Branża budowlana

Branża budowlana
2015-10-08 11:17:16
2
Sektor budowlany odgrywa kluczową rolę w rozwoju gospodarczym Turcji, ponieważ w tym sektorze wytwarza
się około 6% PKB Turcji. Ilość miejsc pracy w sektorze budowalnym jest zmienna ale w przybliżeniu wynosi około
2 miliony (7,3% całkowitej siły roboczej w Turcji). W kwietniu 2014 r. liczba zatrudnionych w sektorze
budowlanym wyniosła 1,9 mln w kwietniu 2014 r.
Branża budowlana w Turcji
Sektor budowlany odgrywa kluczową rolę w rozwoju gospodarczym Turcji, ponieważ w tym sektorze wytwarza
się około 6% PKB Turcji. Ilość miejsc pracy w sektorze budowalnym jest zmienna ale w przybliżeniu wynosi około
2 miliony (7,3% całkowitej siły roboczej w Turcji). W kwietniu 2014 r. liczba zatrudnionych w sektorze
budowlanym wyniosła 1,9 mln w kwietniu 2014 r.
Po okresie szybkiego wzrostu w latach 80-tych, dwa kryzysy gospodarcze z 1999 i 2001 miały negatywny wpływ
na przemysł budowlany. Następnie sektor odnotował początek ożywienia w 2003 roku, gdy sytuacja gospodarcza
ustabilizowała się na tyle, że banki zaczęły udzielać atrakcyjnych długoterminowych kredytów mieszkaniowych.
Produkcja w sektorze wzrosła o 7,8% w 2003 roku, o 14,1% w 2004 roku, 9,3% w 2005 roku, 18,5% w 2006 i
5,7% w 2007 roku. Natomiast w czasie globalnego kryzysu, sektor budowlany odnotował 8,1% spadek produkcji
w 2008 r. i 16.1 % spadek w 2009 r., jednak już w 2010 r. powrócił trend wzrostowy i odnotowano wzrost
produkcji o 18,3%. W 2011 r. wzrost PKB w sektorze budowlanym wyniósł 11,5%. W 2012, globalne spowolnienie
gospodarcze nie pozostało bez wpływu na dynamikę rozwoju w budownictiwe i produkcja w sektorze wzrosła
jedynie o 0,6%, natomiast w 2013 r. wzrost wyniósł już 7,1%.
W 2014 r. produkcja w sektorze budowlanym wzrosła o 3% w stosunku do 2013 r. Obroty w sektorze w 2014 r.
wzrosły natomiast o 4,6% w porównaniu z 2013 r. Koszty produkcji wzrosły zaś o około 9% w 2014 r.
Skumulowana średnioroczna stopa wzrostu CAGR (Compound Annual Growth Rate) w sektorze w ciągu ostatnich
10 lat wyniosła 19%. Zaś stopa CAGR dla inwestycji w tym sektorze wyniosła 10% w ciągu ostatniej dekady.
Wartość sprzedaży rocznej wzrosła z 59 mld lirów w 2006 r. do 201 mld lirów w 2014 r., zaś roczna wartość
inwestycji wzrosła z 72 mld lirów w 2006 r. do 142 miliardów lirów w 2014 r. Bezpośrednie inwestycje
zagraniczne w okresie 2003-2014 wyniosły 35 miliardów USD, z czego 29,3 mld to inwestyce w zakup
nieruchomosci, 3,6 mld USD to kapitał dla firm budowlanych a 2,5 mld to inwetycje w agencje nieruchomości.
Ilość firm z udzialem zagranicznym w tureckim sektorze budowlanym na koniec 2014 r. wyniosła 3698, zaś w
sektorze nieruchomosci 2429.
W Turcji corocznie wydaje się około 120 tysięcy pozwoleń na budowę nowych budynków. Około 15% nowych
budynków przeznaczonych jest na cele komercyjne, zaś 85% nowych budynków służy celom mieszkaniowym.
Ilość nowo oddawanych mieszkań wynosi okolo 1 milion rocznie. W 2014 r. wydano 137632 pozwolenia na
budowę, o 13,5% więcej niż w 2013 r. Wartość inwestycji budowlanych rozpoczętych w 2014 r. wynisła 67
miliardów dolarów, czyli o 37,2% więcej niż w 2013 r. W 2013 r. oddano do użytku 836 tysiecy i 135 tysięcy
domów.
Prognoza popytu
Średnio i dlugoterminowe perspektywy dla ektora pozostają optymistyczne z powodu rosnącej liczby ludności i
szybkiego rozwoju obszarów miejskich, jak również wzrastających stopniowo dochodów społeczeństwa. Obecnie
około 70% ludności Turcji żyje w miastach. Wedlug statystyk, co roku ok. 800 tys. par pobiera sie i szuka
wlasnego domu. Na rozwój rynku budowlanego duży wpływ ma również wiek spoleczenstwa – polowa obywateli
nie skonczyla jeszcze 35 lat. W zwiazku z tym, popyt na nieruchomosci mieszkalne jest w Turcji szczególnie
wysoki.
3
Rząd Turcji przeznaczył na dofinansowanie budowy mieszkań w latach 2015-2018 kwotę 4,6 miliardów lirów
tureckich (okolo 1,5 miliarda USD). Do 2018 r., z pomocą dofinansowania publicznego, ma powstać co najmniej 4
miliony nowych mieszkań. Ponadto TOKI – rządowa agencja budowlana ma zamówić budowę 1 mln mieszkań do
2023 r.
Koniunkturę napędza dodatkowo potrzeba renowacji starych i niebezpiecznych dla mieszkańców budynków.
Prawie połowa budynków w większości tureckich miast musi zostać odnowiona. W 2013 roku rząd przedstawił
projekt przebudowy obszarów miejskich, który zakłada wymianę budynków ryzykownych na nowe, odporne na
trzesienia ziemi. Do roku 2020 ma zostać przebudowanych 350 tysięcy budynków mieszkalnych. Niebezpieczne
budynki publiczne mają być burzone i odbudowywane w ciągu 20 lat. Projekt ma zapewnić dodatkowy impuls dla
popytu w branży budowlanej.
Wzrost popytu w sektorze budowlanym będzie również wynikać z uruchomienia zamówień publicznych na
budowę szeregu projektów infrastrukturalnych na duża skalę. Najważniejsze z rządowych projektów
infrastrukturalnych dotyczą budowy trzeciego mostu na cieśninie Bosfor i trzeciego lotniska w Stambule (ma to
być największe lotnisko na świecie, a przewidywany koszt inwestycji ma wynieść 16 mld EUR) i rozbudowę sieci
kolejowej dla szybkich pociągów. Lista najważniejszych projektów obejmuje także dwie elektrownie jądrowe w
Mersin i Sinop, budowę rurociągów oraz sztucznej drogi wodnej o nazwie Kanal Istanbul, która ma połączyć
Morze Czarne z Morzem Marmara i być swoistą wyspą leżącą pomiędzy kontynentami Azji i Europy. Projekt ma
celu odciążenie ruchu statków po Bosforze i zostać ukończony na 100-lecie powstania Republiki Tureckiej czyli w
2023.
W związku z wyżej opisanymi inwestycjami, rząd Turcji planuje zainwestować około 700 miliardów USD do 2023
roku. Inwestycje o wartości około 200 mld USD mają być realizowane w drodze partnerstwa publicznoprywatnego.
Najwieksze firmy budowlane
Wyjątkowe położenie geograficzne Turcji niezwykle przyczynia się globalnej konkurencyjności tureckich firm
budowlanych i uzyskiwania przez nie bardzo ważnych kontraktów zagranicznych. Siła tureckich firm z sektora
budowlanego wynika również z ich długoletniego doświadczenia na rynkach wielu krajów, dobrej jakości i ceny
usług oraz pozyskanego zaufania wśród partnerów z sąsiednich krajów.
W 2013 r. firmy tureckie pozyskały 374 kontrakty o łącznej wartości 31,3 miliarda USD. Tureckie firmy są
aktywne glównie w regionach WNP i Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej. Około 15% aktywności tureckich firm
na rynkach międzynarodowych to budowa dróg, kolei i mostów, zaś około 15% to budowa domów i bloków
mieszkalnych, zaś pozostałe 70% to lotniska, centra biznesowe, sportowe, hotele, elektrownie, petrochemie oraz
inne budynki przemysłowe.
42 tureckie firmy budowlane znalazły się na liście najlepszych na świecie 250 kontrahentów z branży
budowlanej, opublikowanej w sierpniu 2014 roku przez wiodący magazyn w branży "ENR – Engeneering News
Record". Tylko Chiny miały więcej firm
w tym rankingu.
Tureckie przedsiębiorstwa z branży budowlanej obecne są obecnie w ponad 80 krajach na świecie. Uczestniczą
one w tak prestiżowych i wymagających inwestycjach jak na przykład rozbudowa metra w Dubaju. Turecki
Gülermak jest natomiast jedną z trzech firm, które budowały drugą linię metra w Warszawie. Firmy tureckie byly
budowniczymi wielu obiektów olimpijskich w Soczi.
W Turcji istenieje okolo 800 firm budowlanych. Najwieksze z nich mają swoje siedziby w trzech miastach:
Ankarze, Stambule i i Izmirze. 10 największych tureckich przedsiębiorstw budowlanych to:
4
1. Renaissance Construction, Ankara,
2. Enka Construction & Industry Co. Inc., Istanbul,
3. Tekfen Construction and Installation Co. Inc., Istanbul,
4. Polimeks Insaat Taahhut ve San Tic. AS, Istanbul,
5. ANT YAPI Industry & Trade JSC, Istanbul,
6. TAV Construction, Istanbul,
7. Calik Enerji Sanayi Ve Ticaret Anonim Sirketi, Istanbul,
8. GAMA, Ankara,
9. Yuksel Insaat Co. Inc., Ankara,
10. Cengiz Construction Industry & Trade Co. Inc., Istanbul.
Możliwości zaistnienia polskich firm z branży budowlanej na rynku tureckim
Istnieje kilka możliwości wejścia polskich firm z branży budowlanej na rynek turecki. Co prawda, w zakresie
świadczenia usług budowlanych lub wykończeniowych wydaje się, że polskie firmy nie mają dużych szans
zaistnienia na rynku tureckim. Podaż usług budowlanych na rynku tureckim jest bowiem bardzo duża. Na rynku
istnieje około 1000 firm budowlanych i wiele z nich ma doświadczenie międzynarodowe. Wielu jest też
wykonawców usług wykończeniowych. W pozostałym zakresie jednak turecki rynek budowlany wykazuje
zapotrzebowanie na import.
Firmy tureckie potrzebują zaawansowanych technologicznie maszyn i urządzeń oraz materiałów budowlanych. W
2014 r. import materiałów budowlanych przez Turcję wyniósł 9,3 miliarda USD. Zgodnie z tendencjami
importowymi w Turcji, polscy przedsiębiorcy powinni poszukiwać korzystnych możliwości zbytu i kooperacji
handlowo-inwestycyjnej szczególnie w zakresie materiałów budowlanych wysokiej jakości oraz luksusowych i
specjalistycznych materiałów budowlanych i wykończeniowych, takich jak: prefabrykowane panele ścienne i
podłogowe, wykładziny ścienne i podłogowe, drzwi, okna, farby, izolacje, urządzenia sanitarne, materialy
hydrauliczne, prefabrykowane domy, pokrycia dachowe i sidingowe, struktury i materialy budowlane odporne na
trzęsienie ziemi, grzejniki, produkty z aluminium.
Dobrym przykładem zaistnienia na tureckim rynku materiałów budowlanych jest polska firma SELENA, która od
kilku lat produkuje artykuły z zakresu chemii budowlanej w fabryce niedaleko Ankary. Większość tej produkcji
trafia na rynek turecki.
Potencjalną szansą dla polskich firm budowlanych, wykończeniowych i produkujących materiały budowlane jest
również wykorzystanie Turcji jako pośrednika w eksporcie do krajów Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej oraz
krajów WNP. Większość dużych budowlanych i wykończeniowych firm tureckich wykonuje kontrakty dla krajów z
wyżej wymienionych regionów.
Główną przeszkodą wejscia na rynek budowlany dla polskich przedsiębiorców chcących wykonywać usługi w
zakresie infrastruktury budowlanej publicznej w Turcji może być 15%-owa preferencja cenowa dla dostawców i
wykonawców krajowych w procesie udzielania zamówień publicznych. Turcja nie będąc członkiem UE, nie ma
narazie obowiązku ujednolicania zasad udzielania zamówień publicznych z przepisami unijnymi. W przyszłości
5
jednak bariera ta może zostać zniesiona w wyniku renegocjacji umowy o Unii Celenej pomiędzy Turcją a UE.
Polskie firmy produkujące materiały wykończeniowe i dekoracyjne mogą odważnie przedstawiać swoją ofertę
tureckim architektom wnętrz. Co prawda, tureckie wzornictwo często odbiega od trendów europejskich, gdyż
duże bogate domy urządzane są najczęściej w stylu nawiązującym do okresu osmańskiego, jednak mieszkania w
blokach oraz lokale użytkowe urządzane są w stylu nowoczesnym. Architektura wnętrz jest dobrze rozwijającym
się segmentem rynku budowlanego w Turcji.
6