Dzieje wyznaniowe obu części Prus w epoce nowożytnej. Region

Dzieje wyznaniowe obu części Prus w epoce nowożytnej. Region Europy
Wschodniej jako obszar komunikacji międzywyznaniowej.
Religionsgeschichte des Preußenlandes in der Frühen Neuzeit. Eine
ostmitteleuropäische Region als Drehscheibe religiöser Kommunikation.
Elbląg 20 – 22 września 2009 / 20. – 22. September 2009
Programm:
Niedziela / Sonntag (Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu, Bulwar
Zygmunta Augusta 11)
16.00 Otwarcie konferencji / Eröffnung der Tagung
Powitanie gości i uczestników przez Prezydenta Miasta Elbląga Henryka Słoninę/
Begrüßung der Gäste und Teilnehmer - Stadtpräsident von Elbląg, Herr Henryk
Słonina
16.15 – 17.00 Herr Prof. Dr. Hans-Jürgen Bömelburg (Gießener Zentrum Östliches
Europa /JustusLiebig-Universität Gießen)
Das Preußenland als frühneuzeitliche Konfessionslandschaft von
europäischer Bedeutung: Konfessionsbildung, lebensweltliche Kontakte,
Konflikte und Ausstrahlung (1523-1730)
Panorama wyznaniowa Prus i jej europejskie znaczenie w okresie
wczesnonowożytnym: struktura wyznań, kontakty świeckie, konflikty i wpływy
(1523- 1730)
17.00 – 17.45 Herr Dr. Sławomir Kościelak (Uniwersytet Gdański)
Warmia w Gdańsku. Powiązania Kościoła katolickiego w Gdańsku z
warmińskim
zapleczem wyznaniowym w XVI-XVIII wieku
Ermland in Danzig. Verbindungen der katholischen Kirche in Danzig mit dem
ermländischen Bistum und Land im 16. – 18. Jh.
17.45 – 18.15 dyskusja / Diskussion
18.15 zwiedzenie Muzeum / Besichtigung des Museums
19.15 kolacja / Abendessen
Poniedziałek / Montag (Sala Staromiejska w Elblągu, ul. Św. Ducha 3-4)
9.00 – 9.30 Herr Dr. hab. Kazimierz Puchowski (Uniwersytet Gdański)
Edukacja elit w Prusach Królewskich
Erziehung und Bildung der Eliten im Königlichen Preußen
9.30 – 10.00 Herr Prof. Dr. Stefan Samerski (Ludwig-Maximilians Universität
München)
Das Danziger Brigittenkloster in der Frühneuzeit als Drehscheibe zwischen
Schweden, Polen und dem Preußischen Raum
Gdański klasztor brygidek w czasach wczesnonowożytnych jako przestrzeń
komunikacji wyznaniowej między Szwecją, Polską i Prusami
10.00 – 10.30 dyskusja / Diskussion
10.30 – 11.00 kawa / Kaffeepause
11.00 – 11.30 Herr Samuel Feinauer M. A. (Universität Stuttgart)
Mehr als zwei Lesarten? Der Jesuitenorden in den Historiographien zum
„Thorner Blutgericht“ von 1724
Tylko dwa sposoby interpretacji? Tumult toruński w 1724 roku – wizerunek
zakonu
jezuitόw w historiografii
11.30 – 12.00 Frau Dr. Elżbieta Paprocka (Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział
w Elblągu) Dyskryminacja społeczna czy wyznaniowa ? Katolicy elbląscy w XVIII
wieku
Gesellschaftliche oder konfessionelle Diskriminierung? Elbinger Katholiken im 18. Jh.
12.00 – 12.30 dyskusja / Diskussion
12.30 – 13.30 obiad / Mittagessen
13.30 – 14.00 Herr Dr. Henning P. Jürgens (Institut für Europäische Geschichte
Mainz)
Die Auswirkungen der nachinterimistischen Streitigkeiten im Preußenland
Konsekwencje sporów w okresie po interim augsburskim w Prusach
14.00 – 14.30 Herr Dr. Ulrich Schoenborn (PD Prof. Dr. Philipps-Universität
Marburg),
Der Calvinismus im Hztm. Preußen – Anmerkungen zur Interdependenz und
Transformation in religionsgeschichtliche Perspektive
Kalwinizm w Prusach Książęcych – uwagi dotyczące współzależności i
transformacji
w ujęciu religijno-historycznym
14.30 – 15.00 dyskusja / Diskussion
15.00 – 15.30 kawa / Kaffeepause
15.30 – 15.50 Herr Prof. dr. hab. Janusz Małłek (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w
Toruniu)Stosunki wyznaniowe w Prusach - potrzeby badawcze – stanowisko
historiografii polskiej
Konfessionelle Beziehungen in Preußen – Forschungsbedürfnisse –
Stellungname aus der Perspektive der polnischen Historiographie
15.50 – 16.10 Herr Dr. Hans-Jürgen Karp (Historischer Verein für Ermland e.V.,
Münster/Marburg)
Konfessionelle Beziehungen in Preußen – Forschungsbedürfnisse –
Stellungname aus der Perspektive der deutschen Historiographie
Stosunki wyznaniowe w Prusach - potrzeby badawcze – stanowisko
historiografii
niemieckiej
16.10-16.30 Herr Dr. Liudas Jovaiša (Vilniaus Universitetas)
Historia wyznań w Prusach z punktu widzenia historiografii litewskiej
Der litauische Blick auf die Religionsgeschichte des Preußenlandes
16.30 – 17.30 dyskusja / Diskussion
Wtorek / Dienstag (Sala Staromiejska w Elblągu, ul. Św. Ducha 3-4)
9.00 – 9.30 Herr Kolja Lichy, M.A. (Gießener Zentrum Östliches Europa, JustusLiebig Universität Gießen) Die Reformierten in Elbing und der polnisch-litauische
reformierte Adel
Zbόr kalwiński w Elblągu a szlachta polsko-litewska wyznania kalwińskiego
09.30 – 10.00 Frau Dr. Irena Makarczyk (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w
Olsztynie)
Prusko-polskie stosunki między wyższym duchowieństwem w XVII wieku
Preußisch-polnische Beziehungen im höheren Klerus im 17. Jahrhundert
10.00 – 10.30 dyskusja / Diskussion
10.30-11.00 kawa / Kaffeepause
11.00 – 11.30 Herr Prof. dr. hab. Edmund Kizik (Uniwersytet Gdański/ Instytut Historii
PAN w Gdańsku)
Budżety kościołów wiejskich z terytorium Gdańska XVI – XVIII wieku
Budgets der Dorfkirchen auf dem Danziger Gebiet (16. – 18. Jh.)
11.30 – 12.00 Herr Dr. Piotr Birecki (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Związki sztuki i religii jako wyraz niezależności władz i miast pruskich
Verbindungen zwischen Kunst und Religion als Ausdruck der Unabhängigkeit
der preußischen Eliten und der preußischen Städte
12.00 – 12.30 Herr Dr. Jerzy M. Łapo (Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie)
W mrokach zabobonu. O przeżytkach pogańskich w obyczajowości i
obrzędowości
Prus epoki nowożytnej
Im Dunklen des Aberglaubens. Von heidnischen Relikten in Sitte und
Brauchtum
Preußens in der Neuzeit
12.30 – 13.00 dyskusja / Diskussion
13.00 – 14.00 obiad / Mittagessen
14.00 – 14.30 Herr Prof. dr. hab. Jacek Wijaczka (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w
Toruniu)
Ludność żydowska w Prusach Książęcych i Królestwie Prus w czasach
wczesnonowożytnych
Jüdische Bevölkerung in Herzogtum und Königreich Preußen in der Frühneuzeit
14.30 – 15.00 Herr Dr. hab. Rainer Bendel (Universität Tübingen)
Religionsgeschichte und Kirchengeschichte im Dialog
Historia stosunków wyznaniowych i historia Kościoła w dialogu
15.00 – 16.00 dyskusja / Diskussion
podsumowanie konferencji / Zusammenfassung der Tagung