Zanalizuj i zinterpretuj Muzeum Wisławy Szymborskiej, zwracając
Transkrypt
Zanalizuj i zinterpretuj Muzeum Wisławy Szymborskiej, zwracając
Temat: Zanalizuj i zinterpretuj liryk Muzeum Wisławy Szymborskiej, zwracając uwagę na sposób przedstawienia tematu przemijania. Wisława Szymborska Muzeum – Miedzy tekstami, cz. 1., s. 14. I. ROZWINIĘCIE TEMATU (można uzyskać maksymalnie 26 punktów) Punktacja 1. Wstępne rozpoznanie utworu, np.: (0–4) a. wskazanie tematu (przemijanie) b. powiązanie tytułu z tematyką wiersza c. dostrzeżenie roli przedmiotów – pretekst do refleksji związanej z sensem ludzkiego istnienia d. liryka refleksyjna e. wiersz stroficzny; logiczny podział na zwrotki trzy- i czterowersowe ze względu na kryterium tematyczne (w zwrotkach trójwersowych mowa o przedmiotach zgromadzonych w muzeum, w czterowersowych – ukazanie relacji między ludźmi a przedmiotami). 2. Sytuacja liryczna – np. reakcja podmiotu lirycznego na oglądane (prezentowane, przywoływane w toku jakiejś wypowiedzi) przedmioty, np.: (0–3) a. wyliczenie eksponatów (rola muzeum) b. zachowanie woźnego (podkreślenie stagnacji) c. zachowanie podmiotu lirycznego (burzenie atmosfery stagnacji, podkreślenie dystansu człowieka wobec świata rzeczy). 3. Podmiot liryczny wypowiadający się w utworze, np.: (0–5) a. podmiot ujawnia się w 1.os. l.poj., prawdopodobnie jest kobietą („Mój wyścig z suknią nadal trwa.”) b. podmiot docenia wartość życia: wskazuje przedmioty istniejące w przywołanym muzeum c. wyraża swój pogląd na temat przemijania i trwania (nieprzemijania tego, co materialne) d. dostrzega, że nie zwycięży wyścigu z suknią, uświadamia sobie ludzką nietrwałość e. monolog wygłaszany do nieznanego adresata. 4. Sposób ukazania tematu przemijania w utworze, np.: a. kontrast (zestawienie świata rzeczy i świata człowieka) (0–5) b. dystans (dystans podmiotu lirycznego do oglądanych przedmiotów; przedmioty nie przechowały emocji użytkowników, np. „Są talerze, ale nie ma apetytu.”) c. ironia (przy analizie ironii należy koniecznie uwzględnić jej wielowarstwową interpretację: rzeczy przetrwają człowieka, ale to człowiek tworzy rzeczy) d. prezentacja zgromadzonych zbiorów i ukazanie przyczyn ich tworzenia („Z braku wieczności…”) e. istnienie zgromadzonych przedmiotów podkreśla, że materia wygrywa z ludzkimi emocjami, nie jest w stanie ich przechowywać, przedmioty są „martwe” f. ich nagromadzenie nie budzi we wszystkich zainteresowania, raczej powoduje znużenie („Omszały woźny drzemie słodko…”) 5. Ukształtowanie wypowiedzi służące ujęciu tematu, np.: (0–4) a. podkreślenie emocji podmiotu lirycznego: zdania wykrzyknikowe, pytające b. podkreślenie wielości i trwałości zgromadzonych eksponatów: wyliczenia, anafory, paralelizmy c. podkreślanie kontrastu między światem rzeczy i światem człowieka: kontrast, antytezy, zestawienia d. podkreślenie sytuacji człowieka w świecie rzeczy: personifikacja służąca ironii („Chichocze”) e. kompozycja uwzględniająca budowę napięcia emocjonalnego w wierszu, podmiot liryczny ujawnia się bezpośrednio dopiero w końcowej części wiersza. 6. Konteksty literackie i/lub filozoficzne, np.: (0–2) a. odwołanie do innych utworów W. Szymborskiej o podobnej tematyce (np. „Dom wielkiego człowieka”– muzeum, „Nic dwa razy” – przemijanie b. odwołanie do tekstów dotyczących stosunku człowieka do czasu i przemijania, kruchości ludzkiej egzystencji. 7. Podsumowanie Pełne: ujmuje zagadnienie przemijania ukazane w tekście przez omówienie roli przedmiotów, ich trwałości w odniesieniu do kruchości ludzkiej egzystencji; dostrzega ironiczny dystans podmiotu lirycznego do poruszanych treści; rozpoznaje co najmniej dwa środki stylistyczne, w funkcjonalny sposób omawia ich użycie w tekście. (3) Niepełne: ujmuje zagadnienie przemijania ukazane w tekście przez omówienie roli przedmiotów, ich trwałości w odniesieniu do kruchości ludzkiej egzystencji; rozpoznaje co najmniej 1 środek stylistyczny, w funkcjonalny sposób omawia jego użycie w tekście. (2) 2 Częściowe: ukazuje nietrwałość ludzkiego życia względem trwałości przedmiotów; wymienia środki stylistyczne, częściowo wskazuje ich funkcjonalność. (1) II. KOMPOZYCJA (można uzyskać maksymalnie 2 punkty) Kompozycję wypracowania ocenia się wtedy, gdy przyznane zostały punkty za rozwinięcie tematu. − podporządkowana zamysłowi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewnętrznie, przejrzysta i logiczna; pełna konsekwencja w układzie graficznym (2) − uporządkowana wobec przyjętego kryterium, spójna; graficzne wyodrębnienie głównych części. (1) Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów. III. STYL (można uzyskać maksymalnie 2 punkty) − jasny, żywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi; urozmaicona leksyka (2) − zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi, na ogół jasny; wystarczająca leksyka. (1) Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów. IV. JĘZYK (można uzyskać maksymalnie 8 punktów) – język w całej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona składnia, poprawne: słownictwo, frazeologia, fleksja (8) – język w całej pracy komunikatywny, poprawne: składnia, słownictwo, frazeologia i fleksja (6) – język w całej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w większości poprawne: składnia, słownictwo, frazeologia (4) – język w pracy komunikatywny mimo błędów składniowych, leksykalnych (słownictwo i frazeologia), fleksyjnych (2) – język w pracy komunikatywny mimo błędów fleksyjnych, licznych błędów składniowych, leksykalnych. (1) Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów. V. ZAPIS (można uzyskać maksymalnie 2 punkty) − bezbłędna ortografia; poprawna interpunkcja (nieliczne błędy) (2) − poprawna ortografia (nieliczne błędy różnego stopnia); na ogół poprawna interpunkcja. (1) Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów. 3