Płk hm. Jan Chojnacki

Płk hm. Jan Chojnacki
- twórca pieśni ZŻ WP i LOK
Ten aktywny działacz Związku Żołnierzy WP jest twórcą pieśni Związku. Brzmią w niej
znamienne słowa:
„To przecież nie tak dawno mundur i hełm i broń,
to przecież jeszcze sprawna i nasza myśl i dłoń!
Choć już nie zawodowi, to niechaj Polska wie,
że także dziś gotowi na rozkaz stawić się.”
W ślad za wymienioną pieśnią ułożył dla Ligi Obrony Kraju piosenkę, która została
wydrukowana i rozpowszechniona w całym kraju, w „Regulaminie szkolnego koła LOK”
oraz nagrana przez Centralny Zespół Reprezentacyjny WP.
„Bywamy pod wodą, pod żaglem na wietrze,
Pod słońcem, co w biegach rumieni nam twarz,
W kabinie pojazdu, z modelem w powietrzu,
A w krótkofalówce świat cały jest nasz.
Refren:
Zaśpiewaj razem z nami, równajmy wspólnie krok,
Płyńże piosenko ulicami, gdy maszeruje LOK.
Niech tę piosenkę swojską przyjazny porwie wiatr,
I niech ją niesie poprzez Polskę, gdzieś aż po zbocza Tatr.
Hej, Hej!
I niech ją niesie poprzez Polskę, przyjazny ciepły wiatr.”
Piosenka „Zaśpiewaj razem z nami” głęboko wrosła w tradycję wszystkich ważniejszych
wydarzeń, uroczystości, zawodów i imprez lokowskiej organizacji. Czasem śpiewana jest
bardzo żwawo i wesoło; czasem nadaje się jej charakter bardziej podniosły i niczym przy
hymnie, stojąc uroczyście podkreśla się powagę chwili, wyrażając szacunek organizacji i...
samej piosence.
Nigdy jednak w takich momentach nie zadajemy sobie pytania: - Kim jest autor tekstu i
melodii tej najbardziej popularnej pieśni lokowskiej?
Wprawdzie, w Statucie LOK na stronie 51 możemy wyczytać: sł. i muz. Jan Chojnacki” i
tyle. I tylko tyle!?
Z druhem harcmistrzem Jankiem Chojnackim znamy się w prawdzie od ponad 25 lat.
Spotykamy się na Ogólnopolskich Złazach Seniorów Harcerstwa, na zlotach, zjazdach,
konferencjach itp. Związku Harcerstwa Polskiego. Słuchałem i podziwiałem wykonywane
przez dh Janka harcerskie, patriotyczne, liryczne piosenki; ciepłe, pełne prawdy wewnętrznej
recytacje, ale... nigdy nie skojarzyłem myśli, że Ten przesympatyczny „starszy Pan” (mógłby
być moim Tatą) jest autorem słów i melodii sztandarowych pieśni ZŻ WP i LOK. Do tego
jeszcze: Pułkownik Wojska Polskiego i artysta jakże wszechstronny!?
Urodził się 18.09.1923 na Mazowszu, we wsi Susk, w powiecie sierpeckim. Z
wykształcenia mgr inżynier-architekt. W roku 1951 wcielony do służby wojskowej Wojsk
Lotniczych, którą zakończył w roku 1975. Oprócz udziału w budowie kilkudziesięciu lotnisk,
jego największym osiągnięciem jest pierwsze naukowe opracowanie historii polskich lotnisk
wojskowych i cywilnych, zamieszczone w książce „Z historii polskiego lotnictwa
wojskowego 1918-1939” (Warszawa, 1978). Jest twórcą dzieł literackich, muzycznych i
plastycznych oraz urodzonym społecznikiem.
W roku 1986 ówczesny prezes Ligi Obrony Kraju gen. Tadeusz Tuczapski uhonorował
płk. Jana Chojnackiego srebrnym medalem „Za Zasługi dla LOK”.
Jan Chojnacki wieloma nićmi jest związany z Płockiem. To tu zdał maturę w jednej z
najstarszych szkół w Polsce: płockiej „Małachowiance”. W latach dziewięćdziesiątych był w
Zarządzie Towarzystwa Wychowanków tej szkoły i współautorem monumentalnego dzieła pt:
MAŁACHOWIANKA (Płock 1995). W książce tej znajdują się jego autorstwa: obraz szkoły
oraz pieśń „PLURIMOS ANNOS MAŁACHOWIANKO”. Pięć lat wcześniej miała miejsce w
Płocku indywidualna wystawa: „JAN CHOJNACKI – MALARSTWO I RYSUNEK”, na której
prezentowane były tematy mazowieckie, szczególnie związane z Płockiem, Sierpcem i
Warszawą.
Członek Towarzystwa Naukowego Płockiego, autor publikacji w NOTATKACH
PŁOCKICH oraz słów hymnu TNP, do którego muzykę napisał znany kompozytor i były
rektor Akademii Muzycznej w Warszawie, Tadeusz Paciorkiewicz. Zarówno w siedzibie
TNP, jak i w MAŁACHOWIANCE, znajdują się dzieła plastyczne Jana Chojnickiego.
Działając na gruncie historyczno-naukowym opracował monografię ojca, noszącą tytuł:
„BRONISŁAW CHOJNACKI – PEDAGOG, SPOŁECZNIK, POLITYK” - Sierpc 1998.
(Kreśli w niej losy ucznia płockich szkół; od 1913 roku członka konspiracyjnej kompanii
Strzelca w JAGIELLONCE, a potem członka POW, uczestnika rozbrajania Niemców w 1918
roku; żołnierza rannego w walkach z bolszewikami na Mazowszu; oficera rezerwy,
kierownika szkoły w Susku, piłsudczyka, działacza BBWR, ZNP, OSP, posła na sejm (193538); więźnia hitlerowskich obozów koncentracyjnych).
Opracował też monografię stryja: „PŁOCCZANIN ZDZISŁAW CHOJNACKI –
DOWÓDCA KOMPANII 8 PP LEGIONOW W LUBLINIE”.
Jego pasją i żywiołem jest jednak harcerstwo, które w roku 1936 rozpoczynał w
gimnazjum w Sierpcu, a potem kontynuował w Płocku. W roku 1945 odtwarzał i prowadził
macierzystą 98 Mazowiecką Drużynę Harcerzy. Był członkiem komendy hufca ZHP w
Sierpcu a następnie w Płocku. Przez szereg lat był członkiem Rady Chorągwi Płockiej i
delegatem na trzy krajowe Zjazdy ZHP. Harcmistrz, Harcerza Rzeczypospolitej. Autor
książki: „Druhu Drużynowy, pogadajmy o harcerskim sposobie bycia.” Od kilku lat pełni w
Warszawie funkcję wiceprzewodniczącego Krajowej Rady Harcerskich Kręgów Seniorów.
Bierze udział w konferencjach międzynarodowego ruchu skautów dorosłych (ISGF).
Największym dorobkiem dh. Chojnackiego jest, że jest autorstwo kilkudziesięciu pieśni
harcerskich, w tym tak znanej (już od 1946 roku), jak: „W nadwiślańskim grodzie” - która w
śpiewnikach nosi nawet miano Hymnu Mazowsza.* Wiele z jego piosenek ukazało się w
zbiorowych śpiewnikach, jednakże za największy sukces można uznać drugie wydanie
indywidualnego śpiewnika pod tytułem: „Płynie z Mazowsza harcerska najprostsza” (HBW
Horyzonty, Warszawa, 2002).
Jan Chojnacki jest również autorem licznych utworów prozatorskich oraz poetyckich,
poświęconych głównie Mazowszu, wojsku, lotnictwu oraz harcerstwu, o lirycznym
charakterze, zabarwione lekkim dowcipem literackim. Wiele z tych utworów ukazało się w
periodykach m. in. w almanachu „Malowane ciszą” – Warszawa 2003. Zasadniczy wybór
jego wierszy został pięknie wydany (z rysunkami autora) w roku 1997 przez Bibliotekę
Publiczną im. Zofii Nałkowskiej w Sierpcu, a nosi tytuł: „A dlaczego Pan koniecznie
karetą?”.
Płk Jan Chojnacki został w roku 1959 wyróżniony przez Dowódcę Wojsk Lotniczych gen.
pil. Jana Frey-Bieleckiego, honorowym kordzikiem. Ponadto posiada m.in. następujące
*/
Np.: Już rozpaliło się ognisko- Warszawa, 1983, Śpiewnik na całe życie- Wrocław, 2000.
odznaczenia i odznaki: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1957); złoty medal „Za
Zasługi dla Obronności Kraj” (1984), złoty medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” (1971);
złoty „Krzyż za Zasługi dla ZHP” (1990); odznakę „Zasłużonego Działacza Lotnictwa
Sportowego” (1975), złotą odznakę „Za Zasługi dla Aeroklubu PRL (1975), srebrną odznakę
Honorową Stowarzyszenia Inżynierów Techników Komunikacji(1978); medal „Za Zasługi dla
Miasta Płock” (1990); odznakę „Za Zasługi dla Województwa Płockiego”(1987).
Stanisław Jan Dąbrowski
GŁOS WETERANA I REZERWISTY NR 10/2012.