docpodstawy donacji narządów Link
download 
Reklamacja Transkrypt
podstawy donacji narządów Link
Błędy przedlaboratoryjne i metody stosowane w diagnostyce mikrobiologicznej. Aneta Guzek Kierownik Pracowni Mikrobiologii Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej Badanie mikrobiologiczne CEL Izolacja i identyfikacja czynnika etiologicznego wywołującego zakażenie oraz oznaczenie wrażliwości na antybiotyki/antymykotyki ZNACZENIE Badanie diagnostyczne pomagające klinicyście w rozpoznaniu choroby i ustaleniu prawidłowego procesu leczenia Badanie mikrobiologiczne TOK BADANIA MIKROBIOLOGICZNEGO • Pobranie materiału i jego transport do laboratorium mikrobiologicznego • Badanie materiału: • Metody klasyczne Badanie mikroskopowe Hodowla i identyfikacja drobnoustrojów na podstawie cech biochemicznych Oznaczenie wrażliwości wyhodowanych drobnoustrojów na antybiotyki/antymykotyki Metody immunologiczne • Metody biologii molekularnej Pobranie materiału i jego transport (1) Właściwe pobranie materiału, jego zabezpieczenie i szybkość przekazania do laboratorium mikrobiologicznego wpływa na uzyskanie prawidłowego wyniku Materiał do badania musi być: • pobrany z zachowaniem zasad aseptyki, zapobiegający kontaminacji próbki przez drobnoustroje z otoczenia • pobrany przed zastosowaniem leczenia przeciwdrobnoustrojowego (w przypadku braku takiej możliwości dołączyć informację o lekach podawanych pacjentowi) • adekwatny do toczącego się procesu chorobowego • pobrany w odpowiedniej ilości, wystarczającej do przeprowadzenia badania • dostarczony szybko do laboratorium z zachowaniem zasad prawidłowego transportu (gdy to niemożliwe odpowiednio zabezpieczony) Pobranie materiału i jego transport (2) • Pobrany na odpowiednie rodzaje podłóż transportowych i jałowych pojemników dostosowanych do rodzaju materiału i kierunku badania oraz wykorzystywanych metod badawczych Badanie mikroskopowe • Metoda klasyczna, szybka, tania • Krótki czas od momentu otrzymania materiału do uzyskania wstępnego, pomocnego klinicyście wyniku orientacyjnego • Pozwala na stwierdzenie obecności bakterii w badanym materiale • Dostarcza informacji o morfologii komórki bakteryjnej (ziarniaki, pałeczki), a tym samym ukierunkowuje antybiotykoterapię empiryczną • Stanowi pierwszy, wstępny etap identyfikacji drobnoustroju • Ukierunkowuje dalsze etapy badania mikrobiologicznego • Umożliwia weryfikacje materiału: diagnostyczny, nie diagnostyczny (plwocina) • PMR – szybkie wdrożenie odpowiedniej antybiotykoterapii (N.meningitidis) Badanie mikroskopowe • Mikroskop świetlny- podstawowy mikroskop w laboratorium mikrobiologicznym do oglądania preparatów barwionych jak i przyżyciowych • Metoda Grama – podstawowe barwienie, umożliwia różnicowanie bakterii na Gram (+) i Gram (-), obserwację kształtu, wielkości oraz ułożenia komórek bakteryjnych. Zasada tej metody opiera się na wykorzystaniu różnic w budowie ściany komórkowej bakterii Gram (+) i Gram (-). Bakterie G (+) mają grubą warstwę peptydoglikanu, a G (-) cienką warstwę peptydoglikanu otoczoną lipidową błoną zewnętrzną. Badanie mikroskopowe Bakterie Gram (+) Bakterie Gram (-) Badanie mikroskopowe Mycobacterium tuberculosis (metoda Ziehl-Neelsena) Neisseria meningitidis z osadu PMR Cryptococcus neoformans z PMR, tusz chiński Klebsiella pneumoniae – otoczki, metoda Manevela Corynebacterium diphteriae, ziarnistości wolutynowe, metoda Neissera Bacillus subtilis, przetrwalniki Badanie mikroskopowe • Mikroskop fluorescencyjny Treponema pallidum • Mikroskop kontrastowo – fazowy Candida spp. • Mikroskop elektronowy Escherichia coli Hodowla bakterii - złoty standard • Hodowla – próba wyhodowania bakterii, które odpowiedzialne są za zakażenie • Pozwala na izolację drobnoustrojów z materiałów klinicznych pobranych od pacjentów, ich identyfikację oraz jest podstawą do określenia lekowrażliwości • Posiew – podstawowa metoda diagnostyki mikrobiologicznej polegająca na przeniesieniu pobranego materiału biologicznego pobranego od pacjenta na odpowiednie podłoża mikrobiologiczne, umożliwiające wzrost drobnoustroju • Stosowane są podłoża płynne i stałe • Hodowle prowadzone są w warunkach najbardziej odpowiednich dla poszukiwanych drobnoustrojów • Hodowlę należy prowadzić przez określony czas, dla większości patogenów 18-24 h, dla beztlenowców i grzybów 48 h, dla prątka gruźlicy do kilkunastu dni Hodowla bakterii –wymagania wzrostowe • Zapotrzebowanie na tlen • Tlenowe - 02 • Beztlenowe – mniej niż 1- 0,5% 02 • Mikroaerofilne – mieszanina 5% 02, 10% CO2, 85% N2 • Źródło węgla • Autotrofy - CO2 • Heterotrofy – aminokwasy, cukry, lipidy • Inne związki niezbędne do wzrostu • Sole mineralne • witaminy Hodowla bakterii –czynniki fizykochemiczne • Temperatura • Psychrofile – optimum 0 – 10 °C • Mezofile - optimum 20 – 40 °C • Termofile - optimum 50 – 60 °C • pH • większość bakterii preferuje naturalne wartości pH ok 7,0 • Ciśnienie osmotyczne • Większość preferuje aw ok 0,99 Hodowla bakterii - złoty standard Wzrost bakterii w podłożu płynnym Hodowla bakterii - złoty standard Wzrost bakterii na podłożach stałych (wstępna identyfikacja): Podłoża agarowe z krwią Podłoża wybiórcze, wybiórczo-różnicujące MacConkey agar Chapman agar Hodowla bakterii - złoty standard Wzrost bakterii na podłożach stałych (wstępna identyfikacja): Podłoża chromogenne Podłoża specjalne BCYE Legionella Corynebacterium diphteriae Hodowla bakterii - złoty standard Wzrost bakterii na podłożach stałych, chromogennych ( wstępne wykrycie mechanizmów oporności na antybiotyki) VRE MRSA OXA/CARBA ESBL Identyfikacja bakterii Identyfikacja drobnoustrojów na podstawie aktywności biochemicznej, zdolności do metabolizowania różnych substancji np. węglowodanów lub wytwarzania określonych enzymów np. katalazy, oksydazy, ureazy Metody manualne Szereg biochemiczny, probówkowy Gotowe testy identyfikacyjne Identyfikacja, lekowrażliwość bakterii Metody automatyczne • System do identyfikacji i oznaczenia lekowrażliwości wyhodowanych wcześniej drobnoustrojów na podłożach stałych Vitek 2 bioMerieux Bactec BD Diag-Med Identyfikacja bakterii Metody automatyczne • System do hodowli i detekcji drobnoustrojów z krwi, płynów ustrojowych BactAlert bioMerieux Bactec BD Diag-Med Identyfikacja bakterii Spektrometria masowa MALDI-TOF (ang. Matrix Assisted Laser Desorption/Ionization Time of Flight) • „Rewolucja” w mikrobiologii klinicznej • Zasadą spektrometrii polega na jonizowaniu składników chemicznych celem uzyskania naładowanych cząstek, a następnie detekcji liczby jonów w funkcji ich stosunku masy do ładunku • Metoda MALDI-TOF oparta jest na analizie białek np. białka rybosomalne pozwala na bezpośrednią identyfikację wyhodowanych drobnoustrojów (bakterii, grzybów drożdżopodobnych, strzępkowych) w ciągu 2-3 min dla pojedynczej próbki • Identyfikacja odbywa się na podstawie uzyskanych widm dzięki technologii MALDI-TOF. Szczyty widm są porównywane do charakterystycznych wzorców określonych dla danego gatunku, rodzaju lub rodziny drobnoustrojów, co prowadzi do identyfikacji badanej próbki • Unikatowy profil białkowy drobnoustroju czyli „odcisk palca” Identyfikacja bakterii Spektrometria masowa MALDI-TOF Vitek MS bioMérieux Maldi BioTyper Bruker Spektrometria masowa MALDI-TOF Lekowrażliwość bakterii Metody jakościowe – metoda dyfuzyjno- krążkowa Metody ilościowe– metoda seryjnych rozcieńczeń w podłożu płynnym lub stałym Lekowrażliwość bakterii Metody automatyczne - określenie wartości MIC w tzw. punktach granicznych (breakpoint) Lekowrażliwość bakterii • Paski z gradientem stężeń antybiotyku np. Etest (metoda dyfuzyjnorozcieńczeniowa) - metoda dokładnego określenia wartości MIC (ang. Minimal Inhibitory Concentration); minimalne stężenie hamujące antybiotyku wyrażone w µg/ml, hamujące wzrost drobnoustrojów Teicoplanina, MIC=0,125 µg/ml Mechanizmy oporności bakterii • ESBL (ang. extended-spectrum β-lactamase) Enterobacteriaceae • MBL (ang. metallo-β-lactamase) Pseudomonas spp., Acinetobacter spp., Enterobacteriaceae Mechanizmy oporności bakterii • Oporność na karbapenemy - KPC (ang. Klebsiella pneumoniae carbapenemase), NDM-1 (ang. New Delhi metallo-β-lactamase), OXA-48 (ang. Oxacylinase) • MRSA (ang. methicyllin-resistant Staphylococcus aureus) • VRE (ang. Vancomycin-Resistant Enterococcus) Metody immunologiczne • Wykorzystują reakcję antygenów bakteryjnych z przeciwciałami skierowanymi przeciwko tym antygenom • Pozwalają wykryć bakterie w materiale pobranym od pacjenta lub pomagają w identyfikacji wyhodowanych bakterii • Stosowane są gotowe testy manualne (np. lateksowe, ELISA, immunofluorescencyjne) lub automatyczne np. system VIDAS Aglutynacja lateksowa VIDAS Metody molekularne • Metody bezpośredniego wykrywania kwasów nukleinowych patogenów • Uważane obecnie za najczulsze metody diagnostyczne • Pozwalają na zwiększenie czułości i specyficzności wykonywanych oznaczeń • Umożliwią wykrycie rozmaitych wariantów genetycznych patogenów oraz wykrycie genów warunkujących oporność na antybiotyki • Umożliwią uzyskanie wyniku w stosunkowo krótkim czasie • Zastosowanie w dochodzeniu epidemiologicznym • Stosowane głównie metody oparte o reakcje PCR lub real-time PCR • Dostępne różne gotowe testy komercyjne np. do wykrywania bakterii Mycobacterium tuberculosis, identyfikacji ważnych epidemiologicznie bakterii np. MRSA, KPC lub wykrycia toksyn bakteryjnych Metody molekularne PCR – Polymerase Chain Reaction • Najpowszechniej stosowana obecnie metoda diagnostyki molekularnej • Oparta o zasadę sztucznej replikacji materiału genetycznego in vitro • Etapy: • przygotowanie próbki (izolacja, oczyszczenie DNA/RNA, przepisanie RNA na komplementarne DNA(cDNA) • amplifikacja DNA • wizualizacja produktu (barwienie DNA i elektroforeza w żelu, hybrydyzacja produktu ze znakowanymi sondami) Metody molekularne DNA Ruler100 6018/99 6758/99 ATCC43300 ATCC29213 Ruler100 PCR – Polymerase Chain Reaction mecA - MRSA mecA ok. 550 kb Metody molekularne Real – time PCR • • umożliwia jednoczesne namnażanie DNA oraz monitorowanie ilości produktów powstających podczas kolejnych cykli Dzięki zjawisku fluorescencji Real- time PCR pozwala śledzić proces namnażania się DNA w czasie rzeczywistym i tym samym oznaczyć ilości produktu w fazie jego wykładniczego wzrostu. Jego wartość bezwzględną określa się dzięki sporządzeniu tzw. krzywej standardowej dla danego genu, to znaczy serii rozcieńczeń znanej ilości cząsteczek, służących za matryce w reakcji PCR Metody molekularne GeneXpert Cepheid – szybkie testy molekularne „Jakość opieki zdrowotnej nie jest ślepym trafem lecz wynikiem świadomego zbiorowego wysiłku wszystkich osób zaangażowanych w proces leczenia”. J. Ruskin 35 Wynik badania mikrobiologicznego Często niezależne, ważne źródło informacji w procesie diagnozowania pacjenta To nie tylko przedstawienie identyfikacji i wrażliwości na antybiotyki/antymykotyki wyhodowanego czynnika etiologicznego z materiału pobranego od pacjenta Forma dialogu z lekarzem poprzez komentarze ułatwiające interpretację wyniku badania 36 Etapy procesu badania mikrobiologicznego Przedlaboratoryjny Laboratoryjny Polaboratoryjny 37 Etapy analizy materiału biologicznego Zlecenie badania Analiza próbek Wynik Przygotowanie pacjenta Transport próbek do laboratorium Interpretacja wyniku Przygotowanie i opisanie próbek Pobranie materiału biologicznego 38 Rodzaje błędów na poszczególnych etapach Etap laboratoryjny (7-13%) Nieprawidłowe pobranie próbki Nieprawidłowa identyfikacja pacjenta Nieprawidłowy transport próbki Niedostateczna ilość materiału biologicznego w próbce Etap przedlaboratoryjny (32-75%) Pomieszanie próbek Braki w wyposażeniu laboratorium Nieprawidłowe dane wyjściowe Nieprawidłowa interpretacja wyniku Etap polaboratoryjny (10-18%) 39 Błędy przedlaboratoryjne Przyczyny • Nieprzestrzeganie procedur pobierania, przechowywania, transportu materiału biologicznego • Nieprawidłowe przygotowanie pacjenta Skutki • • • • Niewiarygodność wyniku Zaburzony proces diagnostyczny Wydłużony czas diagnostyki Zwiększenie kosztów badania mikrobiologicznego 40 Etapy analizy materiału biologicznego Zlecenie badania Analiza próbek Wynik Przygotowanie pacjenta Transport próbek do laboratorium Interpretacja wyniku Przygotowanie i opisanie próbek Pobranie materiału biologicznego 41 Błędy przedlaboratoryjne Etap przygotowania pacjenta • Często brak poinformowania pacjenta o zaleceniach związanych z samodzielnym przygotowaniem się i pobraniem materiału do określonych badań np. mocz na posiew, pobranie plwociny • Nie usunięcie protezy poprzedniego wieczoru przed pobraniem plwociny • Brak oczyszczenia rany przed pobraniem materiału z pozostałości stosowanych poprzednio preparatów np. maści 42 Błędy przedlaboratoryjne Etap przygotowania i opisania próbek pacjenta • Brak sprawdzenia jakości podłóż (podłoża wyschnięte, oderwane od płytki np. Uromedium), daty ważności, pozostawienie przez dłuższy czas otwartych pojemników, co może spowodować przypadkowemu zanieczyszczeniu np. przez zarodniki grzybów w powietrzu • Nieprawidłowe oznakowanie próbek: opis musi zawierać imię i nazwisko, rodzaj materiału, datę i godzinę pobrania materiału, nazwę kliniki 43 Błędy przelaboratoryjne Etap przygotowania i opisania próbek pacjenta cd. • Opisy wykonywane w nieodpowiednich miejscach np. butelki do krwi, wymazówki, Uromedium • Oklejanie butelek (plastry, „kapturki” na korku) może spowodować uszkodzenie kodów kreskowych używanych przy wstawianiu butelek do analizatora • Błędy identyfikacyjne związane z opisem próbek (należy wykonywać opisy przed pobraniem, gdyż przy kilku miejscach pobrania łatwo o pomyłkę) 44 Błędy przedlaboratoryjne 45 Błędy przedlaboratoryjne 46 Błędy przedlaboratoryjne Błędy związane z nieprawidłowym wypełnieniem skierowania oraz jego zanieczyszczenie Prawidłowo wypełnione skierowanie zawiera: • • • • • • • • • • • Imię i nazwisko pacjenta Pesel Rodzaj materiału Pieczątka oddziału Numer ośrodka kosztowego danego oddziału Data i godzina pobrania Rozpoznanie kliniczne Stosowane leczenie Informacja o założonym u chorego: cewniku, drenu, stałej linii naczyniowej Pieczątka i podpis lekarza prowadzącego Rodzaj badania: diagnostyczne, kontrolne, ukierunkowane 47 Błędy przedlaboratoryjne Pobranie materiału biologicznego – KREW • Pobranie na przeterminowane butelki do posiewu krwi (należy wyrzucić butelki przeterminowane z oznakami zmętnienia, uszkodzenia, nadmierną ilością gazu) • Pobranie na schłodzone butelki ( butelki należy przechowywać w temp. pokojowej) 48 Błędy przedlaboratoryjne • Pobranie na niewłaściwy zestaw butelek Dla pacjenta w trakcie antybiotykoterapii Poprawny zestaw Dla pacjenta bez antybiotykoterapii Poprawny zestaw 49 Błędy przedlaboratoryjne Pobranie materiału biologicznego – KREW • Nieodpowiednia objętość pobranej krwi posianej do podłoża • Krew należy pobrać w objętości odpowiedniej do rodzaju podłoży stosowanych do badania, zgodnie z zaleceniami producenta • Należy zachować stosunek 1:10 lub 1:20 objętości materiału do objętości podłoża Najczęściej: dorośli do 10 ml/butelkę (zawsze w zestawie); dzieci 1-3ml/butelkę. 50 Błędy przedlaboratoryjne Pobranie materiału biologicznego – KREW Postać kliniczna Sepsa i gorączka o domniemanym tle infekcyjnym- ostry przebieg Wymagana liczba próbek krwi 2 próbki z różnych wkłuć bezpośrednio po sobie (zapalenie opon MR, zapalenie płuc, zapalenie kości i szpiku) Gorączka o nieustalonej etiologii 2 próbki z 2 różnych wkłuć w ciągu 1 godz., powtórzyć badanie po 24 i 48 h Ostre, podostre zapalenie wsierdzia 3 próbki z różnych wkłuć w ciągu doby Zakażenie odcewnikowe 1 próbka z wkłucia obwodowego 1 próbka krwi pobrana z cewnika wymaz z miejsca wkłucia końcówka cewnika w jałowej probówce 51 Błędy przedlaboratoryjne Pobranie materiału biologicznego - KREW • Nieodpowiednie przygotowanie miejsca wkłucia (po dezynfekcji miejsca wkłucia należy koniecznie odczekać do czasu wyschnięcia preparatu, nie należy nadmiaru środka dezynfekcyjnego wycierać gazikiem) 52 Błędy przedlaboratoryjne Pobranie materiału biologicznego - KREW • Brak odkażania gumowego korka w butelce z podłożem przed nakłuciem (korek należy traktować tak samo jak skórę pacjenta) • Należy: 53 Błędy przedlaboratoryjne Pobranie materiału biologicznego – KREW • Niewłaściwa kolejność podczas „wstrzyknięcia” pobranej krwi do butelek W przypadku pobrania krwi : zamkniętym systemem (metoda zalecana)- należy w pierwszej kolejności posiać na butelkę tlenową następnie beztlenową aby zapobiec przedostaniu się powietrza do butelki beztlenowej strzykawką - w pierwszej kolejności na butelkę beztlenową a następnie tlenową celem uniknięcia przedostania się do niej powietrza 54 Błędy przedlaboratoryjne Pobranie materiału biologicznego – KREW • Pobieranie krwi na „szczycie” gorączki • Jeden posiew krwi • Posiew krwi pobrany o przypadkowym czasie, bez związku z obrazem choroby • Nie przestrzeganie procedury pobierania krwi zleconego przez lekarza (zamiast pobrania np.: o 16, 17 i 18, pobranie rano w południe i wieczorem • Nie dostarczanie butelek do laboratorium bezpośrednio po posianiu 55 Błędy przelaboratoryjne Pobranie materiału biologicznego – PŁYN MÓZGOWO-RDZENIOWY • brak obowiązkowego pobrania płynu na pełny zestaw: butelka BactAlert PF (3 - 4 ml)+ jałowa probówka (1,5-2 ml) + krew na posiew (2 posiewy krwi: 2 butelki tlenowe + 2 beztlenowe z dwóch rożnych anatomicznie miejsc bezpośrednio z naczyń żylnych) • Właściwe pobranie! lub 56 Zabezpieczyć 200 µl PMR na PCR Błędy przedlaboratoryjne Pobranie materiału biologicznego – PŁYN MÓZGOWO-RDZENIOWY • Brak odkażenia korka od butelki BactAlert PF i odczekania do wyschnięcia preparatu dezynfekcyjnego • Pobranie płynu MR do jałowej probówki poza godzinami pracy Pracowni Mikrobiologii • Brak poinformowania Pracowni Mikrobiologii o pobraniu płynu MR w celu przygotowania w pracowni odpowiednich odczynników • Niedostarczenie płynu MR do 15 minut od pobrania ! • Nieodpowiedni transport płynu MR (ręce salowych, kieszenie fartucha, koszyczek!) 57 Błędy przedlaboratoryjne Pobranie materiału biologicznego – górne drogi oddechowe Wymaz z jamy ustnej, gardła, nosa, ucha, jamy nosowo-gardłowej • pobieranie wymazów suchą wymazówką (należy przed wykonaniem wymazów zwilżyć wymazówkę solą fizjologiczną a następnie pobrać materiał) • podczas pobierania wymazu z gardła dotykanie języka, podniebienia • brak zdezynfekowania przewodu zewnętrznego ucha podczas pobierania wymazu z ucha 58 Błędy przedlaboratoryjne Pobranie materiału biologicznego – dolne drogi oddechowe PLWOCINA • Brak poinformowania pacjenta o zasadach pobrania plwociny • Ślina zamiast plwociny (plwocina musi pochodzić z głębokiego odkrztuszenia!) • Pobranie plwociny do niejałowego pojemnika • Pobranie jako plwociny wymazu z rurek intubacyjnych lub tracheostomijnych • Zbyt późny transport plwociny do laboratorium (należy dostarczyć materiał do 2 godz. od pobrania) • Pobranie poza godzinami pracy Pracowni Mikrobiologii 59 Błędy przedlaboratoryjne Pobranie materiału biologicznego – dolne drogi oddechowe • Wydzieliny oskrzelowe, bronchoaspiraty, BAL- zbyt późny transport do Pracowni Mikrobiologii • Pobranie płynu opłucnowego do niejałowej probówki oraz zbyt późny transport 60 Błędy przedlaboratoryjne Pobranie materiału biologicznego – mocz • • • • 50% moczy na posiew to mocze źle pobrane! Brak poinformowania pacjenta o zasadach pobrania moczu Przeterminowane podłoża do pobrania moczu Zbyt późny transport moczu pobranego do jałowego pojemnika do Pracowni Mikrobiologii (zalecany czas to 2 godz. od pobrania) 61 Błędy przedlaboratoryjne Pobranie materiału biologicznego – kał • Pobranie wymazu z odbytu w kierunku wykrycia toksyn Clostridium difficile na wymazówkę ( materiałem musi być świeży kał pobrany do pojemnika a nie wymaz z odbytu!) • Nieodpowiednia ilość materiału ( należy pobrać próbkę kału wielkości orzecha laskowego!) 62 Błędy przedlaboratoryjne Pobranie materiału biologicznego – kał • Zbyt późne dostarczenie pobranej próbki do laboratorium, toksyna A i B Clostridium difficile ulega rozkładowi w temp. pokojowej i może być niemożliwa do wykrycia po 2 godz. od momentu pobrania! • Pobranie wymazu z odbytu w kierunku wykrycia antygenów: Norowirusów, Adenowirusów, Rotawirusów, Astrowirusów oraz w kierunku bakterii Campylobacter (materiałem musi być świeży kał wielkości orzecha laskowego a nie na wymaz z odbytu!) 63 Błędy przedlaboratoryjne Pobranie materiału biologicznego – kał • Źle pobrany wymaz z odbytu (wymaz z okolicy odbytu, nie wprowadzenie wymazówki poza zwieracz odbytu, na wymazówce musi być ślad kału!) 64 Błędy przedlaboratoryjne Transport materiału biologicznego • Transport butelek z krwią, płynem mózgowym w nieodpowiednim pojemniku transportowym (uniemożliwienie wyhodowania drobnoustrojów wrażliwych na wahania temperatury (S. pneumoniae, N.meningitidis, H.influenzae) • Nieodpowiedni (zbyt późny) czas dostarczenia materiału od momentu jego pobrania (pobrany materiał musi być niezwłocznie przekazany do laboratorium) 65 Błędy przedlaboratoryjne Zasady transportu • Pobrane materiały do badań muszą być transportowane w zamkniętym, sztywnym, trwałym, zaciemnionym, łatwym do umycia i dezynfekcji pojemniku zbiorczym oznakowanym znakiem „biohazard - materiał zakaźny” • Pojemnik zbiorczy powinien być doposażony w wyjmowane statywy do transportu probówek, które należy transportować w pozycji stojącej • Pojemnik zbiorczy powinien być z rączką, pokrywą, wyłożony materiałem absorpcyjnym wilgoć i płyny 66 Pojemniki do transportu materiału 67 Błędy przedlaboratoryjne • Standaryzacja postępowania dotycząca wszystkich przedlaboratoryjnych etapów powstawania wyniku badania, czyli rygorystyczne stosowanie się do wymogów i zaleceń będących elementem dobrej praktyki laboratoryjnej, mogą błędy ograniczyć do minimum lub wyeliminować • Odpowiedni kontakt diagnosty laboratoryjnego z pielęgniarką i lekarzem, budowanie wzajemnego zrozumienia pomiędzy nimi, dzielenie się spostrzeżeniami natury medycznej oraz wiedzą na temat chorób, wydaje się być najlepszym sposobem na wyeliminowanie wielu błędów przedanalitycznych. 68 Dziękuję za uwagę 69
