Okablowanie strukturalne budynków

Okablowanie strukturalne budynków
Geneza powstania okablowania strukturalnego
W celu zrozumienia istoty okablowania strukturalnego i przyczyn jego powstania,
naleŜy przyjrzeć się systemom komputerowym oraz okablowaniu stosowanym w połowie
lat siedemdziesiątych.
Były to początki sieci komputerowych. Większość firm posiadała na swoim
wyposaŜeniu tylko jeden komputer centralny oraz kilka podłączonych do niego terminali.
Związane to było z bardzo wysokimi kosztami samego sprzętu komputerowego oraz
brakiem wystarczającej liczby wyszkolonego personelu do obsługi urządzeń
komputerowych. W przypadku niezbyt rozbudowanych systemów o takiej konfiguracji,
terminale były najczęściej zlokalizowane dość blisko komputera centralnego. Wynikało to z
faktu, Ŝe kable uŜywane do podłączania terminali były (w porównaniu ze stosowanymi
obecnie) bardzo niskiej jakości. Dodatkowo do kaŜdego systemu były dedykowane
specjalne kable, pochodzące od producenta komputera, co utrudniało ich integrację.
Spadek cen systemów komputerowych, a takŜe rozwój asortymentu i
oprogramowania komputerowego, spowodował rozpowszechnienie się komputerów w
róŜnych działach przedsiębiorstw. ZróŜnicowanie protokołów transmisji i rodzajów
stosowanych złącz dla kaŜdego działu, pociągało za sobą konieczność uŜycia róŜnych
typów okablowania łączącego jednostki centralne z terminalami. Rozwiązanie takie
charakteryzowało się bardzo wysokimi kosztami instalacji, małą podatnością na
modyfikacje oraz długim czasem naprawy w przypadku uszkodzenia.
Rozrastanie się sieci okablowania powodowało, Ŝe szybko przekształcały się one w
duŜą ilość róŜnego typu złącz i kabli, często określanych mianem „spaghetti cabling”.
Prowadziło to do niemoŜności wykorzystania całego systemu w sposób efektywny.
Inny problem polegał na tym, Ŝe w przypadku konieczności zmiany lokalizacji
któregokolwiek z terminali, trzeba było do nowego punktu doprowadzić nowe kable, co
wiązało się z dodatkowymi kosztami i powodowało zakłócenia w środowisku pracy.
Początki okablowania strukturalnego
W okresie późniejszym opracowano rozwiązanie polegające na obsłudze prawie
wszystkich popularnych systemów transmisji danych przez wykorzystaniu jednego rodzaju
kabla. Tym kablem został kabel miedziany czteroparowy, z parami skręconymi między
sobą tworząc tzw. splot norweski, który został nazwany skrętką nieekranowaną (UTP – z
ang. Unshielded Twisted Pair). Kabel ten znalazł powszechne zastosowanie w sieciach
teleinformatycznych. Stało się to moŜliwe dzięki stosowaniu przejściówek (baluny,
adaptery) dostosowujących specyficzne systemy do współpracy z okablowaniem UTP.
Pozwoliło to na doprowadzenie tego samego, pojedynczego kabla do kaŜdego z gniazdek
telekomunikacyjnych w budynku, zamiast dwóch lub trzech kabli róŜnego typu.
PoniewaŜ UTP był kablem o bardzo wysokiej jakości, zwiększyły się znacznie
odległości, na które moŜna było przesyłać dane, a niewielki koszt kabla pozwalał na
zainstalowanie o wiele większej ilości gniazd telekomunikacyjnych na większej przestrzeni,
niŜ było to moŜliwe w systemach dedykowanych.
W tym momencie potrzebna była jeszcze łatwa metoda dokonywania połączeń w
punkcie rozdzielczym. Pozwoliłaby ona uŜytkownikom na efektywniejsze korzystanie z
systemu.
Sposób, w jaki uzyskano ten rodzaj połączeń polegał na odwzorowaniu kaŜdego
portu komputera centralnego na tablicy rozdzielczej (panelu) i kaŜdego punktu
terminalowego na oddzielnej tablicy. Dzięki zastosowaniu modułowych gniazdek RJ45 na
kaŜdym z paneli, połączenia krosowe moŜna było uzyskać przez podłączenie krótkiego
przewodu zwanego kablem krosowym między portem odpowiedniego systemu i portem w
panelu stanowisk terminalowych.
Metoda połączeń krosowych pozwala na dostęp do kaŜdego systemu z kaŜdego
gniazda telekomunikacyjnego w budynku. Wszelkie przeniesienia, zmiany lub zwiększenie
liczby personelu czy systemów, mogły być dokonywane przez zamontowanie
dodatkowych tablic rozdzielczych oraz przełączanie kabli krosowych do odpowiednich
portów. Rozwiązanie to zapewnia łatwą i szybką lokalizacje i naprawę ewentualnych
uszkodzeń sieci.
Istota okablowania strukturalnego
Koncepcja okablowania strukturalnego polega na takim przeprowadzeniu sieci
kablowej w budynku, by z kaŜdego punktu telekomunikacyjnego był dostęp do sieci
komputerowej (LAN) oraz usług telefonicznych.
Jedynym sposobem uzyskania tego stanu jest system okablowania budynku
posiadający o wiele więcej punktów abonenckich, niŜ jest ich przewidzianych do
wykorzystania w momencie projektowania i instalacji . Wymaga to instalacji gniazd w
regularnych odstępach w całym obiekcie, tak by ich zasięg obejmował wszystkie obszary,
gdzie moŜe zaistnieć potrzeba skorzystania z dostępu do sieci. Zakłada się, Ŝe powinno
się umieścić jeden podwójny punkt abonencki (2xRJ45) na kaŜde 10 metrów
kwadratowych powierzchni biurowej. Oczywiście dopełnieniem tego punktu powinno być
równieŜ gniazdko sieci elektrycznej, najlepiej dedykowanej, która zapewni odpowiednią
jakość dostarczanego prądu.
Tak rozwiązany system okablowania pozwala przesunąć dowolne stanowisko pracy
do wybranego miejsca w budynku i zapewnić jego podłączenie do kaŜdego systemu
teleinformatycznego przez proste podłączenie kabla.
Topologie sieci
Topologia jest geometryczną formą opisu sieci lokalnych (LAN z ang. Local Area
Network) od strony logicznej lub fizycznej. Topologia fizyczna przedstawia w jaki sposób
są przebiegają połączenia kablowe, natomiast topologia logiczna opisuje w jaki sposób
odbywa się przepływ informacji.
MoŜna wyróŜnić 4 podstawowe rodzaje topologii sieci (rysunek 1):
gwiazda
pierścień
szyna
połączenie wielokrotne (mieszane)
Wady i zalety poszczególnych topologii zabrane zostały w tabeli 1. KaŜdą z takich
fizycznych topologii moŜna przedstawić w postaci topologii fizycznej gwiazdy przy
zachowaniu pierwotnej topologii logicznej. Układ gwiaździsty (gwiazda) lub drzewiasty
(hierarchiczna gwiazda) jest zalecany jako fizyczna topologia okablowania strukturalnego.
Zapewnia ona poprowadzenie osobnego kanału (kabla) od kaŜdego uŜytkownika
bezpośrednio do szafy rozdzielczej (punktu dystrybucyjnego).
Elementy systemu okablowania strukturalnego
Na system okablowania strukturalnego składają się następujące elementy (rysunek
2):
0.
ZałoŜenia projektowe systemu - określenie rodzaju medium na którym
oparta jest instalacja (światłowód, kabel miedziany ekranowany lub nieekranowany
itp.), sekwencji podłączenia Ŝył kabla, protokołów sieciowych, zgodności z
określonymi normami i innych zasadniczych cech instalacji.
1.
Okablowanie pionowe (wewnątrz budynku) - kable miedziane lub/i
światłowody ułoŜone zazwyczaj w głównych pionach (kanałach)
telekomunikacyjnych budynków, realizujące połączenia pomiędzy punktami
rozdzielczymi systemu.
2.
Punkty rozdzielcze - miejsca będące węzłami sieci w topologii gwiazdy,
słuŜące do konfiguracji połączeń. Punkt zbiegania się okablowania poziomego,
pionowego i systemowego. Zazwyczaj gromadzą sprzęt aktywny zarządzający
siecią (koncentratory, switche itp.). Najczęściej jest to szafa lub rama 19-calowa o
danej wysokości wyraŜonej w jednostkach U (1U=45 mm).
3.
Okablowanie poziome - część okablowania pomiędzy punktem
rozdzielczym a gniazdem uŜytkownika.
4.
Gniazda abonenckie - punkt przyłączenia uŜytkownika do sieci strukturalnej
oraz koniec okablowania poziomego od strony uŜytkownika. Zazwyczaj są to dwa
gniazda RJ-45 umieszczone w puszce lub korycie kablowym.
5.
Połączenia systemowe oraz terminalowe - połączenia pomiędzy
systemami komputerowymi a systemem okablowania strukturalnego.
6.
Połączenia telekomunikacyjne budynków - często nazywane
okablowaniem pionowym międzybudynkowym lub okablowaniem kampusowym.
Zazwyczaj realizowane na wielowłóknowym zewnętrznym kablu światłowodowym.
Polaryzacja
Polaryzacja określa fizyczne wymiary i kształt gniazda modularnego oraz wtyczki,
np. RJ 11, RJ 12 lub RJ 45. Przykładowe rodzaje wtyczek modularnych pokazane zostały
na rysunku 3. Przykładowe rodzaje gniazd i wtyków stosowanych w sieciach
teleinformatycznych to:
WE8W/RJ45 - wtyk 8 pinowy (z ang. Western Electric 8 Wires);
WE6R - gniazdo dla wtyku MMJ (z ang. Modified Modular Jack), stary typ
opracowany przez firmę DEC;
WE6W/RJ12 - wtyk 6 pinowy;
WE4W/RJ11 - wtyk 4 pinowy o takich samych wymiarach zewnętrznych jak
wtyk RJ12;
UWAGA !
Nie wolno stosować małych wtyczek 4 pinowych (np. wtyki słuchawkowe w
telefonach firmy Panasonic). Powoduje to nieodwracalne uszkodzenie gniazd.
Norma EN 50173 dopuszcza do zastosowania w nowych sieciach
okablowania strukturalnego tylko gniazda typu WE8W i wtyki RJ45 dla złączy
miedzianych.
Sekwencja
Sekwencja wyznacza porządek, w jakim Ŝyły kabla są podłączane do odpowiednich
pinów (zacisków) modularnych wtyczki lub złącza. WyróŜniamy następujące rodzaje
sekwencji (rysunek 4):
USOC - występująca powszechnie w telefonii (rysunek 5);
EIA 568B - najpowszechniej stosowana w sieciach okablowania
strukturalnego (lub pokrewna do niej 10Base-T);
EIA 568A – w porównaniu z sekwencją 568B zamienione są miejscami para
2 i 3;
EIA 356A – trzyparowa wersja sekwencji 568B, w której para 4 została
pominięta (piny 7 i 8 nie są podłączone).
Protokoły
Protokoły transmisyjne są to standardy określające sposób wymiany danych
pomiędzy urządzeniami sieciowymi, umoŜliwiające współpracę ze sobą urządzeń
produkowanych przez róŜnych producentów. Najczęściej stosowane protokoły sieciowe w
sieciach lokalnych to: Ethernet 10Base-T, Ethernet 100Base-T, Token Ring, FDDI i ATM.
Okablowane strukturalne dopuszcza stosowanie wszystkich protokołów sieciowych,
które mogą być zrealizowane na fizycznej topologii gwiazdy o częstotliwościach nie
wykraczających poza pasmo 100 MHz (określone dla kategorii 5 wg normy EIA/TIA 568A
oraz klasy D wg normy ISO/IEC 11801 , a takŜe normy europejskiej EN 50173). W
praktyce wszystkie działające obecnie protokoły transmisji danych przeznaczone do
stosowania w lokalnych sieciach komputerowych mogą być zaimplementowane na bazie
okablowania strukturalnego kategorii 5. W ostatnim czasie powstał projekt standardu
zatwierdzający stosowanie protokołu Ethernet 1000Base-T przy wykorzystaniu
okablowania kategorii 5 (IEEE 802.3 ab).
Warto zwrócić uwagę na to, Ŝe bardzo często mylone są dwa pojęcia: szybkość
transmisji danych i pasmo częstotliwości w okablowaniu strukturalnym. Szybkość
transmisji danych wyraŜana jest w jednostkach Mb/s (Megabity na sekundę) natomiast
kategoria 5 zgodnie z normą określa okablowanie strukturalne, które moŜe przenieść
sygnały w paśmie do 100 MHz na odległość do 100 m.
Często moŜna spotkać się z poglądem, Ŝe w sieci okablowania strukturalnego
kategorii 5 maksymalną szybkością transmisji jaką moŜna osiągnąć jest 100 Mb/s. Przy
obecnym stanie technologii nie jest to prawda. Prędkość transmisji danych zaleŜy nie tylko
od pasma częstotliwości, ale takŜe od sposobu kodowania danych. Aktualnie stosowane
kody są bardzo efektywne i pozwalają na uzyskiwanie duŜych prędkości przy
wykorzystaniu stosunkowo wąskiego pasma częstotliwości. Poza tym w okablowaniu
strukturalnym sygnały mogą być przekazywane po więcej niŜ po jednej parze przewodów.
Powoduje to równieŜ zwiększenie prędkości (standard Ethernet 1000Base-T przewiduje
transmisję danych przy wykorzystaniu wszystkich czterech par przewodów, a nie tylko
dwóch jak w przypadku Ethernet 10Base-T i Ethernet 100Base-T). Dlatego teŜ w
okablowaniu kategorii 5 mogą być przesyłane sygnały z prędkością większą niŜ 100 Mb/s.
Okablowanie pionowe
Okablowanie pionowe łączy ze sobą główny punkt dystrybucyjny z pośrednimi
punktami dystrybucyjnymi. Wykonane jest ono najczęściej z kabli światłowodowych.
Okablowanie pionowe zalecane przez MOLEX PREMISE NETWORKS® to minimum 6-cio
włóknowy kabel światłowodowy wielomodowy (długość do 1500 m dla okablowania
szkieletowego międzybudynkowego – z ang. backbone). MoŜna wykonywać okablowanie
pionowe równieŜ w oparciu o skrętkę czteroparową. W tym przypadku długość jego nie
moŜe przekroczyć 90m. Okablowanie pionowe telefoniczne moŜe mieć długość do 800m.
Wykonane jest ono najczęściej z wieloparowych kabli miedzianych UTP (25 lub 100
parowych). Podane odległości są zgodne z normami: amerykańską (EIA/TIA 568),
międzynarodową (ISO/IEC 11801) i europejską (EN 50173).
Kable światłowodowe (rysunek 6) oferowane na rynku do zastosowań w
okablowaniu strukturalnym moŜna zasadniczo podzielić na kable o konstrukcji ścisłej lub
luźnej tuby. Inne konstrukcje są rzadziej spotykane (np. kable rozetowe, taśmowe). Kable
o konstrukcji ścisłej tuby stosuje się zazwyczaj wewnątrz budynku. Są to włókna
światłowodowe umieszczone w buforze/izolacji o średnicy zewnętrznej 0.9 mm. Na takich
włóknach moŜna zakładać bezpośrednio złącza światłowodowe (ST® , SC®, MT-RJ® lub
inne). Kable światłowodowe o konstrukcji luźnej tuby zazwyczaj stosuje się na zewnątrz
budynku (podwieszane – kabel światłowodowy dielektryczny, w kanalizacji wtórnej lub
bezpośrednio zakopywane w ziemi – kabel światłowodowy zbrojony). Włókna
światłowodowe umieszczone są w tubach wypełnionych Ŝelem silikonowym,
zapewniających ochronę włókien przez napręŜeniami i oddziaływaniem warunków
atmosferycznych (temperatura, wilgotność).
Kabel uniwersalny przeznaczony jest standardowo do kładzenia w kanalizacji
wtórnej na zewnątrz budynku. Posiada on niepalną izolację (LSZH – z ang. Low Smoke
Zero Halogen) i spełnia wymogi przepisów przeciwpoŜarowych, dlatego moŜe być równieŜ
stosowany wewnątrz budynków.
Kabel zbrojony moŜe być zakopywany bezpośrednio w ziemi. Posiada metalowe
zbrojenie chroniące kabel przez gryzoniami, jak teŜ przypadkowym uszkodzeniem.
Punkty rozdzielcze
Punkt rozdzielczy jest miejscem, w którym znajdują się wszystkie elementy łączące
okablowanie pionowe z poziomym oraz elementy aktywne sieci teleinformatycznej
(koncentratory, przełączniki, itp.). Fizycznie jest to szafa (stojąca, naścienna) lub rama
rozdzielcza z panelami oraz elementami do przełączania i podłączania przebiegów
kablowych. MoŜliwe jest takŜe umieszczenie elementów rozdzielczych bezpośrednio na
ścianie lub półce.
Główny punkt rozdzielczy (MDF - ang. Main Distribution Frame) stanowi centrum okablowania w topologii gwiazdy. Zbiegają się w nim kable z sąsiednich
budynków, pięter i miejskiej centrali telefonicznej oraz odchodzą przebiegi pionowe (do
pośrednich punktów IDF w obiekcie) i poziome do punktów abonenckich zlokalizowanych
w pobliŜu MDF (do 90m). Często umieszczony jest na parterze lub na środkowej
kondygnacji budynku (np. 2 piętro budynku 4 piętrowego), w jego pobliŜu znajduje się
centralka telefoniczna, serwer lub inny sprzęt aktywny.
Pośredni punkt rozdzielczy (IDF - ang. Intermediate Distribution Frame
lub inaczej SDF - ang. Sub-Distribution Frame) - jest lokalnym punktem dystrybucyjnym
obsługującym najczęściej dany obszar roboczy lub piętro.
Aby przydzielić uŜytkownikowi podłączonemu do jakiegoś gniazda abonenckiego
wybrany kanał komunikacji w systemie komputerowym lub telefonicznym, wystarczy
połączyć odpowiednie gniazdo (port) panelu systemowego z gniazdem panelu
rozdzielczego odzwierciedlającego gniazda uŜytkowników. Umiejscowienie punktów
rozdzielczych jest wyznaczane przy uwzględnieniu maksymalnej długości 90m przebiegów
kablowych poziomych, obejmujących dany obszar roboczy.
Na rysunku 7 pokazany jest typowy punkt rozdzielczy dla niewielkich instalacji (do
kilkuset punktów). Uwzględniono na nim zalecony rozkład dla elementów w szafie
rozdzielczej. Przy duŜych instalacjach sieci okablowania strukturalnego, naleŜy tak
projektować układ punktów rozdzielczych, aby minimalizować długości kabli krosowych.
Okablowanie poziome
Typowy przykład implementacji okablowania poziomego pokazany jest na rysunku
8. Standardowym nośnikiem sygnałów w okablowaniu poziomym jest skrętka
czteroparowa miedziana kategorii 5. ChociaŜ coraz częściej spotkać moŜna jako medium
transmisyjne kabel światłowodowy wielomodowy (instalacja OFTD – z ang. Optical Fibre
to the Desk – czyli światłowód do biurka).
Występują dwa rodzaje skręconych kabli miedzianych czteroparowych:
kabel nieekranowany - UTP (z ang. Unshielded Twisted Pair);
kabel ekranowany z ekranem w postaci folii lub plecionki z drutów stalowych
- FTP (z ang. Foiled Twisted Pair) lub STP (z ang. Shielded Twisted Pair).
Skręt kaŜdej pary kabla jest inny co wpływa na zmniejszenie zjawiska przesłuchów
pomiędzy poszczególnymi przewodami, co w znacznym stopniu powodowało zakłócenia.
Skręcenie tych par przewodów nazywane jest splotem norweskim.
Okablowanie ekranowane
Okablowanie ekranowane jest droŜsze w instalacji i trochę bardziej wymagające
uwagi niŜ okablowanie nieekranowane. Ocenia się, Ŝe wykonanie instalacji ekranowanej
zwiększa całkowity koszt o około 50%. Okablowanie ekranowane ma jednak
niezaprzeczalne zalety: zmniejsza emisję elektromagnetyczną na zewnątrz sieci i
zwiększa odporność na zakłócenia, przy spełnieniu rygorystycznego warunku jakim jest
poprawne zakańczanie kabli i uziemianie ekranu kabla oraz paneli i całych punktów
dystrybucyjnych. Uziemienie takie powinno spełniać wymagania określone w zaleceniach
producenta okablowania (np. firma Molex Premise Networks® zaleca, aby uziom do
którego podłączona jest instalacja ekranowana miał rezystancję poniŜej 1Ω).
Zastosowanie okablowania STP w szybkich sieciach teleinformatycznych wynika na
ogół z potrzeby:
Zabezpieczenia przesyłanych sygnałów od wpływów otoczenia (ochrona
danych sygnałowych przed zakłóceniami środowiskowymi EMI oraz RFI),
Odizolowanie środowiska od przesyłanych sygnałów (utajnienie przesyłanych
danych),
Ochrony sygnałów przed zakłóceniami pochodzącymi od innych kabli
informatycznych,
Minimalizacji potencjalnych przyszłych problemów związanych z
zagęszczaniem sprzętu i linii w budynku.
Punkt abonencki
Punkt abonencki, do którego przyłączony jest uŜytkownik sieci strukturalnej składa
się standardowo z podwójnego gniazda typu RJ 45 (rysunek 9) i ewentualnie
dodatkowego gniazda światłowodowego, umieszczonych najczęściej w puszce
instalacyjnej (natynkowej, podtynkowej lub przeznaczonej pod suchy tynk). Zaleca się
umieszczenie jednego podwójnego punktu abonenckiego na kaŜde 10 metrów
kwadratowych powierzchni okablowywanej w budynku. Na rynku spotyka się dwa
standardowe rozmiary pojedynczych modułów RJ 45 o wymiarach – 25x50mm (Euromod®
M1) i 22,5x45mm (ModMosaic®).
Standardy w okablowaniu
Z praktycznego punktu widzenia bardzo istotne jest stosowanie standardów
instalacyjnych w sieciach okablowania strukturalnego. UmoŜliwia to dołączanie sprzętu
aktywnego pochodzącego od róŜnych producentów do infrastruktury kablowej, która
stanowi interfejs pomiędzy róŜnymi aktywnymi urządzeniami sieciowymi.
Standardy zapewniają takŜe duŜą elastyczność w momencie, gdy zachodzi
potrzeba zmiany umiejscowienia sprzętu. W nowym miejscu po prostu podłącza się sprzęt
do istniejącego juŜ przyłącza sieciowego, dokonuje się odpowiednich zmian w szafie
dystrybucyjnej i to wszystko. Nie potrzebne są juŜ Ŝadne zmiany w instalacji kablowej.
MoŜliwe jest to tylko wówczas, gdy istniejąca infrastruktura kablowa została
zaprojektowana i wykonana zgodnie z określonymi standardami i normami dotyczącymi
okablowania strukturalnego.
Prace standaryzacyjne nad okablowaniem strukturalnym zapoczątkowane zostały w
USA. W związku z czym pierwszą normą dotyczącą okablowania strukturalnego była
norma amerykańska EIA/TIA 568A. Na niej wzorowane są normy międzynarodowa ISO i
europejska EN. Pomimo wspólnego rodowodu normy te róŜnią się między sobą niektórymi
szczegółami. Przykładowe róŜnice pomiędzy poszczególnymi normami zebrane zostały w
tabeli 2. Prace standaryzacyjne prowadzone są pod kierunkiem ISO (International
Standard Organization) i IEC (International Electrotechnical Commision). Standardy
definiują kable, złącza, metody instalacyjne, metodykę pomiarów oraz klasyfikację
instalacji. NajwaŜniejsze standardy międzynarodowe, amerykańskie i europejskie zebrane
zostały w tabeli 5.
Jacek Browarski
[email protected]
Autor artykułu jest zatrudniony w firmie MOLEX PREMISE NETWORKS® na
stanowisku Specjalisty ds. Wsparcia Technicznego.
Tabela 1. Zalety i wady topologii sieci
TOPOLOGIA
ZALETY
uniwersalna pod względem
konfiguracji usług
teleinformatycznych, łatwa w
konserwacji i utrzymaniu,
odporna na uszkodzenia
mechaniczne, bardzo łatwa
diagnostyka, bardzo małe
prawdopodobieństwo awarii
całości systemu, nadaje się do
systemów o duŜej prędkości
przesyłania danych
prostota implementacji
gwiazda
WADY
kosztowna w realizacji z uwagi
na ilość zuŜytych materiałów,
konieczność korzystania z
samodzielnych urządzeń
aktywnych
bardzo wraŜliwa na uszkodzenia
mechaniczne, trudna
diagnostyka,
wymaga najmniejszej ilości
mała przepustowość, nieodporna
kabla. Prosty układ okablowania,
na uszkodzenia mechaniczne
jej prostota czyni ją bardzo
niezawodną. łatwość rozbudowy
pierścień
szyna
Tabela 2. RóŜnice między standardami ISO 11 801 i EIA/TIA 568
Standar
d
Kable
skrętko
we
[Ohm]
Złącza
kabli
skrętkowy
ch
100
150
100
120
150
EIA/TIA
TSB 36 Kompone
TSB 40
nty
TSB 53
ISO/IEC
Łącza i
IS
aplikacje
11801
Krosowa
nie
Światłowó
d
Złącze
światło
wodowe
RJ45
Dane
RJ45
62,5/125
µm
50/125 µm
SC i ST
RJ45
Dane
RJ45
62,5/125
µm
50/125 µm
SC i ST
Klasa
aplikacji
A, B, C, D,
światłowód
Tabela 3. Kategorie medium i klasy aplikacji
Kategoria
medium
Kategoria 3
Kategoria 4
Kategoria 5
Para
skręcona 150
Ohm (IBM)
Światłowód
wielomodowy
Światłowód
Klasa A
Klasa B
Klasa C
Klasa D
2000 m
3000 m
3000 m
500 m
600 m
700 m
100 m
150 m
160 m
100 m
3000 m
400 m
250 m
150 m
Łącze
światłowodo
we
nie dotyczy
nie dotyczy
nie dotyczy
nie dotyczy
2000 m
nie dotyczy
nie dotyczy
nie dotyczy
nie dotyczy
3000 m
wielomodowy
Tabela 4. Klasy aplikacji
Klasa
A
B
C
D
światłowodowa
Aplikacja
Głos i aplikacje o częstotliwości do 100 kHz
Aplikacje dotyczące danych o małej częstotliwości do 1 MHz
Aplikacje dotyczące danych o małej częstotliwości do 16 MHz
Aplikacje dotyczące danych o małej częstotliwości do 100 MHz
Zdefiniowana dla aplikacji od 10 MHz w górę
Tabela 5. Rodzaje standardów w okablowaniu strukturalnym
Projektowanie
instalacji
Administrowanie
instalacją
Testowanie
Standardy związane
Standardy
międzynarodowe
ISO/IEC 11801
CD 14763-1
CD 14763-2
Standardy
amerykańskie
TIA/EIA 568A
TIA/EIA 569
TIA/EIA 606
TIA/EIA 607
CD 14763-3
CD 14763-4
TSB 67
TIA/EIA 569A
Standardy
europejskie
EN 50173
prEN 50174
Rysunek 1. Topologie sieci
Rysunek 2. Elementy systemu okablowania strukturalnego
Rysunek 3. Rodzaje gniazd modularnych
Rysunek 4. Rodzaje sekwencji
Rysunek 5. Sekwencja USOC
Rysunek 6. Kable światłowodowe.
Rysunek 7. Punkt dystrybucyjny
Rysunek 8. Okablowanie poziome
Rysunek 9. Konfiguracja punktu abonenckiego
Literatura
1. Wydanie specjalne miesięcznika „Networld” – „Vademecum Teleinformatyka
cz.3”;
2. Materiały szkoleniowe firmy Molex Premise Networks®;
Słowniczek
AWG – z ang. American Wire Gauge - amerykański wzorzec grubości przewodów
słuŜący do określania rozmiaru przewodów; im większy jest numer AWG, tym mniejsza
jest średnica przewodu (24 AWG = 0,51 mm);
balun (układ równowaŜący) – urządzenie łączące kable symetryczne (UTP) z
niesymetrycznymi (np. kabel koncentryczny RG-58), z dopasowaniem impedancji (ze
100Ω do 75Ω);
mod – z ang. mode – pojęcie oznaczające rozkład pola elektromagnetycznego,
spełniajace teoretycznie wymogi rozchodzenia się ruchem falowym lub oscylacyjnym w
falowodach. Występują np. w światłowodach i laserach. Najprościej moŜna je określić jako
ścieŜki, którymi wędrują promienie światła (uwaga: nie mylić modu z kanałem).
peschel – rurka instalacyjna karbowana, giętka rurka wykonana z PCV słuŜąca do
prowadzenia przewodów najczęściej pod tynkiem;
polaryzacja – fizyczny kształt złącza modularnego. Standardem w sieciach
telekomunikacyjnych i teleinformatycznych są wtyczki modularne zaproponowane przez
WECo (Western Electric Company).
pole krosowe – zestaw gniazd teleinformatycznych, będących zakończeniami
gniazd znajdujących się w pomieszczeniach, słuŜący do zestawiania przy pomocy kabli
krosowych. Miejsce w którym dokonuje się połączeń pomiędzy sprzętem aktywnym, a
okablowaniem poziomym;
punkt dystrybucyjny – miejsce do którego dochodzą wszystkie kable
teleinformatyczne i w którym moŜna dokonać połączeń pomiędzy nimi, a takŜe miejsce w
którym zamontować moŜna aktywny sprzęt sieciowy;
PVC (PCV) – Polichlorek Winylu, materiał najczęściej stosowany do izolacji
przewodów elektrycznych;
sekwencja – sposób rozszycia poszczególnych przewodów w gniazdku, wtyczce
RJ45 i panelu krosowym. Rodzaj sekwencji dopuszczonych do stosowania w instalacjach
okablowania strukturalnego określony jest w normach, np. norma EN 50173 zaleca
stosowanie sekwencji 568B;
USOC – z ang. Uniform Service Ordering Code –
1. ujednolicony kod zamówień usługowych, system opracowany w USA dla
uproszczenia zamówień dla przemysłu telekomunikacyjnego, normujący
oznaczenia i nazewnictwo.
2. Określenie uŜywane początkowo przez spółki telefoniczne dla opisania
standardowego gniazda modularnego, róŜniącego się od gniazd RJ11W czy
RJ11C. Ostatnio tym terminem określa się jedną z sekwencji połączeń.
UTP – z ang. Unshielded Twisted Pair, kabel miedziany – skrętka nieekranowana;
warstwa fizyczna – z ang. Physical Layer – poziom zerowy (najniŜsza warstwa) w
modelu referencyjnym OSI słuŜącym do opisywania systemów wymiany informacji; nazwa
stosowana najczęściej w określaniu poziomów napięcia, okablowania, prędkości
przesyłania sygnału, sygnalizacji pomiędzy elementami wyposaŜenia.