"Edukacja Niepełnosprawnych" - DOREW

Dzienny Ośrodek Rehabilitacyjno – Edukacyjno – Wychowawczy
Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym
Koła w Pszczynie
KONFERENCJA
EDUKACJA
NIEPEŁNOSPRAWNYCH
27 marca 2014r.
1
REALIZACJA OBOWIĄZKU SZKOLNEGO POZA SZKOŁĄ
PRZEZ UCZNIÓW NIEPEŁNOSPRAWNYCH
- prawne aspekty zagadnienia
w kontekście funkcjonowania
Dziennego Ośrodka Rehabilitacyjno – Edukacyjno – Wychowawczego w Pszczynie.
Uczniami placówki są :
dzieci i młodzież z upośledzeniem umysłowym
w stopniu umiarkowanym i znacznym
ze sprzężonymi niepełnosprawnościami
oraz z głębokim upośledzeniem umysłowym.
Każde dziecko niepełnosprawne ma prawo do nauki
Art. 70 Konstytucji RP i art. 1 pkt 1 Ustawy o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r.
(Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, ze zmianami)
Najważniejsze zasady dotyczące kształcenia w Polsce, w tym kształcenia osób
niepełnosprawnych, reguluje ustawa o systemie oświaty. Część zasad dotyczy wszystkich
uczniów, w tym także niepełnosprawnych, a niektóre z nich dotyczą jedynie osób
niepełnosprawnych.
2
System oświaty zapewnia /art. 1 ( wybrane punkty) ustawy o systemie oświaty/ :









realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz
prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i
osiągniętego rozwoju;
wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny
(…)
dostosowanie treści, metod i organizacji nauczania do możliwości psychofizycznych
uczniów, a także możliwość korzystania z pomocy psychologiczno-pedagogicznej i
specjalnych form pracy dydaktycznej;
możliwość pobierania nauki we wszystkich typach szkół przez dzieci i młodzież
niepełnosprawną oraz niedostosowaną społecznie, zgodnie z indywidualnymi
potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami;
opiekę nad uczniami niepełnosprawnymi przez umożliwianie realizowania
zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć
rewalidacyjnych;
(…)
warunki do rozwoju zainteresowań i uzdolnień uczniów przez organizowanie zajęć
pozalekcyjnych i pozaszkolnych oraz kształtowanie aktywności społecznej i
umiejętności spędzania czasu wolnego;
upowszechnianie wśród dzieci i młodzieży wiedzy o bezpieczeństwie oraz
kształtowanie właściwych postaw wobec zagrożeń i sytuacji nadzwyczajnych.
System oświaty obejmuje i określa typy, rodzaje przedszkoli, szkół i placówek dla
dzieci i młodzieży niepełnosprawnych - art. 2 pkt. 1,2,4,5, i art.3 pkt. 1,1a,3 ustawy o
systemie oświaty - tu w art. 2 pkt. 5 wskazanie na DOREW tj.
(…) ośrodki umożliwiające dzieciom i młodzieży, o których mowa w art. 16 ust. 7, a
także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami
sprzężonymi realizację odpowiednio obowiązku, o którym mowa w art. 14 ust. 3,
obowiązku szkolnego i obowiązku nauki (…)
Z kolei w rozporządzeniu MENiS z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie rodzajów i
szczegółowych zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i
młodzieży w tych placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez
rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach (Dz. U. z 2012r. Nr 109, poz. 631),
czytamy w § 36. 1, że:
3
Ośrodkami umożliwiającymi dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w
stopniu głębokim, a także dzieciom i młodzieży upośledzonym umysłowo ze
sprzężonymi niepełnosprawnościami realizację obowiązku rocznego przygotowania
przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki są ośrodki rewalidacyjnowychowawcze.
Ww. ośrodki zapewniają:
1) realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego;
2) odpowiednie, ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz
możliwości psychofizyczne uczniów, warunki do nauki, sprzęt specjalistyczny i
środki dydaktyczne;
3) zajęcia specjalistyczne, o których mowa w przepisach w sprawie zasad udzielania i
organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach,
szkołach i placówkach;
4) inne zajęcia odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i
edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów, w szczególności zajęcia
rewalidacyjne, resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne;
5) integrację uczniów ze środowiskiem rówieśniczym;
6) przygotowanie uczniów do samodzielności w życiu dorosłym.
/ § 4.1 rozporządzenia MEN z dnia 17 listopada 2010r. w sprawie warunków
organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych
oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach
oraz w ośrodkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1489 ze zmianami) /
Art. 3. pkt. 18) ustawy o systemie oświaty definiuje pojęcie
niepełnosprawności sprzężonych - należy przez to rozumieć występowanie u dziecka
niesłyszącego
lub
słabosłyszącego,
niewidomego
lub
słabowidzącego,
z
niepełnosprawnością ruchową, z upośledzeniem umysłowym albo z autyzmem co najmniej
jeszcze jednej z wymienionych niepełnosprawności;
4
Odroczenie obowiązku szkolnego W przypadku dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego
wychowaniem przedszkolnym może być objęte dziecko w wieku powyżej 6 lat, nie dłużej
jednak niż do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy
10 lat. Obowiązek szkolny tych dzieci może być odroczony do końca roku szkolnego
w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 10 lat. /art. 14. 1a ustawy o
systemie oświaty/.
Dziecko w wieku 5 lat jest obowiązane odbyć roczne przygotowanie przedszkolne w
przedszkolu, oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej lub w innej
formie wychowania przedszkolnego. /art. 14. pkt.3 ustawy o systemie oświaty/ - w
przypadku DOREW ten obowiązek realizują tylko wychowankowie z głębokim
upośledzeniem umysłowym.
Obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego dziecka posiadającego
orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, którego obowiązek szkolny został
odroczony, rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w
którym dziecko rozpocznie spełnianie obowiązku szkolnego /art. 14. pkt.3a ustawy o
systemie oświaty/
Wiek realizacji obowiązku szkolnego przez uczniów niepełnosprawnych Nauka jest obowiązkowa do ukończenia 18 roku życia.
Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w tym roku
kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat /od IX’2014 – 6 lat/ oraz trwa do
ukończenia gimnazjum, nie dłużej jednak niż do ukończenia 18 roku życia. /art. 15. 1 i 2
ustawy o systemie oświaty/
ale :
Dla uczniów niepełnosprawnych oraz uczniów szkół w zakładach poprawczych i
schroniskach dla nieletnich można przedłużyć okres nauki na każdym etapie
edukacyjnym co najmniej o jeden rok, zwiększając proporcjonalnie liczbę godzin
zajęć edukacyjnych.
Decyzję o przedłużeniu okresu nauki uczniowi niepełnosprawnemu podejmuje rada
pedagogiczna, po uzyskaniu pozytywnej opinii zespołu, którego zadaniem jest
planowanie i koordynowanie udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej,
o którym mowa w przepisach w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy
psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, oraz
zgody rodziców ucznia.
5
Decyzje o przedłużeniu okresu nauki uczniowi niepełnosprawnemu podejmuje się
nie później niż:
1) w przypadku szkoły podstawowej - do końca lutego danego roku szkolnego
odpowiednio w klasie III i klasie VI;
2) w przypadku gimnazjum oraz szkoły ponadgimnazjalnej - do końca lutego w ostatnim
roku nauki w gimnazjum lub szkole ponadgimnazjalnej.
/§ 5. pkt. 1, 2 i 4 rozporządzenia MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów
nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2012r. poz. 204)/.
Stąd też w przypadku takiej sytuacji w DOREW do szkoły macierzystej wysyłany jest:
 wniosek nauczyciela prowadzącego /koordynatora/ wraz z uzasadnieniem, oparty o
opinię zespołu pracującego z uczniem;
 decyzja Rady Programowej DOREW;
 zgoda rodziców ucznia.
Na koniec danego roku szkolnego, uczniowi, któremu przedłużono nauczanie
poziomie klasy III, VI SP lub III GIM. o kolejny rok szkolny , zobowiązuje się szkołę
macierzystą do wystawienia dla ucznia zaświadczenia o realizacji obowiązku
szkolnego w bieżącym roku szkolnym na poziomie III/VI klasy szkoły podstawowej czy III
gimnazjum, który realizował poza szkołą, tj. w Dziennym Ośrodku Rehabilitacyjno –
Edukacyjno – Wychowawczym w Pszczynie, wraz z informacją , że uczniowi wydłużono
nauczanie na poziomie III/VI klasy szkoły podstawowej lub III gimnazjum o kolejny rok
szkolny, za zgodą rodziców, na podstawie Uchwały Rady Pedagogicznej Państwa
Szkoły/Gimnazjum z dnia …. – data z dokumentacji Szkoły/Gimnazjum. W tej sytuacji
nie wystawiamy świadectwa.
Kształcenie dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i
zagrożonych niedostosowaniem społecznym w szkołach specjalnych i oddziałach
specjalnych w szkołach ogólnodostępnych może być prowadzone do końca roku
szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym uczeń kończy:
1) 18. rok życia - w przypadku szkoły podstawowej;
2) 21. rok życia - w przypadku gimnazjum;
3) 24. rok życia - w przypadku szkoły ponadgimnazjalnej.
/ § 3. 1. rozporządzenia MEN z dnia 17 listopada 2010r. w sprawie warunków
organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych
oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach
oraz w ośrodkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1489 ze zmianami) /
A zatem w przypadku ucznia niepełnosprawnego jego ustawowy obowiązek
szkolny trwa do 18 roku życia, natomiast jeżeli jest wskazanie zespołu specjalistów i
wola rodziców, to ma prawo kontynuować kształcenie na poszczególnych etapach
edukacji do upływu ww. terminów – odpowiednio do 18, 21 lub 24 roku życia.
6
Obowiązek szkolny realizowany poza szkołą macierzystą –
Dyrektorzy niepublicznych szkół podstawowych i gimnazjów oraz dyrektorzy publicznych
szkół podstawowych i gimnazjów, a także dyrektorzy szkół specjalnych i ośrodków, o
których mowa w art. 2 pkt 5, prowadzonych przez osoby fizyczne lub osoby prawne
niebędące jednostkami samorządu terytorialnego, którym nie ustalono obwodów, o
przyjęciu ucznia do szkoły są obowiązani powiadomić dyrektora publicznej szkoły
podstawowej lub gimnazjum, w których obwodzie uczeń mieszka, oraz informować
go o spełnianiu przez ucznia obowiązku szkolnego. /art. 16. 6 ustawy o systemie
oświaty/ - stąd dokumenty przy przyjęciu nowego ucznia do Ośrodka oraz co roku –
we wrześniu, zaświadczenia o kontynuacji kształcenia w DOREW.
Na wniosek rodziców dyrektor odpowiednio publicznego lub niepublicznego
przedszkola, szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej, do której
dziecko zostało przyjęte, może zezwolić, w drodze decyzji, na spełnianie przez dziecko
odpowiednio obowiązku, o którym mowa w art. 14 ust. 3, poza przedszkolem, oddziałem
przedszkolnym lub inną formą wychowania przedszkolnego i obowiązku szkolnego lub
obowiązku nauki poza szkołą. /art. 16. 8 ustawy o systemie oświaty/
Zezwolenie może być wydane, jeżeli:
1) wniosek o wydanie zezwolenia został złożony do dnia 31 maja;
2) do wniosku dołączono:
a) opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej,
b) oświadczenie rodziców o zapewnieniu dziecku warunków umożliwiających
realizację podstawy programowej obowiązującej na danym etapie kształcenia,
c) zobowiązanie rodziców do przystępowania w każdym roku szkolnym przez dziecko
spełniające obowiązek szkolny lub obowiązek nauki do rocznych egzaminów
klasyfikacyjnych, o których mowa w ust. 11. /art. 16.10 ustawy o systemie oświaty/ rodzice uczniów DOREW nie składają ww. zobowiązania, ponieważ uczniowie
Ośrodka zwolnieni są z tychże egzaminów.
W DOREW dba się o kompletność składanych do szkoły dokumentów – zarówno
tych ze strony rodziców, jak i tych ze strony Ośrodka.
Dyrektorzy szkół macierzystych wychowanków DOREW otrzymują komplet
dokumentów zawierający:
 wniosek rodzica wraz z oświadczeniem;
 orzeczenie poradni psychologiczno – pedagogicznej;
 pismo ze strony Ośrodka przyjmującego ucznia;
 druk decyzji w sprawie zezwolenia na realizację obowiązku szkolnego poza
szkołą;
7
 druk porozumienia, stanowiącego załącznik do decyzji, które określa warunki
realizacji obowiązku szkolnego poza szkołą. Porozumienie nie jest określone
ustawowo, jako wymagany dokument, ale stanowi ono dopełnienie
wydawanej decyzji uściślając warunki realizacji obowiązku szkolnego poza
szkołą.
Są to wzory dokumentów wypracowane przez Ośrodek, ponieważ nie ma ich we
wzorcowych dokumentach MEN. Dyrektor szkoły macierzystej może wydać
omawianą decyzję na piśmie wg. własnego opracowania.
Dziecko spełniające obowiązek szkolny lub obowiązek nauki poza szkołą otrzymuje
świadectwo ukończenia poszczególnych klas danej szkoły po zdaniu egzaminów
klasyfikacyjnych z zakresu części podstawy programowej obowiązującej na danym etapie
kształcenia, uzgodnionej na dany rok szkolny z dyrektorem szkoły, przeprowadzonych
zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 4 przez szkołę, której
dyrektor zezwolił na spełnianie obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki poza szkołą.
Dziecku takiemu nie ustala się oceny zachowania. /art. 16.11 ustawy o systemie oświaty/
- stąd też Ośrodek w maju każdego roku szkolnego przesyła do szkół oceny
opisowe roczne uczniów stanowiące podstawę do wydania świadectwa – dotyczy to
jednak tylko uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego.
Cofnięcie zezwolenia na realizację obowiązku szkolnego poza szkołą następuje:
1) na wniosek rodziców;
2) jeżeli dziecko z przyczyn nieusprawiedliwionych nie przystąpiło do egzaminu
klasyfikacyjnego, o którym mowa w ust. 10 pkt 2 lit. c, albo nie zdało rocznych
egzaminów klasyfikacyjnych, o których mowa w ust. 10 pkt 2 lit. c;
3) w razie wydania zezwolenia z naruszeniem prawa.
/art. 16.14 ustawy o systemie oświaty/
Z uwagi na to, że zezwolenie i jego cofnięcie jest wydawane przez dyrektora
przedszkola czy szkoły w drodze decyzji administracyjnej, mają do niego
zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
Zgodnie z art. 31 ust. 1 pkt 5 lit. b ustawy o systemie oświaty organem
odwoławczym od decyzji w sprawie zezwolenia jest właściwy kurator oświaty.
Dyrektorzy publicznych szkół podstawowych i gimnazjów kontrolują spełnianie
obowiązku szkolnego przez dzieci zamieszkałe w obwodach tych szkół, a gmina
kontroluje spełnianie obowiązku nauki przez młodzież zamieszkałą na terenie tej gminy (…)
/art. 19.1 ustawy o systemie oświaty/
8
Kształcenie specjalne –
Kształceniem specjalnym obejmuje się dzieci i młodzież, o których mowa w art. 1 pkt 5 i
5a, wymagające stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy. Kształcenie to
może być prowadzone w formie nauki w szkołach ogólnodostępnych, szkołach lub
oddziałach integracyjnych, szkołach lub oddziałach specjalnych i ośrodkach, o których
mowa w art. 2 pkt 5. /art. 71b. 1 ustawy o systemie oświaty/
W zależności od rodzaju niepełnosprawności, w tym stopnia upośledzenia umysłowego,
dzieciom i młodzieży, o których mowa w ust. 1, organizuje się kształcenie i wychowanie,
które stosownie do potrzeb umożliwia naukę w dostępnym dla nich zakresie,
usprawnianie zaburzonych funkcji, rewalidację i resocjalizację oraz zapewnia
specjalistyczną pomoc i opiekę. /art. 71b. 2 ustawy o systemie oświaty/
Orzeczenia poradni psychologiczno – pedagogicznych Opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka oraz orzeczenia o
potrzebie kształcenia specjalnego albo indywidualnego obowiązkowego rocznego
przygotowania przedszkolnego i indywidualnego nauczania, a także o potrzebie zajęć
rewalidacyjno-wychowawczych organizowanych zgodnie z odrębnymi przepisami
wydają zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologicznopedagogicznych, w tym w poradniach specjalistycznych.
Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego określa zalecane formy kształcenia
specjalnego, z uwzględnieniem rodzaju niepełnosprawności, w tym stopnia
upośledzenia umysłowego . /art. 71b. 3 ustawy o systemie oświaty/
Od orzeczeń, o których mowa w ust. 3, rodzice dziecka mogą złożyć w terminie 14 dni
od dnia otrzymania orzeczenia odwołanie do kuratora oświaty. /art. 71b. 4 ustawy o
systemie oświaty/
Zespoły orzekające, zwane dalej "zespołami", wydają orzeczenia dla uczniów szkół
mających siedzibę na terenie działania poradni, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5 § 3 / §
3.1 rozporządzenia MEN z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii
wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach
psychologiczno-pedagogicznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1072)/
9
Orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego dla dzieci przed rozpoczęciem
obowiązku szkolnego, orzeczenia o potrzebie indywidualnego przygotowania
przedszkolnego oraz orzeczenia o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych
wydają zespoły działające w poradniach właściwych ze względu na miejsce
zamieszkania dziecka. / § 3.3 rozporządzenia MEN jak wyżej /
W orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego określa się zalecane:
1) warunki realizacji potrzeb edukacyjnych, formy stymulacji, rewalidacji, terapii,
usprawniania, rozwijania potencjalnych możliwości i mocnych stron dziecka oraz inne
formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
2) najkorzystniejsze dla dziecka formy kształcenia specjalnego: w przedszkolu
ogólnodostępnym, w tym z oddziałami integracyjnymi, integracyjnym albo specjalnym,
szkole ogólnodostępnej, szkole integracyjnej lub oddziale integracyjnym, szkole
specjalnej lub oddziale specjalnym, ośrodku rewalidacyjno-wychowawczym albo w
szkole zorganizowanej w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, młodzieżowym
ośrodku socjoterapii lub specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym. / § 8.2
rozporządzenia MEN jak wyżej /
W orzeczeniu o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych określa się zalecane:
elementy zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, na które należy położyć szczególny nacisk
w pracy z dzieckiem, metody i sposoby realizacji zajęć rewalidacyjno-wychowawczych
oraz formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w tym pomocy udzielanej rodzicom.
/ § 8.6. rozporządzenia MEN jak wyżej /
Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydaje się na okres roku szkolnego,
etapu edukacyjnego albo okresu kształcenia w danej szkole. / § 9. 1. rozporządzenia
MEN jak wyżej /
Orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych wydaje się na okres do
5 lat. / § 9. 3. rozporządzenia MEN jak wyżej /
Na wniosek rodziców (prawnych opiekunów) dziecka posiadającego orzeczenie o
potrzebie kształcenia specjalnego, starosta lub jednostka samorządu terytorialnego, o
których mowa w art. 71b ust. 5 i 5a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty,
zapewnia dziecku formę kształcenia zalecaną w orzeczeniu o potrzebie kształcenia
specjalnego. / § 18. 1. rozporządzenia MEN jak wyżej /
10
Rola starosty powiatu Starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka posiadającego
orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, na wniosek rodziców, zapewnia mu
odpowiednią formę kształcenia, uwzględniając rodzaj niepełnosprawności, w tym
stopień upośledzenia umysłowego, z zastrzeżeniem ust. 5a. /art. 71b. 5 ustawy o systemie
oświaty/
Jeżeli powiat właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka nie prowadzi
szkoły specjalnej lub ośrodka, o którym mowa w art. 2 pkt 5, odpowiednich ze względu
na rodzaj niepełnosprawności, w tym stopień upośledzenia umysłowego, starosta tego
powiatu kieruje dziecko do najbliższego powiatu prowadzącego taką szkołę lub
ośrodek. Starosta najbliższego powiatu prowadzącego taką szkołę lub ośrodek nie
może odmówić przyjęcia dziecka do szkoły lub ośrodka. /art. 71b. 5b ustawy o
systemie oświaty/ - w takim przypadku w dokumentacji ucznia DOREW musi się
znaleźć skierowanie Starosty Powiatu Pszczyńskiego do nauczania w Ośrodku,
wydane na podstawie wniosku starosty innego powiatu, do którego rodzic złożył
wniosek.
Realizacja obowiązku szkolnego przez dzieci i młodzież z
upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim Za spełnianie obowiązku, o którym mowa w art. 14 ust. 3, obowiązku szkolnego i
obowiązku nauki uznaje się również udział dzieci i młodzieży upośledzonych
umysłowo w stopniu głębokim w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych,
organizowanych zgodnie z odrębnymi przepisami. /art.16.7 ustawy o systemie oświaty/
UWAGA !
w tym zakresie obowiązuje nowe rozporządzenie, którego zapisy weszły w życie od
dnia 8 maja 2013 r. tj. rozporządzenie MEN z dnia 23 kwietnia 2013 r. w sprawie
warunków i sposobu organizowania zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci
i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim (Dz. U. poz. 529)
Zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze organizuje się dla dzieci i młodzieży z
upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim, posiadających orzeczenie o
potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych wydane przez zespoły orzekające
działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych
poradniach specjalistycznych.
11
Zajęcia organizuje się dla dzieci i młodzieży, o których mowa w ust. 1, od początku
roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 3 lata, do końca roku
szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 25 lat – tu nastąpiło
doprecyzowanie wieku.
Celem zajęć jest wspomaganie rozwoju dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w
stopniu głębokim, rozwijanie zainteresowania otoczeniem oraz rozwijanie samodzielności
w funkcjonowaniu w codziennym życiu, stosownie do ich możliwości psychofizycznych
oraz indywidualnych potrzeb rozwojowych.
Udział w zajęciach dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu
głębokim objętych obowiązkiem rocznego przygotowania przedszkolnego,
obowiązkiem szkolnym lub obowiązkiem nauki uznaje się za spełnianie tych
obowiązków
Dla dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim, w wieku od 3
do 25 lat, organizuje się zespołowe zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze oraz, we
współpracy z rodzicami (prawnym opiekunem), indywidualne zajęcia rewalidacyjnowychowawcze, zwane dalej "zajęciami".
/ § 1 – § 3 ww. rozporządzenia MEN /.
Zajęcia w przedszkolu, w tym przedszkolu specjalnym, szkole, w tym szkole specjalnej,
ośrodku umożliwiającym dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w
stopniu głębokim, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z
niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację obowiązku rocznego przygotowania
przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki lub innej jednostce systemu
oświaty organizuje dyrektor jednostki systemu oświaty, w której zajęcia te są
prowadzone.
Zajęcia w podmiotach innych niż jednostki systemu oświaty oraz w domu
rodzinnym organizuje dyrektor jednostki systemu oświaty, który zapewnia
nauczycieli do prowadzenia tych zajęć. / § 5. 1 i 2 ww. rozporządzenia MEN /.
Opiekę niezbędną w czasie prowadzenia zajęć sprawuje pomoc nauczyciela, z
wyjątkiem zajęć prowadzonych w domu rodzinnym, gdzie zapewniają ją rodzice
(prawni opiekunowie). / § 6. 2 i 3 ww. rozporządzenia MEN /.
Zajęcia są prowadzone w formie zajęć indywidualnych lub zajęć zespołowych /w
zespołach liczących od 2 do 4 uczestników zajęć/, organizowanych we współpracy z
rodzicami (prawnymi opiekunami). W domach rodzinnych nie organizuje się zajęć
zespołowych.
Godzina zajęć trwa 60 minut - tu nastąpiło doprecyzowanie czasu trwania godziny
zajęć.
12
Minimalny wymiar zajęć wynosi:
1) 20 godzin tygodniowo, nie więcej niż 6 godzin dziennie - w przypadku zajęć
zespołowych;
2) 10 godzin tygodniowo, nie więcej niż 4 godziny dziennie - w przypadku zajęć
indywidualnych.
Dzienny czas trwania zajęć, ustala dyrektor jednostki systemu oświaty organizującej
zajęcia, we współpracy z rodzicami (prawnymi opiekunami), uwzględniając
indywidualne potrzeby i możliwości psychofizyczne uczestnika zajęć. / § 4.3 oraz § 9 i 10
ww. rozporządzenia MEN /
Dla każdego uczestnika zajęć opracowuje się indywidualny program zajęć, zawierający
w szczególności:
1) cele realizowanych zajęć;
2) metody i formy pracy z uczestnikiem zajęć;
3) zakres współpracy z rodzicami (opiekunami prawnymi) uczestnika zajęć.
Indywidualny program zajęć opracowują prowadzący zajęcia nauczyciele we
współpracy z psychologiem oraz, w zależności od potrzeb, z innymi specjalistami
pracującymi z dziećmi i młodzieżą, na podstawie diagnozy oraz zaleceń zawartych w
orzeczeniu o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych oraz obserwacji
funkcjonowania uczestnika zajęć.
Nie rzadziej niż dwa razy w roku szkolnym na podstawie dokumentacji zajęć,
nauczyciele prowadzący zajęcia dokonują okresowej oceny funkcjonowania
uczestnika zajęć oraz w razie potrzeby modyfikują indywidualny program zajęć.
- w maju każdego roku szkolnego do szkół macierzystych Ośrodek wysyła taką
ocenę do szkoły macierzystej jako dowód realizacji obowiązku szkolnego przez
ucznia.
Dokumentacja zajęć obejmuje:
1) orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych,
2) dziennik zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla każdego zespołu lub dziennik
indywidualnych zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla każdego uczestnika zajęć,
prowadzone zgodnie z przepisami w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne
przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności
wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji;
3) zeszyt obserwacji
- z taką też dokumentacją uczniów z głębokim upośledzeniem umysłowym mogą
zapoznać się dyrektorzy szkół macierzystych w Ośrodku.
/ § 11 i 12 ww. rozporządzenia MEN / 13
Podstawa programowa kształcenia uczniów z upośledzeniem
umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym
w szkołach podstawowych i gimnazjach - załącznik nr 3 do rozporządzenia MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy
programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych
typach szkół (Dz. U. poz. 997 z 2012r.)
w której określono m.in.
Wskazania ogólne
Specyfika kształcenia uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym
lub znacznym polega na nauczaniu i wychowaniu całościowym, zintegrowanym,
opartym na wielozmysłowym poznawaniu otaczającego świata - w całym procesie
edukacji. W stosunku do uczniów, zwłaszcza uczniów z upośledzeniem umysłowym w
stopniu znacznym, przez cały okres kształcenia w szkole podstawowej, a następnie w
gimnazjum, działania edukacyjne są ukierunkowane na zaspokajanie specyficznych
potrzeb edukacyjnych tych uczniów, odpowiednio do ich możliwości psychofizycznych.
Przy ustalaniu kierunków pracy z uczniem należy uwzględniać indywidualne tempo
rozwoju ucznia. Z tego względu podstawa programowa nie wyróżnia odrębnych
celów, zadań ani treści nauczania dla kolejnych etapów edukacyjnych w szkole
podstawowej i gimnazjum.
Edukacja uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym
opiera się na indywidualnych programach edukacyjnych, opracowanych przez
nauczycieli i specjalistów pracujących z uczniami na podstawie odrębnych przepisów.
Nauczyciele prowadzą zajęcia edukacyjne zgodnie z indywidualnym programem
edukacyjnym, zachowując korelację treści nauczania i wychowania. Czas zajęć i przerw
należy dostosować do możliwości i potrzeb uczniów. O doborze uczniów do
oddziałów decydują głównie ich potrzeby edukacyjne i możliwości psychofizyczne,
w mniejszym stopniu wiek i lata nauki.
Na każdym etapie edukacyjnym w szkole podstawowej i gimnazjum wyodrębnia się:
1) zajęcia edukacyjne:
a) funkcjonowanie w środowisku,
b) muzyka z rytmiką,
c) plastyka,
d) technika,
e) wychowanie fizyczne,
f) etyka1),
2) zajęcia rewalidacyjne.
Podstawa programowa określa również cele edukacyjne, zadania szkoły, treści
nauczania i osiągnięcia.
14
Indywidualny program edukacyjno – terapeutyczny
opracowuje się dla ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia
specjalnego, uwzględniając zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia
specjalnego oraz w dostosowaniu do indywidualnych potrzeb rozwojowych i
edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia.
Program określa:
1) zakres i sposób dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu
nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości
psychofizycznych ucznia, w szczególności przez zastosowanie odpowiednich metod i
form pracy z uczniem;
2) zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem, w
tym w przypadku:
a) ucznia niepełnosprawnego - działania o charakterze rewalidacyjnym (…)
3) formy i okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiar
godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane,
4) działania wspierające rodziców ucznia oraz, w zależności od potrzeb, zakres
współdziałania z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami
specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, organizacjami pozarządowymi
oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży;
5) zajęcia rewalidacyjne, resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne oraz inne zajęcia,
odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz
możliwości psychofizyczne ucznia (…) i sposób realizacji tych działań;
6) zakres współpracy nauczycieli i specjalistów z rodzicami ucznia w realizacji zadań, o
których mowa w § 4 ust. 1 cytowanego rozporządzenia.
Program opracowuje zespół, który tworzą odpowiednio nauczyciele, wychowawcy grup
wychowawczych i specjaliści prowadzący zajęcia z uczniem – w DOREW jest to zespół
terapeutyczny ustalany dla każdego ucznia indywidualnie.
Zespół opracowuje program po dokonaniu wielospecjalistycznej oceny poziomu
funkcjonowania ucznia, we współpracy, w zależności od potrzeb, z poradnią
psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną.
Program opracowuje się na okres, na jaki zostało wydane orzeczenie o potrzebie
kształcenia specjalnego, nie dłuższy jednak niż etap edukacyjny. Program
opracowuje się w terminie:
1) 30 dni od dnia złożenia w przedszkolu, szkole lub ośrodku, orzeczenia o potrzebie
kształcenia specjalnego lub
2) 30 dni przed upływem okresu, na jaki został opracowany poprzedni program.
Pracę zespołu koordynuje odpowiednio wychowawca klasy lub wychowawca grupy
wychowawczej, do której uczęszcza uczeń, lub inna osoba wyznaczona przez
dyrektora przedszkola, szkoły lub ośrodka. Spotkania zespołu odbywają się w miarę
potrzeb.
15
W spotkaniach zespołu mogą także uczestniczyć:
1) na wniosek dyrektora przedszkola, szkoły lub ośrodka - przedstawiciel poradni
psychologiczno- pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej;
2) na wniosek lub za zgodą rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia - inne osoby, w
szczególności lekarz, psycholog, pedagog, logopeda lub inny specjalista.
Zespół, nie rzadziej niż raz w roku szkolnym, dokonuje okresowej
wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia, uwzględniając ocenę
efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniowi (…)
Oceny poziomu funkcjonowania ucznia i modyfikacji programu dokonuje się, w zależności
od potrzeb, we współpracy z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią
specjalistyczną.
Rodzice ucznia albo pełnoletni uczeń mogą uczestniczyć w opracowaniu i
modyfikacji programu oraz dokonywaniu oceny, o której mowa wyżej. Rodzice ucznia
albo pełnoletni uczeń otrzymują, na ich wniosek, kopię programu.
W DOREW każdorazowo opracowany dla ucznia program podlega konsultacji z
rodzicami, którzy wyrażają pisemną zgodę na jego realizację. Każdorazowo też
rodzice otrzymują kopię programu do domu.
/ § 5 rozporządzenia MEN z dnia 17 listopada 2010r. w sprawie warunków organizowania
kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych
społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach (Dz. U. Nr 228,
poz. 1489 ze zmianami) /
Ramowe plany nauczania
Mają zastosowanie tylko w przypadku uczniów z upośledzeniem umysłowym w
stopniu umiarkowanym lub znacznym w szkołach podstawowych i gimnazjach; nie
dotyczą dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim.
W ramowym planie nauczania wyodrębnia się – z wyjątkiem I-go etapu edukacyjnego,
zajęcia wskazane w podstawie programowej tj.
1) zajęcia edukacyjne:
a) funkcjonowanie w środowisku,
b) muzyka z rytmiką,
c) plastyka,
d) technika,
e) wychowanie fizyczne,
2) zajęcia rewalidacyjne, jak:
korekcyjne wad postawy, korygujące wady mowy, orientacji przestrzennej i
poruszania się, nauki języka migowego lub innych alternatywnych metod
komunikacji oraz inne, wynikające z programów rewalidacji.
16
/zał. 2 i 5 rozporządzenia MEN z dn. 7 lutego 2012r. w sprawie ramowych planów
nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. poz. 204) oraz zał. 3 i 6 rozporządzenia MEN z
dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych
(Dz. U. Nr 15, poz. 142 z późn. zmianami)/
Ocenianie, promowanie uczniów Przepisów rozporządzenia MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i
sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz
przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83,
poz. 562 z późn. zmianami) / nie stosuje się do dzieci i młodzieży z upośledzeniem
umysłowym w stopniu głębokim.
Oceny bieżące oraz śródroczne i roczne oceny klasyfikacyjne z zajęć edukacyjnych
dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym są
ocenami opisowymi. / § 13.4 ww. rozporządzenia /.
Śródroczne i roczne oceny klasyfikacyjne zachowania dla uczniów z upośledzeniem
umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym są ocenami opisowymi. /§ 15.5 ww.
rozporządzenia/
Na wniosek rodziców (prawnych opiekunów) i po uzyskaniu zgody wychowawcy klasy lub
na wniosek wychowawcy klasy i po uzyskaniu zgody rodziców (prawnych opiekunów)
rada pedagogiczna może postanowić o promowaniu ucznia klasy I i II szkoły
podstawowej do klasy programowo wyższej również w ciągu roku szkolnego.
/ § 20.2 ww. rozporządzenia /
Ucznia z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym promuje
się do klasy programowo wyższej, uwzględniając specyfikę kształcenia tego ucznia, w
porozumieniu z rodzicami (prawnymi opiekunami). / § 20.5 ww. rozporządzenia /
O ukończeniu szkoły przez ucznia z upośledzeniem umysłowym w stopniu
umiarkowanym lub znacznym postanawia na zakończenie klasy programowo
najwyższej rada pedagogiczna, uwzględniając specyfikę kształcenia tego ucznia, w
porozumieniu z rodzicami (prawnymi opiekunami). / § 22.3 rozporządzenia MEN jak
wyżej/
Uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym nie
przystępują do sprawdzianu i egzaminu gimnazjalnego. / § 38. 1. rozporządzenia
MEN jak wyżej/
17
Pomoc psychologiczno – pedagogiczna
realizowana jest w DOREW w oparciu o wytyczne rozporządzenia MEN z dnia 30 kwietnia
2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. poz.
532). W szczególności placówki dotyczą zapisy w § 20:
§ 20. 1. W przypadku ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia
specjalnego planowanie i koordynowanie udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej w przedszkolu, szkole i placówce, o której mowa w art. 2 pkt 5
ustawy, w tym ustalenie dla ucznia form udzielania tej pomocy, a w przypadku form, o
których mowa w § 7 ust. 1 pkt 1-5 i ust. 2 pkt 1 i 2 - także okres ich udzielania oraz wymiar
godzin, w którym poszczególne formy będą realizowane, jest zadaniem zespołu, o
którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 71b ust. 7 pkt 2 i 3 ustawy.
Podczas planowania i koordynowania udzielania uczniowi pomocy psychologicznopedagogicznej uwzględnia się wymiar godzin ustalony dla poszczególnych form
udzielania uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, o którym mowa w ust. 2.
2. Wymiar godzin poszczególnych form udzielania uczniom pomocy
psychologiczno-pedagogicznej, o których mowa w § 7 ust. 1 pkt 2-5 i ust. 2 pkt 1 i 2,
dyrektor przedszkola, szkoły lub placówki, o której mowa w art. 2 pkt 5 ustawy, ustala,
biorąc pod uwagę wszystkie godziny, które w danym roku szkolnym mogą być
przeznaczone na realizację tych form.
3. Formy i okres udzielania uczniowi, o którym mowa w ust. 1, pomocy
psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy
pomocy będą realizowane, są uwzględniane w indywidualnym programie
edukacyjno-terapeutycznym, opracowanym dla ucznia zgodnie z przepisami
wydanymi na podstawie art. 71b ust. 7 pkt 2 i 3 ustawy.
18
Inne wytyczne do organizowanie kształcenia dzieci i młodzieży
niepełnosprawnych w ośrodkach rewalidacyjno – wychowawczych –
 Rozporządzenie MEN z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie rodzajów i
szczegółowych zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu
dzieci i młodzieży w tych placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności
wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach
(Dz. U. z 2011 r. Nr 109, poz. 631), gdzie czytamy:
§ 36 - §41 – dotyczy DOREW
§ 36. 1. Ośrodkami umożliwiającymi dzieciom i młodzieży z upośledzeniem
umysłowym w stopniu głębokim, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem
umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację obowiązku rocznego
przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki są ośrodki
rewalidacyjno-wychowawcze.
2. Wychowankami ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych mogą być dzieci i
młodzież w wieku od 3 roku życia do 25 roku życia.
§ 37. 1. Ośrodek rewalidacyjno-wychowawczy zapewnia wychowankom z
upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim udział w zajęciach:
1) rewalidacyjno-wychowawczych, prowadzonych indywidualnie lub w zespołach;
2) terapeutycznych i usprawniających ruchowo, dostosowanych do potrzeb wychowanków;
3) rekreacyjnych.
2. Ośrodek rewalidacyjno-wychowawczy organizuje i udziela wychowankom
pomocy psychologiczno-pedagogicznej w formach określonych w przepisach w
sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w
publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.
§ 38. 1. Podstawową formą organizacyjną pracy z wychowankami w ośrodku
rewalidacyjno-wychowawczym jest grupa wychowawcza.
2. Liczba wychowanków w grupie wychowawczej wynosi:
1) w przypadku wychowanków z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim - do 4;
2) w przypadku wychowanków z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami
sprzężonymi - do 8, z tym że w przypadku gdy jedną z niepełnosprawności jest autyzm, w
tym zespół Aspergera - do 4.
19
3. Grupą wychowawczą opiekuje się wychowawca grupy wychowawczej.
4. W ośrodku rewalidacyjno-wychowawczym do każdej grupy wychowawczej
zatrudnia się pomoc wychowawcy.
§ 39. 1. Ośrodek rewalidacyjno-wychowawczy prowadzi działalność przez cały
rok szkolny, z wyjątkiem sobót i dni ustawowo wolnych od pracy, jako placówka, w
której są przewidziane ferie szkolne.
2. Czas pracy ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego wynosi nie mniej niż
osiem godzin dziennie. Czas pracy ośrodka i organizację zajęć określa dyrektor ośrodka
w uzgodnieniu z organem prowadzącym ośrodek.
§ 40. Zespół, o którym mowa w przepisach w sprawie zasad udzielania i
organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach,
szkołach i placówkach, którego zadaniem jest planowanie i koordynowanie
udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej (…) w ośrodku
rewalidacyjno-wychowawczym:
1) dokonuje oceny zasadności dalszego pobytu wychowanka w placówce;
2) ustala, na wniosek rodziców wychowanka, zakres współpracy młodzieżowego
ośrodka wychowawczego, młodzieżowego ośrodka socjoterapii, specjalnego ośrodka
szkolno-wychowawczego, specjalnego ośrodka wychowawczego i ośrodka rewalidacyjnowychowawczego z wychowankiem i jego rodziną, po opuszczeniu przez wychowanka
placówki.
§ 41. Wychowawca grupy wychowawczej w (…) ośrodku rewalidacyjnowychowawczym realizuje z wychowankiem tej placówki indywidualny program
edukacyjno-terapeutyczny, o którym mowa w przepisach w sprawie warunków
organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych
oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach
oraz ośrodkach.
Opracowała: Katarzyna Labus – Dyrektor Dziennego Ośrodka Rehabilitacyjno –
Edukacyjno – Wychowawczego w Pszczynie.
20
Wykaz druków stosowanych w regulacjach realizacji obowiązku szkolnego
uczniów placówki ze szkołami macierzystymi:
Załącznik 1 - druk decyzji w sprawie zezwolenia na realizację obowiązku szkolnego poza szkołą
podstawową /dla uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego/;
Załącznik 2 – druk porozumienia stanowiący załącznik do decyzji w sprawie zezwolenia na
realizację obowiązku szkolnego poza szkołą podstawową /dla uczniów z orzeczeniem o
potrzebie kształcenia specjalnego/;
Załącznik 3 - druk decyzji w sprawie zezwolenia na realizację obowiązku szkolnego poza
gimnazjum dla uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego;
Załącznik 4 – druk porozumienia stanowiący załącznik do decyzji w sprawie zezwolenia na
realizację obowiązku szkolnego poza gimnazjum dla uczniów z orzeczeniem o
potrzebie kształcenia specjalnego;
Załącznik 5 – druk decyzji w sprawie zezwolenia na realizację obowiązku rocznego przygotowania
przedszkolnego w formie zespołowych zajęć rewalidacyjno – wychowawczych poza
przedszkolem/oddziałem przedszkolnym /dot. dzieci z głębokim upośledzeniem umysłowym/;
Załącznik 6 – druk porozumienia stanowiący załącznik do decyzji w sprawie zezwolenia na
realizację obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego w formie
zespołowych zajęć rewalidacyjno – wychowawczych poza przedszkolem/oddziałem
przedszkolnym ;
Załącznik 7 – druk decyzji w sprawie zezwolenia na realizację obowiązku szkolnego w formie
zespołowych zajęć rewalidacyjno – wychowawczych poza szkołą – do wyboru dla szkoły
podstawowej i gimnazjum ; dot. dzieci z głębokim upośledzeniem umysłowym;
Załącznik 8 – druk porozumienia stanowiący załącznik do decyzji w sprawie zezwolenia na
realizację obowiązku szkolnego w formie zespołowych zajęć rewalidacyjno –
wychowawczych poza szkołą – do wyboru dla szkoły podstawowej i gimnazjum ; dot. dzieci z głębokim
upośledzeniem umysłowym;
Załącznik 9 – druk zaświadczenia o realizacji obowiązku szkolnego w formie zespołowych zajęć
rewalidacyjno – wychowawczych – do wyboru dla szkoły podstawowej i gimnazjum ; dot. dzieci z
głębokim upośledzeniem umysłowym;
Załącznik 10 – druk zaświadczenia o realizacji obowiązku szkolnego w roku szkolnym ……… na
poziomie III / VI klasy szkoły podstawowej lub III klasy gimnazjum – przy wydłużaniu
nauczania na danym etapie edukacyjnym;
Załącznik 11 – druk zaświadczenia o realizacji obowiązku szkolnego w roku szkolnym ………. na
poziomie VI klasy szkoły podstawowej lub III klasy gimnazjum – przy nie ukończeniu szkoły
podstawowej / gimnazjum.
Są to wzory dokumentów wypracowane przez Ośrodek, ponieważ nie ma ich w
drukach MEN.
21