Leki p. histaminowe, wstrząs 2017 MAT
Transkrypt
Leki p. histaminowe, wstrząs 2017 MAT
! LEKI PRZECIWALERGICZNE ! ANTAGONIŚCI receptora H1 Alergia – nadmierne reakcje na substancje obojętne dla osób zdrowych • 1906 – Clemens von Pirquet ! ! Mediatory: • Preformowane (mastocyty i bazofile) • Syntetyzowane (przemiany kwasu arachidonowego) • Cytokiny 1 2 MECHANIZMY ALERGII RODZAJE REAKCJI ALRGICZNYCH I. ODCZYN NATYCHMIASTOWY Zależy od immunoglobulin typu E Następuje wydzielanie dużej ilości histaminy, kinin, 5-HT, prostaglandyn, leukotrienów Wstrząs anafilaktyczny, napad astmy, pokrzywka, katar sienny II. ODCZYN CYTOTOKSYCZNY Duża ilość swoistych przeciwciał przeciwtkankowych w krwi (IgG) Odczyn po przetoczeniu krwi, niedokrwistość hemolityczna, ostre zapalenie nerek 3 4 TYPY REAKCJI ALERGICZNYCH RODZAJE REAKCJI ALRGICZNYCH III. ODCZYN OPÓŹNIONY Przekaźnik: antygen związany z przeciwciałami IgG i IgA, kompleks antygen-przeciwciało Choroba posurowicza, ch. Arthusa IV. ODCZYN OPÓŹNIONY Przekaźnik: uczulone limfocyty Reakcja na tuberkulinę, odrzucanie przeszczepu, choroby autoimmunologiczne, kontaktowe zapalenie skóry, chroniczna astma i chroniczny katar sienny 6 5 6 Typ I reakcji ! ! Związany z przeciwciałami IgE ! Miejscowe: ! ! astma i reakcje skórne ! ! ! Typ I reakcji (anafilaksja) ! Ogólnoustrojowe: droga pokarmowa, iniekcje-wstrząs ! 7 Reakcja antygenu z przeciwciałami IgE związanymi na powierzchni komórek tucznych Uwolnienie PG, histaminy, serotoniny, cząsteczek chemotaktycznych ATOPIA - dziedziczna skłonność do nadmiernej reakcji typu I Postacie kliniczne: wstrząs, astma atopowa, alergiczne choroby oczu Postacie kliniczne ze szczególnym znaczeniem uwalniania histaminy: pokrzywka, alergiczny nieżyt nosa, katar sienny 8 ODCZULANIE Immunoterapia ! polega na zmianie szlaku odpowiedzi z dominującej limfocytów Th2 z produkcją przeciwciał IgE na odpowiedź limfocytów Th1 z produkcją przeciwciał IgG ! ! ! ! ! powstają przeciwciała zwane reaginami, które wiążą alergeny nie dopuszczając do reakcji antygen-przeciwciało ! 9 10 PRZECIWWSKAZANIA DO IMMUNOTERAPII Preparaty: ! ! ! ! ! ! ! Kilkakrotne podanie alergenu śródskórnie w małych, zwiększających się dawkach w celu wywołania niewrażliwości na alergen Rozpoczynać odpowiednio wcześniej, aby zakończyć przed okresem kwitnienia Po zakończeniu odczulania godzinna obserwacja pacjenta (wstrząs anafilaktyczny) Poprawa kliniczna u około 80% pacjentów po 2-3 letniej terapii Pollinex (mieszanina 12 pyłków traw) Catalet T, C, D (mieszanina pyłków traw, chwastów, drzew) Pharmalgen (jady owadów – osy, pszczoły) Phostal (wyciągi alergenowe pochodzenia roślinnego, zwierzęcego, roztocza kurzu domowego, grzyby, pleśnie) Allergovit (alergoidy pyłków roślin) Purethal (trawy, drzewa, roztocza) 11 ! ! ! ! ! ! ! ! choroby autoimmunizacyjne niedobory immunologiczne zaawansowane choroby serca, nerek, płuc przebyty stan astmatyczny ciąża ostre zakażenia wraz z gorączką napady duszności osoby poza przedziałem wiekowym 5–45 lat 12 Typ IV reakcji ! ! Nadwrażliwość późna-uczulone limfocyty-alergia kontaktowa, ostre odrzucanie przeszczepu ! Cytokiny aktywują makrofagi i zapoczątkowują niszczenie tkanek 13 Najczęstsze alergeny roztocza kurzu domowego Dermatophagoides pteronyssinus, D. farinae, Acarus siro, Tyrophagus putrescentiae, Lepidoglyphus destructor ! grzyby, pleśnie Aspergillus niger, Aspergillus fumigatus, Alternaria alternata, Alternaria tenuis, Cladosporium herbarum, Mucor sp., Rhizopus sp., Absidia ramosoa, Penicillium notatum ! sierść i nabłonki zwierząt sierść kota, psa, królika, chomika, świnki morskiej, szczura, pierze kurze, kacze, wełna owcza ! pyłki roślin 14 Pyłki roślin 15 16 Histamina Sir Henry Dale, Odkrywca histaminy 17 Histamina ! autakoid produkowany i magazynowany ziarnistościach cytoplazmatycznych komórek tucznych (mastocytów) i granulocytów zasadochłonnych (bazofili) ! występuje w dużych ilościach w skórze, w płucach, w błonie śluzowej przewodu pokarmowego i w OUN ! uwalniana w wyniku reakcji IgE z antygenem w warunkach uczulenia organizmu ! odgrywa główną rolę w natychmiastowej reakcji nadwrażliwości i odpowiedzi alergicznej; bierze udział w powstawaniu procesu zapalnego; wydzielana również w sytuacjach stresowych, po uszkodzeniu tkanek, w stanach zapalnych i po ukąszeniu owadów i węży ! 18 Regulacja uwalniania histaminy ! Uwalnianie histaminy jest regulowane na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego HISTAMINA MASTOCYT 4 podtypy receptorów histaminowych: H2 H1, H2, H3, H4 19 20 Receptory histaminowe Typ H1 H2 H3 H4 Wtórny przekaźnik Lokalizacja IP3 Naczynia Mięśnie gładkie Serce OUN Przepuszczalność naczyń, skurcz mięśni, rozszerzenie naczyń, wydzielanie śluzu Żołądek Serce Macica Wydzielanie żołądkowe śluz oskrzelowy, opory przepływu w nosie Drogi oddechowe P. pokarmowy OUN Synteza histaminy w mastocytach Szpik, obwodowe leukocyty, śledziona, grasica Immunomodulacja C-AMP IP3 PLC Działanie histaminy Działanie biologiczne ! ! ! ! ! ! ! ! Mięśnie gładkie: • Skurcz oskrzeli • Rozszerzenie naczyń Śródbłonek: zwiększona przepuszczalność Nerwy czuciowe: pobudzenie: • Pokrzywka Płuca: zwiększone wydzielanie prostanoidów Komórki wydzielnicze: zmniejszona lepkość śluzu Zwiększenie wydzielania żołądkowego (H2) Neurotransmitter w OUN Reakcja alergiczna (mediator uczulenia) 21 Receptory H1 • mózg, mięśnie gładkie w drogach oddechowych, przewód pokarmowy, układ moczowo-płciowy, układ sercowonaczyniowy, rdzeń kręgowy, komórki śródbłonka, limfocyty… CEL LEKÓW PRZECIWHISTAMINOWYCH 23 22 Receptory H1 Objawy kliniczne Skurcz mięśni gładkich oskrzeli i jelit Duszność, atak astmy przy nadwrażliwości Rozszerzenie naczyń - tętniczych - pozawłosowatych żylnych błon śluzowych lub skóry ze wzrostem ich przepuszczalności Obrzęk błon śluzowych obturacja nosa i oskrzeli, wodnisty katar reakcja typu bąbel / rumień na skórze, obrzęk skóry i tkanki podskórnej Pobudzenie nerwów czuciowych Świąd nosa i kichanie Wzrost wydzielania gruczołów błony śluzowej nosa i oskrzeli Zwiększona ilość wydzieliny śluzowej nosa i oskrzeli 24 Leki przeciwhistaminowe antagoniści receptora H1 Leki przeciwhistaminowe H1 ! I generacja II generacja ciproheptadyna azelastyna - ! antazolina cetirizyna lewocetirizyna dimetinden loratadyna desloratadyna klemastyna ebastina hydroksyzyna terfenadyna Leki pomocnicze - wstrząs anafilaktyczny - astma oskrzelowa sezonowa ! ! Leki przeciwwymiotne - profilaktyka ch. lokomocyjnej - zaburzenia przedsionkowe - Ch. Meniere’a ! feksofenadyna 25 26 Leki przeciwhistaminowe I generacji - „klasyczne” ! ! ! - Leki przeciwuczuleniowe pokrzywka, katar sienny, polekowe reakcje alergiczne Blokada H1 - konkurencyjna i odwracalna, ale niewybiórcza Działanie przeciwświądowe blokowanie H1 oraz komponenta miejscowo znieczulająca Powinowactwo do innych receptorów blokada receptorów: Cholinergicznych Serotoninowych Adrenergicznych Dopaminergicznych 27 Leki przeciwhistaminowe I generacji ! - - Farmakokinetyka: Dobrze wchłaniane z p.p. Działają po 15-20 min. od podania p.o. Szczyt po 1 godzinie Czas działania 4-6 h Znaczna lipofilność Biotransformacja w wątrobie, indukcja enzymów mikrosomalnych Tachyfilaksja 28 Lek Działanie ! Antazolina Phenazolinum Duża toksyczność miejscowo znieczulające, przeciwarytmiczne oraz ↓ przepuszczalność naczyń krwionośnych uczuleniowe Difenhydramina Benzhydraminum Lek Ketotifen Zaditen, Pozitan Dimetinden Fenistil Silnie na OUN, cholinolityczne, kinetozy. Odczyny skórne ze świądem Klemastyna Clemastinum Mniejszy wpływ na OUN Nagłe odczyny alergiczne Prometazyna Diphergan ↓ RR- nie podawać we wstrząsie!!! Uspokajająco i p/wymiotnie Świąd, premedykacja, odczyny poprzetoczeniowe Cyproheptadyna Peritol Hydroksyzyna 29 Skuteczny u małych dzieci, senność + wzrost apetytu. Stabilizacja mastocytów Silne dz. p. świądowe, w leczeniu chorób skóry. Dodatkowe dz. stabilizujące kom. tuczną i miejscowo znieczulające (wpływ na układ bodźco-przewodzący serca) Silna blokada rec. serotoninergicznych. W chorobach alerg. skóry z dużym świądem. Znaczny wzrost apetytu z szybkim przyrostem masy ciała + senność Działa anksjolitycznie, cholinolityczne. Odczyny skórne ze świądem, senność, zaburzenia krzepnięcia krwi, działanie kardiotoksyczne 30 Leki przeciwhistaminowe I generacji Działania niepożądane ! - OUN - senność, otępienie, zaburzenia koordynacji - Działanie cholinolityczne - Wzrost apetytu - ↓ RR, częstoskurcz, zaburzenia rytmu ANTAZOLINA- lek antyarytmiczny w zaburzeniach nadkomorowych Uczulenia na leki !!! Leukopenia, agranulocytoza, niedokrwistość szpikowa Drżenia mięśniowe, szum w uszach, zawroty głowy Działanie Leki przeciwhistaminowe I generacji ! 31 ! Przeciwwskazania: - Leukopenia, trombocytopenia, niedokrwistość Jaskra - Przerost gruczołu krokowego - Nadwrażliwość na lek Napady astmy oskrzelowej - - Stosowanie łącznie z : anksjolitykami, l.nasennymi, alkoholem 32 Leki przeciwhistaminowe I generacji - wskazania ! ! ! - Ostre, natychmiastowe reakcje alergiczne - skuteczne zwłaszcza w pokrzywkach z nasilonym świądem podawane pozajelitowo W leczeniu przewlekłym zastąpione przez leki II generacji OUN: hamowanie ośrodka wymiotnego i zaburzeń błędnikowych: Dimenhydrynat (Aviomarin) Prometazyna (Diphergan) ! ! ! ! Miejscowe zmiany uczuleniowe: atopowe zapalenia skóry, stany po ukąszeniach Pomocniczo we wstrząsie i chorobie posurowiczej pozajelitowo: antazolina obrzęk naczynioruchowy, odczyny polekowe, reakcje uczuleniowe ze strony układu pokarmowego Ostre zatrucia lekami przeciwhistaminowymi I generacji ! ! ! ! ! Najczęściej u dzieci i przy próbach samobójczych Główne objawy - drgawki i śpiączka Objawy atropinowe Senność, zaburzenia orientacji, chodu, halucynacje Wzmożenie odruchów, drżenia, pobudzenie, oczopląs, hipertermia, drgawki 33 Preparaty złożone ! ! ! ! ! ! ! BETADRIN- difenhydramina + nafazolina (alfa-adrenomimetyk) RHINOPHENAZOL- antazolina + nafazolina COMAROL- difenhydramina + lidokaina ! TABCIN TREND - paracetamol + pseudoefedryna + chlorfenamina FERVEX - paracetamol + feniramina + wit.C THERAFLU Extra GRIP - paracetamol + feniramina + fenylefryna (alfa-adrenomimetyk) ACATAR - triprolidyna + pseudoefedryna 35 34 Leki przeciwhistaminowe II generacji Idealne leki ??? Cel : wynalezienie bezpiecznych leków przeciwhistaminowych pozbawionych działań niepożądanych 36 Cechy idealnego leku przeciwhistaminowego ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! Silne i wybiórcze działanie przeciwhistaminowe Duża rozpiętość pomiędzy dawką lecznicza a toksyczną Szybki początek działania Krótki okres półtrwania, ale dawkowanie raz dziennie Brak akumulacji w ustroju, szybki zanik działania po odstawieniu Krótkotrwałe tłumienie odczynów skórnych Brak działań niepożądanych Brak tachyfilaksji Brak interakcji z lekami, pokarmami, alkoholem ! ! ! ! ! ! ! Dobrze wchłaniają się z p.p. Szybki początek działania Długi czas działania Wybiórcze i silne działanie względem obwodowych receptorów H1 Duża skuteczność podczas długotrwałego leczenia Wysoki stopień bezpieczeństwa - słabo przechodzą do OUN Metabolizowane w wątrobie CYP 3A4 INTERAKCJE!!!- wyjątek cetirizyna, lewocetirizyna oraz lewokobastyna- wydalane przez nerki Loratadyna – CYP 3A4 oraz CYP 2D6 37 38 Dodatkowe działanie p. zapalne Podział leków przeciwhistaminowych II generacji Zmniejszają: Leki o długim działaniu podawane doustnie - Cetirizyna i lewocetirizyna - Loratadyna i dezloratadyna - Mizolastyna, feksofenadyna, azelastyna, ebastyna, (astemizol, terfenadyna) - wycofane! ! Leki o krótkim działaniu podawane doustnie - Akrywastyna ! Leki podawane miejscowo na błony śluzowe nosa/ spojówek - azelastyna, emedastyna, epinastyna, olopatadyna, (lewokabastyna) ! • Uwalnianie mediatorów • Ekspresję molekuł adhezyjnych • Tworzenie nadtlenków • Chemotaksję • Ekspresję cytokin ! Ogólna charakterystyka grupy… Zwiększają: • Immunoreaktywność neutrofili i komórek śródbłonka • Ilość i reaktywność receptorów β-adrenergicznych 39 40 Leki przeciwhistaminowe II generacji preparaty złożone Cirrus: cetyryzyna + pseudoefedryna ! Dymista: azelastyna + flutykazon ! Lek Azelastyna Allergodil Cetyryzyna Zyrtec, Amertil Lewocetyryzyna Xyzal Ebastyna Działanie Działa na elementy komórkowe odczynu alergicznego, m Hamuje chemotaksję eozynofili U dzieci od 13 m-ca życia Izomer cetyryzyny Czynny metabolit: karebastyna Potencjalnie kardiotoksyczna Emedastyna Emadine Stabilizuje kom. tuczne Wykazuje dz. miejscowe (dospojówkowo) Fenspiryd Eurespal Rozkurcza oskrzela, wykazuje działanie spazmolityczne typu papawerynowego i dz. p. zapalne - zmniejsza wytwarzanie mediatorów procesów zapalnych (cytokin, TNF-alfa, poch. kwasu arachidonowego, wolnych rodników) 41 Feksofenadyna Telfast Lewokabastyna Histimet Loratadyna Claritine, Flonidan Dezloratadyna Aerius Mizolastyna Mizollen Bilastyna Clatra Rupatadyna Aktywny metabolit terfenadyny Brak kardiotoksyczności, >12 r. życia Największe powinowactwo do H1 Stosowana miejscowo co 12 godz. (donosowo i dospojówkowo) Dz alergicznego Czynny metabolit loratadyny Brak wpływu na kanały potasowe serca Brak czynnych metabolitów Pozareceptorowe działanie p. zapalne Pozareceptorowe działanie p. zapalne, zmniejsza ekspresję cytokin, TNF, hamuje PAF 43 42 LEKI PRZECIWHISTAMINOWE II GENERACJI METABOLIZOWANE W WĄTROBIE POSIADAJĄCE AKTYWNE LUB WYŁĄCZNIE NIEAKTYWNE METABOLITY LEK I JEGO AKTYWNY METABOLIT LEK BEZ AKTYWNYCH METABOLITÓW MIZOLASTYNA ! TERFENADYNA- FEKSOFENADYNA ! ! ! ! ! EMEDASTYNA ASTEMIZOL- NORASTEMIZOL ! ! LORATYDYNA- DEZLORATYDYNA ! ! EBASTYNA- KAREBASTYNA ! ! ! FEKSOFENADYNA ! ! ! DEZLORATYDYNA 44 Wpływ leków przeciwhistaminowych na pohistaminowy odczyn skórny CZAS HAMOWANIA ODCZYNU LEK CETIRIZYNA ! - - 4 DNI Działania niepożądane ! ! ! LORATYDYNA 5 DNI ASTEMIZOL 7 TYGODNI ! AZELASTYNA 9 DNI ! EBASTYNA 3 DNI AKRIWASTYNA 15 GODZIN TERFENADYNA 5 DNI FEKSOFENANA 4 DNI MIZOLASTYNA 4 DNI DEZLORATYDYNA 5 DNI ! ! ! Duża rozpiętość terapeutyczna Mała toksyczność Brak działań teratogennych na płód- kategoria B (wyjątek- kategoria C: astemizol, terfenadyna, hydroksyzyna, triprolidyna) Nie zalecane w ciąży i w trakcie karmienia Objawy ze strony OUN podobnie jak placebo (możliwa jednak senność) Można w jaskrze i przeroście gruczołu krokowego- brak komponenty cholinolitycznej Możliwość wystąpienia groźnych zaburzeń rytmu serca- częstoskurcze nadkomorowe Wydłużenie czasu QT- zagrożenie torsades de pointes (astemizol, ebastyna oraz terfenadyna) 45 46 Bezpieczeństwo stosowania leków przeciwhistaminowych II generacji Loratadyna ↓ metabolizmu wątrobowego- cytochrom P450 Leki p/grzybicze: ketokonazol, itrakonazol, Makrolidy: erytromycyna, klarytromycyna Inhibitory proteaz HIV: ritonawir Leki przeciwserotoninowe: fluwoksamina, sertralina, fluoksetyna Sok grejpfrutowy 47 Działanie: Długo działający lek przeciwhistaminowy II generacji, wybiórczy antagonista obwodowych receptorów H1 ! • Należy do pochodnych piperydyny • W badaniach in vitro wykazano wpływu na komórki zapalne odczynu alergicznego (nie potwierdzone u ludzi) • Nie wykazuje działania cholinolitycznego ani depresyjnego na OUN (nie powoduje sedacji, upośledzenia czynności poznawczych ani wydolności psychomotorycznej) • Po 12 miesiącach stosowania nie powoduje tachyfilaksji 48 Loratadyna ! ! ! ! ! ! ! wchłania się dobrze p.o. początek działania 1,5 h po podaniu t1/2 : 8-11 h Działanie utrzymuje się ok. 24 h. Metabolizm wątrobowy (cytochrom P-450)→ czynny metabolit dezloratadyna, która powoduje wydłużenie czasu działania leku i jest wydalana przez nerki. Słabo przenika do OUN. Przenika do pokarmu kobiecego. W przypadku niewydolności nerek lub wątroby oraz u pacjentów w podeszłym wieku dochodzi do przedłużenia czasu działania leku; w takim przypadku konieczna jest modyfikacja dawkowania Cetyryzyna ! • Silny wybiórczy antagonista receptora H1 II generacji o długim czasie działania, pochodna piperazyny ! • Hamuje nadreaktywność błony mięśniowej oskrzeli ! • W dawkach leczniczych nie wykazuje powinowactwa do receptorów cholinergicznych i serotoninergicznych, dzięki czemu pozbawiona jest właściwości sedatywnych 49 50 Cetyryzyna Lewocetirizyna w porównaniu z cetirizyną CETYRYZYNA "Jest dobrze wchłaniana z przewodu pokarmowego, "maksymalne stężenie we krwi osiąga 0,9 h po podaniu p.o.- najszybciej działający lek II generacji " t1/2 jest zróżnicowany, wynosi: u dorosłych 10 h, u dzieci 6.-12. rż. 6 h, u dzieci 2.-6. rż. 5 h. " Czas ten ulega wydłużeniu w przypadku niewydolności nerek. " Wiąże się z białkami osocza w 93%. " Słabo przenika do OUN. " Wydalana głównie przez nerki (70% w postaci niezmienionej). 51 LEWOCETYRYZYNA MAX. stężenie w osoczu (godziny) 0,5- 1 0,5-1 Okres półtrwania w osoczu (godziny) ≈10 7,9±1,9 % substancji wydalonej w postaci niezmienionej ≈ 66% ≥85% Powinowactwo do receptora H1 (nmol/l) 6,3 3,2 Czas wiązania z receptorem H1 (minuty) 95 115 Objętość dystrybucji (l/kg mc.) 0,4 ≤0,4 52 LEKI P. HISTAMINOWE STOSOWANE U DZIECI Kliniczne zastosowanie leków przeciwhistaminowych II generacji ! ! ! ! ! ! Leczenie sezonowego i całorocznego alergicznego nieżytu nosa Alergicznego zapalenia spojówek Łagodzą objawy: kichanie, wodnisty katar, świąd, łzawienie Ostra i przewlekła samoistna pokrzywka, pokrzywka fizykalna Atopowe zapalenie skóry Pomocniczo: sezonowa, alergiczna astma oskrzelowa, łagodna astma całoroczna rejestracja od 1 roku życia: klemastyna, dimetinden, desloratadyna ! rejestracja od 2 roku życia: diphergan, cetyryzyna, lewocetyryzyna, loratadyna, rupatadyna, fenspiryd ! od 6 roku życia: dimenhydrynat ! 53 54 WSTRZĄS PATOFIZJOLOGIA WSTRZĄSU Stan patologiczny: ! ! ! ! niedostateczna perfuzja tkanek względny niedobór tlenu na poziomie komórkowym 55 ! ! zmniejszenie objętości krwi krążącej pogorszenie wydolności serca jako pompy zmniejszenie oporu naczyń obwodowych 56 Wstrząs anafilaktyczny KLASYFIKACJA WSTRĄSU ! ! ! ! Wstrząs kardiogenny Ostry zawał serca Zespół małego rzutu Kardiomiopatia Wstrząs obturacyjny Tamponada serca Masywny zator płucny Ostre nadciśnienie płucne Wstrząs oligowolemiczny Krwotok Utrata płynów ustrojowych Wstrząs dystrybucyjny Septyczny Anafilaktyczny Neurogenny ! Reakcja na powtórny kontakt z alergenem (IgE zależna) • Alergia wziewna, pokarmowa • Uczulenia na jad owadów • Pozajelitowe podawanie preparatów białkowych- surowic zwierzęcych, szczepionek, preparatów krwiopochodnych i krwiozastępczych, enzymów, hormonów… • Środki medyczne- środki kontrastowe, fluoresceina, szczepionki do odczulania, leki (NLPZ, antybiotyki, opiaty, środki zwiotczające i znieczulające), lateks… 57 58 Wstrząs anafilaktyczny ! Nagły początek-reakcja na powtórny kontakt z alergenem ! Objawy (skutek działania histaminy na receptory H1 i H2): - Układ sercowo- naczyniowy: hipotensja, tachykardia, objawy wstrząsu, niewydolności wieńcowej, niewydolności lewej komory - Układ oddechowy: obrzęk Quinckego, objawy astmy, chrypka - Przewód pokarmowy: bóle brzucha, biegunki, wzdęcia - Skóra: świąd, pokrzywka, obrzęk 59 Wstrząs anafilaktyczny- postępowanie ! Wszystkie procedury medyczne zagrożone wystąpieniem anafilaksji powinny być wykonywane w warunkach zabezpieczenia w zestaw przeciwwstrząsowy 60 Wstrząs anafilaktyczny - postępowanie profilaktyczne przed podaniem środka kontrastowego Kompensacja wstrząsu • Autotransfuzja Czas przed podaniem kontrastu (w godzinach) Prednizon 50 mg doustnie 12, 7, 1 Difenhydramina 50 mg domięśniowo 1 Efedryna 25 mg doustnie 1 • Uszkodzenie wielonarządowe Ranitydyna 150 mg doustnie 3 Cymetydyna 300 mg doustnie 3 • Zgon pomimo leczenia farmakologicznego Wstrząs anafilaktyczny postępowanie w ostrej reakcji Epinefryna s.c. 0,2-0,5 mg co 15-20 min i.v. 2,5-5 mg w 500ml 0,9% NaCl (10-40 kropli/min) ! ! LEK 61 ! Etapy wstrząsu Leki wspomagające - Leki blokujące receptory H1 i H2 - Aminofilina (0,24-0,48 g i.v.) - Glikokortykosteroidy (metyloprednizolon lub hydrokortyzon 100-250 mg i.v.) - Sole wapnia ( glukonian wapnia 10% roztwór-10 ml) 63 ! Dekompensacja wstrząsu • przemieszczenie krwi do narządów centralnych ! 62 Faza nieodwracalna