człowieka, a procesy ekologiczne nie zostały w istotny sposób zaburzone;
b) obszary wyznaczone do celów ochrony przyrody określone w ustawie z dnia
16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2008 r. Nr 151, poz.1220,
z późn. zm.) lub obszary wyznaczone do ochrony rzadkich, zagroŜonych lub
powaŜnie zagroŜonych ekosystemów lub gatunków, uznawanych za takie na mocy
umów międzynarodowych lub zawartych w wykazach sporządzanych przez
organizacje międzynarodowe lub Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody, pod
warunkiem ich uznania przez Komisję Europejską (chyba, Ŝe przedstawione
zostaną dowody, Ŝe pozyskiwanie biomasy nie narusza tych celów ochrony
przyrody);
c) uŜytki zielone o duŜej róŜnorodności biologicznej, które pozostaną takimi
obszarami jeŜeli nie dojdzie do interwencji człowieka i które zachowają naturalny
47
Wersja 0.6
skład gatunkowy oraz cechy i procesy ekologiczne lub uŜytki zielone, które
przestaną nimi być na skutek braku interwencji człowieka i są bogate gatunkowo
oraz nie są zdegradowane, chyba, Ŝe udowodnione zostanie, iŜ zbiory biomasy są
konieczne, aby zachować ich status.
PoniewaŜ szczegółowe kryteria i zakresy geograficzne słuŜące ustaleniu obszarów
uŜytków zielonych (dotyczy pkt c) zostaną dopiero ustanowione przez Komisję Europejską,
więc na chwilę obecną nie moŜna ich dokładnie określić w projekcie zmian. Nowelizowana
ustawa zawierać będzie delegację ustawową do przygotowania rozporządzenia ministra
właściwego do spraw rolnictwa, który po wydaniu przez Komisję Europejską stosownego
dokumentu w niniejszej sprawie, implementuje zapisy do prawa krajowego. Do chwili
wydania dokumentu przez KE oraz rozporządzenia ministra ds. rolnictwa przepisy dotyczące
uŜytków zielonych, nie będą obowiązywały.
2.14.2.2. Ochrona terenów magazynujących duŜe ilości pierwiastka węgla.
Zgodnie z zapisami art. 17 ust. 4 dyrektywy biomasa, która jest wykorzystywana do
produkcji biokomponentów nie moŜe pochodzić z terenów zasobnych w pierwiastek węgla,
magazynujących go zarówno na ziemi, jak i pod jej powierzchnią, tzn. terenów, które w dniu
1 stycznia 2008 r. posiadały jeden z następujących statusów, ale juŜ go nie posiadają w
momencie uprawy i zbiorów biomasy:
a) tereny podmokłe, tzn. tereny, które są pokryte lub nasączone wodą stale lub przez
znaczną część roku; w szczególności za takie tereny uznaje się te, które zostały
wpisane na listę terenów podmokłych o znaczeniu międzynarodowym zgodnie
z art. 2 ust. 1 Konwencji z dnia 2 lutego 1971 r. o obszarach wodno-błotnych
mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko Ŝyciowe ptactwa
wodnego;
b) obszary stale zalesiane, tzn. obszary obejmujące więcej niŜ jeden ha z drzewami
o wysokości powyŜej pięciu metrów i pokryciem powierzchni przez korony drzew
powyŜej 30% lub drzewami mogącymi osiągnąć te wartości w danej lokalizacji;
c) obszary obejmujące więcej niŜ jeden ha z drzewami o wysokości powyŜej pięciu
metrówi z pokryciem powierzchni przez korony drzew pomiędzy 10% a 30% lub
drzewami mogącymi osiągnąć te progi w danej lokalizacji, chyba Ŝe
przedstawione zostaną dowody, Ŝe obszar ten po i przed przekształceniem
magazynuje taką ilość pierwiastka węgla, Ŝe biokomponenty wytworzone z
48
Wersja 0.6
biomasy pochodzącej z tego terenu charakteryzują się potencjałem redukcji emisji
zgodnym z przepisami przedmiotowej ustawy.
2.14.2.3. Ochrona torfowisk.
Zgodnie z zapisami art. 17 ust. 5 dyrektywy biomasa wykorzystywana do produkcji
biokomponentów lub biopaliw ciekłych stanowiących samoistne paliwa nie moŜe pochodzić z
terenów, które były torfowiskami w dniu 1 stycznia 2008 r. lub później, chyba, Ŝe
przedstawione zostaną dowody, Ŝe przy uprawie i zbiorach biomasy nie stosowano melioracji
uprzednio niemeliorowanych gleb.
2.14.2.4. ZrównowaŜona gospodarka rolna.
Zgodnie z zapisami art. 17 ust. 6 dyrektywy uprawa biomasy do celów produkcji
biokomponentów jest prowadzone w ramach działalności rolniczej w państwie członkowskim
Unii Europejskiej zgodnie z:
a) przepisami wymienionymi w pkt 9 załączniku II do Rozporządzenia Rady (WE) nr
73/2009 z dnia 19 stycznia 2009 r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów
wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego
określone systemy wsparcia dla rolników (Dz. U. L 30 z dnia 31 stycznia 2009 r.,
str. 16) oraz
b) wymogami minimalnymi pod względem dobrej kultury rolnej zgodnej
z ochroną środowiska w rozumieniu art. 6 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 73/2009.
2.14.2.5. Potencjał ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.
Projekt zmian, zgodnie z zapisami art. 17 ust. 2 dyrektywy
przewiduje, iŜ aby
biokomponenty mogły być zaliczane podmiotom zobowiązanym do realizacji NCW na poczet
wykonania obowiązku lub kwalifikować się do uzyskania wsparcia, którego mechanizmy
określone są w innych przepisach, muszą wykazywać się minimalnym poziomem redukcji
emisji gazów cieplarnianych.
W związku z powyŜszym, aby biokomponenty mogły być wykorzystane do ww.
celów muszą wykazywać, iŜ ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w cyklu Ŝycia w
stosunku do emisji paliw mineralnych wynosi co najmniej:
a) 35% - od momentu wejścia w Ŝycie znowelizowanej ustawy do 31 grudnia 2016 r.;
b) 50% - od 1 stycznia 2017 r.;
49
c)
Wersja 0.6
60% - od 1 stycznia 2018 r.; warunek dotyczy jedynie biokomponentów
wytworzonych w instalacjach, które rozpoczęły produkcję nie wcześniej niŜ 1 stycznia 2017
r.
Ponadto, w przypadku biokomponentów wytworzonych w instalacjach, które
rozpoczęły działanie przed dniem 24 stycznia 2008 r., 35% ograniczenie emisji gazów
cieplarnianych będzie obowiązywało dopiero od dnia 1 kwietnia 2013 r.
2.14.2.6. Ograniczenie stosowania kryteriów zrównowaŜonego rozwoju.
Kryteriów z pkt 2.14.2.1.-2.14.2.4. nie stosuje się w odniesieniu do biokomponentów i
biopaliw ciekłych stanowiących samoistne paliwa wyprodukowanych z odpadów i
pozostałości innych niŜ odpady lub pozostałości rolnicze, akwakultury i leśne.
2.14.3. Uznanie systemów certyfikacji i ich administratorów.
Prowadzenie działalności polegającej na udzielaniu zgody do posługiwania się
uznanym systemem certyfikacji zapewniającym spełnienie wymagań w zakresie kryteriów
zrównowaŜonego rozwoju wynikających z niniejszej ustawy, a w szczególności zawierającym
procedury słuŜące sprecyzowaniu wymagań niniejszej ustawy jest działalnością regulowaną w
rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej i podlega wpisowi do rejestru
administratorów systemów certyfikacji. Administratorem systemu certyfikacji moŜe być
przedsiębiorca lub inna jednostka, która posiada prawo do prowadzenia działalności
gospodarczej na terenie RP i jest prawnym właścicielem uznanego systemu certyfikacji .
Prezes Agencji Rynku Rolnego pełni rolę „organu rejestrowego” dla administratorów
systemów certyfikacji prowadząc rejestr administratorów systemów certyfikacji. Uznanie, Ŝe
dany administrator moŜe działać w ramach danego uznanego systemu certyfikacji, i
prowadzić działalności na terytorium RP, następuje z chwilą uzyskania wpisu do rejestru
administratorów systemów certyfikacji.
System certyfikacji zarządzany przez jego administratora musi spełniać następujące
minimalne wymagania:
1) być systemem będącym przedmiotem decyzji KE lub działać na podstawie umowy
zawartej przez UE z krajem trzecim;
2) posiadać opisane w sposób precyzyjny szczegółowe procedury gwarantujące
spełnienie wymagań dyrektywy oraz zawierać elementy zapewniające odpowiednią i
niezaleŜną kontrolę danych, które są zapisane i prowadzone w języku polskim.
50
Wersja 0.6
Wniosek o wpis do rejestru systemów certyfikacji zawiera:
1) oznaczenie firmy będącej administratorem systemu certyfikacji, jej siedzibę i adres;
2) numer identyfikacji podatkowej (NIP) administratora systemu certyfikacji oraz numer
identyfikacyjny w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej
(REGON), jeŜeli został nadany, a w przypadku osoby fizycznej równieŜ numer
ewidencyjny powszechnego elektronicznego systemu ewidencji ludności (PESEL);
3) szczegółowy opis funkcjonowania systemu ze szczególnym uwzględnieniem opisu
zakresu, częstotliwości i trybu kontroli producentów rolnych sprzedających lub
zbywających w innej formie produkty rolne i biomasę jednostkom certyfikowanym
sporządzony na podstawie tłumaczenia przysięgłego decyzji Komisji Europejskiej o
której mowa w pkt 1;
4) uzupełniający dokument informujący o zakresie uzupełnień wprowadzonych do
systemu, w związku z koniecznością spełnienia przepisów niniejszej ustawy;
5) oświadczenie administratora systemu certyfikacji o tym, iŜ zapoznał się z podstawami
prawnymi funkcjonowania systemu weryfikacji KZR na terenie Rzeczypospolitej
Polskiej i zobowiązuje się on do ich stosowania, w szczególności wobec jednostek
certyfikujących, z którymi współpracuje lub będzie współpracował;
6) zobowiązanie do prowadzenia działalności w języku polskim;
7) zobowiązanie do kontrolowania jednostek certyfikujących pod kątem prawidłowości
prowadzonych certyfikacji podmiotów certyfikowanych oraz współpracy w tym
zakresie z organem rejestrowym;
Ponadto podmiot dołącza do wniosku o wpis do rejestru administratorów systemów
certyfikacji oświadczenie następującej treści: "Oświadczam, Ŝe dane zawarte we wniosku o
wpis do rejestru administratorów systemów certyfikacji są kompletne i zgodne z prawdą.”.
Oświadczenie, o którym mowa powyŜej, powinno równieŜ zawierać:
1) oznaczenie:
a) firmy administratora systemu certyfikacji, jej siedzibę i adres,
b) miejsca i datę złoŜenia oświadczenia;
2) podpis
osoby
uprawnionej
do
reprezentowania
administratora
systemu
certyfikacji, ze wskazaniem imienia i nazwiska oraz pełnionej funkcji.
Organ rejestrowy, w drodze decyzji administracyjnej, dokonuje wpisu do rejestru
administratorów systemów certyfikacji na pisemny wniosek administratora systemu
certyfikacji.
51
Wersja 0.6
W przypadku gdy wniosek nie zawiera wszystkich wymaganych danych organ
rejestrowy niezwłocznie wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od
doręczenia wezwania. Brak uzupełnienia wniosku w wyznaczonym terminie skutkuje jego
odrzuceniem.
Organ rejestrowy ma prawo Ŝądać uzupełnienia przedłoŜonych dokumentów,
w przypadku gdy stwierdzi, iŜ opis funkcjonowania systemu, o którym mowa w pkt. 3)
wniosku o wpis, nie gwarantuje spełnienia wymagań określonych w tym punkcie.
Kompletny wzór wniosku o wpis do rejestru administratorów systemów certyfikacji
opracowuje i udostępnia Agencja Rynku Rolnego.
Rejestr administratorów systemów certyfikacji moŜe być prowadzony w systemie
informatycznym. Rejestr jest jawny. KaŜdy zarejestrowany podmiot ma swój numer
rejestracyjny, a w rejestrze zawarta jest informacja o dacie wpisu do rejestru.
Administrator systemu certyfikacji, który uzyskał wpis do rejestru systemów
certyfikacji jest zobowiązany informować organ rejestrowy o kaŜdej zmianie danych
zawartych w rejestrze, w terminie 14 dni od daty zaistnienia zmiany, pod rygorem
wykreślenia z rejestru.
Organ rejestrowy dokonuje wykreślenia administratora systemu certyfikacji z rejestru
w przypadku:
1) stwierdzenia braku spełnienia warunków prowadzenia działalności zadeklarowanych
we wniosku o wpis do rejestru systemów certyfikacji;
2) złoŜenia przez podmiot oświadczenia, niezgodnego ze stanem faktycznym.
W sytuacji, kiedy dany administrator systemu certyfikacji zostanie przez organ
rejestrowy wykreślony z właściwego rejestru, certyfikaty wydane przez jednostki
certyfikujące działające w ramach tego systemu zachowują waŜność, do końca okresu, na
który zostały wydane.
Administrator systemu certyfikacji jest obowiązany do przekazywania, w terminie do
45 dni po zakończeniu danego roku kalendarzowego, Prezesowi Agencji Rynku Rolnego,
sprawozdań rocznych zawierających następujące informacje:
1) listę podmiotów certyfikowanych przez jednostki certyfikujące działające w ramach
systemu certyfikacji, którym administruje,
2) listę jednostek certyfikujących działających w ramach systemu, wraz z określeniem
ich danych kontaktowych;
3) wykaz przeprowadzonych audytów jednostek certyfikujących w ramach prowadzonej
działalności wraz z ich wynikami;
52
Wersja 0.6
4) raport dotyczący doświadczeń w zakresie stosowania systemu certyfikacji.
Wzór sprawozdania, o którym mowa powyŜej opracowuje i udostępnia Prezes Agencji
Rynku Rolnego.
2.14.4. Uznawanie jednostek certyfikujących.
Prowadzenie działalności polegającej na wydawaniu certyfikatów potwierdzających
spełnienie KZR podmiotom działającym na terytorium RP jest działalnością regulowaną
w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej i podlega wpisowi do rejestru
jednostek certyfikujących.
Jednostka certyfikująca moŜe prowadzić działalność polegającą na wydawaniu
certyfikatów w oparciu tylko o jeden z uznanych systemów certyfikacji.
Prezes Agencji Rynku Rolnego pełni rolę „organu rejestrowego” dla jednostek
certyfikujących prowadząc rejestr jednostek certyfikujących. Jednostki certyfikujące uzyskują
uznanie pozwalające na prowadzenie działalności na terytorium RP z chwilą uzyskania wpisu
do rejestru jednostek certyfikujących.
Jednostka certyfikująca musi spełniać następujące minimalne wymagania:
1) prowadzić działalność w ramach systemu uznanego przez KE lub na podstawie
umowy zawartej przez UE z krajem trzecim;
2) dysponować odpowiednim zapleczem kadrowym, niezbędnym do prowadzenia badań
związanych z weryfikacją kryteriów zrównowaŜonego rozwoju;
3) zatrudniać osoby posiadające udokumentowany dorobek związany z obliczaniem
emisji gazów cieplarnianych paliw lub biopaliw ciekłych w cyklu ich Ŝycia i
prowadzeniem bilansu masy;
4) posiadać siedzibę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
Wniosek o wpis do rejestru jednostek certyfikujących zawiera:
1) oznaczenie jednostki certyfikującej, jej siedzibę i adres;
2) numer identyfikacji podatkowej (NIP) jednostki certyfikującej oraz numer
identyfikacyjny w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej
(REGON), jeŜeli został nadany, a w przypadku osoby fizycznej równieŜ numer
ewidencyjny powszechnego elektronicznego systemu ewidencji ludności (PESEL);
3) precyzyjny opis procedur stosowanych podczas audytów podmiotów certyfikowanych;
4) oświadczenie przedstawiciela jednostki certyfikującej o tym, iŜ zapoznał się z
podstawami prawnymi funkcjonowania systemu weryfikacji KZR na terenie
Rzeczypospolitej Polskiej i zobowiązuje się on do ich stosowania;
53
Wersja 0.6
5) zobowiązanie do prowadzenia działalności w języku polskim.
Podmiot dołącza do wniosku o wpis do rejestru jednostek certyfikujących
oświadczenie następującej treści: "Oświadczam, Ŝe dane zawarte we wniosku o wpis do
rejestru jednostek certyfikujących są kompletne i zgodne z prawdą”.
Oświadczenie, o którym mowa powyŜej, powinno równieŜ zawierać:
1) oznaczenie:
a) firmy jednostki certyfikującej, jej siedzibę i adres,
b) miejsca i datę złoŜenia oświadczenia;
2) podpis osoby uprawnionej do reprezentowania podmiotu, ze wskazaniem imienia
i nazwiska oraz pełnionej funkcji.
Organ rejestrowy, w drodze decyzji administracyjnej, dokonuje wpisu do rejestru
jednostek certyfikujących na pisemny wniosek osoby uprawnionej do reprezentowania
podmiotu.
W przypadku gdy wniosek nie zawiera wszystkich wymaganych danych organ
rejestrowy niezwłocznie wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od
doręczenia wezwania. Brak uzupełnienia wniosku w wyznaczonym terminie skutkuje jego
odrzuceniem.
Kompletny wzór wniosku o wpis do rejestru jednostek certyfikujących opracowuje
i udostępnia Agencja Rynku Rolnego.
Rejestr jednostek certyfikujących moŜe być prowadzony w systemie informatycznym.
Rejestr jest jawny. KaŜdy zarejestrowany podmiot ma swój numer rejestracyjny, a w rejestrze
zawarta jest informacja o dacie wpisu do rejestru.
Jednostka certyfikująca, która uzyskała wpis do rejestru systemów jest zobowiązana
informować organ rejestrowy o kaŜdej zmianie danych zawartych w rejestrze, w terminie 14
dni od daty zaistnienia zmiany, pod rygorem wykreślenia z rejestru.
Organ rejestrowy dokonuje wykreślenia jednostki certyfikującej z rejestru w
przypadku:
1) stwierdzenia braku spełnienia warunków prowadzenia działalności zadeklarowanych
we wniosku o wpis do rejestru jednostek certyfikujących;
2) złoŜenia przez podmiot oświadczenia, niezgodnego ze stanem faktycznym.
W sytuacji, kiedy uznana jednostka certyfikująca zostanie wykreślona przez organ
rejestrowy z rejestru jednostek certyfikujących, certyfikaty wydane przez tą jednostkę
certyfikującą zachowują waŜność, do końca okresu, na który zostały wydane.
54
Wersja 0.6
Jednostki certyfikujące są obowiązane do przekazywania, w terminie do 45 dni po
zakończeniu danego roku kalendarzowego, Prezesowi Agencji Rynku Rolnego, sprawozdań
rocznych zawierających następujące informacje:
1) listę jednostek certyfikowanych, którym wystawiony został certyfikat, wraz z
określeniem ich danych kontaktowych;
2) wykaz przeprowadzonych kontroli jednostek certyfikowanych w ramach prowadzonej
działalności wraz z ich wynikami;
3) raport dotyczący doświadczeń w stosowaniu systemu certyfikacji;
4) dane dotyczące ilości oraz rodzajów: biomasy i biokomponentów, którym jednostki
certyfikowane wystawiły poświadczenia KZR z rozbiciem na poszczególne jednostki
certyfikowane;
5) informacji dot. średnich emisji gazów cieplarnianych dla biomasy, biokomponentów,
którym jednostki certyfikowane wystawiły świadectwa lub poświadczenia KZR z
rozbiciem na poszczególne jednostki certyfikowane.
Rynku Rolnego.
2.14.5. Wystawianie certyfikatów przez jednostki certyfikujące.
Wytwórcy, przetwórcy oraz pośrednicy, prowadzący działalność gospodarczą
w zakresie przetwarzania i obrotu biokomponentami lub biomasą oraz wytwarzania
biokomponentów, które zostały wytworzone lub przetworzone w celu uwzględnienia ich przy
realizacji NCW są zobowiązani do posiadania certyfikatu potwierdzającego posiadanie
procedur pozwalających na potwierdzenie spełnienia wymagań dotyczących kryteriów
zrównowaŜonego rozwoju i do stosowania tych procedur..
Ww. procedury mają na celu umoŜliwienie wiarygodnego określenia przez jednostkę
certyfikowaną poziomu emisji gazów cieplarnianych na etapie procesu technologicznego od
momentu przyjęcia produktu do momentu jego wydania oraz wprowadzenie i korzystanie
z systemu ewidencyjnego pozwalającego na potwierdzenie kryteriów zrównowaŜonego
rozwoju wobec biomasy zgodnie z wymogami bilansu masy.
W przypadku, kiedy pośrednik nie ma moŜliwości magazynowania, przedsiębiorca
świadczący usługę magazynową na rzecz pośrednika, zobowiązany zostanie do uzyskania
certyfikatu potwierdzającego poziom emisji gazów cieplarnianych związanej z prowadzoną
działalnością gospodarczą.
55
Wersja 0.6
Przedsiębiorca moŜe otrzymać certyfikat, jeŜeli zobowiązał się do stosowania co
najmniej do wymogów jednego z systemów certyfikacji, uznanego zgodnie z przepisami
niniejszych załoŜeń i znajdującego się w rejestrze systemów certyfikacji Prezesa ARR.
Przedsiębiorcy występujący o uzyskanie certyfikatu muszą zobowiązać się do
dokumentowania spełnienia KZR przez nich oraz do gromadzenia dokumentów w tym
zakresie pochodzących od przedsiębiorców zajmujących się bezpośrednio lub pośrednio
produkcją lub dostawą biomasy lub biokomponentów, którzy nie są wytwórcami,
przetwórcami lub pośrednikami.
Przedsiębiorcy ci zobowiązują się do udokumentowania:
1) ilości i rodzajów uŜywanej do produkcji biomasy;
2) poziomu emisji gazów cieplarnianych związanej z prowadzoną przez nich
działalnością gospodarczą związaną biokomponentami i biomasą przeznaczoną na
cele transportowe.
Spełnienie powyŜszych wymagań jest kontrolowane przez jednostkę certyfikującą,
zgodnie z trybem i wymogami uznanego systemu certyfikacji, na podstawie, którego
jednostka certyfikująca dokonała certyfikacji oraz na podstawie przepisów ustawy.
Na wniosek organu rejestrowego, który powziął wątpliwość co do prawidłowości
wystawianych przez jednostkę certyfikowaną oświadczeń lub poświadczeń, jednostka
certyfikująca ma obowiązek dokonać u tej jednostki certyfikowanej, której wystawiała
certyfikat kontroli oraz powiadomić o jej wynikach wnioskodawcę.
Certyfikat jest wydawany przez jednostkę certyfikującą na 12 miesięcy. Tryb oraz
dokumenty niezbędne do uzyskania certyfikatu określone są w procedurach uznanego
systemu certyfikacji, na podstawie którego jednostka certyfikująca dokonuje certyfikacji
jednostki certyfikowanej. Certyfikat jest odnawiany, jeŜeli kontrole jednostki certyfikującej
wykaŜą, Ŝe została zachowana zgodność w wymaganiami systemu certyfikacji. Kontrole
wykazujące ww. zgodność prowadzone są w trybie oraz z częstotliwością zapisaną w
procedurach uznanego systemu certyfikacji, z tym, Ŝe nie mogą być rzadsze niŜ raz na 12
miesięcy oraz pierwsza kontrola musi się odbyć nie później niŜ 6 miesięcy po wystawieniu po
raz pierwszy certyfikatu dla jednostki certyfikowanej.
Do wystawiania certyfikatów uprawnione są tylko jednostki certyfikujące uznane
zgodnie z niniejszymi załoŜeniami, funkcjonujące w ramach uznanych systemów certyfikacji,
posiadających wpis do rejestru systemów certyfikacji prowadzonego przez Prezesa Agencji
Rynku Rolnego.
56
Wersja 0.6
Certyfikat musi zawierać co najmniej następujący zakres informacji:
1) oznaczenie firmy podmiotu certyfikowanego, jej siedzibę i adres;
2) adres miejsca prowadzenia działalności będącej przedmiotem udzielonego certyfikatu;
3) numer identyfikacji podatkowej (NIP) podmiotu oraz numer identyfikacyjny
w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (REGON), jeŜeli
został nadany, a w przypadku osoby fizycznej równieŜ numer ewidencyjny
powszechnego elektronicznego systemu ewidencji ludności (PESEL);
4) datę wystawienia certyfikatu oraz okres jego waŜności;
5) jednorazowy
numer
certyfikatu
który
składa
się
przynajmniej
z
numeru
rejestracyjnego administratora systemu certyfikacji, numeru kolejnego wydanego
certyfikatu oraz daty;
6) numeru
rejestracyjnego
jednostki
certyfikującej
oraz
numeru
jednorazowo
przydzielanego przez jednostkę certyfikującą;
7) nazwę systemu certyfikacji, w którym certyfikat został wystawiony,
8) nazwę jednostki certyfikującej, która wystawiła certyfikat.
2.14.6. Zadania jednostek certyfikujących.
Jednostki certyfikujące będą prowadziły elektroniczny rejestr wystawionych
certyfikatów oraz informacji w nich zawartych – informacje te będą przekazywane organowi
rejestrowemu wraz ze sprawozdaniami. W przypadku konieczności wprowadzenia zmian
w rejestrze, jednostki certyfikujące są zobowiązane poinformować o tym fakcie Prezesa ARR.
Jednostki certyfikujące będą równieŜ odpowiedzialne za audyt prawidłowości:
dokonywanych pomiarów, gromadzenia i przekazywanie danych dotyczących emisji gazów
cieplarnianych oraz przekazywania informacji dotyczących KZR zgodnie z bilansem masy
wobec tych podmiotów, którym wystawione zostały certyfikaty.
Jednostki certyfikujące są zobowiązane do dokonywania okresowych audytów
przedsiębiorców, którym wystawiły certyfikaty. Kontrola musi być przeprowadzona w trybie
i zgodzie z wymogami systemu certyfikacji, z którego korzystały przy wystawianiu
certyfikatu. Pomimo wymogu, o którym mowa powyŜej, ustawa wprowadza oglny
obowiązek, iŜ pierwszy audyt musi odbyć się najpóźniej 6 miesięcy od daty wystawienia
certyfikatu, natomiast kolejne audyty powinny odbywać się nie rzadziej niŜ co 12 miesięcy.
Kopie dokumentów dotyczących przeprowadzonych audytów jednostki certyfikujące
przechowują co najmniej 10 lat.
57
Wersja 0.6
Jednostki certyfikujące podczas prowadzonych audytów dokonują kontroli, czy
gospodarstwa rolne, z których pochodzi biomasa, która została wykorzystana przez jednostki
certyfikowane do wystawienia poświadczeń spełniają kryteria zrównowaŜonego rozwoju.
Tryb oraz zakres kontroli producentów rolnych musi być określony w procedurach uznanego
sytemu certyfikacji.
Jednostki certyfikujące są obowiązane do przekazywania, w terminie do 45 dni po
zakończeniu danego kwartału, Prezesowi Agencji Rynku Rolnego, sprawozdań kwartalnych
zawierających następujące informacje:
1) listę podmiotów certyfikowanych wraz z numerem wystawionego certyfikatu;
2) listę wszystkich przeprowadzonych kontroli oraz ich wyniki;
3) raport dotyczący doświadczeń w stosowaniu certyfikacji.
Rynku Rolnego.
Prezes Agencji Rynku Rolnego jest uprawniony do kontroli zgodności ze stanem
faktycznym danych i informacji przedstawionych w dokumentach składanych przez podmioty
wnioskujące o wydanie certyfikatów. Kontrola moŜe być równieŜ przeprowadzona przez
przedstawicieli organu rejestrowego. Prezes Agencji Rynku Rolnego moŜe bowiem w
przypadkach stwierdzonych, uzasadnionych wątpliwości uznać, Ŝe podmiot powinien być
poddany częściej kontroli. Koszty kontroli pokrywa Agencja lub podmiot poddany kontroli,
jeŜeli w toku przeprowadzonej kontroli okaŜe się, Ŝe wątpliwości organu rejestrowego, co do
poprawności prowadzonej ewidencji były zasadne.
2.14.7. Obieg dokumentów potwierdzających spełnienie KZR.
1. Świadectwa potwierdzające spełnienie KZR.
Producenci są uprawnieni do wystawienia świadectwa potwierdzającego spełnienie
wymogów dotyczących KZR przez partię biokomponentów, która ma zostać zaliczona na
poczet realizacji NCW lub uzyskać wsparcie finansowe. Poprzedzające producenta ogniwa
łańcucha produkcji są zobowiązane posiadać certyfikaty wydane przez uznaną jednostkę
certyfikującą a ich produkty muszą spełniać KZR, co zostaje potwierdzone poprzez
wystawienie poświadczenia. W świadectwie wystawionym przez producenta musi być
podany sumaryczny poziom emisji GHG pochodzącej ze wszystkich ogniw łańcucha
produkcji (od uprawy do momentu wykorzystania). Poziom wykazanej emisji moŜe zostać
wyznaczony na podstawie wartości standardowych lub rzeczywistych. Wymienione musi być
58
Wersja 0.6
pochodzenie biomasy – uwzględniające spełnienie kryteriów KZR - od momentu uprawy
i zbioru do przekazania do podmiotu wystawiającego świadectwo.
1) Świadectwo wystawione przez producenta musi zawierać co najmniej: nazwę i
adres producenta;
2) adres miejsca prowadzenia działalności;
3) indywidualny
numer
świadectwa
(jednorazowy,
indywidualny
numer
wystawiony przez producenta dla danej partii biokomponentu będącego
przedmiotem świadectwa);
4) nazwę uznanego systemu certyfikacji w ramach którego działała jednostka
certyfikująca, która nadała
certyfikat wytwórcy biokomponentu, będącego
przedmiotem świadectwa;
5) nazwę uznanej jednostki certyfikującej, która wystawiła certyfikat wytwórcy;
6) ilość i rodzaj biokomponentów będących przedmiotem świadectwa;
7) datę uruchomienia instalacji, z której pochodzi partia biokomponentów będąca
8) zawartość energii w MJ zawartej w biokomponencie;
9) potwierdzenie spełnienia KZR przez partię biokomponentów będącą
10) informację
dotyczącą
poziomu
emisji
gazów
cieplarnianych,
partii
biokomponentów będącej przedmiotem świadectwa;
11) wartość odniesienia emisji (kopalny odpowiednik) wraz z określeniem
poziomu emisji
z odpowiednika kopalnego tzn. wartość określona
w załączniku II część C pkt 19 załoŜeń lub najnowsza, dostępna wartość
średnich emisji pochodzących z kopalnej części benzyny i oleju napędowego
wykorzystanych na terytorium Wspólnoty, podana na mocy dyrektywy
98/70/WE.
2. Poświadczenia potwierdzające spełnienie KZR.
Wytwórcy, przetwórcy i pośrednicy mogą wystawić poświadczenia potwierdzające
spełnienie przez daną partię biomasy lub biokomponentów KZR jeŜeli posiadają certyfikat
wydany przez akredytowaną jednostkę certyfikującą, który jest waŜny w momencie
wystawiania dowodu.
Poświadczenia wystawiane są dla partii towaru będącego przedmiotem sprzedaŜy lub
zbycia
w
innej
formie
na
przestrzeni
jednego
miesiąca
kalendarzowego.
Ilość
biokomponentów sprzedanych lub zbytych w innej formie przez wytwórcę, w stosunku do
59
Wersja 0.6
której wystawione będzie poświadczenie ustalona jest na podstawie dokumentu celnego ADT,
w którym odbiorca wskazuje ilość odebranego biokomponentu będącego przedmiotem
transakcji
Poprzedzające wytwórcę, przetwórcę i pośrednika ogniwa łańcucha produkcji równieŜ
są zobowiązane posiadać certyfikaty wydane przez uznaną jednostkę certyfikującą a ich
produkty muszą spełniać KZR. W poświadczeniu musi być podany poziom emisji GHG
pochodzącej od tych podmiotów lub zakładów przez nie zatrudnionych przy produkcji lub
dostawie. Wykazane musi być pochodzenie biomasy od uprawy do przekazania do podmiotu
poprzez bilans biomasy.
Poświadczenie musi być wystawione w ramach uznanego systemu certyfikacji, przez
jednostkę certyfikowaną, która uzyskała certyfikat od uznanej jednostki certyfikującej.
Poświadczenie wystawione przez przetwórcę, pośrednika lub wytwórcę musi zawierać
co najmniej:
1) nazwę i adres podmiotu certyfikowanego wystawiającego poświadczenie;
2) indywidualny numer poświadczenia (jednorazowy, indywidualny numer
wystawiony przez podmiot certyfikowany wystawiający poświadczenie dla
danej partii poświadczanych biomasy lub biokomponentów);
3) nazwę uznanego systemu certyfikacji w ramach którego działa jednostka
certyfikująca, która nadała certyfikat podmiotowi certyfikowanemu;
4) nazwę uznanej jednostki certyfikującej, która wystawiła certyfikat podmiotowi
certyfikowanemu;
5) ilość i rodzaj biomasy lub biokomponentów będących przedmiotem
poświadczenia;
6) potwierdzenie spełnienia KZR, przez partię biomasy lub biokomponentów
będących przedmiotem poświadczenia;
7) poziom emisji gazów cieplarnianych partii biomasy lub biokomponentów
będących przedmiotem poświadczenia;
8) nazwę i adres odbiorcy, do którego biomasa lub biokomponenty będące
przedmiotem poświadczenia został sprzedane lub zbyte w innej formie.
W przypadku gdy wystawione przez podmiot certyfikowany poświadczenia są
niekompletne, tzn. nie zawierają któregokolwiek z wymaganych elementów z katalogu
informacji wymienionych powyŜej, podmiot certyfikowany, która wystawiła niekompletny
dowód jest zobowiązana do jego uzupełnienia.
60
Wersja 0.6
2.14.8. Dowody częściowe wystawiane przez podmioty zobowiązane do realizacji NCW.
W oparciu o otrzymane dowody potwierdzające spełnienie KZR, przedsiębiorca
zobowiązany do realizacji NCW, który składa sprawozdanie właściwym organom z realizacji
obowiązku, moŜe wystawiać poświadczenia częściowe.
Poświadczenia częściowe wystawione jest w stosunku do tych dowodów
potwierdzających spełnienie KZR, które nie zostały wykorzystane w całości przy
wystawianiu świadectwa przez producenta. Dotyczy to sytuacji, w których przedsiębiorca na
koniec okresu sprawozdawczego posiada poświadczenia na większą ilość biokomponentów,
niŜ wykorzystał ich na realizację NCW w okresie sprawozdawczym, na które zostały
wystawione świadectwa,
Przedsiębiorca zobowiązany do realizacji NCW, który wystawia poświadczenie
częściowe jest zobowiązany do kontroli podawanych ilości zgodnie z zasadami dotyczącymi
bilansu masy.
2.14.9. Uznawalność innych dowodów.
Inne niŜ krajowe dowody spełnienia KZR są uznawane wtedy jeŜeli zostały uznane
zgodnie z prawem:
1) Unii Europejskiej;
2) innego państwa członkowskiego UE, oraz jeŜeli zostały wystawione w ramach
systemu będącego przedmiotem decyzji KE lub w ramach umowy zawartej
przez KE z krajem trzecim.
JeŜeli Komisja Europejska postanowi, w oparciu o art. 18 ust. 4 dyrektywy
2009/28/WE, Ŝe wymogi w zakresie zrównowaŜonego rozwoju względem produkcji biomasy
w umowie dwustronnej lub wielostronnej, którą Wspólnota zawarła z krajem trzecim,
odpowiadają kryteriom zrównowaŜonego rozwoju zawartymi w tej dyrektywie, jako dowód
spełnienia traktuje się poświadczenie, Ŝe biomasa pochodzi właśnie z tego kraju trzeciego.
Spełnione muszą być wymogi tej umowy dwustronnej lub wielostronnej zawartej z krajami
trzecimi.
2.14.10. Rejestr informacji.
Prezes Agencji Rynku Rolnego prowadzi rejestry określone ustawą oraz gromadzi
dane pochodzące ze sprawozdań jednostek certyfikowanych oraz producentów mając na
uwadze konieczność zachowania wiarygodności przedmiotowych informacji i zapewnienie
61
Wersja 0.6
ich ochrony. W szczególności pozyskuje i sprawuje pieczę nad szczegółowymi informacjami
na temat:
1) systemów certyfikacji uznanych i dopuszczonych do współpracy z jednostkami
certyfikującymi działającymi na terenie RP;
2) jednostek certyfikujących wraz z wystawionymi przez nie certyfikatami;
3) podmiotów certyfikowanych wraz z wystawianymi przez ten podmiot
poświadczeniami;
4) ilości oraz rodzajów biomasy, produktów rolnych słuŜących do wytwarzania
biokomponentów wykorzystanych na potrzeby realizacji NCW, a zatem
zobowiązanych do spełniania kryteriów zrównowaŜonego rozwoju;
5) ilości oraz rodzajów biokomponentów zakupionych wewnątrzwspólnotowo lub
z importu i wykorzystanych do realizacji NCW, a zatem zobowiązanych do
spełniania kryteriów zrównowaŜonego rozwoju.
Agencja Rynku Rolnego, zgodnie z wymogami zapisanego w projekcie zmian nowego
ust. 4a w art. 30 ustawy sporządza roczny raport. Dodatkowo raport ten zawiera informacje na
temat:
1) przeprowadzonych kontroli podmiotów certyfikowanych oraz certyfikujących i ich
wyników;
2) funkcjonowania systemu certyfikacji w danym roku.
Utworzenie Systemu Elektronicznej Rejestracji Biomasy ZrównowaŜonej.
Prezes Agencji Rynku Rolnego organizuje, w porozumieniu z ministrami właściwymi
do spraw gospodarki i rolnictwa elektroniczną bazę (zwaną Systemem Elektronicznej
Rejestracji Biomasy ZrównowaŜonej), w której zawarte będą wszystkie niezbędne informacje
oraz zbierane na bieŜąco informacje o transakcjach realizowanych na rynku biokomponentów
i biopaliw ciekłych i przepływie zrównowaŜonych surowców i produktów, przekazywane
przez podmioty posiadające dostęp do elektronicznej bazy.
Dostęp do elektronicznej bazy posiadać będą podmioty certyfikowane oraz podmioty
zobowiązane do realizacji NCW.
Minister właściwy do spraw gospodarki, we współpracy z ministrem właściwym do
spraw rolnictwa, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia kompletności i wiarygodności
gromadzonych danych, określi w drodze rozporządzenia w szczególności zakres informacji,
które mają być gromadzone w bazie, warunki dostępu do nich, sposób jej działania oraz tryb
wprowadzania oraz pozyskiwania informacji z bazy.
62
Wersja 0.6
Podmioty certyfikowane działające na rynku biokomponentów ciekłych, tzn.
wytwórcy, przetwórcy oraz pośrednicy dokonujący obrotu biomasą, produktami rolnymi oraz
biokomponentami jak równieŜ producenci paliw ciekłych wykorzystujący biokomponenty na
potrzeby realizacji NCW będą zobowiązani wprowadzać na bieŜąco do elektronicznej bazy
informacje na temat zbywanych lub nabywanych, kolejnych partii towaru. Dana partia towaru
będzie otrzymywała świadectwo lub poświadczenie zrównowaŜonego charakteru. Baza
umoŜliwi prowadzenie i kontrolowanie bilansu biomasy w całym łańcuchu produkcji.
Pośrednicy, przetwórcy, wytwórcy i producenci paliw sprowadzający do Polski
z przeznaczeniem na cele paliwowe biomasę i biokomponenty w ramach nabycia
wewnątrzwspólnotowego lub importu, zobowiązani będą do wprowadzenia do bazy
informacji o nabytym produkcie. Będzie ona zawierała poziom emisji zawartej
w sprowadzanym produkcie oraz potwierdzenie spełnienie kryteriów zrównowaŜonego
rozwoju na etapie uprawy surowców. Na podstawie wprowadzonych informacji generowane
mogą być poświadczenia i świadectwa, które w będą miały wzór taki sam, jak dla produktów
krajowych.
Do informacji, podmioty, o których mowa powyŜej, będą zobowiązane dołączyć:
1) dokumenty wystawione przez uprawnioną jednostkę kraju pochodzenia,
akredytowaną w UE, potwierdzające spełnienie przez biomasę , produkty
pośrednie lub biokomponenty kryteriów zrównowaŜonego rozwoju oraz łączny
poziom emisji powstałej w wyniku uprawy biomasy, magazynowania lub
przetwórstwa danego produktu;
2) dokument
wystawiony
przez
jednostkę
uprawnioną
do
wystawiania
certyfikatów poświadczający wysokość emisji związanej z transportem
produktów do Polski.
W przypadku, kiedy dowód pochodzący z innego kraju dotyczy biokomponentu,
producent w oparciu o ten dowód, wystawia świadectwo poświadczające spełnienie KZR.
Kopia świadectwa jest przekazywana w sprawozdaniu kwartalnym do Agencji Rynku
Rolnego, wraz z kopią dowodu, na podstawie którego, zostało ono wystawione.
W przypadku, kiedy dowód dotyczy biomasy, wytwórca, przetwórca lub pośrednik,
w oparciu o ten dowód, wystawia poświadczenie potwierdzające spełnienie KZR. Kopia
poświadczenia jest przekazywana w sprawozdaniu kwartalnym do Agencji Rynku Rolnego,
wraz z kopią dowodu, na podstawie którego, zostało ono wystawione.
63
Wersja 0.6
2.14.11. Metodyka obliczania emisji gazów cieplarnianych.
2.14.11.1. Wprowadzenie metodyki obliczania emisji gazów cieplarnianych w cyklu
Ŝycia biokomponentów.
Projekt zmian wprowadza szczegółową metodykę, którą naleŜy stosować przy
obliczaniu emisji gazów cieplarnianych, przy czym, zgodnie z zapisami dyrektywy,
dopuszczalne jest stosowanie w określonych przypadkach przy dokonywaniu obliczeń
zarówno wartości standardowych jak i rzeczywistych.
Projekt zmian zawiera zał. nr 1 i zał. nr 2 określający ww. metodykę.
2.14.11.2. Wykorzystanie wartości standardowych.
W przypadku jednostek certyfikowanych, przy obliczaniu potencjału redukcji emisji
gazów cieplarnianych do wzoru zawartego w załączniku nr 2 projektu zmian moŜna
wykorzystać w całości lub częściowo wartości standardowe wymienione w załączniku nr 1.
Jednocześnie, wartości standardowe mogą zostać wykorzystane jedynie wtedy, gdy wartość
emisji (w ujęciu rocznym) spowodowanej zmianami ilości pierwiastka węgla w związku ze
zmianą sposobu uŜytkowania gruntu obliczona zgodnie z załącznikiem nr 2 jest mniejsza lub
równa zeru.
Wartości standardowe dla biokomponentów i biopaliw ciekłych oraz częściowe
wartości standardowe dla uprawy moŜna stosować wyłącznie wtedy, gdy:
1) biomasa do ich produkcji była uprawiana poza państwami członkowskimi
Unii Europejskiej lub w państwach członkowskich Unii Europejskiej na
terenach wymienionych na liście, która zostanie sporządzona przez Komisję
Europejską zgodnie z art. 19 ust. 2 dyrektywy 2009/28/WE (będą to obszary na
których normalny poziom emisji wynikający z uprawy biomasy moŜe być
równy lub niŜszy niŜ szczegółowe wartości standardowe dla upraw wg
załącznika nr 1);
2) biokomponenty zostały wyprodukowane z odpadów lub z pozostałości, chyba,
Ŝe pozostałości pochodzą z rolnictwa, rybołówstwa lub akwakultury.
Minister właściwy do spraw gospodarki, określi w drodze rozporządzenia, biorąc pod
uwagę wyniki badań naukowych w tym zakresie oraz fakt, czy dana ścieŜka jest powszechnie
stosowana na terenie RP, wartości standardowe dla ścieŜek produkcji biopaliw, które nie
zostały określone w załączniku I niniejszych załoŜeń.
W przypadku producentów rolnych minister właściwy do spraw rolnictwa w drodze
obwieszczenia podaje do publicznej wiadomości wykaz obszarów, na których, w zaleŜności
64
Wersja 0.6
od stosowanej technologii uprawy, normalny poziom emisji gazów cieplarnianych
wynikających z uprawy biomasy przeznaczanej do produkcji biokomponentów i biopaliw
ciekłych, jest niŜszy od poziomu emisji określonego pod pozycją wartości standardowe dla
upraw oraz średni poziom emisji wyraŜonej w gCO2eq/MJ dla poszczególnych upraw biomasy
w tych obszarach. Treść obwieszczenia przygotowana jest biorąc pod uwagę: dostępne
badania naukowe w tym zakresie, charakterystykę gleb, warunki klimatyczne, poziom
zbiorów oraz stosowane technologie uprawy.
W sytuacji, kiedy teren na którym uprawiana jest biomasa do produkcji
biokomponentów znajduje się w wykazie obszarów, o których mowa w art. 19 ust. 2
dyrektywy, przyjmuje się, Ŝe wartość emisji związanych z uprawą gruntów równa jest
wartości standardowej określonej w załączniku nr 1 projektu zmian. Wykaz ww. obszarów
będzie publicznie dostępny w związku z wydaniem obwieszczenia przez ministra ds.
rolnictwa. Producent rolny deklaruje w oświadczeniu, Ŝe teren na którym uprawiał będącą
przedmiotem obrotu znajdują się w wyŜej wymienionym wykazie
2.14.11.3 Obliczanie wartości rzeczywistych.
Obliczanie potencjału redukcji emisji gazów cieplarnianych moŜe się odbywać
równieŜ na podstawie wartości rzeczywistych, zgodnie z metodyką opisaną w dyrektywie.
Sposób wyznaczania wartości rzeczywistych, dla poszczególnych ścieŜek produkcji,
powinien być opisany w systemie certyfikacji, który jest przedstawiony do uznania.
1. Obliczanie wartości rzeczywistych przez jednostki certyfikowane.
Jednostki certyfikujące ustalają szczegółową metodologię wyznaczania wartości
rzeczywistych, w oparciu o wymagania danego systemu certyfikacji, dla poszczególnych
jednostek certyfikowanych podczas procedury dotyczącej ich certyfikowania.
Wartości rzeczywiste emisji gazów cieplarnianych naleŜy ustalić w oparciu
o dokładnie zmierzone dane. Pomiary wartości będą uznawane za prawidłowe, jeŜeli
przeprowadzi się je zgodnie z procedurami jednego z uznanych systemów certyfikacji, a tym
samym zgodnymi z przepisami, które KE uznała zgodnie z art. 18 ust. 4 dyrektywy
2008/29/WE.
2. Obliczanie wartości rzeczywistych przez producentów rolnych.
Minister właściwy do spraw rolnictwa, biorąc pod uwagę posiadany potencjał
badawczy, bazy danych i doświadczenie, określi, w drodze obwieszczenia, wykaz jednostek
organizacyjnych uprawnionych do przeprowadzenia badań i oszacowania poziomu emisji
gazów cieplarnianych dla poszczególnych województw, z upraw rolnych na cele energetyczne
przy róŜnych technologiach uprawy prowadzonej zgodnie z minimalnymi wymogami
65
Wersja 0.6
dotyczącymi zasad dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska oraz do określania, na
podstawie pomiarów przeprowadzanych na wniosek producentów rolnych, poziomu emisji
rzeczywistej w danym gospodarstwie i wydawania stosownych zaświadczeń producentom
rolnym.
2.14.12. System bilansu masy.
Wprowadzony system bilansu masy będzie gwarantował, Ŝe:
1) w przypadku zmieszania biomasy spełniającej kryteria z biomasą, która ich nie
spełnia:
a) ilość
biomasy,
biokomponentów,
która
spełnia
kryteria
jest
ściśle
ewidencjonowana od momentu sprzedaŜy lub zbycia przez producenta
rolnego;
b) ilość biomasy, biokomponentów lub biopaliw, która jest wyprowadzana
z danej mieszanki, w której znajdują się ww. surowce lub produkty
jednocześnie spełniające oraz niespełniające kryteriów zrównowaŜonego
rozwoju i ma słuŜyć jako biomasa,
biokomponenty lub biopaliwa, które
spełniają kryteria zrównowaŜonego rozwoju ma być nie mniejsza niŜ
wprowadzona do mieszanki.
2) w przypadku zmieszania róŜnych ilości biokomponentów, które wykazują róŜny
potencjał redukcji emisji gazów cieplarnianych, potencjały te bilansuje się tylko wtedy, kiedy
wszystkie partie, które zostały włączone do mieszanki spełniają wymogi ustawy dotyczące
redukcji emisji gazów cieplarnianych.
W celu wykazania spełnienia kryteriów zrównowaŜonego rozwoju biokomponenty
powinny pochodzić od dostawców, którzy są w stanie udokumentować pochodzenie tego
biokomponentu w systemie bilansu masy. Wymagania te uznaje się za spełnione, jeŜeli:
1) wszyscy przedsiębiorcy występujący w danej ścieŜce produkcyjnej przez ww.
dostawcą zobowiązali się do wypełnienia wymagań systemu certyfikacji (w praktyce
oznacza to, Ŝe pochodzą od jednostek certyfikowanych lub zakupione zostały za
granicą ale posiadają dowody spełnienia KZR zgodne z wymogami niniejszej ustawy);
2) wszyscy dostawcy udokumentowali otrzymanie i przekazanie biokomponentów, które
posiadają certyfikat spełnienia kryteriów wraz z miejscem i datą otrzymania lub
przekazania przez nich tych biokomponentów.
66
Wersja 0.6
System bilansu masy wszystkich dostawców będzie podlegał regularnym kontrolom
związanym z realizacją NCW i systemem weryfikacji spełnienia kryteriów zrównowaŜonego
rozwoju nadzorowanym przez Prezesa Agencji Rynku Rolnego oraz jednostki certyfikujące,
zgodnie z wymogami systemów certyfikacji oraz zapisami niniejszej ustawy.
67
2.14.13 Pozostałe
1. Minister właściwy dla spraw rolnictwa moŜe określić w drodze rozporządzenia poziom
emisji
w
transporcie,
produktów
pośrednich
oraz
biokomponentów
wyraŜony
w gramach przeliczeniowych CO2 na MJ paliwa, biorąc pod uwagę wyniki pomiarów tych emisji
przeprowadzonych przez właściwe instytucje.
2. Minister właściwy do spraw rolnictwa, mając na uwadze konieczność zapewnienia
wszystkich wymaganych danych oraz zachowania wiarygodności przekazywanych informacji,
określi w drodze obwieszczenia:
1) szacunkowe przeliczniki jednostki określonego surowca rolniczego na jednostkę
biokomponentu, uwzględniając wszystkie etapy przetwórstwa surowców, biorąc pod
uwagę dostępne informacje w tym zakresie;
2) maksymalny poziom strat i ubytków związanych z magazynowaniem biomasy.
3. Producent rolny dokonując zbytu lub sprzedaŜy w innej formie biomasy na potrzeby
realizacji NCW zobowiązany jest wystawić odbiorcy oświadczenie, zwane oświadczeniem
producenta rolnego. W ten sposób producent rolny deklaruje spełnienie kryteriów zrównowaŜonego
rozwoju przez biomasę uprawianą na obszarze gospodarstwa rolnego, na którym prowadzi
działalność rolniczą.
Oświadczenie producenta rolnego wystawiane jest zgodnie z wymogami oraz zapisami
procedur uznanego systemu certyfikacji na podstawie którego dana jednostka certyfikująca
uzyskała certyfikat. Jednocześnie, zgodnie z zapisami niniejszej ustawy, informacje zawarte w
oświadczeniu zawierają w szczególności:
1) oznaczenie producenta rolnego, jego adres oraz adres połoŜenia gospodarstwa
rolnego, z terenu którego pochodzi biomasa będąca przedmiotem oświadczenia;
2) numer ewidencyjny producenta rolnego;
3) numer działki lub działek i powierzchnię uŜytków rolnych w ha, z której została
zebrana partia biomasy objętej oświadczeniem;
4) potwierdzenie pozyskania biomasy zgodnie z kryteriami zrównowaŜonego rozwoju,
5) poziom emisji gazów cieplarnianych dla danej uprawy wyraŜonej w gCO2eq/MJ;
6) oznaczenie nabywcy biomasy, jego adres i miejsce prowadzenia działalności;
7) potwierdzenie, iŜ do powierzchni gruntów, z których zebrano biomasę będącą
przedmiotem oświadczenia producenta rolnego, uzyskana była płatność obszarowa
w 2008 r. jak równieŜ w roku poprzedzającym zbiór ww. biomasy.
Wzór oświadczenia producenta rolnego opracowuje i udostępnia Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa.
Wersja 0.6
W przypadku, kiedy teren uprawy nie jest objęty wykazem, o którym mowa powyŜej, naleŜy
stosować wartości rzeczywiste emisji gazów cieplarnianych.
2.15. Zmiana mechanizmów wsparcia
W ustawie z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych
z realizacją ustawy budŜetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578) zawarto przepis, na mocy którego
w ustawie wprowadzono zmiany dotyczące sposobu finansowania działań związanych z promocją i
rozwojem rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych.
Zgodnie z art. 26 ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy
budŜetowej działania, o których mowa w art. 37 pkt 2-5 ustawy o biokomponentach
i biopaliwach ciekłych oraz promocja wytwarzania i wykorzystania biokomponentów i biopaliw
ciekłych, pomoc dla wytwórców biokomponentów oraz producentów paliw, finansowanie opłat za
parkowanie dla pojazdów zasilanych biopaliwami ciekłymi, zakup nowych pojazdów zasilanych
biopaliwami ciekłymi i wspieranie ekologicznego transportu mogą być dofinansowywane przez
ministra właściwego do spraw gospodarki.
Wydatki związane z ww. działaniami będą ustalane w ustawie budŜetowej w wysokości
1,5 % planowanych w poprzednim roku wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych.
Minister Gospodarki został zobowiązany, w porozumieniu z Ministrem Finansów, do
określenia, w drodze rozporządzenia, szczegółowych warunków, sposobu i trybu przyznawania
dofinansowania, o którym mowa powyŜej.
Z uwagi na szeroki wachlarz działań, które mogą zostać dofinansowane przez Ministra
Gospodarki oraz wielość podmiotów, które będą mogły z tego dofinansowania skorzystać, jak
równieŜ ze względu na fakt, iŜ przewiduje się opracowanie uaktualnionego Wieloletniego programu
promocji biopaliw ciekłych lub innych paliw odnawialnych na lata 2013 – 2020, uznano za zasadne
zastąpienie opisanego powyŜej rozwiązania (rozporządzenie dotyczące promocji wytwarzania i
wykorzystania biokomponentów i biopaliw ciekłych) innym mechanizmem.
W związku z powyŜszym, utworzony zostanie fundusz celowy, którego dysponentem będzie
Minister Gospodarki. Środki Funduszu, wynoszące 1,5% wysokości wpływów z podatku
akcyzowego od paliw silnikowych w poprzednim roku kalendarzowym, będą przeznaczane m.in. na
wsparcie wytwórców biokomponentów, producentów paliw oraz na działania zwiększające popyt
na biopaliwa ciekłe (m.in. zwrot samorządom przychodów utraconych z tytułu zwolnienia z opłat
za parkowanie samochodów przystosowanych do spalania biopaliw, dofinansowanie zakupu
pojazdów przystosowanych do spalania biopaliw).
69
Wersja 0.6
Mając na uwadze powyŜsze, w ustawie dodany zostanie nowy rozdział 6a, w którym
opisany będzie Fundusz promocji wytwarzania i wykorzystania biokomponentów i biopaliw
ciekłych („Fundusz”). W rozdziale tym będą zawarte następujące informacje:
1.Tworzy się państwowy fundusz celowy o nazwie „Fundusz promocji wytwarzania i
wykorzystania biokomponentów i biopaliw ciekłych”, zwany dalej „Funduszem”.
2. Dysponentem Funduszu jest minister właściwy do spraw gospodarki.
3. Obsługę bankową Funduszu prowadzi Bank Gospodarstwa Krajowego.
4. Dysponent Funduszu zawiera z Bankiem Gospodarstwa Krajowego umowę określającą
zakres czynności wykonywanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego oraz wynagrodzenie z
tytułu obsługi Funduszu.
5. Na środki Funduszu składają się:
1) środki wynoszące 1,5% wysokości wpływów z podatku akcyzowego od paliw
silnikowych w poprzednim roku kalendarzowym;
2) odsetki od lokat środków Funduszu w bankach;
3) wpływy z inwestycji środków Funduszu w papiery wartościowe emitowane lub
gwarantowane przez Skarb Państwa lub w jednostki uczestnictwa funduszy rynku
pienięŜnego, o których mowa w art. 178 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach
inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546, z późn. zm.).
6. Środki Funduszu, po pomniejszeniu o koszty funkcjonowania Funduszu, przeznacza się
na promocję wytwarzania i wykorzystania biokomponentów i biopaliw ciekłych.
7. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia rodzaje działań na które przeznaczane
mają być środki gromadzone na rachunku Funduszu, w tym w szczególności na pomoc dla
wytwórców biokomponentów, finansowanie opłat za parkowanie dla pojazdów zasilanych
biopaliwami ciekłymi, zakup nowych pojazdów zasilanych biopaliwami ciekłymi i tworzenie stref
ekologicznego transportu w miastach, oraz tryb przyznawania tych środków, mając na uwadze
skuteczne wsparcie krajowego rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych oraz prawidłowe
wykorzystanie środków.
8. Podstawą gospodarki finansowej Funduszu jest roczny plan finansowy, sporządzany na
kaŜdy rok budŜetowy.
9. Roczny plan finansowy określa w szczególności:
1) stan początkowy i końcowy środków pienięŜnych, naleŜności i zobowiązań;
2) przychody własne;
3) dotacje z budŜetu państwa oraz innych jednostek sektora finansów publicznych;
4) koszty na realizację zadań, w tym koszty wynagrodzeń i składek naliczanych od
wynagrodzeń;
70
Wersja 0.6
5) zadania finansowane ze środków Funduszu.
10. Projekt rocznego planu finansowego sporządza dysponent Funduszu.
11. Wydatki Funduszu wynikające z planu finansowego są dokonywane w ramach
posiadanych środków finansowych, obejmujących bieŜące przychody i pozostałości środków z
okresów poprzednich.
12. Sprawozdanie z wykonania rocznego planu finansowego Funduszu sporządza dysponent
Funduszu w terminach i na zasadach określonych w odrębnych przepisach.
13. W przypadku gdy środki finansowe zgromadzone przez Fundusz nie są okresowo
wykorzystywane na cele wskazane w art. 33 b ust. 2 ustawy, dysponent Funduszu moŜe dokonywać
oprocentowanych lokat terminowych w bankach oraz inwestować środki Funduszu w papiery
wartościowe emitowane lub gwarantowane przez Skarb Państwa lub w jednostki uczestnictwa
funduszy rynku pienięŜnego, o których mowa w art. 178 ustawy z dnia 27 maja 2004 r.
o funduszach inwestycyjnych.
14. Dokonywanie oprocentowanych lokat i inwestowanie środków Funduszu w papiery
wartościowe emitowane przez Skarb Państwa lub w jednostki uczestnictwa funduszy rynku
pienięŜnego nie moŜe uchybiać terminowym wypłatom środków na cele, o których mowa w art. 33
ust. 2 ustawy.
15. Bank Gospodarstwa Krajowego składa ministrowi właściwemu do spraw gospodarki,
w terminie do końca miesiąca następującego po kaŜdym kwartale, sprawozdanie z realizacji planu
finansowego Funduszu.
16. Minister właściwy do spraw gospodarki przekazuje sprawozdanie, o którym mowa
w ust. 8, ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, w terminie miesiąca od dnia jego
otrzymania.
W ustawie zostanie równieŜ zapisane, Ŝe środki gromadzone przez Fundusz zostaną
wykorzystane
m.in.
do
sfinansowania
Systemu
Elektronicznej
Rejestracji
Biomasy
ZrównowaŜonej.
Projekt załoŜeń przewiduje równieŜ, iŜ środki z kar, które do tej pory wpływały na konto
Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki wodnej będą przekazywane do
nowoutworzonego Funduszu promocji wytwarzania i wykorzystania biokomponentów i biopaliw
ciekłych. W związku z tym konieczna jest zmiana zapisów art. 33 ust. 11 ustawy, wprowadzającego
zapis, iŜ:
„Wpływy z tytułu kar pienięŜnych stanowią przychody Funduszu promocji wytwarzania i
wykorzystania biokomponentów i biopaliw ciekłych.”.
2.16. Zmiana w przepisach obowiązujących.
71
Wersja 0.6
1. W ustawie z dnia 27 kwietnia 2011 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr
25, poz. 150, z późn. zm.) wprowadza się następującą zmianę: „Traci moc art. 401 ust. 13a, art.
401 ust. 13 b oraz art. 406 ust. 1 pkt 9a”.
2. W ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości
paliw (Dz. U. Nr 169, poz. 1120, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 2 ust. 1 pkt 3 po słowach „biopaliwa ciekłe” dodaje się słowa „inne paliwa
odnawialne”;
2) w art. 3 ust. 2 wprowadza się pkt 5 o treści „innych paliw odnawialnych, biorąc pod
uwagę wartości parametrów jakościowych, określonych w odpowiednich normach w
tym zakresie”;
3) w art. 7 ust. 2 dodaje się pkt 3 o treści „innych paliw odnawialnych nie spełniających
wymagań jakościowych, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 5”;
4) w art. 19 dodaje się pkt 6 o treści: „innych paliw odnawialnych”;
5) w art. 26 dodaje się pkt 6 o treści: „innych paliw odnawialnych”;
6) w art. 29 po słowach „biopaliw ciekłych” dodaje się słowa „innych paliw
odnawialnych”;
7) w art. 31 po słowach „biopaliwa ciekłe” dodaje się słowa „inne paliwa odnawialne”.
Zmiany w przepisach ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw
wynikają z faktu, Ŝe pomimo wprowadzenie w ustawie o biokomponentach i biopaliwach ciekłych
moŜliwości
zaliczania
innych
paliw
odnawialnych
do
realizacji
Narodowych
Celów
Wskaźnikowych, nie stworzono moŜliwości określania i kontroli spełnienia wymagań jakościowych
dla tych paliw.
2.17. Przepisy przejściowe i końcowe.
Projekt zmian wprowadza zapis, iŜ przepisów niniejszej ustawy nie stosuje się do biomasy,
biokomponentów, biokomponentów stanowiących samoistne paliwo lub biopaliw stanowiących
samoistne paliwo, które zostały wytworzone przed dniem wejścia w Ŝycie przepisów ustawy.
Ponadto, w związku ze zmianą form wsparcia traci moc art. 37 a.
2.18. Wejście ustawy w Ŝycie.
Ustawa wchodzi w Ŝycie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.
72
CZęść III - Ocena skutków regulacji.
1. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budŜet państwa
i budŜety jednostek samorządu terytorialnego.
Wprowadzenie przepisów projektu ustawy spowoduje wzrost wydatków budŜetu państwa.
Nie będzie natomiast miało wpływu na budŜety jednostek samorządu terytorialnego.
Źródłem dodatkowych wydatków z budŜetu krajowego będzie:
c) wprowadzenie systemu weryfikacji spełnienia kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, która
prowadzona będzie m.in. przez Agencję Rynku Rolnego i Agencję Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa. W przypadku tej drugiej, weryfikacja kryteriów moŜe być
prowadzona przez osoby dotąd odpowiedzialne za przyznawanie dopłat do upraw
energetycznych. W przypadku Agencji Rynków Rolnych weryfikacja związana będzie
z koniecznością zwiększenia zatrudnienia (dwa etaty – koszt ok. 100 tys. zł rocznie),
d) opracowanie i wdroŜenie szczegółowej metodyki wyznaczania redukcji emisji gazów
cieplarnianych dla poszczególnych biopaliw oraz weryfikacja spełnienia tego kryterium
(w chwili obecnej trudno oszacować koszt),
e) sporządzenie wykazu obszarów, w odniesieniu do których moŜna stosować wartości
standardowe dla emisji z upraw (w chwili obecnej trudno oszacować koszt).
2.
Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym
funkcjonowanie przedsiębiorstw.
Wprowadzenie regulacji będzie miało pozytywny wpływ na konkurencyjność gospodarki
i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw, poprzez poprawę warunków
funkcjonowania rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych.
Regulacja będzie w szczególności oddziaływać na producentów paliw ciekłych
i biopaliw ciekłych, a w sposób pośredni na wytwórców biokomponentów oraz producentów
biomasy. Wejście w Ŝycie projektowanej ustawy przyczyni się do rozwoju produkcji nowych
rodzajów biopaliw, co przełoŜy się na wzrost zapotrzebowania na biomasę, a tym samym wpłynie
na aktywizację terenów wiejskich. Ponadto, wprowadzenie zmian w sposobie rozliczania
Narodowego Celu Wskaźnikowego, jak równieŜ umoŜliwienie przenoszenia nadwyŜek wykonania
Narodowego Celu Wskaźnikowego pomiędzy podmiotami zobowiązanymi do jego realizacji
stworzy przedsiębiorcom korzystne warunki do realizacji tego obowiązku, a tym samym umoŜliwi
osiągnięcie celu krajowego (w zakresie udziału biokomponentów i innych paliw odnawialnych
Wersja 0.6
w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych zuŜytych w ciągu roku kalendarzowego
w transporcie).
Wejście w Ŝycie przepisów ustawy będzie generować dla podmiotów koszty z tytułu
uzyskania certyfikatu potwierdzającego spełnienie kryteriów zrównowaŜonego rozwoju (opłata za
wydanie certyfikatu), jak równieŜ z tytułu wpisu certyfikatów do rejestru oraz dokonywania zmian
w rejestrze. Zakłada się, Ŝe koszt wydania certyfikatów (poniesiony przez podmiot ubiegający się
o wydanie certyfikatu) będzie wynosił ok. 10 tys. złotych.
Wprowadzenie opisywanego w przedmiotowych załoŜeniach systemu certyfikacji, pomimo
konieczności poniesienia przez przedsiębiorców określonych kosztów, będzie miało pozytywny
wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość ze względu na fakt, Ŝe polskie podmioty
będą traktowane równorzędnie z innymi podmiotami działającymi na rynku biokomponentów
i biopaliw ciekłych w Unii Europejskiej. W przypadku, gdyby system certyfikacji nie został
w Polsce wprowadzony, wytworzone w Polsce produkty nie znalazłyby zbytu na rynku
europejskim.
Jednocześnie, wzrosną koszty prowadzenia działalności w związku z koniecznością
udokumentowania
spełnienia
przez
biopaliwa
kryteriów
zrównowaŜonego
rozwoju
i przeprowadzaniem kontroli utrzymania warunków określonych przy wydawaniu certyfikatu.
Zakłada się, Ŝe będą one wynosiły ok. 2 tys. zł rocznie.
3.
Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionów oraz konkurencyjność
wewnętrzną i zewnętrzną gospodarki
Zapisy ustawy przyczynią się do rozwoju działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania
biokomponentów na terytorium RP. MoŜe teŜ mieć wpływ na zwiększenie aktywizacji zawodowej
na terenach wiejskich.
Wprowadzenie przepisów dotyczących konieczności spełnienia przez biopaliwa, zarówno
wytwarzane z surowców pochodzących z terenu Unii Europejskiej, jak i z terenu krajów trzecich,
kryteriów
zrównowaŜonego
rozwoju,
zwiększy
konkurencyjność
krajowej
biomasy
i biokomponentów.
4
Wpływ regulacji na środowisko.
Realizacja postanowień ustawy będzie miała korzystny wpływ na stan środowiska
w Polsce, a w szczególności na jakość powietrza atmosferycznego, poprzez znaczne ograniczenie
emisji gazów cieplarnianych. Wykorzystanie na szerszą skalę biopaliw doprowadzi do znacznego
ograniczenia emisji związków siarki, związków ołowiu oraz lotnych związków organicznych.
74
Wprowadzenie
przepisów
Wersja 0.6
dotyczących
konieczności
spełnienia
przez
stosowane
w Polsce biopaliwa kryteriów zrównowaŜonego rozwoju, zapewni, Ŝe surowce do produkcji
biopaliw będą pozyskiwane w sposób zrównowaŜony i zgodny z wymogami dotyczącymi zasad
dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska.
5.
Konsultacje społeczne
Równolegle do uzgodnień międzyresortowych, projekt załoŜeń do projektu ustawy został
poddany procedurze konsultacji z instytucjami, organizacjami i przedsiębiorstwami, zajmującymi
się problematyką rynku biokomponentów oraz paliw ciekłych i biopaliw ciekłych, w tym np. z:
1) Instytutem Nafty i Gazu;
2) Instytutem Paliw i Energii Odnawialnej;
3) Instytutem Technicznym Wojsk Lotniczych;
4) Ośrodkiem Badawczo-Rozwojowym Przemysłu Rafineryjnego;
5) Krajową Izbą Biopaliw;
6) Krajową Izbą Gospodarczą;
7) Krajową Radą Federacji Konsumentów;
8) Krajową Izbą Komunikacji Miejskiej;
9) Krajową Radą Gorzelnictwa i Produkcji Biopaliw;
10) Krajową Radą Izb Rolniczych;
11) Krajowym Zrzeszeniem Producentów Rzepaku;
12) Krajowym Związkiem Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych;
13) Polską Izbą Biomasy,
14) Polską Izbą Paliw Płynnych;
15) Polską Organizacją Przemysłu i Handlu Naftowego;
16) Polską Radą Koordynacyjną Odnawialnych Źródeł Energii;
17) Polskim Stowarzyszeniem Producentów Oleju;
18) Polskim Towarzystwem Biomasy – Polbiom,
19) Stowarzyszeniem „Bioetanol Ekologia Transport”;
20) Związkiem Gorzelni Polskich;
21) Związkiem Pracodawców BranŜy Paliw Płynnych i Energetycznych;
22) Grupą Lotos S.A.;
23) PKN Orlen S.A.
75
W wyniku uzgodnień i konsultacji wprowadzono następujące zmiany:
1. Wymieniono substancje, których wkład będzie liczony dwukrotnie do realizacji celu w zakresie
udziału energii ze źródeł odnawialnych w transporcie.
2. Wprowadzono moŜliwość stosowania technologii współuwodornienia do realizacji Narodowych
Celów Wskaźnikowych.
3. Wprowadzono przepis, zgodnie z którym przepisy ustawy dotyczą wszystkich rodzajów
transportu.
4. Przekazano zarządzanie środkami pochodzącymi z kar Funduszowi promocji wytwarzania
i wykorzystania biokomponentów i biopaliw ciekłych.
5. Wprowadzono moŜliwość rozliczania Narodowych Celów Wskaźnikowych w cyklu dwuletnim.
6. Wprowadzono nowe definicje wynikające z przepisów dyrektywy 2009/28/WE.
7. Zmieniono definicje wytwórcy, pośrednika i producenta. Wprowadzono definicję przetwórcy.
8. Zmieniono wzór obliczania kary za niezrealizowanie Narodowego Celu Wskaźnikowego.
9. Doprecyzowano kwestie dotyczące zlecania wytworzenia biokomponentów stanowiących
samoistne paliwo.
10. Zmieniono
delegację
do
wydawania
rozporządzenia
określającego
Narodowe
Cele
Wskaźnikowe.
Ponadto w tekście załoŜeń wprowadzono liczne poprawki redakcyjne.
Nie uwzględniono natomiast uwag dotyczących:
1. ObniŜenia poziomów kar za brak realizacji Narodowych Celów Wskaźnikowych System kar
jest jednym z istotniejszych mechanizmów stymulujących rozwój rynku biokomponentów
i biopaliw ciekłych.
2. Wprowadzenia moŜliwości handlu nadwyŜkami realizacji Narodowych Celów Wskaźnikowych.
Wprowadzenie takiego mechanizmu utrudniłoby w znacznym stopniu weryfikację realizacji
Narodowych Celów Wskaźnikowych i skomplikowałoby pracę Urzędu Regulacji Energetyki.
3. Wprowadzenia 14 dniowego terminu płatności za dostawę biokomponentów. Termin ten jest
zbyt krótki. Zaproponowany w poprzedniej wersji załoŜeń 30 dniowy termin dostawy jest taki
sam, jak w przypadku terminu zapłaty za dostawę biomasy.
4. Uregulowania kwestii koncesjonowania produkcji biopaliw ciekłych. Kwestie koncesji są
kompleksowo, dla wszystkich paliw, uregulowane w Prawie energetycznym i nie ma potrzeby
odrębnego regulowania tych kwestii.
ZAŁĄCZNIK I
Zasady obliczania wpływu biopaliw, biopłynów i ich odpowiedników kopalnych
na emisję gazów cieplarnianych
Wartości typowe i standardowe dla biopaliw produkowanych bez emisji netto dwutlenku
węgla w związku ze zmianą sposobu uŜytkowania gruntów
ŚcieŜka produkcji biopaliw
etanol z buraka cukrowego
etanol z pszenicy (paliwo technologiczne
nieokreślone)
etanol z pszenicy (węgiel brunatny jako paliwo
technologiczne w elektrociepłowni)
etanol z pszenicy (gaz ziemny jako paliwo
technologiczne w konwencjonalnym kotle)
etanol z pszenicy (gaz ziemny jako paliwo
etanol z pszenicy (słoma jako paliwo technologiczne
w elektrociepłowni)
etanol z kukurydzy wyprodukowany we Wspólnocie
(gaz ziemny jako paliwo technologiczne
etanol z trzciny cukrowej
część ze źródeł odnawialnych eter etylowo-tbutylowy (ETBE)
część ze źróde odnawialnych eter etylo-tamylowy(TAEE)
Typowe
ograniczenie
emisji gazów
cieplarnianych
61 %
32 %
Standardowe
ograniczenie
emisji gazów
cieplarnianych
52 %
16 %
32%
16 %
45 %
34 %
53 %
47 %
69 %
69 %
56 %
49 %
71%
71%
Takie same wartości jak dla wybranej
ścieŜki produkcji etanolu
ścieŜki produkcji etanolu
Wersja 0.6
biodiesel z ziaren rzepaku
45%
38 %
biodiesel ze słonecznika
58 %
51 %
biodiesel z soi
40 %
31 %
biodiesel z oleju palmowego (technologia
36 %
19 %
nieokreślona)
biodiesel z oleju palmowego (technologia
62 %
56 %
z wychwytem metanu w olejarni)
biodiesel ze zuŜytego oleju roślinnego lub
88 %
83 %
zwierzęcego*
hydrorafinowany olej roślinny z ziaren rzepaku
51 %
47 %
hydrorafinowany olej roślinny ze słonecznika
65 %
62 %
hydrorafinowany olej roślinny z oleju palmowego
40 %
26 %
(technologia nieokreślona)
68 %
65 %
(technologia z wychwytem metanu w olejarni)
czysty olej roślinny z ziaren rzepaku
58 %
57 %
biogaz z organicznych odpadów komunalnych jako
80 %
73 %
spręŜony gaz ziemny
biogaz z mokrego obornika jako spręŜony gaz
84 %
81 %
ziemny
biogaz z suchego obornika jako spręŜony gaz ziemny 86 %
82 %
* Nie obejmuje oleju zwierzęcego wyprodukowanego z produktów ubocznych pochodzenia
zwierzęcego sklasyfikowanych jako surowiec kategorii 3 zgodnie z rozporządzeniem (WE)
1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 października 2002 r. ustanawiającym
przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego
nieprzeznaczonych do spoŜycia przez ludzi
78
Wersja 0.6
Przewidywane wartości typowe i standardowe dla przyszłych biopaliw, które nie występowały
lub występowały jedynie w niewielkich ilościach na rynku w styczniu 2008 r., produkowanych
bez emisji netto dwutlenku węgla w związku ze zmianą sposobu uŜytkowania gruntów
ŚcieŜka produkcji biopaliw
etanol ze słomy pszenicy
etanol z odpadów drzewnych
etanol z drewna uprawianego
olej napędowy wytwarzany metodą Fischer-Tropsch
z odpadów drzewnych
z drewna uprawianego
eter dimetylowy z odpadów drzewnych (DME)
DME z drewna uprawianego
metanol z odpadów drzewnych
metanol z drewna uprawianego
część ze źródeł odnawialnych eter metylo-t-butylowy
(MTBE)
79
Typowe
ograniczenie
emisji gazów
cieplarnianych
87 %
80 %
76 %
95 %
Standardowe
ograniczenie
emisji gazów
cieplarnianych
85 %
74 %
70 %
95 %
93 %
93 %
95 %
95 %
92 %
92 %
94 %
94 %
91 %
91 %
ścieŜki produkcji metanolu
Wersja 0.6
Szczegółowe wartości dla biopaliw i biopłynów
Szczegółowe wartości dla uprawy: „eec” zgodnie z definicją z załącznika 2
ścieŜka produkcji biopaliw i biopłynów
etanol z pszenicy
etanol z kukurydzy, produkowany we Wspólnocie
część ze źródeł odnawialnych ETBE
część ze źródeł odnawialnych TAEE
Typowa emisja Standardowa
gazów
emisja gazów
cieplarnianych
cieplarnianych
(gCO2eq/MJ)
(gCO2eq/MJ)
12
12
23
23
20
20
14
14
Takie same wartości jak dla
wybranej ścieŜki produkcji etanolu
29
29
18
18
19
19
14
14
0
0
30
30
18
18
15
15
30
30
0
0
biodiesel z soi
biodiesel z oleju palmowego
biodiesel ze zuŜytego oleju roślinnego lub zwierzęcego*
biogaz z mokrego obornika jako spręŜony gaz ziemny
0
0
biogaz z suchego obornika jako spręŜony gaz ziemny
0
0
* Nie obejmuje oleju zwierzęcego wyprodukowanego z produktów ubocznych pochodzenia
zwierzęcego sklasyfikowanych jako surowiec kategorii 3 zgodnie z rozporządzeniem (WE)
1774/2002.
80
Wersja 0.6
Szczegółowe wartości dla procesu technologicznego (w tym nadwyŜka energii elektrycznej): „ep eeec” zgodnie z definicją z załącznika 2
etanol z pszenicy (paliwo technologiczne nieokreślone)
etanol z pszenicy (węgiel brunatny jako paliwo
etanol z pszenicy (gaz ziemny jako paliwo technologiczne
w konwencjonalnym kotle)
etanol z kukurydzy, produkowany we Wspólnocie (gaz
ziemny jako paliwo technologiczne w elektrociepłowni)
81
Typowa emisja
gazów
cieplarnianych
(gCO2eq/MJ)
19
32
32
Standardowa
emisja gazów
cieplarnianych
(gCO2eq/MJ)
26
45
45
21
30
14
19
1
1
15
21
1
1
16
22
16
22
Wersja 0.6
biodiesel z soi
biodiesel z oleju palmowego (technologia nieokreślona)
biodiesel z oleju palmowego (technologia z wychwytem
metanu w olejarni)
biodiesel ze zuŜytego oleju roślinnego lub zwierzęcego
(technologia nieokreślona)
(technologia z wychwytem metanu w olejarni)
82
18
35
13
26
49
18
9
10
10
30
13
13
13
42
7
9
4
14
5
20
8
8
11
11
Wersja 0.6
Szczegółowe wartości dla transportu i dystrybucji: „etd” zgodnie z definicją z załącznika 2
etanol z pszenicy
etanol z kukurydzy, produkowany we Wspólnocie
biodiesel z soi
biodiesel z oleju palmowego
83
Typowa emisja Standardowa
gazów
emisja gazów
cieplarnianych
cieplarnianych
(gCO2eq/MJ)
(gCO2eq/MJ)
2
2
2
2
2
2
9
9
1
1
1
1
13
13
5
5
1
1
1
1
1
1
5
5
1
1
3
3
5
4
5
4
Wersja 0.6
Razem dla uprawy, procesu technologicznego, transportu i dystrybucji
etanol z pszenicy (paliwo technologiczne nieokreślone)
etanol z pszenicy (węgiel brunatny jako paliwo technologiczne
w konwencjonalnym kotle)
etanol z kukurydzy, produkowany we Wspólnocie (gaz ziemny
jako paliwo technologiczne w elektrociepłowni)
84
Typowa emisja
gazów
cieplarnianych
(gCO2eq/MJ)
33
57
57
Standardowa
emisja gazów
cieplarnianych
(gCO2eq/MJ)
40
70
70
46
55
39
44
26
26
37
43
24
24
46
52
35
41
Wersja 0.6
biodiesel z soi
biodiesel z oleju palmowego (technologia nieokreślona)
biodiesel z oleju palmowego (technologia z wychwytem
metanu w olejarni)
hydrorafinowany olej roślinny z oleju palmowego (technologia
nieokreślona)
hydrorafinowany olej roślinny z oleju palmowego (technologia
z wychwytem metanu w olejarni)
biogaz z organicznych odpadów komunalnych jako spręŜony
gaz ziemny
85
50
54
32
58
68
37
10
41
29
50
14
44
32
62
27
29
35
17
36
23
13
12
16
15
Przewidywane szczegółowe wartości dla przyszłych biopaliw i biopłynów, które nie
występowały lub występowały w niewielkich ilościach na rynku w styczniku 2008
Szczegółowe wartości standardowe dla upraw: „eec” zgodnie z definicją z załącznika 2
DME z odpadów drzewnych
część ze źródeł odnawialnych MTBE
Typowa emisja
gazów
cieplarnianych
(gCO2eq/MJ)
3
1
6
1
Standardowa
emisja gazów
cieplarnianych
(gCO2eq/MJ)
3
1
6
1
4
4
1
1
5
5
1
1
5
5
Wersja 0.6
Szczegółowe wartości standardowe dla procesów technologicznych (w tym nadwyŜka energii
elektrycznej): „ep - eee” zgodnie z definicją z załącznika 2
etanol z drewna
z drewna
DME z drewna
metanol z drewna
87
Typowa emisja
gazów
cieplarnianych
(gCO2eq/MJ)
5
12
0
Standardowa
emisja gazów
cieplarnianych
(gCO2eq/MJ)
7
17
0
0
0
0
0
Wersja 0.6
Szczegółowe wartości standardowe dla transportu i dystrybucji: „etd” zgodnie z definicją
z załącznika 2
88
Typowa emisja
gazów
cieplarnianych
(gCO2eq/MJ)
2
4
2
3
Standardowa
emisja gazów
cieplarnianych
(gCO2eq/MJ)
2
4
2
3
2
2
4
4
2
2
4
4
2
2
Wersja 0.6
Całkowita wartość dla uprawy, procesów technologicznych, transportu i dystrybucji
89
Typowa emisja
gazów
cieplarnianych
(gCO2eq/MJ)
11
17
20
4
Standardowa
emisja gazów
cieplarnianych
(gCO2eq/MJ)
13
22
25
4
6
6
5
5
7
7
5
5
7
7
Wersja 0.6
ZAŁĄCZNIK II
Metodologia
1.
Emisję
gazów
cieplarnianych
spowodowaną
produkcją
i stosowaniem
paliw
transportowych, biopaliw i biopłynów oblicza się w następujący sposób:
E
=
eec + el + ep + etd + eu - esca – eccs - eccr – eee,
E
=
całkowita emisja spowodowana stosowaniem paliwa;
eec
=
emisja spowodowana wydobyciem lub uprawą surowców;
el
=
emisja w ujęciu rocznym spowodowana zmianami ilości pierwiastka węgla
gdzie
w związku ze zmianą sposobu uŜytkowania gruntów;
ep
=
emisja spowodowana procesami technologicznymi;
etd
=
emisja spowodowana transportem i dystrybucją;
eu
=
emisja spowodowana stosowanym paliwem;
esca
=
wartość ograniczenia emisji spowodowanego akumulacją pierwiastka węgla
w glebie dzięki lepszej gospodarce rolnej;
eccs
=
ograniczenie emisji spowodowane wychwytywaniu dwutlenku węgla i jego
sekwestracji składowaniu w głębokich strukturach geologicznych;
eccr
=
ograniczenie emisji spowodowane wychwytywaniu dwutlenku węgla i jego
zastępowaniu; oraz
eee
=
ograniczenie emisji dzięki zwiększonej produkcji energii elektrycznej
w wyniku kogeneracji.
Emisji związanej z produkcją maszyn i urządzeń nie uwzględnia się.
2.
Emisja gazów cieplarnianych z paliw, E, wyraŜona jest w gramach przeliczeniowych CO2
na MJ paliwa, gCO2eq/MJ.
3.
W drodze wyjątku od pkt 2, dla paliw transportowych, wartości obliczone w gCO2eq/MJ
mogą być skorygowane o róŜnice pomiędzy paliwami w zakresie wykonanej pracy
uŜytecznej, wyraŜonej w km/MJ. Korekta ta jest dopuszczalna wyłącznie w przypadku
przedstawienia dowodu na istnienie róŜnic w zakresie wykonanej pracy uŜytecznej.
4.
Ograniczenie
emisji
gazów
cieplarnianych
z biopaliw
w następujący sposób:
OGRANICZENIE
= (EF – EB)/EF,
gdzie
EB
=
całkowita emisja z biopaliw i biopłynów; oraz
90
i biopłynów
oblicza
się
EF
5.
=
Wersja 0.6
całkowita emisja z kopalnego odpowiednika biopaliwa
Gazy cieplarniane uwzględnione dla celów pkt 1 to CO2, N2O i CH4. Do obliczenia
równowaŜnika CO2 poniŜszym gazom przypisuje się następujące wartości:
CO2: 1
N2O: 296
CH4: 23
6.
Emisja spowodowana wydobyciem lub uprawą surowców, eec, obejmuje emisje
spowodowane samym procesem wydobycia lub uprawy, gromadzeniem surowców,
odpadami i wyciekami, produkcją chemikaliów i produktów stosowanych w procesie
wydobycia lub uprawy. Wyklucza się wychwytywanie CO2 w trakcie uprawy surowców.
Odejmuje się potwierdzoną redukcję emisji gazów cieplarnianych z wypalania
w zakładach produkcji oleju gdziekolwiek na świecie. Szacunkową emisję z upraw moŜna
określić na podstawie średnich wyliczonych dla obszarów geograficznych mniejszych od
tych przyjętych do obliczenia wartości standardowych, jeśli nie jest moŜliwe zastosowanie
wartości rzeczywistych.
7.
Emisję w ujęciu rocznym spowodowaną zmianami ilości pierwiastka węgla w związku ze
zmianą sposobu uŜytkowania gruntów, el, oblicza się równo rozdzielając całkowitą emisję
na 20 lat. Do obliczenia wielkości tych emisji stosuje się następującą zasadę:
el
=
(CSR – CSA) x 3.664 x 1/20 x 1/P -eB,(1)
=
emisja w ujęciu rocznym gazów cieplarnianych spowodowana zmianami ilości
gdzie
el
pierwiastka węgla w związku ze zmianą sposobu uŜytkowania gruntów
(mierzona jako masa równowaŜnika CO2 na jednostkę energii wytworzonej
z biopaliwa);
CSR =
ilość pierwiastka węgla na jednostkę powierzchni związany z przeznaczeniem
gruntów odniesienia (mierzony jako masa pierwiastka węgla na jednostkę
powierzchni, obejmująca zarówno glebę jak i roślinność). Przeznaczenie
gruntów odniesienia oznacza przeznaczenie gruntów w styczniu 2008 r. lub
20 lat przed uzyskaniem surowca, jeśli data ta jest późniejsza;
CSA =
ilość pierwiastka węgla na jednostkę powierzchni związany z rzeczywistym
przeznaczeniem gruntów (mierzony jako masa pierwiastka węgla na jednostkę
powierzchni, obejmująca zarówno glebę jak i roślinność). W przypadkach
kiedy ilości pierwiastka węgla gromadzą się przez okres przekraczający 1 rok,
1
Współczynnik otrzymany przez podzielenie masy molowej CO2 (44,010 g/mol) przez masę molową węgla
(12,011 g/mol) wynosi 3,664.
91
Wersja 0.6
wartość CSA jest obliczana jako zasoby na jednostkę powierzchni po
dwudziestu latach lub kiedy uprawy osiągną dojrzałość, w zaleŜności od tego,
co nastąpi wcześniej;
P
=
wydajność upraw (mierzona ilością energii wytwarzanej przez biopaliwo lub
biopłyn na jednostkę powierzchni w jednym roku) oraz
eB
=
premia o wartości 29 gCO2eq/MJ za biopaliwo lub biopłyn przyznawana, jeśli
biomasa otrzymywana jest z rekultywowanych terenów zdegradowanych
i spełnia warunki ustanowione w pkt 8.
8.
Premia o wartości 29 gCO2eq/MJ jest przyznawana, jeśli występują czynniki świadczące
o tym, Ŝe przedmiotowe tereny:
a)
w styczniu 2008 r. nie były wykorzystywane do działalności rolniczej lub
jakiejkolwiek innej; oraz
b)
naleŜą do jednej z następujących kategorii:
(i)
tereny powaŜnie zdegradowane, w tym wcześniej wykorzystywane do celów
rolniczych;
(ii)
tereny silnie zanieczyszczone.
Premia o wartości 29 gCO2eq/MJ ma zastosowanie przez okres nieprzekraczający
dziesięciu lat, licząc od daty przekształcenia terenów do celów rolniczych, pod warunkiem
Ŝe zapewnione zostanie regularne zwiększanie ilości pierwiastka węgla oraz znaczne
ograniczenie erozji w odniesieniu do terenów określonych w ppkt (i) oraz zmniejszenie
zanieczyszczenia gleby w odniesieniu do terenów określonych w ppkt (ii).
9.
Kategorie, o których mowa w pkt 8 lit. b) zostają zdefiniowane w sposób następujący:
a)
termin „tereny powaŜnie zdegradowane” oznacza tereny, które w dłuŜszym okresie
zostały w duŜym stopniu zasolone lub które są szczególnie mało zasobne
w substancje organiczne i uległy powaŜnej erozji.
b)
termin „tereny silnie zanieczyszczone” oznacza tereny, które nie nadają się do
uprawy Ŝywności lub paszy dla zwierząt ze względu na zanieczyszczenie gleby.
NaleŜą tu tereny, które są przedmiotem decyzji Komisji zgodnie z art. 18 ust. 4 czwarty
akapit.
10.
Emisja spowodowana procesami technologicznymi, ep, obejmuje emisje spowodowane
samymi procesami technologicznymi, odpadami i wyciekami, oraz produkcją chemikaliów
lub produktów stosowanych w procesach technologicznych.
W
obliczeniach
zuŜycia
energii
elektrycznej
wyprodukowanej
poza
zakładem
produkującym paliwo, natęŜenie emisji gazów cieplarnianych spowodowanej produkcją
i dystrybucją tej energii elektrycznej uznaje się jako równe średniemu natęŜeniu emisji
92
Wersja 0.6
spowodowanej produkcją i dystrybucją energii elektrycznej w określonym regionie. Jako
wyjątek od powyŜszej zasady, producenci mogą stosować średnią wartość w odniesieniu
do energii elektrycznej produkowanej w pojedynczym zakładzie, jeśli zakład ten nie jest
podłączony do sieci energetycznej.
11.
Emisja spowodowana transportem i dystrybucją, etd, obejmuje emisje spowodowane
transportem i magazynowaniem surowców oraz półproduktów, a takŜe magazynowaniem
i dystrybucją wyrobów gotowych. Niniejszy punkt nie obejmuje emisji spowodowanych
przez transport i dystrybucję, które naleŜy uwzględnić zgodnie z pkt 6.
12.
Emisję spowodowaną stosowanym paliwem, eu, uznaje się za zerową dla biopaliw
i biopłynów.
13.
Ograniczenie emisji dzięki wychwytywaniu dwutlenku węgla i jego podziemnemu
składowaniu, eccs, które nie zostało uwzględnione juŜ w ep, odnosi się wyłącznie do emisji,
której uniknięto poprzez wychwytywanie i sekwestrację emitowanego CO2 bezpośrednio
związanego z wydobyciem, transportem, przetworzeniem i dystrybucją paliwa.
14.
Ograniczenie emisji dzięki wychwytywaniu dwutlenku węgla i jego zastępowaniu, eccr,
odnosi się wyłącznie do emisji, której uniknięto poprzez wychwytywanie CO2, w którym
pierwiastek węgla pochodzi z biomasy i jest stosowany w celu zastąpienia CO2
pochodzenia kopalnego, stosowanego w produktach handlowych i w usługach.
15.
Ograniczenie emisji dzięki zwiększonemu wytwarzaniu energii elektrycznej w wyniku
kogeneracji, eee, uwzględnia się w odniesieniu do nadwyŜki energii elektrycznej
produkowanej w ramach systemów produkcji paliwa stosujących kogenerację, za
wyjątkiem przypadków, gdy paliwo stosowane w kogeneracji jest produktem ubocznym
innym niŜ resztki poŜniwne. W obliczeniach nadwyŜki energii elektrycznej przyjmuje się,
Ŝe wielkość jednostki kogeneracyjnej odpowiada minimum niezbędnemu, aby jednostka
kogeneracyjna mogła dostarczać ciepło potrzebne do produkcji paliwa. Ograniczenie
emisji gazów cieplarnianych związane z nadwyŜką energii elektrycznej uznaje się za
równe ilości gazów cieplarnianych, które zostałyby wyemitowane, gdyby w elektrowni
stosującej to samo paliwo wyprodukowano taką samą ilość energii elektrycznej jak
w jednostce kogeneracyjnej.
16.
Jeśli w procesie produkcji paliwa równocześnie powstaje paliwo, dla którego oblicza się
emisje, oraz jeden lub więcej produktów („produkty uboczne”), emisję gazów
cieplarnianych dzieli się pomiędzy paliwo lub jego produkt pośredni i produkty uboczne
proporcjonalnie do ich zawartości energetycznej (określonej na podstawie wartości
opałowej dolnej w przypadku produktów ubocznych innych niŜ energia elektryczna).
93
17.
Wersja 0.6
W obliczeniach, o których mowa w pkt 17, emisje do podziału to eec + el, + te części ep, etd
i eee, mają miejsce przed fazą produkcji, w której powstaje produkt uboczny i w jej trakcie.
Jeśli w odniesieniu do tych produktów ubocznych jakiekolwiek emisje przypisano do
wcześniejszych faz produkcji w cyklu Ŝycia, uwzględnia się jedynie tę część emisji, którą
przypisano do pośredniego produktu paliwowego w ostatniej fazie produkcji, a nie całość
emisji.
W przypadku biopaliw i biopłynów, w obliczeniach uwzględnia się wszystkie produkty
uboczne, w tym energię elektryczną, która nie wchodzi w zakres pkt 16, za wyjątkiem
resztek poŜniwnych, w tym słomy, wytłok, plew, kolb i łupin orzechów. W obliczeniach
produkty uboczne mające negatywną wartość energetyczną uznaje się za posiadające
zerową wartość energetyczną.
Odpady, resztki poŜniwne, w tym słomę, wytłoki, plewy, kolby i łupiny orzechów oraz
resztki powstałe w innych procesach przetwórczych, w tym surową (nierafinowaną)
glicerynę, uznaje się za materiały nieemitujące Ŝadnych gazów cieplarnianych w całym
cyklu Ŝycia, aŜ do momentu ich zbiórki.
W przypadku paliw produkowanych w rafineriach, jednostką analityczną dla celów
obliczeniowych, o których mowa w pkt 17, jest rafineria.
18.
W przypadku biopaliw, w obliczeniach, o których mowa w pkt 4, wartość odpowiednika
kopalnego (EF) to najnowsza, dostępna wartość średnich emisji pochodzących z kopalnej
części benzyny i oleju napędowego wykorzystanych na terytorium Wspólnoty, podana na
mocy dyrektywy 98/70/WE. W przypadku braku takich danych, zastosowanie ma wartość
83,8 gCO2eq/MJ.
W przypadku biopłynów, stosowane do wytwarzania energii elektrycznej, w obliczeniach,
o których mowa w pkt 4, wartość odpowiednika kopalnego (EF) wynosi 91 gCO2eq/MJ.
W przypadku biopłynów, stosowane do produkcji ciepła, w obliczeniach, o których mowa
w pkt 4, wartość odpowiednika kopalnego (EF) wynosi 77 gCO2eq/MJ.
W przypadku biopłynów, stosowane w kogeneracji, w obliczeniach, o których mowa w pkt
4, wartość odpowiednika kopalnego (EF) wynosi 85 gCO2eq/MJ.
94
Wersja 0.6
ZAŁĄCZNIK III
Wartość energetyczna w paliwach transportowych
Paliwo
Wartość energii wg
wagi (dolna wartość
kaloryczna, MJ/kg)
Bioetanol (etanol produkowany z biomasy)
Bio-ETBE (eter etylo-t-butylowy produkowany na
bazie bioetanolu)
27
36 (z czego 37% ze
źródeł
odnawialnych)
20
Wartość energii wg
objętości (dolna
wartość kaloryczna,
MJ/l)
21
27 (z czego 37% ze
źródeł
odnawialnych)
16
35 (z czego 22% ze
źródeł
odnawialnych)
28
26 (z czego 22% ze
źródeł
odnawialnych)
19
38 (z czego 29% ze
źródeł
odnawialnych)
33
29 (z czego 29% ze
źródeł
odnawialnych)
27
37
33
Biometanol (metanol produkowany z biomasy, do
stosowania jako biopaliwo)
Bio-MTBE (eter metylo-t-butylowy produkowany
na bazie biometanolu)
Bio-DME (eter dimetylowy produkowany
z biomasy, do stosowania jako biopaliwo)
Bio-TAEE (eter etylo-t-amylowy produkowany na
bazie bioetanolu)
Biobutanol (butanol produkowany z biomasy, do
stosowania jako biopaliwo)
Biodiesel (eter metylowy produkowany z oleju
roślinnego lub zwierzęcego, jakości oleju
napędowego, do stosowania jako biopaliwo)
95
Wersja 0.6
Olej napędowy wytwarzany metodą FischerTropsch (syntetyczny węglowodór lub mieszanka
syntetycznych węglowodorów produkowanych
z biomasy)
Hydrorafinowany olej roślinny (olej roślinny
poddany termochemicznej obróbce wodorem)
Czysty olej roślinny (olej produkowany z roślin
oleistych poprzez tłoczenie, wyciskanie lub
z zastosowaniem innych podobnych metod, surowy
lub rafinowany, lecz chemicznie
niemodyfikowany, jeśli kompatybilny
z zastosowanym typem silników i odpowiednimi
wymogami w zakresie emisji)
Biogaz (gaz opałowy produkowany z biomasy i/lub
z części odpadów ulegającej biodegradacji, który
moŜe być oczyszczony do poziomu
odpowiadającego jakości gazu naturalnego, do
stosowania jako biopaliwo, lub gaz drzewny)
Benzyna
Olej napędowy
96
44
34
44
34
37
34
50
-
43
43
32
36

cały projekt - Związek Gorzelni Polskich

Transkrypt

Podobne dokumenty

Raport dla Komisji Europejskiej w sprawie wdrazenia dyrektywy

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2014 r

Liczymy na Państwa obecność

Biopaliwo bez gwarancji

Uwarunkowania surowcowe produkcji biopaliw

Miesięcznik CZYSTA ENERGIA, wyd. listopad 2007

Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych a paliwa

Zaproszenie dla mediów - Copa

„Biopaliwa na drodze ku dekarbonizacji transportu. Najnowsze