Moja ankieta - Katedra Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin

Transkrypt

Moja ankieta - Katedra Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin
MONIKA RAKOCZY-TROJANOWSKA
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu (WOiAK), Katedra
Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin (KGHiBR);
ur. 15.02.1956 w Warszawie
Wykształcenie i awanse
1975 – ukończenie XLIX liceum im. Z.Modzelewskiego (im. J.W. Goethego) w Warszawie (z rozszrzonym
programem nauczania jez. niemieckiego)
1975 – 1980 – jednolite studia magisterskie na Wydziale Ogrodniczym SGGW w Warszawie
1981 – 1985 – studia doktoranckie na Wydziale Ogrodniczym SGGW w Warszawie
magister inżynier – SGGW, Wydział Ogrodniczy, Katedra Genetyki i Hodowli Roślin Ogrodniczych, 1980
doktor nauk rolniczych - SGGW, Wydział Ogrodniczy, Katedra Genetyki i Hodowli Roślin Ogrodniczych, 1985
doktor habilitowany nauk rolniczych – SGGW, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu (WOiAK), 1999
profesor - . SGGW, WOiAK, KG,HiBR, 2007
Ważniejsze publikacje
1. Bartoszewski G., Rakoczy-Trojanowska M. 1994. Androgeneza indukowana u żyta. Dotychczasowe
osiągnięcia i perspektywy. Hodowla Roślin i Nasiennictwo 4-5: 1-3.
2. Bruins M.B.M, Rakoczy-Trojanowska M, Snijders C.H.A. 1997. Isolated microspore culture in wheat
(Triticum aestivum L.): the effect of co-culture of wheat or barley ovaries on embryogenesis. Cereal Res Com
23: 401-408. (IF=0,392)
3. Pietrzykowski R., Rakoczy-Trojanowska M., Zieliński W. 1999. Wykorzystanie grupowania metodą kśrednich w ocenie zmienności somaklonalnej żyta ozimego (Secale cereale L.). Colloquium Biometryczne
XXIX: 287-292.
4. Pląder W., Rakoczy-Trojanowska M. 1994. Obtaining of hybrids within the family Cucurbitaceae by in vitro
culture of immature embryos. III. Characteristics of hybrids of Cucurbita maxima x C.ficifolia and C.maxima x
C.foeditissima. Genet. Pol. 35(1-2): 11-22.
5. Rakoczy-Trojanowska M, Malepszy S. 1989. A method for increased plant regeneration from immature F1 and
BC1embryos of Cucurbita maxima Duch.x C.pepo L. Plant Cell Tissue Organ Cult.18:192-194. IF=3,09)
6. Rakoczy-Trojanowska M, Malepszy S. 1989. Obtaining of hybrids within the family Cucurbitaceae by in vitro
culture of immature embryos. II. Characteristics of BC 1 and F2 hybrids between Cucurbita maxima and C.pepo.
Genet. Pol. 30(1-2): 67-74
7. Rakoczy-Trojanowska M, Malepszy S. 1990. The influence of genetic factors on plant regeneration in vitro.
Postępy Biologii Komórki 17(3):247-259.
8. Rakoczy-Trojanowska M, Malepszy S. 1992. Uzyskiwanie, charakterystyka i wykorzystanie w hodowli
mieszańców oddalonych Cucurbita maxima x C.pepo. Hodowla Roślin i Nasiennictwo 4: 20-26.
9. Rakoczy-Trojanowska M, Malepszy S.1986. Obtaining of hybrids within the family Cucurbitaceae by in vitro
culture of immature embryos. I. Characteristics of hybrids between C.maxima and C.pepo. Genet. Pol. 27(3-4):
259-272.
10. Rakoczy-Trojanowska M, Śmiech M, Malepszy S. 1997. The influence of genotype and medium on rye (Secale
cereale L.) anther culture. Plant Cell Tissue Org Cult 48: 15-21. (IF=3,09)
11. Rakoczy-Trojanowska M., Malepszy S. 1993. Genetic factors influencing the regeneration ability in rye
(Secale cereale L.). I. Immature inflorescences. Theor. Appl.Genet. 86:406-410. (IF=3,297)
12. Rakoczy-Trojanowska M., Malepszy S. 1995. Genetic factors influencing the regeneration ability of rye
(Secale cereale L.). II. Immature embryos. Euphytica 83: 233-239. (IF=1,554)
13. Rakoczy-Trojanowska M., Śmiech M. 1995. Wstępne wyniki prac nad haploidyzacją u żyta ozimego.
Biul.IHAR 195/196: 291-297.
14. Rakoczy-Trojanowska M., Malepszy S. 1999. Inheritance of umbrella-like leaf shape in materials derived from
Cucurbita maxima x pepo hybrids. Cucurbit Genetics Cooperative Report 22:50-52.
15. Rakoczy-Trojanowska M. 2002. Alternative methods of plant transformation – a short review. Cell. Mol. Biol.
Lett. 7: 849-858. (IF=1,505).
16. Rakoczy-Trojanowska M.2002. The effects of growth regulators on somaclonal variation in rye (Secale
cereale L.) and selection of somaclonal variants with increased agronomic traits. Cell. Mol. Biol. Lett. 7:11111120. (IF=1,505).
17. Faris N.M., Rakoczy-Trojanowska M., Malepszy S., Niemirowicz-Szczytt K. 2000. Diploidization of
cucumber (Cucumis sativus L.) haploids by in vitro culture of leaf explant. Food Biotechnology (Ed. S.
Bielecki, J. Tramper i J. Polak. Elsevier Science B.V): 49-54.
1
18. Kowalczyk K., Kobryń J., Rakoczy-Trojanowska M. 2001. Comparison of pollen fertility of some pepino
(Solanum muricatum Aiton) clones in different growing periods. Folia Hort. 13/1A: 309-314.
19. Rakoczy-Trojanowska M. 2001. Somaclonal variation in plants – characteristics and application. Folia Hort.
13/1A: 49-59.
20. Rakoczy-Trojanowska M. 2002. Characteristics of somaclonal variation in rye (Secale cereale L.).
Biotechnologia 2, 57: 175-183.
21. Rakoczy-Trojanowska M., Bolibok H. 2004. Characteristics and a comparison of three classes of
microsatellite-based markers and their application in plants. Cell. Mol. Biol. Lett. 9: 221-238. (IF=1,505).
22. Bolibok H, Rakoczy-Trojanowska M, Hromada A, Pietrzykowski R. 2005. The efficiency of different PCRbased marker system in assessing genetic diversity among winter rye (Secale cereale L.) inbred lines.
Euphytica 146: 109-115. (IF=1, 554).
23. Bolibok H, Rakoczy-Trojanowska M. 2006. Genetic mapping of QTLs for tissue-culture response in plants.
Euphytica149: 73-83. (IF=1,554).
24. Bolibok H., Rakoczy-Trojanowska M., Wyrzykowska M., Radecka M., Orczyk W. 2006. Identyfication of
microsatellite markers in rye genome. Cell. Mol. Biol. Lett. 11: 291-298. IF=1,505)
25. Bolibok H., Gruszczynska A., Hromada-Judycka A., Rakoczy-Trojanowska M. 2007. The identification of
QTLs associated with the in vitro response of rye (Secale cereale L.). Cell. Mol. Biol. Lett. 12: 523-535.
(IF=1,505)
26. Gruszczynska A., Bolibok H., Rakoczy – Trojanowska M. 2006. Identification of QTLs for some
morphological traits of winter rye (Secale cereale L.). “Biotechnology 2006”, České Budějovice, Czech
Republic 15th – 16th February 2006: 578-580.
27. Gruszczyńska A., Rakoczy-Trojanowska M. 2007. Charakterystyka genów ulegających ekspresji podczas
somatycznej embriogenezy u roślin. Biotechnologia 1(76): 96-106.
28. Hromada A., Bolibok H., Rakoczy-Trojanowska M. 2007. Application of the GDDSC for the isolation of
winter rye (Secale cereale L.) genome regions connected with in vitro reaction of immature embryos. Vorträge
fűr Pflanzenzűchtung 71: 217-224.
29. Hromada A., Rakoczy-Trojanowska M. 2006. Charakterystyka markerów SAMPL i ich wykorzystanie w
badaniach genomów roślinnych. Biotechnologia 3(74): 79-87.
30. Teixeira da Silva J.A., Bolibok H., Rakoczy-Trojanowska M. 2007. Molecular markers in micropropagation,
tissue culture and in vitro plant research. Genes, Genomes and Genomics 1: 66-72. Global Science Books.
(ISBN: 8189233386)
31. Bolibok-Brągoszewska H., Heller-Uszyńska K., Wenzl P., Caig V., Evers M., Carling J., Uszyński G., Kilian
A., Rakoczy-Trojanowska M. 2009. DArT markers for the rye genome - genetic diversity and mapping. BMC
Genomics 10: 578, doi:10.1186/1471-2164-10-578. (IF=4,073).
32. Hromada-Judycka A., Bolibok-Brągoszewska H., Rakoczy-Trojanowska M. 2010. Genetically directed
differential subtraction chain products related to in vitro response of immature embryos of Rye (Secale cereale
L.): isolation, characterization, and expression analysis. Plant Cell Tissue Org. Cult.100(2): 131-138, doi:
10.1007/s11240-009-9626-7. (IF= 3,09).
33. Siedlecka E., Hromada-Judycka A., Pawełkowicz M., Wóycicki R., Rakoczy-Trojanowska M., Przybecki Z.
2010. Applying of novel subtracted method Genetically Directed Differential Subtraction Chain (GDDSC) in
plant genomes. Nature Precedings 1-21. (http://dx.doi.org/10.1038/npre.2010.5465.1)
31. Gruszczyńska A., Rakoczy-Trojanowska m. 2011. Expression analysis of somatic embryogenesis-related
SERK, LEC1, VP1 and NiR ortologues in rye (Secale cereale L.). J. Appl Genet. 52(1): 1-8 (IF= 1,664, LC=1).
32. Stojałowski SA, Milczarski P, Hanek M, Bolibok-Brągoszewska H, Myśków B, Kilian A, RakoczyTrojanowska M. 2011. DArT markers tightly linked with the Rfc1 gene controlling restoration of male fertility
in the CMS-C system in cultivated rye (Secale cereale L.). J. Appl Genet. 52(3):313-8 (IF= 1,664).
33. Myśków B., Stojałowski S., Łań A., Bolibok-Brągoszewska H., Rakoczy-Trojanowska M., Kilian A. 2011.
Detection QTL for α-amylase activity on high-density genetic map of rye and comparing their localization to
loci controlling preharvest sprouting and earliness. 2011. Mol. Breeding 28: 1-10 (IF=2,852).
34. Milczarski P., Bolibok-Brągoszewska H., Myśków B., Stojałowski S., Heller-Uszyńska K., Góralska M.,
Brągoszewski P., Uszyński G., Kilian A., Rakoczy-Trojanowska M. 2011. A high density consensus map of
rye (Secale cereale L.) based on DArT markers. PloS ONE 6(12): e28495 (IF=4,092).
35. Targońska M., Hromada-Judycka A., Bolibok-Brągoszewska H., Rakoczy-Trojanowska M. 2012. The
specificity and genetic background of the rye (Secale cereale L.) tissue culture response. Plant Cell Rep.
32(1):1-9. (IF=2,274)
Wybrane wykłady wygłoszone na zaproszenie
 Rakoczy-Trojanowska M. 2000. Jadalne szczepionki roslinne. Wykład inauguracyjny podczas rozpoczęcia
roku akademickiego 2000/2001 na Wydz. Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu; SGGW, Warszawa.
2
 Rakoczy-Trojanowska M. 2006. Genetyczne uwarunkowania reakcji w kulturze in vitro niedojrzałych
zarodków żyta ozimego (Secale cereale L.). VII Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Zastosowanie kultur in
vitro w fizjologii roślin”. Instytut Fizjologii Roślin PAN, Kraków, 7-8 grudzień, 2006.
 Rakoczy-Trojanowska M. 2010. Mapowanie asocjacyjne – nowa perspektywa dla hodowli roślin. III Polski
Kongres Genetyki, Lublin, 12 – 15 września 2010.
 Rakoczy-Trojanowska M., Hromada-Judycka A., Bolibok-Brągoszewska H., Gruszczyńska A. 2010. Genetic
basis of the rye (Secale cereale L.) tissue culture response. EUCARPIA International Symposium on Rye
Breeding & Genetics, Minsk, 29 June – 02 July 2010.
 Rakoczy-Trojanowska M. 2011. Warsztaty ,,Somatyczna embriogeneza - wyzwania następnej dekady",
Małkocin, 15-16 września 2011.
Sekwencje zdeponowane w bazach danych NCBI. (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/):
 Nucleotide - 5
 EST - 4
 GSS (Genome Survey Sequence) - 156
 Protein - 5
Razem - 170
Liczba wszystkich publikacji oryginalnych (bez doniesień konferencyjnych)
 60; w tym publikacje z IF – 25 (42%)
Doniesienia konferencyjne
 47; w tym na konferencjach zagranicznych – 9
Artykuły popularno-naukowe
 3
LC (bez autocytowań) = 218; H = 10 (Web of Knowledge)
Dydaktyka
A. Realizowane przedmioty
 Genetyka (kierunek Biologia) – wykłady i ćwiczenia
 Genetyka mikroorganizmów (Międzywydziałowe Studium Biotechnologii) - wykłady i ćwiczenia
 Diagnostyka molekularna (Międzywydziałowe Studium Biotechnologii) - wykłady
 Współczesne trendy w ogrodnictwie (kierunek Ogrodnictwo) - wykład „Roślinne bioreaktory”
 Seminaria dyplomowe (kierunki Ogrodnictwo i Biologia, studia licencjackie, inżynierskie i magisterskie,)
B. Opracowanie wdrożonych programów autorskich
 Genetyka dla kierunku Biologia (Wydz.. Rolnictwa i Biologii, kier. Biologia logia) Mikrorozmnażanie dla
specjalności nasiennictwo (Wydz. Rolnictwa i Biologii, kier. Rolnictwo) przedmiot obecnie nie jest
realizowany
 Diagnostyka molekularna (Międzywydziałowe Studium Biotechnologii)
 Genetyka mikroorganizmów (Międzywydziałowe Studium Biotechnologii)
C. promotorstwo zakończonych prac dyplomowych
 inżynierskich - 3
 licencjackich - 9
 magisterskich - 34
D. Podręczniki i skrypty
1. Rakoczy-Trojanowska M. 1990, Kultury niedojrzałych zarodków. Rozdział w skrypcie: Wprowadzenie do
biotechnologii w genetyce i hodowli roślin, pp. 26-33. Wydawnictwo SGGW,.
2. Rakoczy-Trojanowska M. Wprowadzanie genów do roślin. 2001. W: Biotechnologia roślin (Red. S.
Malepszy), pp. 233-245. Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2001, 2004 (wyd. II, poprawione).
3. Rakoczy-Trojanowska M., 2009. Czynniki genetyczne dawcy – złożoność i monitorowanie. W: Biotechnologia
roślin (red. S. Malepszy) wydanie nowe, pp. 44-55. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Projekty
1. Opracowanie metodyki uzyskiwania i wstępna charakterystyka haploidów żyta ozimego Secale cereale L,
KBN nr PB118/S3/93/05, 1994- 1997; kierownik
3
2. Development of mitochondrial transformation system for higher plants (NATO/USDA), USA, 2000 – 2002,
wykonawca
3. Wpływ wybranych czynników środowiskowych i agrotechnicznych na biologię wzrostu i rozwoju, kwitnienie,
wiązanie owoców oraz plonowanie pepino (Solanum muricatum Aiton) w warunkach polskich, 5 P06CO 0415,
1999-2001, wykonawca
4. Identyfikacja markerów molekularnych do wczesnej selekcji mieszańców jabłoni tolerancyjnych na mączniaka
w potomstwie parchoodpornego klonu U211 na tle metody klasycznej, 5 P06CO 3219, 2001-2003,
wykonawca
5. Analiza molekularna zdolności do regeneracji roślin in vitro żyta ozimego (Secale cereale L.) przy użyciu
markerów mikrosatelitarnych, 3 P06A 025 25, 2003 – 2004, promotorski
6. Identyfikacja markerów mikrosatelitarnych u żyta ozimego (Secale cereale L.) oraz ich wykorzystanie do
markerowania zdolności do regeneracji roślin w kulturze in vitro, 6 P06A 007 20, 2001-2003, kierownik
7. Analiza ekspresji genów SERK, LEC1, LEC2 i NiR w wybranych etapach kultury in vitro niedojrzałych
zarodków i określenie ich roli w procesie somatycznej embriogenezy u żyta ozimego (Secale cereale L.),
MNiSzW nr N 30201031/1349, 2007 - 2008, SGGW promotorski
8. Izolacja i charakterystyka obszarów genomu żyta ozimego (Secale cereale L.) związanych z reakcją
niedojrzałych zarodków w kulturze in vitro, MNiSzW nr P06A01929, 2006 - 2009, SGGW, wykonawca.
9. Konstrukcja wysokorozdzielczej zintegrowanej mapy genetycznej markerów molekularnych DArT oraz
biblioteki BIBAC – nowoczesnych narzędzi dla badań genomicznych i hodowli molekularnej żyta (Secale
cereale L.), MNiSW nr N302 361833 (3618/B/P01/33), 2007 - 2011, SGGW, kierownik
10. Analiza molekularna odporności gruszy na zarazę ogniową, MNiSzW nr 1P06R01929, 2005 - 2008, SGGW,
wykonawca.
11. Identyfikacja loci cech ilościowych związanych z zawartością związków karotenoidowych i suchej masy w
owocach dyni olbrzymiej (Cucurbita maxima Duch.). Projekt badawczy zamawiany pt. ”Nowe metody
genetyki molekularnej i genomiki służące doskonaleniu odmian roślin uprawnych”, nr PBZZ-MNiSW2/3/2006/34, 2007 - 2011, wykonawca
12. Kompleksowa charakterystyka molekularna zróżnicowania genetycznego uprawnych i dzikich form w rodzaju
Secale, rozpoczęty: listopad 2010, wykonawca
13. Opracowanie markerów molekularnych przeznaczonych do efektywnej selekcji form żyta zwyczajnego (Secale
cereale L.) o podwyższonej odporności na choroby oraz porastanie przedżniwne", I Konkurs Badań
Stosowanych NCBiR, nr OSF 178857, przewidywany termin rozpoczecia: wrzesień 2012, przedstawiciel
Lidera i koordynator projektu.
Staże
 Niemcy, Hohenheim Universität, krótki staż naukowy, 1 tydzień, Anglia, Birmingham University, kurs w
ramach programu TEMPUS, 6 tygodni, Holandia, Centre for Plant Breeding and Reproduction Research, staż
naukowy w ramach programu TEMPUS, 6 miesięcy,
Promotorstwo prac doktorskich
Lp.
1
Imię i nazwisko
doktoranta
Hanna BolibokBrągoszewska
2
Anna Gruszczyńska
3
Aneta Hromada-Judycka
4
Małgorzata Targońska
Tytuł pracy doktorskiej
Rok obrony
Analiza molekularna zdolności do regeneracji roślin in vitro u
żyta ozimego Secale cereale L. przy użyciu markerów
mikrosatelitarnych
Identyfikacja markerów molekularnych sprzężonych ze
zdolnością do regeneracji roślin w kulturze in vitro u żyta
ozimego Secale cereale L.
Analiza subtrakcyjna GDDSC reakcji niedojrzalych zarodków
żyta ozimego (Secale cereale L.) w kulturze in vitro.
Ocena zróżnicowania genetycznego w rodzaju Secale na
podstawie analiz genomów jądrowego, mitochondrialnego i
chloroplastowego
2005
2007
2011
2014*)
*) przewidywany
Recenzje
 prac doktorskich - 11
 rozpraw habilitacyjnych - 5
4






dorobku (do habilitacji) - 3
dorobku (na stanowisko profesora) - 2
artykułów naukowych – 36
podrecznikówów - 1
projektów i sprawozdań końcowych (MNiSW, MOŚ) – 52
superrecenzji (w ramach prac Zespołu Specjalistów MNiSW) – 12
 projektów EU – 10
Współpraca:
 z instytucjami krajowymi:
 Zachodniopomorski Uniwersytet technologiczny w Szczecinie, Katedra Hodowli Roślin, prof. dr hab.
P.Masojć, dr hab. Paweł Milczarski - w zakresie genomiki żyta, współpraca ciągła od 2001 r.
 IHAR, oddz. Radzików, prof. dr hab. W.Orczyk – w zakresie genomiki żyta, współpraca ciągła od 2001 r.
 Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – Państwowy Instytut Badawczy (IHAR-BIP), Instytut Genetyki
Roślin PAN (IGR PAN), Instytut Chemii Bioorganicznej PAN, Instytut Biochemii i Biofizyki PAN,
Instytut Warzywnictwa, Instytut Fizjologii Roślin PAN im. Franciszka Górskiego, Wydział Ogrodnictwa i
Architektury Krajobrazu SGGW w Warszawie, Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa
Zachodniopomorskiego Uniwersytetu technologicznego w Szczecinie, Wydział Rolniczo-Ekonomiczny
Akademii Rolniczej w Krakowie, Wydział Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,
Wydział Biotechnologii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wydział Nauk o Zdrowiu Akademii Polonijnej w
Częstochowie – w ramach Sieci Naukowej „Genomika i transgeneza roślin użytkowych”.
 IHAR-PIB, IGR PAN, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstawa – PIB, DANKO Hodowla Roślin –
w ramach Ogólnopolskiego Konsorcjum Naukowo-Przemysłowe Genomiki i Biotechnologii Żyta
„GENSEC”, w zakresie „"Opracowania markerów molekularnych przeznaczonych do efektywnej selekcji
form żyta zwyczajnego (Secale cereale L.) o podwyższonej odporności na choroby oraz porastanie
przedżniwne" (projekt w I Konkursie Badań Stosowanych NCBiR)
 z instytucjami zagranicznymi
 Centre for Plant Breeding and Reproduction Research, Holandia, dr C.Snijders, dr M.Bruins – w zakresie
optymalizacji metodyki uzyskiwania roślin haploidalnych z mikrospor oraz transformacji biolistycznej
zarodków haploidalnych pszenicy (1994 – 1995)
 Uniwersytet Bonn, dr K.Pillen – w zakresie wykorzystania markerów SSR w mapowaniu genetycznym,
markerowaniu cech oraz identyfikacji translokacji genomowych jęczmienia (krótkie, staże naukowe
doktorantów; 2002 - 2006)
 Diversity Arrays Technology Pty Ltd, Australia, dr A.Kilian – w zakresie mapowania genetycznego żyta
(konstrukcja indywidualnych i zintegrowanych map genetycznych markerów DArT), współpraca od 2006 r.
Pełnione funkcje i działalność organizacyjna
 skarbnik oddziału warszawskiego Polskiego Towarzystwa Genetycznego (1993 – 1998)
 skarbnik Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Genetycznego (1998 – 2004)
 członek Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Genetycznego (2004 – 2007; 2010 – obecnie2012))
 przewodnicząca - Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Genetycznego (2007 - 2010)
 kierownik Katedry Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin – 2003 – 2008
 członek Rady Wydziału Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu – od 2004
 członek Rady Programowej Międzywydziałowego Studium Biotechnologii – od 2004
 przewodnicząca komitetu organizacyjnego II Polskiego Kongresu Genetyki (Warszawa, 18 – 20.09.2007)
 współorganizacja i przewodniczenie Radzie Naukowej Sieci Naukowej „Genomika i transgeneza roślin
użytkowych” (2006 - 2010)
 współorganizacja VIII, IX, X i XI Festiwalu Nauki w SGGW, Impreza “Majstrowanie w genach roślin
 założyciel i przedstawiciel Lidera Ogólnopolskiego Konsorcjum Naukowo-Przemysłowego Genomiki i
Biotechnologii Żyta „GENSEC” (2012)
Najważniejsze osiągnięcia naukowe:
1. Uzyskanie, z użyciem techniki „embryo rescue” i scharakteryzowanie bogatej kolekcji mieszańców
miedzygatunkowych w rodzju Cucurbita (Cucurbita maxima x C.pepo, C.maxima x C.ficifolia i C.maxima x C.
5
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
foetidissima), w tym uzyskanie i ustabilizowanie nowego (dotychczas nie opisanego) pod względem kształtu
liści fenotypu u Cucurbita oraz ustalenie sposobu jego dziedziczenia.
Optymalizacja uzyskiwania haploidów i podwojonych haploidów żyta - w efekcie tych badań dopracowano
metodykę regeneracji roślin w kulturze pylników i otrzymano podwojone haploidy kilku linii żyta ozimego.
Współudział w opracowaniu metody diploidyzacji haploidów ogórka w kulturze in vitro (regeneranty
pochodzące z mikroskrawków liści roślin haploidalnych na ogół miały podwojoną liczbę chromosomów, co
wyeliminowało konieczność stosowania kolchicyny).
Scharakteryzowanie genetycznych uwarunkowań reakcji w kulturze in vitro (TCR) różnych eksplantatów żyta
zwyczajnego –(1) pokazanie, że formowanie kalusa embriogenicznego z niedojrzałych kwiatostanów (NK) i
niedojrzałych zarodków(NZ) jest cechą recesywna, kontrolowaną przez liczne, współdziałajace geny
regulatorowe, (2) identyfikacjia9 QTLi kontrolujących reakcję NK i NZ, ortologów kilku kluczowych genów
zaangażowanych w somatyczną embriogenezę (SERK, LEC1, Vp1 i NiR) oraz fragmentów GDDSC (ang.
Genetically Directed Differential Subtraction Chain) o zróżnicowanych profilach ekspresji w kolejnych
stadiach kultury in vitro.
Opisanie zmienności somaklonalnej cech ilościowych i molekularnych u żyta zwyczajnego - uzyskanie
licznych somaklonów pokoleń R2 i R3 oraz sformułowanie szeregu wniosków na temat zmienności
somaklonalnej u żyta podac 2-3 najwazniejsze,
Adaptacja systemu markerów SAMPL (selective amplification of microsatellite polymorphic loci) do
mapowania genetycznego i analiz filogenetycznych żyta.
Konstrukcja silnie zagęszczonych map (indywidualnych i zintegrowanych) markerów molekularnych SSR (w
tym 26 nowych loci mikrosatelitarnych wyizolowanych z biblioteki genomowej żyta, głównie o motywach 4nukleotydowych i złożonych) i DArT; są to obecnie najbardziej zageszczone mapy żyta o średniej gęstości ok.
2 cM, umożliwiającej precyzyjną lokalizację obszarów genomu zaangażowanych w determinację wybranych
cech i zwiększającej prawdopodobieństwo identyfikacji markerów kosegregujących lub silnie sprzężonych z
cechą.
Scharakteryzowanie pokrewieństwa ponad 200 różnych odmian żyta oraz gatunków pokrewnych na podstawie
markerów molekularnych DArT i SSR.
Skonstruowanie biblioteki BAC długich fragmentów genomu jadrowego żyta; obecnie jest ona
wykorzystywana przede wszystkim do (1) izolacji genów, m.in. warunkujacych męską sterylność i kodujacych
enzymy uczestniczące w biosyntezie kwasów hydroksamowych, (2) identyfikacji nowych sekwencji
mikrosatelitarnych.
.Izolacja i charakterystyka genów ScBx1 ÷ ScBx5 kontrolujących biosyntezę kwasów hydroksamowych u żyta
6