powakacyjny numer - Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny

MAM PRAWO NR 7-9 (137-139) / 2015
BIULETYN FEDERACJI NA RZECZ KOBIET I PLANOWANIA RODZINY
FEDERACJA OD 1999 ROKU POSIADA SPECJALNY STATUS KONSULTACYJNY
PRZY RADZIE EKONOMICZNO- SPOŁECZNEJ ONZ (ECOSOC)
**************************************************
Jeśli nie możesz odczytać Biuletynu, wejdź na stronę Federacji
**************************************************
POLUB NAS NA FACEBOOKU
Od Redakcji
Działalność Federacji
Pikieta i list przeciwko całkowitemu zakazowi aborcji
Federacja na VII Kongresie Kobiet
Federacja komentuje sprawozdanie rządowe za 2013 rok
Projekty Federacji: Monitoring edukacji seksualnej
Wakacyjny Telefon Zaufania Grupy Edukatorów Seksualnych Ponton
Wiadomości z kraju
Adam Bodnar Rzecznikiem Praw Obywatelskich
Federacja i PTPA w sprawie klauzuli sumienia
Wyniki badania IBE na temat edukacji seksualnej
Wiadomości ze świata
Rezolucja Parlamentu Europejskiego: prawa reprodukcyjne to prawa człowieka
Federacja na 30 sesji Rady Praw Człowieka ONZ
Globalny Dzień Działania na rzecz Bezpiecznej i Legalnej Aborcji
Światowy Dzień Antykoncepcji
Federacja z wizytą w Berlinie
1
Marsz na rzecz Wyboru w Dublinie
Federacja w mediach – wybrane wystąpienia
Komentarze medialne Federacji w sprawie projektu zakazującego aborcji
Federacja dla Wydarzeń Polsatu
Polecamy
Strona internetowa kampanii Solidarne w zdrowiu
Polskie tłumaczenie książki „Pro. Odzyskajmy prawo do aborcji” i spotkanie
Publikacje
Kobiety świata - wielokulturowość w opiece okołoporodowej
Linki
Od Redakcji
Patrząc z perspektywy organizacji zajmującej się prawami człowieka, bardzo często odnosimy
wrażenie, że Polska jest członkiem Unii Europejskiej czy ONZ-u tak tylko trochę, od czasu do czasu, gdy
jej to odpowiada. Widzimy to dobrze na co dzień, gdy pomagamy kobietom na własnej skórze
doświadczającym skutków niewywiązywania się kolejnych polskich rządów ze zobowiązania
przestrzegania praw reprodukcyjnych. Weźmy ostatnią rezolucję Parlamentu Europejskiego o prawach
podstawowych. Tak, do tych praw Unia zalicza także prawa reprodukcyjne, a nawet seksualne.
Rezolucja mówi wyraźnie, że odmowa wykonania aborcji ratującej życie stanowi poważne naruszenie
praw człowieka. Co tymczasem dzieje się w Polsce? Sejm całkiem na poważnie debatuje nad projektem
całkowitego zakazu przerywania ciąży. Projekt został co prawda odrzucony w pierwszym czytaniu, po
żenującej dyskusji, przy niemal pustej sali, ale wyniki głosowania nie napawają optymizmem. Różnica
w głosach za-przeciw odrzuceniem projektu wynosiła zaledwie 28. Gdyby Ustawa o planowaniu rodziny
została znowelizowana, kobiety byłyby w świetle prawa narażone na utratę zdrowia i życia kosztem
donoszenia ciąży. Parlament Europejski mówi wprost - prawa reprodukcyjne stanowią zasadniczy
element godności ludzkiej - politycy naszego kraju, który do UE od ponad dekady należy, zdają się mieć
inne zdanie na temat szacunku dla kobiet i ich godności.
Instytucje międzynarodowe wzywały już niejednokrotnie rządy swoich państw członkowskich do
zajęcia się na poważnie problemem niechcianych ciąż. Rezolucja PE apeluje do państw członkowskich
o uznanie prawa do dostępu do bezpiecznych i nowoczesnych środków antykoncepcyjnych oraz
edukacji seksualnej w szkołach. Polska pozostaje głucha na te wezwania. Nie ma u nas ani swobodnego
dostępu do antykoncepcji, ani do edukacji seksualnej. Kraje, które od lat konsekwentnie wdrażają
międzynarodowe rekomendacje mogą się pochwalić i dobrymi wskaźnikami demograficznymi , niską
liczbą nieplanowanych ciąż, zakażeń HIV i zabiegów aborcji. My toniemy w ideologicznych dyskusjach,
zamiatając realne cierpienie tysięcy kobiet pod dywan. Jak długo jeszcze?
2
Działalność Federacji
Pikieta i list przeciwko całkowitemu zakazowi aborcji
W Sejmie po raz kolejny dyskutowany i poddany pod głosowanie był projekt zakładający całkowity
zakaz przerywania ciąży. 10 września miało miejsce pierwsze czytanie oraz głosowanie nad
obywatelskim projektem Ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i
warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz niektórych innych ustaw, złożonemu przez Komitet
Inicjatywy Ustawodawczej „Stop Aborcji”. Projekt został odrzucony w pierwszym czytaniu. Za
odrzuceniem projektu głosowało 206 posłów i posłanek, a przeciw 178. Pełne wyniki głosowania
można znaleźć tutaj
Projekt zakładał zakaz aborcji ze względu na wszystkie przesłanki jej dopuszczalności obowiązujące
obecnie. Gdyby został przyjęty – przerywanie ciąży byłoby nielegalne. Dodatkowo skutkiem
wprowadzenia ustawy byłoby ograniczenie dostępu do rzetelnej edukacji seksualnej oraz badań
prenatalnych.
Federacja oraz inne organizacje polskie i zagraniczne, a także osoby indywidualne, zwróciły się do
posłów z apelem o odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu. Wskazane jest w nim to, co
naprawdę oznacza całkowity zakaz aborcji i że jest to sprzeczne z fundamentalnymi zasadami
poszanowania praw człowieka. Treść apelu
9 września przed Sejmem odbyła się demonstracja osób sprzeciwiających się wprowadzeniu
całkowitego zakazu aborcji. Wyraziłyśmy swój sprzeciw wobec tak restrykcyjnych przepisów i
przekonanie o tym, że spowoduje on wyłącznie zepchnięcie przerywania ciąży do podziemia, narazi
kobiety na utratę życia i zdrowia.
Podczas debaty sejmowej wicemarszałkini Sejmu Wanda Nowicka cytowała apel Federacji oraz 110
polskich i zagranicznych organizacji, które zwróciły się do Posłów i Posłanek o jego odrzucenie.
Federacja na VII Kongresie Kobiet
Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny i Grupa Edukatorów Seksualnych Ponton były aktywne
na VII Kongresie Kobiet w Warszawie. 11 września koordynatorka programowa Federy Anka Grzywacz
wzięła udział w panelu „Przed rodzicielstwem”, w którym mówiła o prawach reprodukcyjnych,
szczególnie kwestii badań prenatalnych, opieki nad kobietą w ciąży i po stracie ciąży. Tego dnia odbył
się także panel Pontonu o seksualizacji młodzieży, moderowany przez koordynatorkę grupy Aleksandrę
Józefowską. Panelowi przysłuchiwała się Ministra Edukacji Narodowej Joanna Kluzik-Rostkowska.
12 września Anka Grzywacz wzięła udział w panelu plenarnym poświęconym tzw. platformie pekińskiej,
czyli ustaleniom Światowej Konferencji ds. Kobiet w Pekinie, która miała miejsce 20 lat temu. To na tej
konferencji po raz pierwszy ONZ mówił o prawach reprodukcyjnych jako prawach człowieka. Federa
miała także swój panel, poświęconym prawom reprodukcyjnym.
Panele Federy i Pontonu zostały zrealizowane dzięki wsparciu polskiego przedstawicielstwa Fundacji
im. Róży Luxemburg.
Podczas Kongresu działało także stoisko, na którym można było zasięgnąć porady i otrzymać publikacje
na temat edukacji seksualnej, zdrowia i praw kobiet.
3
Federacja komentuje sprawozdanie rządowe za 2013 rok
12 sierpnia 2015 roku odbyła się konferencja prasowa, na której przedstawiłyśmy nasz komentarz do
opóźnionego o rok sprawozdania rządowego z wykonania Ustawy o planowaniu rodziny za 2013 rok.
Nasz komentarz można znaleźć tutaj, a jego skrót tutaj
Projekty Federacji: Monitoring edukacji seksualnej
17 lipca 2015 roku odbyło się kolejne spotkanie zespołu badawczego w ramach projektu EOG „Kontrola
realizacji prawa młodzieży do edukacji seksualnej”. W spotkaniu wzięli udział: Zbigniew Izdebski,
Krzysztof Wąż, Adrian Tabaczuk, Iwona Rutkowska-Chmura, Mariola Bieńko, Aleksandra Józefowska,
Paulina Trojanowska i Krystyna Kacpura. Uczestniczki i uczestnicy omówili wyniki najnowszego badania
Instytutu Badań Edukacyjnych. Badanie zleciło MEN, a jego celem było lepsze zrozumienie stanu
wiedzy młodych dorosłych na temat seksualności oraz stosunku nastolatków i ich rodziców do
przedmiotu Wychowanie do życia w rodzinie. Uczestnicy omówili otrzymane od trzech zespołów z
objętych badaniem województw propozycje pytań do fokusów z dyrektorami szkół. Na podstawie
propozycji powstanie ostateczna wersja narzędzia badawczego. Projekt realizowany jest w ramach
programu Obywatele dla Demokracji finansowanego z Funduszy EOG.
Wakacyjny Telefon Zaufania Grupy Edukatorów Seksualnych Ponton
W lipcu i sierpniu działał już po raz dziesiąty wakacyjny telefon zaufania dla młodzieży. Każdego dnia
młodzi ludzie mogli telefonować i SMS-ować aby uzyskać porady na temat dojrzewania, antykoncepcji,
seksualności czy przemocy seksualnej. Raport z dyżurów zostanie dostarczony do Ministerstwa
Edukacji Narodowej, które w tym roku wsparło nasz telefon finansowo.
Wiadomości z kraju
Adam Bodnar Rzecznikiem Praw Obywatelskich
Adam Bodnar, wieloletni wiceprezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, prawnik został Rzecznikiem
Praw Obywatelskich. Mamy nadzieję, że będzie aktywnym obrońcą praw kobiet oraz praw
reprodukcyjnych. Federacja liczy na szybkie spotkanie z Rzecznikiem.
Federacja i PTPA w sprawie klauzuli sumienia
Naczelna Rada Lekarska wnosi o uznanie za niezgodne z Konstytucją przepisów dotyczących tzw.
klauzuli sumienia. Wniosek dotyczy m.in. obowiązku wskazania przez lekarzy i lekarki realnej
możliwości uzyskania świadczenia u innego lekarza lub w innej placówce.
Razem z Polskim Towarzystwem Prawa Antydyskryminacyjnego przedstawiłyśmy nasze stanowisko
Trybunałowi Konstytucyjnemu, wskazując na bezzasadność wniosku i niebezpieczeństwo argumentacji
Naczelnej Rady Lekarskiej, która stawia wolność sumienia lekarzy i lekarek ponad prawami pacjentów
i pacjentek.
Można się zapoznać z nasza argumentacją.
4
Wyniki badania IBE na temat edukacji seksualnej
Instytut Badań Edukacyjnych zaprezentował wyniki badania „Opinie i oczekiwania młodych dorosłych
(18-latków) oraz rodziców dzieci w wieku 6-17 lat wobec edukacji dotyczącej rozwoju
psychoseksualnego i seksualności”, przeprowadzonego na zlecenie MEN-u. W pracach
przygotowawczych brała udział Grupa Edukatorów Seksualnych Ponton. Badania pokazały, że to nie
jednak rodzice są przeciwni edukacji seksualnej w szkołach. Nie są jej niechętni, raczej często sami czują
brak wiedzy i umiejętności przekazywania treści związanych z rozwojem psychoseksualnym swoich
dzieci. Podstawa programowa i podręczniki też, zdaniem MEN-u, wymagają zmiany. Federacja na rzecz
Kobiet i Grupa PONTON informowała wielokrotnie o tym MEN, co ostatecznie potwierdziły badania
Instytutu Badań Edukacyjnych. Czekamy na zmiany...
Link do raportu
Wiadomości ze świata
Rezolucja Parlamentu Europejskiego: prawa reprodukcyjne to prawa człowieka
8 września 2015 r. Parlament Europejski przyjął Rezolucję w sprawie sytuacji w zakresie praw
podstawowych w Unii Europejskiej (2013–2014) (P8_TA-PROV(2015)0286).
W Preambule do tej Rezolucji czytamy, że prawa i zdrowie reprodukcyjne i seksualne opierają się na
podstawowych prawach człowieka oraz że są zasadniczymi elementami godności ludzkiej (AN).
W treści zasadniczej rezolucji znajdują się dalsze odniesienia do praw reprodukcyjnych - zarówno w
sposób ogólny (podkreślenie ich fundamentalnego znaczenia oraz traktowanie jako części strategii
dotyczących ochrony zdrowia), jak i szczegółowy (zapisy dotyczące aborcji, antykoncepcji i edukacji
seksualnej).
Przede wszystkim zostaje uznane, że „prawa i zdrowie reprodukcyjne i seksualne należą do praw
podstawowych i stanowią zasadniczy element godności ludzkiej, równości płci i samostanowienia”
(69). Uznaje się także, że „odmowa dokonania aborcji w celu ratowania życia stanowi poważne
naruszenie praw podstawowych” (70). Podkreśla się również rolę Unii „w uwrażliwianiu i wspieraniu
najlepszych praktyk w (…) dziedzinie [zdrowia płciowego i reprodukcyjnego], ponieważ zdrowie jest
podstawowym prawem człowieka niezbędnym do korzystania z innych praw człowieka” (64).
Na tej podstawie Parlament Europejski wzywa Komisję, „aby prawa i zdrowie reprodukcyjne i
seksualne zostały uwzględnione – jako podstawowe prawa człowieka – w kolejnej unijnej strategii
zdrowia w celu zapewnienia spójności między wewnętrzną i zewnętrzną polityką Unii w dziedzinie praw
podstawowych” (69).
Dodatkowo Parlament wzywa państwa członkowskie Unii „do zagwarantowania wdrożenia
krajowych strategii dotyczących poszanowania i ochrony zdrowia płciowego i reprodukcyjnego
kobiet, a także ich praw w tej dziedzinie” (64).
Parlament apeluje również do państw członkowskich (oraz Komisji) „o uznanie prawa do dostępu do
bezpiecznych i nowoczesnych środków antykoncepcyjnych oraz edukacji seksualnej w szkołach” (71).
5
Pełny tekst Rezolucji (PL) dostępny jest tutaj.
Federacja na 30 sesji Rady Praw Człowieka ONZ
Prawniczka Federacji Karolina Więckiewicz uczestniczyła w 30. sesji Rady Praw Człowieka ONZ w
Genewie. 28 września wygłosiła w imieniu ACPD Canada, Sexual Rights Initiative oraz Federacji
stanowisko dotyczące m.in. dekryminalizacji aborcji. Mówiła m.in., że "Prawa reprodukcyjne, w tym
dostęp do bezpiecznej i legalnej aborcji, są nieodłączną częścią praw człowieka… Wzywamy Radę Praw
Człowieka, by stała na straży praw kobiet poprzez identyfikowanie różnych wymiarów zjawiska
niebezpiecznej aborcji w perspektywie praw człowieka; wypracowanie zobowiązań dla państw
członkowskich w zakresie zajmowania się kwestią niebezpiecznej aborcji oraz eliminowania wszelkich
trudności w dostępie do bezpiecznych i legalnych świadczeń."
Pełny tekst wystąpienia można znaleźć tutaj
Globalny Dzień Działania na rzecz Bezpiecznej i Legalnej Aborcji
Na całym świecie obchodzony jest dziś Dzień Działania na rzecz Bezpiecznej i Legalnej Aborcji.
Inicjatorką akcji jest organizacja WGNRR. Tegoroczna akcja poświęcona jest obalaniu mitów na temat
aborcji oraz walką ze stygmatyzacją aborcji i kobiet, które ją miały. Federacja przygotowała z tej okazji
własne grafiki, które można znaleźć na naszym profilu na Facebooku
Można śledzić wpisy na ten temat na Twitterze (#BustTheMyths #Sept28 # AbortionStigma)
Strona kampanii
Światowy Dzień Antykoncepcji
26 września obchodzony był Światowy Dzień Antykoncepcji. Z tej okazji rozprawiałyśmy się z mitami
na temat antykoncepcji awaryjnej. Wysłałyśmy także do mediów list podpisany przez lekarki i lekarzy
ginekologów. Oświadczenie zostanie także przekazane do Ministra Zdrowia. Treść listu.
Federacja z wizytą w Berlinie
15 września przedstawicielka Federy Anka Grzywacz gościła w Berlinie na zaproszenie działaczek i
działaczy organizujących kontrmanifestację przeciwko marszowi przeciwników prawa do przerywania
ciąży. Uczestniczki i uczestnicy dowiedzieli się więcej na temat praw reprodukcyjnych w Polsce oraz
działań opozycji anti-choice.
Marsz na rzecz Wyboru w Dublinie
27 września odbył się kolejny już Marsz na rzecz Wyboru w Dublinie. Ok. 10 tys. domagało się prawa
do legalnej i bezpiecznej aborcji. "Żądamy prawa wyboru, teraz" - skandował tłum. Najważniejszym
postulatem demonstrantek i demonstrantów było zwołanie referendum w sprawie odwołania 8.
poprawki do Konstytucji, zrównującej kobietę i płód w przysługujących im prawach. 81% Irlandczyków
jest liberalizacją prawa aborcyjnego, a 65% opowiada się za dekryminalizacją aborcji (badanie Amnesty
International).
6
Federacja w mediach – wybrane wystąpienia
Komentarze medialne Federacji w sprawie projektu zakazującego aborcji
11 września prawniczka Federacji Karolina Więckiewicz rozmawiała o projekcie zakazu aborcji w Radio
TOK FM, w Panoramie w TVP2 również wyemitowano materiał z jej komentarzem. 9 września „Gazeta
Wyborcza” pisała o naszym apelu do posłanek i posłów oraz zamieściła komentarz Krystyny Kacpury,
dyrektorki Federacji na temat obywatelskiego projektu.
Federacja dla Wydarzeń Polsatu
2 września przedstawicielka Federacji Anka Grzywacz komentowała dla „Wydarzeń” ogłoszone przez
Papieża Franciszka zalecenia dla księży dotyczące rozgrzeszania kobiet z aborcji. Link
Polecamy
Strona internetowa kampanii Solidarne w zdrowiu
Na naszej stronie można znaleźć informacje o antykoncepcji i metodach planowania rodziny. Nasi
eksperci – ginekolodzy i edukatorki seksualne udzielają odpowiedzi na Państwa pytania. Studenci i
studentki medycyny i położnictwa oraz położne mogą zapisać się na szkolenia. Zachęcamy też do
przesyłania swoich historii związanych z dostępem do antykoncecji –zarówno tych pozytywnych jak i
negatywnych.
www.solidarnewzdrowiu.pl
Nasz profil na Facebooku
Nasz profil na Twitterze
Polskie tłumaczenie książki „Pro. Odzyskajmy prawo do aborcji” i spotkanie
Krytyka Polityczna wydała polskie tłumaczenie głośnej książki Kathy Politt „Pro. Odzyskajmy prawo do
aborcji”. W przygotowaniu rozdziału poświęconego Polsce brały udział przedstawicielki Federacji. 6
października w Fundacji Feminoteka odbędzie się dyskusja o książce z udziałem koordynatorki
programowej Federy Anki Grzywacz.
Książkę można nabyć tutaj
Publikacje
Kobiety świata -wielokulturowość w opiece okołoporodowej
Polecamy wydaną w ramach projektu „Jestem mamą w Polsce” publikację. Publikacja ma pomóc w
zrozumieniu różnic kulturowych pojawiających się na salach porodowych, a także w przygotowaniu się
do pracy z przedstawicielkami różnych narodowości i wyznań. Ma także wesprzeć personel medyczny
w rozwijaniu kompetencji międzykulturowych, w lepszym budowaniu relacji z kobietami różnych
kultur, w skuteczniejszym radzeniu sobie z nieporozumieniami kulturowymi. Przedstawione są w niej
różnice kulturowe dotyczące ciąży, porodu i relacji rodzinnych, a także praktyczne wskazówki dla
personelu medycznego, jak otoczyć opieką przedstawicielki wybranych kręgów kulturowych.
7
https://mamawpolsce.wordpress.com/2015/06/20/broszura-do-pobrania-kobiety-swiatawielokulturowosc-w-opiece-okoloporodowej/
Linki
Strona Grupy Edukatorów Seksualnych Ponton
http://www.ponton.org.pl/
Sieć ASTRA
www.astra.org.pl
Sieć ASTRA Youth
http://www.astra.org.pl/youth/
Otrzymałaś/łeś ten biuletyn, ponieważ został on zaprenumerowany ze strony Federacji lub została
zadeklarowana chęć otrzymania tej publikacji elektronicznej poprzez e-mail lub zapisanie się na listę
dystrybucyjną. Jest to jednoznaczne ze zgodą na wykorzystanie i przetwarzanie danych osobowych w
celach dystrybucyjnych przez Federację na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny oraz na umieszczenie ich
w adresowej bazie danych Federacji z siedzibą: 00-150 Warszawa, Nowolipie 13/15. Jeśli chcesz
zrezygnować z subskrypcji napisz na adres
Biuletyn przygotowała Anka Grzywacz współpraca: zespół Federacji
UWAGA: Jeżeli cytujesz informacje z naszego Biuletynu lub naszej strony www.federa.org.pl, prosimy
o podanie źródła cytatu. Propozycje, ciekawe newsy itp. prosimy przesyłać na Ten adres redakcji
Biuletynu Mam Prawo
Pomóż nam być zawsze po stronie kobiet!
Wpłać dowolną kwotę na nasze cele statutowe lub ustal polecenie zapłaty.
Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny
ul. Nowolipie 13/15; 00-150 Warszawa
BP PKO S.A. 15 Oddział w Warszawie, Aleje Jerozolimskie 7
45 1020 1156 0000 7902 0060 3951
8
Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny
ul. Nowolipie 13/15, 00-150 Warszawa tel/fax 022 6359395,
e-mail: [email protected]
http://www.federa.org.pl
Telefon Zaufania dla Kobiet 022 635 93 92 od poniedziałku do piątku 16.00-20.00
9