Plan Gospodarki Odpadami

Transkrypt

Plan Gospodarki Odpadami
Załącznik nr 1 do
Programu Ochrony Środowiska
Gminy Wiśniowa
na lata 2004-2011
Rada Gminy Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami
Gminy Wiśniowa
na lata 2004-2014
Opracowanie naukowe: dr inż. J. Hernik
Wiśniowa, czerwiec 2004 r.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
2
SPIS TREŚCI
WSTĘP................................................................................................................................................................3
1.1. Cele planu................................................................................................................................................3
1.2. Podstawa prawna.....................................................................................................................................3
1.3. Metodyka i zakres opracowania...............................................................................................................3
ZAŁOŻENIA PLANU GOSPODARKI ODPADAMI GMINY WIŚNIOWA.............................................................5
2.1. Wprowadzenie..........................................................................................................................................5
2.2. Polityka ekologiczna w zakresie gospodarowania odpadami................................................................... 5
2.3. Analiza aktów prawnych dotyczących postępowania w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi. . .6
AKTUALNY STAN GOSPODARKI ODPADAMI W GMINIE.............................................................................10
3.1. Odpady komunalne................................................................................................................................10
3.2. Sektor gospodarczy................................................................................................................................15
3.3. Odpady niebezpieczne...........................................................................................................................15
BILANS WYTWARZANIA ODPADÓW..............................................................................................................16
DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO POPRAWY SYTUACJI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI...........19
5.1. Odpady komunalne ...............................................................................................................................20
5.2. Odpady wielkogabarytowe.....................................................................................................................27
5.3. Odpady budowlane................................................................................................................................28
5.4. Odpady niebezpieczne...........................................................................................................................28
5.5. Odpady z komunalnej oczyszczalni ścieków..........................................................................................30
5.6. Odpady medyczne i weterynaryjne .......................................................................................................30
PROGNOZOWANE ZMIANY W ZAKRESIE ILOŚCI I RODZAJU WYTWARZANYCH ODPADÓW...............31
PRZEWIDYWANE ZADANIA DO REALIZACJI I ŹRÓDŁA FINANSOWANIA.................................................33
EDUKACJA EKOLOGICZNA............................................................................................................................36
8.1. Strategia edukacji ekologicznej..............................................................................................................37
8.2. Sposoby prowadzenia akcji edukacyjnej społeczności lokalnej.............................................................38
MONITOROWANIE I OCENA WDRAŻANIA PLANU.......................................................................................40
STRESZCZENIE................................................................................................................................................42
Źródła.............................................................................................................................................46
Spis tabel.......................................................................................................................................47
Załączniki.......................................................................................................................................48
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
3
Wstęp
1.1. CELE PLANU
Celem niniejszego Planu Gospodarki Odpadami Gminy Wiśniowa na lata 2004-2014 jest
poprawa stanu środowiska przyrodniczego Gminy poprzez opracowanie właściwych
kierunków rozwiązań gospodarki odpadami oraz wdrażanie skutecznych mechanizmów,
zapobiegających degradacji środowiska.
Plan Gospodarki Odpadami Gminy Wiśniowa przewiduje zrównoważony rozwój obszaru
gminy przy zachowaniu optymalnych warunków dla rozwoju gospodarczego
mieszkańców. Niniejszy dokument przyczyni się do poprawy warunków jakości życia
mieszkańców gminy.
1.2. PODSTAWA PRAWNA
Podstawą prawną opracowania Planu Gospodarki Odpadami Gminy Wiśniowa jest
rozdział 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach1, który w art. 14 do 16
wprowadza obowiązek opracowywania planów na szczeblu krajowym, wojewódzkim,
powiatowym i gminnym.
Ponadto opracowano ten plan zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony
środowiska, ustawą z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony
środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw2.
Projekt planu został opracowany przez Urząd Gminy Wiśniowa, a następnie został
skierowany do zaopiniowania przez Zarząd Powiatu Myślenickiego i Zarząd Województwa
Małopolskiego. Po pozytywnej opinii w/w organów plan został Uchwalony przez Radę
Gminy Wiśniowa.
Na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach3 i aktów wykonawczych,
gminny plan gospodarki odpadami powinien określać:
diagnoza aktualnego stanu gospodarki odpadami,
analiza ilościowa i jakościowa powstających odpadów,
prognozowane zmiany ilości i rodzaju wytwarzanych odpadów,
działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami,
sumaryczne koszty wdrażania Planu i możliwości jego finansowania,
program działań edukacyjnych z zakresu gospodarki odpadami,
system monitoringu i oceny wyznaczonych celów.
Niniejszy Plan Gospodarki Odpadami zawiera kierunki rozwiązań gospodarki odpadami
oraz zadania do realizacji dla Urzędu Gminy Wiśniowa w tym zakresie.
1.3. METODYKA I ZAKRES OPRACOWANIA
Szczegółowa koncepcja niniejszego Planu uwzględnia zapisy zawarte w wykonawczych
aktach prawnych z zakresu gospodarki odpadami, w tym przede wszystkim wymagania
określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie
sporządzania planów gospodarki odpadami.4
1
2
3
4
)Dz. U. 2001, nr 62, poz. 628 ze zm.
)Dz. U. 2001, nr 100, poz. 1085 ze zm.
)Dz. U. 2001, nr 62, poz. 628 ze zm.
) Dz. U. 2003, nr 66, poz. 620.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
4
Plan Gospodarki Odpadami Gminy Wiśniowa na lata 2004-2014 jest dokumentem
będącym rezultatem wielu społecznych konsultacji prowadzonych już od 2002 r. Projekt
Planu Gospodarki Odpadami w trakcie opracowywania konsultowany był z Komisjami
Rady Gminy Wiśniowa.
Materiał źródłowy do opracowania programu został zebrany z dostępnej bibliografii
w Urzędzie Gminy Wiśniowa, w Starostwie Powiatu Myślenickiego, w Urzędzie
Marszałkowskim Województwa Małopolskiego oraz w Urzędzie Statystycznym, a także
podczas różnych spotkań o charakterze warsztatowym.
W opracowanym planie uwzględniono okoliczność, że Wójt ma sporządzać, co dwa lata
raporty na temat realizacji planu, które będą przedstawiane Radzie Gminy. Tym samym
plan ma charakter "otwarty" i będzie korygowany oraz wzbogacany o nowe zadania.
Należy nadmienić, że Plan Gospodarki Odpadami Gminy Wiśniowa na lata 2004-2014
jest koherentny z podstawowymi dokumentami obowiązującymi na terenie Gminy
Wiśniowa oraz z ustawą o samorządzie gminnym.
Sporządzenie Gminnego Planu Gospodarki Odpadami jest procesem wieloetapowym
i cyklicznie ponawianym, obejmującym:
zaplanowanie procesu,
ocenę realizacji obowiązującego planu gospodarki odpadami,
zebranie podstawowych informacji charakteryzujących gminę,
określenie aktualnego stanu gospodarki odpadami,
ustalenie przewidywanych zmian czynników związanych z gospodarką odpadami,
wariantowe przedstawienie strategii oraz celów i zadań,
wybór strategii oraz celów i zadań,
ustalenie krótkoterminowego i długoterminowego planu strategicznego,
przeprowadzenie analizy oddziaływania projektu planu na środowisko,
opracowanie projektu planu gospodarki odpadami,
przeprowadzenie procesu konsultacji i opiniowania,
uchwalenie planu.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
5
Założenia Planu Gospodarki Odpadami Gminy Wiśniowa
2.1. WPROWADZENIE
Niniejszy Plan uwzględnia następujące dokumenty ponadgminne:
Politykę Ekologiczną Państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektyw na 20072010 oraz program wykonawczy do II Polityki ekologicznej państwa na lata 2002-2010,
Polska 2025, długookresowa strategia trwałego i zrównoważonego rozwoju,
Krajowy Plan Gospodarki Odpadami, 2002,
Program Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego
na lata 2001-2015
Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami na lata 2003-2010 Województwa Małopolskiego,
Program Ochrony Środowiska Powiatu Myślenickiego na lata 2004-2011
Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Myślenickiego na lata 2004-2014.
Gminny Plan Gospodarki Odpadami uwzględnia następujące dokumenty na płaszczyźnie
gminy:
postanowienia Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wiśniowa
zatwierdzonego uchwałą nr IX/31/97 Rady Gminy Wiśniowa z dnia 9.10.1997r.
założenia w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego
Gminy Wiśniowa z dnia 24 listopada 2003r.
cele i priorytety rozwojowe gminy określone w zaktualizowanej Strategii Rozwoju Gminy
Wiśniowa z dnia 31 maja 2004r.
zadania przewidziane w Programie Rozwoju Lokalnego Gminy Wiśniowa z dnia 31 maja
2004 r.
2.2. POLITYKA EKOLOGICZNA W ZAKRESIE GOSPODAROWANIA ODPADAMI
Problemy związane z prawidłowym postępowaniem z odpadami, ich gospodarczym
wykorzystaniem,
ochroną
przed
ich
szkodliwym
oddziaływaniem
należą
do najważniejszych zagadnień ochrony środowiska. Waga problemu wynika przede
wszystkim:
z rozmiarów ilościowych zjawiska,
z wielostronnego negatywnego oddziaływania na środowisko.
Zarówno cele w „II Polityce Ekologicznej Państwa”, jak i określone w ustawie o odpadach,
w rozdziale 2, art. 5, zasady postępowania z odpadami, stanowią podstawę
do formułowania zadań w planie gospodarki odpadami.
Cele polityki ekologicznej państwa zawarte w dokumencie „II Polityka ekologiczna
państwa” w dziedzinie gospodarowania odpadami sprecyzowane zostały następująco:
„Ochrona przed odpadami jest specyficzną dziedziną ochrony środowiska, gdyż
poszczególne przedsięwzięcia w tym zakresie w dalszej perspektywie, poza bezspornymi
efektami ekologicznymi w postaci likwidacji zagrożeń, mogą przynieść również wymierne
korzyści materialne, wynikające z racjonalnego gospodarowania odpadami (odzysk
surowców i materiałów, wykorzystanie energii). Powinna być traktowana priorytetowo,
ponieważ odpady stanowią źródło zanieczyszczenia wszystkich elementów środowiska
(wody powierzchniowe i podziemne, gleby i grunty, powietrze). Żadna inna dziedzina
ochrony środowiska nie daje takich możliwości tworzenia rynku surowcowomateriałowego, lecz również żadna inna dziedzina nie wymaga poniesienia, szczególnie
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
6
w początkowym okresie, tak wielkich nakładów inwestycyjnych i wprowadzenia znacznych
zmian organizacyjnych”.
„Kierunkiem przewodnim polityki ekologicznej państwa w zakresie gospodarowania
odpadami jest zasada zrównoważonego rozwoju oraz zintegrowane podejście do ochrony
środowiska, z uwzględnieniem zagadnień odpowiedzialności. Idea nowej strategii polega
na zaangażowaniu wszystkich partnerów gospodarczych i społecznych (podejście „z dołu
do góry”). Celem nadrzędnym polityki w zakresie gospodarowania odpadami jest
zapobieganie powstawaniu odpadów, przy rozwiązywaniu problemu odpadów „u źródła”,
odzyskiwanie surowców i ponowne wykorzystanie odpadów oraz bezpieczne dla
środowiska końcowe unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych. Warunkiem
realizacji tego celu jest zmniejszenie materiało- i energochłonności produkcji (stosowanie
czystych technologii), wykorzystywanie alternatywnych odnawialnych źródeł energii,
stosowanie analizy pełnego „cyklu życia” produktu (produkcji, transportu, opakowania,
użytkowania, ewentualnego ponownego wykorzystania i unieszkodliwiania)”.
2.3. ANALIZA AKTÓW PRAWNYCH DOTYCZĄCYCH POSTĘPOWANIA W ZAKRESIE
GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI
Ustawa o odpadach
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach5 określa zasady postępowania z odpadami,
w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie
z zasadą zrównoważonego rozwoju, a w szczególności zasady zapobiegania
powstawaniu odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, a także odzysku
lub unieszkodliwiania odpadów.
W ustawie określone są obowiązki wytwórców i posiadaczy odpadów, w tym odpadów
niebezpiecznych. Ustawa reguluje całokształt spraw administracyjnych, związanych
z postępowaniem przy zbieraniu, transporcie, odzysku i unieszkodliwianiu, w tym
składowaniu odpadów, a także wymagań technicznych i organizacyjnych dotyczących
składowisk odpadów.
Ustawa o odpadach nakłada na gminę zadania związane z organizacją systemu
gospodarki odpadami a także z jej nadzorem.
Gmina zgodnie z zapisem w/w ustawy (art.14, pkt 5), zobligowana jest do opracowania
gminnego planu gospodarki odpadami, stanowiącego integralną część gminnego
programu ochrony środowiska (art.14, pkt 6).
Ustawa o odpadach (Dz. U. Nr 62, Poz. 628) wprowadza obowiązek opracowania planów
gospodarki odpadami na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym.
Ponadto, gmina jest organem opiniującym m.in. program gospodarki odpadami
niebezpiecznymi (art. 19, pkt 4.), wniosek o zezwolenie na prowadzenie działalności
w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów (art. 26, pkt 5, 6), wniosek o zezwolenie
na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i transportu odpadów (art. 28, pkt 2).
Gmina, w drodze decyzji, może również nakazać posiadaczowi odpadów usunięcie
odpadów z miejsc nieprzeznaczonych do ich składowania lub magazynowania, wskazując
sposób wykonania tej decyzji.
Ustawa o samorządzie gminnym
5
Dz. U. 2001, nr 62, poz. 628
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
7
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym 6 określa rolę oraz obowiązki
samorządu gminnego w zakresie zagadnień związanych między innymi z ochroną
środowiska oraz utrzymaniem czystości i porządku na terenie gminy. Działania w tym
zakresie ustawa o samorządzie gminnym zalicza do zadań własnych gminy. Zgodnie
z art. 2 ust 1 ustawy gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną
odpowiedzialność. Do zakresu działań gminy należą „wszystkie sprawy publiczne
o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów (art. 6, ust.
1)”. Z przepisów art. 7, ust. 1 wynika, że zadania własne gminy obejmują w szczególności
sprawy:
1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody
oraz gospodarki wodnej;
2) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków
komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk
i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną
oraz gaz”.
W celu realizacji tych zadań, na podstawie upoważnień ustawowych, gminie przysługuje
prawo stanowienia aktów prawa miejscowego, obowiązującego na terenie gminy (art. 40,
ust. 1). Akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchwał (art. 41, ust. 1).
Postanowienia ustawy „o samorządzie gminnym” umożliwiają gminom, w tym również
gminie Wiśniowa, podejmowanie działań w oparciu o uregulowania prawne w obrębie
szeroko pojętej gospodarki odpadami.
Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach7 określa
zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości, dotyczące utrzymania czystości
i porządku, a także warunki udzielania zezwoleń podmiotom świadczącym usługi
w zakresie objętym regulacją ustawy, w tym w zakresie gospodarki odpadami na terenie
gminy. Ustawa stanowi też podstawę do podejmowania przez Radę Gminy uchwał,
a także poprzez Wójta do wydawania decyzji administracyjnych w tym zakresie,
stymulujących właściwe funkcjonowanie tej sfery działalności komunalnej.
Utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych
gminy (art. 3, ust. 1). Gminy mają obowiązek zapewnienia czystości i porządku na swoim
terenie oraz tworzenia niezbędnych warunków do ich utrzymania, a w szczególności:
zapewniają budowę, utrzymanie i eksploatację własnych lub wspólnych z innymi gminami
instalacji i urządzeń do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych,
organizują selektywną zbiórkę, segregację oraz magazynowanie odpadów komunalnych,
w tym odpadów niebezpiecznych, przydatnych do odzysku oraz współdziałają
z przedsiębiorcami podejmującymi działalność w zakresie gospodarowania tego rodzaju
odpadami.
Rada gminy ustala, w drodze uchwały, szczegółowe zasady utrzymania czystości
i porządku na terenie gminy dotyczące (art. 4):
1) wymagań w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości
obejmujących:
a) prowadzenie we wskazanym zakresie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych.
6
7
Dz. U. 1990, nr 142, poz. 1591
Dz. U. 1996, nr132, poz. 622
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
8
2) rodzaju urządzeń przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie
nieruchomości, a także wymagań dotyczących ich rozmieszczania oraz utrzymania
w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym,
3) częstotliwości i sposobu pozbywania się odpadów komunalnych lub nieczystości
ciekłych z nieruchomości oraz z innych terenów przeznaczonych do użytku publicznego.
Zgodnie z zapisem w/w ustawy (art. 6a, ust. 1) Rada gminy może w drodze uchwały,
na podstawie akceptacji mieszkańców wyrażonej w przeprowadzonym uprzednio
referendum gminnym, przejąć od właścicieli nieruchomości wszystkie lub wskazane
obowiązki, o których mowa w art. 5, ust. 1. Przejmując obowiązki rada gminy ustala
wysokość opłat za świadczone usługi (art. 6a, ust. 2), których ściągalność może być
egzekwowana w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (art. 6b).
Ustawa „o utrzymaniu czystości i porządku w gminach” (Dz.U.Nr132,poz.622), daje
gminie również prawo wydawania wymaganych prawem zezwoleń (art. 7, ust. 1 i 6),
egzekwowania przestrzegania warunków zezwolenia oraz cofnięcia zezwolenia
w przypadku naruszenia ustalonych zasad (art. 9, ust. 2).
Przepisy cytowanej ustawy dają gminom narzędzia do realizacji zadań w zakresie
gospodarki odpadami komunalnymi powstającymi na ich terenie. Przekazane ustawą
uprawnienia, przy prawidłowym i systematycznym stosowaniu, umożliwiają skutecznie
stymulowanie działań zmierzających do realizacji postawionych celów.
Uprawnienia posiadane przez gminy oraz narzędzia prawne do ich egzekwowania winny
znaleźć swe miejsce w organizacji systemu gospodarki odpadami.
Część zadań związanych z gospodarką odpadami przypada do realizacji również
obywatelom. Zadania te wynikają z obowiązujących przepisów prawnych tj. w/w ustawy
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, która - oprócz zadań gmin - określa
również obowiązki właścicieli nieruchomości, dotyczące utrzymania czystości i porządku.
Każdy mieszkaniec powinien pozbywać się wytworzonych przez siebie odpadów
w sposób właściwy. Zadaniem właściciela nieruchomości, zgodnie z art. 5, ust. 1 jest,
między innymi wyposażenie nieruchomości w urządzenia do zbierania odpadów
komunalnych, utrzymania ich w odpowiednim stanie sanitarnym i technicznym oraz
zbieranie odpadów powstających na terenie nieruchomości, zgodnie z przepisami ustawy
oraz zasadami określonymi w uchwale rady gminy. Nadzór nad realizacją tych
obowiązków należy do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Wykonanie obowiązków,
zgodnie z art. 5, ust. 6, podlega egzekucji administracyjnej.
Zgodnie z nowymi regulacjami prawnymi zadania w zakresie usuwania odpadów
mieszkaniec powinien zlecić jednostce posiadającej odpowiednie zezwolenie. Fakt
usuwania odpadów komunalnych z terenu nieruchomości winien być udokumentowany
korzystaniem z usług firmy wywozowej (art. 6, ust. 1). Brak udokumentowania stanowi
podstawy do przejęcia obowiązku usuwania odpadów przez gminę w trybie wykonania
zastępczego (art. 6, ust. 3), według stawek uchwalonych przez radę gminy.
Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami
oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej
Ustawa z dnia 11 maja 2001 roku o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie
gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej 8
nakłada na przedsiębiorcę obowiązek zapewnienia odzysku, a w szczególności recyklingu
odpadów opakowaniowych i poużytkowych (art. 3, ust. 1). Obowiązek ten może być
realizowany przez przedsiębiorcę samodzielnie albo za pośrednictwem organizacji
odzysku (art. 4, ust. 1). Wykonanie poszczególnych czynności związanych z odzyskiem
8
Dz. U. 2001, nr 63, poz. 639
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
9
i recyklingiem odpadów opakowaniowych przedsiębiorca lub organizacja odzysku może
zlecić osobom trzecim (art. 4, ust. 3).
Z przepisów cytowanej ustawy wynika, że obowiązek odzysku i recyklingu określonej
grupy odpadów należy do ich producentów działających bezpośrednio lub za
pośrednictwem innych podmiotów. W przypadku opakowań działania te finansowane są
przez producentów produktów w opakowaniach. Należy, zatem wydzielić system odzysku
odpadów opakowaniowych, a w szczególności jego finansowanie, z systemu gospodarki
pozostałymi odpadami komunalnymi.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
10
Aktualny stan gospodarki odpadami w gminie
Analiza aktualnego stanu gospodarki odpadami, dla celów niniejszego planu, obejmuje:
źródła wytwarzania odpadów, bilans odpadów, charakterystyka jakościowa odpadów oraz
ewentualne możliwości ich odzysku i unieszkodliwiania.
Wzorem Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014 dla Powiatu
Myślenickiego przyjęto podział odpadów na trzy zasadnicze grupy:
Odpady powstające w sektorze komunalnym: m.in. odpady komunalne, opakowaniowe,
komunalne osady ściekowe,
Odpady powstające w sektorze gospodarczym: odpady przemysłowe, odpady z jednostek
służby zdrowia i jednostek weterynaryjnych, baterie i akumulatory, oleje odpadowe,
wyeksploatowane pojazdy, zużyte opony.
Odpady niebezpieczne, wydzielone z odpadów powstających w sektorze komunalnym
i w sektorze gospodarczym.
Powyższy podział jest również koherentny z Wojewódzkim Planem Gospodarki
Odpadami.
3.1. ODPADY KOMUNALNE
Zgodnie z treścią art.3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach pod pojęciem
odpady komunalne rozumie się odpady powstające w gospodarstwach domowych,
a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych
wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do
odpadów powstających w gospodarstwach domowych.
Źródłem powstawania odpadów komunalnych są gospodarstwa domowe oraz obiekty
użyteczności publicznej i obiekty działalności gospodarczej.
Dla obliczenia ilości wytwarzanych odpadów komunalnych na obszarze Gminy Wiśniowa
przyjęto wskaźniki z Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, gdyż brak jest pełnych
danych statystycznych dla Gminy.
Wskaźnik wytwarzania odpadów komunalnych z gospodarstw domowych wynosi dla
terenów wiejskich 116 kg/M/rok. Z obiektów użyteczności publicznej i obiektów
działalności gospodarczej ten wskaźnik dla terenów wiejskich wynosi 45 kg/M/rok. Ilość
mieszkańców do obliczeń przyjęto według stanu na 31.12.2001, tj. 6’644 mieszkańców.
(źródło: WUS, 2002). Opis demografii gminy opisano na str. 9 Gminnego Programu
Ochrony Środowiska.
Tabela 1:
Szacunkowa roczna ilość wytwarzanych odpadów komunalnych w Gminie Wiśniowa
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
Ilość odpadów
komunalnych z
obiektów
użyteczności
publicznej i
obiektów
działalności
gospodarczej
Ilość odpadów
komunalnych
ogółem
770,70
( Mg/rok)
298,98
(Mg/rok)
1’069,68
0,116
0,045
0,161
Ilość odpadów
komunalnych z
gospodarstw
domowych
Wyszczególnienie
(Mg/rok)
Współczynnik
nagromadzania
odpadów
komunalnych
11
źródło: obliczenia własne na podstawie wskaźników z KPGO
Na podstawie tabeli 1 wynika, że szacunkowa roczna ilość wytwarzanych odpadów
komunalnych w Gminie Wiśniowa wynosi 1’069,68 Mg. Z gospodarstw domowych rocznie
jest wytwarzanych 770,70 Mg odpadów, a z obiektów użyteczności publicznej i obiektów
działalności gospodarczej 298,98 Mg.
Odpady komunalne wyróżniają się niejednorodnością składu. Dokładne rozpoznanie
składu odpadów wymaga prowadzenia badań ich morfologii w dłuższym okresie czasu.
Jednakże należy zaznaczyć, że odpady komunalne nie są wytwarzane, w ciągu roku,
w jednakowej ilości. Obserwuje się duże wahania ilościowe.
Na terenie gminy obserwuje się następujące zmiany w gospodarce odpadami
komunalnymi:
znaczny wzrost ilościowy (objętościowy) opakowań;
utrzymanie na stałym, wysokim poziomie zawartości organicznych odpadów spożywczych
(kuchennych).
Tabela 2:
Szacunkowy skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarzanych
w gospodarstwach domowych w Gminie Wiśniowa w 2001 r.
Ilość
Wskaźnik
Rodzaj odpadów
odpadów
(% wagowy)
(Mg/rok)
Odpady organiczne pochodzenia roślinnego
13
100,19
Odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego
1
7,71
Inne odpady organiczne
2
15,41
Papier i tektura
13
100,19
Tworzywa sztuczne
13
100,19
Materiały tekstylne
3
23,12
Szkło
8
61,66
Metale
4
30,83
Odpady mineralne
10
77,07
Frakcja drobna (0-10 mm)
33
254,33
Razem
100
770,70
źródło: na podstawie wskaźników PPGO, 2004 i KPGO, 2002
Tabela 3:
Szacunkowy skład morfologiczny odpadów z obiektów infrastruktury wytwarzanych
w Gminie Wiśniowa w 2001 r.
Strumień odpadu
Udział
Ilość odpadu
procentowy
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
Odpady organiczne pochodzenia roślinnego
Odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego
Pozostałe odpady organiczne
Papier i tektura
Tworzywa sztuczne
Materiały tekstylne
Szkło
Metale
Odpady mineralne
Frakcje drobne (<10 mm)
Razem
12
strumienia
odpadu
(%)
10
30
30
3
10
5
5
7
100%
(Mg/rok)
29,90
89,7
89,7
8,97
29,90
14,94
14,94
20,93
298,98
źródło: na podstawie wskaźników PPGO, 2004 i KPGO, 2002
Z grupy odpadów komunalnych na obszarze gminy z gospodarstw domowych najwięcej
jest wytwarzanych odpadów drobnej frakcji (do 10 mm) w ilości rocznej 254,33 Mg.
Odpady organiczne pochodzenia roślinnego, papier i tektura oraz tworzywa sztuczne
z obszaru niniejszego planu wytwarzane są po 100,19 Mg na rok. Najmniejsza ilość
z grupy odpadów komunalnych wytwarzanych w gospodarstwach domowych przypada
na odpady, organiczne pochodzenia zwierzęcego (7,71 Mg/rok).
Wśród odpadów komunalnych z obiektów użyteczności publicznej i obiektów działalności
gospodarczej na terenie Gminy Wiśniowa najwięcej jest wytwarzanych tworzyw
sztucznych oraz papier i tektura po 89,7 Mg/rok. Najmniej z tego źródła w gminie
wytwarza się odpadów materiałów tekstylnych (8,97 Mg/rok).
Na terenie Gminy Wiśniowa istotnym udziałem w strumieniu odpadów komunalnych są:
odpady z komunalnej oczyszczalni ścieków
odpady opakowaniowe,
odpady wielkogabarytowe,
odpady niebezpieczne,
odpady budowlane,
odpady z działek rekreacyjnych i ogrodów.
Odpady z komunalnej oczyszczalni ścieków
Na obszarze gminy działa oczyszczalnia ścieków w Wiśniowej. W 2003 r. zebrano 19 m3
s.m. osadów ściekowych (52 Mg osadu uwodnionego). Osady te są wykorzystywane
rolniczo i do rekultywacji gruntów.
Odpady opakowaniowe
W gminie brak systemu ewidencji odpadów opakowaniowych. Dla celów niniejszego planu
przyjęto wskaźniki z Krajowego Planu Gospodarki Odpadami. Na podstawie wskaźników
KPGO oszacowano ilość odpadów opakowaniowych powstających na terenie gminy.
Przyjęto jednostkowy wskaźnik emisji na poziomie 45 kg/M/rok. W tabeli 4 zestawiono
szacunkowe ilości wytworzonych odpadów opakowaniowych na terenie gminy w roku
2001 r.
Tabela 4:
Szacunkowe ilości odpadów opakowaniowych wytworzonych w Gminie Wiśniowa
w 2001 r.
Udział procentowy
Ilość odpadu
Strumień odpadu
strumienia odpadu
(%)
(Mg/rok)
Papier i tektura
37
110,62
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
Opakowania wielomateriałowe
Tworzywa sztuczne
Opakowania szklane
Blacha stalowa
Aluminium
Drewno
Razem
13
4
14
27
4
2
12
100
11,96
41,86
80,72
11,96
5,98
35,88
298,98
źródło: na podstawie wskaźników PPGO, 2004 i KPGO, 2002
Łączna masa wytworzonych odpadów opakowaniowych w 2001 roku na terenie gminy
wyniosła 298,98 Mg, a najwięcej z grupy papieru i tektury oraz opakowań szklanych. Na
tle powiatu, gdzie wytwarza się 5’130 Mg na rok, w Gminie Wiśniowa wytwarza się
ok. 5,8 % odpadów opakowaniowych.
Odpady wielkogabarytowe
Przyjmując wskaźniki z KPGO, że ilość odpadów wielkogabarytowych w strumieniu
odpadów komunalnych dla terenów wiejskich wynosi 15 kg/M/rok obliczono szacunkową
ilość wytwarzania tych odpadów dla obszaru gminy. W roku 2001 wytworzono 99,66 Mg
odpadów wielkogabarytowych. Wskaźnik nagromadzenia odpadów wielkogabarytowych w
strumieniu odpadów komunalnych w gminie w 2001 roku wyniósł 0,015 Mg/M/rok.
W tabeli 5 przedstawiono skład morfologiczny odpadów wielkogabarytowych.
Tabela 5:
Skład morfologiczny odpadów wielkogabarytowych w Gminie Wiśniowa w 2001r.
Strumień odpadu
Drewno
Metale
Inne (balastowe, materace, plastiki itp.)
Razem
Udział procentowy
strumienia odpadu
(%)
60
30
10
100
Ilość odpadu
(Mg/rok)
59,79
29,91
9,96
99,66
źródło: na podstawie wskaźników PPGO, 2004 i KPGO, 2002
Największy udział w odpadach wielkogabarytowych przypada na drewno (60 %) i metale
(30%). Drewno i metale stanowią 90 %. Pozostałe 10 % przypada m.in. na plastiki,
materace, itp.
Odpady niebezpieczne
Do odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu odpadów komunalnych
należą: aerozole, akumulatory, baterie, farby i lakiery, farmaceutyki, rozpuszczalniki,
świetlówki, zużyte oleje oraz inne substancje chemiczne takie jak: kwasy i zasady,
pestycydy, chemiczne produkty laboratoryjne. Do obliczenia ilości wytwarzania tych
odpadów przyjęto wskaźnik z KPGO, który dla terenów wiejskich wynosi 2 kg/M/rok.
Oszacowano, że na terenie gminy w 2001 roku powstało ok. 13,29 Mg odpadów
niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych. W tabeli 6 przedstawiono udział
poszczególnych składników odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów
komunalnych.
Tabela 6:
Udział poszczególnych składników odpadów niebezpiecznych w strumieniu
odpadów komunalnych w Gminie Wiśniowa w 2001 r.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
Strumień odpadu
Aerozole
Akumulatory
Baterie
Farby i lakiery
Farmaceutyki
Rozpuszczalniki
Świetlówki
Zużyte oleje
Inne (w tym substancje chemiczne: kwasy, zasady,
pestycydy, chemiczne produkty laboratoryjne
Razem
14
Ilość odpadu Mg/rok
Ilość
(%)
(Mg/rok)
4
0,54
26
3,46
6
0,80
25
3,32
6
0,80
18
2,39
1
0,13
2
0,26
12
1,59
100
13,29
źródło: obliczenia własne na podstawie PPGO,2004) oraz Litwin, Piotrowska, 1998
Odpady budowlane
Odpady budowlane wyróżniają się dużą różnorodnością, gdyż pochodzą z różnych prac
remontowo-budowlanych prowadzonych w nowych i w starych domach. W mniejszym
udziale odpady budowlane pochodzą z prac remontowo-budowlanych z obiektów
użyteczności publicznej i obiektów działalności gospodarczej.
Do odpadów budowlanych zalicza się przede wszystkim: cegłę, beton, tworzywa
sztuczne, bitumiczną powierzchnię dróg, drewno, metale i piasek.
Przyjęto średni wskaźnik wytwarzania odpadów budowlanych na podstawie KPGO, który
wynosi 40 kg/M/rok. Według tego wskaźnika obliczono ilość odpadów wytworzonych
na obszarze gminy w 2001 roku. W tym roku wytworzono 265,76 Mg odpadów
budowlanych. W tabeli 7 przedstawia ilości odpadów budowlanych oraz poszczególne
strumieni odpadów wchodzących w skład odpadów budowlanych.
Tabela 7:
Ilości odpadów budowlanych oraz poszczególne strumienie odpadów wchodzących
w skład odpadów budowlanych wytworzonych w Gminie Wiśniowa w 2001 r.
Udział procentowy
Strumień odpadu
Ilość odpadu (Mg/rok)
strumienia odpadu (%)
Cegła
40
106,30
Beton
20
53,15
Tworzywa sztuczne
1
2,66
Bitumiczna powierzchnia dróg
9
23,92
Drewno
7
18,60
Metale
5
13,29
Piasek
15
39,85
Inne
3
7,97
Razem
100
265,76
źródło: na podstawie wskaźników PPGO, 2004 i KPGO, 2002
Odpady z działek rekreacyjnych i ogrodów
Do obliczenia ilości wytwarzania odpadów z działek rekreacyjnych i ogrodów przyjęto
wskaźnik z KPGO, który dla terenów wiejskich wynosi 5 kg/M/rok. Średni skład w tej
grupie odpadów wynosi: 80% odpady organiczne i 20% odpady mineralne.
Na obszarze gminy Wiśniowa jest wytwarzanych łącznie 33,22 Mg/rok odpadów
pochodzących z działek rekreacyjnych i ogrodów. Przyjmując powyższy średni skład
odpady organiczne stanowią 26,58 Mg/rok, a odpady mineralne 6,64 Mg/rok.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
15
3.2. SEKTOR GOSPODARCZY
Do odpadów powstających w sektorze gospodarczym zaliczono: odpady przemysłowe,
odpady z jednostek służby zdrowia i jednostek weterynaryjnych, baterie i akumulatory,
oleje odpadowe, wyeksploatowane pojazdy, zużyte opony.
Charakterystyka gospodarki gminy Wiśniowa został zawarta w podrozdziale 3.4
Gminnego Programu Ochrony Środowiska.
W chwili obecnej brak jest danych dotyczących ilości i rodzajów odpadów wytwarzanych
przez sektor gospodarczy w gminie.
3.3. ODPADY NIEBEZPIECZNE
Odpady niebezpieczne są to niektóre z odpadów powstających zarówno w sektorze
komunalnym jak i w sektorze gospodarczym. W sektorze gospodarczym do nich zalicza
się: odpady przemysłowe, odpady z jednostek służby zdrowia i jednostek
weterynaryjnych, baterie i akumulatory, oleje odpadowe, wyeksploatowane pojazdy.
Aktualnie brak jest danych dotyczących ilości odpadów niebezpiecznych wytwarzanych
przez sektor gospodarczy w gminie Wiśniowa.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
16
Bilans wytwarzania odpadów
Sporządzono bilans wytwarzania odpadów komunalnych na obszarze Gminy Wiśniowa
na podstawie dwóch metod:
wg wskaźników z Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami,
wg wskaźników z Krajowego Planu Gospodarki Odpadami.
W Powiatowym Planie Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014 dla Powiatu
Myślenickiego jest zamieszczona tabela 12, która przedstawia wskaźniki do obliczania
ilości odpadów w strumieniu odpadów komunalnych dla poszczególnych gmin Powiatu
Myślenickiego z podziałem na miasto i wieś. Z uwagi, że Gmina Wiśniowa ma w całości
charakter gminy wiejskiej przyjęto do obliczenia bilansu odpadów komunalnych wskaźnik
dla wsi.
Tabela 8:
Bilans odpadów komunalnych wytwarzanych w Gminie Wiśniowa w 2001r.
na podstawie wskaźników z PPGO
Wskaźnik emisji
Ilość
Nazwa strumienia odpadów
jednostkowej
(kg/M/r)
(Mg)
Odpady kuchenne ulęgające biodegradacji
21
139,52
Odpady zielone
5
33,22
Papier i tektura nieopakowaniowe
9
59,8
Opakowania z papieru i tektury
17
112,95
Opakowania wielomateriałowe
2
13,29
Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe
21
139,5
Opakowania z tworzyw sztucznych
6
39,86
Odpady tekstylne
5
33,22
Szkło nieopakowaniowe
1
6,64
Opakowania ze szkła
12
79,73
Metale
4
26,58
Opakowania z blachy stalowej
2
13,29
Opakowania z aluminium
1
6,64
Odpady mineralne
13
86,37
Drobna frakcja popiołowa
38
252,47
Odpady wielkogabarytowe
15
99,66
Odpady budowlane
40
265,76
Odpady niebezpieczne
2
13,29
RAZEM
213
1’415,17
W tabeli 1 niniejszego planu przedstawia szacunkową roczną ilość wytwarzanych
odpadów komunalnych w Gminie Wiśniowa w roku 2001 wg wskaźników z Krajowego
Planu Gospodarki Odpadami. Na podstawie tych wskaźników obliczono łączną ilość
odpadów komunalnych wytworzonych w gminie Wiśniowa na 1’069,68 Mg/rok.
Bardziej zbliżony do rzeczywistej ilości wytwarzanej odpadów komunalnych jest wynik
obliczony na podstawie PPGO.
Z uwagi na brak danych dotyczących ilości wytwarzania takich odpadów jak: azbest, PCB,
pestycydów, wyeksploatowanych pojazdów nie było można przeprowadzić odpowiedniej
analizy.
Według danych Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska Gmina Wiśniowa na tle
gmin Powiatu Myślenickiego zajmuje 4 miejsce pod względem ilości zebranych odpadów
wyselekcjonowanych, a przedostatnie miejsce pod względem ilości zebranych ogółem
odpadów komunalnych (źródło: Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu
Myślenickiego).
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
17
Aktualnie w gospodarce odpadami komunalnymi na obszarze gminy obserwuje się
postępy w zbiórce odpadami komunalnymi. Z uwagi na brak wspólnego dla wszystkich
gmin Powiatu Myślenickiego systemu gospodarki odpadami komunalnymi, Gmina
Wiśniowa samodzielnie prowadzi gospodarkę odpadami na swoim terenie. Obecnie
gospodarka odpadami komunalnymi na terenie gminy polega na odbiorze przez
specjalistyczne
firmy
wywozowe
odpadów
komunalnych
nie-segregowanych
(zmieszanych) i selekcjonowanych. W gminie Wiśniowa, podobnie jak w większości gmin
powiatu, prowadzi się selekcję odpadów.
W chwili opracowania niniejszego planu zbiórką odpadów komunalnych na terenie gminy
zajmuje się kilka firm posiadających w tym zakresie zezwolenia. Są to następujące firmy:
Rejonowe Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Myślenicach ma zawarte 320
umów na pojemniki, z tego 275 umowy to odbiór odpadów z gospodarstw domowych,
a 45 to umowy z firmami oraz 48 umów na worki firmowe,
Firma „Traszkan” s.c. S.F.Z. Sroka z Zegartowic prowadzi zbiórkę odpadów bezpośrednio
z gospodarstw domowych; obecnie zawarto 297 umów na worki firmowe.
Podsumowując zawarto 665 umów na odbiór odpadów co stanowi 37% ogólnej liczby
gospodarstw domowych w gminie.
Odpady odbierane są bezpośrednio z gospodarstw, z którymi mają zawarte indywidualne
umowy na pojemniki 110 l lub worki. W ramach zawartych indywidualnych umów
mieszkańcy mogą oddawać posegregowane odpady. Na dzień dzisiejszy brak jest danych
odnośnie do procentu mieszkańców biorących udział w segregacji odpadów gdyż ma to
miejsce na zasadzie dobrowolności. Ponadto selekcja odpadów prowadzona jest do
dzbanów, które są rozmieszczone w miejscach ogólnie dostępnych w każdym sołectwie.
Selekcja prowadzona jest na trzy surowce:
puszki (metale),
szkło,
plastik.
Odpady komunalne wyselekcjonowane odbiera firma Dobrzycki Wacław Zegartowice oraz
wspomniana wyżej firma „Traszkan”.
W roku 2003 na terenie gminy zebrano: 0,4 Mg makulatury; 17 Mg szkła; 1,5Mg tworzyw
sztucznych oraz 4,0 Mg złomu metali.
Większość odpadów komunalnych jest wywożona na składowisko w Borzęcie (gmina
Myślenice), a pozostała ilość na składowiska, zlokalizowane poza terenem powiatu
myślenickiego.
W latach 2001-2003 roku zebrano i przekazano do zagospodarowania następujące ilości
odpadów komunalnych:
2001 rok - 244 m3 odpadów komunalnych,
2002 rok - 330 m3 odpadów komunalnych,
2003 rok - 593 m3 odpadów komunalnych.
Na obszar gminy nie są przywożone odpady z zewnątrz oraz nie planuje się
w najbliższym czasie przywożenia odpadów na teren gminy. Jest to istotne dla
prognozowania gospodarki odpadami. Unieszkodliwianie odpadów komunalnych
sprowadza się przede wszystkim do ich wywozu na składowiska odpadów poza obszar
Gminy Wiśniowa. Na terenie gminy nie ma składowiska odpadów komunalnych.
W Gminie Wiśniowa odnotowano dużą różnicę pomiędzy szacunkową roczną ilością
wytworzonych odpadów komunalnych (1069,68 Mg/rok) w roku 2001 wg wskaźników
z KPGO a ilością zebranych tych odpadów w 2001 r. (314,4 Mg/rok wg danych WIOŚ).
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
18
Znaczna różnica pomiędzy ilością odpadów wytworzonych a zebranych wynika, że:
niektóre odpady komunalne np. metal, papier, szkło są indywidualnie zbierane
i dostarczane do punktów ich skupu,
systemem zbiórki odpadów komunalnych nie są objęci wszyscy mieszkańcy gminy. Nie
wszyscy właściciele posesji zawarli umowy ze specjalistycznymi firmami wywożącymi
odpady,
odpady budowlane, organiczne, mineralne i makulatura są wykorzystywane
indywidualnie, m. in. do remontu dróg, produkcji kompostu,
niektóre rodzaje odpadów są spalane w gospodarstwach domowych, np. drewno, papier,
nie prowadzi się zbiórki odpadów pochodzących z budowy i remontów,
nie jest prowadzona zbiórka odpadów niebezpiecznych z gospodarstw domowych,
niedostateczna jest świadomość ekologiczna mieszkańców gminy.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
Działania zmierzające do
gospodarki odpadami
19
poprawy
sytuacji
w
zakresie
W tym rozdziale podano i omówiono działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu
odpadów lub ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania
na środowisko oraz prawidłowego postępowania z nimi.
Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Myślenickiego, zakłada odzysk lub
unieszkodliwienie wszystkich rodzajów odpadów powstających na terenie Powiatu
w długim horyzoncie czasowym, a także monitorowanie, ewentualnie usunięcie zagrożeń
związanych z odpadami już nagromadzonymi, oraz rekultywację terenu. Dla obszaru
gminy istotne jest:
a)
kompleksowe wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów oraz recyklingu
tworzyw sztucznych, szkła, papieru i tektury oraz materiałów opakowaniowych,
b)
ograniczenie
biodegradacji,
c)
ilości
składowanych
odpadów
komunalnych
ulegających
kompostowanie odpadów komunalnych oraz osadów ściekowych.
Ponadto zauważa się potrzebę poprawy ewidencji wytwarzanych i zbieranych na terenie
gminy odpadów. Ewidencja ta byłaby przydatna między innymi do prawidłowej oceny
przyjętych celów dotyczących: stopnia zorganizowanej zbiórki odpadów komunalnych,
ilości zebranych odpadów zmieszanych i odpadów zebranych selektywnie.
Dla wprowadzenia systemu gospodarki odpadami na terenie Powiatu Myślenickiego
przeanalizowano dwa scenariusze wprowadzenia gospodarki odpadami w powiatowym
planie gospodarki odpadami.
SCENARIUSZ I
Na terenie Powiatu funkcjonować będzie Zakład Zagospodarowania Odpadów dla obsługi
gmin Powiatu Myślenickiego (łącznie z pozostałymi beneficjantami Planu, zgodnie
z WPGO, 2003). W celu prawidłowego funkcjonowania ZZO należy zlokalizować ZZO
zgodnie z zasadą „bliskości” (ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r., Dz. U. Nr 62,
poz. 628). Przyjęto, że optymalna odległość centrum gminy (po drogach) nie będzie
większa niż 30 km od ZZO. Niezbędnymi elementami Zakładu Zagospodarowania
Odpadów powinny być:
a)
składowisko odpadów,
b)
stanowisko
wtórnych,
doczyszczania,
konfekcjonowania
i
kompaktowania
c)
stanowisko rozbiórki i przeróbki odpadów wielkogabarytowych,
d)
stanowisko przeróbki gruzu budowlanego,
surowców
e)
magazyn materiałów niebezpiecznych i/lub Stacja Przeładunkowa Odpadów
Niebezpiecznych.
Do czasu wybudowania ZZO gminy składować będą odpady na istniejących
składowiskach odpadów aż do wypełnienia składowisk zgodnie z warunkami, zawartymi
w decyzjach o zamknięciu składowisk lub wywozić odpady poza teren Powiatu.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
20
W tym scenariuszu przewidziano następujące obowiązki gmin:
a)
opracowanie i uchwalenie „Regulaminu utrzymania porządku i czystości na terenie
gminy”,
b)
współpraca z ZZO w rozwiązywaniu zaistniałych problemów związanych
z gospodarką odpadami na terenie gminy,
c)
prowadzenie edukacji ekologicznej na terenie gminy.
Zgodnie z ustawą z dnia 13 września 1996 o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
(Dz. U. Nr 132 poz. 622 z późn. zm.) prawo lokalne (Regulamin) w zakresie utrzymania
czystości i porządku stanowi podstawę prawną postępowania z odpadami komunalnymi
pochodzącymi od osób prawnych i przedsiębiorstw. Regulamin stwarza warunki do
utworzenia systemu zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
egzekwowania przepisów i nakładania ewentualnych sankcji za ich nieprzestrzeganie.
SCENARIUSZ II
Na terenie Powiatu nie będzie funkcjonował Zakład Zagospodarowania Odpadów a gminy
Powiatu prowadzić będą odrębną gospodarkę odpadami, zgodnie ze swoim obowiązkami
a wytwarzane odpady wywożone będą poza teren gminy na podstawie umów, zawartych
z przedsiębiorstwami komunalnymi.
Obowiązki gmin:
a)
opracowanie i uchwalenie „Regulaminu utrzymania porządku i czystości na terenie
gminy”,
b)
wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów na terenie każdej z gmin: zakup
worków, pojemników, kontenerów,
c)
budowa Gminnych Punktów Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych
d)
organizacja okresowych zbiórek odpadów wielkogabarytowych i tekstylnych,
e)
organizacja okresowych zbiórek odpadów niebezpiecznych z użyciem
specjalistycznego samochodu - Mobilnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych;
f)
prowadzenie edukacji ekologicznej na terenie gminy.
5.1. ODPADY KOMUNALNE
Zgodnie z Powiatowym Planem głównym celem gospodarki odpadami w gminie będzie
zintensyfikowanie działań organizacyjnych i technologicznych umożliwiających
maksymalny, możliwy do osiągnięcia stopień odzysku wytwarzanych odpadów.
Dla celów racjonalnej gospodarki odpadami gminy należy zaprojektować odpowiedni
system gospodarki odpadami komunalnymi, który w szczególności powinien uwzględniać
powiatowy plan gospodarki odpadami. Mając to na uwadze, opracowano system
gospodarki odpadami gminy Wiśniowa bazując na Planie Gospodarki Odpadami Powiatu
Myślenickiego, w którym przyjęto następujący cel ogólny strategiczny do osiągnięcia do
2014 roku: Zminimalizowanie ilości wytwarzanych odpadów w sektorze komunalnym oraz
wdrożenie nowoczesnych systemów ich odzysku i unieszkodliwiania.
Podany cel strategiczny jest zgodny z celem nadrzędnym polityki ekologicznej pastwa
oraz celem, określonym w Wojewódzkim Programie Ochrony Środowiska dla
województwa małopolskiego do osiągnięcia w 2014 roku, w odniesieniu do gospodarki
odpadami (zapobieganie powstawaniu odpadów, odzysk surowców i ponowne
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
wykorzystanie odpadów,
niewykorzystanych).
bezpieczne
dla
21
środowiska
unieszkodliwianie
odpadów
W powiatowym planie przyjęto cele krótkoterminowe do osiągnięcia do 2007 roku, które
dotyczą:
1.
objęcie zorganizowanym zbieraniem odpadów wszystkich mieszkańców powiatu
2.
deponowanie na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych
nie więcej niż 73% wytworzonych odpadów komunalnych.
3.
skierowanie w roku 2007 na składowiska odpadów innych niż niebezpieczne
i obojętnych do 57% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji (w stosunku do roku 1995)
4.
osiągnięcie w roku 2007 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych
odpadów:
a)
opakowania z papieru i tektury:
38%
b)
opakowania ze szkła:
35%
c)
opakowania z tworzyw sztucznych:
35%
d)
opakowania metalowe:
35%
e)
opakowania wielomateriałowe:
20%
f)
odpady wielkogabarytowe:
29%
g)
odpady budowlane:
23%
h)
odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych):
20%
i)
odpady tekstylne:
10%
Cele średniookresowe na lata 2007 – 2014 w powiatowym planie stanowią:
1.
deponowanie na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych
wszystkich odpadów komunalnych nie więcej niż 63% w 2011 roku.
2.
skierowanie na składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie
więcej niż 49% (wagowo) w 2011 roku całkowitej ilości odpadów komunalnych
ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995).
3.
osiągnięcie zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów:
a)
opakowania z papieru i tektury:
50%,
b)
opakowania ze szkła:
48%,
c)
opakowania z tworzyw sztucznych:
45%,
d)
opakowania metalowe:
45%,
e)
opakowania wielomateriałowe:
33%,
f)
odpady wielkogabarytowe:
43%,
g)
odpady budowlane:
42%,
h)
odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych):
35%.
i)
odpady tekstylne:
20%
j)
kuchenne odpady ulegające biodegradacji z terenów miejskich:
17%
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
22
W powiatowym planie zawarto cele szczegółowe do 2014 roku:
1.
deponowanie na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych
wszystkich odpadów komunalnych nie więcej niż 57%.
2.
skierowanie na składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie
więcej niż 40% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji (w stosunku do roku 1995).
3.
osiągnięcie w roku 2014 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych
odpadów:
a)
opakowania z papieru i tektury:
60%,
b)
opakowania ze szkła:
55%,
c)
opakowania z tworzyw sztucznych:
50%,
d)
opakowania metalowe:
50%,
e)
opakowania wielomateriałowe:
40%,
f)
odpady wielkogabarytowe:
50%,
g)
odpady budowlane:
47%,
h)
odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych):
50%.
i)
odpady tekstylne:
30%
j)
kuchenne odpady ulegające biodegradacji z terenów miejskich:
32%
Proponowany dla gminy Wiśniowa model systemu gospodarki odpadami jest zgodny
z obowiązującymi przepisami prawa. Podstawą tego systemu jest prowadzenie
selektywnej zbiórki odpadów. Rezultatem przyjęcia, w gospodarce odpadami, zasady
„zbiórki selektywnej odpadów” jest powstawanie kilku frakcji odpadów, tj. odpady
zmieszane, surowce wtórne, odpady niebezpieczne, bioodpady, wymagających
odrębnego dalszego postępowania z nimi. Efektem tych działań jest uzyskanie z części
odpadów materiałów o cechach użytkowych, z których w dalszych procesach powstają
nowe produkty.
Funkcjonowanie gospodarki odpadami zgodnie z wymienionymi powyżej zasadami winno
prowadzić do realizacji podstawowego celu, jakim jest ochrona środowiska i zmniejszenie
negatywnego oddziaływania odpadów na życie i zdrowie człowieka. Proponowany model
systemu gospodarki odpadami, oparty będzie o zasadę selektywnej zbiórki, w ramach,
której organizowana będzie zbiórka następujących frakcji:
odpady zmieszane,
■ surowce wtórne,
■
bioodpady,
■
odpady wielkogabarytowe,
■
odpady budowlane,
■
odpady niebezpieczne, powstające w strumieniu odpadów komunalnych.
Każda z w/w frakcji odpadów wymaga odrębnego traktowania i stosowania odrębnych
technik oraz technologii przetwarzania i unieszkodliwiania. Podstawę indywidualizacji
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
23
postępowania stanowi system zbiórki odpadów, gwarantujący odrębność ich dopływu do
miejsca przetworzenia lub unieszkodliwienia.
W powiatowym planie niezależnie od przyjętego rozwiązania
zaproponowano dwa warianty zbiórki i selekcji odpadów komunalnych:
systemowego
wariant I - system wielopojemnikowy – segregacja „u źródła” na cztery główne frakcje:
makulaturę, szkło, tworzywa sztuczne, złom, oraz pozostałe odpady zmieszane
z wydzieloną frakcją odpadów ulegających biodegradacji,
wariant II – system dwupojemnikowy – odpady komunalne segregowane są „u źródła”
na dwie frakcje odpadów: suchą – wszelakie odpady użyteczne, mokrą – odpady
zmieszane.
Sposób zbiórki w scenariuszu I i II uzależniony jest od rodzaju zabudowy: zwartej lub
rozproszonej.
Wariant I
Zabudowa rozproszona:
Mieszkańcy segregują odpady komunalne na poszczególne frakcje do worków foliowych
o objętości 110 – 240 dm3. Pozostałe odpady zmieszane trafiają do pojemnika, w który
każde gospodarstwo domowe powinno być zaopatrzone.
Założono, że:
a)
każde gospodarstwo domowe zaopatrzone jest w zestaw 4 kolorowych worków
110 – 240 dm3 do segregacji: makulatury, szkła, tworzyw sztucznych, złomu; przyjęto ilość
osób w rodzinie – 3; ilość worków dla jednej rodziny – 4 worki/miesiąc/rodzina
b)
każde gospodarstwo domowe posiada pojemnik 110 – 240 dm3 na odpady
zmieszane.
c)
odpady użyteczne odbierane są 1 raz w miesiącu
d)
odpady zmieszane odbierane są 2 razy w miesiącu,
e)
kompostowanie odpadów ulegających biodegradacji odbywa się we własnym
zakresie.
Zabudowa zwarta:
Pojemniki na poszczególne frakcje odpadów komunalnych ustawiane są w miejscach
ogólnie dostępnych np. w pobliżu sklepów, urzędów, szkół itp. Jedno gniazdo składa się
z kompletu 4 pojemników 2,2 m3 typu „dzwon” na poszczególne frakcje: szkło, tworzywa
sztuczne, makulaturę, i drobny złom. Jedno gniazdo powinno obsługiwać 300
mieszkańców, maksymalna odległość od najdalszego domu do miejsca ustawienia
pojemników nie powinna przekraczać 300 m, a docelowo powinna się zbliżać do 100 m.
Pozostałe odpady zmieszane trafiają do tych pojemników i kontenerów, które dotychczas
funkcjonują. Analogiczny sposób zbiórki i selekcji odpadów należy przyjąć w obiektach
infrastrukturalnych.
Założono, że:
a)
ustawione są zespoły 4 pojemników typu „dzwon” o przykładowej pojemności
3
2,2 m na poszczególne frakcje odpadów użytecznych: makulaturę, szkło, tworzywa
sztuczne, drobny złom, 1 zestaw pojemników przypada na 300 mieszkańców
b)
ustawione są pojemniki 1100 m3 lub kontenery KP7 na odpady zmieszane.
c)
odpady użyteczne zbierane są wg zapełnienia pojemników
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
d)
24
odpady zmieszane odbierane są jeden raz w tygodniu,
e)
dodatkowo ustawiony będzie kontener na gromadzenie odpadów ulęgających
biodegradacji.
Wariant II
Odpady komunalne segregowane są „u źródła” na dwie frakcje odpadów: suchą –
wszelkie odpady użyteczne i mokrą – odpady zmieszane.
Zabudowa rozproszona
Mieszkańcy segregują frakcje suchą odpadów komunalnych do worków foliowych
o objętości 110 – 240 dm3, natomiast frakcja mokra jest gromadzona w pojemnikach
obecnie używanych tj. zazwyczaj 110 – 240 dm3.
Założenia:
a)
każde gospodarstwo domowe zaopatrzone jest w worek 240 dm3 do zbiórki frakcji
suchej (makulatury, szkła, tworzyw sztucznych, złomu)
b)
każde gospodarstwo domowe posiada pojemnik 110 – 240 dm3 na odpady frakcji
mokrej (odpady zmieszane).
c)
Frakcja sucha odbierana jest 2 razy w miesiącu
d)
Frakcja mokra odbierana jest 2 razy w miesiącu
Zabudowa zwarta:
Mieszkańcy segregują frakcję suchą do pojemników 2,2 m3 typu „dzwon” i mokrą do
kontenerów KP7 lub pojemników 1100 dm3 ustawionych w miejscu ogólnie dostępnym.
Pojemnik na frakcję suchą powinien przypadać na 150 mieszkańców, maksymalna
odległość od najdalszego domu do miejsca ustawienia pojemników nie powinna
przekraczać 300 m, a docelowo powinna się zbliżać do 100 m. Analogiczny sposób
zbiórki i selekcji odpadów należy przyjąć w obiektach infrastrukturalnych.
Założenia:
a)
ustawione są pojemniki typu „dzwon” o przykładowej pojemności 2,2 m3 na frakcję
suchą odpadów (makulaturę, szkło, tworzywa sztuczne, drobny złom) 1 pojemnik
przypada na max 150 mieszkańców
b)
ustawione są pojemniki 1100 dm3 lub kontenery KP7 na odpady zmieszane.
c)
Frakcja sucha zbierana jest wg zapełnienia pojemników.
d)
Frakcja mokra odbierane są 1 raz na tydzień.
Gromadzenie odpadów w miejscu powstawania stanowi pierwsze ogniwo systemu ich
usuwania i unieszkodliwiania. Usuwanie odpadów z mieszkań oraz sposób ich
przechowywania na terenie nieruchomości mają znaczący wpływ na czystość i stan
sanitarny w osiedlach, a tym samych na poziom bytowania mieszkańców. Gromadzenie
odpadów powinno stanowić etap krótkotrwały i przejściowy.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
25
Zbieranie selektywne odpadów odbywać się może w oparciu o niżej wyszczególnione
systemy:
1. Zbieranie selektywne ”u źródła”. Jest to najskuteczniejsza, a zarazem najtrudniejsza
forma selektywnej zbiórki odpadów tj. indywidualna zbiórka na każdej posesji. Zaletą tej
formy jest otrzymanie czystych, jednorodnych odpadów, natomiast wadą - duża liczba
zbiorników lub worków foliowych i rozbudowany system transportu. Selekcja "u źródła"
jest formą elastyczną, umożliwiającą stopniowe dochodzenie do coraz bardziej
precyzyjnego selekcjonowania, aż do wyeliminowania pojemników przeznaczonych
na zbiórkę
odpadów
zmieszanych.
Podstawowym
warunkiem
prawidłowego
funkcjonowania systemu gospodarki odpadami jest szeroka wiedza społeczeństwa
na temat celów funkcjonowania systemu, zasad segregacji odpadów, zależności opłat od
jakości gromadzonych odpadów, wpływu gospodarki odpadami na środowisko, itd.
Akceptacja społeczna dla procesów budowy nowych systemów gospodarki odpadami
komunalnymi jest niezbędnym warunkiem osiągnięcia oczekiwanych rezultatów.
W związku z tym występuje potrzeba prowadzenia szerokich akcji podnoszenia
świadomości społecznej z wykorzystaniem wszystkich dostępnych metod i środków.
2. Kontenery ustawione w sąsiedztwie (centra zbierania). Jest to najprostszy system
polegający na ustawieniu w wybranych newralgicznych punktach osiedla, specjalnych
zbiorników odpowiednio oznakowanych na selektywną zbiórkę odpadów użytkowych.
Do zbiórki odpadów tym systemem wykorzystywane są zwykle pojemniki duże
o pojemności np.1100 litrowe, rozlokowane w bezpośrednim sąsiedztwie osiedli,
obsługujące większą ilość mieszkańców, polecane do stosowania w zabudowie
wielorodzinnej, w miejscach o stosunkowo gęstej zabudowie.
Jego zaletą jest łatwość wdrożenia, wadą zaś mała ilość odzyskiwanych surowców i ich
mała czystość.
3. Zbiorcze punkty selektywnego gromadzenia (centra recyklingu). System
ten przewiduje, że oprócz podstawowych odpadów użytkowych (makulatura, szkło,
tworzywa, złom metalowy) w punktach tych odbierane są również:
odpady niebezpieczne,
odpady wielkogabarytowe,
odpady budowlane,
odpady z ogrodów i terenów zielonych.
Zakłada się, że funkcję zbiorczego punktu gromadzenia odpadów pełnił będzie Gminny
Punkt Gromadzenia Odpadów. Proponuje się stworzenie systemu bezpośredniego
odbioru od gospodarstw domowych zgromadzonych odpadów. Poza systemem
bezpośredniego odbioru zmieszanych odpadów komunalnych, systemem uzupełniającym
będzie system donoszenia do Gminnego Punktu Gromadzenia Odpadów. Zakłada się,
iż każde gospodarstwo domowe wyposażone będzie w worek foliowy do zbiórki odpadów
zmieszanych. Alternatywą może być stosowanie pojemników o pojemności 110 litrów.
Stosowanie worków foliowych może być jednak ułatwieniem przy szybkim wdrażaniu
systemu selektywnej zbiórki odpadów (zmniejszenie kosztów). Dla wyposażenia każdego
gospodarstwa domowego w pojemnik przeznaczony do gromadzenia odpadów istnieje
potrzeba rozstawienia również worków foliowych. Do powyższych obliczeń przyjęto
założenie, że na każde gospodarstwo domowe przypadają średnio 4 osoby.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
26
System selektywnej zbiórki odpadów komunalnych na terenie gminy Wiśniowa,
proponuje się prowadzić w następujący sposób:
Zabudowa jednorodzinna – systemem ”u źródła”, w oparciu o worki foliowe. Zakłada się
zbiórkę następujących surowców: szkło, makulaturę, tworzywa sztuczne)
Placówki oświatowe (system uzupełniający) - rozstawienie pojemników na surowce
wtórne na terenie wszystkich szkół istniejących w gminie. Ich głównym zadaniem byłoby
wyrabianie nawyków segregacji u dzieci i młodzieży. Byłyby one uzupełnieniem treści
prowadzonej w szkołach edukacji ekologicznej. Na każdą z działających szkół na terenie
gminy powinien przypadać jeden zestaw pojemników (na szkło, makulaturę, tworzywa
sztuczne i puszki aluminiowe).
W celu zapewnienia na obszarze gminy Wiśniowa, prawidłowego funkcjonowania
systemu selektywnej zbiórki, konieczne jest nabycie niezbędnej, określonej liczby
pojemników z przeznaczeniem do stosowania w rejonach zabudowy jednoi wielorodzinnej. Do obliczeń przyjęto następujące założenia:
zabudowa jednorodzinna – zakłada się, że każde gospodarstwo domowe wyposażone
będzie w 3 worki na odpady suche (szkło, makulaturę, tworzywa sztuczne i puszki
aluminiowe), oraz czwarty worek lub pojemnik na pozostałe odpady komunalne. Odpady
komunalne odbierane będą nie rzadziej niż 1 raz w miesiącu, przy czym posegregowane
odpady suche odbierane będą według potrzeb, lecz nie rzadziej niż 1 raz na kwartał.
placówki oświatowe– każda placówka wyposażona będzie w 3 pojemniki.
Przyjmując takie założenia obliczono, że konieczne będzie rozstawienie następującej
liczby pojemników:
placówki oświatowe - przyjmując, że na terenie gminy funkcjonuje 8 placówek
oświatowych, to konieczne będzie rozstawienie 8 zestawów x 3 pojemniki = 24
pojemników 1100 litrowych oraz dodatkowy zestaw pojemników przy Urzędzie Gminy
w Wiśniowej.
Rodzaj i rozmieszczenie placówek oświatowych na terenie gminy:
Zespół Placówek Oświatowych w Wiśniowej,
Przedszkole Samorządowe w Wiśniowej
Zespół Placówek Oświatowych w Lipniku,
Zespół Placówek Oświatowych w Węglówce,
Zespół Placówek Oświatowych w Glichowie,
Zespół Placówek Oświatowych w Kobielniku,
Przedszkole Samorządowe w Wiśniowej Filia w Poznachowicach Dolnych
Przedszkole Samorządowe w Wiśniowej Filia w Wierzbanowej
Poza wyznaczonymi ilościami pojemników i worków w poszczególnych rodzajach
zabudowy przewiduje się również zbiórkę surowców wtórnych w Gminnym Punkcie
Gromadzenia Odpadów w oparciu o pojemniki 1100 litrowe/kontenery. Zamierza się go
zlokalizować przy Oczyszczalni ścieków w Wiśniowej. Zakłada się, że ten Punkt
wyposażony będzie w pojemniki/kontenery do gromadzenia wszystkich wymienionych
wcześniej rodzajów surowców wtórnych, a więc makulatura, szkło, tworzywa sztuczne,
puszki aluminiowe oraz dodatkowo tekstylia. Przyjmując takie założenia dodatkowo
na terenie gminy Wiśniowa, potrzebnych będzie pięć pojemników 1100 litrowych.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
27
5.2. ODPADY WIELKOGABARYTOWE
Odpady wielkogabarytowe to odpady z gospodarstw domowych, które ze względu
na duże rozmiary (nie mieszczą się do standardowych pojemników na odpady) wymagają
odrębnego traktowania. Składają się na nie stare meble, zużyty sprzęt gospodarstwa
domowego (lodówki, pralki, piece itd.), opakowania przestrzenne. Odpady te w całości są
traktowane jako odpady komunalne, jednak zawierają one często substancje i materiały
uznane za niebezpieczne (rtęć, oleje sprężarkowe), które przed procesem
unieszkodliwienia należy oddzielić. Odpady wielkogabarytowe są źródłami potencjalnych
surowców wtórnych, z których przed ich demontażem i unieszkodliwianiem należy
wysegregować
odpady
nadające
się
do
odzysku.
Rozbiórka
odpadów
wielkogabarytowych a nie składowanie ich bezpośrednio na składowiskach, ma znaczny
wpływ na wydłużenie eksploatacji tych składowisk i ochronę środowiska przed skażeniem
niebezpiecznymi substancjami zawartymi w niektórych tego typu odpadach.
W powiatowym planie przewidziano dwa warianty zbiórki tych odpadów.
Wariant I
Zbiórkę i transport odpadów prowadzić będą ZZO, zlokalizowane na terenie powiatu.
Częstotliwość odbioru, co najmniej 2 razy w roku. Zebrane odpady trafiają do ZZO, gdzie
są poddawane demontażowi. Odzyskane materiały nadające się do dalszego
wykorzystania są sprzedawane, natomiast odpady nienadające się do dalszego
wykorzystania trafiają na składowisko ZZO.
Wariant II
Zbiórkę i transport odpadów prowadzą jednostki zajmujące się gospodarką odpadami
komunalnymi w gminach. Demontaż odpadów następuje w Zbiorczych Punktach
Selektywnego Gromadzenia Odpadów, (jeśli takowe powstaną), usytuowanych bądź na
terenie gminy, bądź poza terenem gminy, w zależności od przyjętego lokalnego
(gminnego) systemu organizacji zbiórki odpadów. Otrzymane surowce wtórne są
sprzedawane, natomiast odpady nie nadające się do dalszego wykorzystania trafiają na
własne składowiska odpadów (do momentu ich zamknięcia) lub na składowisko,
usytuowane poza terenem gminy.
Na terenie Gminy Wiśniowa zbiórkę odpadów wielkogabarytowych zaleca się prowadzić
w sposób następujący:
Dostarczanie odpadów wielkogabarytowych przez ich właścicieli własnym transportem –
do Gminnego Punktu Gromadzenia Odpadów lub bezpośrednio do Powiatowego Zakładu
Zagospodarowania Odpadów. Zebrane na terenie gminy odpady wielkogabarytowe będą
trafiać do Punktu Demontażu Odpadów Wielkogabarytowych, na terenie PZZO, gdzie
podlegać będą rozbiórce. Po demontażu część uzyskanych materiałów stanowiących
surowiec wtórny będzie dołączana do danej frakcji, natomiast pozostała część (balast)
będą kierowane na składowisko odpadów. Części stanowiące odpady niebezpieczne
(np. urządzenia chłodnicze) kierowane będą do unieszkodliwienia w zakładach
specjalistycznych. Bezpośredni odbiór przez producenta (dotyczy przede wszystkim
zbierania sprzętu elektronicznego i sprzętów gospodarstwa domowego). System ten
polega na odbiorze sprzętu AGD i urządzeń elektronicznych przez producenta, gdzie
podlega on demontażowi i odzyskuje się niezbędne surowce wtórne. Taka forma
pozyskiwania odpadów wielkogabarytowych upraszcza system zbierania odpadów i ich
usuwania. Odpady te nie zasilają ogólnego strumienia odpadów komunalnych. Okresowy
odbiór bezpośrednio od ich właścicieli oraz stworzenie warunków do zamówienia takiej
usługi indywidualnie, jako „usługa na telefon”. W wyznaczony dzień mieszkańcy
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
28
wystawialiby niepotrzebne im sprzęty na granicach swych posesji (w zabudowie
jednorodzinnej) lub w centrach zbierania odpadów (w zabudowie wielorodzinnej).
5.3. ODPADY BUDOWLANE
Zbiórka odpadów budowlanych powinna odbywać się na podobnych zasadach jak
odpadów wielkogabarytowych. Odpady budowlane np. stare okna, drzwi, drewniane
elementy stropów itp. zbierane byłyby w Gminnym Punkcie Gromadzenia Odpadów
i przewożone do Punktu Demontażu Odpadów Wielkogabarytowych działającego przy
Powiatowym Zakładzie Zagospodarowania Odpadów. Pozostałe odpady z sektora
budowlanego przewożone byłyby do Punktu Zbiórki Odpadów Budowlanych przy PZZO
w celu okresowego magazynowania ich do czasu przekazania specjalistycznym
zakładom. Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami przewiduje, że odzyskiem
i zagospodarowaniem odpadów budowlanych zajmować się będą specjalne zakłady.
Zakłady te wyposażone będą w linie do przekształcania gruzu budowlanego (kruszarki,
przesiewacze wibracyjne itp.) i doczyszczanie dowiezionych odpadów budowlanych.
Zakłady te będą skoncentrowane w pobliżu silnie zurbanizowanych obszarów. Otrzymany
materiał będzie wykorzystany do celów budowlanych oraz do rekultywacji składowisk.
Zbiórką i transportem odpadów budowlanych z miejsc ich powstawania zajmować się
będą wytwórcy tych odpadów np. firmy budowlane, rozbiórkowe i osoby prywatne
prowadzące prace remontowe oraz specjalistyczne firmy zajmujące się zbiórką odpadów.
Zbiórką i transportem odpadów budowlanych według powiatowego planu z miejsc ich
powstawania zajmować się powinni:
a)
Wytwórcy tych odpadów np. firmy budowlane, rozbiórkowe, osoby prywatne
prowadzące prace remontowe.
b)
Specjalistyczne firmy zajmujące się zbiórką odpadów.
5.4. ODPADY NIEBEZPIECZNE
Przy zbiórce odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych
zaleca się stosowanie następujących systemów organizacyjnych:
I Stopień:
a)
Utworzenie gminnego punktu zbiórki odpadów niebezpiecznych przyjmującego
bezpłatnie odpady niebezpieczne od mieszkańców oraz odpłatnie od małych i średnich
przedsiębiorstw. Zakłada się, że w każdej gminie docelowo zostanie zorganizowany, co
najmniej jeden punkt.
b)
Regularny odbiór odpadów przez specjalny pojazd (Mobilny Punkt Zbiórki
Odpadów Niebezpiecznych) jako uzupełnienie systemu. Do tego celu stosowane będą
specjalne samochody z pojemnikami, objeżdżające w określone dni wyznaczony obszar
(średnio cztery razy w roku). Docelowo, pojazd obsługiwać będzie obszar o wielkości
Powiatu.
c)
Zbiórka przez sieć handlową np. apteki, sklepy fotograficzne, sklepy z farbami itp.
Zawieranie umów z różnymi placówkami handlowymi w zakresie przyjmowania
i przechowywania różnych rodzajów odpadów niebezpiecznych. Specjalny pojazd zabiera
z tych placówek odpady niebezpieczne na żądanie.
d)
Zbiórka odpadów niebezpiecznych prowadzona w ZZO i na odpowiednio
wyposażonych składowiskach odpadów.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
29
II Stopień:
Stacja przeładunkowa odpadów niebezpiecznych (SPON) zlokalizowana na terenie ZZO
(lub poza) mająca na celu magazynowanie odpadów zebranych w gminach
i przygotowanie ich do transportu do docelowej instalacji. Planuje się utworzenie
Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych, do których wytwórcy odpadów
niebezpiecznych mogli by przekazywać powstałe odpady. Obsługę Gminnych Punktów
Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych, zależnie od przyjętego systemu gospodarki odpadami
prowadziłyby:
a)
w scenariuszu I – ZZO dla obsługi gmin, powiatu,
b)
w scenariuszu II – jednostki prowadzące gospodarkę odpadami w poszczególnych
gminach.
Obsługę Mobilnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych prowadziłby ZZO
(scenariusz I) lub jednostki komunalne, prowadzące gospodarkę odpadami na terenie
gmin. Zebrane w powyższy sposób odpady trafiałyby do Stacji Przeładunkowej Odpadów
Niebezpiecznych, wymienionej w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami.
Przy zbieraniu odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów
komunalnych zaleca się na terenie Gminy Wiśniowa stosowanie następujących
systemów organizacyjnych:
zbieranie w punktach zbiorczych – odpady donoszone przez mieszkańców do punktów
zbiorczych (Gminny Punkt Gromadzenia Odpadów lub Punkt Zbiórki Odpadów
Niebezpiecznych – PZON, funkcjonujący przy Powiatowym Zakładzie Zagospodarowania
Odpadów). Odpady zbierane w gospodarstwach domowych odnoszone są w miarę
potrzeby przez mieszkańców do punktów zbiorczych, w których obok zbiorników
na surowce wtórne przeznacza się dodatkowe pojemniki na odpady niebezpieczne,
wytwarzane w grupie odpadów komunalnych,
zbieranie okresowe – regularny odbiór odpadów przez specjalny pojazd (Mobilny Punkt
Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych). Odpady zbiera się w gospodarstwach domowych
w specjalnych pojemnikach, a następnie średnio cztery razy w roku specjalnie
przystosowany pojazd, objeżdża w określone dni wyznaczony obszar i zbiera odpady
niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych, dostarczone przez
mieszkańców. Docelowo pojazd taki obsługiwać będzie obszar wszystkich gmin
skupionych wokół Powiatowego Zakładu Zagospodarowania Odpadów.
Metoda donoszenia w systemie uzupełniającym w placówkach handlowych - zbieranie
poprzez sieć handlową, np. apteki, sklepy fotograficzne, sklepy z farbami itp. Gmina lub
PZZO zawiera umowy z różnymi placówkami handlowymi w zakresie przyjmowania
i przechowywania różnych rodzajów odpadów niebezpiecznych. Specjalny pojazd zabiera
z tych placówek odpady niebezpieczne w miarę potrzeb, na zasadzie „usługa na telefon”.
Wymienione wyżej sposoby zbiórki odpadów niebezpiecznych, wytwarzanych w grupie
odpadów komunalnych, mogą być stosowane pod warunkiem, że każde gospodarstwo
domowe posiada warunki czasowego magazynowania odpadów niebezpiecznych.
Na podstawie monitoringu funkcjonowania systemu, w przypadku stwierdzenia, że odpady
niebezpieczne wrzucane są do odpadów zmieszanych, należy dokonać modyfikacji
systemu i wyposażyć gospodarstwa domowe w zabudowie jednorodzinnej w dodatkowy
pojemnik lub worek foliowy, natomiast w zabudowie wielorodzinnej w centrach zbierania
umieścić dodatkowy pojemnik przeznaczony do gromadzenia odpadów niebezpiecznych.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
30
5.5. ODPADY Z KOMUNALNEJ OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW
W miarę rozbudowy istniejącego systemu kanalizacji i oczyszczania ścieków, ważnym
problemem dla gminy Wiśniowa stanie się sposób zagospodarowania osadów
ściekowych. Zgodnie z Wojewódzkim i Krajowym Planem Gospodarki Odpadami,
preferowanym kierunkiem postępowania z osadami ściekowymi będzie ich
kompostowanie. Będzie ono pożądane w oczyszczalniach posiadających powiązania
z zakładami kompostowania odpadów komunalnych i z zakładami posiadającymi znaczne
ilości odpadów organicznych (np. kora, trociny). Warunkiem wykorzystania osadów
ściekowych do kompostowania oraz ich wykorzystania w rolnictwie będzie ich odpowiedni
skład (chemiczny i zawartość patogenów). Kolejnym preferowanym kierunkiem jest
wykorzystanie osadów do celów nawozowych i rekultywacji terenów zdegradowanych
np. po składowisku odpadów azbestowych. Zatem, dla obszaru gminy przewiduje się
wielokierunkowy sposób postępowania z wytworzonymi osadami, zależnie od ich składu
oraz uwarunkowań lokalnych. Przewiduje się następujące kierunki postępowania
z osadami ściekowymi:
kompostowanie (Powiatowy Zakład Zagospodarowania Odpadów) wraz z frakcją
organiczną odpadów komunalnych. Powstały w ten sposób kompost będzie
wykorzystywany na potrzeby zieleni miejskiej oraz w rekultywacji składowisk i terenów
poprzemysłowych. Odpady te będą również zastosowane, w zależności od ich składu
w rolnictwie i rekultywacji gruntów.
termiczna przeróbka – możliwa w przypadku świadczenia tego typu usług przez
ewentualną spalarnię przy planowanym Zakładzie Termicznej Utylizacji w Krakowie dot.
termicznej przeróbki osadów pochodzących z innych oczyszczalni, szczególnie
zlokalizowanych na terenach, gdzie rozwijane jest rolnictwo ekologiczne, z uwagi
na trudność z rolniczym wykorzystaniem osadów, wykorzystanie osadów ściekowych
o odpowiednich parametrach w celach nawozowych i w rekultywacji.
5.6. ODPADY MEDYCZNE I WETERYNARYJNE
W powiatowym planie zawarto cele szczegółowe na lata 2004 – 2014:
1.
Prawidłowa gospodarka odpadami medycznymi i weterynaryjnymi,
2.
Eliminacja nieprawidłowych praktyk w gospodarce odpadami (działalność
kontrolna),
3.
Eliminacja zagrożenia ze strony odpadów pochodzenia zwierzęcego.
Dla osiągnięcia założonych celów proponuje się realizację istniejącego kierunku
gospodarki odpadami, a mianowicie:
a)
kontrola postępowania z odpadami medycznymi,
b)
kontynuacja istniejącego sposobu unieszkodliwiania odpadów medycznych
z wykorzystaniem istniejących instalacji.
Teren gminy Wiśniowa jest regionem typowo rolniczym, w którym dominującym rodzajem
zabudowy jest zabudowa jednorodzinna. Znaczna część bioodpadów, powstających
w gospodarstwach domowych, zostaje zagospodarowana przez mieszkańców we
własnym zakresie. Przy proponowaniu systemu zbiórki bioodpadów, zakłada się,
iż w rejonach zabudowy jednorodzinnej – ulegające biodegradacji odpady kuchenne
i odpady zielone - będą zagospodarowywane przez mieszkańców we własnym zakresie.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
31
Prognozowane zmiany w zakresie ilości i rodzaju wytwarzanych
odpadów
Niniejszy rozdział został opracowany na kanwie 4 rozdziału powiatowego planu, gdyż
gmina nie posiada stosownych danych statystycznych. Na ilość odpadów wytwarzanych
w skali gminy wpływa prognozowana ilość mieszkańców, trendy w gospodarce oraz
zmiany jednostkowych wskaźników emisji odpadów.
Wskaźniki nagromadzenia odpadów, prognozowaną ilość mieszkańców gminy oraz
procentowe roczne zmiany wskaźnika emisji odpadów przyjęto za Krajowym Planem
Gospodarki Odpadami (2002).
Odpady komunalne:
Prognozę zmian ilości odpadów opakowaniowych oszacowano na podstawie wskaźników
zmian w strukturze odpadów opakowaniowych poszczególnych grup na lata 2004-2014
zawartych w KPGO. Przewiduje się, że do 2014 roku ilość wytworzonych odpadów
opakowaniowych wzrośnie o ok. 29% w stosunku do roku 2004. Największy wzrost
przewiduje się wśród opakowań wielomateriałowych o ok.35% papieru i tektury, szkła oraz
tworzyw sztucznych o ok.30% następnie opakowań aluminium o ok.27%. Natomiast
najmniejszy wzrost wśród opakowań z blachy stalowej, drewna i materiałów naturalnych.
Prognozując ilości ścieków, jakie będą trafiały na oczyszczalnie oraz ilości komunalnych
osadów ściekowych na terenie gminy do roku 2014 uwzględniono zmiany w gospodarce
wodno-ściekowej na terenie gminy (istniejące i przyszłe plany i projekty budowy
kanalizacji i systemów oczyszczania ścieków).
Powyższe zamierzenia wiązać się będą z
a)
modernizacją istniejącej oczyszczalni ścieków w Wiśniowej oraz budową nowej
oczyszczalni ścieków w Poznachowicach Dolnych,
b)
rozbudową
kanalizacyjnych,
i
modernizacją
istniejących
oraz
budową
nowych
sieci
c)
wdrożeniem nowych technologii przerobu, zagospodarowania i unieszkodliwiania
komunalnych osadów ściekowych.
Dla prognozy zgodnie z WPGO przyjęto stały wzrost ilości osadów wytwarzanych
w przeliczeniu na statystycznego mieszkańca:
lata 2000 - 2005 – 5%,
lata 2005 - 2010 – 10 %
lata 2010 - 2015 – 15%.
Według KPGO do 2014 roku przewiduje się dwukrotny wzrost ilości zbieranych osadów
ściekowych. W gminie ilość zebranych osadów w 2014 roku winna wzrosnąć
czterokrotnie.
Zgodnie z założeniami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, możliwe kierunki
zagospodarowania i unieszkodliwiania komunalnych osadów ściekowych w gminie
Wiśniowa będą następujące:
a)
składowanie,
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
b)
kompostowanie,
c)
wykorzystanie do niwelacji i rekultywacji i na cele rolnicze.
32
Prognozowanie zmian w ilościach wytwarzanych odpadów w obszarze działalności
gospodarczej na terenie gminy w sytuacji głębokich zmian w gospodarce narodowej
i ogólnie niekorzystnej koniunktury gospodarczej jest trudne do oszacowania. Do analizy
przyjęto wskaźniki wzrostu odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym zgodnie
z KPGO dla poszczególnych działów przemysłu oraz zaobserwowane tendencje zmian
gospodarczych w gminie.
Z uwagi na zmiany restrukturyzacyjne planowane w przemyśle spożywczym na najbliższe
lata prognozowanie ilości odpadów jest niezwykle trudne. Można przyjąć, że przy
planowanym wzroście gospodarczym kraju ilość powstających odpadów w tym sektorze
do roku 2006 wzrośnie o 10 %, do roku 2010 o następne 10 %, a do roku 2014 o 5%.
Uwzględniając wskazane w KPGO tendencje oraz trendy rozwoju gminy można się
spodziewać wzrostu odpadów działów przetwórstwa rolno-spożywczego do poziomu:
w 2006 roku – ok.33 Mg/rocznie,
w 2010 roku – ok.36 Mg/rocznie,
w 2014 roku – ok.40 Mg/rocznie.
Do 2006 roku nastąpi wzrost ilości wytwarzanych odpadów remontowo-budowlanych
o 10%, do roku 2010 o 20%, a do roku 2014 o 40%. Na terenie gminy w 2001 roku
wytworzono ok. 265 Mg odpadów budowlanych. Przyjmując zakładane tendencje wzrostu
ilości odpadów tej grupy oraz uwzględniając tendencje rozwojowe gminy można
oszacować, że do 2006 roku ilość odpadów z tej grupy wynosić będzie 298 Mg do 2010
roku ilość wytworzonych odpadów wzrośnie do 328 Mg, a w 2014 roku ilość
wytworzonych odpadów wzrośnie do ok. 388 Mg.
Opracowanie prognozy powstawania odpadów niebezpiecznych do roku 2014 jest bardzo
trudne ze względu na niestabilną sytuację gospodarki. W oparciu o wskaźniki Krajowego
Planu Gospodarki Odpadami przyjęto dla gminy następującą prognozę powstawania
odpadów niebezpiecznych pochodzących z przemysłu i innej działalności gospodarczej
(z wyłączeniem odpadów zawierających azbest) przyjmując rok 2001 za 100 %:
2006 r -103,2 % - ok.13,96 Mg,
2010 r -104,0 % - ok.14,02 Mg,
2014 r -105,2 % - ok.14,4 Mg.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
33
przewidywane zadania do realizacji i źródła finansowania
Osiągnięcie założonych celów w niniejszym planie oraz w planie powiatowym
i wojewódzkim, wymaga wyodrębnienie zadań do realizacji systemu gospodarki odpadami
komunalnymi na terenie gminy Wiśniowa.
Za powiatowym planem przyjęto następujące zadania:
organizacyjne,
edukacyjne,
zarządzania i monitorowania,
inwestycyjne.
W tabelach 9-11 zamieszczono zadania do realizacji w okresie obowiązywania gminnego
planu wraz z jednostkami odpowiedzialnymi za ich realizację, okresem realizacji,
potencjalnymi źródłami ich finansowania w dwóch wariantach organizacyjnych.
Tabela 9:
Podstawowe zadania do realizacji w okresie obowiązywania GPGO
Jednostki
Okres
Źródła
Lp. Zadania do realizacji
realizujące
realizacji
finansowania
Opracowanie gminnego planu
2004
UG
1.
gospodarki odpadami
UG
GFOŚiGW
2.
3.
4.
5.
6.
Tabela 10:
Monitoring gminnego planu
gospodarki odpadami
Kontrola wydawanych decyzji
w zakresie gospodarki
odpadami
Edukacja ekologiczna
UG
UG
UG, szkoły,
Powiat,
organizacje
pozarządowe
Usuwanie odpadów azbestu
Mieszkańcy,
UG
Budowa Punktu Zbiórki
odpadów niebezpiecznych
Gmina,
Powiat
Zadanie
ciągłe
Zadanie
ciągłe
UG
GFOŚiGW
UG
GFOŚiGW
Zadanie
ciągłe
UG,
GFOŚiGW
organizacje
o profilu
ekologicznym
Zadanie
Środki
ciągłe
prywatne,
GFOŚiGW,
PFOŚiGW
2004 - 2007 GFOŚiGW,
PFOŚiGW,
WFOŚiGW
Zadania do realizacji w okresie obowiązywania GPGO – Wariant I
Jednostki
Okres
Źródła
Lp. Zadania do realizacji
realizujące
realizacji
finansowania
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
1.
2.
3.
4.
5.
Tabela 11:
Udział w budowie powiatowego
ZZO wraz zapleczem
Zakup worków, pojemników,
kontenerów
Okresowa zbiórka odpadów
wielkogabarytowych,
tekstylnych oraz
niebezpiecznych
Edukacja ekologiczna
Selektywna zbiórka odpadów
34
2004-2007
Powiat,
Gminy
UG, Firmy,
Mieszkańcy
UG
UG, Szkoły,
Powiat,
organizacje
pozarządowe
Mieszkańcy,
UG
2004-2007
Zadanie
ciągłe
Zadanie
ciągłe
Zadanie
ciągłe
UG,
GFOŚiGW
PFOŚiGW
WFOŚiGW
UG
GFOŚiGW
UG
GFOŚiGW
UG
organizacje
o profilu
ekologicznym
UG
GFOŚiGW
Zadania do realizacji w okresie obowiązywania GPGO – Wariant II
Jednostki
Okres
Źródła
Lp. Zadania do realizacji
realizujące
realizacji
finansowania
Organizacja zbiórki odpadów
2004-2005
UG
1.
UG
GFOŚiGW
Zakup worków, pojemników,
UG, Firmy,
2004-2005
UG
2.
kontenerów
Mieszkańcy7
GFOŚiGW
Zadanie
UG
3.
Selektywna zbiórka odpadów
UG
ciągłe
GFOŚiGW
Budowa Gminnego Punktu
2004 - 2007 GFOŚiGW,
4.
Zbiórki Odpadów
PFOŚiGW,
UG
Niebezpiecznych
WFOŚiGW
Zadanie
UG
UG, Szkoły,
ciągłe
GFOŚiGW
5.
Powiat,
Edukacja ekologiczna
organizacje
organizacje
o profilu
pozarządowe
ekologicznym
Źródła finansowania
W Polsce występują najczęściej następujące formy finansowania inwestycji w zakresie
gospodarki odpadami (podano za powiatowym planem):
fundusze własne inwestorów,
pożyczki, dotacje i dopłaty do oprocentowania preferencyjnych kredytów udzielane przez
Narodowy i Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
kredyty preferencyjne udzielane np. przez Bank Ochrony Środowiska (BOŚ S.A.)
z dopłatami do oprocentowania, kredyty komercyjne, kredyty konsorcjalne,
zagraniczna pomoc finansowa udzielana poprzez fundacje i programy pomocowe
(np. z ekokonwersji poprzez EKOFUNDUSZ),
kredyty międzynarodowych instytucji finansowych (Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju
EBOiR, Bank Światowy),
kredyty i pożyczki udzielane przez banki komercyjne,
leasing.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
35
Przy realizacji GPGO planuje się korzystać głównie z funduszy: GFOŚiGW, PWOŚiGW,
WFOŚiGW.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
36
edukacja ekologiczna
Edukacja ekologiczna (edukacja środowiskowa) jest koncepcją kształcenia
i wychowywania społeczeństwa w duchu poszanowania środowiska przyrodniczego.
Jednym z ważniejszych warunków realizacji gminnego planu gospodarki odpadami jest
wysoka świadomość społeczeństwa.
Stosuje się dwa rodzaje edukacji ekologicznej:
formalną, obejmującą kształcenie dzieci i młodzieży oraz dorosłych na wszystkich
szczeblach kształcenia,
nieformalną, która stanowi uzupełnienie edukacji formalnej i jest organizowana wspólnie
z organizacjami o profilu ekologicznym. Edukacja nieformalna odbywa się poprzez
organizowanie imprez, konkursów, wycieczek.
Lokalna społeczność powinna brać aktywny udział w strategii zagospodarowania
odpadów. Dlatego też należy prowadzić odpowiednie działania, których celem jest zmiana
dotychczasowego postępowania mieszkańców w sferze konsumpcji i postępowania
z odpadami. Zatem, jednym z czynników warunkujących prawidłowe funkcjonowanie
gospodarki odpadami jest dobrze prowadzona edukacja ekologiczna. Odgrywa ona
znaczącą rolę w kształtowaniu właściwego stosunku ludzi do zagadnień „postępowania
z odpadami”. Przede wszystkim jednak, ułatwia współpracę ze świadomymi ekologicznie
obywatelami. Działalność informacyjno-edukacyjna jest elementem właściwie
prowadzonej gospodarki odpadami. Oznacza to, że:
inwestycji dotyczących gospodarki odpadami nie można oceniać i wdrażać bez
uwzględniania producentów odpadów, jakimi są mieszkańcy. Określenie zakresu wiedzy,
jaka jest najistotniejsza im do przekazania oraz sposób jej prezentacji przy współudziale
z nowymi technologiami jest koniecznym elementem oceny efektywności każdej inwestycji
w tej sferze.
działania edukacyjne powinny być uzależnione od prowadzonej przez daną jednostkę –
w tym przypadku – gminę polityki odpadowej. W przeciwnym razie należy się liczyć
z ograniczonymi efektami praktycznymi.
Akceptacja społeczna dla procesów budowy nowych systemów gospodarki odpadami
komunalnymi jest niezbędnym warunkiem osiągnięcia oczekiwanych rezultatów. Dlatego
tak ważne jest zaangażowanie każdego mieszkańca w „problem odpadowy”.
Poprzedzone to musi być oczywiście odpowiednim, teoretycznym przygotowaniem
społeczeństwa do planowanych działań, przygotowaniem będącym efektem szeroko
prowadzonych akcji podnoszenia świadomości społecznej z wykorzystaniem wszystkich
dostępnych metod i środków. Każdy mieszkaniec objęty wprowadzanymi zmianami musi
przyjąć do wiadomości, że tylko prawidłowo wyselekcjonowane odpady mogą zostać
poddane procesom przetwarzania.
W powiatowym planie przyjęto, że celem programu edukacyjnego jest wykształcenie
wśród wszystkich grup społecznych odpowiedzialnych i świadomych zachowań
w zakresie racjonalnej gospodarki odpadami, poprzez:
realizację polityki edukacyjnej i informacyjnej na temat selektywnej zbiórki odpadów
i wprowadzanie jej we własnym domu,
świadome dokonywanie zakupów,
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
37
przekonywanie do kupowania rzeczy trwałych,
wybieranie towarów bezodpadowych oraz posiadających opakowanie łatwo ulegające
całkowitej degradacji lub nadające się do utylizacji,
rozpowszechnienie wiedzy, dotyczącej możliwości powtórnego wykorzystania odpadów
(recykling) oraz wynikających z tego korzyści ekonomicznych,
wskazywanie konkretnych działań poprawiających efektywność gospodarki odpadami.
8.1. STRATEGIA EDUKACJI EKOLOGICZNEJ
Edukacja ekologiczna jest istotnym elementem realizacji Gminnego Planu Gospodarki
Odpadami. Świadomość ekologiczna musi docierać do wszystkich grup społecznych
zarówno do dzieci jak i do dorosłych. Ważne jest znalezienie odpowiednich metod
i środków przekazu tak, aby w najprostszy i najskuteczniejszy sposób przekazywać
informację ekologiczną.
Do głównych zadań tej edukacji należą:
przegląd istniejących materiałów, których celem jest
społeczeństwa,
podnoszenie
świadomości
przygotowanie kampanii na rzecz podniesienia świadomości społeczeństwa,
identyfikacja problemów, których nie omawiają dostępne materiały informacyjne,
opracowanie dodatkowych materiałów informacyjnych.
Istnieją różne rodzaje kampanii podnoszenia świadomości społecznej, wśród których
można wyróżnić: kampanię „fali nośnej”, kampanie tematyczne, akcje podejmowane
w ramach kampanii.
Kampania „fali nośnej” dotyczy problemu środowiska jako całości, nie zaś tylko jednego
jego aspektu. Jest przewidziana do popierania „przyjaznych środowisku” wartości
i wymogów wśród społeczeństwa. Można ją stosować dla szerokiej opinii publicznej.
Kampanie tematyczne mogą przekazywać wiedzę dotyczącą pewnych aspektów
problemów środowiskowych lub zachęcania do bardziej świadomych zachowań.
Bazując na płaszczyźnie stworzonej w czasie powyższych kampanii, można podejmować
akcje dotyczące np. selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych pochodzących
z gospodarstw domowych.
W powiatowym planie przewidziano, że ze względu na zróżnicowany poziom wiedzy
społeczeństwa na temat gospodarki odpadami prowadzenie programu edukacyjnoinformacyjnego powinno być przeprowadzane na różnych poziomach zaawansowania
wiedzy oraz dla poszczególnych grup wiekowych. Realizowanie edukacyjnych programów
gospodarki odpadami powinno być:
wieloetapowe: krótka kampania (6 miesięcy) w celu osiągnięcia największych
i najwcześniej dostrzegalnych efektów, program podstawowy (2 lata) i długoterminowy (10
lat i więcej),
dwutorowe, realizowane w formie biernej-informacyjnej i formie czynnej polegającej
na perswazji (np. uczestnictwie w warsztatach szkoleniowych),
skoncentrowane na rozbudzeniu osobistej odpowiedzialności za opłaty naliczane
za składowanie odpadów na składowiskach,
upowszechniające wiedzę teoretyczną i praktyczną, dotyczącą zagospodarowania
odpadów,
informujące o sposobach, miejscach i punktach zbiorki odpadów w najbliższej okolicy,
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
38
propagujące proekologiczne wzorce zachowań.
Promowanie zagadnień proekologicznych dość istotnie uzależnione jest od
funkcjonowania środków masowego przekazu oraz od wyboru odpowiedniej formy
przekazu. Środki masowego przekazu spełniają ważną funkcję w kształtowaniu
świadomości ekologicznej lokalnych społeczności. Posiadając spore możliwości
oddziaływania, winny traktować edukację ekologiczną jako stały element działalności.
Ważne jest nawiązanie bliskiej współpracy mediów z instytucjami i organizacjami
zajmującymi się ochroną środowiska, dla pełniejszego rozeznania w sprawach ekologii.
Proponowane formy przekazu można podzielić na:
materiały drukowane,
materiały audiowizualne,
imprezy promocyjne.
Każda z tych form posiada swoją specyfikę, swoje zalety i wady. Często wybór formy
przekazu jest wyborem pomiędzy jej przydatnością a możliwościami finansowymi.
8.2. SPOSOBY PROWADZENIA AKCJI EDUKACYJNEJ SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ
Zgodnie z powiatowym planem społeczeństwo Powiatu Myślenickiego uczestniczyć
będzie w wieloletnim programie edukacyjno-informacyjnym związanym z:
selektywną zbiórką surowców wtórnych,
zbiórką odpadów w systemie „u źródła”.
Program edukacyjny dla dzieci w wieku przedszkolnym przewiduje przygotowanie gazetek
ściennych i przedstawień na temat segregacji odpadów. Ta forma spełnia także rolę
edukacji ekologiczno – informacyjnej dla rodziców.
W młodszych klasach szkoły podstawowej (kl. I-III), na zajęciach nauczania
zintegrowanego, proponuje się stworzenie ścieżki dydaktycznej oraz przygotowanie
przedstawień i konkursów na temat segregacji śmieci. Program edukacyjny i informacyjny
dla starszych uczniów szkół wszystkich typów, oprócz realizowania treści ekologicznych
zawartych w programach nauczania będzie polegał na:
przeprowadzaniu pogadanek przez nauczycieli i specjalistów ds. gospodarki odpadami
wraz z rozpropagowaniem ulotek, broszur, kalendarzyków, planów lekcji i innych
materiałów reklamowych,
cykliczne powtarzanie tematów dotyczących gospodarki odpadami ze szczególnym
uwzględnieniem selektywnej zbiórki odpadów.
Proponuje się przeprowadzenie warsztatów ekologicznych z zakresu gospodarki
odpadami dla nauczycieli. Tematyka szkoleń powinna zawierać następujące zagadnienia:
odpady, rodzaje odpadów, selektywna zbiórka odpadów, sposoby postępowania
z odpadami, kompostowanie, sortowanie, składowiska odpadów, utylizacja, recykling,
oraz zagadnienia prawne dotyczące odpadów obowiązujące w Polsce i krajach UE.
Zachęca się także nauczycieli do tworzenia programów autorskich oraz wprowadzania
pojedynczych lekcji w ramach kształcenia szkolnego z zakresu gospodarki odpadami,
a także nawiązywania kontaktów międzyszkolnych w formie przedstawień, konkursów,
olimpiad i in.
Szkolenia powinny być przygotowane i przeprowadzone przez specjalistów z zakresu
gospodarki odpadami. Materiały szkoleniowe wraz z propozycjami ulotek, plakatów czy
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
39
broszur, powinny być zawarte i rozpowszechnione w ramach prowadzonego szkolenia.
Dla grupy dorosłych mieszkańców celowe jest jedynie rozpowszechnianie ulotek, broszur
czy plakatów oraz udzielanie profesjonalnych porad z zakresu racjonalnej gospodarce
odpadami w punktach konsultacyjnych zlokalizowanych na terenie Urzędów Gmin i szkół.
Tematyka ulotek i plakatów powinna być różnorodna i dotyczyć następujących zagadnień:
rodzaje surowców wtórnych, selektywna zbiórka surowców wtórnych, charakterystyka firm
prowadzących selektywną zbiórkę, rodzaje pojemników - oznaczenia, harmonogramy
wywozu oraz instrukcja określająca jakie odpady i w jakiej postaci należy wrzucać do
określonego pojemnika, a jakich nie wolno tam umieszczać oraz sposoby pozbywania się
odpadów szczególnie uciążliwych lub niebezpiecznych (zużyte akumulatory, baterie,
świetlówki, przeterminowane lekarstwa oraz farby i rozpuszczalniki) oraz selektywna
zbiórka w systemie dwupojemnikowym, frakcja „sucha” i „mokra (które rodzaje odpadów
domowych należą do frakcji „suchej” i do frakcji „mokrej”), rodzaje pojemników do
zbierania frakcji „suchej” i mokrej”, oznakowania, miejsca rozstawienia, harmonogram
wywozu, proces kompostowania.
Na pojemnikach do selektywnej zbiórki odpadów powinny znaleźć się wyraźne instrukcje
mówiące, jakie rodzaje odpadów należy wrzucać do tego rodzaju pojemników.
Dla wszystkich mieszkańców powinno się regularnie organizować zbiórkę odpadów lub
tworzyć punkty skupu (okresowe lub stałe): złomu, puszek po napojach, makulatury,
świetlówek, baterii i akumulatorów, sprzętu AGD i innego sprzętu wielkogabarytowego.
Każdą z tych akcji należy poprzedzić rozmieszczeniem afiszy (z wyraźnie określonym
celem akcji, miejsce zbiórki odpadów i jej formą oraz terminem akcji) w najbardziej
widocznych miejscach oraz rozdawaniem ulotek promocyjnych przez administracje osiedli
i pocztę. Akcje zbierania baterii, makulatury i puszek aluminiowych powinno prowadzić się
także na terenie szkół wszystkich typów oraz biur, urzędów i innych miejsc użyteczności
publicznej.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
40
Monitorowanie i ocena wdrażania planu
Obowiązujące przepisy wymagają, aby plan gospodarki odpadami był aktualizowany nie
rzadziej, niż co 4 lata, a wójt gminy, co dwa lata przedkładał radzie gminy sprawozdanie
z realizacji planu. Realizacja zamierzonych celów, określonych w planie gospodarki
odpadami, dokonywana będzie w długookresowym horyzoncie czasowym. W procesie
wdrażania planu niezwykle ważna jest kontrola przebiegu tego procesu oraz ocena
stopnia realizacji zadań w nim wyznaczonych, z punktu widzenia osiągnięcia założonych
celów.
Plan Gospodarki Odpadami powinien być spójny z systemem planowania obowiązującym
na terenie gminy, przede wszystkim z planem zagospodarowania przestrzennego oraz
innymi planami opracowanymi dla gminy Wiśniowa.
Gmina powinna zapewnić czystość i porządek na swoim terenie, a także tworzenie
warunków niezbędnych do ich utrzymania na podstawie gminnego planu gospodarki
odpadami. Rada gminy, po zasięgnięciu opinii państwowego terenowego inspektora
sanitarnego, w drodze uchwały ustala szczegółowe zasady utrzymania czystości i
porządku na terenie gminy w zakresie m. in. prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów
komunalnych, rodzaju urządzeń przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych
oraz częstotliwości i sposobu pozbywania się odpadów komunalnych.
Informacji będących podstawą oceny efektywności wdrażanego planu,a równocześnie
w oparciu, o które można ocenić, czy stan środowiska ulega polepszeniu czy
pogorszeniu, dostarcza monitoring. Z tego względu ważne jest wyznaczenie systemu
monitorowania, na podstawie, którego będzie możliwe dokonanie oceny procesu
wdrażania, jak i również będą mogły być dokonane ewentualne modyfikacje przyjętego
planu.
Monitoring może obejmować następujące zakresy:
a) monitoring przyjętych wskaźników - Dostarcza informacji o efektach wszystkich działań
i może być traktowany jako podstawa do oceny całej polityki ochrony środowiska. Jest
jednym z najważniejszych kryteriów, na podstawie, których tworzona jest nowa polityka
lub modyfikowana polityka dotychczas realizowana. Mierniki efektów ekologicznych są
w znacznym stopniu dostępne jako wielkości mierzone w ramach funkcjonującego system
monitoringu. Pomiary ilości wytworzonych, zebranych, magazynowanych, wykorzystanych
czy unieszkodliwianych odpadów, stanowią ważny element monitoringu stanu środowiska
i powinny być prowadzone przez powołane do tego celu zespoły z udziałem podmiotów
gospodarczych prowadzących działalność związaną z gospodarką odpadami,
b) monitoring wdrażania planu - jest istotnym wskaźnikiem realizacji poszczególnych
zadań ustalonych w przyjętym planie gospodarki odpadami. Polega na analizie i ocenie
działań przewidzianych do realizacji na podstawie zestawienia planu z postępem jego
wdrożenia.
W przypadku nie osiągnięcia zaplanowanych zamierzeń, należy dokonać
analizy sytuacji i poznać jej przyczyny. Powodem mogą być np. brak czasu, pieniędzy,
zasobów ludzkich lub też zmiana kolejności przewidzianych w planie zadań.
Wdrażanie Planu Gospodarki odpadami będzie podlegało ocenie w następującym
zakresie:
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
41
określenie stopnia wykonania przedsięwzięć,
określenie stopnia realizacji przyjętych celów,
oceny rozbieżności między przyjętymi celami i działaniami, a ich wykonaniem,
analizy przyczyn tych rozbieżności.
W chwili obecnej, ze względu na brak pełnych danych trudno jest podać wskaźniki, na
podstawie których będzie dokonywana ocena realizacji przyjętego gminnego planu
gospodarki odpadami. Poprzestano na podaniu zakresów działalności.
Wójt na bieżąco kontroluje postęp w zakresie wdrażania przedsięwzięć określonych
w planie.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
42
Streszczenie
Plan Gospodarki Odpadami Gminy Wiśniowa na lata 2004-2014 jest załącznikiem do
Programu Ochrony Środowiska Gminy Wiśniowa na lata 2004 - 2011. Ustawa z dnia
27 kwietnia 2001 roku o odpadach (Dz. U z 2001r , nr 62 poz. 628) nałożyła na gminę
zadania związane z organizacją i nadzorem gospodarki odpadami a także z jej nadzorem.
Wprowadziła również obowiązek sporządzania planów
na poziomie krajowym,
wojewódzkim, powiatowym i gminnym.
Niniejszy dokument sporządzono w oparciu o szerokie konsultacje społeczne, co więcej
będzie on podlegał dalszej ewaluacji i korekcie – co 2 lata Wójt ma przedstawiać raporty
z jego realizacji Radzie Gminy Wiśniowa.
Plan w swych założeniach obok postanowień ustaw (wspomniana wyżej Ustawa
o odpadach, Ustawa Prawo ochrony środowiska Dz. U. nr 62, poz. 627 z późn. zm.,
Ustawa o samorządzie gminnym Dz. U. 1990, nr 142, poz. 1591 z późn. zm., Ustawa
o utrzymaniu czystości w gminach Dz. U. Nr 132, poz. 662 z późn. zm., Ustawa
o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz
o opłacie produktowej i opłacie depozytowej Dz. U. 2001, nr 63, poz. 639 z późn. zm.) jest
zgodny z opracowaniami ponadgminnymi dotyczącymi polityki ekologicznej, czy ściśle
gospodarki odpadami na poziomie kraju, regionu oraz powiatu a także jest koherentny
z dokumentami planistycznymi uchwalonymi dla Gminy Wiśniowa.
Celem nadrzędnym w zakresie gospodarowania odpadami jest zapobieganie
powstawaniu odpadów, przy rozwiązywaniu problemów odpadów „u źródła”, odzyskiwanie
surowców i ponowne wykorzystanie odpadów oraz bezpieczne dla środowiska końcowe
unieszkodliwienie odpadów niewykorzystanych. Należy podkreślić, iż w rozwiązywaniu
problemów z tego zakresu należy mieć zawsze na względzie zasadę rozwoju
zrównoważonego.
Dla analizy aktualnego stanu gospodarki odpadami w gminie przyjęto podział odpadów
na trzy zasadnicze grupy:
1. odpady sektora komunalnego –
2. odpady sektora gospodarczego
odpady niebezpieczne, wydzielone z odpadów powstających w sektorze komunalnym
i w sektorze gospodarczym
Ad. 1 Źródłem ich powstawania są gospodarstwa domowe oraz obiekty użyteczności
publicznej i obiekty działalności gospodarczej. Szacunkowa roczna ilość odpadów
komunalnych wytwarzanych w Gminie Wiśniowa wynosi: 1’069,68. Można wyróżnić
następujące zmiany w ich gospodarce:
■ znaczny wzrost ilościowy (objętościowy) opakowań:
■ utrzymanie na stałym wysokim poziomie zawartości organicznych odpadów
spożywczych (kuchennych)
Istotny udział w strumieniu odpadów komunalnych mają:
■ odpady z komunalnej oczyszczalni ścieków
■ odpady opakowaniowe
■ odpady wielkogabarytowe
■ odpady niebezpieczne
■ budowlane
■ odpady z działek rekreacyjnych i ogrodów
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
43
Ad. 2 Zalicza się tutaj odpady przemysłowe, odpady z jednostek weterynaryjnych, baterie
i akumulatory, oleje odpadowe, wyeksploatowane pojazdy, zużyte opony.
Ad. 3 Są to odpady powstające zarówno w sektorze gospodarczym jak i sektorze
komunalnym np. akumulatory itd.
Bilans wytwarzania odpadów komunalnych na obszarze Gminy Wiśniowa sporządzono
na podstawie wskaźników Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami i Krajowego Planu
Gospodarki Odpadami oraz danych zebranych przez Urząd Gminy Wiśniowa.
Odnotowano dużą różnicę pomiędzy szacunkową roczną ilością wytworzonych odpadów
komunalnych (1069,68 Mg/rok) w roku 2001 wg wskaźników z KPGO a ilością zebranych
tych odpadów w 2001 r. (314,4 Mg/rok wg danych WIOŚ).
Z różnicy pomiędzy ilością odpadów wytworzonych a zebranych wynika, że:
niektóre odpady komunalne np. metal, papier, szkło są indywidualnie zbierane
i dostarczane do punktów ich skupu,
systemem zbiórki odpadów komunalnych nie są objęci wszyscy mieszkańcy gminy. Nie
wszyscy właściciele posesji zawarli umowy ze specjalistycznymi firmami wywożącymi
odpady,
odpady budowlane, organiczne, mineralne i makulatura są wykorzystywane
indywidualnie, m. in. do remontu dróg, produkcji kompostu,
niektóre rodzaje odpadów są spalane w gospodarstwach domowych, np. drewno, papier,
nie prowadzi się zbiórki odpadów pochodzących z budowy i remontów,
nie jest prowadzona zbiórka odpadów niebezpiecznych z gospodarstw domowych,
niedostateczna jest świadomość ekologiczna mieszkańców gminy.
W zakresie działań zmierzających do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami
uwzględniono dwa scenariusze wskazane w PPGO. I scenariusz zakłada funkcjonowanie
Zakładu Zagospodarowania Odpadów dla obsługi gmin Powiatu Myślenickiego (łącznie
z pozostałymi beneficjantami planu, zgodnie z WPGO, 2003) - do czasu wybudowania
ZZO gminy składować będą odpady na istniejących składowiskach odpadów.
II scenariusz nie zakłada funkcjonowania ZZO, w wyniku czego każda gmina prowadzi
odrębną gospodarkę odpadami.
Naczelną zasadą jaką należy się kierować jest ochrona środowiska i zmniejszenie
negatywnego oddziaływania odpadów na życie i zdrowie człowieka. Plan zakłada
funkcjonowanie systemu gospodarki odpadami opartego o zasadę selektywnej zbiórki.
Każdy z rodzajów odpadów wymaga odrębnego traktowania i stosowania odrębnych
technik oraz technologii przetwarzania i unieszkodliwiania.
Selektywne zbieranie odpadów może się opierać o następujące systemy:
1
Zbieranie selektywne „u źródła” polegające na selekcji i indywidualnej zbiórce
na każdej posesji. Wymaga szerokiej wiedzy społeczeństwa na temat celów
funkcjonowania systemu, zasad segregacji odpadów, zależności opłat od jakości
gromadzonych odpadów, wpływu gospodarki odpadami na środowisko, itd. Jest
to rozwiązanie najkorzystniejsze a jednocześnie najtrudniejsze do wprowadzenia
i egzekwowania.
2
Kontenery ustawione w sąsiedztwie (centra zbierania) – ustawia się specjalne
zbiorniki odpowiednio oznakowane na selektywną zbiórkę odpadów użytkowych
w newralgicznych punktach zabudowy. Jest to system łatwy we wdrożeniu, ale
powodujący, iż odzyskuje się małą ilość surowców o niskiej jakości.
3
Zbiorcze punkty selektywnego gromadzenia (centra recyklingu). Oprócz
podstawowych odpadów użytkowych (makulatura, szkło, tworzywa, złom metalowy)
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
44
odbiera się również: odpady niebezpieczne, odpady wielkogabarytowe, odpady
budowlane oraz odpady z ogrodów i terenów zielonych.
Zbiórka odpadów komunalnych na terenie gminy Wiśniowa miałaby charakter mieszany,
oparty na systemie 1 i 3. Poza wyznaczonymi ilościami pojemników i worków
rozmieszczonych w wytypowanych miejscach przewiduje się również zbiórkę surowców
wtórnych w Gminnym Punkcie Gromadzenia Odpadów.
W przypadku odpadów wielkogabarytowych zaleca się aby wyłączyć je z ogólnego
strumienia odpadów komunalnych, wskazany byłby tutaj okresowy odbiór bezpośrednio
od ich właścicieli oraz stworzenie warunków do zamówienia takiej usługi indywidualnie.
Zbiórka odpadów budowlanych powinna odbywać się na podobnych zasadach.
Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami przewiduje, że odzyskiem i zagospodarowaniem
odpadów budowlanych zajmować się będą specjalne zakłady. Zakłady te wyposażone
będą w linie do przetwarzania gruzu budowlanego (kruszarki, przesiewacze wibracyjne
itp.) i doczyszczanie dowiezionych odpadów budowlanych. Otrzymany materiał będzie
wykorzystany do celów budowlanych oraz do rekultywacji składowisk. Zbiórką
i transportem odpadów budowlanych z miejsc ich powstawania zajmować się będą
wytwórcy tych odpadów oraz specjalistyczne firmy zajmujące się zbiórką odpadów.
Przy zbieraniu odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych
na terenie Gminy Wiśniowa zaleca się zbieranie w punktach zbiorczych oraz zbieranie
okresowe (odpady zbierane byłyby w specjalnych pojemnikach w gospodarstwach
domowych i odbierane regularnie przystosowanym do tego pojazdem). Zastosowanie
uzupełniające mogłaby znaleźć także metoda „donoszenia” do placówek handlowych
takich jak np. apteka, sklepy z farbami itp.
Ważnym zagadnieniem jest wykorzystanie odpadów z komunalnej oczyszczalni ścieków,
szczególnie, że planowana jest rozbudowa obecnie działającego systemu. Przewiduje się,
że odpady te będą kompostowane czy przerabiane termicznie, tak aby mogły znaleźć
zastosowanie w rolnictwie i rekultywacji gruntów.
W zakresie gospodarki odpadami medycznymi najważniejsza jest kontrola postępowania
z nimi.
Z racji na rolniczą specyfikę obszaru znaczna część
zagospodarowana przez mieszkańców we własnym zakresie.
bioodpadów
zostaje
W prognozie zmian w zakresie ilości i rodzaju wytwarzanych odpadów należy brać pod
uwagę prognozowaną liczbę mieszkańców, trendy w gospodarce oraz zmiany
jednostkowych wskaźników emisji odpadów. Gmina nie posiada stosownych danych
statystycznych dlatego w planie oparto się głównie na wskaźnikach proponowanych
w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami.
Dla osiągnięcia wspomnianych wcześniej celów z zakresu gospodarki odpadami
przedstawiono listę działań do realizacji. Za Powiatowym Planem Gospodarki Odpadami
zadania te można podzielić na następujące typy: organizacyjne, edukacyjne zarządzania
i monitorowania oraz inwestycyjne. Przy realizacji GPGO planuje się korzystać głównie
z funduszy ochrony środowiska na poziomie gminnym, powiatowym i wojewódzkim.
Jednym z fundamentów propagowania koncepcji rozwoju zrównoważonego jest
wspieranie edukacji ekologicznej. Jest ona jednym z ważniejszych warunków realizacji
GPGO. Można wyróżnić edukację formalną, powiązaną z systemem oświaty
i nieformalną, stanowiącą uzupełnienie tej pierwszej poprzez organizowanie różnego typu
imprez we współpracy z organizacjami o profilu ekologicznym. Celem programu
edukacyjnego jest wypracowanie wśród wszystkich grup społecznych odpowiedzialnych
i świadomych zachowań w zakresie gospodarki odpadami. Należy szczególną uwagę
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
45
zwrócić na możliwość odzyskiwania surowców wtórnych i na wagę indywidualnych
zachowań w zakresie racjonalnego korzystania ze środowiska.
Aby przedstawiony plan był skutecznym narzędziem należy go poddawać okresowej
ocenie i zmianom. Przepisy wymagają aby plan był aktualizowany nie rzadziej niż co
4 lata a Wójt gminy co dwa lata przedkładał radzie gminy sprawozdania z jego realizacji.
Wdrażanie GPGO będzie podlegało ocenie w następującym zakresie:
określenie stopnia wykonania przedsięwzięć
określenie stopnia realizacji przyjętych celów
oceny rozbieżności między przyjętymi celami i działaniami, a ich wykonaniem
analizy przyczyn tych rozbieżności.
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
46
ŹRÓDŁA
Dokumenty, opracowania, literatura
Krajowy Plan Gospodarki Odpadami, 2002
Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Myślenickiego na lata 2004-2014
Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektyw na lata 2007-2010
oraz program wykonawczy do II Polityki ekologicznej państwa na lata 2002-2010
Polska 2025, długookresowa strategia trwałego i zrównoważonego rozwoju
Program Ochrony Środowiska Powiatu Myślenickiego na lata 2004-2011
Program Rozwoju Lokalnego Gminy Wiśniowa z dnia 31 maja 2004 r.
Program Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego na lata
2001-2015
Strategia Rozwoju Gminy Wiśniowa (aktualizacja z dnia 31 maja 2004 r.)
Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wiśniowa z dnia
24 listopada 2003 r.
Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego na lata 2003-2010
Materiały prawne
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz.627 z późn.
zm.)
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz.628 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 27 lipca 2001 roku o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy
o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. 2002, nr 142
poz. 1591)
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880)
Ustawa z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 662
Ustawa z dnia 11 maja 2001 roku o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania
niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. 63, poz. 639)
Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 roku w sprawie sporządzania
planów gospodarki odpadami (Dz. U. 66, poz. 620)
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
47
SPIS TABEL
Tabela 1: Szacunkowa roczna ilość wytwarzanych odpadów komunalnych w Gminie Wiśniowa
Tabela 2: Szacunkowy skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarzanych
w gospodarstwach domowych w Gminie Wiśniowa w 2001r.
Tabela 3: Szacunkowy skład morfologiczny odpadów z obiektów infrastruktury wytwarzanych
w Gminie Wiśniowa w 2001r.
Tabela 4: Szacunkowe ilości odpadów opakowaniowych wytworzonych w Gminie Wiśniowa
w 2001r.
Tabela 5: Skład morfologiczny odpadów wielkogabarytowych w Gminie Wiśniowa w 2001r.
Tabela 6: Udział poszczególnych składników odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów
komunalnych w Gminie Wiśniowa w 2001r.
Tabela 7: Ilości odpadów budowlanych oraz poszczególne strumienie odpadów wchodzących
w skład odpadów komunalnych wytworzonych w Gminie Wiśniowa w 2001r.
Tabela 8: Bilans odpadów komunalnych wytwarzanych w gminie Wiśniowa w 2001r. na podstawie
wskaźników z PPGO
Tabela 9: Podstawowe zadania do realizacji w okresie obowiązywania GPGO
Tabela 10: Zadania do realizacji w okresie obowiązywania GPGO – Wariant I
Tabela 11: Zadania do realizacji w okresie obowiązywania GPGO – Wariant II
Gmina Wiśniowa
Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2014
ZAŁĄCZNIKI
Mapa administracyjna Gminy Wiśniowa
Mapa administracyjna Gminy Wiśniowa.
48

Podobne dokumenty