Oglądaj/Otwórz
Transkrypt
Oglądaj/Otwórz
KRAKOWSKA AKADEMIA im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Wydział: Zdrowia i Nauk Medycznych Kierunek: Ratownictwo medyczne Paweł Tylek Benzodiazepiny - działanie i zastosowanie w ratownictwie medycznym. Praca licencjacka napisana pod kierunkiem Prof. zw. dr hab. Jolanta Obniska Kraków 2016r. Spis treści. I. Wprowadzenie..............................................................................................3 II. Mechanizm działania benzodiazepin..........................................................3 III. Metabolizm i czas działania leków............................................................4 IV. Działania niepożądane benzodiazepin.......................................................5 V. Benzodiazepiny stosowane w ratownictwie medycznym...........................6 VI. Podsumowanie........................................................................................13 VII. Streszczenie...........................................................................................14 VIII. Bibliografia...........................................................................................15 2 I. Wprowadzenie Benzodiazepiny to bardzo duża grupa leków mimo iż ich historia sięga zaledwie lat 60 XX w. Są one również jedną z najczęściej przepisywanych grup preparatów. Ich głównym działaniem jest działanie uspokajające, nasenne, przeciwlękowe i przeciwpadaczkowe. [1] W ratownictwie zaś znajdują one szerokie zastosowanie, powodem tego jest ich wpływ na różne obszary mózgu. Wpływają one na zachowanie pacjenta, zwiotczenie mięśni oraz działają przeciwdrgawkowo. Warto by ratownik medyczny znał pełne zastosowanie tych leków i ich specyfikę ponieważ ta wiedzą może się okazać bezcenna w praktycznym zawodzie. To właśnie na usystematyzowaniu tej wiedzy i przybliżeniu działania tych leków skupiać będzie się ten artykuł. W ratownictwie medycznym zastosowanie mają właściwie trzy z tej dużej grupy leków, są nimi diazepam, klonazepam i midazolam. Jako ciekawostkę wartym przytoczenia jest fakt, że większość substancji z tej grupy pochodzi od powszechnie stosowanego w ratownictwie diazepamu lub jego metabolitów [2]. II. Mechanizm działania benzodiazepin Mechanizm działania leków z grupy benzodiazepin (BZD) polega na ich wpływie na nerwowe przekaźnictwo gabaergiczne. Wiadomo jest, że w obrębie receptora GABAA znajduje się specyficzne miejsce wiązań określane jako receptor benzodiazepinowy do którego jako jego agoniści przyłączają się benzodiazepiny. W wyniku tej interakcji zwiększa się siła wiązania kwasu γ-aminomasłowego (GABA) z jego receptorem jak również nasila się działanie hamujące tego kwasu, w efekcie czego dochodzi do obniżenia pobudliwości nerwowej. Co skutkuje hamującym wpływem na ośrodkowy układ nerwowy. Zależnie od tego w którym to fragmencie ośrodkowego układu nerwowego (OUN) zachodzi ten proces możemy zaobserwować interesujące w ratownictwie efekty. Jeżeli występuje w płacie skroniowym działa przeciwlękowo i przeciwdrgawkowo, w móżdżku i rdzeniu kręgowym miorelaksacyjnie, a w tworze siatkowatym pnia mózgu nasennie. Jak wynika z przedstawionego mechanizmu działania benzodiazepiny powodują takie przemiany w organizmie w wyniku których uzyskujemy planowany efekt terapeutyczny. Istotnym jest również fakt, że benzodiazepiny wywołują efekt terapeutyczny bardzo szybko po podaniu. [4] 3 III. Metabolizm i czas działania leków Metabolizm można podzielić na dwie fazy w wyniku których dochodzi do istotnych przemian. Obie te fazy zachodzą w wątrobie. W fazie pierwszej gdzie pod wpływem izoenzymu cytochromu P450 dochodzi do reakcji utleniania benzodiazepin. W wyniku czego pwostają liczne aktywne metabolity. W fazie drugiej te aktywne metabolity ulegają reakcji z kwasem glukuronowym tworząc nieaktywne pochodne, które następnie są wydalane z żółcią i moczem. Niemniej jednak niektóre aktywne metabolity mogą zostać ponownie wchłonięte w wyniku czego znacznie wydłuża się ich czas połowicznego półtrwania. Często powstające z nich metabolity zachowują działanie oryginału (metabolity są dalej aktywne). Zasadniczo możemy podzielić ze względu na czas ich działania na długo działające, krótko działające i o pośrednim czasie działania. Czas działania jest dla nas ważny i będzie determinować zastosowanie leku. Benzodiazepiny możemy podzielić ze względu na ich czas działania na długo działające (od kilku do kilkunastu dni), benzodiazepiny o pośrednim czasie działania (od kilku godzin do kilku dni) oraz krótko działające( poniżej kilku godzin). Benzodiazepiny długo działające do których należy flurazepam, kwazepam i ważny w ratownictwie diazepam (Relanium). To leki które mogą działać nawet do kilku dni. Leki te można skutecznie podawać w leczeniu nadmiernej spastyczności mięśni, napadów padaczkowych czy też jako leki uspokajające. Skutecznie stosowane są (szczególnie diazepam) w detoksykacji pacjentów uzależnionych. Należy jednak pamiętać, że nie należy podawać żadnych pochodnych benzodiazepin gdyż wykazują one silny synergizm z alkoholem co w efekcie może doprowadzić nawet do zgonu. Długo działające benzodiazepiny nie powinny być stosowane jako leki nasenne gdyż mogą powodować senność w ciągu dnia i zabuburzać prawidłowe funkcjonowanie. 4 Benzodiazepiny krótko działające (do kilku godzin) do których należą oksazepam, triazolam i ważny w ratownictwie midazolam. Cechą charakterystyczną tej grupy leków jest wywoływany prze nie efekt niepamięci następczej, w którym pacjent nie pamięta co się stało po podaniu leku ale jest w stanie współpracować z ratownikiem. Ponad to ta grpa leków znalazła zastosowanie jako preanestetyki przed krótkimi zabiegami. Ma ona również znaczenie jako leki nasenne u osób przejawiających trudności w zasypianiu. Należy podkreślić, że wszystkie te działania wykazuje stosowany przez ratowników midazolam. Pozostałe benzodiazepiny, czyli te o działaniu pośrednim. Są stosowane głównie jako leki nasenne u pacjentów przejawiających problemu tak w zasypianiu jak i w pozostawaniu w śnie w nocy. [3] IV. Działania niepożądane. Głównym skutkiem niepożądanym w stosowaniu benzodiazepin jest depresja funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego. Jednak to zagrażające życiu działanie pojawi się dopiero wtedy, gdy benzodiazepina współdziałać będzie z inną substancją działającą depresyjnie na OUN. W związku z tym należy pamiętać aby nie podawać benzodiazepin jeżeli pacjent spożywał wcześniej alkohol. Ponadto inne działa niepożądane to spadki ciśnienia (w związku z hamowaniem zwrotnym adenozyny), arytmie oraz uzależnienie. Uzależnienie od benzodiazepin potrafi przybrać poważny charakter. Może przejawiać się w postaci uzależnienia psychicznego. W związku z tym że powodują one stany euforyczne oraz zachowania zbliżone do tych po spożyciu alkoholu. [3] Ponad to przeprowadzono badania nad działaniami paradoksalnymi beznodiazepin z których wynika, że 3-6% ludzi zażywający benzodiazepiny przejawia takie właśnie zachowanie. Wystąpić tu może agresja, bezsenność czy stany pobudzenia. [8] Wystąpić może również uzależnienie fizyczne, a w związku z tym negatywne efekty nagłego zaprzestania stosowania benzodiazepin. Przejawiać się to może pod postacią bóli głowy, bezsenności, niepokoju, drażliwości. Wartym zaznaczenia jest również fakt, że zespół abstynencyjny jest silniejszy i bardziej niebezpieczny jeżeli uzależnienie wiązało się z lekami o krótkim czasie działania. Wynika to z procesów metabolicznych krótko działających BZD. W związku z tym leczenie uzależnienia powinno polegać 5 na stopniowym zmniejszaniu dawek co powinno uchronić przed negatywnymi skutkami odstawienia. Dodatkowo klinicyści badający zespół odstawienia zauważyli, że wystąpienie objawów z nim związanych nasila się znacznie jeżeli leki były przyjmowane przez okres 2-3 miesięcy. W ogólnym zarysie opis ten przedstawia benzodiazepiny jako leki nieidealne w leczeniu takich zaburzeń jak bezsenność czy stany lękowe. Nie zmienia to jednak sprawy związanej ze stosowaniem tych leków w ratownictwie medycznym. W którym leki te podawane są w mniejszych ilościach i nie przez długi okres więc nie mogą one wywołać uzależnienia. W przypadku poważnego zatrucia lekami z grupy benzodiazepin możemy zastosować flumazenil, lek który jest antagonistą preceptora benzodiazepinowego. [3] V. Benzodiazepiny medycznym. stosowane w ratownictwie W oparciu o podstawową wiedzę na temat benzodiazepin i podstawy działania możemy przejść do zasadniczej części tej pracy w której omówione będą benzodiazepiny stosowane w ratownictwie medycznym. Leki te można stosować nawet w zespołach podstawowych, niemniej jednak podanie midazolamu należy skonsultować z lekarzem. Jest to ważny argument za tym aby każdy ratownik doskonale znał te leki, wiedział jak je stosować, w jakich dawkach i jakich efektów niepożądanych można się spodziewać. Dlatego też szczegółowo zostaną opisane diazepam, klonazepam i midazolam alby każdy ratownik który będzie z nich korzystał znał dokładnie wszystkie aspekty pozytywne i negatywne stosowania tych leków. Diazepam Charakterystyka Diazepam jeden z pierwszych leków z tej grupy stanowi substancje modelową gdyż, jego struktura stanowi podstawę dla większości leków z tej grupy i ich metabolitów. [2] Międzynarodowa nazwa tego leku to diazepam, występuje jednak pod różnymi nazwami handlowymi takimi jak Relanium (najczęściej spotykana w karetkach forma leku), Diazepam Desitin, Neorelium I Relsed. [5] Lek charakteryzuje się silnym działanie 6 przeciwdrgawkowym, uspokajającym, anksjolitycznym, miorelaksacyjnym i nasennym. Wchłania się bardzo dobrze podawany doustnie. [5] Jednak preferowana droga podania w zespołach ratownictwa medycznego to droga dożylna (iv). Dzięki temu, że rozpuszcza się w tłuszczach łatwo przenika do OUN i w związku z tym jego działanie pojawia się szybko. Należy on do długo działających benzodiazepin, co wiąże się z tym ze jego działanie może trwać nawet do kilku dni. Czas połowiczego rozpadu wynosi od 20 do nawet 70 godzin. [6] Metabolizowany w wątrobie przez izoenzym cytochrom P450. Produkty metabolizmu to między innymi norazepam i oksazepam. Powstałe w wyniku przemian metabolity są również aktywne co przedłuża czas działania leku nawet o 2 do 5 dni. Lek i jego metabolity wydalane są gównie z moczem. [5] Dawkowanie i drogi podania . W karetkach diazepam można spotkać w dwóch postaciach, jako roztwór do wstrzykiwań 5mg/ml lub wlewki doodbytnicze 2mg/ml lub 4mg/ml. [5] Takie postacie leku umożliwiają podanie drogą dożylną (iv), domięśniową (im) lub doodbytniczą (pr). W przypadku podawania drogą iv należy pamiętać o kilku ważnych kwestiach. Po pierwsze nie należy go mieszać z innymi lekami. Należy podawać go do dużych żył z prędkością 2,5-5 mg na minute. Zalecana jest żyła w dole łokciowych, a w czasie podawania leku pacjent powinien leżeć. We wlewie należy pamiętać o odpowiednim rozcieńczeniu leku 2 ml w co najmniej 50 ml 0,9% roztworu NaCl lub 5% roztworu glukozy. Takie zastosowanie ma on w przypadku leczenia stanu padaczkowego lub tężca. [5] Jeżeli podajemy diazepam w bolusie nie należy go rozcieńczać. Należy pamiętać aby nie podawać diazepamu noworodkom lub wcześniakom droga pozajelitową, z uwagi na zawartość alkoholu benzylowego. W sytuacji podawania leku drogą domięśniową należy robić to w duże grupy mięśniowe. W przypadku podawania diazepamu doodbytniczo ułatwionego dzięki wlewką doodbytniczym należy zwrócić uwagę na to żeby pacjent przez czas podawania leku i 15 minut po podaniu leżał na brzuchu. Dawkowanie: 2-20 mg iv lub im u dorosłych. Dzieci 0,15-0,3 mg/kg mc bez rozcieńczania lub we wlewkach doodbytniczych 5 mg dla dzieci o wadze poniżej 15 kg i 10 mg dla dzieci o wadzę powyżej 15kg. 7 U osób starszych podanie diazepamu może wywoływać reakcje paradoksalne. W związku z tym należy pamiętać żeby w przypadku osób w podeszłym wieku lub osłabionych możemy podać połowę dawki. [5] Wskazania do zastosowania. Znając zakres działania diazepamu zauważyć można szeroki wachlarz zastosowań w ratownictwie medycznym. Ratownik możemy wykorzystać go jako lek uspokajający w stanach silnego pobudzenia, w stanach padaczkowych również u dzieci, drgawkach gorączkowych a także w leczeniu ostrych stanów zwiększonego napięcia mięśniowego z uwagi na działanie miorelaksacyjne. Ponadto diazepam może być wykorzystywany w premedykacji jako lek przeciwdrgawkowy przy leczeniu zespołu odstawiennego Stosowany jest również w zaburzeniach snu. [5] Przeciwwskazania do podania diazepamu. Z uwagi na szerokie spektrum działania diazepamu należy zwrócić uwagę na szereg jego przeciwwskazań. Każdy ratownik powinien zaznajomić się z tymi zaleceniami z uwagi na to, że niewłaściwe użycie leku może pogorszyć stan pacjenta. Do przeciwwskazań należą przede wszystkim. Nadwrażliwość na diazepam lub inne pochodne benzodiazepin, nużliwość mięśni, jaskra z zamykającym się kątem przesączania, ciężka, ostra lub przewlekła niewydolność oddechowa, zespół bezdechu sennego, ciężka niewydolność wątroby lub nerek, ataksja, ostre zatrucie alkoholem lub lekami działającymi na OUN (jeżeli w sytuacji szczególnej decydujemy się na podanie diazepamu osobie pod wpływem alkoholu należy się przygotować na intubacje lub podanie flumazenilu). Dodatkową uwagę należy zwrócić jeżeli podawane były inne leki gdyż diazepam nasila działanie leków opioidowych, leków zwiotczających mięśnie, barbituranów, fenytoiny oraz leków przeciwdepresyjnych i przeciwhistaminowych [5]. Dodatkowe obostrzenia pojawiają się w przypadku dzieci. Nie należy stosować leków w postaci pozajelitowej u wcześniaków i noworodków, preparatów podawanych drogą doustną nie stosować u dzieci do 3 rż., u noworodków nie stosować również drogi doodbytniczej zwłaszcza tych urodzonych przedwcześnie. Z kolei podawanie leków niemowlętom do 6 mż jest dopuszczalne tylko w przypadku zagrożenia życia. [5] 8 Działania niepożądane. Z zastosowaniem diazepamu wiąże się szereg działań niepożądanych. Są to między innymi: depresja oddechowa i krążeniowa, senność, zawroty głowy, nudności i wymioty, podrażnienia żył, reakcje alergiczne, urojenia, koszmary, omamy, niepokój drażliwość i psychozy. Dodatkowo warto podkreślić możliwość wystąpienia reakcji paradoksalnych. Szczególnie narażeni na to są osoby starsze, a zwłaszcza jeżeli lek zostaje podany pozajelitowo. Reakcje paradoksalne to wywołane lekiem reakcje odwrotne od zamierzonych, takie jak stan zwiększonego napięcia mięśniowego, pobudzenie, bezsenność, euforia czy nawet objawy psychotyczne. [5] Jak zostało opisane w poprzednich rozdziałach diazepam przy długotrwałym stosowaniu może wywoływać uzależnienie psychiczne i fizyczne. [7] Dodatkowo długotrwałe stosowanie umożliwia zaobserwowanie zjawiska tolerancji. Następnie kilka dni po zaprzestaniu podawania leku, a w niektórych przypadkach nawet w przerwach między dawkami zauważyć można objawy syndromu abstynencji. Do nich zaliczymy między innymi lęk, zaburzenia snu, drażliwość, depresje, bóle oraz skurcze mięśni, brak łaknienia. [5] Clonazepam. Charakterystyka. Kolejnym z opisywanych leków będzie clonazepam. Lek który również ma zastosowanie w ratownictwie medycznym i jest dostępny jako lek do samodzielnego zastosowania w zespołach podstawowych. W karetkach można znaleźć go jako lek o nazwie clonazepamum roztwór do wstrzykiwań 1mg/ml. Występuje również w postaci tabletek 0,5 mg. Działanie clonazepamu zbliżone jest do opisywanego wcześniej diazepamu. Lek ten działa głownie przeciwdrgawkowo, przeciwlękowo, miorelaksacyjnie i nasennie. W ratownictwie stosuje się go jako lek z wyboru w stanie padaczkowym. [5] 9 Drogi podania i dawkowanie. W ratownictwie medycznym główną drogą podania jest droga dożylna lub domięśniowo z zastrzeżeniem, że drogę domięśniową wybierać należy tylko szczególnych sytuacjach. Dawka dla dorosłych w stanie padaczkowym to 1 mg dożylnie (maksymalna dawka dobowa 13 mg). Dawka u dzieci natomiast wynosi 0,3-0,5 mg powoli dożylnie. W przypadku podawania dożylnego należy wybrać odpowiednie żyły. Powinno wybrać się żyły duże i podawać lek powoli. Zbyt szybkie podanie leku lub podanie go do małych żył grozi wystąpieniem zakrzepicy żylnej. Efekty działania po podaniu dożylnym występują natychmiast i utrzymują się od 2 do 3 godzin. [5] Poza zespołami ratownictwa istnieje możliwość podawania doustnego (po) clonazepamu. Jednak w tej sytuacji dynamika działania jest znacznie wolniejsza. Lek zaczyna działać dopiero po 30 do nawet 60 minut. Działa on jednak wtedy znacznie dłużej. U dzieci czas działania to od 6 do 8 godzin, u dorosłych natomiast czas ten wydłuża się do 8 do 12 godzin. Dodatkowo niewielkie działanie przeciwdrgawkowe wykazuje jego metabolit co przedłuża działanie leku. [5] Wskazania do zastosowania. W wypadku clonazepamu podstawowym wskazaniem do zastosowania w zespołach ratownictwa medycznego jest stan padaczkowy. Można go jednak użyć również do leczenia drgawek toniczno-klonicznych oraz jednak bardziej doraźnie w ostrych stanach lękowych. [5] Przeciwwskazania do podania leku. Z uwagi na podobne działanie do diazepamu można tu zauważyć podobne przeciwwskazania. Będą to miedzy innymi nadwrażliwość na pochodne benzodiazepin lub którykolwiek ze skłądników preparatu, ostra niewydolność oddechowa, ciężka niewydolność oddechowa, zespół bezdechu sennego i nużliwość mięśni. [5] Dodatkowe środki ostrożności należy zachować u osób z niewydolnością oddychania. Spowodowane jest to prze mechanizm działania tego leku. Hamuje on działanie ośrodka oddechowego. 10 Dodatkowym przeciwwskazaniem jest ciężka niewydolność wątroby. Podanie leków takiej osobie może pogorszyć stan wątroby, a co za tym idzie nasilić działanie niepożądane leków. Jeżeli jednak niewydolność nie jest ostra lub dotyczy ona nerek lek można podać z zachowaniem dodatkowej uwagi i odpowiednio zmniejszając dawkę leku. [5] Działania niepożądane. Podawanie clonazepamu może wiązać się z pojawieniem się pewnych działań niepożądanych. Mają one związek z podstawowym działaniem tego leku jak i również z możliwością pojawienia się efektów paradoksalnych tak jak w przypadku diazepamu. Podstawowymi działaniami niepożądanymi może być zwiotczenie mięśni, depresja układu oddechowego (w tym wypadu warto zwrócić uwagę w czasie podawania tej benzodiazepin i być gotowym na intubacje lub podanie flumazenilu). Poza tym wystąpić mogą silne wydzielanie śluzu w drogach oddechowych, zakrzepowe zapalenie żył, amnezja, spowolnienie psychomotoryczne oraz bóle głowy. Z kolei w wypadku pacjentów narażonych na pojawienie się objawów paradoksalnych głównie osób starszych lub w przypadku podawania pozajelitowego tego leku można zaobserwować bezsenność, zwiększenie napięcia mięśniowego czy euforie. Czyli objawy będące zgoła odmiennymi od tych które powinny wystąpić po podaniu leku. Samo zażywanie leku stanowi przeciwwskazanie do prowadzenia samochodu i obsługi urządzeń mechanicznych. [5] Midazolam. Charakterystyka. Ostatnim z przedstawionych leków będzie midazolam. Lek który ratownik może stosować samodzielnie jednak po wcześniejszym skonsultowaniu z lekarzem. Posiada działanie głównie nasenne, przeciwdrgawkowe, przeciwlękowe. Jest to lek który powoduje działanie amnestyczne. Powoduje u pacjentów niepamięć wsteczną polegającą na tym, że pacjent nie pamięta co się działo w czasie zabiegu jednak pozostaje przez czas działania leku przytomny. Występuje pod nazwami Dormicum lub Midanium. Zazwyczaj jako roztwór do injekcji 1mg/ml lub 5mg/ml. [5] 11 Drogi podania i dawkowanie. Podstawową drogą podawania tego leku w ratownictwie medycznym jest droga dożylna. Aplikowany w ten sposób lek osiąga swoje działanie już po 3 minutach, a utrzymywać się może prze 1 do 2 godzin. Przy podowaniu pozajelitowym należy być gotowym do przeprowadzenia zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych. Dawka u dorosłych wynosi od 0,05 do 0,3 mg/kg mc. Przeważnie 2,5 do 5 mg. U dzieci należy zachować takie samo dawkowanie [5] Wskazania do zastosowania. Midazolam w porównaniu z wymienionymi wcześniej benzodiazepinami posiada odrobinę inne zastosowanie. Przede wszystkim w ratownictwie stosuje się go jako lek sedujący przy niektórych zabiegach takich jak na przykład kardiowersja. Znajduje swoje zastosowanie również w premedykacji, jako lek wprowadzający do znieczulenia ogólnego oraz podtrzymujący znieczulenie. [5] Przeciwwskazania do podania leku. Bezwzględnym nie należy podawać midazolamu jeżeli pacjent spożywał alkohol nawet 12 godzin przed oraz nie wolno spożywać go 12 godzin po podaniu leku. Przeciwwskazaniami są również zatrucie alkoholem lub innymi lekami psychotropowymi, nadwrażliwość na benzodiazepiny, miastenia ale również jaskra z wąskim kątem przesączania. Tak jak w przypadku poprzednich leków tak i w tym należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów starszych ale równeż z POCHP. Sam lek nasila działanie leków psychotropowych, alkoholu, opioidów oraz leków zwiotczających mięśnie i hipotensjnych. [5] Działania niepożądane. Podając midazolam należy pamiętać o szeregu działań niepożądanych które mogą wystąpić. Wśród nich możemy wyróżnić występującą w również w przypadku poprzednich benzodiazepin depresje oddechową, a nawet zatrzymanie oddechu. Pojawić się mogą drżenia mięśniowe, hipotensja ale również pogłębić się może psychoza pochodzenia endogennego. 12 Dodatkowo jak w poprzednich przypadkach u osób starszych zaistnieć może szereg reakcji paradoksalnych w skład których wchodzą między innymi bezsenność, stan ostrego pobudzenia czy, zwiększenie napięcia mięśniowego. Po podaniu dożylnym midazolamu może wystąpić krótkotrwała niepamięć następcza. Długotrwałe dawkowanie może doprowadzić do uzależniania psychicznego jak i fizycznego. Po czym zespół abstynencji ukazywać się będzie krótko po przerwaniu podawania leku lub nawet między kolejnymi dawkami. [5] VI. Podsumowanie. Benzodiazepiny są lekami wpływającymi po przez działanie gabaergiczne na ośrodkowy układ nerwowy. Poprawiają one w ten sposób wiązanie się GABA w ich receptorze. Skutkiem tego działania jest wychamowanie czynności ośrodkowego układu nerwowego. Ten właśnie efekt jest szczególnie przydatny w ratownictwie medycznym. Dzięki niemu można kontrolować wiele zaburzeń zagrażających życiu, a mających swoje źródło głównie w OUN. Niezbędne jest aby ratwonik medyczny był świadom tego jak pomocne mogą być benzodiazepiny w stanach padaczkowych, czy stanach wzmożonego napięcia mięśniowego. Ponad to możliwość sedacji dzięki tym leką mogą ułątwić prace ratownika w wielu sytuacjach. Niezwykle ważnym jest jednak aby każdy ratownik znał profil tych leków. To właśnie na tym głównie skupiał się ten artykół. 13 VII. Streszczenie. Praca ta ma na celu przedstawienie benzodiazepin ze szczegółowym opisem benzodiazepin stosowanych w ratownictwie medycznym. W pierwszej części pracy opisany został rys historyczny i w sposób ogólny czym są benzodiazepiny oraz jakie mają zastosowanie. Następnie przedstawiony został mechanizm działania benzodiazepin z opisem jego wpływu na receptor GABA. W trzecim rozdziale omówiony został metabolizm tych leków oraz podzielono ze względu na czas działania. Dalej przedstawiono działania niepożądane jakie mogą wystąpić w związku z podawaniem benzodiazepin. Po opisie ogólnym całej grupy leków opisane w sposób szczegółowy zostały benzodiazepiny stosowane w ratownictwie medycznym czyli diazepam, clonazepam i midazolam. W opisie każdego z tych leków przedstawiono jego mechanizm działania, dawkowanie, wskazania do podania. działania niepożądane oraz przeciwwskazania. Słowa kluczowe: Ratownictwo medyczne, benzodiazepiny, leki do samodzielnego stosowania. Summary. This work aims to provide a detailed description of benzodiazepines benzodiazepine used in emergency care. In the first part of the work described historical and in a general way what are the benzodiazepines and that apply. Next, a mechanism has been benzodiazepines description of its effect on the GABA receptor. The third chapter is discussed in the metabolism of these drugs and divided because of the time of action. Next the adverse reactions which may occur in connection with the administration of benzodiazepines. After the general description of the whole group of drugs described in detail benzodiazepines have been used in medical emergencies or diazepam, clonazepam and midazolam. In the description of each of these medicines its mechanism of action, the dosage indication for administration. side effects and contraindications. Keywords: Emergency medical, benzodiazepines, drugs for self 14 VIII. Bibliografia: [1] H. Byrtus, G. Chłoń-Rzepa, M. Gorczyca, K. Kulig, B Łucka-Sobstel, B. Malawska, J. Obniska, M. Pawłowski, P. Zajdel, A. Zejc. Chemia leków. Podręcznik dla studentów farmacji i farmaceutów. Pod redakcją: Alfred Zejc, Maria Gorczyca. Wydawnictwo lekarskie PZWL. Warszawa 2008 s103-110 [2] E. Mutschler. Kompendium farmakologii i toksykologii Mustschlera. MedPharm Polska 2008. s. 85-86 [3]R. Korbut. Farmakologia. Wydawnictwo lekarskie PZWL. Warszawa 2012. s. 68-70 [4]W. Kostowski, Z. Herman. Podstawy farmakoterapii. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy. Tom 2. Wydawnictwo lekarskie PZWL. Warszawa 2010. s. 101-103 [5] P. Fudalej, J. Kleszczynski, M. Kwiatoń, T. Sikora, M. Zawadzki, A. Wlazło. Leki w ratownictwie medycznym. Pod redakcją; J. Kleszczynsi, M. Zawadzki. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015. [6] Domenic A. Ciraulo and Mark Oldham. Department of Psychiatry, Boston Medical Center, Boston University School of Medicine, Boston, MA, USA [7] Hollister, L.E., Bennett, J.L., et al., 1963. Diazepam in newly admitted schizophrenics. Dis. Nerv Syst. 24, 746–750. [8] Hall, R.C., Zisook, S., 1981. Paradoxical reactions to benzodiazepines. Br. J. Clin. Pharmacol. 11 (Suppl. 1) 15