Metody oraz skala introdukcji, reintrodukcji i wsiedlania zwierzyny w

Metody oraz skala introdukcji, reintrodukcji
i wsiedlania zwierzyny w Polsce
Robert Kamieniarz1, Zenon Rzońca2
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Katedra Łowiectwa i Ochrony Lasu, ul. Wojska Polskiego 71D,
60-625 Poznań
2
Nadleśnictwo Wisła, ul. Czarne 6, 43-460 Wisła
{[email protected], [email protected]}
1
Na wstępie przedstawiono definicje podstawowych pojęć związanych z szeroko rozumianą
translokacją zwierząt, które nierzadko – niesłusznie, są używane jako synonimy. Opisano również
zasady kształtowania dynamiki populacji, które powinny być uwzględniane w procesie zarządzania
populacjami zwierząt dziko żyjących.
Skalę introdukcji, reintrodukcji i wsiedlania zwierząt w Polsce przedstawiono w oparciu o dane
sprawozdawczości łowieckiej, funkcjonującej w naszym kraju od 1981 roku. Metody
wykorzystywane podczas takich działań i ich efekty, scharakteryzowano natomiast w oparciu
o dostępne piśmiennictwo oraz badania własne.
Gatunkiem szczególnie interesującym leśników, w przypadku którego zebrano liczne doświadczenia
w temacie przedstawionym w tytule, jest głuszec. Najważniejszym wydarzeniem w historii działań
na rzecz ratowania tego ptaka w Europie była udana reintrodukcja w Szkocji. W tym celu
w pierwszej połowie XIX wieku sprowadzono tam ptaki odłowione w Szwecji. Późniejsze programy
tego typu podejmowane w drugiej połowie XX wieku w wielu krajach Europy, w tym w Polsce, nie
przyniosły oczekiwanego sukcesu.
W celu przedstawienia aspektów praktycznych związanych z ratowaniem głuszców omówiono
doświadczenia największej polskiej hodowli tego gatunku, funkcjonującej od 2002 roku
w Nadleśnictwie Wisła. Przedstawiono wyniki i wnioski z wieloletnich zabiegów na rzecz restytucji
głuszca w Beskidzie Śląskim. Zaprezentowano również doświadczenia z pierwszego okresu realizacji
programu ratowania omawianego gatunku w Borach Dolnośląskich. Został on zainicjowany przez
Nadleśnictwo Ruszów w 2009 roku, tuż przed zanikiem miejscowej populacji, a wsiedlane tam
głuszce pochodzą m.in. z hodowli w Wiśle. Nowatorskim elementem tego programu jest
wykorzystanie metody „born to be free” opracowanej w Parku Dzikich Zwierząt w Kadzidłowie,
który również uczestniczy w ratowaniu głuszców w ostatniej ich ostoi w zachodniej Polsce.