Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji

2011
Mikrokredyty dla młodych firm
Programy CIP i PROGRESS w Polsce
Forum Małych i Średnich Przedsiębiorstw
Jak zostad i pozostad przedsiębiorcą?
Arkadiusz Lewicki,
Dyrektor
Krajowego Punktu Kontaktowego
Programu CIP dla polskiego rynku
finansowego
Warszawa, 9 czerwca 2011 r.
Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji 2007-2013
I. CIP- INSTRUMENTY FINANSOWE
CIP- Instrumenty finansowe – korzyści dla MŚP:
• stworzenie mechanizmów wspierających zakładanie i finansowanie
MŚP we wszystkich fazach rozwoju
• ułatwienie firmom pozyskania finansowania zewnętrznego na
korzystnych warunkach
• zachęcanie i wspieranie instytucji finansowych w finansowaniu
mikroprzedsiębiorstw, także produktami o niższych kwotach
• zwiększanie podaży instrumentów dłużnych dla MŚP poprzez
wspieranie instytucji finansowych w procesach ulepszenia procedur
oceny wiarygodności finansowej MŚP
2
Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji 2007-2013
Instrumenty finansowe dla MŚP
Instrumenty finansowe dla MŚP – Beneficjenci:
• Pośrednicy finansowi CIP:
Instytucje finansowe m.in.
banki, fundusze pożyczkowe,
fundusze poręczeniowe,
fundusze kapitałowe,
instytucje leasingowe, itp.
• Beneficjenci końcowi:
MŚP
Instrumenty mają zachęcić te instytucje
do aktywniejszego i szerszego
finansowania MŚP na różnych etapach
rozwoju (na etapie zakładania,
w fazie startu, ekspansji czy na etapie
transferu firmy).
W rezultacie program ma umożliwić
MŚP łatwiejsze pozyskanie środków
finansowych na inwestycje
(związane z wiedzą, innowacje
i eko-innowacje, transfer technologii).
3
Komisja
Europejska
Europejski
Fundusz Inwestycyjny
zapewnia
środki
poręcza
Fundusz
poręczeniowy
działania
promocyjne,
informacyjne,
konsultacyjne
KPK CIP
dla polskiego rynku
finansowego
KPK wspiera dialog rynku ze stroną publiczną w celu
ułatwienia wdrożenia rynkowego instrumentów CIP
poręcza
inwestuje
Fundusze kapitałowe, w tym –
współpracujące z sieciami
Aniołów Biznesu
poręcza
Bank /
Fundusz pożyczkowy /
Przedsiębiorstwo leasingowe
inwestuje
pożycza
MSP
MSP
4
Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji 2007-2013
Instrumenty finansowe dla MŚP
Instrumenty finansowe
dla MŚP
Instrument
nieuruchomiony
GIF
SMEG
CBS
High Growth and Innovative
SME Facility
SME Guarantee Facility
Capacity Building Scheme
Instrument na rzecz
wysokiego wzrostu
i innowacji w MŚP
System poręczeń dla MŚP
System rozwijania zdolności
instytucji pośrednictwa
finansowego
5
Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji 2007-2013
Instrumenty finansowe dla MŚP
Warunki brzegowe instrumentu kapitałowego GIF
Instrument :
GIF 1
Okres finansowania:
Inwestycje 5 – 12 letnie
Kwota udziału GIF:
powinna osiągnąć masę
krytyczną, ale nie może
przekroczyć 30 mln EUR
Udział % w funduszu:
10% - 25%
7,5% - 15%
w
szczególnych
przypadkach
do 50%
w
szczególnych
przypadkach
do 25%
max do 50%
max do 25%
Udział w funduszach inwestujących w ekoinnowacje:
W ramach GIF1 możliwy oddzielny wkład kapitałowy w fundusze
współinwestujące ze zorganizowanymi Sieciami Aniołów Biznesu
GIF 2
6
Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji 2007-2013
SMEG – System poręczeo dla MŚP
Warunki brzegowe poręczenia portfela kredytów i portfela mikro-kredytów
Parametr
Typ poręczenia & rodzaj
pośrednika
Poręczenie kredytów
Portfelowe poręczenie EFI dla banku/ funduszu pożyczkowego lub
poręczeniowego
Wolumen portfela
obejmowany poręczeniem UE
Wartość kredytu/ pożyczki
(kapitał)
Poręczenie mikrokredytów
Bez limitu
Bez limitu
Do 25 000 EUR
minimum 12 miesięcy
priorytetowo 18 miesięcy
minimum 6 miesięcy
priorytetowo 12 miesięcy
Współczynnik poręczenia
(pojedynczy kredyt/
pożyczka)
do 50%
do 75%
Współczynnik pułapu
poręczenia – zobowiązanie
EFI
do 10%
do 20%
Okres trwania poręczenia
do10 lat
do 5 lat
-
do 50 000 EUR
Okres kredytowania
Wsparcie techniczne (max.
dla jednego pośrednika)
7
Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji 2007-2013
SMEG – System poręczeo dla MŚP
Warunek przystąpienia do Programu CIP –
instrumenty finansowe dla MŚP, instrument SMEG
• Additionality, tj. wartośd dodana w rozumieniu łatwiejszego
dostępu MŚP do finansowania zewnętrznego niż dotychczas
oferowanego = łagodniejsze dla przedsiębiorcy warunki
kredytowania
8
Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji 2007-2013
SMEG – System poręczeo dla MŚP
Additionality cd.
W zamian za Poręczenie UE (realizowane przez EFI ), pośrednik finansowy
(bank/fundusz ….) zobowiązuje się do zapewnienia szerszego i
dogodniejszego dla przedsiębiorcy, dostępu do finansowania poprzez np.:
• mniej wymagające kryteria akceptacji (np.: krótkiej historii działalności ,
rozpoczynających działalność, inwestycji w wartości niematerialne i prawne
itp.)
• wydłużone terminy spłaty
• niższy wkład własny kredytobiorcy
• akceptację wyższego ryzyka (np.: bardziej ograniczone wymagania
dotyczące zabezpieczeń, wyższy udział strat pokrywanych przez pośrednika)9
Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji 2007-2013
SMEG – System poręczeo dla MŚP
SMEG dla instytucji finansowych
(również udzielających mikro-finansowania dla mikro-przedsiębiorców)
• Poręczenie portfeli kredytów/pożyczek udzielonych MŚP
- bez opłat gwarancyjnych,
- możliwa ewentualna prowizja za gotowość (gdy opóźnienie w budowaniu portfela),
- sugerowany wolumen portfela do zbudowania w uzgodnionym okresie dostępności –
ok. 20 mln. euro)
- poręczenie do 50%,
- okres poręczenia do 10 lat.
• Poręczenie portfeli mikrokredytów/mikropożyczek udzielonych mikroprzedsiębiorcom
– kwoty do 25 000 €
- bez opłat gwarancyjnych i bez prowizji,
- wsparcie techniczne dla instytucji finansowej - do 50 000 EUR/ portfel,
- bez minimalnego limitu portfela),
- poręczenie do 75%,
- okres poręczenia do 5 lat.
10
Stan wdrożenia instrumentu SMEG
Stan na 31.12.2010 r.
• Łączna zakontraktowana górna granica odpowiedzialności :
285,7 mln EUR
• Całkowita wysokośd udzielonych poręczeo:
4.210,8 mln EUR
•Całkowita maksymalna wartośd portfeli objętych poręczeniem:
(dane na 30.09.2010)
12.025,8 mln EUR
UWAGA! Do kooca września 2010> 90.289 MŚP uzyskało wsparcie finansowe w
ramach SMEG, za pośrednictwem blisko 106.204 kredytów udzielonych na kwotę
ogółem ok. 5,5 mld €
Źródło: EC, EIPC, March 2011
11
Charakterystyka MŚP wspieranych
w ramach instrumentu CIP - SMEG
•Średnia wysokośd kredytu
poręczanego w ramach SMEG
75.000 EUR
•Średnia wysokośd mikro-kredytu
poręczanego w ramach SMEG
12.000 EUR
•Liczba zatrudnionych w MŚP
wspartych w ramach SMEG
286.956 osób
w tym 17.677 mikro-przedsiębiorców
•Średnia liczba zatrudnionych w
przedsiębiorstwie wspartym w ramach SMEG
Źródło: EFI, 3.12.2010
3,7 osoby
12
Stan wdrożenia CIP w Polsce
(na dzieo 30.11.2010 r.)
Transakcje zawarte w ramach instrumentu SMEG
•Liczba podpisanych umów (bankowe i leasingowe):
4 transakcje
•Całkowita wysokośd poręczenia:
298,6 mln EUR
•Całkowity wolumen finansowania MŚP
objętego poręczeniem UE w ramach SMEG:
572,2 mln EUR
•W Polsce – wysoka efektywnośd CIP:
średnia osiągniętych
dźwigni fin.: > 30
Źródło: EFI, 3.12.2010
13
Instrument poręczeniowy EFI na przykładzie
największego polskiego pośrednika CIP:
Banku Pekao S.A.
W ramach Programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji 20072013 (CIP) zostały zawarte 2 umowy gwarancji portfelowych pomiędzy
Bankiem Pekao i Europejskim Funduszem Inwestycyjnym
1
PORĘCZENIA
KREDYTÓW
INWESTYCYJNYCH
2
PORĘCZENIA
KREDYTÓW
OBROTOWYCH
DLA START UPS
1,033,000,000 PLN kredytów inwestycyjnych
zostad objętych poręczeniem EFI
Wysokośd poręczenia: 50%
może
200,000,000 PLN kredytów obrotowych w rachunku
kredytowym może zostad objętych poręczeniem EFI
Wysokośd poręczenia: 75%
 poręczenie obejmuje kapitał oraz odsetki
 poręczenia mogą byd udzielane przez okres 3 lat od daty podpisania umowy z
EFI lub do wyczerpania limitu portfela poręczeniowego
 poręczenia Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego są bezpłatne zarówno
dla Banku, jak i dla Klientów,
15
Celem Programu CIP jest m.in. rozszerzony dostęp MŚP do finansowania, zatem
uzyskanie kredytu poręczonego przez EFI ma byd łatwiejsze niż pozyskanie takiego
samego kredytu bez poręczenia EFI.
Główną cechą umowy poręczeniowej Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego jest
dodatkowośd (additionality) tj. dogodniejsze, niż dotychczas, warunki finansowania
mikro i małych firm oferowane przez Bank.
W produktach Banku Pekao ta dodatkowośd to:
• Niższy wkład własny
DODATKOWOŚD DLA
KREDYTÓW
INWESTYCYJNYCH
• Ograniczone zabezpieczenia
• Wydłużony okres kredytowania
• Wyższa kwota kredytu
DODATKOWOŚD DLA
KREDYTÓW
OBROTOWYCH
DLA START UPS
Zaoferowanie kredytu firmom, które do tej pory ze
względu na okres funkcjonowania na rynku nie
mogły ubiegad się o kredyt w naszym Banku
16
Inne możliwości unijnego wsparcia działalności
mikrokredytowej
INSTRUMENT MIKROFINANSOWY PROGRESS European Progress Microfinance Facility (EPMF)
Ustanowiony decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 283/2010/UE z dnia
25 marca 2010 r.
– Okres działania Instrumentu: 1.01.2010 – 31.12.2013 r.
– Budżet: 200 mln EUR
– Cel: zwiększenie dostępu do mikrofinansowania i jego dostępności dla:
1) osób pozbawionych pracy lub zagrożonych jej utratą oraz
wykluczeniem społecznym, chętnych założyd lub dalej rozwijad własne
mikro-przedsiębiorstwo, w tym jednoosobową działalnośd gospodarczą;
2) mikroprzedsiębiorców zatrudniających osoby jak wyżej.
Przewidziano wsparcie dla 45 000 mikrokredytów/ mikro-pożyczek
(w ciągu kolejnych 8 lat, powiększając budżet do 500 mln €)
17
Instrument mikrofinansowy PROGRESS (EPMF)
Wdrożenie Instrumentu to:
a) Poręczenia i instrumenty podziału ryzyka (np. risk sharing loans)
b) Instrumenty kapitałowe
c) Instrumenty dłużne (pożyczki zwykłe i podporządkowane dla instytucji
udzielających mikrofinansowania)
d) Środki wsparcia tj. informacja, monitoring, kontrola, audyt i ocena
Realizację działao koniecznych dla skutecznego i efektywnego wdrożenia
Decyzji ustanawiającej Instrument powierzono EFI
18
Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji 2007-2013
SMEG – System poręczeo dla MŚP
Warunki brzegowe poręczenia portfela mikro-kredytów w CIP i PROGRESS
Parametr
Typ poręczenia & rodzaj
pośrednika
Wolumen portfela
obejmowany poręczeniem UE
Wartość kredytu/ pożyczki
(kapitał)
Okres kredytowania
Współczynnik poręczenia
(pojedynczy kredyt/
pożyczka)
Współczynnik pułapu
poręczenia – zobowiązanie
EFI
Okres trwania poręczenia
Wsparcie techniczne (max.
dla jednego pośrednika)
Poręczenie mikrokredytów w PROGRESS
Poręczenie mikrokredytów w CIP
Portfelowe poręczenie/ re-poręczenie EFI dla banku/ funduszu
pożyczkowego lub poręczeniowego
Portfel liczący co najmniej 100
transakcji mikro-kredytów/rok
Bez limitu
Do 25 000 EUR
Do 25 000 EUR
minimum 3 miesiące
minimum 6 miesięcy
priorytetowo 12 miesięcy
Do 75%
do 75%
Zależny od spodziewanych strat
na portfelu
do 20%
Do 3 lat
do 5 lat
-
do 50 000 EUR
19
EPMF PROGRESS
European Progress Microfinance Facility
– wybrane szczególne warunki umowy poręczenia EFI
•Okres dostępności portfela – do 2 lat
•Prowizja za gotowośd – pobierana w przypadku nie osiągnięcia przez
Pośrednika w okresie dostępności, co najmniej 90% uzgodnionego
wolumenu poręczanego portfela. Prowizja ta rośnie progresywnie i jest
płacona przy osiągnięciu, na koniec okresu dostępności, progów 30%, 70%,
90% wolumenu uzgodnionego portfela
•Podział ryzyka – obowiązek utrzymania przez Pośrednika w swoich
księgach, przez cały czas trwania poręczenia EFI, min. 20% ryzyka
wynikającego z każdej transakcji objętej poręczeniem EFI
•UWAGA: Instrument dostępny tylko dla 27
członkowskich UE (CIP – dla 36, zatem większa konkurencja)
krajów
EPMF PROGRESS
European Progress Microfinance Facility
– wybrane szczególne warunki umowy poręczenia EFI
W Polsce: pierwszy pośrednik:
- FM BANK SA–pierwszy bank w ramach Progress w
Europie
w przygotowaniu:
- grupa banków spółdzielczych
zainteresowane:
- grupa funduszy poręczeniowych i domy maklerskie
Dziękuję za uwagę !
22
Krajowy Punkt Kontaktowy
przy Związku Banków Polskich
Program ramowy na rzecz konkurencyjności
i innowacji 2007 – 2013
Komponent „Instrumenty finansowe MŚP”
ul. Kruczkowskiego 8
00 – 380 Warszawa
tel/fax (+48) 22 696 64 95
Strona internetowa:
Infolinia mailowa:
www.cip.gov.pl/eip/kpkzbp
http://ec.europa.eu/cip/
www.eif.org
[email protected]
Niniejsza prezentacja służy wyłącznie celom informacyjnym. KPK nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności za wykorzystywanie informacji
zawartych w niniejszym dokumencie w celach prowadzonej działalności gospodarczej przez osoby trzecie. Ponadto, dokument ten nie może
stanowić podstawy do zgłaszania roszczeń wobec KPK.
23