przewodnik po wystawie - Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie

przewodnik po wystawie - Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie

CZWARTY POKAZ KOLEKCJONERSKI
VIA VITA
DROGI NA ZNAKACH POCZTOWYCH
I WIDOKÓWKACH
1
Wydawca
Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie
Kurator wystawy
Jerzy Duda
Autor tekstu
Jerzy Duda
Skład przewodnika
Beata Krzaczyńska
Autorzy wystawy zapraszają serdecznie do jej obejrzenia wszystkich,
którym hasło droga kojarzy się zarówno z budowlą jak i symbolem. Witamy profesjonalistów, czyli inżynierów i techników budowy dróg i ulic.
Witamy równie gorąco użytkowników dróg, dla których droga to tylko
„maszyna do przenoszenia ruchu pojazdów”, ale i innych użytkowników,
którzy drogę traktują nieco bardziej sentymentalnie. Będziemy wdzięczni
za odwiedzenie naszej wystawy osobom zainteresowanym historią, socjologią, podróżami, a nawet kolekcjonerom. Nic nie stoi na przeszkodzie,
aby wystawę zwiedzili „czciciele” autostrad, ale również pasjonaci ścieżek, wielbiciele dróżek i wiejskich gościńców. „Wszystkich zapraszamy
i na progu witamy”.
Każdego zwiedzającego czeka niespodzianka przed wejściem na salę
wystawową. Autorzy wystawy proponują bowiem spacer, może raczej
podróż drogą, która, liczy sobie nie mniej nie więcej jak tylko 5244 kilometrów. Na pocieszenie zwiedzających podajemy, że jest to rzeczywiście
tylko spacer i to na trasie o długości trzech metrów.Wszystko za sprawą
najbardziej zaskakującego wydawnictwa przygotowanego przez pocztę
Argentyny w 2007 roku. Jest to seria 11 znaczków, emitowanych z okazji stulecia turystyki w Argentynie. Jak na tematykę drogową przystało,
znaczki ułożone są w pasku długim na 49,5 cm, z szerokimi marginesami
od góry i od dołu. Całość ma charakter reklamy turystyki zachęcającej do
poznania zarówno drogi, oznaczonej nr 40, jak i okolic, przez które prowadzi jej trasa. Całe wydawnictwo jest formą przewodnika po trasie z informacjami o obiektach i terenach wartych obejrzenia. A jest co oglądać
i czym interesować się na trasie o długości 5244 km, przebiegającej przez
Muzeum Inżynierii Miejskiej
31-060 Kraków, ul. św. Wawrzyńca 15
tel/fax: 12 421-12-42
e-mail: [email protected]
www.mimk.com.pl
Kraków 2015
2
3
najciekawsze pod względem krajobrazu, stref klimatycznych, flory i fauny,
i obiektów zabytkowych tereny Argentyny. Dla ułatwienia zwiedzania trasy zrobiliśmy powiększenie prezentowane przed salą wystawową.
Proponujemy zapoznanie się z kolejnymi fragmentami wspomnianego wydawnictwa pocztowego, które zawiera podstawowe wiadomości
dla podróżnika i drogowca. Informacje dotyczą m. in.: nazw kolejnych
miejscowości z podaniem kilometrażu, począwszy od Cabo Virgenes (km
0+000), leżącego na południu kraju, a także nazw prowincji (np. Santa Cruz,
Chubut, Rio Negro), przez które przebiega droga; rodzaju nawierzchni
drogi w podziale na nawierzchnie gruntowe i bitumiczne; profilu pionowego trasy z oznaczeniem charakterystycznych punktów wysokości, na
których znajduje się droga (najwyższy punkt to 3442 m znajdujący się na
końcowym odcinku trasy pomiędzy Tafna i La Quiaca). Profil obejmuje
także, oznaczone różnymi kolorami, wzniesienia i góry widoczne z drogi
z podaniem ich wysokości. Zaznaczono, w wybranych punktach, wysokość opadów rocznych (np. Malargue 310 mm/rok). Oznaczono punktami
miejsca o szczególnym znaczeniu dla turysty, jeziora, rezerwaty i zabytki.
To wszystko znalazło się na dolnym marginesie. Górny margines służy
do podania krótkiego opisu prowincji i ich atrakcji turystycznych, nawet
z podaniem gatunków zwierząt i ptaków występujących najczęściej na
danym obszarze.
Wspomniana emisja poczty Argentyny jest unikatowa w swoim rodzaju, pomimo tego, że temat drogi na znaczkach pocztowych staje się
z roku na rok ciekawszy zarówno pod względem doboru problematyki
jak i rozwiązań graficznych.
VIA APPIA
- plansza pierwsza i gabloty po lewej stronie sali
z lat 30-tych XX wieku w zestawieniu z rysunkową wizją tej części drogi
i jej otoczenia z I wieku p.n.e.
Cesarstwo Rzymskie przez wiele wieków było niedościgłym wzorem
dbałości o drogi. Kolejni jego władcy zbudowali na ziemiach swojego imperium, które sięgało od Afryki po Wyspy Brytyjskie, od Hiszpanii po
Indie, sieć doskonałych dróg wzbudzających uznanie do dzisiaj ze względu na wybór tras przebiegu i techniki wykonania. Królową dróg (Regina
Viarum) była i pozostała Via Appia, zbudowana ok. 312 r. p.n.e. przez Appiusza Klaudiusza Cekusa. Łączyła Rzym z Kapuą, później została w latach
270-225 p.n.e. przedłużona do Tarentu i Brundyzium, portu ważnego dla
komunikacji z Grecją i Wschodem.
Drogi rzymskie doczekały się prezentacji na kilku znaczkach pocztowych wydanych przez pocztę Włoch za czasów Benito Mussoliniego. Propagandowym znaczkiem dotyczącym budowy dróg jest wydany w 1932
roku z okazji 10. rocznicy marszu na Rzym znaczek przedstawiający słup
milowy z napisem Via Appia oraz nazwami innych dróg. Hasło pod częścią ilustracyjną, brzmi: „Nowe drogi dla nowych legionów”. W tej samej serii znaczków lotniczy znaczek prezentuje schematycznie kamienną
nawierzchnie drogi rzymskiej. Podobnie na znaczku wartości 75 cent.
znajduje się widok fragmentu nawierzchni wyłożonej
kamiennym brukiem, a napis głosi, że jest to „odkopywanie ruin”. Kolejne znaczki to seria wydana przez
pocztę Włoch w 1933 roku, prezentująca zeppelina
nad zabytkowymi budowlami Rzymu. Wśród nich
jest znaczek z zeppelinem nad Via Appią w pobliżu
grobowca Cecyli Metelii. Zarówno grobowiec jak
i otoczenie są najczęściej reprodukowanym fragmentem drogi, który został także powtórzony na znaczku
wydanym w 1984 roku przez pocztę Włoch z okazji
Na planszy i w dwóch gablotach znajdują się kolekcjonerskie materiały
dotyczące drogi, która do dzisiaj pobudza wyobraźnie wielu ludzi, na temat której współcześnie ukazują się publikacje i która jest stałym punktem wycieczek do Wiecznego Miasta. Jest to Via Appia pokazywana na
znaczkach pocztowych, a przede wszystkim na widokówkach. Na szczególną uwagę zasługuje cykl dwudziestu pocztówek podwójnych (podwójnego formatu), na których przedstawiono widoki fragmentów Via Appii
4
5
światowej wystawy filatelistycznej zorganizowanej w Rzymie. Motywy te
są również często wykorzystywane na widokówkach z Via Appią.
HISTORYCZNE DROGI SZWAJCARII
- plansza druga i gabloty po lewej stronie sali
Na planszach prezentowane jest jedyne w swoim rodzaju wydawnictwo poczty Szwajcarii. Jest to cykl zatytułowany Historyczne drogi Szwajcarii ze znaczkami wydawanymi w latach 2007-2009. Cykl rozpoczęto od
emitowania w 2007 roku czterech znaczków z fundacją Pro Patria, czyli
z dopłatami na rzecz państwa.
Cztery pierwsze znaczki poczty Szwajcarii z tego cyklu zostały wydane
zarówno w arkuszach, jak i w tzw. zeszycikach i przedstawiają fragmenty
historycznych dróg uznanych za zabytki kultury. Są to drogi – nazwane
z łaciny Via: Via Jacobi, Via Jura, Via Gottardo oraz Via Cook. Na znaczkach zaprezentowano także charakterystyczne budowle znajdujące się
przy tych drogach oraz schematyczną mapkę Szwajcarii z zaznaczonymi
przebiegami dróg. Kolejno na znaczkach pokazano: a/ fragment słynnej
średniowiecznej drogi pielgrzymiej prowadzącej do Santiago de Compostella do grobu św. Jakuba oraz kapliczkę pod wezwaniem św. Apolonii,
patronki dentystów (tej od bólu zębów); b/ fragment dawnej rzymskiej
drogi prowadzącej z Bazylei na północ, znanej i odwiedzanej przez romantyków w początkach XIX wieku. Charakterystyczną budowlą przy
tej drodze jest zamek de Vorbourg w mieście Delemont; c/ fragment drogi – Via Gottardo, a w „okienku” siedemnastowieczny budynek, w którym
6
dzisiaj mieści się lokalne muzeum miasta Horgen. Na ostatnim z wymienionej serii znaczków - d/ jest fragment serpentyn drogi mułów koło
Leukerbad leżących na Via Cook, a w „okienku” budynek znanego hotelu
Giessbacha w mieście Brienz.
W 2008 roku poczta Szwajcarii emitowała kolejną czteroznaczkową
serię znaczków, na których pokazano: Via Sbrinz, Via Romana, Via Valtelina i Via Stockalper. Równolegle z wydaniem znaczków pojawiły się
również koperty pierwszego dnia obiegu (FDC), które poza znaczkami
i okolicznościowym stemplem mają także rysunek pokazujący lokalizację
tych dróg na mapie Szwajcarii.
Kolejny rok, 2009, przyniósł wydanie trzeciej i ostatniej serii z tego
cyklu. Na znaczkach pokazano Via Salina,Via Spluga,Via Francigena ora Via
Renana (czyli drogę wodną - rzekę Ren).
Równocześnie ze znaczkami wydawano obszerne informacje na temat
znaczków i prezentowanych na nich widoków fragmentów dróg w czasopiśmie pocztowym przeznaczonym dla kolekcjonerów Die Lupe oraz
dostępna była publikacja na temat historycznych dróg w Szwajcarii. Zarówno czasopisma, publikacja jak i korespondencja z naklejonymi znaczkami prezentującymi widoki historycznych dróg, znajdują się w gablocie
pod planszą.
DROGI NA ZNAKACH POCZTOWYCH
- plansze naprzeciwko wejścia na salę
Inwencji projektantów znaczków pocztowych zawdzięczamy różnorodność w przedstawianiu dróg.
Autorzy wystawy prezentują na planszach i w gablocie sposoby przedstawiania dróg na znaczkach pocztowych. Jednym ze sposobów jest
przedstawienie drogi w sposób schematyczny, a więc graficznie w postaci
dwóch linii równoległych lub linii zbieżnych. Jest to najprostszy sposób
odwołujący się do wyobraźni widza. Częstym zabiegiem projektantów
jest również wprowadzanie elementów charakterystycznych dla dróg.
Mogą to być np. wrysowywane linie dzielące jezdnie (na ogół zaznaczane jako przerywane). Drogę można również pokazać przez nawiązanie
do zdarzeń związanych z ruchem pojazdów, także prezentując znaki
drogowe.
7
Myśli współczesnego człowieka,
szczególnie użytkownika pojazdu,
obracają się często wokół znaków
drogowych, wolnych miejsc parkingowych czy warunków ruchu. Tego
rodzaju podejście ma także odzwierciedlenie w tematyce znaków
pocztowych. Drogę można pokazać
z pozycji kierowcy, jako pas usłany
znakami drogowymi, które trzeba
znać i których należy przestrzegać.
Jednakże projektanci znaczków pocztowych preferują przedstawianie
dróg w sposób bardziej realistyczny, niż ten odwołujący się do wyobraźni
widza. Dlatego najczęściej na znaczkach są pokazywane fragmenty dróg,
z zachowaniem nawet pewnych elementów lub detali dróg. Droga jest
przedstawiana realistycznie w odcinku prostym z jej zakończeniem na
horyzoncie. Przykłady: droga nazwana imieniem George`a Washingtona
zbudowana w latach 1935-1936 w stolicy Dominikany Santo Domingo, które dyktator Rafael Trujillo Molina, władający państwem w latach
1930-1961, przemianował na Ciudad Trujillo (miasto Trujillo). Na czterech znaczkach wydanych przez pocztę Republiki Dominikany w 1936
roku pokazany jest widok fragmentu zadrzewionej drogi z obustronnymi
chodnikami, prowadzonej brzegiem morza. Rysunek drogi uzupełniony
jest portretem dyktatora. Na znaczku Panamy wydanym w 1942 roku,
przedstawiono fragment prostego odcinka drogi narodowej z zachowaniem na znaczku wielu szczegółów, nawet widoku słupów telegraficznych
w pasie drogowym. Droga ta jest pokazana jako budowla wkomponowana w krajobraz o interesującej geomorfologii. Przykładem jest cztero-
znaczkowa seria wydana przez pocztę Tajwanu z widokiem stokowej drogi górskiej
z tunelami i trasą wkomponowaną w piekny krajobraz. Droga może być pokazywana
jako trasa o walorach turystycznych, w ujęciu historycznym, a nawet sentymentalnym.
Może byc również pokazywana jako symbol przemian kraju, walki i zwycięstwa.
W 2005 roku poczta Republiki Chorwacji emitowała znaczek przedstawiający
drogę wojenną z okazji 10. rocznicy udanej akcji wojskowej. W tym samym roku
poczta Serbii i Czarnogóry wydała znaczek
o wymiarze symbolicznym, w którym symbolem jest droga wraz z tablicą
bramową i napisem Europa, a przewodnia idea to starania o wejście tych
krajów do Unii Europejskiej.
Do pokazania drogi można także wykorzystywać prace artystów malarzy, jak to ma miejsce w dwóch prezentowanych przykładach: reprodukcji
obrazu malowanego przez Marice de Vlamincka Droga, obrazu prof. Tagera Poczta Wozowa w Jagniątkowie z widokiem na Karkonosze i widokiem
drogi pocztowej oraz fragment obrazu argentyńskiego malarza Prilidiano
Pueyrredona Przystanek na drodze.
Odrębny, a do tego niezwykle interesujący sposób prezentowania różnych tematów, w tym także dróg, wprowadzony został od 1953 roku
przez pocztę ZSRR. Poczta, w tym właśnie roku, rozpoczęła emitowanie
kopert (całości) z wydrukowanym znakiem opłaty, ozdobionych, na stronie adresowej, rysunkiem. Rysunki robione były przez znanych artystów
malarzy i grafików, których nazwiska niekiedy pojawiały się w opisie koperty. Pośród wielu tematów rysunków znalazły się również drogi i ulice.
NAWIERZCHNIE DROGOWE I BUDOWA DRÓG
- plansze po prawej stronie sali
Na uwagę drogowców i drogowców filatelistów zasługują znaki pocztowe prezentujące różne typy nawierzchni dróg, technologię oraz ma8
9
szyny do budowy i utrzymania dróg. Do
najstarszych, a zarazem najciekawszych
należą nawierzchnie kamienne, począwszy od nawierzchni z kamienia polnego, kamienia łamanego, płyt kamiennych
do różnego typu kostki kamiennej. Na
znaczkach można znaleźć widok nawierzchni parkowej zbudowanej z desek,
schematycznie i dosyć naiwnie pokazanej
nawierzchni z betonu cementowego, nawierzchni żwirowej oraz najpopularniejszych obecnie nawierzchni bitumicznych.
Nawierzchnia żwirowa ma swoją unikatową prezentację na znaczku wydanym
przez pocztę wyspy Aland. Znaczek jest
inkrustowany i trzeba go dotknąć, aby
przekonać się, że na prezentowanej drodze jest rzeczywiście żwir. Dla dociekliwych mamy również niespodziankę
w postaci dwóch znaczków, wydanych
przez pocztę wysp Trynidad i Tobago
z pokazaną sceną penetracji jeziora asfaltowego. Jest również znaczek, wydany
przez pocztę Austrii z okazji III międzynarodowego kongresu geotekstyliów i zastosowania ich w drogownictwie.
Znaczki pocztowe posłużyły również do prezentacji technologii czyli
sposobu budowy, ludzi wprowadzających nowe technologie, a nawet maszyn drogowych. Jeden z nielicznych znaczków, jeśli nie jedyny, pokazuje
technologie autostrady. Wydany został w 1957 roku przez pocztę Panamy. Budowa drogi i tunelu pokazane są np. na znaczkach wydanych przez
pocztę Bułgarii w 1949 roku. W pierwszym przypadku roboty drogowe
wykonują młodzi pracownicy, a w drugim brygada złożona z mężczyzny
i kobiety.
Poczta Monako dwukrotnie uczciła twórcę nowej technologii dróg
tzw. maziowania, czyli wykorzystania mazi pogazowej do zwalczania kurzu na drogach i utwardzania nawierzchni. Dr. Guglielminetti – bo o nim
mowa – jako pierwszy zastosował tą technologię na drodze w południo10
wej Francji w 1902 roku. Znaczki z podobizną doktora i stosowną ilustracją wydano z okazji 75-lecia zastosowania pomysłu oraz na jego 100-lecie.
Poczta Wielkiej Brytanii wydała w 2009 roku serię znaczków, także
karty pocztowe, zatytułowane Pionierzy rewolucji przemysłowej. Wśród
tych pionierów znalazł się najbardziej znany drogowiec świata John McAdam (1756-836), którego konstrukcja nawierzchni nazwana makadamem
stosowana jest do dzisiaj. Wykorzystanie podobizny McAdama i sekwencji z budową drogi świadczy o docenianiu jego roli w rewolucji przemysłowej przełomu XVIII i XIX wieku w Anglii.
Roboty drogowe, wykonywane ręcznie, przy małym zaangażowaniu sprzętu, widać na znaczkach wydanych przez poczty Indonezji oraz
Meksyku. Warto zwrócić uwagę na znaczek meksykański. Wydany został w 1991 roku i przedstawia, na pierwszym planie, grupę robotników
pracujących na drodze, a na drugim dźwig układający belki budowanego
mostu. Na znaczku jest, poza nazwą kraju, z którego pochodzi znaczek,
napis „Solidaridad”, co znaczy Solidarność. Dla wprawnego oka nie będzie problemem odnalezienie w środku znaczka zielono-biało-czerwonej
flagi meksykańskiej płynącej z prądem rzeki oraz napisu SCT. A więc jest
to znaczek o tematyce wyraźnie drogowej, bo został wydany z okazji
100-lecia organizacji SCT ( Secretaria de Comunicaciones y Transportes),
która powstała w 1891 roku.
Na wystawie znalazły się unikatowe znaki pocztowe, ściśle łączące z się
z tematyką drogową. Jest to mianowicie koperta z wydrukowanym znaczkiem (tzw. całostka) wydana w ZSRR w 1933 roku, opatrzona na rewersie ilustracją przedstawiającą robotników drogowych przy pracy. Drugim
jest znaczek, wydany w tym samym roku w serii zatytułowanej Narody
ZSRR przedstawiający grupę mieszkańców Tadżykistanu. Na wspomnianym znaczku widać grupę ludzi w strojach narodowych, którzy w czasie
11
przerwy w pracy siedzą, a jeden z mężczyzn czyta gazetę. Grupa ludzi
pokazana na znaczku przyciąga wzrok. Przy dokładniejszym obejrzeniu
znaczka daje się jednak zauważyć, że drugim motywem tego znaczka –
poza prezentacją grupy Tadżyków – są roboty drogowe. Świadczy o tym
zarówno maszyna pokazana po lewej stronie znaczka, którą jest walec
drogowy, jak i robotnik pchający taczki z urobkiem oraz materiał kamienny leżący przy drodze, a nawet - widoczne na znaczku przy grupie osób
- fragmenty narzędzi, w tym łopaty i oskarda.
Do grupy znaczków, na których prezentowane są roboty drogowe zalicza się inne, np. znaczki wydane przez pocztę Austrii w roku 1948 pod
hasłem „odbudowa” - po zniszczeniach wojennych- przedstawiające podstawowe dziedziny gospodarki wymagające tej odbudowy, a wśród nich
także odbudowę dróg i mostów. Do tej grupy włączone jest wydawnictwo poczty Tajwanu, na którym jest zaprezentowana grupa pracowników
wykonujących roboty przygotowawcze do budowy drogi.
Na znaczkach pokazane są widoki maszyn drogowych, w tym walców i tzw. skrapiarek. Walce drogowe - jeszcze parowe - znalazły się na
znaczkach wydanych przez poczty Bułgarii w 1951 roku, Czechosłowacji
w 1987 roku oraz Islandii w 2000 roku. W tej samej serii poczta Islandii
wydała także znaczek z widokiem skrapiarki. Na znaczku wydanym przez
pocztę Anguilli widać zespół maszyn – zgarniarkę i walec - pracujących
na drodze, a na pierwszym planie robotnika drogowego z taczką. Podobne maszyny, pracujące na drodze, pokazane są na znaczkach wydanych
przez pocztę Republiki Konga. Można się domyśleć, że wykonywane są
drogi o nawierzchni gruntowej, podobnie jak to widać na znaczku wydanym przez pocztę brytyjskiej kolonii Wysp Salomona. Zdecydowanie
bardziej nowoczesny obraz budowy drogi o nawierzchni bitumicznej jest
zarejestrowany na znaczkach wydanych przez poczty Turcji i Urugwaju.
Na jednym z nich widać rozkładarkę i walec zagęszczający warstwę bitumiczną, a na drugim frezowanie nawierzchni bitumicznej. Poczta Kanady
emitowała znaczki przedstawiające tradycyjne maszyny do budowy dróg,
czyli walec i zgarniarkę. Na uwagę zasługują znaczki pocztowe, na których
prezentowane są rozwiązania węzłów autostradowych wydawane przez
pocztę Chin, Japonii i Albanii oraz infrastruktury związanej z budową autostrady, pokazanej na znaczkach, wydanych w formie bloku przez pocztę
Meksyku.
12
W gablocie znajdują się widokówki przedstawiające robotników drogowych, kamieniarzy, kamieniołomy, z których wydobywano materiał kamienny do budowy dróg, a także reprodukcje jedynego obrazu przedstawiającego budowę drogi autorstwa Claude Joseph Vernet`a (1714-1789).
Na uwagę zasługują: widokówka z reprodukcją zaginionego obrazu Gustava Courbeta Kamieniarze, także kartki pocztowe z ilustracją reliefu
pochodzącego z Kolumny Trajana, przedstawiającego technologię dróg
z okresu Cesarstwa Rzymskiego.
SIEĆ DROGOWA NA ZNAKACH POCZTOWYCH
- plansze i gabloty z prawej strony sali
Pomimo małych rozmiarów, znaczki pocztowe służą do prezentowania
sieci drogowej, zarówno tej istniejącej jak i planowanej, w skali jednego
kraju, kilku krajów, a nawet w skali kontynentalnej. Przykładem jest parka
znaczków wydanych przez pocztę Brazylii, na których pokazano trasę
projektowanej drogi transamazońskiej przebiegającej przez Południową
Amerykę od zachodu na wschód. Poczty Kolumbii i Ekwadoru emitowały
znaczki z wrysowanymi połączeniami drogami międzykontynentalnymi,
jak również połączenia międzypaństwowe. Również poczty Pakistanu
i Laosu prezentują na bloczkach fragmenty map z naniesionymi fragmentami tras projektowanych dróg. Przykładem najbliższym Polsce jest bloczek wydany przez pocztę Estonii, na którym zaznaczono trasę drogi Via
Baltica na tle granic państw, przez które droga przebiega. Na znaczkach
pokazywane są również trasy dróg pielgrzymkowych, trasy głównych
dróg pocztowych z początku XV wieku.
13
KONGRESY, KONFERENCJE
I UROCZYSTOŚCI ZWIĄZANE Z DROGAMI
- plansze i gabloty z prawej strony sali
Na planszy zgromadzono znaki pocztowe, w tym również datowniki
okolicznościowe rejestrujące wydarzenia drogowe, takie jak na przykład
światowe konferencje drogowców i transportowców, krajowe uroczystości pod nazwą „Dni Drogowe”, uroczyste oddanie drogi lub jej części do ruchu, wystawy drogowe. Plansza uzupełniona jest ciekawostkami
dotyczącymi słupów drogowych. Widoki słupów milowych, spełniających
ważną rolę oznakowania dróg, pojawiły się na znaczkach, wydanych również przez pocztę NRD w 1984 roku. Widać na nich zarówno słupy jak
i ich detale. Trzeba bowiem wiedzieć, że słupy pomiarowe były pięknie
zdobione. Ze sprawą słupów milowych wiąże się sprawa oznakowania
dróg za czasów panowania króla Augusta II Mocnego. W 1702 elektor
nakazał, aby w Saksonii wszystkie skrzyżowania i rozstaje dróg były oznakowane i miały drogowskazy, wpierw w postaci słupów z drewna dębowego, później z piaskowca. Również droga z Warszawy do Drezna miała
niezwykłe oznakowanie. Na trasie stały słupy milowe, półmilowe i ćwierćmilowe, dystansowe, pocztowe w różnych kształtach. Natomiast przed
miastami stały kamienne obeliski z herbami Rzeczpospolitej i Saksonii
z napisami informującymi o odległościach do najbliższych miast. Obeliski
14
te i słupy stały się przedmiotem zainteresowania
drogowców, historyków i samorządów, dzięki,
którym powstały ciekawe inicjatywy (np. Park
Drogowskazów w Witnicy), powstały towarzystwa (np. Towarzystwo Przyjaciół Archiwum
i Pamiątek Przeszłości w Gorzowie Wielkopolskim), które zajmują się historią dróg i znaków,
a także publikują interesujące wiadomości na
ten temat. Przykładem zainteresowania słupami
milowymi jest kartka okolicznościowa wydana
z okazji ustawienia słupa milowego w Legnicy
w 2005 roku z okolicznościowym stemplem.
DROGI W RZECZPOSPOLITEJ KRAKOWSKIEJ
- gabloty w środkowej części sali
Materiały, fotokopie dokumentów, publikacje i projekty z okresu Rzeczpospolitej Krakowskiej i na temat dróg i ulic w tym okresie. W gablotach
zaprezentowano mapę Rzeczpospolitej Krakowskiej, kopie dokumentów
dotyczących spraw drogowych, reprodukcje projektów przebudowy ulic,
publikacje.
15
16